Gemeenterekening - gemeente Hellendoorn
advertisement
Gemeenterekening 2012 Jaarverslag Deel I: Inleiding Deel II: Beleidsverantwoording programma’s Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Deel III: 1: Gemeenteraad, griffie en dualisme 2: Dagelijks bestuur, burgerzaken en voorlichting 3: Ruimtelijke ordening en wonen 4: Openbare orde en veiligheid 5: Wegen, riolering en verkeer 6: Economische zaken, recreatie en toerisme 7: Jeugd en onderwijs 8: Sport en cultuur 9: Maatschappelijke ondersteuning 10: Sociale voorzieningen 11: Natuur, landschap en water, agrarische zaken, begraafplaatsen en openbaar groen 12: Afvalverwerking en milieu 13: Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Paragrafen Paragraaf 1: Interne bedrijfsvoering Paragraaf 2: Belastingen Paragraaf 3: Weerstandsvermogen Paragraaf 4: Onderhoud kapitaalgoederen Paragraaf 5: Verbonden partijen Paragraaf 6: Treasury Paragraaf 7: Grondbeleid Paragraaf 8: Burgerparticipatie Jaarrekening Deel IV: Balans, programmarekening en toelichting Deel V: Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Deel VI: Bijlagen bij de jaarrekening Dit is een uitgave van de Gemeente Hellendoorn: Bijlage Ia: Programmarekening naar product Bijlage II: Financierings- & investeringsstaat Bijlage III: Personele sterkte en personeelslasten Bijlage IV: Reserves en voorzieningen Bijlage V: Opgenomen langlopende geldleningen Bijlage VI: Gewaarborgde geldleningen Bijlage VII: Staat van activa Bijlage VIII: Verzamel- en consolidatiestaat Bijlage IX: Single Information Single Audit (SISA) april 2013 Willem Alexanderstraat 7 7442 MA Nijverdal Postbus 200 7440 AE Nijverdal Telefoon: (0548) 630 000 Telefax: (0548) 610 505 Internet: www.hellendoorn.nl E-mail: [email protected] 2 3 DEEL I 1 Inleiding Algemeen bieden en dit soort voorzieningen veel meer dan voorheen af te stemmen op de lokale behoefte. Gelijktijdig bezuinigt het Rijk echter fors op de middelen die voor de uitvoering van deze taken beschikbaar zijn. En dat maakt het een lastige opgave. Voor u ligt de gemeenterekening 2012. De gemeenterekening vormt, zowel beleidsmatig als financieel, de verantwoording over het door ons gevoerde beleid in het afgelopen jaar. Het laat zien wat onze plannen waren en hoe de uitvoering daarvan gelopen is. De gemeenterekening 2012 sluit met een negatief resultaat van € 777.176,--. In die omvang hebben we het de afgelopen jaren nog niet vaker meegemaakt. Het maakt duidelijk dat de tijden veranderd zijn. Ondanks de forse tegenwind zijn wij in 2012 goed op koers gebleven met het realiseren van de plannen uit het collegeprogramma 2010-2014 en meer in het bijzonder de programmabegroting 2012. Op allerlei terreinen is ook in 2012 weer het nodige gebeurd. Verschillende plannen en projecten zijn het afgelopen jaar afgerond of naderen hun voltooiing. Op andere terreinen zijn vaak in samenspraak met direct betrokkenen nieuwe projecten opgepakt. De verschillende maatregelen betekenen een verdere impuls voor het woon-, werk- en leefklimaat in onze gemeente. Het zijn maatregelen die vertrouwen geven. Vertrouwen, dat er ook in moeilijke economische tijden zaken gerealiseerd kunnen worden die ons als gemeenschap verder brengen. In het vervolg van deze jaarrekening 2012 gaan wij hier verder op in en proberen we u een beeld te schetsen van de activiteiten die het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden en de kosten die daarmee waren gemoeid. Bij het opstellen van de programmabegroting 2012 spraken we over ‘wisselende kansen’. Het illustreerde hoe in een vrij korte periode de economische vooruitzichten en daarmee het perspectief voor de gemeentelijke begroting aan substantiële veranderingen onderhevig waren. De verwachting was echter dat het na een aantal jaren van economische tegenwind weer langzaam maar zeker de goede kant op zou gaan. Al was de voor 2012 voorspelde economische groei nog minimaal. Ruim een jaar later moeten we constateren dat het anders gelopen is. Eind 2012 is opnieuw sprake van een economische recessie. De derde op rij binnen een tijdsbestek van slechts enkele jaren. Pas in 2014 wordt nu weer enige groei verwacht. Juist omdat het zo lang duurt komen mensen en bedrijven steeds vaker in de problemen. De buffers om tegenvallers op te vangen zijn immers niet oneindig. Ook als gemeente(n) gaan we dit steeds nadrukkelijker merken. De behandeling van de gemeenterekening 2012 is voorzien in de raadsvergadering van 28 mei 2013. Daaraan voorafgaand zal de rekening op 24 en 25 april en 7 mei 2013 worden besproken in de diverse raadscommissies. De ontwikkelingen in 2012 maken duidelijk dat het ook de komende jaren hard nodig blijft om de vinger goed aan de pols te houden. De vooruitzichten zijn nog altijd verre van gunstig. De crisis op de woningmarkt is nog niet voorbij. De werkloosheid loopt nog steeds verder op en daarmee ook het beroep op sociale voorzieningen. Ook de plannen van het nieuwe kabinet maken het er niet gemakkelijker op. De komende jaren wordt fors bezuinigd op het gemeentefonds. Veel meer dan ook op basis van het bekende principe ‘samen-de-trapop’ en ‘samen-de-trap-af’ verwacht had mogen worden. Daarnaast draagt het Rijk vanaf 2015 een groot aantal taken binnen het sociale domein over aan de gemeenten. Daarbij liggen kansen om maatwerk te 4 5 7. Onder de titel “Samen werken aan een kloppend hart” werd in 2012 een vernieuwde strategische visie gepresenteerd. Deze visie, die samen met inwoners, ondernemers, bestuurders en specifieke doelgroepen is opgesteld, geeft aan wat voor gemeente Hellendoorn wil zijn. 8. In 2012 is gestart met de bouw van het Buitencentrum De Sallandse Heuvelrug. Het buitencentrum is onderdeel van het project ‘de paarse poort’: de vernieuwde entree van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug. Onderdeel van het project is ook de nieuwe sterrenwacht. De oplevering heeft begin 2013 plaats. 9. Samen met de gemeente Rijssen-Holten is besloten om de uitvoering van de WSW in eigen beheer vorm te geven. Begin 2012 is daarom het principe besluit genomen om uit SOWECO te treden. Het streven is erop gericht om de nieuwe organisatie per 1 januari 2014 van start te laten gaan. 10. Ook in 2012 had burger- en overheidsparticipatie onze volle aandacht. Uitgangspunt is dit op een goede wijze binnen de organisatie en onze wijze van werken te borgen. Bij verschillende projecten (inrichting stationsomgeving, locatie Noetsele, Tuinen van Nijverdal en parkzone WOP De Blokken) is een en ander inmiddels ook in praktijk gebracht. 11. Het project Koemaste is eind 2012 afgerond met als onderdelen verschillende wandel- en fietspaden en een ecologische waterberging. Ook het sportpark De Voordam werd in dit kader heringericht. Er zijn onder andere twee kunstgrasvelden voor voetbal aangelegd. 12. In het kader van het duurzaamheidsbeleid zijn verschillende projecten opgepakt. Dit betreft onder andere het inkoopbeleid, het verduurzamen van de openbare verlichting, energiebesparing bij gemeentegebouwen en de inrichting van het energieloket. Ook werd een duurzaamheidsweek georganiseerd om de samenleving hier extra bij te betrekken. 1. Rondom het combiplan is ook in 2012 weer het nodige van de grond gekomen. De werkzaamheden rondom de tunnel liggen goed op schema zodat de treinen vanaf april 2013 weer ongehinderd kunnen gaan rijden. Op dat moment is ook het station gereed. Ook diverse aansluitingen over de tunnelbak naderen hun voltooiing. Voor de Tuinen van Nijverdal en inrichting van de stationsomgeving Zuid zijn plannen in ontwikkeling. 2. In 2012 zijn verschillende experimenten gestart met het oog op een goede overgang van de taken op het gebied van de jeugdzorg van Rijk en provincie naar gemeenten. De projecten geven ons vertrouwen in een goede uitvoering vanaf 2015. Samen met andere gemeenten binnen de regio wordt hard gewerkt aan de voorbereiding van de decentralisaties op het gebied van de jeugdzorg, de Wmo / AWBZ en de nieuwe participatiewet (voorheen Wet werken naar vermogen). 3. De nieuwe aanlegsteiger aan het kanaal Almelo-De Haandrik in Daarlerveen is in juli 2012 in gebruik genomen. De steiger is onderdeel van het centrumplan Daarlerveen en is aangelegd als leerling bouwplaats. Een ander element in de plannen om de leefbaarheid van Daarlerveen een impuls te geven is de verbouw en uitbreiding tot Kulturhus van het dorpshuis ’t Trefpunt. 4. Ondanks de economische recessie en het oplopen van de werkloosheid hebben we de stijging van het aantal cliënten in de bijstand beperkt weten te houden. Dankzij de inzet van betrokkenen en de verschillende arbeidsmarktinstrumenten is de uitstroom naar werk op niveau gebleven. 5. In 2012 is goede voortgang gemaakt met de renovatie en herinrichting van de Nijverdalse wijk De Blokken. Samen met de Woningstichting Hellendoorn wordt nagedacht over de invulling van het Blokkenpark. Ook bewoners en buurtbeheer denken volop mee in dit proces. 6. De planvorming en aanbesteding van het nieuwe scholencluster de Twijn is afgerond. In de Twijn vinden de basisscholen Talentrijk en de Peppel en de Buitenschoolse opvang van Kinderopvang West-Twente onderdak. De nieuwe school zal met ingang van het schooljaar 2014/15 in gebruik genomen worden. Leeswijzer De gemeenterekening is in de eerste plaats de verantwoording over het jaar 2012 van het college van burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad. Daarnaast is de gemeenterekening bedoeld om burgers, In deel V is de goedkeurende controleverklaring van PricewaterhouseCoopers (PwC) opgenomen. PwC-Accountants heeft de jaarrekening 2012 gecontroleerd. Het verslag van bevindingen van deze controle ontvangt u gelijktijdig met deze gemeenterekening. In deel VI wordt deze jaarrekening over 2012 afgesloten met een aantal bijlagen, waarin meer gedetailleerde en cijfermatige gegevens zijn opgenomen. Daarbij sluiten wij zoveel mogelijk aan bij de eisen zoals die in de begrotingsvoorschriften zijn gesteld. De gemeenterekening bevat een jaarverslag met de beleidsinhoudelijke verantwoording en de jaarrekening met de financiële verantwoording. Beide zijn op hun beurt weer onderverdeeld in 13 programma’s. De opzet van de gemeenterekening sluit volledig aan bij de programmabegroting 2012. In deel I, deze inleiding, schetsen wij een totaalbeeld van de belangrijkste activiteiten in het afgelopen jaar en de daarmee samenhangende financiële resultaten. Het is een toelichting op hoofdlijnen. Vervolgens geven wij in deel II, de beleidsverantwoording, een overzicht van de belangrijkste activiteiten en resultaten per programma. Dit vormt de verantwoording van het gevoerde beleid. De centrale vraag hierbij is in hoeverre we hebben waargemaakt wat we in de programmabegroting 2012 hadden afgesproken. Budgettair perspectief De jaarrekening 2012 sluit met een negatief saldo van (afgerond) € 777.000,--. In die omvang hebben we het de afgelopen jaren nog niet vaker gezien. Ondanks de economische recessie en omvangrijke bezuinigingen van het Rijk wisten we de jaarrekeningen over het algemeen met een positief resultaat af te sluiten. 2011 spande wat dit betreft met ruim € 1 miljoen de kroon. Het is opnieuw een beperkt aantal ontwikkelingen dat het uiteindelijke beeld bepaalt. Voor het overige ontwikkelen inkomsten en uitgaven zich nog altijd vrij gematigd. In deel III zijn de verschillende paragrafen opgenomen: interne bedrijfsvoering, weerstandsvermogen, belastingmaatregelen, onderhoud kapitaalgoederen, verbonden partijen, treasury, grondbeleid en burgerparticipatie en kwaliteit van de dienstverlening. De paragrafen geven aan de hand van deze acht thema’s een soort dwarsdoorsnede van acties en activiteiten op de verschillende programma’s. In deel IV gaan wij in op de balans per 31 december Ontwikkeling uitkomsten jaarrekening 2003 - 2012 Ontwikkeling uitkomsten jaarrekening 2003 - 2012 Ontwikkeling uitkomsten jaarrekening 2003 - 2012 1.5 00 1.5 00 bedragen bedragenininduizenden duizenden Belangrijke activiteiten 2012 2012. Deze verschaft een overzicht van de samenstelling van de bezittingen, het vermogen en de schulden aan het begin en eind van het jaar. Daarnaast is hier de programmarekening over 2012 opgenomen, met een financiële toelichting op de baten en lasten van de programma’s. maatschappelijke organisaties, bedrijven en andere overheden inzicht te geven in de beleids- en financiële prestaties over 2012. Gerealiseerde activiteiten worden daarbij zoveel mogelijk afgezet tegen de voornemens uit de programmabegroting. De gemeenterekening vormt daarmee het sluitstuk van de planning- en controlcyclus 2012. 1.0 00 1.0 00 50 0 50 0 0 0 -50 0 -50 0 -1.00 0 -1.00 0 20 03 20 03 20 04 20 04 20 05 20 05 20 06 20 06 20 07 20 07 20 08 20 08 20 09 20 09 20 10 20 10 20 11 20 11 20 12 20 12 jaren jaren 6 7 De programmabegroting 2012 was sluitend, rekening houdend met een klein bedrag aan nieuw beleid De programmabegroting 2012 was sluitend, rekening houdend met een klein bedrag aan nieuw beleid enkele meevallers, waaronder een fors voordeel op rente, was uiteindelijk zelfs sprake van een positief resultaat van bijna € 0,3 miljoen. Bij het opmaken van de jaarrekening zien we echter opnieuw een tekort ontstaan. Dat hangt vooral samen met een relatief klein aantal forse tegenvallers: het betaald parkeren, de bouwleges, de grondverkopen, de brandweer en het leerlingenvervoer. In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste mee- en tegenvallers op de rij gezet. In de verschillende programma’s is een nadere toelichting opgenomen, zij het nog altijd op hoofdlijnen. In de toelichting op de programmarekening (achter de balans) worden de verschillen meer in detail geanalyseerd. De programmabegroting 2012 was sluitend, rekening houdend met een klein bedrag aan nieuw beleid en € 0,3 miljoen aan ombuigingen en maatregelen in de inkomstensfeer. Door middel van de twee bestuursrapportages hebben wij u lopende het jaar, zowel beleidsmatig als financieel, een beeld geschetst van de stand van zaken rondom de uitvoering van de programmabegroting 2012. De beide rapportages gaven een wisselend beeld te zien. Als gevolg van (vooral) tegenvallende legesopbrengsten en een lagere uitkering uit het gemeentefonds liet de eerste bestuursrapportage een tekort zien van bijna € 0,4 miljoen. Door tussentijds € 1 miljoen te bezuinigingen kon dat beeld bij de tweede bestuursrapportage worden omgebogen. Door Inleiding geleidelijk terug. In onderstaand overzicht is het weergegeven: Belangrijkste mee- en tegenvallers jaarrekening 2012 Omschrijving (bedragen x Mee- en tegenvaller s 1.000,--): Verrekenin g via reserves De jaarrekening 2012 sluit zoals gezegd met een tekort van (afgerond) € 777.000,--. Wij stellen u voor van dit tekort € 361.000,-- ten laste te brengen van de reserve strategische projecten. Dat is het deel dat samenhangt met de tegenvaller op het betaald parkeren. Verder verwachten we in 2013 nog een bedrag van € 214.000,- aan grondverkopen (percelen Vederkruid en Nijverheidsweg), dat in eerste instantie al in 2012 was voorzien maar door verschillende omstandigheden later binnenkomt. Dit tekort wordt in eerste instantie gedekt uit de vrij aanwendbare reserve, maar zal, als de percelen zijn verkocht, worden terug gestort in de reserve. Ook het resterende tekort van € 202.000,-- komt vooralsnog ten laste van de vrij aanwendbare reserve. Bij het opstellen van de eerste bestuursrapportage 2013 zullen we bekijken of ook hier een oplossing voor gevonden kan worden. Verschil Tegenvallers: Investeringen In 2012 is voor ruim € 19 miljoen geïnvesteerd. Dat is iets minder dan in 2011. Kijken we naar de wat langere termijn, dan zien we het investeringsvolume sterk teruglopen. Enerzijds als gevolg van de terughoudendheid die we door de huidige financiële situatie in acht moeten nemen, maar anderzijds natuurlijk ook vooral doordat de strategische projecten in een afrondend stadium komen. En vooral daar hebben de afgelopen jaren omvangrijke investeringen plaatsgevonden. De komende jaren (als de strategische projecten zijn afgerond) staat ons een verdere verlaging van het investeringsvolume voor ogen tot uiteindelijk zo’n € 5 miljoen netto. Op die manier dringen we de schuldenpositie ook geleidelijk terug. In onderstaand overzicht is het verloop van de investeringen in het afgelopen weergegeven: verloopjaar van de investeringen in het afgelopen jaar Omschrijving (bedragen x € 1.000,--): • Investering t.l.v. algemene middelen Begroot 2012 Werkelijk 2012 Verschil 10.280 7.759 2.521 • Opbrengst uit verkoop ‘De Holtink’ pas in 2013 - 800 800 0 • Investeringen grondexploitatie 3.763 2.727 1.037 • Idem; opbrengst diverse grondverkopen - 489 275 - 214 • Investeringen t.l.v. tarieven 4.463 3.320 1.143 • Lagere opbrengst betaald parkeren - 361 - 361 • Investeringen t.l.v. strategische projecten 9.690 5.325 4.364 • Lagere opbrengst leges bouwvergunningen - 208 - 208 Subtotaal: 28.196 19.131 9.065 • Inzameling en verwerking bedrijfsafval - 136 -12.282 -7.355 -4.928 • Materiële uitgaven brandweer - 119 Oninbaarheid diverse vorderingen - 114 40 - 74 15.914 11.777 4.137 • • Kosten en opbrengsten bijzondere bijstand - 115 115 0 • Ontmanteling bom vml. spoorbrug over de Regge - 102 70* - 32 • Kosten leerlingenvervoer - 102 - 102 • Inkomsten Het Ravijn – zwem sport zorg - - 57 - 57 520 52 - 84 - 119 Meevallers: • Meevallende ontwikkeling bijstandsverlening (inclusief bijstandsbesluit zelfstandigen) 520 • Inzameling en verwerking huishoudelijk afval 351 • Hogere algemene uitkering gemeentefonds 328 • Uitvoering Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 342 - 268 74 • Ontwikkeling strategische projecten 206 - 206 0 • Inkomsten en uitgaven rioolbeheer 155 - 155 0 • Hogere winstneming grondexploitatie ’t Lochter Oost 110 - 110 0 • Ontwikkeling WOP ‘De Blokken’ 79 0 79 * extra rijksbijdrage via gemeentefonds - 351 0 328 - • Investeringsbijdragen derden Netto investering: Ten laste van de algemene middelen is in 2012 ruim € 7,7 miljoen geïnvesteerd. Forse investeringen zijn gedaan in het kader van de aanleg en reconstructie wegen (€ 0,6 miljoen), de onderwijshuisvesinvestering van bijna € 4,5 miljoen. Uitgangspunt is het Ten laste van de algemene middelen is in 2012 ruim ting (€ 1,3 miljoen) en grondzaken (€ 1,9 miljoen). Opvallende projecten waren vooral ook de Paarse Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP). € 7,7 miljoen geïnvesteerd. Forse investeringen zijn Poort, de nieuwe entree van de Sallandse Heuvelrug (€ 1,1 miljoen) en de aankoop van het MFC De gedaan in het kader van de aanleg en reconstructie Holtink (€ 0,6 miljoen). Verder waren er de diverse (jaarlijkse) vervangingsinvesteringen op het gebied Op het gebied van de strategische projecten is in 2012 wegen (€ 0,6 miljoen), de onderwijshuisvesting (€ 1,3 van deen automatisering, brandweer, huisvesting en tractiemiddelen. totaal voorgeïnvesteerd. een bedragBelangrijke van bijna in totaal zo’n €In5,3 miljoen miljoen) grondzaken (€ 1,9 miljoen). Opvallende € 0,9 miljoen. investeringen zijn het Combiplan (€ 2,1 miljoen), de projecten waren vooral ook de Paarse Poort, de nieuwe Noordzuidverbinding (€ 2,2 miljoen) en de invoering entree van de Sallandse Heuvelrug (€ 1,1 miljoen) en het kader grondexploitatie € 0,9 miljoen geïnvesteerd in bedrijventerreinen en € Ook 1,8 hier zijn van het betaald parkeren (€ 0,4 miljoen). deInaankoop vanvan het de MFC De Holtink (€ 0,6is miljoen). miljoen in de Als gevolg van de economische recessie liggen de investeringen de investeringen op diverse onderdelen fors achtergeVerder waren er woningbouwlocaties. de diverse (jaarlijkse) vervangingshier fors onder hetgebied verwachte Aan grondverkopen stond daar in het afgelopen jaar een bedrag bleven bij de ramingen. De betreffende projecten en investeringen op het van deniveau. automatisering, de daarmee samenhangende kosten schuiven over brandweer, huisvesting en tractiemiddelen. In totaal van in totaal € 1,9 miljoen tegenover. In het kader van de aanleg en reconstructie van riolering werd het algemeen 2013. Devan strategische projecten voor bedrag van 0,9 miljoen. het een afgelopen jaarbijna € 3,3€ miljoen geïnvesteerd. Gerekend was opdoor een naar investering bijna € 4,5 blijven zich goed ontwikkelen. De reserve strategische miljoen. Uitgangspunt is het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP). projecten bedraagt eind 2012 € 2,9 miljoen. De reserIn het kader van de grondexploitatie is € 0,9 miljoen in principe degeïnvesteerd. gehele looptijd van geïnvesteerd in bedrijventerreinen en € 1,8 miljoen in Op het gebied van de strategische projecten is in 2012ve in is totaal zo’n €gedurende 5,3 miljoen de projecten toereikend om de kosten opmiljoen) te vangen. deBelangrijke woningbouwlocaties. Als gevolg van de economiinvesteringen zijn het Combiplan (€ 2,1 miljoen), de Noordzuidverbinding (€ 2,2 Met ingang van 2015 wordt de reserve opgeheven sche recessie liggen de investeringen hier fors onder en de invoering van het betaald parkeren (€ 0,4 miljoen). Ook hier zijn de investeringen op diverse en komen de betreffende uitgaven rechtstreeks ten laste het verwachte niveau. Aan grondverkopen stond daar onderdelen fors achtergebleven bij de ramingen. De betreffende projecten en de daarmee samenvan de exploitatie. in het afgelopen jaar een bedrag van in totaal hangende kosten schuiven over het algemeen door naar 2013. De strategische projecten blijven zich € 1,9 miljoen tegenover. In het kader van de aanleg goed ontwikkelen. De reserve strategische projecten bedraagt eind 2012 € 2,9 miljoen. De reserve is en reconstructie van riolering werd het afgelopen gedurende de gehele looptijd van de projecten toereikend om de kosten op te vangen. jaar € 3,3 miljoen geïnvesteerd. Gerekend was op een Investeringen 2012 8 9 Omschrijving (bedragen x € 1.000,--) Bedrag Bedrag De strategische projecten zich hangende kosten schuiven over het algemeen door naar 2013.eind goed ontwikkelen. De reserve strategische projecten bedraagt 2012 € 2,9 miljoen. Deblijven reserve is goed ontwikkelen. De reserve strategische projecten bedraagt eind 2012 € 2,9 miljoen. De reserve is gedurende de gehele looptijd van de projecten toereikend om de kosten op te vangen. gedurende de gehele looptijd van de projecten toereikend om de kosten op te vangen. Investeringen 2012 Investeringen 2012 Omschrijving (bedragen x € 1.000,--) Omschrijving (bedragen x € 1.000,--) Strategische projecten: Strategische projecten: - Nieuw Dunant - Nieuw Dunant - Herinrichting openbaar gebied - Herinrichting openbaar gebied - Wegenstructuur - Wegenstructuur - Parkeergarage / invoering betaald parkeren - Parkeergarage / invoering betaald parkeren - Zwembad en sporthal - Zwembad en sporthal - Centrale strip en overige - Centrale strip en overige Overige: Overige: - Brandweer - Brandweer - Aanleg en reconstructie wegen -Omschrijving Aanleg en reconstructie (bedragenwegen x € 1.000,--) - Bedrijventerreinen - Bedrijventerreinen - Integraal huisvestingsprogramma onderwijs - Binnen- en buitensport: tractiemiddelen en sportvoorzieningen - MFC De Holtink / Kulturhus Marle - Recreatie en toerisme Bedrag Bedrag Uitgaven Uitgaven Bedrag Bedrag Inkomsten Inkomsten 79 79 140 140 4.401 4.401 507 507 79 79 120 120 138 138 Bedrag 562 562 Uitgaven945 945 1.252 Daarnaast resteerde nog een taakstelling van ruim € 0,6 miljoen uit voorgaande jaren. Daarmee profiteerden we van het lichte economische herstel in 2011. In de tweede helft van 2011 keerde echter het tij. Als gevolg van de economische recessie zagen we begin 2012 de uitkering uit het gemeentefonds en de opbrengst uit bouwleges fors teruglopen. Dit vormde de aanleiding om medio 2012 (als onderdeel van de tweede bestuursrapportage) voor iets meer dan € 1 miljoen aanvullend te bezuinigen. De totale taakstelling kwam daarmee voor 2012 uit op ruim € 1,6 miljoen. 12 voorzieningen opgenomen met een totale omvang eind 2012 van € 14,6 miljoen. Met € 8,9 miljoen is de voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie de belangrijkste. 122 122 -113 -113 1.992 1.992 301 301 123 123 Bedrag 2 2 Inkomsten 342 342 3 Ombuigingen Na forse bezuinigingen in 2010 en 2011 leek de noodzaak tot verdere bezuinigingen in 2012 aanvankelijk mee te vallen. In de begroting 2012 was voor ruim € 0,1 miljoen aan nieuwe ombuigingen opgenomen. Ombuigingen 2012 Omschrijving (bedragen x € 1.000,--): Begroting primitief Begrotingswijzigingen Totaal begroot Gerealiseerd Bezuinigingen primitieve begroting 2012-2015 (en eerder) 88 604 100 • Taakstelling ambtelijke formatie 395 -- 395 Gedeeltelijk 1.486 1.728 • Onderhoud sloten uit rioolheffing 27 -- 27 Ja • Inflatiecorrectie Wmo 86 -- 86 Ja • Vermindering inzet Regio Twente op taakveld economie 20 - 20 -- -- - Aanleg nieuwe begraafplaats Mr Ponsteenlaan 310 - Natuur en landschap 385 288 - Aanleg en reconstructie rioleringen 3.320 80 - Grondzaken 1.946 568 • Besparing kosten leerlingenvervoer 71 -- 71 Neen - Bouwgrondexploitatie 1.781 1.563 • In rekening stellen voorbereidingskosten ruimtelijke plannen 25 - 25 -- -- • Versterking financieel beheer / efficiency 100 - 100 -- -- • Overige bezuinigingen (< € 20.000,--) 32 -- 32 Ja - Automatisering - vervanging / informatiebeleidsplan - Bouwkundig onderhoud 434 44 1 - Aanschaf tractiemiddelen 408 - Overige investeringen 102 255 19.131 7.355 TOTAAL: Reserves en voorzieningen bestemmingsreserves geldt juist dat er door de raad uitdrukkelijk is aangegeven voor welk doel de reserve in het leven is geroepen. Voorzieningen (moeten) Ondanks de tegenvallende resultaten over 2012 blijft het totaal van reserves en voorzieningen zich worden gevormd voor verplichtingen, verliezen en te Ondanks de tegenvallende resultaten over 2012 blijft ontwikkelen. 2012 gaatzich hetposidaarbij om een bedrag van € 36,1 miljoen. is € 0.9onzeker verwachten tegenvallers waarvanDat de omvang hetpositief totaal van reserves enEind voorzieningen hogerEind dan2012 op 1gaat januari. En datom terwijl ‘de Holtink’ (€in0,8 een is, maarvan redelijkerwijs valt te miljoen) schatten. met Op dit punt tiefmiljoen ontwikkelen. het daarbij een de afrekening jaar is vertraagd. De reserves zijnmiljoen met € hoger 0,2 miljoen licht gedaald, voorzieningen met iets hebben we dusterwijl geen de keuze. bedrag van € 36,1 miljoen. Dat is € 0.9 dan op 1 dan januari. Enmiljoen dat terwijl afrekening van ‘de meer € 1,1 zijndegestegen. De algemene reserves worden onderscheiden in de Holtink’ (€ 0,8 miljoen) met een jaar is vertraagd. De vrij aanwendbare reserve (VAR), en de reserves zijn met € 0,2 miljoen licht gedaald, terwijl De gemeentelijke reserves kunnen worden onderverdeeld in algemene reserves enbufferreserve bestemmingsfinancieringsreserve. Eind 2012 bedraagt het totaal de reserves. voorzieningen met iets meer dan € 1,1 miljoen zijn De algemene reserves zijn vrij inzetbaar, omdat er geen specifieke bestemming aan is van algemene reserves € 11,2 miljoen. De bestemgestegen. gegeven. Voor de bestemmingsreserves geldt juist dat erde door de raad uitdrukkelijk is aangegeven mingsreserves bedragen € 10,3 miljoen. In voor welk doel de reserve in het leven is geroepen. Voorzieningen (moeten) worden gevormdtotaal voorzijn er 16 waarbij de reserve strategische projecten (€ 2,9 Deverplichtingen, gemeentelijke reserves kunnen worden onderververliezen en te verwachten tegenvallers waarvan de omvang onzeker is, maar redelijmiljoen), de reserve WOP De Blokken (€ 1,8 miljoen) deeld in algemene reserves en bestemmingsreserves. kerwijs valt in te schatten. Op dit punt hebben we dus geen keuze. en de reserve inzameling en verwerking afval (€ 2,2 De algemene reserves zijn vrij inzetbaar, omdat er miljoen) het grootst zijn. In de jaarrekening 2012 zijn geen specifieke bestemming aan is gegeven. Voor de Reserves en voorzieningen De algemene reserves worden onderscheiden in de vrij aanwendbare reserve (VAR), bufferreserve en de financieringsreserve. Eind 2012 bedraagt het totaal van de algemene reserves € 11,2 miljoen. De bestemmingsreserves bedragen € 10,3 miljoen. In totaal zijn er 16 waarbij de reserve strategische projecten (€ 2,9 miljoen), de reserve WOP De Blokken (€ 1,8 miljoen) en de reserve inzameling en 10 verwerking afval (€ 2,2 miljoen) het grootst zijn. In de jaarrekening 2012 zijn 12 voorzieningen opgenomen met een totale omvang eind 2012 van € 14,6 miljoen. Met € 8,9 miljoen is de voorziening toe- Tussentijdse bezuinigingen tweede bestuursrapportage 2012 • Wijziging afschrijvingsbeleid -- 300 300 Ja • Rente langlopende geldleningen -- 100 100 Ja • Middelen structuurvisie Hellendoorn -- 20 20 Ja • Onderwijsachterstandenbeleid -- 65 65 Ja • Onderwijs: vandalismeschade en OZB -- 25 25 Ja • Combinatiefuncties sport / buurtcoaches -- 22 22 Ja • Wet maatschappelijke ondersteuning -- 100 100 Ja • Centrum Jeugd en Gezin -- 30 30 Ja • 1/3 regeling wij- en buurtaccommodaties -- 50 50 Ja • Gelden gemeentefonds kwetsbare groepen -- 96 96 Ja • Beheer en onderhoud accommodaties -- 100 100 Ja • Uitvoering Groenbeleidsplan -- 20 20 Ja • Overige bezuinigingen (< € 20.000,--) -- 83 83 Ja 756 866 1.642 Totaal 11 De voorgenomen bezuinigingen zijn vrijwel volledig gerealiseerd. Als we kijken naar de grootste, dan zou in 2012 binnen de ambtelijke formatie € 0,4 miljoen worden omgebogen. Daarvan is iets meer dan Hoewel we gelukkig goed op schema liggen met de te nemen maatregelen, hebben we natuurlijk nog een lange weg te gaan. Eind 2012 werd duidelijk dat de plannen van het nieuwe kabinet opnieuw leiden tot forse bezuinigingen op de lagere overheden. In totaal gaat het daarbij om bijna € 1,9 miljoen structureel waarvoor bij het opstellen van de begroting 2014 een oplossing gevonden worden. Ook in het kader van de decentralisatie van verschillende Rijkstaken wordt fors bezuinigd omdat het Rijk er vanuit gaat dat gemeenten die taken efficiënter en dus goedkoper kunnen uitvoeren. We gaan er echter vooralsnog vanuit dat dit binnen de betreffende taakvelden kan worden opgevangen. Maar dat maakt de totale opgave waar we de komende jaren voor staan niet minder groot. De voorgenomen bezuinigingen zijn vrijwel volledig gerealiseerd. Als we kijken naar de grootste, dan zou in 2012 binnen de ambtelijke formatie € 0,4 miljoen worden omgebogen. Daarvan is iets meer dan € 0,3 miljoen gerealiseerd. De resterende € 0,1 miljoen is binnen de totale loonsom opgevangen door incidentele meevallers. De betreffende taakstelling schuift door naar 2013. Met een aantal wijzigingen binnen het afschrijvingsbeleid werd eveneens € 0,3 miljoen omgebogen. De betreffende taakstelling is daarmee volledig gerealiseerd. Ook de maatregelen in de sfeer van de rente (€ 0,1 miljoen), de storting in de reserve Wmo (€ 0,1 miljoen), het beheer en onderhoud van gebouwen (€ 0,1 miljoen) en de extra middelen via het gemeentefonds voor kwetsbare groepen (€ 0,1 miljoen) hebben gebracht wat we er van verwacht hadden. Politieke Politieke kerngegevens kerngegevens De portefeuilleverdeling binnen het college van burgemeester en wethouders is als volgt: De portefeuilleverdeling binnen het college van burgemeester en wethouders is als volgt: Burgemeester Raven Burgemeester Raven Portefeuille Portefeuille Algehele coördinatie Algehele coördinatie Veiligheid Veiligheid Burgerzaken Burgerzaken Communicatie en voorlichting Communicatie en voorlichting Handhaving Handhaving Personele zaken Personele zaken Regionale samenw erking Regionale samenw erking Wethouder Coes (CDA) Wethouder Coes (CDA) Zorg, Welzijn, Onderwijs en Sport Zorg, Welzijn, Onderwijs en Sport Maatschappelijke ontw ikkelingen Maatschappelijke ontw ikkelingen Zorg- en volksgezondheid Zorg- en volksgezondheid Welzijn en evenementen Welzijn en evenementen Onderw ijs Onderw ijs Sport Sport Jeugd en ouderen Jeugd en ouderen Wethouder Ten Have (BurgerBelang) Wethouder Ten Have (BurgerBelang) Volkshuisvesting, Ruimtelijke en Plattelandsontwikkeling Volkshuisvesting, Ruimtelijke en Plattelandsontwikkeling Volkshuisvesting Volkshuisvesting Ruimtelijke ordening Ruimtelijke ordening Grondbeleid Grondbeleid Agrarische zaken Agrarische zaken Natuur, w ater en landschap Natuur, w ater en landschap Vergunningverlening Vergunningverlening Milieu Milieu Wethouder Beintema (CDA) Wethouder Beintema (CDA) Openbare Ruimte en Financiën Openbare Ruimte en Financiën Verkeer en vervoer Verkeer en vervoer Ondergrondse infrastructuur Ondergrondse infrastructuur Onderhoud w egen en groen Onderhoud w egen en groen Afval Afval Economische zaken Economische zaken Toerisme en recreatie Toerisme en recreatie Financiën en belastingen Financiën en belastingen Wethouder Bakhuis-Horstink (BurgerBelang) Wethouder Bakhuis-Horstink (BurgerBelang) Sociale Voorzieningen en Cultuur Sociale Voorzieningen en Cultuur Werk en inkomen Werk en inkomen Inburgering Inburgering Volw asseneneducatie Volw asseneneducatie Cultuur Cultuur Vervanger van w ethouder Coes Vervanger van w ethouder Coes Projecten Projecten Strategische visie Strategische visie Kerntakendiscussie Kerntakendiscussie Bezuinigingen Bezuinigingen Vervanger van Burgemeester, 1e loco Vervanger van Burgemeester, 1e loco Projecten Projecten Hellendoorn in Actie Hellendoorn in Actie Het Ravijn - zw em sport zorg Het Ravijn - zw em sport zorg Scholencluster De Tw ijn Scholencluster De Tw ijn Sportpark Gagelman Sportpark Gagelman Vervanger van w ethouder Bakhuis, Vervanger van w ethouder Bakhuis, Projecten Projecten Nieuw Dunant tot 18-10-2011 Nieuw Dunant tot 18-10-2011 De Strip De Strip Hellendoorn Noord Hellendoorn Noord Kruidenw ijk Zuid Kruidenw ijk Zuid Reggeherstelproject Reggeherstelproject DOP Daarlerveen DOP Daarlerveen BOP Marle BOP Marle Vervanger van w ethouder Ten Have, Vervanger van w ethouder Ten Have, Projecten Projecten Combiplan/ stationsomgeving Combiplan/ stationsomgeving WOP De Blokken WOP De Blokken Noordzuidverbinding Noordzuidverbinding DOP Daarle DOP Daarle BOP Hulsen BOP Hulsen Nieuw Dunant vanaf18-10-2011 Nieuw Dunant vanaf18-10-2011 2e loco 2e loco 3e loco 3e loco Vervanger van w ethouder Beintema, 4e loco Vervanger van w ethouder Beintema, 4e loco Projecten Projecten DOP Haarle DOP Haarle BOP Hancate, Egede en Eelen en Rhaan BOP Hancate, Egede en Eelen en Rhaan 12 13 DEEL II 1 Bestuurlijk Gemeenteraad, griffie en dualisme Wat betreft het verantwoordelijk: Burgemeester, mevr. A.H. Raven Ambtelijk verantwoordelijk: Griffier, mevr. K. Zomer De gemeenten nemen in de bestuursorganisatie van ons land een zeer belangrijke plaats in. Het plaatselijk bestuur vormt de bestuurslaag die het dichtst bij de burgers staat. De taken van de gemeenten zijn van directe invloed op de leefomgeving van de burgers. In het collegeprogramma 2010-2014: “Bijgestelde ambities, Samen verantwoord verder” hebben wij aangegeven dat wij een grotere betrokkenheid van burgers op het beleid en de besluitvorming én daarbij een grotere eigen verantwoordelijkheid verwachten. En afgeleid daarvan, “een andere overheid”. De rol van de gemeente zal afhankelijk van het onderwerp en de verantwoordelijkheid variëren. Soms is de gemeente regelgever, of behartiger van het openbaar belang, opkomend voor de zwakkere, soms beslisser, dan weer een gelijkwaardige samenwerkingspartner of juist alleen faciliterend. De gemeente kan ook belangenbehartiger zijn bij andere overheden, zoals bijvoorbeeld ten aanzien van de gewenste uitvoering van de verdubbeling van de N35. Voor de burger zal het vooraf duidelijk moeten zijn welke rol de gemeente inneemt. Die duidelijkheid zal er ook moeten zijn bij ons college en de raad over ieders rol voorafgaand aan en bij de besluitvorming. Wij hechten er aan, hier telkens helderheid in te geven. De keuzes waar we met elkaar voor staan, zijn niet gemakkelijk, maar bieden ontegenzeggelijk ook kansen. Dit is het moment om kritisch te kijken naar al hetgeen tot voor kort zo vanzelfsprekend was en tegelijkertijd om waar nodig en gewenst iets nieuws neer te zetten. We blijven daarbij hechten aan goede en vroegtijdige samenwerking als gemeenteraad met alle betrokken partners en netwerken binnen en buiten Hellendoorn. Elke gemeente heeft voor de controlerende rol een onafhankelijke rekenkamer(functie). De rekenkamer is wettelijk uitvoerig beschreven, de rekenkamerfunctie geeft vrijheid voor een lokale invulling. In Hellendoorn, Rijssen-Holten, Wierden en Twenterand is er voor gekozen gezamenlijk invulling te geven aan de rekenkamerfunctie. 14 15 tegelijkertijd om waar nodig en gewenst iets nieuws neer te zetten. We blijven daarbij hechten aan goede en vroegtijdige samenwerking als gemeenteraad met alle betrokken partners en netwerken binnen en buiten Hellendoorn. Elke gemeente heeft voor de controlerende rol een onafhankelijke rekenkamer(functie). De rekenkamer is wettelijk uitvoerig beschreven, de rekenkamerfunctie geeft vrijheid voor een lokale invulling. In Hellendoorn, Rijssen-Holten, Wierden en Twenterand is er voor gekozen gezamenlijk invulling te geven aan de rekenkamerfunctie. • Samenvatting thema bijeenkomst op 2 juli jl. : Kaderstellende nota’s “Overheidsparticipatie als werkwijze, Ruimte ma- Kaderstellende nota’s ken voor initiatiefrijke burgers.” • Visiedocument “Hellendoorn in actie met de burgers aan het stuur” (juni 2010)“Beleid en beheer onroerende • Rekenkamerrapport • Visiedocument “Hellendoorn in actie met de bur§gersEindrapport Onderzoek Grote projecten/ Stationsomgevingzaken” Noord(najaar (oktober 2011) 2012) aan het stuur” (juni 2010) Eindrapport verbonden 2011) •(december Strategische visie “Samen werken aan een klop• §Eindrapport Onderzoek Grotepartijen/samenwerkingsorganen projecten/ Stations§omgeving Samenvatting thema 2011) bijeenkomst op 2 juli jl. : “Overheidsparticipatie werkwijze, Ruimte pend hart” als (november 2012) Noord (oktober maken voor initiatiefrijke burgers.” • Eindrapport verbonden partijen/samenwerkingsor§ganen Rekenkamerrapport (december 2011) “Beleid en beheer onroerende zaken” (najaar 2012) § Strategische visie “Samen werken aan een kloppend hart” (november 2012) Kerngegevens Werkelijk 2011 Commissies 31 5 (incl. regio) 13 113 126 92 52 12 Reguliere openbare vergaderingen Besloten vergaderingen Hoorzittingen/inloopavonden Themabijeenkomsten/informele raad Behandelde voorstellen Stukken ter kennisneming Toezeggingen Insprekers Schriftelijke vragen Ingekomen brieven/e-mails Prognose 2012 Raad 13 3 6 17 74 Realisatie Andere rol voor raad, college en ambtelijke organisatie: meer invloed, zeggenschap en verantwoordelijkheid burgers. Gedeeltelijk gerealiseerd. Raad 9 Commissies 26 Raad 10 2 - 2 1 1 1 9 7 6 6 5 24 120 60 86 79 50 5 82 - 40 60 65 103 51 n.v.t. 70 n.v.t. 37 n.v.t. 9 10 30 8 19 339 10 300 Wat wilden we bereiken Prioriteit Werkelijk 2012 Commissies 25 276 Vaststellen strategische visie De gemeenteraad heeft op dinsdag 6 november 2012 de strategische visie ‘Samen werken aan een kloppend hart’ vastgesteld. De visie is opgesteld samen met inwoners, ondernemers, bestuurders en specifieke doelgroepen. De visie geeft aan wat voor gemeente Hellendoorn wil zijn en wat er in grote lijnen wordt gedaan om dat ideaal ook te verwezenlijken. Onderdeel van de visie is een overzicht van kerntaken. Met het krapper worden van de budgetten, zullen we ons de komende jaren meer en meer moeten richten op onze kerntaken. Oftewel die zaken die we met elkaar belangrijk vinden en waar we ons in willen onderscheiden. Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Belangrijke activiteiten 2012 Bedrijfsbezoeken gemeenteraad De gemeenteraad heeft in 2012 bedrijfsbezoeken gebracht aan Van Keulen, Addcom, EVE architecten en Solarlux. Voor raadsleden van belang om te ervaren wat er in het bedrijfsleven speelt, wat voor verwachtingen er leven en waar bedrijven tegen aan lopen. Voor het bedrijfsleven van belang om een beter beeld te krijgen van wat de raad wel en niet kan/mag/wil. Andere voorbeelden hiervan: het bezoek van de raad aan Ten Cate over de gevolgen van de differentiatie tarieven rioolheffing en een bijeenkomst van de Bussinessclub Hellendoorn-Nijverdal over het gemeentelijke inkoopbeleid. 1. Vaststellen Strategische visie “Samen werken aan een kloppend hart”. 2. Invoering werkgeverscommissie griffie. 3. Vaststellen protocol actieve informatieplicht. 16 Vergroten betrokkenheid burgers Andere rol voor raad, college en ambtelijke organisatie: meer invloed, zeggenschap en verantwoordelijkheid burgers De raad wil de afstand tussen politiek en inwoners graag verkleinen. Voor de schoolgaande jeugd dragen Roefeldag en de Democratiedagen daaraan bij. Ook aan andere verzoeken van scholen om samen bijeenkomsten te organiseren voor leerlingen, zoals in 2012 voor De Blenke en De Es, wordt graag voldaan. Want, betrokkenheid bij de politiek begint bij kennis maken met. In 2012 is de raad gestart met gast van de raad. Een mooi initiatief waarbij inwoners een raadsvergadering bijwonen en vooraf op een gastvrije manier kunnen kennismaken met de burgemeester en een afvaardiging van raadsleden. Gast van de raad heeft in 2012 drie keer plaatsgevonden. Inwoners die er tot dusver gebruik van maken, lopen tegen zaken aan waarvan ze het prettig vinden om daar in informeel aandacht voor te kunnen vragen. In juli en november 2012 hebben informele bijeenkomsten plaatsgevonden voor raads- en commissieleden over overheids- en burgerparticipatie. In deze bijeenkomsten gingen raads- en commissieleden met elkaar in gesprek wat het betekent voor hun rol als we meer verantwoordelijkheid bij burgers neerleggen en hen meer ruimte geven. De griffier maakt deel uit van de interne ontwikkelgroep overheidsparticipatie. Deze groep heeft in 2012 ontwikkelmaatregelen opgesteld voor de raad bestaande uit een ‘vrije ruimtelijst’ en ‘de rol van de griffie versterken als strategische bruggenbouwer bij ruimte maken’. Gemeentelijke rekenkamer Realisatie baten en lasten De Rekenkamer West Twente heeft in 2012 onderzoek gedaan naar het beleid over – en het beheer van – onroerende zaken (gebouwen en gronden) in de gemeente Hellendoorn. De raad heeft in zijn vergadering van 5 november 2012 de drie aanbevelingen van de Rekenkamer overgenomen en daarmee zal in actuele beleidskaders worden vastgelegd welke maatschappelijke effecten de raad wil bereiken met onroerende zaken. Ook zal de raad periodiek nagaan of de beoogde maatschappelijke effecten zijn bereikt. De derde aanbeveling neemt de raad in die zin over, dat er geen nieuwe nota voor overkoepelend accommodatiebeleid nodig is, want deelnota’s geven voldoende informatie in combinatie met de planning & controlcyclus. Tegenvallers • Apparaatskosten product Raadsgriffie €50.000,- In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht Werkwijze griffie en raad In 2012 is een werkgeverscommissie voor de griffie ingesteld. Daarmee heeft de werkgeversrol van de raad meer vorm gekregen. Deze werkgeverscommissie heeft de sollicitatieprocedure voor de nieuwe griffier begeleid en het voorstel voorbereid opdat de raad per 1 november de nieuwe griffier, mevrouw K. Zomer, kon benoemen. Op 1 oktober heeft de vorige griffier, de heer P. Knopper, afscheid genomen. Hij is sinds 2002 griffier geweest tot aan zijn pensionering per 1 november 2012. Vanaf september 2012 kunnen de raads- en commissievergaderingen live worden gevolgd via http://raad.hellendoorn.nl. Ook achteraf kunnen de vergaderingen worden teruggekeken en zijn de agenda’s en de stukken voor de vergaderingen via deze website digitaal te raadplegen. In december 2012 is het protocol actieve informatieplicht door de raad vastgesteld. Daarmee is beter gegarandeerd dat raadsleden actief, tijdig en volledig op de hoogte worden gebracht. 17 voor particuliere initiatieven; waar mogelijk worden zij gestimuleerd en ondersteund. 2 Dagelijks bestuur, burgerzaken en voorlichting We kiezen voorts zeer nadrukkelijk voor kwaliteit: voor wat we realiseren en hoe we dat doen. In het kader van het HELLO-dienstverleningsconcept zijn de afgelopen jaren reeds vele initiatieven genomen om de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening te vergroten. Wij willen daar nadrukkelijk in blijven investeren en bekijken hoe we dat verder kunnen uitbouwen. Daarom zal de komende jaren uitvoering gegeven worden aan diverse projecten uit het programma Klantgerichte Dienstverlening, dat in 2012 Kaderstellende nota’s door ons college is vastgesteld. De gemeente moet al met al betrouwbaar, integer en voorspelbaar zijn in haar gedrag. Openbaarheid •van Algemene stukken Subsidieverordening is daarmee regel. Samenleving (2011) •Kaderstellende Beleidsnota communicatie 2011-2014 (ter nota’s kennisname raad maart 2011) § Algemene Subsidieverordening Samenleving (2011) • Programmaopdracht Klantgerichte 2011-2014 Dienstver- (ter kennisname raad maart 2011) § Beleidsnota communicatie lening (2012) § Programmaopdracht Klantgerichte Dienstverlening (2012) Kerngegevens Bestuurlijk Wat betreft het verantwoordelijk: Burgemeester, mevr. A.H. Raven Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Samenleving, dhr. G. Koolhaas (burgerzaken) Clustermanager Bedrijfsvoering, dhr. H.G.M. Zwijnenberg (voorlichting) Ook in 2012 stond communicatie in dienst van burger- en overheidsparticipatie. Daarbij hechtten wij veel waarde aan een goede communicatie met de burgers, dat wil zeggen dat we direct en open communiceren over wat we willen bereiken en bereikt hebben, welke afwegingen we maken en waarom sommige zaken niet mogelijk zijn. Het is erg belangrijk dat burgers weten waar ze voor welke zaken terecht kunnen, zowel ambtelijk als bestuurlijk. Een direct contact tussen de fracties, ons college en de inwoners van onze gemeente bevordert het democratisch gehalte en het draagvlak voor het te voeren beleid. Het sleutelwoord voor de communicatiehouding van de gemeente is ‘interactief’. De gemeente Hellendoorn wil nadrukkelijk weten wat er speelt binnen de lokale samenleving, waarbij het overigens niet de bedoeling is dat wij alles voor die burger regelen. Inwoners, bedrijven en belangenorganisaties, zoals de wijk- en dorpsraden, willen wij zo vroeg mogelijk betrekken bij de voorbereiding van het beleid. Wij staan daarbij open voor particuliere initiatieven; waar mogelijk worden zij gestimuleerd en ondersteund. We kiezen voorts zeer nadrukkelijk voor kwaliteit: voor wat we realiseren en hoe we dat doen. In het kader van het HELLO-dienstverleningsconcept zijn de afgelopen jaren reeds vele initiatieven genomen om de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening te vergroten. Wij willen daar nadrukkelijk in blijven investeren en bekijken hoe we dat verder kunnen uitbouwen. Daarom zal de komende jaren uitvoering gegeven worden aan diverse projecten uit het programma Klantgerichte Dienstverlening, dat in 2012 door ons college is vastgesteld. De gemeente moet al met al betrouwbaar, integer en voorspelbaar zijn in haar gedrag. Openbaarheid van stukken is daarmee regel. 18 Werkelijk 2011 Prognose 2012 Werkelijk 2012 2.564 6.256 3.447 589 4.000 3.000 2.000 650 3.540 2.907 2.533 512 Afgifte aantal paspoorten Afgifte aantal identiteitskaarten Afgifte aantal rijbewijzen Afgifte aantal uittreksels GBA Kengetallen Norm Percentage reisdocumenten dat na aanvraag wordt afgegeven. Percentage rijbewijzen dat na de aanvraag binnen 5 werkdagen wordt afgegeven. 100 % 100 % Wat wilden we bereiken Wat wilden we bereiken Prioriteit Een kwalitatief goede gemeentelijke dienstverlening Realisatie Prioriteit Een kwalitatief goede gemeenGerealiseerd Een kwalitatief goede gemeentelijke dienstverlening telijke dienstverlening Kwalitatief goede producten leverenGerealiseerd Kwalitatief goede producten Tweede Kamer verkiezingen leveren Versterking burgeren overheidsparticipatie Tweede Kamer verkiezingen Gerealiseerd Open en transparant communiceren Versterking burger- en overheidsparticipatie Gerealiseerd Open en transparant communiceren Gerealiseerd In 2012 hebben 21.851 mensen een bezoek gebracht aan de loketten van Burgerzaken & Belastingen. De Realisatie gemiddelde wachttijd Gerealiseerd bedroeg 6.05 minuten en lag daarmee heel iets boven de ons zelf gestelde norm Gerealiseerd van 6 minuten. Gerealiseerd Gerealiseerd Op welk moment Gerealiseerd Aantal bezoekers Gemiddelde wachttijd 17.173 7.14 min. Op afspraak tussen 13.0017.00 uur 4.678 0 min. Totaal 21.851 6.05 min Vrije inloop tussen 9.00 -12.00 uur Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Deze cijfers zullen worden betrokken bij de evaluatie van het Werken op afspraak. Deze evaluatie staat gepland voor het einde van het eerste kwartaal in 2013. Belangrijke activiteiten 2012 Kwalitatief goede producten leveren 1. Tweede Kamer verkiezingen. 2. Versterking burger- en overheidsparticipatie. 3. Tussentijdse evaluatie beleidsaccenten raads- en collegeprogramma. Vanaf 26 juni 2012 moet iedereen die naar het buitenland wil reizen over een eigen reisdocument beschikken. Door deze nieuwe regeling lag het zwaartepunt van het aantal aanvragen in de eerste maanden van 2012. Door hier in de communicatie extra aandacht aan te besteden is het aantal mensen dat zonder geldig reisdocument op reis ging, nagenoeg niet gestegen. 19 Open en transparant communiceren Begin 2013 zijn er nieuwe regels voor rijbewijzen in werking getreden. Met name voor mensen met een rijbewijs voor de categorieën CE is het nodige veranderd. De geldigheid van zo’n rijbewijs is van 10 jaar teruggegaan naar 5 jaar. Deze wijziging heeft vooral het eind van 2012 nog tot extra aanvragen geleid. Er is overigens nog steeds geen duidelijkheid over de ingangsdatum om tot maximering van de leges voor rijbewijzen te komen. Uit het voorgaande vloeit voort, dat we onze inwoners niet alleen actief betrekken bij, maar ook tijdig en duidelijk informeren over gemeentelijke plannen en beleid. Dat doen we via onze reguliere communicatiemiddelen zoals de gemeentelijke pagina’s in het Hellendoorn Journaal, onze website, en Twitter. Afgelopen jaar verstuurden we ongeveer 300 persberichten, die in het gros van de gevallen ook deels of integraal door de media werden overgenomen. Wekelijks is er een perstoelichting over de openbare besluitenlijst van die week. Daarnaast werden er tientallen inloop- en informatiebijeenkomsten georganiseerd over zaken die de leefomgeving van inwoners direct raken, zoals bestemmingsplannen, de Reggeherstelprojecten en het Combiplan. Ons college levert zeer regelmatig een bijdrage aan allerlei uitgaven van verenigingen en stichtingen in de vorm van een voorwoord of artikel. Tenslotte werden er nieuwsbrieven voor bepaalde doelgroepen uitgegeven, zoals voor uitkeringsgerechtigden (over nieuwe regels en wetten) en voor bewoners van de wijk De Blokken (over het WOP De Blokken). Tweede Kamer verkiezingen Op 12 september 2012 zijn de tussentijdse Tweede Kamerverkiezingen gehouden. Omdat het om een niet geplande verkiezing ging moesten de voorbereidingen in korte tijd worden opgestart. Organisatorisch gezien zijn deze verkiezingen prima verlopen. Met een opkomstpercentage van 79.2% lag dit net iets lager dan bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2010. Toen bracht 79.7% van de kiesgerechtigde inwoners zijn stem uit. Wellicht dat we voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 nog op zoek moeten naar een aantal andere locatie voor de stembureaus. Enkele stembureaus zijn inmiddels minder geschikt of het gebouw is niet meer in gebruik. Versterking burger- en overheidsparticipatie Het uitgangspunt van alle persberichten, artikelen, nieuwsbrieven etc, is dat de informatie zo begrijpelijk, eerlijk en actueel mogelijk moet zijn. Het interne traject overheidsparticipatie is afgerond. De intervisiegroep die daaruit voortvloeide, bestaat nog steeds. In oktober 2012 heeft deze groep een markt voor overheidsparticipatie georganiseerd, waarop een stuk of tien teams lieten zien wat zij al doen aan overheidsparticipatie en waar collega’s met elkaar in gesprek konden gaan. In 2013 worden tien collega’s opgeleid om straks collega’s op te leiden in en bewust te maken van overheidsparticipatie in de dagelijkse praktijk. Daarnaast proberen we in de communicatie naar buiten waar het kan te laten zien wat het effect is van overheidsparticipatie, bijvoorbeeld door de onder constructie zijnde initiatievenkaart, waarop te zien zal zijn, welke initiatieven er zoal in de samenleving worden genomen. Lichte daling aantal inwoners Het aantal inwoners is het afgelopen jaar licht gedaald. Op 31 december 2012 waren het er 35.743. Een jaar eerder 35.796. Hellendoorn kende in 2011 nog een stijging van 49 inwoners. Daarmee kwam een einde aan een jarenlange daling. Deze trend heeft zich nu weer ingezet. De afname in 2012 is de resultante van een klein geboorteoverschot en een wat forser migratieverschil. Tegenover 310 overlijdens stonden het afgelopen jaar 318 geboortes. Daarnaast vestigden zich 770 nieuwe inwoners in onze gemeente; 831 mensen vertrokken naar elders. Onder andere voor studie. Zoals alle gemeenten, blijven ook wij de komende jaren rekening houden met een lichte krimp. De laatste bevolkingsprognose van december 2012 laat een daling van 4,1% zien voor de gehele gemeente. Het zijn vooral de kleine kernen waar de bevolkingsdaling zich doet gelden. Deze daling kan op allerlei terrein gevolgen hebben: woningbouw, arbeidsmarkt, onderwijshuisvesting, verenigingsleven, voorzieningenniveau, etc. We zijn momenteel bezig om de consequenties in beeld te brengen en bekijken hoe we hier binnen ons beleid de komende jaren mee om gaan. Met burgerparticipatie houden we ons steeds intensiever bezig. De grens met overheidsparticipatie is overigens niet altijd hard te trekken. De twee vloeien soms heel natuurlijk in elkaar over. Het is een aanpak die maatwerk vereist. Er is geen blauwdruk voor te geven. Duidelijke voorbeelden hiervan zijn de stationsomgeving Zuid, Tuinen van Nijverdal, Sporthal Noetsele en de Parkzone van WOP De Blokken. Maar ook bij vele andere projecten en beleidsterreinen is steeds meer sprake van burgerparticipatie, variërend van eenmalig en vooral informerend, tot regelmatig terugkerend en heel intensief (bijv. meebeslissen). 20 Tussentijdse evaluatie beleidsaccenten coalitieakkoord Medio 2012 zaten we halverwege de huidige raadsen collegeperiode. Voor ons was dit reden om terug te kijken op de afgelopen twee jaar en in kaart te brengen waar we staan met de uitvoering van de diverse plannen en beleidsaccenten. Wat we vooraf van plan waren is vastgelegd in het coalitieakkoord ‘Bijgestelde ambities: samen verantwoord verder’ en vervolgens verder uitgewerkt in het collegeprogramma 2010-2014. De conclusie van de evaluatie is dat we ondanks de economische tegenwind over het algemeen goed op schema liggen met de uitvoering. In het verlengde hiervan is samen met de raad(sfracties) de ‘Tussenbalanskrant 2012’ uitgebracht. In deze krant blikken gemeenteraad en college terug op wat er de afgelopen twee jaar is bereikt. Tegelijkertijd werpen we hierin ook een blik vooruit: waar gaan we mee verder en wat verwachten en hopen we van de toekomst? Realisatie baten en lasten Meevallers • Vrijval voorziening wachtgelden oud-wethouders € 26.000, -• Baten leges rijbewijzen € 27.000, -• Apparaatskosten € 66.000,-- Tegenvallers • Baten leges reisdocumenten € 12.000,-In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht 21 3 Bestuurlijk Ruimtelijke ordening en wonen Wat betreft het verantwoordelijk: Mevr. T.H.M. ten Have De heer J.J. Beintema (WOP de Blokken en openbare ruimte) Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Grondgebied, dhr. R.J.P. Willemsen Het beschermen en versterken van onze ruimtelijke kwaliteiten door duurzaam met de ruimte om te gaan. Alle activiteiten die daarmee te maken hebben (stedenbouw, ruimtelijke ordening, volkshuisvesting/wonen, woningbouw, stedelijke vernieuwing, grondzaken, grondexploitaties en omgevingsvergunningen) zijn ondergebracht in dit programma. Kaderstellende nota’s • Nota grondbeleid (2004) • Structuurvisie “Ruimte voor de mensen van morgen” (geëvalueerd en geactualiseerd in 2004) • Wijkvisie De Blokken (2006) • Weefwerk, inclusief de bijlage “de tuinen van Nijverdal” (raadsbesluit 2007) • Prestatieafspraken Wonen gemeente Hellendoorn 20102015 (2010) • Beeldkwaliteitsplan Centrum Nijverdal (raadsbesluit 20 april 2010) • Structuurvisie De Centrale Strip (2011) • Beleidsnota afwijkingen van het bestemmingsplan van beperkte planologische betekenis (2011) • Woonvisie (2012) • Welstandsnota (2012) 22 23 § § § Beleidsnota afwijkingen van het bestemmingsplan van beperkte planologische betekenis (2011) Woonvisie (2012) Welstandsnota (2012) Aantal woningen Totaal aantal aanvragen om omgevingsvergunning Waarvan meervoudig Waarvan enkelvoudig Aantal aanvragen binnen geldende termijnen afgehandeld Aantal te bouwen woningen Werkelijk 2011 Prognose 2012 Werkelijk 2012 14.278 575t 14.400 730* 14.445 531** 95% 250 480 95% 150 381** 99% 66 184 Kengetallen 70 Norm Aantal eindcontroles per bouwvergunningaanvraag Aantal koopwoningen als percentage van de totale woningvoorraad *incl. milieumeldingen art. 8.40 Wmb vanuit programma 12. ** incl. geaccepteerde milieumeldingen vanuit programma 12 en sloopmeldingen. Wat wilden we bereiken Beleid ontwikkelen voor de gewijzigde opbouw van de bevolking (op de langere termijn). Prioriteit Realisatie Bouwen naar behoefte: voldoende huisvesting voor Beleid ontwikkelen voor de Gerealiseerd starters, jongeren, senioren andere doelgroepen. gewijzigde opbouw van de be- en(Woonvisie). Komen(op totde een samenhangend gemeentelijk ruimtelijk volking langere termijn). beleid: ruimtelijke kwaliteit met kwalitatief, 1. Bouwen naar behoefte: vol- in combinatie Deels duurzaam en gevarieerd bouwen en voldoende openbaar2. doende huisvesting voor gerealiseerd. 3. starters, jongeren, senioren en groen en goede voorzieningen. Deels Komen tot een samenhangend gerealiseerd. gemeentelijk ruimtelijk beleid: ruimtelijke kwaliteit in combinatie met kwalitatief, duurzaam en gevarieerd bouwen en voldoende openbaar groen en goede voorzieningen. Open en transparant communiceren Gerealiseerd Adequate en efficiënte vergunningverlening. Gerealiseerd. Formeren van een robuuste netwerk RUD Twente Gerealiseerd. ja ja Gerealiseerd (Woonvisie). Deels gerealiseerd. Belangrijke activiteiten 2012 Deels gerealiseerd. Vaststellen Woonvisie. Vaststellen geactualiseerde Welstandsnota. Verlenen startersleningen. 4. Tussenevaluatie prestatieafspraken wonen met de provincie. 5. Sluiten bestuursovereenkomst netwerk RUD Twente. andere doelgroepen. Gerealiseerd 1 70% Wat hebben we ervoor gedaan Realisatie / beleidsverantwoording Wat wilden we bereiken Prioriteit Versterking burger- en overheidsparticipatie Behaald Woonvisie In 2012 is de Woonvisie door u vastgesteld. Sterker dan in het verleden en rekening houdend met de demografische ontwikkelingen zetten wij met de woningbouw in op het invullen van de specifieke vraag van kopers en huurders. Door de vaststelling van de Woonvisie in 2012 is een goed inzicht gekregen in de ontwikkeling van de bevolkingssamenstelling. Op basis van de Woonvisie zijn criteria geformuleerd om voor de juiste doelgroepen te kunnen bouwen. Woningbouw Met de provincie Overijssel zijn prestatieafspraken gemaakt over het aantal woningen dat mag worden gebouwd in de periode 2010-2015. In de tussenevaluatie van 2012 is geconcludeerd dat de gemeente Hellendoorn (in tegenstelling tot veel andere gemeenten) de prestatieafspraken nakomt en de eerder afgesproken woningbouwaantallen mag en kan realiseren. Meer en meer wordt het principe inbreiding gaat voor uitbreiding gehanteerd c.q. leidend. Voor een aantal locaties 24 Opstarten robuuste RUD Twente zijn wij in overleg met marktpartijen hoe te komen tot bijstelling van de woningbouwplannen. De crisis in de woningbouw gaat helaas ook niet aan ons voorbij. In 2012 is er veel werk verzet om per 1 januari 2013 te starten met de netwerk-RUD Twente. De juridische verankering is vastgelegd in een bestuursovereenkomst. De netwerk-RUD kenmerkt zich door uitwisseling van werkvoorraad en middelen tussen de Twentse gemeenten, het waterschap Regge & Dinkel en de provincie Overijssel, dit onder het motto lokale binding, regionale bundeling. Het betreft hier met name milieutaken uit het zogenaamde Basistakenpakket. De netwerk-RUD is per 1 januari 2013 een feit, al zullen in 2013 nog vele zaken fijngeslepen moeten worden. De woningbouw stagneert fors, zowel in de uitleggebieden (Heemtuin en Hellendoorn-Noord), als binnenstedelijk. Ten gevolge daarvan zjn taxatiewaardes van onroerend goed neerwaarts bijgesteld en staan lopende grondexploitaties onder druk of lopen negatief. In vergelijking met de laatste exploitatieherziening is het daarom noodzakelijk om hier een extra voorziening voor te treffen van € 436.000,--. Op enkele andere GGrootersplaatsen 3-4-13 14:17 staat hier een bedrag van € 488.000,-- aan meevallers Tabel met opmaak tegenover. Per saldo verlagen we de voorziening dus met € 52.000,--. In 2012 is het onroerend goed en zijn de kavelprijzen door de STEC-groep tegen het licht gehouden en heeft, daar waar nodig, bijstelling plaatsgevonden. In 2012 stonden veel woningen (lang) te koop en werden er weinig kavels (nieuwbouw) en woningen (bestaande voorraad) verkocht. Wel lopen er onderzoeken voor het realiseren van CPO-projecten in Haarle en Marle. In Haarle is door de Woningstichting gekeken naar adquate huisvesting van senioren. Voorts wordt geconstateerd dat het verstrekken van startersleningen duidelijk in een behoefte voorziet. Omgevingsvergunningen Met ingang van de begroting 2012 is er voor gekozen de (getalsmatige) toelichting van de omgevingsvergunning uitsluitend op te nemen in programma 3 en in andere programma’s zoals programma 12 en 4 hiernaar te verwijzen. Die ingezette lijn wordt ook aangehouden bij de jaarrekening. De prognose t.a.v. het aantal omgevingsvergunningen is met een aantal van 531 niet gehaald. Hierbij spelen met name de gevolgen van de crisis een rol ten aanzien van het aantal omgevingsvergunningen voor het onderdeel bouw. Daarnaast spelen een aantal andere oorzaken waaronder gewijzigde regelgeving op rijksniveau zoals het bouwbesluit 2012 (minder sloopvergunningplichtige activiteiten) en lokale keuzes zoals de invoering van de waardevolle bomenlijst. Ook het aantal meervoudige vergunningen was in 2012 lager dan bij de introductie van de Wabo was geprognotiseerd. Consequentie van de crisis en de hiervoor omschreven ontwikkelingen is dat de legesopbrengsten fors is achtergebleven bij de prognose. Samenhangend gemeentelijk ruimtelijk beleid De provincie Overijssel heeft in de Omgevingsvisie haar visie geschetst op de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving tot 2030. Wij zijn in 2012 gestart met het interactief opstellen van een ruimtelijke structuurvisie voor het grondgebied voor de gemeente Hellendoorn. Hierbij moet worden opgemerkt dat door de economische situatie zaken onder druk komen te staan. De uitdaging is er in gelegen om ook in economisch mindere tijden toch de ruimtelijke kwaliteit te waarborgen. Ook is in 2012, samen met het Waterschap, Landschap Overijssel en een marktpartij, gewerkt aan het opstellen van een ruimtelijke visie voor het projectgebied “Nijverdal aan de Regge”. Een integrale gebiedsontwikkeling waarbij in een binnenstedelijke setting invulling wordt gegeven aan meerdere doelen (water- en groenopgave, behoud en revitalisering cultureel erfgoed en sanering bodemvervuiling, waarbij nog gezocht wordt/ moet worden naar financiële dragers). Westzone WOP de Blokken In 2012 zijn eerste schetsen gemaakt voor de westzone van het WOP de Blokken, waar vervangende woningbouw komt ter plekke van de verouderde seniorenwoningen aan de Helmerstraat en omgeving. Herontwikkeling locatie sporthal Noetsele Voor de herontwikkeling van de locatie sporthal Noetsele is in samenspraak met de direct aanwonenden de aanbestedingsprocedure gestart om tot een nieuwe, passende ruimtelijke en functionele invulling te komen. 25 Realisatie baten en lasten Meevallers • Hogere opbrengst prestatieafspraak woningbouw: € 70.000,-(Per saldo budgettair neutraal; voordeel gestort in VAR) • Lagere storting in voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie € 367.000 ,-voor de toekomstige exploitatie Steen van Ommerenstraat • Lagere storting in voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie € 121.000,-voor de exploitatie Kruidenwijk Zuid fase 2 en 3 • Rente opbrengst Grotestraat 56/84 € 16.000,-• Lagere doorberekening apparaatskosten € 230.000,-- Tegenvallers • Verkopen Nijverheidsweg 17 en kavel Vederkruid, ontvangst in 2013 € 210.000,-Verkoop Piksenweg 33 € 275.000 ,-(Per saldo budgettair neutraal; opbrengst zou worden gestort in bufferreserve) • Extra kosten groenverkopen € 34.000,-• Hogere storting in voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie € 174.000,--voor de exploitatie Kruidenwijk Zuid fase 1 • Hogere storting in voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie € 262.000 voor de exploitatie en Hellendoorn Noord fase 1 en 2a • Lagere ontvangst leges onderbouwingen € 20.000,-• Lagere ontvangst leges omgevingsvergunningen bouwen 2012 € 152.000,-• Lagere ontvangst leges omgevingsvergunningen vorige jaren € 56.000,-• Treffen voorziening dubieuze debiteuren omgevingsvergunningen € 43.000,-In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. 26 27 4 Openbare orde en veiligheid Toezicht en handhaving voor wat betreft de taakvelden Milieu, Bouwen, Brandpreventie, APV/Bijzondere Wetten en Parkeertoezicht. De ambities betreffende handhaving, nieuwe ontwikkelingen c.q. wetswijzigingen zijn beschreven in het Integraal handhavingprogramma 2012. De keuzes voor wat betreft het uitvoeren van de werkzaamheden worden voor alle taakvelden gemaakt aan de hand van een vooraf uitgevoerde risicoanalyse. Als tijdens het toezicht strijdigheden worden geconstateerd, wordt er gehandeld nota’s en opgetreden conform de door het college van Burgemeester en Wethouders Kaderstellende vastgestelde Handhavings- en gedoogstrategie Fysieke Leefomgeving Overijssel. • • • • • • • Bestuurlijk Wat betreft het verantwoordelijk: Mevr. A.H. Raven Dhr. J.H. Coes Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Samenleving, dhr. G. Koolhaas (Openbare orde en veiligheid) Clustercommandant Brandweer, dhr. H.C. Langenburg / dhr. A. Ekkel Clustermanager Grondgebied, dhr. R.J.P. Willemsen (Handhaving) Veiligheid en leefbaarheid gaan hand in hand. Daarom is voor ons veiligheid één van de speerpunten. Het veiligheidsbeleid vereist een gemeente die haar gezag gebruikt, stimuleert en ondersteunt. Wij zijn van mening dat de gemeente in het veiligheidsbeleid drie taken heeft: preventie en participatie van de burgers, voorbereiding van gemeentelijke taken tijdens rampen en crises en criminaliteit en overlast tegengaan. We werken daarom aan een integrale aanpak van problemen in wijk of buurt. Samenwerking tussen gemeente, politie, justitie, woningstichting, maatschappelijk werk en andere hulpverlenende instanties moet leiden tot structurele oplossingen voor alle onderdelen van veiligheid. Het brandweerbeleid is gestoeld op de visie, dat er gestreefd wordt naar een maatschappelijk acceptabel veiligheidsniveau tegen aanvaardbare kosten. Dit houdt in dat 100% veiligheid niet kan worden gegarandeerd. Wel haalbaar is een aanvaardbaar veiligheidsniveau, gebaseerd op bestaande en voorzienbare risico’s. Als richtsnoer voor het beleid dient de landelijk gehanteerde veiligheidsketen: risicobeheersing (pro-actie en preventie), operationele voorbereiding (preparatie: waaronder opleiden, trainen, oefenen, onderhoud, materieel en beheer) en brandweerzorg (repressie en nazorg), met de intentie om risicoproblemen zo veel mogelijk vooraan in de keten aan te pakken. Toezicht en handhaving omvatten de taakvelden Milieu, Bouwen, Brandpreventie, APV/Bijzondere Wetten en Parkeertoezicht. De ambities betreffende handhaving, nieuwe ontwikkelingen c.q. wetswijzigingen zijn beschreven in het Integraal handhavingprogramma 2012. De keuzes voor wat betreft het uitvoeren van de werkzaamheden worden voor alle taakvelden gemaakt aan de hand van een vooraf uitgevoerde risicoanalyse. Als tijdens het toezicht strijdigheden worden geconstateerd, wordt er gehandeld en opgetreden conform de door het college van Burgemeester en Wethouders vastgestelde Handhavings- en gedoogstrategie Fysieke Leefomgeving Overijssel. • • • Kaderstellende Jaarplan Politie nota’s Algemeen Plaatselijke Verordening § Handhaven Jaarplan op Politie Nota Niveau ‘Meerwaarde door saAlgemeen Plaatselijke Verordening men§ te werken’ (raadsbesluit 2003) § Nota Handhaven op Niveau ‘Meerwaarde Integraal handhavingsuitvoeringsprogramma 2012 door samen te werken’ (raadsbesluit 2003) § maart Integraal (B&W 2012)handhavingsuitvoeringsprogramma 2012 (B&W maart 2012) § Handhavingsen gedoogstrategie Fysieke Leefomgeving Overijssel (B&W 6 april 2010) Handhavingsen gedoogstrategie Fysieke Leefom§ Overijssel Procesnotitie Brandweer Twente (mei 2011) geving (B&W 6 april 2010) § Brandweer Twente over(mei morgen, Procesnotitie Brandweer Twente 2011) visie op één brandweer in Twente (oktober 2011) § Principebesluit (maart 2012) Brandweer Twente over morgen, visie op één brand§ in Twente Organisatieplan Brandweer Twente (juli 2012) weer (oktober 2011) § Beleidsplan (september 2012) Principebesluit (maart2012-2015 2012) Organisatieplan Brandweer Twente (juli 2012) Beleidsplan 2012-2015 (september 2012) Kerngegevens Werkelijk 2011 Prognose 2012 Werkelijk 2012 Brandmeldingen Hulpverleningen 231 200 70 243 80 150 107 60 60 Brandveiligheidsadviezen APV Brandveiligheidsadviezen Milieu Brandveiligheidsadviezen WRVV Brandveiligheidsadviezen Installaties Kerngegevens Brandveiligheidsadviezen Bouwvergunningen Brandveiligheidsadviezen Stookontheffingen Verstrekte gebruiksvergunningen Vergunningen/meldingen APV/bijz wetgeving. Aantal controles op evenementen (brandweer) Team VTM Controle Gebruiksvergunningen en meldingen Aantal milieucontroles (cat.1 t/m cat.4)* 102 141 93 15 Werkelijk 16 2011 236 29 11 729 54 (meldingen) 69 (gebruiksvergunningen) 266 + 105 hercontroles 5 5 15 2012 Prognose 15 2012 Werkelijk 175 170 35 27 8 8 600 589 8 50 6 50 105 300 Prestatie-indicatoren Percentage van het operationele personeel dat voldoet aan het besluit brandweerpersoneel Korpssterkte brandweer Wat wilden we bereiken Wat wilden we bereiken Prioriteit 221 + 103 hercontroles Norm Behaald 98% 51 98% 51 Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Realisatie Prioriteit Kwaliteitsverbetering en profes- Gedeeltelijk Kwaliteitsverbetering sionalisering brandweer.en professionalisering gerealiseerd. brandweer. Realisatie Gedeeltelijk gerealiseerd. Belangrijke activiteiten 2012 Adequate efficiënte handhaving en formeren robuuste Gerealiseerd zie ook programma 3. Adequate enen efficiënte handGerealiseerd omgevingsdienst de vorm van netwerk having en formeren in robuuste ziede ook pro- RUD Twente. omgevingsdienst in de vorm gramma 3. 1. Start van de Veiligheidsregio Twente. van de netwerk RUD Twente. 2. Sluiten bestuursovereenkomst netwerk RUD Twente. Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Belangrijke activiteiten 2012 1. Start van de Veiligheidsregio Twente. 2. Sluiten bestuursovereenkomst netwerk RUD Twente. 28 Veiligheidsregio Twente 29 De Veiligheidsregio Twente is in 2012 een feit geworden. De gezamenlijke Twentse gemeenten hebben Veiligheidsregio Twente De Veiligheidsregio Twente is in 2012 een feit geworden. De gezamenlijke Twentse gemeenten hebben hun crisisorganisaties en een gedeelte van hun coördinatie integrale veiligheid samengebracht binnen deze Veiligheidsregio. Iedere gemeente, waaronder ook de gemeente Hellendoorn, levert in de samenwerkingsstructuur functionarissen voor de beheersing van crisissituaties. Realisatie baten en lasten Meevallers • Leefbaarheidsonderzoek 2012 heeft niet plaatsgevonden € 21.000,-- Opsporing en ruiming van conventionele explosieven Tegenvallers Bij werkzaamheden van Rijkswaterstaat bij de aanleg van het combiplan is een aantal explosieven aangetroffen. Vanuit de verantwoordelijkheid van de gemeente voor openbare orde en veiligheid is een projectgroep ingesteld voor het ruimen van een op scherp staande bom. Samen met alle partners is de bom geruimd. De gemeente Hellendoorn zal gebruik maken van de ‘bommenregeling’ waarbij er 70% van de kosten door het Rijk worden vergoed. • Bommenregeling € 102.000,-(via de algemene uitkering wordt 75% van de kosten teruggevraagd) • Meer inzet vrijwilligers bij de brandweer na wervingsactie € 18.000,-• Extra kosten IOVD-regeling € 15.000,-• Extra kosten opleidingen en oefeningen € 40.000,-• Hogere kosten perslucht en dienst- en uitrukkleding € 22.000,-• Hogere kosten beheer en onderhoud materieel € 23.000,-- Kwaliteitsverbetering en professionalisering brandweer Het opleiden van het repressief brandweerpersoneel zal van functiegericht over gaan naar competentiegericht. Deze vernieuwing van het brandweeronderwijs zal meer financiële en (eigen) personele capaciteit gaan vragen in 2012 en verdere jaren. In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht Daarbij had Hellendoorn een tekort aan vrijwillige manschappen en vrijwillige bevelvoerders. Dit tekort is eind 2012 getracht weg te werken door actief op een vernieuwende manier vrijwilligers te werven. Dit is grotendeels gelukt. Het had echter wel direct gevolgen voor de scholingskosten en kledingbudgetten (zowel uitrukkleding, uniformkleding als kazernekleding). Door relatief veel uitrukken in de eigen gemeente, een GRIP 1 situatie omtrent het explosief gevonden bij de tunnelwerkzaamheden en assistentie bij uitrukken in de omringende gemeenten zijn de kosten voor vergoeding uitrukken navenant gestegen. Handhaving In 2012 is een pilot ten aanzien van digitale (mobiele) handhaving succesvol afgerond en gestart met de feitelijke implementatie. Bij de tussentijdse evaluatie van het handhavingsprogramma 2012 is het aantal te controleren milieu-inrichtingen bijgesteld. Dit als gevolg van langdurige ziekte en noodzakelijke inzet op de RUD ontwikkeling. Hierbij is op basis van de risico-analyse gekozen voor het uitvoeren van controles bij de meest risicovolle inrichtingen. Informatie over de oprichting van de NetwerkRUD is opgenomen in programma 3. 30 31 5 Bestuurlijk Wegen, riolering en verkeer Wat betreft het verantwoordelijk: Dhr. J.J. Beintema Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Grondgebied, dhr. R.J.P. Willemsen Het invulling geven aan het Hellendoorns Mobiliteitsplan, het realiseren van projecten (Combiplan Rijksweg 35 en spoor, het aanleggen van de stationsomgeving, inzetten op het realiseren van de Marsroute N35 en het realiseren van de fietsnelweg F35 op Hellendoorns grondgebied), het invulling geven aan het uitvoeren van het verbreed gemeentelijk rioleringsplan VGRP), het plegen van wegonderhoud en het in goede staat houden van bruggen en viaducten en, ter beperking van de CO2 uitstoot en zonder dat de verkeersveiligheid in gevaar komt, bezien of lichthinder ten gevolge van openbare verlichting beperkt kan worden. Kaderstellende nota’s • • • • • • • • Hellendoorns Mobiliteitsplan (2009) Parkeernota (2009) Verkeersveiligheidsplan 2012-2015 (BAVO) (2012) Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) (2009) Gladheidsbestrijdingsplan (2010) Waterplan Hellendoorn (2007) Lichtbeleid 2010-2014, openbare verlichting (2010) Fietsstructuurplan 2012 - 2025 (2012) 32 33 § § § § Gladheidsbestrijdingsplan (2010) Waterplan Hellendoorn (2007) Lichtbeleid 2010-2014, openbare verlichting (2010) Fietsstructuurplan 2012 - 2025 (2012) Kerngegevens Werkelijk 2011 Prognose 2012 420 209 211 387 280 107 426 211 215 391 282 109 7.321 767 25 10 7 7.200 767 25 10 8 Lengte riolering in kilometers vrijverval riolering drukriolering Lengte wegen in kilometers asfalt klinkers Aantal lichtmasten Aantal drukriolering pompunits Aantal rioolgemalen Overige gemalen Aantal bergbezinkbassins Kengetallen Werkelijk 2012 426 211 215 393 284 109 Percentage betreffende percelen in buitengebied aangesloten op drukriolering. 100% Vergroten verkeersveiligheid Vanuit het benuttingsmaatregelenpakket Twente Mobiel wordt ingezet op een vlottere doorstroming van het verkeer door Rijssen richting de A1. De gemeente Hellendoorn is convenantpartner van Twente Mobiel. Het inrichten van 30 km/h gebieden binnen de bebouwde kom (Wilhelminawijk) en de aanleg van vrijliggende fietspaden en (delen van) de fietssnelweg F35 zijn voorbeelden van het veiliger maken van de infrastructuur. In de Piet Heinweg, de Bouwmeesterstraat en ter hoogte van het nieuwe station is de fietssnelweg in 2012 gerealiseerd of in uitvoering genomen. Hellendoorns Mobiliteitsplan 7.350 767 25 10 7 Norm Twente Mobiel Behaald 100% Het Hellendoorns Mobiliteitsplan vormt de basis voor het uitvoeren van verkeersmaatregelen. De economische recessie en de financiële situatie die daarvan momenteel het resultaat is, dwingt ons het uitvoeringsprogramma van het Hellendoorns Mobiliteitsplan bij te stellen. Dat betekent dat de uitvoering van een aantal maatregelen noodgedwongen is uitgesteld. Slechts een beperkt aantal knelpunten kon met de beschikbare financiële middelen worden aangepakt. Samen met scholen en belangenorganisaties worden verkeersdeelnemers en dan met name de kwetsbare groepen bewust gemaakt van de gevaren die verkeersdeelname met zich meebrengt. Aan jongeren is voorlichting gegeven over het effect van alcohol- en drugsgebruik in het verkeer. Basisschoolleerlingen kregen onder andere voorlichting over de “dode hoek” bij grote voertuigen en ouderen werden bewust gemaakt dat de verkeerskennis wegzakt. Hen is een “opfriscursus verkeersregels” aangeboden. Het programma verkeerseducatie biedt projecten voor alle leeftijdsgroepen van 0 tot 100 jaar. Buurtbusverbinding Nijverdal-Raalte Wat willen we bereiken Wat wilden we bereiken Prioriteit Verbetering bereikbaarheid Gemeente Hellendoorn Prioriteit Realisatie Waarborgen onderhoud wegen Verbetering bereikbaarheid Gedeeltelijk VergrotenHellendoorn verkeersveiligheid gerealiseerd Gemeente Waarborgen wegen Gerealiseerd Uitvoering onderhoud maatregelen Verbreed Gemeentelijk plan (VGRP 2009-2015) Vergroten verkeersveiligheid Gerealiseerd Uitvoering maatregelen Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP 2009-2015) Gedeeltelijk gerealiseerd. Verbetering bereikbaarheid Gemeente Hellendoorn Realisatie Het strategisch project Combiplan Rijksweg 35/spoor was in 2012 volop ingerealiseerd uitvoering. Tevens startten we de Gedeeltelijk uitvoering van de nieuwe stationsomgeving in 2012. Gerealiseerd De burgers en andere belanghebbenden zijn nadrukGerealiseerd kelijk betrokken geweest bij de planvorming voor de noorden zuidzijde het station. gerealiseerd. Riolerings- Gedeeltelijk van Marsroute N35 Eén van de belangrijkste ontwikkelingen de komende jaren op het gebied van mobiliteit en bereikbaarheid, Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording is de zogenoemde “Marsroute N35”. De Marsroute N35 is een stappenplan voor het opwaarderen van de gehele Rijksweg 35 tot een stroomweg met een 2x2 wegprofiel en 100 km/uur. In aansluiting op de uitvoering van het Combiplan Nijverdal volgt het tracédeel Nijverdal-Wierden. In 2012 besloot de stuurgroep dat de Baron van Sternbachlaan en de Burg. Boersingel gelijkvloerse kruispunten met verkeersregelinstallaties (VRI’s) krijgen. Wel zijn de kruispunten en het wegdeel ertussen geschikt voor 2x2. Tevens is in 2012 een overeenkomst gesloten tussen de 4 stakeholders. De overeenkomst houdt een financiële package deal in ten aanzien van diverse discussiepunten. In 2012 werkten we samen met andere partijen aan de verkenningenstudie voor dit project. Belangrijke activiteiten 2012 Wat hebben we ervoor gedaan 1. Vaststellen fietsstructuurplan 2012-2025. / beleidsverantwoording 2. Vaststellen verkeersveiligheidsplan. Belangrijke activiteiten 2012 1. Vaststellen fietsstructuurplan 2012-2025. 2. Vaststellen verkeersveiligheidsplan. 3. Uitvoering herinrichting middenzone (3e fase) WOP De Blokken. 4. Start uitvoering herinrichting plein Haarle. 5. Start uitvoering inrichting stationsplein noordzijde. 6. Voorbereiding uitgebreide evaluatie betaald parkeren (uitvoeren deelonderzoeken). 7. Realisatie gedeelte fietssnelweg F35. Noordzuidverbinding In 2012 is de nodige inzet gepleegd op de verdere uitwerking en voorbereiding van de realisatie van de Noordzuidverbinding. Het bestemmingsplan is in procedure gebracht en de eerste grondaankopen zijn gedaan. 34 In 2012 is er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van een buurtbusverbinding van Nijverdal, via Haarle, naar Raalte vice versa. Uit het onderzoek blijkt dat een dergelijke buurtbusverbinding potentie biedt en verder kan worden opgepakt en uitgewerkt. Met deze buurtbusverbinding wordt Haarle opgenomen in het openbaar vervoer netwerk van de gemeente Hellendoorn. Uitvoeringsprogramma ‘Hellendoorn Uitgelicht’ In 2012 is in regionaal verband aandacht geschonken aan het verder beperken van lichthinder en onnodig energieverbruik. Dit heeft geleid tot het vaststellen van een gemeentelijk uitvoeringsprogramma “donker waar mogelijk, licht waar nodig”. Hierin zijn alle maatregelen in het kader van het terugdringen van energieverbruik, lichtvervuiling en het beschermen van de natuurlijke donkerte op een rij gezet. Per beleidsveld zijn de diverse acties weergegeven. Eén van deze actiepunten is de openbare verlichting. In 2012 is in diverse informatieavonden aandacht besteed aan het beperken van lichtvervuiling en energieverbruik van de openbare verlichting in het buitengebied. Dit heeft geleid tot een definitief uitvoeringsplan. Naast maatregelen voor de openbare verlichting in het buitengebied is er ook onderzoek verricht op mogelijkheden van uitschakelen/ verwijderen verlichting binnen de bebouwde kom. Onderhoud wegen, bruggen en viaducten In het kader van het jaarlijkse onderhoudsprogramma zijn diverse wegen voorzien van een slijtlaag. Op een gedeelte van de Veenweg, Schanshekweg, Holsenerweg, Ligtenbergerweg, Leemkampweg, Terhoeksweg, Koersweg, Eekteweg en Noordelijke Hoofddijk is de bestaande asfaltverharding van een nieuwe toplaag voorzien. Verder zijn er herstelwerkzaamheden uitgevoerd op de Grotestraat en de PC Stamstraat. In 2012 zijn alle asfaltwegen opnieuw visueel geïnspecteerd. Daarmee is er een actueel en objectief beeld van de onderhoudssituatie die de komende jaren als basis dient voor te treffen onderhoudsmaatregelen. Het accent ligt de laatste jaren veel meer op het kleinschalig onderhoud om vooral scheurvorming in asfaltwegen te herstellen en te voorkomen. Daarnaast is verder gewerkt aan het wegwerken van achterstallig onderhoud aan bestratingen. Zo zijn de voetpaden en parkeervakken langs diverse wegen in de Kruidenwijk herstraat en rijbanen gerepareerd. Ook zijn wegvakken opnieuw bestraat doordat de verharding door boomwortels was opgedrukt. In overleg met de Plaatselijk Belangenorganisaties zijn stratenmakers ingezet om kleinschalig onderhoud in de kernen uit te voeren. Ten slotte zijn in 2012 bij een drietal bruggen (de brug in de Schuilenburgerweg, Hancateweg-Oost (2x)) zeer noodzakelijke, uitgebreide onderhoudsmaatregelen uitgevoerd. Dit betrof betonreparaties, verbetering van de waterafvoer, etc. Betaald parkeren In 2012, het eerste volledige jaar dat betaald parkeren is ingevoerd, blijkt dat de inkomsten van betaald parkeren fors achterblijven bij de verwachtingen. Reden waarom aan u is toegezegd dat er een uitgebreide evaluatie van betaald parkeren en de oorzaken van het achterblijven van de opbrengsten zal plaatsvinden. Ten behoeve van deze evaluatie zijn in het najaar van 2012 drie onderzoeken opgestart: een parkeerduuronderzoek, een koopstromenonderzoek en een betalingsbereidheidsonderzoek. De uitgebreide evaluatie wordt in de eerste helft van 2013 aan u ter besluitvorming voorgelegd. 35 Uitvoering maatregelen Gemeentelijk Rioleringsplan Het basisrioleringsplan van het gebied Haarle is geactualiseerd. Het Twents afvalwaterakkoord (TAAK 2.0) dat in het voorjaar van 2012 tussen gemeenten en waterschap door de bestuurders is ondertekend, vormt de basis voor samenwerking tussen waterschap en de 14 gemeenten in de waterketen. In 2012 is aandacht besteed aan extreme wateroverlast in woningen en winkels. Vooral in de kern Hellendoorn zijn extra voorzieningen aangebracht nabij het appartementencomplex aan de Schapenmarkt in het dorp Hellendoorn. Ook treedt er, bij extreme neerslag, al geruime tijd overlast op in de Drostenweg in het dorp Hellendoorn. Hiervoor is in overleg met de bewoners en de Oranjevereniging gezocht naar een oplossing via een infiltratieveld in de noordwest hoek van de Hofmansweide. Verder zijn in de Maximastraat in Nijverdal door het aanbrengen van extra roosters en infiltratievoorzieningen maatregelen genomen om de wateroverlast te voorkomen. Voortgang projecten In 2012 is volop aan projecten gewerkt. Het Combiplan Nijverdal en de inrichting van de stationsomgeving zijn al genoemd (zie hierboven). Ook is gewerkt aan het realiseren van de fietssnelweg (F35) op ons grondgebied als onderdeel van het tracé Enschede-Nijverdal. Voorts is in 2012 gestart met de laatste fase van de middenzone van het Wijkontwikkelingsplan (WOP) De Blokken. De openbare ruimte wordt volledig heringericht, het regenwater wordt afgekoppeld en de riolering wordt vervangen. Ten slotte is de realisatie van het project ‘de Koemaste’, als onderdeel van de Noordzuidverbinding, in 2012 afgerond (zie programma 11). Diverse oude en slechte riolen zijn gerenoveerd. Het gaat om delen van de Smidsweg, Constantijnstraat en de Weversstraat, het transportriool (langs de Regge) tussen de bedrijfsterreinen van Ten Cate (PC Stamstraat) en het gemaal aan de Kerkstraat en het gedeelte transportriool tussen Kerkstraat en de Maasstraat. Het elektro/mechanische onderdeel van de gemalen aan de Boomcateweg en de Sanatoriumlaan is in 2012 vervangen. Het functioneren van het gemaal Sanatoriumlaan en de achterliggende persleiding is onderzocht. Metingen moeten uitwijzen of de klachten van Krönnenzommer daarmee verholpen zijn. Diverse kleinere gemalen zijn vervangen en de spoelinstallatie van het bergbezinkbassin Grotestraat is aangepast zodat een betere werking is ontstaan. Realisatie baten en lasten Meevallers • Lagere kapitaallasten wegen door vertraging in investeringen € 150.000,-• Lagere kapitaallasten riolering door vertraging in investeringen € 71.000,-• Hogere baten rioolheffing € 80.000,-- In Daarlerveen is de pilot “Bouwteam Daarlerveen” afgerond. In de Nieuwstraat is de riolering verbeterd. Daarbij is een regenwaterriool gelegd voor het afkoppelen van het regenwater van de daken en de openbare verharding. Het gemaal Smidsstraat is vervangen door een nieuw gemaal in de Nieuwstraat. In de Hartholtstraat, Bote van de Walstraat en Duivenbreeweg is het bestaande riool vervangen. In de Constantijnstraat, de Spoelerstraat en een deel van de Salomonsonstraat is de riolering vervangen en is een regenwaterriool aangelegd. Tevens is de voorzijde van de woningen afgekoppeld. Tegenvallers • Hogere kosten gladheidsbestrijding € 36.000,-• Hogere kosten afvoeren bermmaaisel € 60.000,-• Hogere kosten verkeer € 48.000,-• Nadeel betaald parkeren € 361.000,-• Hogere storting reserve riolering € 184.000,-• Lagere bijdrage uit reserve strategische projecten ivm lager kapitaallasten € 195.000,-• Lagere bijdrage uit reserve WOP de Blokken ivm lagere kapitaallasten € 52.000,-- De doelmatigheid van het rioleringsbeheer is vergroot en beter gefundeerd doordat er vanuit de praktijk meer inzicht is verkregen in het functioneren van het rioolstelsel (inspecteren, meten en rekenen). In het VGRP 2009-2015 is een aanzet gemaakt om vervangingswerkzaamheden te bundelen. Dit zowel uit financieel oogpunt (inkoopvoordeel) als vanuit het oogpunt van overlastbeperking. Op deze wijze is een start gemaakt met een efficiëntie van de rioleringszorg binnen de gemeente Hellendoorn. In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. 36 37 6 Bestuurlijk Economische zaken, recreatie en toerisme Wat betreft het verantwoordelijk: Dhr. J.J. Beintema Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Grondgebied, dhr. R.J.P. Willemsen Samen met het bedrijfsleven blijven inzetten voor een goed ondernemers- en vestigingsklimaat. Wij hebben getracht daarvoor de voorwaarden te scheppen en de verbindende factor te zijn. Wij proberen daarbij in te spelen op de uitbreidingsbehoefte van bestaande bedrijven en bieden vestigingsmogelijkheden voor nieuwe bedrijven. In de kernen wordt ingezet op behoud van het voorzieningenniveau en op het gebied van recreatie en toerisme zetten wij in op versterking van de toeristisch-recreatieve structuren en het faciliteren van nieuwe initiatieven. Kaderstellende nota’s • Beleidsplan Recreatie en Toerisme: “Natuurlijk Avontuurlijk” (2003) • Nota verblijfsrecreatie Overnachten in Hellendoorn (2006) • Toeristisch Bureau Hellendoorn (2007) • Activiteitenplan recreatie en toerisme (jaarlijks) • Structuurvisie “Ruimte voor de mensen van morgen” (geëvalueerd en geactualiseerd in 2004) • Bedrijventerreinvisie (2011) 38 39 § § § § Toeristisch Bureau Hellendoorn (2007) Activiteitenplan recreatie en toerisme (jaarlijks) Structuurvisie “Ruimte voor de mensen van morgen” (geëvalueerd en geactualiseerd in 2004) Bedrijventerreinvisie (2011) Kerngegevens Werkelijk 2011 Prognose 2012 Werkelijk 2012 436.638 940 420.000 1.225 378.000 940 13.600 2.100 124 13.130 2.100 124 Recreatie en toerisme: Aantal overnachtingen in de gemeente Aantal arbeidsplaatsen in de sector recreatie en toerisme 1) Aantal arbeidsplaatsen in de gemeente 13.378 Aantal bedrijven 2.140 Aantal hectare bedrijventerrein in de gemeente 2) 124 1) Inclusief overnachtingsaccommodaties, dagrecreatie en restaurants. 2) Netto hectare Wat wilden bereiken Wat wilden wewe bereiken Actueel en dynamisch beleidskader voor economie en toerisme Prioriteit Realisatie In tijden van crisis zien wij geen meerwaarde in het opstellen van brede beleidsvisie, maar kiezen wij een Een actueel en dynamisch beleidskader voor economie en Niet gerealiseerd. Prioriteit Realisatie meer praktische benadering door het opstellen van een toerisme. Een actueel en dynamisch beleidska- Niet gerealikorte en bondige beleidsnotitie met daaraan gekoppeld derZorgen voor economie toerisme. seerd. voor eenen goed en aantrekkelijk economisch Gedeeltelijk gerealiseerd. een krachtig activiteitenplan. Over de eerste aanzet vestigingsklimaat. Zorgen voor een goed en aantrekkeGedeeltelijk daarvan heeft in 2012 overleg en discussie plaatsgelijkBeschikbaar economisch vestigingsklimaat. hebben van voldoendegerealiseerd. bedrijventerreinen. Gerealiseerd. vonden met het bedrijfsleven. De gekozen aanpak Beschikbaar hebben vanvan voldoende Gerealiseerd. Verantwoorde groei de toeristische sector, met oogspreektGerealiseerd. het bedrijfsleven aan en er wordt nu gewerkt bedrijventerreinen. voor behoud en versterken natuurlijke en landschappelijke aan een praktisch document waarin we voor de korte Verantwoorde Gerealiseerd. potenties. groei van de toeristitermijn (in een aantal jaarschijven) concrete doelen en sche sector, met oog voor behoud en beschrijven. Het opwaarderen van het noordelijk hoofdsteunpunt vanmaatregelen het Gerealiseerd (in uitvoering). versterken natuurlijke en landschapNationaal Park Sallandse Heuvelrug door realisatie van het pelijke potenties. project Paarse Poort. Het opwaarderen van het noordelijk hoofdsteunpunt van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug door realisatie van het project Paarse Poort. Aantrekkelijk economisch vestigingsklimaat Gerealiseerd (in uitvoering). Helaas heeft 2012 geen kentering ten goede gebracht en waren de gevolgen van de economische crisis op meerdere fronten merkbaar. Het Hellendoornse bedrijfsleven is in 2012 getroffen door een aantal faillissementen en zijn andere bedrijven in zwaar weer terecht gekomen. Ook blijkt dat de leegstand in het winkelbestand oploopt en dat het moeilijk is leegstaande panden opnieuw in te vullen. Verlies van banen is het gevolg. De mogelijkheden om de neerwaartse trend ten gevolge van de crisis te keren zijn beperkt, maar wij blijven ons samen met het bedrijfsleven hiervoor inzetten. Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Belangrijke activiteiten 2012 Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Belangrijke activiteiten 2012 Reclamebelasting centrum Nijverdal Wij zijn dan ook verheugd dat u, ondanks deze moeilijke tijden, in december 2012 heeft besloten (in een beperkter gebied) reclamebelasting in te voeren en dat het invoeren van deze belasting mag rekenen op brede steun van de winkeliers. De hiermee te genereren middelen worden aangewend om ‘promotie- en marketingactiveiten aan de dag te leggen in het centrum van Nijverdal. Dit zal voor de ondernemers in het centrum van Nijverdal een positief effect hebben. 1. Invoeren reclamebelasting in het centrum van Nijverdal. 2. Ondersteunen parkmanagement bedrijventerrein ’t Lochter. 3. Uitvoering project Paarse Poort. 4. Realiseren recreatieve fietspaden. 5. Opstellen inspiratieboek Westrand Sallandse Heuvelrug. Parkmanagement bedrijventerrein ‘t Lochter Parkmanagement op bedrijventerrein ’t Lochter krijgt steeds meer vorm en inhoud en komt de aantrekkelijkheid van ons bedrijventerrein zeer ten goede. 40 Het initiatief daartoe ligt bij de ondernemers van dit bedrijventerrein. Daar waar dat in onze mogelijkheden ligt, wordt het initiatief ondersteund. (o.a. promotie energiescan) Er is daarnaast veel energie gestopt in het upgraden van de infrastructuur. Een betere infrastructuur door o.m. het Combiplan en het mogelijk verbreden van de N35 (de Marsroute N35), komt vestigingsklimaat ten goede (zie voorts programma 5). Medio 2012 is de herinrichting van de buitenruimte gestart. Aan de hand het definitieve ontwerp voor de buitenruimte is de aannemer gestart met het omzetten van het bosgebied naar een meer open heideachtige omgeving. Het inrichtingsplan is ook afgestemd met Rijkswaterstaat om er voor te zorgen dat de nieuwe entree naar het Nationaal Park ook aansluit bij de inrichting van de nieuwe N35 in het kader van het Combiplan. Uitgifte bedrijventerreinen Westrand Sallandse Heuvelrug De uitgifte van bedrijventerrein ‘t Lochter III stagneert ernstig ten gevolge van de economische crisis. In 2012 zijn wij er, samen met de marktpartijen die in deze ontwikkeling risicodragend participeren, niet in geslaagd een kavel uit te geven. Wel is gezamenlijk onderzocht hoe dit te veranderen. Daartoe is o.a. de STEC-groep gevraagd om onze kavelprijzen voor het bedrijventerrein nog eens kritisch tegen het licht te houden. Voor de Westrand van de Sallandse Heuvelrug is in 2012 in samenwerking met de gemeente Rijssen-Holten en het Nationaal Park onder regie van Natuurmonumenten een inspiratieboek samengesteld. Dit boek heeft tot doel om burgers ideeën aan te reiken om te komen ter verbreding van bedrijfsactiviteiten en het bereiken van spin-off inkomsten inspelend op de hoogwaardige natuurlijke omgeving. Recreatie en toerisme Samen met de toeristische sector is gezocht naar nieuwe verdienmodellen. Door de economische crisis is dit bijzonder lastig gebleken. De sector heeft het door die crisis zwaar. Het aantal overnachtingen loopt terug en ook de bestedingen door de toeristen nemen af. Wij ondersteunen en faciliteren ondernemers bij het zoeken naar nieuwe mogelijkheden om via duurzame ontwikkelingen de continuïteit van het bedrijf te waarborgen. De ontwikkeling van de nieuwe camping De Haar in Daarle is niet gerealiseerd en de ontwikkeling is stop gezet. Daarmee stagneert de voorziene en beoogde groei in het aantal overnachtingen in de gemeente Hellendoorn vooralsnog. Realisatie baten en lasten Meevallers • Hogere winstneming Lochter Oost € 110.000,-(Per saldo budgettair neutraal; gestort in de bufferreserve) Tegenvallers Aanleg recreatieve fietspaden • Lagere opbrengst toeristenbelasting € 33.000,-- In 2012 zijn enkele recreatieve fietspaden aangelegd. Langs de Ossenkampweg en Klumperweg, langs een deel van de Zuidelijke Kanaaldijk, tussen de Hellendoornsebergweg en de Pastoor Rientjesstraat en tussen de Luttenbergerweg en de Klinkenbeltweg. In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. Aanlegsteiger Daarlerveen In juli is de nieuwe aanlegsteiger aan het kanaal Almelo-De Haandrik in Daarlerveen in gebruik genomen. De steiger is onderdeel van het centrumplan Daarlerveen en is aangelegd in samenwerking met leerlingen van het ROC (leerling-bouwplaats). Goede havenfaciliteiten versterken het toerisme en daarmee de economische vitaliteit van Daarlerveen. Paarse Poort Begin 2012 is gestart met de uitvoering van het project de Paarse Poort. Dit project wordt mogelijk gemaakt met financiële bijdragen van de provincie, de Regio Twente, Staatsbosbeheer en de gemeente. Het buitencentrum van Staatsbosbeheer is gedeeltelijk gesloopt en verbouwd tot het Buitencentrum de Sallandse Heuvelrug. Eind 2012 is de bouw grotendeels gereed. 41 7 Jeugd en onderwijs Op 9 oktober 2012 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel Passend onderwijs. De ‘samenwerkingsverbanden passend onderwijs’ zijn zowel in het primair als het voortgezet onderwijs ruim zeventig gebieden die samen heel Nederland bestrijken. Belangrijk is dat de komende tijd de koppeling gelegd wordt tussen passend onderwijs en transformatie jeugdzorg, omdat er vanuit wordt gegaan dat dit zoveel mogelijk in het verlengde van elkaarProgramma moet worden7:uitgevoerd. Kerngegevens Werkelijk 2011 Onderwijs Bestuurlijk Wat betreft het verantwoordelijk: Dhr. J.H. Coes Mevr. H. Bakhuis-Horstink (volwassenenonderwijs) Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Samenleving, dhr. G. Koolhaas Dit programma gaat over de gemeentelijke taken op het gebied van onderwijshuisvesting, het leerlingenvervoer, het peuterspeelzaalwerk en het integrale jeugdbeleid. Voor wat betreft de onderwijshuisvesting hebben wij in 2012 concreet invulling gegeven aan de doordecentralisatie van het onderhoud van de schoolgebouwen. Dit houdt in dat de gemeentelijke inspanningen voor het onderhoud nu door de schoolbesturen zelf wordt uitgevoerd. Zij ontvangen hiervoor de bijdrage zoals die meerjarig is geprognosticeerd. Daarnaast is de besluitvorming rondom de Twijn en de VSO Elimschool actueel geweest in 2012. Bij het peuterspeelzaalwerk is in 2012 een pilot geweest rondom het mogelijk gebruikmaken van de fiscale mogelijkheden van de kinderopvang. In november 2012 heeft het bestuur van de SPGH de pilot financieel geëvalueerd. Het rendement van de pilot is zeer matig en tijdens het bestuurlijk overleg van 6 december 2012 is besloten in lijn met een gerechtelijke uitspraak de Pilot niet verder voort te zetten dan wel uit te bouwen Het integraal jeugdbeleid behelst enerzijds het voortzetten van de bestaande activiteiten die vrij recent binnen de gemeente zijn ontwikkeld. Het gaat o.a. om het Centrum voor Jeugd en Gezin, de zorgstructuren/ZorgAdviesTeams (ZAT) en het reguliere jongerenwerk. In 2011 is de besluitvorming door de Rijksoverheid met betrekking tot de Transitie van de Jeugdzorg verder vormgegeven. In 2012 is een aantal decentralisaties controversieel verklaard, maar voor de transitie Jeugdzorg geldt dat deze gewoon doorgang vindt. Vanuit onze visie spreken we in Twente en de gemeente Hellendoorn van een transformatie. Hierbij wordt samengewerkt met de veertien Twentse gemeenten en treedt de gemeente Hellendoorn op als één van de vier ambtelijke en bestuurlijke coördinatoren. In onze ogen gaat het niet alleen om herverdeling van geldstromen, maar ook om het bouwen van een nieuw, betaalbaar stelsel van zorg-, hulp- en dienstverlening, waarbij de eigen kracht centraal staat. Met steun van de provincie Overijssel zijn 3 pilotprojecten afgerond: Ambulante Hulp zonder indicatiestelling, 42 Kaderstellende nota’s Eigen Kracht Centrale en Preventieve Jeugdzorg – noodzakelijk maatwerk • Integraal HuisvestingsPlan (IHP) 2013-2016 (B&W-besluit 25 september 2012) • Nota jeugdbeleid “De samenleving van de toekomst” (raadsbesluit juni 2008) • Uitgangspunten Centrum voor Jeugd en Gezin (raadsbesluit 20-04-2010) • Verordening leerlingenvervoer (raadsbesluit juni 2003) Prognose 2012 Werkelijk 2012 Aantal Aantal Aantal 4 13 5 1 1 1 4 13 5 1 1 1 4 12 5 1 1 1 PO: Openbaar PO: Prot. Christelijk PO: Rooms Katholiek SBO: De Brug* SO/VSO: Elimschool VO: Reggesteijn PO=Primair onderwijs; SO=Speciaal Onderwijs; VO=Voortgezet onderwijs * SBO De Brug is m.i.v. deze programmabegroting toegevoegd aan de tabel Aantal Volwasseneneducatie Aantal 0-5 jarigen Aantal 6-12 jarigen Aantal 13-18 jarigen Aantal 19-23 jarigen Leerlingenvervoer 2.404 3.352 2.556 1.926 Aantal leerlingen Aangepast vervoer Openbaar vervoer Eigen vervoer Leerplichtrapporta ge 60 voltijd 40 deeltijd 2.375 3.150 2.544 1.926 Kosten per leerling Aantal leerlingen 3.174 822 157 218 42 30 234 50 31 69 2.324 3.298 2.588 1.887 Kosten per leerling 3.457 979 162 Aantal leerlingen Kosten per leerling 240 60 43 3.494 822 166 Schooljaar 2010-2011 Schooljaar 2011-2012 Prognose Schooljaar 2012-2013 5.509 3 8 112 5.088 2 2 150 5.868 2 2 150 12 5 5 5 5 5 2 2 2 369 360 350 10 10 11 23,5 40 380 23 46 375 23 46 380 6 6 6 Leerplichtigen Luxe verzuim Spijbelen Meldingen verzuimloket Proces-verbaal Kinderopvang: Aantal kindercentra hoofdlocatie Aantal gastouderbureaus Peuterspeelzalen: Aantal peuters op peuterspeelzaal Aantal peuterspeelzalen Aantal groepen Aantal dagdelen Totaal peuterplaatsen Spelvoorzieningen (12+): Aantal asfaltplakken 43 Wat wilden we bereiken Vanuit de provincie hebben wij subsidie ontvangen voor de uitvoering van een pilot Ambulante Hulp zonder indicatie. De kern hiervan vormt het voorkomen van zwaardere zorg, door inzet van professionele hulp in het gezin, al voordat er een gerichte indicatie is gesteld. Wij hebben 8 trajecten nog scherper ingekocht dan waarmee de provincie rekening had gehouden. Bovendien hoefden wij onze eigen middelen die wij al hadden geraamd binnen de CJG-middelen niet in te zetten. Hieronder zijn de prioriteiten, de beoogde resultaten en de activiteiten ter realisatie daarvan opgenomen. Prioriteit Realisatie Toegankelijke voorzieningen voor de jeugd. Gerealiseerd. Goede en betaalbare onderwijshuisvesting voor scholen. Gerealiseerd. Een goede zorgstructuur in het kader van leerplicht, leerlingenvervoer en zorgadviesteams. Gerealiseerd. Inrichting Centrum voor Jeugd en Gezin. Gerealiseerd. Bieden van gelijke ontwikkelingskansen voor alle kinderen. Gerealiseerd. Realisatie van een jongerencentrum. Gerealiseerd. Aanbieden van volwassenenonderwijs. Gerealiseerd. Goede en betaalbare onderwijshuisvesting voor scholen De Twijn Scholencluster “De Twijn” gaat gerealiseerd worden op de ijsbaan bij het “Blokkenpark”. In deze scholencluster komen de Openbare Basisschool “De Peppel”, de Prot. Chr. Basisschool “Talentrijk” (samenvoeging van de voormalige Prinses Irene en Prins Bernhard), een BSO en een sportzaal. Deze sportzaal is ter vervanging van de gymzaal Schoolstraat die verkocht is in relatie tot de ontwikkelingen rond de locatie Spoortheater. Voor de scholencluster, dat door middel van een Design&Build overeenkomst tot stand gaat komen, is op 21 december 2011 de aanbestedingsprocedure gestart. Deze aanbestedingsprocedure bestaat uit de selectie van de vier beste (meest geschikte) belangstellende inschrijvers. Na deze selectie krijgen de geselecteerde inschrijvers de gelegenheid om op grond van de vraagspecificatie (met o.a. het Programma van Eisen) een inschrijving uit te brengen. Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Toegankelijke voorzieningen voor de jeugd In samenwerking met Reggesteyn is voor het nieuwe schooljaar een aanbod beschikbaar gesteld voor de preventie en voorlichting over verslaving in de breedste zin van het woord. In februari 2012 heeft de selectiecommissie, bestaande uit de vertegenwoordigers van de toekomstige gebruikers, een extern deskundige en twee vertegenwoordigers van de gemeente, uit 18 inschrijvers een selectie gemaakt. In 2012 is door de gemeente in samenwerking met de partners zoals Trias Jeugdhulp, Sotog en Kinderopvang West Twente een pilot met betrekking tot een BSO+-voorziening (BuitenSchoolse opvang+) gerealiseerd. Deze voorziening maakt onderdeel uit van het reguliere BSO-aanbod, maar onderscheid zich doordat het zich richt op een andere doelgroep, namelijk de kinderen die iets meer aandacht vergen. Na de selectie is er door een tweetal lokale aannemers een beroepsprocedure gestart bij de rechtbank Almelo. Nadat de uitspraak van de rechtbank Almelo, die stelde dat de gemeente juist heeft gehandeld in de selectieprocedure, onherroepelijk was geworden heeft het college van B&W op 10 juli 2012 besloten om de uitwerking van de scholencluster voort te zetten door de geselecteerde inschrijvers uit te nodigen een inschrijving uit te brengen. In het kader van de transformatie Jeugdzorg is voor een viertal projecten circa € 300.000,-- subsidie aangevraagd en gekregen bij de provincie. Het gaat daarbij om: • Nazorg / vervroegde beëindiging indicatie Jeugdzorg; • Toegang met regie en zeggenschap bij de cliënt; • Haalbaarheidsonderzoek Huisarts+ (Jeugd-Licht Verstandelijke Beperking, Jeugd-Geestelijke Gezondheidzorg en Advies- en Meldpunt Kindermishandeling). Deze trajecten zijn, omdat de subsidie pas laat in het jaar beschikbaar is gesteld, doorgeschoven naar 2013 e.v. Op 29 oktober 2012 zijn de inschrijvingen van de vier geselecteerde partijen ontvangen. Toen bleek helaas dat één inschrijver niet aan de juridische voorwaarden had voldaan. Nadat door ons besloten was om deze inschrijving ongeldig te verklaren en de bijbehorende termijn voor beroep en bezwaar was verlopen, heeft de selectie plaats gevonden. 44 Op 18 december 2012 heeft de stuurgroep “De Twijn” aan de verantwoordelijk portefeuillehouder en B&W geadviseerd om aan Koopmans TBI Bouw B.V. uit Enschede het werk te gunnen. Dit omdat deze inschrijver de meest voordelige inschrijving heeft uitgebracht en de hoogste score kent op de selectiecriteria duurzaamheid, ontwerp en proces. Daarnaast is in 2012 het nieuwe jeugdhonk ‘place2be’ in gebruik genomen, waarbij het gebouw ingericht is voor, maar ook door de jongeren zelf. Transitie Jeugdzorg Alle gemeenten hebben de opdracht om de nieuwe gemeentelijke taken op het gebied van de jeugdzorg vorm te gaan geven. Het gaat om alle onderdelen die onder de verzamelnaam jeugdzorg vallen: provinciale jeugdzorg, gesloten jeugdzorg, jeugdbescherming (voogdij en gezinsvoogdij), jeugdreclassering, jeugd-geestelijke gezondheidszorg (jeugd-ggz) en jeugd-licht verstandelijke beperkten hulp (jeugd-lvb). Gemeenten worden verantwoordelijk voor alle jeugdzorg die nu onder het rijk, de provincies, de gemeente, de AWBZ en de Zorgverzekeringswet (ZvW) vallen. Het betreft een majeure operatie met veelal stevige problematiek, die uiterlijk de komende vijf jaar zijn beslag dient te krijgen. Op 8 januari 2013 hebben wij het advies van de stuurgroep bekrachtigd. De oplevering van deze scholencluster wordt voorzien in juli 2014, voor aanvang van het schooljaar 2014/2015. VSO Elimschool Vanaf 2011 is er een investeringsbedrag van € 2,8 miljoen opgenomen in het kader van huisvesting Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) Elimschool. Deze wordt in eerste instantie gedekt door besparing in leerlingenvervoer, combinatie huisvesting andere scholen en/ of stijging gemeentefonds in verband met stijging van het aantal VSO leerlingen. In 2012 is in eerste instantie in overleg met SOTOG gekozen voor het nieuwbouwen op het deel van de huidige oost-vleugel van Reggesteyn locatie Willem de Clerq. Bij uitwerking van de voorgenomen sloop in relatie tot het inbreiden in het overgebleven deel van het schoolgebouw constateerde Reggesteyn dat de nieuwe situatie ten koste zou gaan van de kwaliteit. Reggesteyn heeft daarom bezwaar aangetekend. Inmiddels hebben wij de beschikkingen voor nieuwbouw ingetrokken. Laat onverlet dat er conform de normvergoeding middelen voor huisvesting afdeling VSO Elimschool gereserveerd blijven binnen de gemeentebegroting. Tevens zal nu een nieuwe locatie gezocht dienen te worden. Het teamhoofd Maatschappelijke Ondersteuning neemt deel aan de landelijke pilot toezicht en handhaving (VWS) en in de landelijke pilot certificering jeugdbescherming en jeugdreclassering (Veiligheid en Justitie). Regionaal coördineren wij de transformatie Jeugdzorg Twente. Op deze wijze hebben wij zowel landelijk als regionaal als lokaal invloed op de toekomstige inrichting van de jeugdzorg. Bovendien ontvangt de gemeente Hellendoorn een bijdrage voor deze personele inzet. Voorkomen en bestrijden schooluitval Het RMC (Regionale meld- en coördinatiefunctie) is een wettelijke functie die al jaren door de gemeenten Almelo, Hellendoorn, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand en Wierden gezamenlijk uitgevoerd wordt in de RMC subregio Almelo. Het RMC heeft als taak om voortijdig schoolverlaters tot 23 jaar te registreren en terug te leiden naar het onderwijs. Voor deze taak krijgen wij indirect van het Rijk geoormerkt geld. Op 9 oktober 2012 zijn wij akkoord gegaan met regionale afspraken vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst om 35% van de beschikbare rijksmiddelen in te zetten voor een regionale leerplichtambtenaar. Een goede zorgstructuur in het kader van leerplicht, leerlingenvervoer en zorgadviesteams In 2012 is de “Eigen Kracht”-gedachte nog verder geïmplementeerd. Bij het Multidisciplinair Overleg (MDO) zit, naast alle professionele partijen, nu ook de client zelf bij alle gesprekken over zijn of haar situatie. De client is daarmee partner bij de oplossing en voert steeds meer zelf de regie. Kindercentra en peuterspeelzalen Het laatste stukje van de contractperiode van Fortezz Personenvervoer verliep roerig. Een faillissement zorgde voor veel onrust bij het leerlingenvervoer en het contract werd (tijdelijk) overgenomen door Brookhuis. Vervolgens werd, conform de al geplande procedure, een aanbesteding van het vervoer georganiseerd. Vanaf het schooljaar 2012/2013 wordt gebruik gemaakt van de diensten van een nieuwe vervoerder voor het schoolvervoer. Klomp Groepsvervoer BV rijdt gedurende de periode 1 augustus 2012 tot en met 31 juli 2016. Voor gastouderbureaus en kindercentra geldt dat zij moeten voldoen aan extra hygiënische eisen, voordat zij kunnen worden ingeschreven in het Landelijk Register Kinderopvang. Vanaf 2012 wordt voor het in behandeling nemen van een aanvraag daartoe leges geheven door de gemeente, omdat er ook inschakeling van het GGD benodigd is voor het hygiënetoezicht, en de gemeente kosten maakt voor de administratieve afhandeling. 45 In 2012 heeft Stichting Peuterspeelzalen gemeente Hellendoorn (SPGH) een pilot gedraaid met een administratieve ‘omvorming’ tot kinderopvang. De kern van deze pilot is om ook fiscaal voordelen te kunnen behalen waarbij de subsidie op termijn beperkt kan worden. In het vierde kwartaal 2012 is de financiële balans opgemaakt. In december 2012 heeft naar aanleiding van de rapportage een bestuurlijk overleg plaatsgevonden met de SPGH. Het rendement van de pilot is zeer matig. Het financiële rendement van € 4.524,-- is niet wat er van te voren door de SPGH van verwacht werd. Tijdens het bestuurlijk overleg van 6 december 2012 is besloten in lijn met de gerechtelijke uitspraak de Pilot niet verder voort te zetten dan wel uit te bouwen. Realisatie baten en lasten Meevallers • Minder uitgaven preventieve trajecten CJG € 30.000,-• Minder uitgaven innovatie vooruitlopend op transformatie jeugdzorg € 40.000,-• Ontvangen huur ivm onderhuur Kinderopvang bij scholen € 52.000,-• Hogere subsidie dan kosten Ambulante Hulp zonder indicatie € 15.000,-• * Efficiencyvoordeel gesubsidieerd vanuit Eigen Kracht Subsidie € 22.000,-- Aanbieden van volwassenenonderwijs De beschikbare rijksmiddelen zijn de afgelopen jaren flink gekort en de inkomstenstroom maakt nu deel uit van het participatiebudget (programma 10). De bekostiging van de VAVO liep in 2012 voor de laatste keer via de gemeenten. Het Rijk heeft aangekondigd dat de beschikbare middelen met ingang van 2013 rechtstreeks worden overgemaakt naar de ROC’s. Vanuit kostenoverwegingen is het VAVO met ingang van het schooljaar 2011/2012 uitsluitend aangeboden vanuit de centrale locatie van het ROC in Enschede. Tegenvallers • Leerlingenvervoer € 102.000,-• Belastingen € 20.000,-- • Apparaatskosten € 34.000,-In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. Belangrijke activiteiten 2012 1. Invoeren reclamebelasting in het centrum van Nijverdal. 2. Ondersteunen parkmanagement bedrijventerrein ’t Lochter. 3. Uitvoering project Paarse Poort. 4. Realiseren recreatieve fietspaden. 5. Opstellen inspiratieboek Westrand Sallandse Heuvelrug. 46 47 8 Programma 8: Kerngegevens Sport en Cultuur Werkelijk 2011 Prognose 2012 Werkelijk 2012 “Het Ravijn zwem sport zorg” (aantal bezoeken): Vrijzwemmen binnen 47.763 40.000 48.184 Vrijzwemmen buiten 5.290 45.000 16.971 Doelgroepen 5.728 9.200 5.881 Leszwemmen 14.728 18.000 13.813 Bewegingsonderwijs zwemmen 19.908* 33.000 19.666 Verenigingsgebruik 65.468 56.000 69.280 Overige verhuur 5.701 2.700 1.133 * In de loop van 2011 is overgegaan van half-uurs-zwemmen naar een-uur-zwemmen, waarbij sprake is van beperking van vervoerskosten. De cijfers zijn op dit punt niet vergelijkbaar. Overige gegevens sport: Bestuurlijk Wat betreft het verantwoordelijk: Dhr. J.H. Coes (Sport) Mevr. R. Bakhuis-Horstink (Cultuur) Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Samenleving, dhr. G. Koolhaas Sport en cultuur zijn bij uitstek geschikt om een waardevolle bijdrage te leveren aan een goede sociale infrastructuur. Centraal daarbij staan het versterken van de sociale samenhang, een gezonde levensstijl, integratie, leefbaarheid van wijken en kernen, vrijetijdsbeszteding en individuele ontplooiing. In programma 8 zijn verschillende zaken met betrekking tot ‘sport en cultuur’ opgenomen. In het kader van ‘sport’ betreft dit onder andere de sportvoorzieningen en het creëren van combinatiefunctie(s). Bij ‘cultuur’ kan gedacht worden aan de subsidiestromen naar de muziekschool en ZINiN (de organisatie waarin, naast het Toeristisch Bureau Hellendoorn (programma 6) het theater, de Culturele Raad Hellendoorn en de bibliotheek zijn opgenomen). Kaderstellende nota’s • Integraal HuisvestingsPlan (IHP) 2013-2016 (B&W-besluit • Nota jeugdbeleid “De samenleving van de toekomst” (raadsbesluit juni 2008) • Uitgangspunten Centrum voor Jeugd en Gezin (raadsbesluit 20 april 2010) • Verordening leerlingenvervoer (raadsbesluit) • Sportnota ‘Sport in beeld’ (raadsbesluit uit 2003) • Nota ‘Impuls brede scholen, sport en cultuur’(B&W 8 december 2009) • High Five – cultuurnota • Raadsbesluit om 1% van de overschotten op rekening en burap te storten in reserve Kunst 48 Binnensportaccommodaties Buitensportaccommodaties Buitensportaccommodaties Cursus kennismaken met sport Schoolsporttoernooien Sport- en speluitleen Overige activiteiten Zalen: Hoofdvelden: Bijvelden: Deelnemers: Deelnemers: Klanten: Deelnemers: 12 11 9 1.400 3.450 310 4.100 Bibliotheek (vijf vestigingen): Aantal openingsuren (per week) Aantal uitleningen Aantal leden 65+ Aantal leden 18 – 65 jaar Aantal jeugdleden 0 – 18 jaar 88 417.497 1.119 4.621 6.158 88 402.000 950 5.300 6.200 88 410.889 Niet bekend Niet bekend Niet bekend 61 11.802 40 9.405 54 10.754 17.491 p.m. 499 20.000 7.250 Niet bekend 17.255 18.249 3.000 ZinIn theater: Aantal voorstellingen Aantal bezoekers voorstellingen (gesubsidieerd en gesponsord) Aantal bezoekers Dorpshuisfunctie Aantal bezoekers commerciële activiteiten Kennismaken met cultuur aantal deelnemers / cultuurmarkt Wat wilden we bereiken Wat hebben we er voor gedaan / beleidsverantwoording Hieronder zijn de prioriteiten, de beoogde resultaten en de activiteiten ter realisatie daarvan opgenomen. Prioriteit Realisatie Kwalitatieve goede sportvoorzieningen, waarbij burgers een eigen verantwoordelijkheid nemen. Gedeeltelijk gerealiseerd. Handhaven van de cultuurvoorzieningen, uitgaande van een gezamenlijke verantwoordelijkheid en toepassing van het profijtbeginsel. Gerealiseerd. Een sterk cultureel verenigingsleven. Gerealiseerd. Aanbieden van volwassenenonderwijs. Gerealiseerd. Kwalitatieve goede sportvoorzieningen, waarbij burgers een eigen verantwoordelijkheid nemen Het sportbeleid in de gemeente Hellendoorn richt zich tot op heden op twee pijlers: accommodatiebeleid en sportstimuleringsbeleid. Deze pijlers bieden op basis van een integrale aanpak uitstekende kansen om te komen tot een “integraal model” waarbij sport wordt benut als middel in het kader van gezondheidsbevordering, sociale samenhang, innovatie, economische ontwikkeling en werkgelegenheid. De ontwikkelingen in de samenleving, met name in economische zin, leiden echter ook tot een taakstelling voor sport en 49 noodzaken tot een herbezinning op de invulling van de gemeentelijke taken op sportgebied. Dit zal ook zijn weerslag krijgen op het toekomstig te ontwikkelen en te voeren sportbeleid. De prioriteiten 2013 en verder zullen worden weergegeven op basis van een beknopte evaluatie Sportnota Sport in Beeld. gebruik wordt gesteld. Voor de planning van De Twijn wordt nu uitgegaan van ingebruikname van het nieuwe gymlokaal met ingang van schooljaar 2014/2015. Dit betekent dat de huidige gebruikers Schoolstraat gedurende een schooljaar ondergebracht moeten worden in andere binnensportaccommodaties, voor zover dat mogelijk is. Met betrekking tot de 60% krijgt de gemeente de ruimte om de cofinanciering te organiseren. De cofinanciering wordt gezocht binnen reguliere en bestaande middelen, dit kan in het kader van de regeling. In de “Brede impuls combinatiefuncties” blijft de gemeente de regie voeren. We krijgen nu echter met veel meer partijen te maken. Taakstelling sport Combinatiefuncties, buurtsportcoaches en Sportimpuls Naast het programma ‘Sport en Bewegen in de buurt’ is ook de ‘Sportimpuls’ vanuit het NOC*NSF gestart. Jaarlijks kunnen sport- en beweegaanbieders, waaronder ook scholen, een subsidie aanvragen om een nieuw initiatief te kunnen starten rond het aanbieden van sport- en beweegactiviteiten in de buurt. Per initiatief is minimaal € 8.000,-- en maximaal € 15.000,-- beschikbaar. Voor sport staan structurele taakstellingen vanaf 2011 tot en met 2014. De taakstellingen voor 2011 en 2012 zijn al geëffectueerd. In 2012 is invulling gegeven aan de volgende taakstellingen: • Vermindering van personele lasten: • € 60.000,-- door het terugbrengen van de beleidscapaciteit met 1 fte (36 uur). In 2011 was de totale beleidscapaciteit reeds met 4 uur per week verminderd. In vergelijking met 2011 is binnen sport per 1-1-2012 40 uur per week (ruim 55%) van de beleidscapaciteit verdwenen. • € 30.000,-- binnen Het Ravijn door gebruikmaking van combinatiefuncties. • Een nader te bepalen deelbijdrage in een algemene taakstelling van € 60.000,-- voor het cluster Samenleving. • Verlaging van het totale subsidiebudget met € 8.000,-- (8%). In november 2008 is een intentieverklaring getekend waarmee is aangegeven vanaf 2009 gebruik te willen maken van de “Impuls brede scholen, sport en cultuur” (Impuls) en de ambitie staat opgenomen om tot en met 2012 in totaal maximaal 5,4 fte combinatiefuncties te realiseren. Het betreffen functies waarbij de persoon in dienst is van één werkgever en werkzaam is voor twee of meer van de sectoren onderwijs, sport en cultuur. Mede omdat de regelgeving op belangrijke onderdelen (alsnog) is herzien, zijn de mogelijkheden onderzocht en heeft de aanstelling van diverse functionarissen medio 2010 reeds kunnen plaatsvinden. Inmiddels zijn een Sportbuurtwerker, een Cultuurcoach en twee Duale vakleerkrachten aangesteld in een combinatiefunctie. In het najaar van 2010 zijn nog twee functies geïntroduceerd; een Verenigings-/sportconsulent en een Buurt, Onderwijs, Sportmedewerker. Vooruitlopend op de planning voor 2011 is in het najaar van 2010 reeds een gedeelte ingevuld (door de aanstelling van een Kulturhus-medewerker in de Kruidenwijk). Hiermee zijn de eerste 3,25 fte, geheel volgens het geplande schema, gerealiseerd. In 2012 is verder gezocht naar de invulling van de resterende 2,15 fte in 2012 e.v. waarbij heel nadrukkelijk invulling binnen Het Ravijn – zwem sport zorg – werd gezocht. In lijn met het onderzoek en de voorstellen worden in 2013 e.v. de resterende functies ingevuld, met het accent op invulling binnen Het Ravijn. In het verlengde van de combinatiefuncties heeft het rijk de Impuls omgevormd tot de “Brede impuls combinatiefuncties”. Dit betekent dat het kabinet extra geld inzet om op buurtniveau het sport- en beweegaanbod te verbreden. Dit programma heet ‘Sport en Bewegen in de buurt’. De buurtsportcoach is in dit programma de combinatiefunctionaris. Gemeenten zijn in maart 2012 benaderd met de vraag of zij willen deelnemen. Wij hebben hierop de gemeentelijke deelnameverklaring ingevuld met de intentie om vanaf 2013 mee te doen tot 140% van het reeds toegewezen budget voor de Impuls. Hierbij wordt dezelfde verdeelsleutel gebruikt als voor de Impuls, namelijk het aantal inwoners tot 18 jaar. De toekenning was mede afhankelijk van het totale beschikbare budget, echter ook de deelname tot 140% is inmiddels door het Rijk bevestigd. Dit betekent dat wij nog eens extra 1,08 fte combinatiefuncties/ buurtsportcoaches per 2013 kunnen gaan realiseren. Een voorstel hiervoor zal in 2013 volgen. Net als bij de Impuls blijft het Rijk 40% bijdragen in de financiering. In 2012 hebben er verschillende bijeenkomsten plaatsgevonden met sportverenigingen om te komen tot invulling van de taakstelling van € 112.500,-- voor 2013. Deze taakstelling is op verschillende manieren ingevuld en verwerkt in de begroting 2013. Effecten taakstelling sport Het wegvallen van ruim 55% van de beleidscapaciteit is niet zonder gevolgen gebleven. In algemene zin blijft er nauwelijks ruimte over voor beleidsontwikkeling. Het accent zal voornamelijk komen te liggen op operationeel beleid, vooral t.a.v. de gemeentelijke sportaccommodaties. Alle beleidscapaciteit t.b.v. de stimulering van de sportdeelname is in 2012 vervallen. Alleen het onderdeel combinatiefuncties (zie Impuls brede scholen, sport en cultuur) is gehandhaafd en vanwege het integrale karakter ondergebracht bij Maatschappelijke Ontwikkeling. Het effectueren van de taakstellingen heeft in 2012 een groot beslag gelegd op de aanwezige beleids- en beleidsondersteunende capaciteit binnen sport. Verder is de evaluatie van de Sportnota ‘Sport in Beeld’ doorgeschoven naar 2013. Scholencluster De Twijn In de plannen voor scholencluster De Twijn is de bouw van een nieuw gymlokaal ter vervanging van het gymlokaal aan de Schoolstraat meegenomen. Het gymlokaal Schoolstraat valt binnen het project herontwikkeling Spoortheater. De planning van beide projecten sluit niet meer op elkaar aan. Huidige planning is dat het gymlokaal Schoolstraat per 1 juli 2013 buiten 50 Beoordeeld wordt hoe dit opgelost kan worden en de consequenties worden nader in beeld gebracht. Het Ravijn – zwem sport zorg – Het Ravijn – zwem sport zorg – is in november 2010 in gebruik genomen en in juni 2011 officieel geopend. 2012 is het tweede jaar dat het complex een heel jaar in gebruik is. In 2012 is het aantal bezoekers van het buitenbad verdrievoudigd ten opzichte van 2011. Structureel, dus vanaf 2013 houden we rekening met het aantal bezoekers dat in 2012 het buitenbad heeft bezocht. Voor het binnenbad geldt dat vanaf 2013 structureel het aantal bezoekers hoger wordt geraamd. Bezoekers van het complex zijn enthousiast over de voorzieningen en de speelelementen. Het Ravijn voldoet steeds meer aan de verwachtingen. Gemeentelijk beleid t.a.v. de ontwikkeling van meisjes- en damesvoetbal Positief is de ontwikkeling binnen zwem- en poloclub Het Ravijn voor wat betreft haar aandeel in de topsport- en talentontwikkeling. Dit krijgt steeds meer vorm en inhoud wat ook ten goede komt aan het gebruik en uitstraling van het gehele complex. De dames van Het Ravijn gaan ook in het seizoen 2012/2013 weer Europacup wedstrijden spelen. En de heren van Schuurman BZC uit Borculo gaan haar Europese waterpolo (thuis)wedstrijden in Het Ravijn spelen. Vanuit de gemeentelijke voetbalverenigingen komen de laatste jaren steeds meer signalen over een structurele toename binnen de verenigingen van meisjes- en damesvoetbal. Dit leidt volgens meerdere verenigingen met name tot capaciteitsproblemen voor wat betreft het aantal beschikbare was- en kleedruimten. Planning was om in 2012 nader in te gaan op het te voeren gemeentelijk beleid en de ontwikkeling van meisjes- en damesvoetbal. In de begroting 2013 is aangegeven dat dit, gelet op prioriteitstelling, wordt door geschoven naar 2014. De exploitatie loopt tot en met 2012 binnen de afgesproken kaders. Opgemerkt wordt dat bij grote strategische projecten er altijd sprake is van aanlooprisico’s en onzekerheden of de gekozen inschattingen gerealiseerd kunnen worden. Vandaar dat de eerste jaren de exploitatierisico’s lopen via de reserve strategische projecten en dat deze vervolgens vanaf 2015 in de reguliere begroting wordt meegenomen. Met betrekking tot energie wordt nagegaan of beperkte investeringen kunnen leiden tot minder energieverbruik en in hoeverre de houtkachel op eigen gemeentelijke houtsnippers kan draaien, elders zijn recente voorbeelden hiervan bekend. Echter alle technische en milieu aspecten moeten nog uitgezocht worden. Herinrichting sportpark De Voordam Sportpark De Voordam is in 2012 heringericht. Herinrichting was noodzakelijk door de toekomstige aanleg van het wegtracé Noordzuidverbinding. De herinrichting maakt onderdeel uit van de gebiedsontwikkeling ‘De Koemaste’. Er zijn twee kunstgrasvelden voor voetbal aangelegd inclusief veld- en terreininrichting, zoals LED verlichting, een trainingsveld is omgebouwd tot een wedstrijdveld en een wedstrijdveld is gedeeltelijk verlegd. Visie sportpark Gagelman Uitgangspunt is dat in de loop van 2013 de zorgvloer wordt ingevuld. Carint Reggeland en het Roessingh hebben in 2012 al belangstelling getoond om samen met andere organisaties gebruik te maken van de zorgvloer en de overige voorzieningen van Het Ravijn. De organisaties werken elders al samen en zien mogelijkheden in het concept. De gebruikers van Gagelman gaven tijdens een bijeenkomst op 26 mei 2011 aan dat er onvoldoende draagvlak is voor de huidige visie. De gebruikers namen het initiatief om met een alternatief plan te komen. Wij hebben op 29 maart 2012 een gebruikersreactie ontvangen. Wij pakken de inhoudelijke beoordeling van deze reactie en de afronding van de visie voor Gagelman op in 2013. Hiervoor zijn geen middelen in de begroting geraamd. In het kader van combinatiefuncties en buurtsportcoaches wordt onderzocht in hoeverre een deel van de activiteiten binnen Het Ravijn ondergebracht kan worden onder deze regeling zodat een deel van de personeelskosten hieruit gedekt kan worden. Schoonmaak binnensportaccommodaties Momenteel levert de inhuur van Soweco niet het gewenste resultaat op. De schoonmaakwerkzaamheden betreffende onze binnensportaccommodaties vragen een zekere mate van zelfstandigheid en Soweco kan de gewenste kwaliteit op dit moment niet leveren. Tot slot wordt ook gekeken naar de tarieven voor doelgroep zwemmen en het totale activiteitenaanbod. 51 vernieuwende ontwikkelingen uit het lokale culturele veld worden dan niet meer uitgevoerd, maar worden bij het particulier initiatief neergelegd. De bioscoop Zinema is een succes, ook omdat er inmiddels een uitstekende beeldkwaliteit wordt geboden door de digitale projector. Een en ander vertaalt zich in stijgende bezoekersaantallen, waarbij overigens wel vermeld moet worden dat de Zinema door ons niet gesubsidieerd wordt. Cultuurvoorzieningen De adviesfunctie is met ingang van 2012 ingrijpend veranderd door een beperking van de formatie. De taken als aanjager, adviseur en ondersteuner van vernieuwende ontwikkelingen uit het lokale culturele veld worden dan niet meer uitgevoerd, maar worden bij het particulier initiatief neergelegd. De bioscoop Zinema is een succes, ook omdat er inmiddels een uitstekende beeldkwaliteit wordt geboden door de digitale projector. Een en ander vertaalt zich in stijgende bezoekersaantallen, waarbij overigens wel vermeld moet worden dat de Zinema door ons niet gesubsidieerd wordt. In 2012 is er binnen de gemeente Hellendoorn bezuinigd op de subsidies aan professioneel werkende instellingen. Desondanks is er een breed aanbod van culturele voorzieningen met o.a. een theater, bibliotheek, muziekschool en stimulering van amateurverenigingen. Handhaven van de cultuurvoorzieningen is uitgangspunt van beleid, uitgaande van een gezamenlijke verantwoordelijkheid en toepassing van het profijtbeginsel. Profijtbeginsel Bij de bezuinigingen wordt ook gekeken naar het profijtbeginsel. Het profijtbeginsel betekent dat diegene die er profijt van heeft ook ervoor betaalt. Bij de toepassing wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen enerzijds waarderingssubsidies voor vrijwilligersorganisaties, waarbij het subsidie-bedrag beperkt is en anderzijds professionele organisaties, waarbij de gemeentelijke subsidie een aanzienlijk bedrag is, zoals bij het theater, muziekschool en de bibliotheek. Met ingang van 2012 heeft de bibliotheek daarom de tarieven verhoogd voor het lidmaatschap. In Overijssel wordt via een groeimodel gewerkt aan de totstandkoming van een tarievensysteem in 2014. In drie jaar tijd wordt de contributie geleidelijk verhoogd, zodat alle Overijsselse bibliotheken in 2014 dezelfde tarieven hanteren. Een sterk cultureel verenigingsleven Sportkampioenen 2012 In 2012 de basis gelegd voor een verdere vereenvouSinds 1995 huldigt de gemeente sporters die in hun tak Eenissterk cultureel verenigingsleven diging van het subsidiebeleid. gemeenteraad van sport Nederlands zijn geworIn 2012 is de basis gelegd De voor een verdere benut vereenvoudiging van minimaal het subsidiebeleid. Dekampioen gemeenteraad de benut mogelijkheid om zelf onderzoek te doen naar de den. Als blijk van waardering ontvangen alle kampioede mogelijkheid om zelf onderzoek te doen naar de verdere invulling en prioritering van de verdere invulling en prioritering van de verschillende nen een geldbedrag. De volgende sport-kampioenen verschillende subsidiestromen. subsidiestromen. hebben we in 2012 binnen onze gemeente mogen huldigen: Sportkampioenen 2012 Sinds 1995 huldigt de gemeente sporters die in hun tak van sport minimaal Nederlands kampioen zijn geworden. Als blijk van waardering ontvangen alle kampioenen een geldbedrag. De volgende sportkampioenen hebben we in 2012 binnen onze gemeente mogen huldigen: Tak van sport Turnen Voetbal Schietploeg Springselectie Paardensport Tak van sport Rolstoeltafeltennis Mennen Waterpolo Motorsport Jazz Naam Sharice Velthuis Joey Pelupessy Naam Robert Grootenhuis Naam Rommert de Graaf Springselectie Fysion Frank Hosmar Naam Maurice Mollink Adriaan Struyk Dames team Het Ravijn Robin Nijkamp Jazz Jan Kleinjan Aantal: 10 incl. 2 coaches Naam Aantal: 14 incl. 3 leiding Aantal: 16 incl. 1 leiding Bianca de Graaf Naam Belangrijke activiteiten 2012 De Muziekschool Twente Realisatie baten en lasten Belangrijke activiteiten 2012 In 2011 is het onderzoek naar de bezuinigingen op de Muziekschool afgerond. De volgende bezuinigingsbedragen zijn voor de komende jaren ingeboekt voor 2013 is dit € 32.000,--, in 2014 is dit € 90.000,-- en € 165.000,-- structureel vanaf 2015. De muziekschool is meegegaan in bovenstaande bezuinigingen zonder compensatie voor wachtgelden, onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat zij de garantie krijgt dat de subsidiebedragen vastliggen tot en met 2015. Immers alleen dan kunnen de gelden op een goede wijze worden ingezet zodat zoveel mogelijk wachtgelden voorkomen kunnen worden en activiteiten gewijzigd kunnen worden. Deze garantie over de jaren 2012 tot en met 2015 is dan ook per beschikking gegeven. 1. Ombuigingstaakstellingen bij Sport zijn ingevuld. 2. Combinatiefuncties zijn ingevuld. Belangrijke activiteiten 2012 3. Ombuigingstaakstellingen Zinin zijn ingevuld zonder noemenswaardige effecten voor de Meevallers bevolking. 1. Invoeren reclamebelasting in het centrum • Minder uitgaven preventieve trajecten CJG 4. Nijverdal. Nadere invulling explotatie het Ravijn. van € 30.000,-2. Ondersteunen parkmanagement bedrijventerrein ’t Lochter. 3. Uitvoering project Paarse Poort. 4. Realiseren recreatieve fietspaden. 5. Opstellen inspiratieboek Westrand Sallandse Heuvelrug. • Minder uitgaven innovatie vooruitlopend op transformatie jeugdzorg € 40.000,-• Ontvangen huur ivm onderhuur Kinderopvang bij scholen € 52.000,-• Hogere subsidie dan kosten Ambulante Hulp zonder indicatie € 15.000,-• * Efficiencyvoordeel gesubsidieerd vanuit Eigen Kracht Subsidie € 22.000,-- Realisatie baten en lasten Realisatie baten en lasten Kulturhusorganisatie ZINiN De missie van ZINiN is om in de gemeente Hellendoorn ontmoeting en ontplooiing in de breedste zin van het woord te stimuleren en het culturele leven in de gemeente te verrijken en te versterken. Wij subsidiëren ZINiN voor een gezamenlijke programmering, waarmee we een verbreding tussen de verschillende disciplines beogen. De bibliotheekfilialen in de kernen fungeren als vooruitgeschoven posten van het Kulturhus, wat betekent dat ook in de kernen culturele activiteiten worden georganiseerd. Naast het verhogen van de tarieven voor de contributie van de bibliotheek, betekenen de bezuinigingen ook voor het theater een herbezinning op de taken. Meevallers Tegenvallers * Apparaatskosten vanwege niet invullen vacatures € 218.000 • Leerlingenvervoer € 102.000,-* Bouwkundig beheer € • Belastingen € 20.000,--152.000 * Gezonde leefstijl € 20.000 • Apparaatskosten € 34.000,-* Subsidie kwartiermeester € 31.000 • * Hogere onttrekking reserve Strategische Projecten i.v.m. Het Ravijn € 16.000 In deel IV, balans, programmajaarrekening en Tegenvallers toelichting wordt de realisatie van de baten * Personeel van derden sportzaken € 118.000 en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. * Hogere subsidie huisvestingslasten Zinin € 40.000 * Lagere inkomsten zorgvloer, horeca en overige inkomsten Het Ravijn € 57.000 In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. 52 53 9 Bestuurlijk Maatschappelijke ondersteuning Kaderstellende nota’s Wat betreft het Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Samenleving, dhr. G. Koolhaas • Kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid 2008-2011 (raadsbesluit 2009) • Nota vrijwilligersbeleid “Vrijwilligers zijn goud waard” (2006) • Verordening Wmo (raadsbesluit 2011) • Financieel besluit Wmo (collegebesluit 2012) Kerngegevens verantwoordelijk: Dhr. J.H. Coes Diverse onderwerpen inzake ‘Maatschappelijke ondersteuning’ komen in dit programma aan de orde: leefbaarheid, opvoedondersteuning, het loket Welzijn, Inkomen en Zorg, vrijwilligerswerk, mantel-zorgondersteuning, voorzieningenniveau wonen, welzijn en zorg, gezondheidszorg, maatschappelijke opvang en verslavingsbeleid. Op 1 januari 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ingevoerd. De eerste jaren heeft de nadruk gelegen op het optimaal regelen van de (nieuwe) individuele voorzieningen en de advies-functie. Nadat hieraan was voldaan, is - in de geest van de Wmo - de verantwoordelijkheid van het “samen leven” door de gemeente meer teruggelegd bij de inwoners en hun sociale verbanden. Ook maatschappelijke organisaties zijn gestimuleerd om hierin een meer actieve rol te gaan vervullen. In de tweede kadernota en beleidsagenda maatschappelijke ondersteuning 2011 – 2014 “Meer samen-leven”, die in subregionaal verband tot stand is gebracht, is dan ook meer accent gegeven aan de domeinen “Samenleven in buurt en dorp”, “Vrijwilligerswerk” en “Mantelzorg”. Basis is de behoefte van mensen in plaats van rechten, basis is de eigen kracht in plaats van een verzorgende overheid. Met andere woorden de Wmo ontwikkelt zich door en ‘kantelt’ in ieders voordeel. Daarbij vergeten wij niet dat wij als overheid zorg moeten blijven dragen voor kwetsbare groepen in de samenleving en deze ook moeten (laten) ondersteunen, als zij zich niet kunnen redden. Meedoen is een belangrijk thema in de Wmo. Steeds meer raken we er van overtuigd dat maatschappelijke ondersteuning er op gericht moet zijn om inwoners zoveel mogelijk dat te bieden waar ze behoefte aan hebben om volwaardig mee te kunnen doen in de maatschappij. Dat is belangrijker dan te kijken naar waar mensen “recht” op hebben. Eerst zal worden gekeken in hoeverre men zelf vanuit eigen verantwoordelijkheid en het eigen sociale netwerk kan voorzien in deze behoefte. Pas als door mensen zelf of door de eigen omgeving niet of onvoldoende op de behoefte kan worden ingespeeld, komen maatschappelijke instellingen en/of de overheid in beeld om door het bieden van voorzieningen op maat (eerst algemeen, dan collectief en pas daarna individueel) te voorzien in de behoefte. Hierdoor kan iedereen, ook degenen voor wie dat minder vanzelfsprekend is, “Meer samenleven”. Belangrijke instrumenten die hierbij worden ingezet zijn Eigen Kracht methoden, Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl. • Verstrekkingenboek Wmo (actualisatie juni 2010) • Nota cliëntparticipatie / Nota Wmo-raad (2008) • Visie wonen, welzijn en zorg 2010–2014 “Samenwerken aan een blijvend vitale samenleving” (raadsbesluit 2011) • Kadernota maatschappelijke ondersteuning 20112014 subregio midden Overijssel “Meer samenleven” met beleidsagenda gemeente Hellendoorn (raadsbesluit 2011) • Visie- en keuzenota maatschappelijke ondersteuning in Twente: “Iedereen kan meedoen. Iedereen doet mee” (raadsbesluit 2012) • Algemene Subsidieverordening samenleving 2011 (2011) • Beleidsuitgangspunten Budgetsubsidie (2008) • Nota Integraal Veiligheidsbeleid 2010 - 2012 • Nadere regels accommodaties (2011) Werkelijk 2011 Prognose 2012 Wet maatschappelijke ondersteuning Rolstoelen Vervoer Woningaanpassingen Hulp bij het huishouden – Zorg in natura Persoonsgebonden budgetten (incl PGB alfa) Eigen bijdragen Aantal klanten Wmo (ultimo) Aantal aanvragen (totaal) € 180.168 € 575.326 € 334.270 € 2.134.016 € 1.844.969 € 701.145 € 225.000 € 625.000 € 350.000 € 2.150.000 € 1.910.000 € 825.000 € 171.186 € 712.353 € 194.837 € 2.207.128 €1.806.008 € 847.032 5.137 1.536 5.000 1.600 5.329 2.013 Er zijn veel HH aanvragen in 2012 geweest omdat we 5 jaar na de ingangsdatum van de eerst Er zijn veel HH aanvragen in 2012 geweest omdat we 5 Wat doen gestelde indicaties zitten. Dat vertaalt zich in meer aanvragen. jaar na de ingangsdatum van de eerst gestelde indicaties zitten. Dat vertaalt zich in meer aanvragen. we daarvoor Bevorderen van eigen verantwoordelijkheid van alle burgers Watwilden willenwe webereiken bereiken Wat Inwoners zijn zelf verantwoordelijk om al datgene Hieronder zijn de prioriteiten, de beoogde resultaten entede activiteiten terenrealisatie daarvan doen wat nodig mogelijk is om volwaardig te opgenomen. participeren in de maatschappij, deel te nemen aan het Hieronder zijn de prioriteiten, de beoogde resultaten en de activiteiten ter realisatie daarvan opgenomen. maatschappelijke verkeer, in hun bestaan te voorzien Prioriteit Realisatie en zelfstandig te kunnen wonen. Verantwoordelijkheid hiervoor zal meer worden teruggelegd bij de inwoners Gerealiseerd. Het bevorderen van eigen verantwoordelijkheid van alle Prioriteit Realisatie en hun sociale verbanden, ook in het kader van het burgers. Het bevorderen van eigen verantGerealiseerd. uitgangspunt van overheidsparticipatie. Beproefde woordelijkheid van alle burgers. Gerealiseerd. Zelfstandige deelname aan de maatschappij. “Eigen Kracht” methoden zullen hierbij worden ingezet Zelfstandige aan de maat- en Gerealiseerd. Gerealiseerd. Behoud vandeelname sociale samenhang leefbaarheid. en er zal verder vorm en inhoud worden gegeven aan schappij. Gerealiseerd. “De Kanteling” en Welzijn Nieuwe Stijl. Ondersteuning burger door een solide armoedebeleid, Behoud van sociale samenhang en Gerealiseerd. De centrale gedachte past binnen de filosofie van reïntegratiebeleid en goede zorg- en welzijnsleefbaarheid. overheidsparticipatie, waarbij de gemeente niet de vervoorzieningen. Ondersteuning burger door een solide armoedebeleid, reïntegratiebeleid en goede zorg- en welzijns-voorzieningen. Wat doen we daarvoor Gerealiseerd. antwoordelijkheid of de regie overneemt van burgers, maar een faciliterende dan wel ondersteunende rol heeft. Een voorbeeld van deze filosofie is dat clienten zelf onderdeel uitmaken van de gesprekken zoals die plaatsvinden in het Multidisciplinair overleg. Kortom, niet praten over, maar praten met. Bevorderen van eigen verantwoordelijkheid van alle burgers 54 Werkelijk 2012 Inwoners zijn zelf verantwoordelijk om al datgene te doen wat nodig en mogelijk is om volwaardig te participeren in de maatschappij, deel te nemen aan het maatschappelijke verkeer, in hun bestaan te voorzien en zelfstandig te kunnen wonen. Verantwoordelijkheid hiervoor zal meer worden teruggelegd 55 bij de inwoners en hun sociale verbanden, ook in het kader van het uitgangspunt van overheidsparticipatie. Beproefde “Eigen Kracht” methoden zullen hierbij worden ingezet en er zal verder vorm en Zelfstandige deelname aan de maatschappij Kijkend naar de demografische ontwikkeling, zijn ontgroening en vergrijzing sleutelbegrippen. Door de integrale en gebiedsgerichte benadering van wonen, welzijn en zorg wordt de participatie van inwoners - waaronder ouderen en mensen met een beperking van woonservicegebieden vergroot. In 2010 heeft onze gemeente met de provincie Overijssel onderstaande prestatieafspraken gemaakt wat betreft het doorontwikkelen van woonservicegebieden: • De gemeente Hellendoorn ontwikkelt (in overleg met de zorgaanbieders en de betrokken woningcorporaties) een beleidsvisie op het thema wonen en zorg. Aan deze beleidsvisie wordt uiterlijk 1 januari 2011 een definitie voor woonservicegebieden en een uitvoeringsplan gekoppeld. • De gemeente Hellendoorn streeft er naar dat per 1 januari 2015 tenminste 50% van de huishoudens in enigerlei vorm van woonservicegebied woont, zodat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Een woonservicegebied biedt algemene voorzieningen en aanpasbare woningen of woningen die geschikt zijn voor zorgbehoevenden bijvoorbeeld levensloopbestendige en nul-treden-woningen. Behoud van sociale samenhang en leefbaarheid Versterking van dienstverlening en voorzieningenniveau wonen, welzijn en zorg Op diverse terreinen zetten we ons in om de sociale samenhang en leefbaarheid in onze gemeente te versterken. Dorpen en buurtschappen hebben respectievelijk dorps- en buurtschapsontwikkelingsplannen tot stand gebracht. De gemeente heeft hierin vooral een voorwaardenscheppende rol door het beschikbaar stellen van een contactpersoon en een uitvoeringsbudget. Bij de uitvoering van de ontwikkelingsplannen zullen overheidsparticipatie en de sociale dimensie sterker benadrukt worden. Op het brede terrein van wonen, welzijn en zorg ondersteunt De Welle de vele activiteiten die maatschappelijke organisaties op dit terrein uitvoeren en voert De Welle zelf activiteiten uit op de domeinen “Samen leven in buurt en wijk”, “Opgroeien”, “Vrijwilligerswerk” en “Meedoen makkelijker maken”. Voor wat betreft het takenpakket van De Welle geldt dat deze de afgelopen jaren zijn omgebogen. Daarnaast heeft De Welle in 2012 een ambitieus ondernemingsplan gepresenteerd, waarin een ‘stip aan de horizon’ wordt geplaatst in 2016. Daarnaast is in 2012 het nieuwe jeugdhonk ‘place2be’ in gebruik genomen, waarbij het gebouw ingericht is voor, maar ook door de jongeren zelf. Met de Wmo-raad en zijn themagroepen is burgerparticipatie - in de zin van meedenken in ontwikkeling en evaluatie van Wmo beleid - feitelijk gewaarborgd. De Wmo-raad geeft ons gevraagd en ongevraagd advies. Verenigingen Plaatselijk Belang, dorpsraden, wijk- en buurtverenigingen vervullen een belangrijke rol in het bevorderen van gemeenschapszin. We verlenen hen jaarlijks een stimuleringssubsidie. Voor inwoners en organisaties is het mogelijk een zogenaamde leefbaarheidsubsidie aan te vragen voor een activiteit gericht op ontmoeting, verbinding en omzien naar elkaar. In 2012 zijn - op basis van de Visie wonen, welzijn en zorg 2010-2014 “Samenwerken aan een blijvend vitale samenleving” - de beleidsspeerpunten uitgewerkt in het “Uitvoeringsprogramma deelprojecten wonen, welzijn en zorg”. Het gaat hierbij om de deelprojecten “Verhogen aandeel geschikt wonen in de particuliere woningvoorraad” en “Versterken multifunctionele accommodatie per woonservicegebied”. Wat betreft het deelproject geschikt wonen heeft nauwe afstemming met de woonvisie plaatsgevonden. Een belangrijke ontwikkeling op het gebied van wonen, welzijn en zorg is het voornemen van de rijksoverheid vergaande maatregelen te treffen op het gebied van vermaatschappelijking van zorg, scheiden van wonen en zorg en extramuralisering. De multifunctionele accommodatie de Holtink hebben wij in 2012 weer teruggekocht van de Stichting de Holtink. Nu het pand niet meer in eigendom is bij de Stichting heeft deze haar doelstelling verloren en zal er opheffing plaatsvinden. Wij hadden verwacht dat de liquidatie van de stichting nog in 2012 zou plaatsvinden, maar dat is helaas niet gelukt. Het vermogen dat na liquidatie overblijft valt, conform de statuten, terug naar de gemeente Hellendoorn. Dit zal nu pas in 2013 worden geëffectueerd. Ondersteuning burger door goede zorg- en welzijnsvoorzieningen In de gemeente Hellendoorn is een breed welzijnspakket beschikbaar gesteld voor onze bevolking. Door de inzet van onze welzijnsinstellingen De Welle, Vrijwillige Thuiszorg, maar ook door het ondersteunen van vrijwilligersinitiatieven is er een adequaat voorzieningenniveau. Oplossingen worden integraal aangeboden, waarbij algemene en collectieve voorzieningen de voorkeur hebben boven (duurdere) individuele voorzieningen. In het kader van Welzijn Nieuwe Stijl en Kanteling wordt van welzijnsinstellingen een meer proactieve opstelling gevraagd wat betreft verbinden en activeren. Daarnaast participeert de gemeente in de pilot Gebiedsgericht Werken Groot Lochter. Deze pilot, waarvoor in het kader van Innovatie Sociale Infrastructuur provinciale subsidie is verworven, moet een overdraagbare methode voor gebiedsgericht werken in een plattelandsgemeente opleveren. Op basis van de uitkomsten van deze pilot zal worden bezien of en zo ja, hoe deze methode toegepast kan worden in de gemeente Hellendoorn. Decentralisatie Begeleiding en versobering AWBZ De groeiende vraag naar dienstverlening en voorzieningen op het gebied van wonen, welzijn en zorg gaat niet gepaard met een navenante groei van de (financiële) middelen. Het Rijk grijpt in door de AWBZ te versoberen tot een wet die ondersteuning biedt louter aan chronisch zieken en gehandicapte burgers. De AWBZ-functiebegeleiding wordt de komende jaren gedecentraliseerd naar de Wmo. Daarmee worden we als gemeenten verantwoordelijk voor het bieden van ondersteuning aan mensen die beperkt zijn in hun maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. Ons doel is om samen met alle Twentse gemeenten te komen tot een voor inwoners herkenbare, vraaggestuurde, efficiënte, betaalbare en effectieve ondersteuning die daadwerkelijk uitgaat van de ondersteuningsbehoeften van kwetsbare burgers. Ook zij behoren de mogelijkheid te hebben om zoveel mogelijk gewoon mee te kunnen doen in onze samenleving. Waar dat mogelijk is willen wij uitgaan van de capaciteiten en mogelijkheden in de eigen omgeving van deze mensen en aanvullend maatschappelijke ondersteuning bieden door middel van welzijns- en zorgarrangementen. Wij willen daarbij voortbouwen op onze ervaringen en aansluiten op onze werkwijzen met betrekking tot de huidige taken die wij nu al uitvoeren krachtens de Wet maatschappelijke ondersteuning. In september 2012 is de gemeenteraad akkoord gegaan met de visie- en keuzenota Maatschappelijke ondersteuning. Uitgaven Wmo hulpmiddelen per inwoner Eigen bijdrage per inwoner Percentage hulp bij het huishouden per 1.000 inwoners Uitgaven hulp bij het huishouden per inwoner Uitvoeringskosten per inwoner Gemiddelde score bij tevredenheidsonderzoek Bron: Benchmark 2012 De wijk- en buurtaccommodaties vervullen een belangrijke rol in onze gemeente, veelal vorm gegeven met behulp van de 1/3e regeling. Deze regeling is in 2012 herzien en is nu toegankelijk voor wijk-, muziek-, en sportaccommodaties. 56 Samenwerking tussen lokaal werkzame aanbieders op het gebied van wonen, welzijn en zorg bevorderen Voor het al dan niet in stand houden van voorzieningen, verbinden van voorzieningen en het ontwikkelen van nieuwe voorzieningen, zijn wij in hoge mate afhankelijk van het maatschappelijk ondernemerschap van de in onze gemeente werkzame aanbieders op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Onze regierol geven wij vorm door de samenwerking tussen deze organisaties te bevorderen. De zorgoverleggen zijn uiteraard in 2012 voortgezet. Sociale kaart In 2012 is de sociale kaart vernieuwd. In een samenwerking tussen de 14 Twentse gemeenten en stichting MEE is de Sociale Kaart Twente ontwikkeld. Door gebruik van de sociale kaart kan het loket en de adviseurs cliënten betere ondersteuning bieden voor hun beperkingen, en deze cliënten eventueel doorverwijzen richting de juiste instantie of collectieve voorziening. Beleidsaanpassingen Wmo Op 10 juli 2012 heeft het college ingestemd met het bestek ten behoeve van de Europese aanbesteding Wmo-hulpmiddelen. Deze procedure is samen gedaan met de gemeenten Dinkelland, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand en Wierden. Uit de inhoudelijke beoordeling bleek dat leverancier Harting-Bank de meeste punten heeft behaald en daarom is met deze partij een overeenkomst van 4 contractjaren met twee optiejaren afgesproken. De gemeente biedt burgers keuzevrijheid om hun ondersteuning zelf in te kopen via het persoons-gebonden budget (PGB). De verantwoording die cliënten af dienen te leggen voor de besteding van dit budget is onderzocht. Per 1 januari 2012 is een aangescherpt verantwoordingsbeleid in werking getreden. Dit beleid vindt tevens zijn weerslag in een controleplan, hierbij is aansluiting gezocht bij het controleplan van de Wwb. Ondanks alle versoberingen blijkt uit de benchmark over 2011 dat de gemeente Hellendoorn nog steeds goed scoort op de cliënttevredenheid. De gemiddelde score is al jaren rond de 7,5, terwijl het aantal cliënten per 1.000 inwoners in Hellendoorn veel hoger ligt dan het benchmarkgemiddelde. 2008 €143,00 € 12,65 35,6% 2009 €129,00 € 12,48 34,0% 2010 €140,00 € 16,65 34,1% 2011 €137,00 € 18,46 33,9% € 91,90 € 97,10 €105,98 €106,88 € 20,73 7,5 € 14,53 7,6 € 15,61 7,4 € 16,98 7,5 De uitgaven voor Wmo-voorzieningen voor de gemeente Hellendoorn zijn € 137,00 per inwoner. Het 57 gevolgd door de uitgaven voor merendeel van deze uitgaven is voor hulp bij het huishouden (69%), wonen, rolstoelen en vervoer (20%) en uitvoering (11%). Conclusie is dat de uitvoering van de Wmo op een efficiënte en kwalitatief goede manier wordt uitgevoerd, terwijl dit niet ten koste gaat van de De uitgaven voor Wmo-voorzieningen voor de gemeente Hellendoorn zijn € 137,00 per inwoner. Het merendeel van deze uitgaven is voor hulp bij het huishouden (69%), gevolgd door de uitgaven voor wonen, rolstoelen en vervoer (20%) en uitvoering (11%). Conclusie is dat de uitvoering van de Wmo op een efficiënte en kwalitatief goede manier wordt uitgevoerd, terwijl dit niet ten koste gaat van de dienstverlening. Belangrijke activiteiten 2012 1. Gebiedsgericht werken Groot Lochter. 2. Herziening 1/3 regeling wijk- en buurtaccommodaties. 3. Aanbesteding Wmo-hulpmiddelen. 4. Verdere invulling Woonservicegebieden. Realisatie baten en lasten Meevallers • • • • Lagere lasten Wmo € 288.000,-Onderhoudswerkzaamheden € 34.000,-Huren de Holtink € 55.000,-Dubbeling in de raming storting reserve Wmo € 74.000,-- • • • • • Liquidatie stichting de Holtink € 800.000,-Bouwkundig beheer € 66.000,-- Apparaatskosten € 54.000,-Lagere eigen bijdrage Wmo € 20.000,-Lagere onttrekking reserve Wmo ivm lagere lasten € 268.000,-- Tegenvallers In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. 58 59 10 Bestuurlijk Sociale voorzieningen Wat betreft het verantwoordelijk: Mevr. R. Bakhuis-Horstink Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Samenleving, dhr G. Koolhaas Werk gaat boven uitkering. Werk is voor burgers een middel om maatschappelijk en economisch zelfredzaam te zijn. Als gemeente voeren we regie. We wijzen mensen op hun eigen verantwoordelijkheid en zijn streng en rechtvaardig. Voor de groep mensen die extra ondersteuning nodig heeft, willen we voorkomen dat er maatschappelijke of sociale uitsluiting dreigt. Wij bieden begeleiding zoals activering, schulddienstverlening of een geldelijke ondersteuning. We voeren overleg met maatschappelijke partijen zoals: het cliëntenplatform Werk en Inkomen, Stichting Hulpfonds Hellendoorn, Woningstichting Hellendoorn, Stichting BOOM, Kerken, Netwerk Sociale Zekerheid, Steunpunt minima, ouderenorganisaties en Vluchtelingenwerk. Kaderstellende nota’s • Re-integratieverordening (raadsbesluit 2012) • Nota B&W 7 september 2009; Onderzoek samenwerking West-Twente betreft backoffice taken Werk & Zorg (Rijssen-Holten, Wierden, Twenterand en Hellendoorn) • Verordening maatschappelijke participatie (raadsbesluit februari 2012) • Besluit beleidsregels bijdrageregeling bijzondere bijstand (collegebesluit december 2011) • Raadsbesluit 17 april 2012 inzake toekomst Soweco (voorstel inzake lokale uitvoering WSW en uittreding uit de GR SOWECO) • Verordening langdurigheidstoeslag (februari 2012) • Beleidsplan Schulddienstverlening (raadsbesluit november 2012) 60 61 § § § Raadsbesluit 17 april 2012 inzake toekomst Soweco (voorstel inzake lokale uitvoering WSW en uittreding uit de GR SOWECO) Verordening langdurigheidstoeslag (februari 2012) Beleidsplan Schulddienstverlening (raadsbesluit november 2012) Kerngegevens Aantal huishoudens dat gebruik maakt van het armoedebeleid Aanvragen bijzondere bijstand Uitkeringen Wet Werk en Bijstand (WWB) en aanverwante wetten Aantal personen uitstroom Aantal bijstandscliënten WWB c.s. als percentage van het aantal inwoners (bijstandspercentage) Gemiddelde doorlooptijd aanvragen WWB Uitstroom WWB als percentage van het totale cliëntenbestand (uitstroompercentage) Werkelijk 2011 Prognose 2012 Werkelijk 2012 531 500 444 406 351 340 370 416 371 98 Wwb 8 Ioaw/Ioaz 0,98 % 110 4 1,03% 127 11 1,03 % 25 werkdagen 33% 20 werkdagen 31% 32 werkdagen 37% Opgemerkt wordt dat per 1 januari 2012 huishoudens recht hebben op ondersteuning in het kader van Beleidsterrein Gemeentelijke heffingen Wmo Burgerzaken Sport en Cultuur Verkeer Wat wilden we bereiken Wegen en Verkeer Opgemerkt wordt dat per 1het januari 2012 huishouDe laagste inkomensditontzien bijjanuari tariefsverhoarmoedebeleid indien inkomen lager is dan 110 % van de bijstandsnorm, was tot 1 2012 dens ging van gemeentelijke heffingen 115recht %. hebben op ondersteuning in het kader van armoedebeleid indien het inkomen lager is dan 110 % Ook in 2012 heeft de gemeente de laagste inkomens van de bijstandsnorm, dit was tot 1 januari 2012 115 %. ontzien en kwijtschelding verleend van de gemeentelijke heffingen. De volgende aantallen zijn van belang. Wat wilden we bereiken Prioriteit Daar waar dat onvoldoende zelf opgepakt kan worden Prioriteit Realisatie een ondersteunende overheid door solide armoedebeleid. Daar waar dat onvoldoende zelf opge- Gerealiseerd. pakt kan worden een ondersteunende Daar waar dat onvoldoende zelf opgepakt kan worden overheid door solide armoede-beleid. een ondersteunende overheid door een solide reïntegratiebeleid. Daar waar dat onvoldoende zelf opge- Gerealiseerd. Realisatie beslissing Gerealiseerd. Het bevorderen van de eigen verantwoordelijkheid van de burgers. Gerealiseerd. Het rechtmatig en doelmatig uitvoeren van de Wet werk en bijstand en aanverwante wetten. Gerealiseerd. Aantal verzoeken 372 Volledig kwijtschelding 328 Gedeeltelijk kwijtschelding 18 Verzoek afgewezen 26 Nog in behandeling - Jaarbedrag 137.557 Gerealiseerd. pakt kan worden een ondersteunende overheid door een solide reïntegratiebeleid. Aantal huishoudens Ten opzichte van 2011 is het aantal verzoeken en het jaarbedrag nagenoeg gelijk gebleven. Beperking aantal huisuitzettingen In goede samenwerking met de Woningstichting en de stichting Hulpfonds Hellendoorn worden huisuitzettingen zoveel mogelijk voorkomen. Men wordt tijdig en vooraf geïnformeerd en de gemeente en het Hulpfonds Hellendoorn worden door de Woningstichting preventief ingeschakeld. Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Kwalitatief goed netwerk schuldhulpverlening Op 1 juli 2012 is de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening in werking getreden. De toegang tot de schuldhulpverlening is nu per wet geregeld. Dit brengt met zich mee dat binnen de wettelijke termijn op verzoeken moet worden gereageerd en dat bezwaar en beroep mogelijk is. Verder zijn wij verplicht een beleidsplan te maken waarin doelstelling en kwaliteitseisen van de integrale aanpak van schulddienstverlening is vastgelegd. Bij het vaststellen van het plan hebben wij nadrukkelijk het Cliëntenplatform, stichting Hulpfonds Hellendoorn Sociaal, solide en duurzaam armoedebeleid Bijstandsverlening is complementair. In 2012 is duidelijk geworden dat stapelingen van bezuinigingen leidt tot extra uitgaven voor het minimabeleid. Onze uitgaven op dit vlak laten een duidelijk stijging zien, ondanks dat de inkomensgrens voor minimabeleid is verlaagd van 115% naar 110 % van de geldende bijstandsnorm. Ook zien we dat Stichting Hulpfonds een beroep doet op ons om de extra uitgaven van financiële hulp te kunnen lenigen. 62 Armoede effect rapportage en BOOM bij betrokken. Het beleidsplan is in november 2012 vastgesteld. Het beleid is een voortzetting van het bestaande beleid van de integrale schulddienstverlening. De schulddienstverlening maakt gebruik van vrijwilligers van Stichting BOOM. Om er voor te zorgen dat er voldoende goede vrijwilligers opgeleid zijn, hebben wij subsidie verleend aan die stichting. Verhoging bijzondere bijstand voor kinderen Op verschillende terreinen zijn beslissingen genomen, of is bestaande beleid gehandhaafd wat direct of indirect financiële gevolgen kan hebben, zeker voor mensen met een laag inkomen. De gemeente streeft er na om deze financiële gevolgen zo gering mogelijk te houden. In het hiernavolgende overzicht geven wij weer of en zo ja welke oplossingsrichting er is getroffen voor de minima. De hieronder geschetste opsomming is niet limitatief. De verwachting is dat door deze vorm van rapporteren er meer inzicht komt in de effecten die besluiten hebben op de financiële positie van minima. Betreft Beperkt verhoogd Eigen bijdrage Wmo Identiteitsbewijs Toegangsprijzen zwembad Collectief vraagafhankelijk vervoer Legesheffing gehandicaptenparkeerkaart en ontheffingen School en verenigingsfonds en Hulpfonds Regeling minima 2012 Volledige of beperkte kwijtschelding Deels vergoeding mogelijk via bijzondere bijstand Vergoeding uit het declaratiefonds Vergoeding uit het declaratiefonds Gereduceerd tarief Geen De bedragen zijn ongewijzigd gebleven. Zoveel mogelijk langdurig werklozen activeren, beperking van de instroom WWB. werken hiervoor samen met de accountmanagers van Zoveel mogelijk langdurig werklozen activehet UWV. De gemeente Hellendoorn heeft in dit kader ren, beperking van de instroom WWB. Tot en met het derde kwartaal in 2012 was de werkloosheidsontwikkeling in Twente iets beter dan het besloten om ingaande 2013 uit het Participatiebudget Tot en met het derde kwartaal in 2012 was de werklandelijk gemiddelde. Vooral in het najaar 2012 zijn de werkloosheidscijfers fors gestegen. Voor onze extra middelen vrij te maken om de huidige functie loosheidsontwikkeling in Twente iets beter dan het gemeente blijkt dit uit de forse stijging van het totaal aantal werkloze werkzoekenden (NWW) (1051 van bedrijfscontactfunctionaris aan te passen tot landelijk gemiddelde. Vooral in het najaar 2012 zijn de personen in december 2012) en het aantal mensen met een WW-uitkering (888 personen in december accountmanager voor zowel economische als sociale werkloosheidscijfers fors gestegen. Voor onze gemeen2012). zaken. te blijkt dit uit de forse stijging van het totaal aantal werkloze werkzoekenden (NWW) (1051 personen in Vergelijking aantal Nww-ers kwartaal * In 2012 is het bestaande re-integratiebeleid zoveel december 2012) en het aantal mensen met eenper WW-uitmogelijk voortgezet. Waar mogelijk zijn door de werkkering (888 personen in december 2012). Nederland Overijssel Twente Hellendoorn coaches werklozen direct op reguliere banen geplaatst. absoluut absoluut absoluut absoluut Ook is gebruik gemaakt van het 1000 jongerenplan, in Vergelijking aantal Nww-ers per kwartaal * maart 477.783 35.548 22.232 781 samenwerking met Trias in Zwolle. Verder zijn diverse 2012 Nederland Overijssel Twente Hellentrajecten ingekocht bij het reïntegratiebedrijf REACT. juni 464.315 33.630 doorn 20.767 750 Daarbij worden diverse personen ingezet op werkerseptember 486.798 absoluut 35.139 absoluut 21.656 844 absoluut absoluut varingsplaatsen bij bedrijven en instellingen (o.a. via december 568.696 41.120 25.659 1.051 mrt. 477.783 35.548 22.232 781 Zorgaccent bij Kronnenzommer). In september 2012 jun. 464.315 33.630 20.767 750 is bovendien een afzonderlijke BBL-opleiding gestart Het werkloosheidspercentage is opgelopen van 4,5 % (juli 2012) naar 6,3 (december 2012) van de in samenwerking met% het ROC Twente en REACT, de sept. 486.798 35.139 21.656 844 beroepsbevolking. Ter vergelijking: het werkloosheidspercentage voor heel Twente is gestegen assistent). naar AKA-opleiding (arbeidsmarkt gekwalificeerd dec. 568.696 41.120 25.659 1.051 2012 9,1 %. Vooral de snelle stijging van het aantal WW’ers is een zorgelijke ontwikkeling. In dat kader zijn in 2012 via het regionaal project arbeidsmarktbeleid regio Almelo nieuwe afspraken gemaakt over de gemeentelijke accountmanagers van de 6 gemeenten werken hiervoor Hetwerkgeversbenadering. werkloosheidspercentageDe is opgelopen van 4,5 % samen met de accountmanagers van het UWV. De gemeente Hellendoorn heeft in dit kader besloten (juli 2012) naar 6,3 % (december 2012) van de beroepsbevolking. Ter vergelijking: om ingaande 2013 uit het het werkloosheidspercentaParticipatiebudget extra middelen vrij te maken om de huidige functie van bege drijfscontactfunctionaris voor heel Twente is gestegen 9,1 %. Vooral de aannaar te passen tot accountmanager voor zowel economische als sociale zaken. snelle stijging van het aantal WW’ers is een zorgelijke ontwikkeling. kader zijn re-integratiebeleid in 2012 via het regio-zoveel mogelijk voortgezet. Waar mogelijk zijn door de In 2012 is In hetdat bestaande naal project arbeidsmarktbeleid regio nieuwe werkcoaches werklozen direct opAlmelo reguliere banen geplaatst. Ook is gebruik gemaakt van het 1000 afspraken gemaakt over de werkgeversbenadering. De jongerenplan, in samenwerking met Trias in Zwolle. Verder zijn diverse trajecten ingekocht bij het gemeentelijke accountmanagers van de 6 gemeenten reïntegratiebedrijf REACT. Daarbij worden diverse personen ingezet op werkervaringsplaatsen bij bedrijven en instellingen (o.a. via Zorgaccent bij Kronnenzommer). In september 2012 is bovendien een afzonderlijke BBL-opleiding gestart in samenwerking met het ROC Twente en REACT, de AKAopleiding (arbeidsmarkt gekwalificeerd assistent). 63 De hierop betrekking hebbende aantallen treft u aan in onderstaande tabel. Randvoorwaarden creëren om opleidingen te kunnen volgen De hierop betrekking hebbende aantallen treft u aan in onderstaande tabel. Ingezette aktiviteiten Aantal deelnemers Plaatsing op werk met loonkostensubsidie 6 Aantal jongeren in begeleiding Trias (1000 jongerenplan) 24 Aantal trajecten arbeidsactivering / werkervaringsplekken React 39 Kinderopvang is een belangrijke voorwaarde voor uitkeringsgerechtigden die de zorg voor kinderen hebben en daarnaast een cursus willen volgen om meer kans te krijgen op werk. Mogelijk een nieuw gezamenlijk beleidskader voor re-integratie– en WSW beleid In april 2012 heeft u besloten uit te treden uit de gemeenschappelijke regeling Soweco. Ook is de voorkeur uitgesproken voor lokale uitvoering van de WSW. Het proces om tot uittreding te komen, is in volle gang. Uitgangspunt is start van de lokale uitvoering per 1-12014. De voorbereidingen voor de lokale uitvoering hebben geresulteerd in een kadernotitie lokale uitvoering van december 2012. Op basis daarvan worden de samenwerkingsmogelijkheden met het bedrijfsleven nader onderzocht met inschakeling van het platform lokale uitvoering WSW. Aantal personen voor jobfinding door React 11 Aantal personen voor jobcoaching door React 5 Aantal deelnemers AKA-opleiding React / ROC 10 In totaal zijn 138 huishoudens uitgestroomd uit de bijstand en aanverwante wetten, namelijk door aanvaarding van werk, door het bereiken van de maximale leeftijd van de regeling, door verhuizing, door het aangaan van een relatie, door het starten van scholing en door andere oorzaken. Ondanks de economische crisis en dankzij de inzet van betrokkenen zelf en de arbeidsmarktinstrumenten is er in 2012 dus nog steeds uitstroom naar werk geweest. Het aantal plaatsingen in de WSW is in 2012 licht teruglopen, als gevolg van het besluit van de GR tot het stopzetten van nieuwe instroom. Zoals bekend had onze gemeente nog een beperkte overrealisatie ten opzichte van de taakstelling van het Rijk. Door een incidentele uitruil van arbeidsjaren met de gemeente Almelo heeft dit geen financiële gevolgen. Het aantal geplaatste WSW-ers uit onze gemeente is eind 2012 als volgt: Organisaties in 2012 SOWECO (incl. Larcom-groep) Sallcon Felua Wezo Venray Totaal SW medewerkers 193 2 1 1 1 198 2 1 1 1 202 Begeleid werken (BW) 4 Totaal 197 4 Afbouw WIW Met betrekking tot de WSW-wachtlijst wordt opgemerkt dat het aantal personen in 2012 is toegenomen van 29 naar 36 personen (december 2012). Hiervan hebben 7 personen een gemeentelijke WWB-uitkering. Verreweg de meeste personen ontvangen een uitkering via het UWV (WAO/WIA, Wajong of WW). Per 1 januari 2013 zijn er nog vijf werknemers met een WIW arbeidscontract. In 2012 zijn de overige arbeidscontracten beëindigd. De kosten van de afbouw van de WIW in 2012 worden, conform het vastgestelde beleid, gedekt uit de meeneemregeling van het participatiebudget. De meeneemregeling participatiebudget zijn geoormerkte middelen voorgaande jaren. Per 1 januari 2013 wordt dus niet meer gebruik gemaakt van de meeneemregeling. Deelname aan maatschappelijke activiteiten door de doelgroep, statushouders zijn toegerust om te participeren in de maatschappij BBZ Daar waar uitkeringsgerechtigden niet worden toegeleid naar een reguliere baan wordt op een andere wijze sociaal isolement voorkomen. Uitgangspunt is het activeren van de uitkeringsgerechtigde. De verantwoordelijkheid wordt primair bij de uitkeringsgerechtigde neergelegd. Mede gelet op de rijksbezuinigingen wordt het budget van het participatiefonds primair ingezet voor toeleiding naar een reguliere baan. Het BBZ (Besluit bijstandsverlening zelfstandigen) biedt startende en bestaande ondernemers de mogelijkheid tot het verkrijgen van een lening en/of periodieke uitkering voor het levensonderhoud. De BBZ voorkomt dat ondernemers in een uitkeringssituatie belanden door het financieren van gevestigde bedrijven. De BBZ is een uitstroominstrument voor (potentiële) ondernemers met een WWB-uitkering en 64 WW-uitkering. Evenals in 2011 is in 2012 een forse toename geweest van vragen en aanvragen Bbz. Zo zijn er in 2012 16 aanvragen voor ondersteuning ingediend door zelfstandigen en zijn er 3 aanvragen ingediend door zelfstandigen die hun bedrijf willen beëindigen. Belangrijke activiteiten 2012 1. Het rechtmatig en doelmatig uitvoeren van de Wet werk en bijstand en aanverwante wetten. 2. Het bevorderen van de eigen verantwoordelijkheid van de burgers. 3. Daar waar dat onvoldoende zelf opgepakt kan worden een ondersteunende overheid door een solide reïntegratiebeleid. 4. Het bevorderen van de eigen verantwoordelijkheid van de burgers. Het rechtmatig en doelmatig verstrekken van uitkeringen Het Rijk stelt per gemeente het budget vast voor de uitkeringen van de Wet werk en bijstand (WWB), de Wet investeren in jonderen, de Inkomensvoorziening voor Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werknemers (IOAW), de Inkomensvoorziening voor Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Zelfstandigen (IOAZ) en het Bijstandsbesluit zelfstandigen (Bbz) voor starters. Het budget wordt vastgesteld op basis van historische normen, objectieve normen en op basis van de totale landelijke trend. In 2012 is het budget fors toegenomen. De stijging van het aantal uitkeringen in onze gemeente is in 2012 minder snel gegaan zodat er een positief saldo resteert van bijna € 400.000,--. Bij het vaststellen van de tweede bestuursrapportage is besloten € 170.000,-- toe te voegen aan de reserve Wwb, zodat een mogelijk tekort in 2013 opgevangen kan worden. Op basis van de huidige werkloosheidscijfers in Twente wordt rekening gehouden met een stijging van de uitkeringen in 2013. Het resterend positieve saldo in 2012 ad € 220.000,-- is meegenomen in de jaarrekening. Realisatie baten en lasten Meevallers • • • Een kwalitatieve goede doelmatige uitvoering Apparaatskosten € 137.000,-Minder stijging van de aanvragen bijstandsverlening dan verwacht op basis van het landelijke gemiddelde. € 180.000,-Afwikkeling debiteurensaldo bijstandsbesluit zelfstandigen (bbz) door eenmalige winstneming van gemeentelijk deel. € 163.000,-Sterke stijging aflossing van leningen bbz door een volledige terugbetaling van een lening van € 150.000,-- € 177.000,-- Tegenvallers De WWB is per 1 januari 2012 gewijzigd. De meest in het oog springende wijziging is de introductie van de huishoudinkomenstoets. Deze toets is in de loop van 2012 weer ingetrokken. Verder is de Wet investeren in jongeren ingetrokkenen en is de toegang tot bijstand voor jongeren tot 27 jaar aanzienlijk verscherpt. Om een spontane naleving van de regels te bevorderen hebben we gekozen voor een goede en adequate voorlichting, een goede dienstverlening, controle op maat en wordt daadwerkelijk gesanctioneerd als daartoe aanleiding is. Door middel van een activiteitenplan hebben wij invulling gegeven aan de controle op maat. Controles vinden gericht plaats op basis van risicoanalyse en signalen. Waar noodzakelijk wordt onderzoek verricht naar misbruik en oneigenlijk gebruik. • Door slechtere economische omstandigheden ontstaat er een sterke stijging van aanvragen en uitgaven voor bijzondere bijstand € 115.000,-- In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. Statushouders zijn toegerust om te participeren in maatschappij In 2012 is de taakstelling huisvesten statushouders geheel gerealiseerd. Bij de huisvesting, opvang en begeleiding wordt nauw samengewerkt met de stichting De Welle (Vluchtelingenwerk) en Woningstichting Hellendoorn. 65 11 Natuur, landschap en water, Kaderstellende nota’s agrarische zaken, begraaf- • • • • • • • plaatsen en openbaar groen 1999/2008 Bestemmingsplan Buitengebied 2009 Natuurbeheer en gebiedsplan Overijssel (2008/2009) Gebiedsvisie Vecht-Regge Investeren in Overijssel/Investeren met Gemeenten (IMG), integrale gebiedsontwikkeling de Koemaste (2009) • Beleid vrijkomende agrarische gebouwen (2006) • Waterplan Gemeente Hellendoorn (2007) • • • • Landschapsbeleidsplan (2001) Groenbeleidsplan (2003) Beeldkwaliteitsplan Centrum Nijverdal (2010) Reconstructieplan Overijssel (2004) Plattelandsvisie (2006) Gebiedsuitwerking Eelen en Rhaan (2006) Landinrichtingsplan Ruilverkaveling Rijssen Kerngegevens (aantallen) Bestuurlijk Wat betreft het verantwoordelijk: Dhr. J.J. Beintema (Openbaar groen, Begraafplaatsen, Recreatief medegebruik) Mevr. T.H.M. Ten Have (Natuur en Landschap, Natura 2000, Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Grondgebied, dhr. R.J.P. Willemsen Het in stand houden en versterken van de kroonjuwelen Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug en het Reggedal met de rivier de Regge. Het beschermen van de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteiten van de Sallandse Heuvelrug en het beekdalgebied, maar ook ruimte bieden voor agrarische ontwikkelingen. Daarnaast is het opzetten van het nieuwe provinciale systeem van groen-blauwe diensten als opvolger van de landschapszorg een belangrijk aandachtspunt. De landbouw draagt bij aan de kwaliteit van het cultuurlandschap en is mede drager van de plattelands-economie. Daarom vinden we uit dien hoofde gebiedsprocessen als de landinrichting Rijssen en Eelen en Rhaan belangrijk. Recreatie en toerisme zijn belangrijke economische pijlers in het landelijke gebied, terwijl ook de mogelijkheden die het beleid inzake vrijkomende agrarische gebouwen (VAB) biedt daaraan een bijdrage levert. Voor begraven wordt sinds 2012 gebruik gemaakt van twee gemeentelijke begraafplaatsen. Eén aan de Ninaberlaan en één aan de Mr. Ponsteenlaan. Het versterken van de groenstructuur binnen de gemeente en met name in het centrum van Nijverdal krijgt extra aandacht op basis van het vastgestelde beeldkwaliteitsplan. Het dagelijks onderhoud en beheer van de openbare ruimte zal wijkgericht georganiseerd worden op een sober en doelmatig niveau. Bij het onderhoud van groen onderscheiden we nu een drietal gebieden: van intensief in het centrum tot extensief in het buitengebied. Werkelijk 2011 Prognose 2012 Werkelijk 2012 215 220 220 13.024 105 13.850 105 12.652 105 80 82 Aantal hectare openbaar groen (inclusief bos bebouwde kom en natuur en landschap, excl. in gebruik gegeven groen dmv gebruiksovereenkomsten) Aantal gemeentelijke bomen binnen bebouwde kom Aantal hondentoiletten (houtsnipper/gras-berm en uitlaatstroken) Speellocaties (12-) inclusief te renoveren c.q te saneren 82 Kengetallen NormBehaald Afstand per huishouden tot een hondentoilet (richtlijn) Percentage operationele groenmedewerkers met een veiligheidscertificaat VCA (werkelijk) Afstand per huishouden tot speelvoorziening voor de jeugd tot 12 jaar (richtlijn) Oppervlakte openbaar groen per woning in Hellendoorn (werkelijk) Oppervlakte openbaar groen per woning landelijk - Nota Ruimte (richtlijn) Speeloppervlakte bebouwde omgeving Hellendoorn (werkelijk) Speeloppervlakte bebouwde omgeving advies NUSO (richtlijn) 200 m¹ 100% 100 m¹ 60 m² 75 m² 2,41% 3,00% Wat wilden we bereiken Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Wat willen we bereiken Prioriteit Prioriteit ja ja ja ja nee ja nee Realisatie Realisatie Realisatie eerste gedeelte nieuwe Gerealiseerd. Mr. Realisatie eerste gedeelte nieuwe begraafplaats begraafplaats Mr. Ponsteenlaan Ponsteenlaan Wijkgericht onderhoud openbaar Gedeeltelijk Wijkgericht onderhoud openbaar groen groen gerealiseerd Toename van burgerparticipatie bij het onderhoud van (pilot loopt). openbaar groen Toename van burgerparticipatie bij Gedeeltelijk het onderhoud van openbaar Opwaarderen groen in het groen centrum gerealiseerd. van Nijverdal (“Nijverdal kleurt beeldkwaliteitsplan Nijverdal Opwaarderen groengroen” in het centrum Gedeeltelijk Centrum) van Nijverdal (“Nijverdal kleurt gerealiseerd. groen” beeldkwaliteitsplan Nijverdal Vitale/duurzame plattelandsontwikkeling Centrum) Duurzame herinrichting van het beekdalgebied. Vitale/duurzame plattelandsontwikkeling Gedeeltelijk gerealiseerd. Duurzame herinrichting van het beekdalgebied. Gedeeltelijk gerealiseerd. Gerealiseerd. Belangrijke activiteiten Gedeeltelijk gerealiseerd (pilot loopt).2012 Gedeeltelijk gerealiseerd. In gebruik nemen nieuwe begraafplaats. Realiseren/faciliteren Reggeherstelprojecten. Opstellen visie “Nijverdal aan de Regge”. Gedeeltelijk gerealiseerd. Opstellen visie “Tuinen van Nijverdal”. Pilot burgerparticipatie openbaar groen wijk Groot Lochter. Gedeeltelijk gerealiseerd. 6. Afhandelen gevallen “in gebruik genomen Gedeeltelijk gerealiseerd. openbaar groen”. 1. 2. 3. 4. 5. Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Nieuwe begraafplaats Mr. Ponsteenlaan De begraafplaats Mr. Ponsteenlaan is eind 2012 in gebruik genomen. De eerste begrafenissen hebben inmiddels plaatsgevonden. Het realiseren van een urnenvoorziening is op dit moment in voorbereiding. Belangrijke activiteiten 2012 66 1. 2. 3. 4. 5. 6. In gebruik nemen nieuwe begraafplaats. Realiseren/faciliteren Reggeherstelprojecten. Opstellen visie “Nijverdal aan de Regge”. Opstellen visie “Tuinen van Nijverdal”. Pilot burgerparticipatie openbaar groen wijk Groot Lochter. Afhandelen gevallen “in gebruik genomen openbaar groen”. 67 Wijkgericht onderhoud openbaar groen afgerond. Inmiddels is in Nijverdal (mede in relatie met het eigen waterbeleid) circa 3 hectare stedelijk gebied afgekoppeld. Ook is in 2012 3,6 km recreatief fietspad gereed gekomen en nog eens 1,5 km (Marsdijk) in uitvoering genomen. Eind 2012 is ten slotte begonnen met de planvoorbereiding voor het alternatieve fietspad langs de Slagenweg in Daarle. Het onderhoud in de centra en het specialistische onderhoud is uitgevoerd door de eigen medewerkers. Het grovere werk is uitbesteed aan de sociale werkvoorziening. Het onderhoud van het openbare groen wordt op minimaal het huidige sobere, maar doelmatige niveau gehouden. Burgerparticipatie bij het onderhoud van openbaar groen Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving In het kader van de provinciale Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving is invulling gegeven aan extra herstelmaatregelen bij particulieren in het Reggedalgebied Koemaste/Groene Mal. In dat kader zijn in 2012 een aantal karakteristieke elementen/objecten (aardappelkelder, kookhuisje, een informatie-schuurtje en karakteristieke rasters) hersteld op particulier terrein. Op beperkte schaal zijn er enkele kleine projecten op initiatief van burgers uitgevoerd, bijvoorbeeld de speelplekjes Holterweg en Kerkekampstraat. Structurele participatie op bijvoorbeeld het gebied van onderhoud in de openbare ruimte is er nog niet. Er loopt wel een pilot voor het groenonderhoud in de wijk Groot Lochter. Tuinen van Nijverdal Opwaarderen groen centrum van Nijverdal Voor de Tuinen van Nijverdal is, met uitvoering geven aan burgerparticipatie, door een bureau een voorlopig ontwerp voor de inrichting van het tunneldak opgesteld. Samen met bewoners is geschetst aan de wenselijke invulling. De versterking en het onderhoud van het groen in het centrum van Nijverdal vindt plaats op basis van het vastgestelde beeldkwaliteitsplan. Omdat het onderhoud van het groen in het centrum intensiever is, hebben we met ingang van 2012 een vast onderhoudsteam in het centrum van Nijverdal ingezet. Dit komt de kwaliteit van het onderhoudsniveau ten goede. Ook is op een aantal plekken het groen opgewaardeerd. Realisatie baten en lasten Vitale/duurzame plattelandsontwikkeling Meevallers In het bestemmingsplan Buitengebied 2009 zijn de kaders voor duurzame en vitale plattelandsontwikkeling vastgelegd. • Lagere kosten inhuur Soweco, openbaar groen € 58.000,-- Reggeherstelprojecten Tegenvallers Eind 2012 is gestart met de laatste fase van de Groene Mal en de aanleg van (recreatieve) route-structuren door de Eversberg. Het project Koemaste is afgerond. De voorbereidingen voor de uitvoering van de stroomafwaartse Reggeherstelprojecten Koemaste-Noord, Katenhorst, Marsdijk-Oost en Rhaan zijn door het waterschap getroffen. In die projecten wordt ook de bos- en natuurcompensatie als gevolg van het Combiplan (15-20 hectare) op een recreatief aantrekkelijke wijze ingevuld. Het project Koemaste is eind 2012 afgerond met als onderdeel daarvan de nodige wandel- en fietspaden als mede een ecologische waterberging ten behoeve van toekomstige afkoppelprojecten in het dorp Hellendoorn. Ook de plek voor het jaarlijkse paasvuur is hierin meegenomen. In de plannen is ter plekke van de nieuwe ligplaats bij de OLA voorzien in een onderkomen voor de Hellendoornse Zomp. • Hogere kosten inhuur derden, openbaar groen € 35.000,-• Hogere stortkosten openbaar groen € 49.000,-• Lagere baten begrafenisrechten € 43.000,-In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. Provinciaal Meerjarenprogramma (pMJP) Parallel aan de uitvoering van de Reggeherstelprojecten door de samenwerkende partijen binnen Eelen en Rhaan is het onze taak om de diverse eigen pMJP-projecten tijdig uit te voeren. Met het oog op de toegekende subsidies dienen de projecten voor eind 2013 te zijn 68 69 12 Bestuurlijk Afvalverwerking en milieu Wat betreft het verantwoordelijk: Dhr. J.J. Beintema (afvalverwerking) Mevr. T.H.M. ten Have (milieu) Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Grondgebied, R..J.P. Willemsen Het handhaven van een milieuhygiënische en doelmatige inzameling, transport en verwerking van afval. Volgens het prioriteitenschema (ladder van Lansink) eerst preventie en hergebruik, daarna verbranding en als laatste het storten van afval. Een belangrijk onderdeel is het klantgericht werken en uitbreiding van de service naar de burger. Een speerpunt ligt daarom bij het verder verbeteren van de dienstverlening tegen acceptabele inzamelkosten. Het milieubeleid richt zich op diverse activiteiten inzake milieubeheer op lokaal niveau. Hierbij spelen milieuhygiënische aspecten die gericht zijn op een gezond en veilig woon- en leefmilieu binnen onze gemeente een belangrijke rol. Het betreft onder andere de instrumenten vergunningverlening en handhaving en de thema’s geluid, lucht, water, bodem, externe veiligheid en klimaatbeleid/ duurzaamheid en de communicatie hierover. Richtinggevend hierbij is het milieuprogramma voor de periode 2012-2015 en de diverse beleidsplannen voor deelaspecten. En ten slotte een goed functionerende netwerk-RUD Twente en het implementeren het energieloket 2.0. Kaderstellende nota’s • • • • • Toekomstvisie Hellendoorns Afvalbeleid (THA) (2012) Klimaatbeleidsplan 2009-2012 (2008) Milieuprogramma 2012-2015 (2012) Externe veiligheidsbeleid (2012) Implementatieplan VROM-dereguleringstrajecten vergunningen (waarin onder andere de implementatie van de omgevingsvergunning is beschreven (2007) • Beleidsnotitie “Toekomst gericht bouwen in Hellendoorn” (2008) 70 71 Programma 12: Afvalverwerking en milieu Kerngegevens Werkelijk 2011 Prognose 2012 Werkelijk 2012 44 42 * * * * 34 15.705 24.601 8.244 4.933 2.304 9.120 1.615 315 7.804 4.515 1.723 3.000 15 14.500 24.450 8.200 4.900 2.300 9.050 1.600 325 8.300 4.500 1.700 2.950 49 15.025 23.974 7.837 5.061 2.222 8.854 1.575 324 7.170 4.257 1.647 274 300 2.942 258 2.176 755 42 226 208 2.400 800 45 230 200 2.047 807 42 220 221 Aantal milieumeldingen art. 8.40 Wmb Aantal te verlenen omgevingsvergunningen met milieucomponent en meldingen art. 8.19 Wmb Aantal verzoeken hogere grenswaarde Aantal aansluitingen Aantal containers Waarvan: Restafval 240 ltr. Restafval 140 ltr. GFT afval 240 ltr. GFT afval 140 ltr. Aansluitingen hoogbouw Containers hoogbouw Huishoudelijk afval (ton) GFT-afval (ton) Grof groenafval (ton) Bedrijfsafval (ton) Herbruikbare goederen (ton) Oud papier (ton) Glas (ton) KCA (ton) BehaaldTextiel (ton) Kunststoffen (ton) Norm Behaald Percentage van het huishoudelijk afval dat bij de bron gescheiden wordt Min. 60 % Min. 90 kilo Min. 23 kilo Min. 5 kilo Aantal kilogram ingezameld glas per jaar per inwoner Aantal kilogram ingezameld textiel per jaar per inwoner 62% 58 kg 23 kg 6,2 kg * Met ingang van de begroting 2012 zijn deze onderdelen ondergebracht bij programma 3 onder de omgevingsvergunning. Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording * Met ingang van de begroting 2012 zijn deze onderdelen ondergebracht bij programma 3 onder de omgevingsvergunning. Wat willen we bereiken Bevorderen verdergaande afvalscheiding Ook in 2012 is invulling gegeven aan verdere afvalscheiding. Daarnaast zijn in het THA nadere maatregelen voorgesteld om zoveel mogelijk aan de bron waardevolle grondstoffen te scheiden van afval en een hogere service te bieden door deze grondstoffen huis aan huis in te zamelen. Daarmee hoeft er minder restafval verbrand te worden en dat is milieuwinst. Hergebruik levert een belangrijke bijdrage aan de emissiereductie van broeikasgas. De verdere scheiding van grondstoffen uit het restafval concentreert zich met name op oud papier en karton, kunststof verpakkingsmateriaal en GFT. Sorteerproeven in 2012 laten zien dat er nog winst is te behalen met deze stromen. In 2012 is op verschillende manieren invulling gegeven aan een gezond woon- en leefmilieu in onze gemeente. Het gaat hierbij zowel om het vaststellen als de uitvoering van beleid. Dit in de vorm van het gemeentelijk milieuprogramma 2012-2015, waarin speerpunten voor de komende jaren zijn benoemd en de vaststelling van het externe veiligheidsbeleid. In de uitvoering bijvoorbeeld het verlenen van vergunningen, het toezicht houden hierop, het uitvoeren en beoordelen van bodemonderzoeken, geluidsonderzoeken en het aanbrengen van geluidsisolerende voorzieningen aan woningen. Informatie over vergunningverlening en de oprichting van de Netwerk-RUD is opgenomen in programma 3. Energiepremieregeling Wat wilden we bereiken Prioriteit Realisatie Vaststelling Toekomstvisie Hellendoorns Afval beleid (THA) Prioriteit Realisatie Bevorderen verdergaande afvalscheiding Vaststelling Toekomstvisie HellenGerealiseerd. 1. 2. doorns Afval beleid (THA) Een gezond woonen leefmilieu in onze gemeente 3. Bevorderen verdergaande afvalschei- enGedeeltelijk Formuleren duurzaamheidbeleid uitvoering klimaat- / 4. ding gerealiseerd. 5. energiemaatregelen 6. Een gezond woon- en leefmilieu in Gerealiseerd. 7. onze gemeente Formuleren duurzaamheidbeleid en uitvoering klimaat- / energiemaatregelen In oktober 2012 is de Toekomstvisie Hellendoorns Afvalbeleid(THA) vastgesteld. Deze Toekomstvisie is een vervolg op het HAP (2005 t/m 2010). In het THA is een nadere optimalisatie van de in te zamelen grondstoffen beschreven en een verdere reductie van de hoeveelheid restafval. Uiteindelijk is het streven naar een afvalloze samenleving in 2030 waar alleen nog maar grondstoffen ingezameld worden. Gezond woon- en leefmilieu Kengetallen Aantal kilogram ingezameld oud papier en karton per jaar per inwoner Toekomstvisie Hellendoorns Afvalbeleid (THA) Gedeeltelijk gerealiseerd. Belangrijke activiteiten 2012 Gerealiseerd. Vaststellen Hellendoorns Afvalbeleid. Gedeeltelijk gerealiseerd. Vaststellen externe veiligheidsbeleid. Gerealiseerd. Vaststellen milieuprogramma 2012-2015. Voorbereiden Energieloket 2.0. Gedeeltelijk gerealiseerd. Organiseren duurzaamheidsmarkt. Opstellen duurzaamheidsbeleid. Sluiten bestuursovereenkomst netwerk RUD Twente. Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Wat betreft het Klimaatbeleidsplan 2009-2012 heeft het jaar 2012 vooral in het teken gestaan van de energieprestatieverbetering van bestaande particuliere woningen en het subsidiëren daarvan op grond van de Energiepremieregeling bestaande particuliere woningen Hellendoorn 2012 (EPR-2012). Voor 2012 was met inzet van provinciaal geld en een gemeentelijke cofinanciering een subsidiebedrag van € 340.000,-- beschikbaar. Om te komen tot een meer gedragen verdeling van de subsidie is voor het eerst een systeem van loting toegepast. De loting heeft in het voorjaar plaatsgevonden. Er zijn circa 700 aanvragen ingediend. Op basis van loting zijn circa 400 reserveringen uitgegaan waarvan in 2012 circa 50 % de voorzieningen al heeft gerealiseerd. Gedeeltelijk gerealiseerd. 72 73 Energieloket 2.0 Voor dezelfde doelgroep heeft de provincie medio 2012 enkele duurzaamheidsregelingen in het leven geroepen: de duurzaamheidspremie en de duurzaamheidslening. De communicatie over deze regelingen met onze inwoners verloopt via ons, in september 2012 in het leven geroepen, Energieloket 2.0. De provincie heeft ons voor dit loket een subsidie beschikbaar gesteld. Doel is een actieve benadering van de doelgroep en een actieve marktbenadering. Voor de benadering van de doelgroep en ‘de markt’ is een plan van aanpak in ontwikkeling. Het is de bedoeling, dat over enkele jaren (na het wegvallen van de subsidie) de markt de rol van de overheid gaat overnemen. Realisatie baten en lasten Meevallers • Transport- en verwerking restafval € 195.000,-• Kosten inzameling glas € 31.000,-• Inzameling goederen kringloopbedrijf € 22.000,-• Inkomsten oud papier € 43.000,-• Inkomsten kunststoffen € 75.000,-• Lagere uitgaven klimaat € 28.000,-• Inhuur externe adviseurs externe veiligheid € 31.000,-- Duurzaamheid Tegenvallers In 2012 is een start gemaakt met de formulering van het duurzaamheidsbeleid voor de komende jaren. In juni 2012 is een duurzaamheidsweek georganiseerd, waarin (voorafgegaan door een duurzaamheidsmarkt op zaterdag 16 juni) verspreid over de dagen een ronde tafel bijeenkomst is georganiseerd over een viertal actuele duurzaamheidsthema’s: windenergie, duurzame inzet van hout, zonne-energie en biomassa. De opkomst en de deelname aan de zaterdagmarkt en de duurzaamheidsbijeenkomsten waren goed. Er zijn tijdens deze themasessies meerdere voorstellen gedaan die aandacht verdienen. Doel van deze duurzaamheidsweek was het uit de samenleving boven tafel krijgen welke wensen en voorstellen voor duurzaamheid er zijn en te vernemen of er verbeter- en of knelpunten te benoemen zijn. De verzamelde wensen en voorstellen zullen worden meegenomen in de voorstellen voor het duurzaamheidsbeleid. • Baten afvalstoffenheffing € 27.000,-• Inzameling kunststoffen € 61.000,-• Inkomsten KWD afval ABP te hoog geraamd € 97.000,-• Inkomsten restafval ABP € 63.000,-• Inkomsten transport en verwerking hout te hoog geraamd € 16.000,-In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. 74 75 13 Bestuurlijk Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Wat betreft het verantwoordelijk: Dhr J.J. Beintema (Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien) Mevr. A.H. Raven (bedrijfsvoering) Ambtelijk verantwoordelijk: Clustermanager Bedrijfsvoering, dhr. H.G.M. Zwijnenberg (financiën) Clustermanager Samenleving, dhr. G. Koolhaas (belastingen) Onder dit programma vallen de (algemene) inkomsten en de daarmee samenhangende kosten op het gebied van beleggingen, financiering, reserves en voorzieningen, het gemeentefonds en de onroerende zaakbelastingen. Daarnaast loopt via dit programma een aantal stelposten dat met name bij het opstellen van de begroting nog niet bij de individuele programma’s kon worden meegenomen. In de jaarrekening worden ze over het algemeen wel functioneel verantwoord. Het programma is op dit punt vooral administratief van aard. Algemene dekkingsmiddelen zijn belangrijk voor een goed beeld van onze financiële positie. Het zijn inkomsten die breed kunnen worden ingezet en dus niet onmiddellijk zijn gerelateerd aan specifieke taken en activiteiten. Kaderstellende nota’s • Financiële verordening • Controleverordening • Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid • Verordening heffing en inning OZB 2012 • Evaluatie reserves en voorzieningen 2011 • Nota lokale heffingen • Nota versterking financieringspositie • Treasurystatuut 76 77 Wat wilden we bereiken Prioriteit Realisatie Versterking financieel beheer. Gerealiseerd Tijdig inzicht in de gevolgen van het landelijk beleid voor de hoogte van de algemene uitkering. Gerealiseerd Gematigde ontwikkeling gemeentelijke belastingen. Gerealiseerd Concentratie op kerntaken. Deels gerealiseerd dexploitatie. Daar staat tegenover dat onder andere de reserves strategische projecten en rioolbeheer meevallen. Daarnaast kenden we ultimo 2012 12 voorzieningen met een saldo van in totaal € 14,6 miljoen. Dat is € 1,2 miljoen lager dan op 1 januari. Vanaf 2013 wordt de bespaarde rente volledig aan de algemene reserves toegevoegd en niet langer meer gebruikt als (structureel) dekkingsmiddel in de lopende exploitatie. De reservepositie verbetert daardoor binnen het huidige budgettaire perspectief met uiteindelijk zo’n € 0,5 tot € 0,6 miljoen per jaar. Vanaf 2015 worden bovendien de strategische projecten volledig binnen de begroting geïntegreerd. De systematiek via de gelijknamige reserve wordt dan losgelaten. Wat hebben we ervoor gedaan / beleidsverantwoording Wijzigingen afschrijvingsbeleid In 2012 heeft een herziening plaatsgevonden van het afschrijvingsbeleid. De belangrijkste wijziging is dat we consequent niet langer afschrijven op gronden. Daar waar we de gronden afzonderlijk in beeld hebben deden we dat al langer. Daar waar de grondwaarde onderdeel uitmaakt van de totale investering hanteren we nu een restwaarde ter grootte van de meegetaxeerde grondoppervlakte in het kader van de Wet WOZ. Ook hebben we de afschrijvingstermijn voor schoolgebouwen verlengd naar 60 jaar. De wijzigingen in het afschrijvingsbeleid leveren vooral de eerste jaren financiële ruimte op. Die wordt voor een groot deel ingezet voor extra afschrijvingen op immateriële activa en activa met een maatschappelijk nut (in 2012 bijna € 650.000,--). Daarnaast is € 300.000,-- in de tweede BURAP 2012 ingezet voor verlichting van het budgettair perspectief. Eind december is een nieuwe kadernota ‘investeren en afschrijven’ aan de raad aangeboden. Wisselend financieel perspectief Na forse bezuinigingen in 2010 en 2011 sloot de begroting 2012 in eerste instantie redelijk positief. Uiteindelijk werd voor bijna € 200.000,-- structureel omgebogen. Als gevolg van (vooral) tegenvallende legesopbrengsten en een lagere uitkering uit het gemeentefonds liet de eerste BURAP 2012 een tekort zien van € 367.000,--. Door tussentijds bijna € 1 miljoen incidenteel te bezuinigingen hebben we dat beeld bij de tweede BURAP kunnen ombuigen. Door enkele meevallers, waaronder een fors voordeel op rente, kon de tweede BURAP uiteindelijk met een positief resultaat van € 270.000,-- worden afgesloten. Bij de jaarrekening 2012 zien we echter weer opnieuw een tekort ontstaan. De jaarrekening sluit met een tekort van € 777.000,--. Dat hangt vooral samen met een relatief klein aantal forse tegenvallers: het betaald parkeren, de bouwleges, de grondverkopen en het leerlingenvervoer. In 2013 zal daar een structurele oplossing voor gevonden moeten worden. Ook het opstellen van de begroting 2013 zelf kostte dit jaar de nodige moeite. Als gevolg van de economische recessie en bezuinigingen van het Rijk waren we gedwongen om € 2 miljoen te bezuinigen, waarvan € 1,4 miljoen structureel. In totaal hebben we nu vanaf 2009 zo’n € 6 miljoen structureel bezuinigd. De gevolgen daarvan worden zowel binnen als buiten de eigen organisatie steeds nadrukkelijker gevoeld. Verbetering schuldenpositie In 2011 zijn afspraken gemaakt over sanering van onze schuldenpositie. Eind 2011 was voor ruim € 131 miljoen aan langlopende geldleningen opgenomen. Het beleid is er op gericht om dit de komende jaren geleidelijk af te bouwen. Enerzijds door een verlaging van het investeringsvolume en anderzijds door een verdere versterking van het eigen vermogen (onze reservepositie). In 2012 is onze schuldenpositie voor het eerst sinds 2001 weer heel iets gedaald. Voor 2013 verwachten we door overlopende investeringen opnieuw enige groei, maar daarna loopt de schuldenpositie langzaam terug. De nieuwe Wet Houdbare overheidsfinanciën zet de komende jaren een verdere rem op het emu-saldo en daarmee indirect op de investeringsruimte voor gemeenten. In de wet Hof – die in behandeling is bij de Tweede Kamer – worden de Europese afspraken over de ontwikkeling van het begrotingstekort (op kasbasis) vertaald naar de Nederlandse situatie. In de paragraaf treasury gaan wij hier verder op in. Ontwikkeling reserves en voorzieningen In 2011 heeft de laatste evaluatie plaatsgevonden van de reserves en voorzieningen binnen onze gemeente. Alle reserves en voorzieningen zijn toen tegen het licht gehouden en bestaande afspraken en richtlijnen op dit punt geactualiseerd. Ultimo 2012 hadden we in totaal nog 19 reserves met een saldo van € 21,6 miljoen. In vergelijking met de stand per 1 januari is dat een verlaging met € 0,2 miljoen. Het grootste verschil ontstaat bij de bufferreserve doordat € 1,7 miljoen werd overgeboekt naar de voorziening toekomstige verliezen gron- 78 Ontwikkeling algemene uitkering gemeentefonds Belangrijke activiteiten 2012 De opbrengst van de algemene uitkering uit het gemeentefonds bedraagt € 31.140.000,--. Dat is € 328.000,-- meer dan waar in een eerder stadium op werd gerekend. De hoogte van de algemene uitkering is gebaseerd op de decembercirculaire van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. In deze cijfers is een afrekening over 2010/11 meegenomen van bijna € 100.000,-- negatief. De verschillen hangen samen met een herberekening van het jaarlijkse accres en een actualisering van de gebruikte verdeelmaatstaven binnen het fonds. Hoe het jaar 2012 uitpakt is nog niet zeker. De verwachting is dat het accres over 2012 uiteindelijk lager uitvalt, maar over de omvang daarvan is nog niets te zeggen. 2013 valt naar verwachting iets tegen. Het nieuwe regeerakkoord van het kabinet Rutte II stelt gemeenten de komende jaren voor een forse opgave. Gemeenten worden fors geraakt door de verschillende maatregelen. Deels door een rechtstreekse korting op het gemeentefonds, deels door verschillende kortingen op specifieke uitkeringen en de bij de decentralisaties van Rijkstaken over te hevelen middelen. Hoewel op dit moment nog veel onzeker is, houden we vooralsnog rekening met een korting van op termijn zo’n € 8,2 miljoen structureel, waarvan € 1,9 miljoen in de sfeer van de algemene middelen. 1. In tijden van economische recessie is een stringent financieel beheer de norm. De ruimte voor nieuw beleid is beperkt. Bij tegenvallers wordt zoveel als mogelijk vroegtijdig bijgestuurd. 2. Als onderdeel van de begroting 2013 is besloten aan alle algemene reserves de rente toe te voegen en deze niet langer in te zetten als algemeen dekkingsmiddel. De reserve strategische projecten komt vanaf 2015 te vervallen. 3. Er is onderzoek gedaan naar mogelijkheden om de hypotheekportefeuille te verkopen. Er zijn geen gegadigden die tegen een reële prijs de portefeuille willen overnemen. 4. Voor het eerst sinds 2001 is de omvang van de langlopende schuld iets gedaald. Het beleid blijft erop gericht de schuldenpositie verder te verbeteren. 5. Het afschrijvingsbeleid is op een aantal punten gewijzigd. Eind december is een kadernota ‘investeren en afschrijven’ aan de raad aangeboden. 6. De tarieven voor de gemeentelijke belastingen hebben zich in 2012 gematigd ontwikkeld. Voor een gemiddeld huishouden blijft de stijging van de belastingdruk ruim binnen de inflatie. 7. Als onderdeel van de strategische visie zijn de gemeentelijke kerntaken aangegeven en door de raad vastgesteld. Gematigde ontwikkeling gemeentelijke belastingen De gemeentelijke belastingen blijven zich gematigd ontwikkelen. Doelstelling is om de tarieven niet meer te laten stijgen, dan met een correctie voor gestegen lonen en prijzen. Het afgelopen jaar was dat 2,3%. In 2012 is de totale belastingdruk voor een gemiddeld huishouden met gemiddeld 1,7% gestegen. Daarmee zitten we dus onder de inflatie. Bij de OZB zaten we daar met een stijging van 6,7% duidelijk boven, maar dat werd gecompenseerd bij riool- en afvalstoffenheffing. De komende jaren hanteren we voor de OZB de door het Rijk vastgestelde macronorm (circa 3%) als uitgangspunt, zoals door de raad bij motie is uitgesproken. In de paragraaf belastingen gaan wij hier verder op in. Concentratie op kerntaken In november 2012 is de nieuwe strategische visie door de raad vastgesteld. Onderdeel van de visie is een overzicht van kerntaken. Met het krapper worden van de budgetten, zullen we ons de komende jaren meer en meer moeten richten op onze kerntaken. Oftewel die zaken die we met elkaar belangrijk vinden en waar we ons de komende jaren in willen onderscheiden. De afgelopen jaren zijn we met elkaar gewend geraakt aan de gedachte dat de overheid zaken naar zich toetrekt en voor de uitvoering zorgdraagt. Die vanzelfsprekendheid is niet langer van deze tijd en onder invloed van de komende bezuinigingen niet langer staande te houden. Taken en verantwoordelijkheden komen daardoor steeds meer bij de mensen zelf te liggen. WOZ-waardebepaling De waarde van alle onroerende zaken binnen onze gemeente wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld. Vergeleken met de vorige waardepeildatum waren de woningen in 2012 gemiddeld met 1,1% in waarde gedaald en de niet-woningen met 2,52%. De verschillende OZB-tarieven zijn dienovereenkomstig gewijzigd, zodat de totale opbrengst ongewijzigd blijft. De ontwikkeling van de WOZ-waarde sluit aan bij het landelijke beeld. Wij verwachten dat de waarde de komende jaren verder zal dalen. 79 Incidentele baten en lasten Realisatie baten en lasten Niet alle baten en lasten jaarlijks terug; een deel is incidenteel van aard. Voor een goed beeld van de financiële positie is het daarom van belang dat we het rekeningsaldo corrigeren voor dit soort incidentele zaken. Bij ‘incidenteel’ denken we aan baten en lasten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Het structurele beeld dat aldus resteert is vooral ook in het kader van het financieel toezicht van betekenis. In onderstaand overzicht brengen we de incidentele baten en lasten per programma in beeld. Het rekeningsaldo 2012, van € 0,77 miljoen negatief wordt voor ruim € 0,6 miljoen positief beïnvloed door incidentele factoren en omstandigheden. Dat is bijna € 0,4 miljoen minder dan begroot. Meevallers • Storting opbrengst liquidatie ‘De Holtink’ in bufferreserve in 2013: € 800.000,-(Per saldo budgettair neutraal; latere ontvangst in programma 8) • Hogere uitkering uit het gemeentefonds: €328.000,-• Lagere kapitaallasten door lagere investeringen: € 80.000,-- Tegenvallers • Saldo van kostenplaatsen€ 33.000 In deel IV, balans, programmajaarrekening en toelichting wordt de realisatie van de baten en lasten van dit programma nader gespecificeerd en toegelicht. Omschrijving (bedragen x € 1.000,--) Begroot Begrotings Totaal Werkelijk 2012 wijzigingen begroot 2012 primitief Incidentele baten Cafetariamodel Vorming, opleiding en training Slotuitkering liquidatie IZA Provinciale bijdrage woningbouw Winst H.Wormser Opbrengst grondverkopen Opheffen voorziening actieprogramma wonen Winst grondexploitaties Toeristenbelasting Subsidie EPR provincie Boeterente hypotheken Achterstallige onderhuur kinderopvang Subsidie provincie ambulante hulp (jeugdbeleid) Subsidie cultuureducatie (muziekschool) Liquidatie stichting de Holtink Afwikkeling oude jaren HIA Subtotaal: 50 150 150 1.116 375 950 -45 2012 17 12 246 144 -92 255 800 2.746 1.382 67 150 0 150 1.128 621 144 858 -45 255 0 0 0 0 800 0 4.128 74 150 44 220 1.124 106 144 968 -60 255 160 52 40 14 0 13 3.304 Omschrijving (bedragen x € 1.000,--) Begrotings Totaal Werkelijk 2012 wijzigingen begroot 2012 primitief Incidentele lasten Inhuur vergunningverlening / gronden Dunant Duurzaamheid Molen de Hoop Schoolvervoer - bijzonder onderwijs Herziening bestemmingsplan Reconstructiewet Energiepremieregeling Bouw- en sloopvergunningen Stijging pensioenpremie (herstelpremie 2 jaar) Tweede kamer verkiezingen Aanvulverplichting APPA Afwaardering gemeentelijk vastgoed Afwaardering gemeentelijk vastgoed uit voorziening Lasten ambulante hulp (jeugdbeleid) Preventieve trajecten (jeugdbeleid) Innovaties rondom transite jeugdzorg Subsidie cultuureducatie muziekschool Vervroegde afschrijvingen Extra voorziening toekomstige verliezen grondbedrijf Subtotaal: (Incidentele) aanwending van reserves Inzet bezuinigingen 2009 uit VAR Inhuur vergunningverlening / gronden Dunant Schuldhulpverlening uit reserve Duurzaamheid uit reserve Energiepremieregeling uit reserve Dubbeling storting reserve voorziening gehandicapten Aanwending UWV-deel Vrij Aanwendbare Reserve Extra voorziening grondexploitatie uit bufferreserve Subtotaal: (Incidentele) toevoeging aan reserves Opheffen voorziening actieprogramma wonen Winst gronden naar bufferreserve Bestemming saldo tweede burap 2012 Winst H. Womser naar bufferreserve Wmo Provinciale bijdrage woningbouw naar Vrij Aanw. Res. Deel opbrengst grondverkopen naar bufferreserve Storting in de reserve liquidatie de Holtink Incidentele stortingen in reserve Subtotaal: Totaal incidentele baten en lasten 80 Begroot 81 36 15 24 -100 35 25 2012 61 -10 90 -21 340 -28 0 0 345 -92 40 40 0 0 94 997 36 20 15 29 0 0 1.097 667 1.718 3.091 61 56 514 1.718 2.349 100 12 14 102 35 25 340 -61 128 30 195 345 -92 25 0 0 14 667 1.665 3.544 997 97 20 15 85 0 514 1.718 3.446 997 100 135 12 85 73 514 1.665 3.581 40 968 271 1.124 72 70 0 0 150 2.695 -646 150 2.356 1.031 40 858 271 1.128 -135 0 275 800 150 3.387 -1.393 391 -1.002 950 1.116 -135 40 -92 271 12 97 15 14 -10 35 25 340 -49 0 0 0 345 -92 0 40 40 0 667 1.718 3.185 275 800 DEEL III 1 de nodige aandacht. Hoewel de medewerker verantwoordelijk is voor zijn eigen loopbaan, is stimulering en begeleiding vanuit management en P&O ook van belang. In veel gevallen is er sprake van maatwerk. In totaal zijn in 2012 16 medewerkers via interne mobiliteit ‘doorgestroomd’ naar andere werkzaamheden. Interne bedrijfsvoering Inleiding Digitalisering Om de digitale gemeente vorm te geven worden ook interne werkprocessen gedigitaliseerd. In 2012 zijn de voorbereidingen getroffen voor het digitaliseren van de processen bij Werk en Bijstand en de digitalisering van de personeelsdossiers. In dit deel van de jaarrekening 2012 gaan wij in op de gang van zaken op het punt van de interne bedrijfsvoering en -organisatie. Het betreft hier het interne beleid op de terreinen Personeels- & organisatie, Financiën & control, Informatievoorziening & automatisering, Juridische zaken, Facilitair en Vastgoed. Invoering KCS (Klantcontact systeem) Voor het uniform registreren en vastleggen van klantcontacten is in 2012 gestart met de invoering van het Dimpact KCS. In Dimpact verband werken inmiddels 32 gemeenten gezamenlijk aan een betere dienstverlening en de invoering van de E-overheid. Met de invoering van het KCS ontstaat een beter inzicht in onze dienstverlening waardoor beter kan worden ingespeeld op de behoefte van onze klanten. Informatisering en automatisering Informatievoorziening en Dienstverlening De Rijksoverheid heeft de doelstelling geformuleerd dat gemeenten hun inwoners, burgers en bedrijven, snel, efficiënt en klantgericht van dienst moeten zijn en er voor moeten zorgen dat die inwoners niet steeds naar de bekende weg hoeven te vragen. Dit betekent inspelen op trends als gemak, service, kwaliteit en digitale dienstverlening. Concreet betekent dit dat gemeenten voor 2015 de volledige set frontoffice-voorzieningen geïmplementeerd moeten hebben, waarbij de nadruk ligt op Antwoord©. Implementatie van de frontofficevoorzieningen voor bedrijven (zoals eHerkenning) is vereist. Het aansluiten op en gebruiken van de basisregistraties en het toepassen van standaarden is onderdeel van deze agenda. Basisregistraties In 2012 is in samenwerking met de WT4 gemeenten gestart met de invoering van de BGT (Basisregistratie grootschalige topografie). Doelstelling van de BGT is dat er een uniforme kaart komt voor heel Nederland die door alle instanties kan worden gebruikt. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de opbouw en het bijhouden van deze kaart. Personeels- en organisatie Om de lokale overheden hierbij te ondersteunen heeft het Rijk een aantal programma’s opgesteld dat hierbij moet helpen, o.a: • Antwoord® 2015 en Digitale @genda2015 • Nationaal uitvoeringsprogramma (NUP / i-NUP) • Wet eenmalige gegevensuitvraag werk en inkomen Ontwikkeling organisatie In 2012 is verder vorm gegeven aan de gewijzigde organisatiestructuur als gevolg van de taakstelling op het management. De bestaande organisatie-uitgangspunten zijn hierbij zoveel mogelijk overeind gebleven. Hierbij is blijvend aandacht besteed aan (de ontwikkeling van) de organisatiecultuur. Regelmatig evalueren van en kritisch stilstaan bij ons functioneren is een essentiële voorwaarde voor verdere ontwikkeling en vernieuwing. In 2012 is ook de overgang van de lokale brandweer (ambtelijk personeel en vrijwilligers) naar Brandweer Twente begeleid. Daarnaast heeft de Rijksoverheid doelstellingen geformuleerd die voor de gemeente Hellendoorn het volgende inhouden: • realisering van een digitale gemeente • aansluiting op landelijke basisregistraties en basisvoorzieningen, o.a. MijnOverheid 82 en wijzigen. Dit sluit aan op de al eerder ingevoerde In Verdere 2012 is wederom een zo flexibel mogelijke inzet digitalisering digitale salarisstrook. Ook is een eerste stap gezet om van de personele capaciteit en kwaliteit nagestreefd. de declaratieformulieren (digitaal)waarmee via selfservice in te ViaEr maatwerk is invulling gegeven aan instrumenis een verdere stap gezet met HR-Selfservice (E-HRM). Dit is een digitale module voeren. De papieren versies zullen geleidelijk verdwijten en aanbevelingen om de noodzakelijke flexibele medewerkers zelf eigen personeelsgegevens kunnen inzien en wijzigen. Dit sluit aan op de al eerder nen. Ook zijn de verzuimdossiers inmiddels volledig inzetbaarheid en mobiliteit op gang te brengen, om ingevoerde digitale salarisstrook. Ook is een eerste stap gezet om de declaratieformulieren (digitaal) gedigitaliseerd. Hierdoor kunnen leidinggevenden op invulling te kunnen geven aan de taakstellingen op de via selfservice in te voeren. De papieren versies zullen geleidelijk verdwijnen. Ook zijn de elke moment de verzuimgegevens en – dossiers raadformatie. Hierover zijn afspraken met de OR gemaakt. verzuimdossiers inmiddels volledig gedigitaliseerd. Hierdoor kunnen leidinggevenden op elke moment plegen en ook nieuwe gegevens digitaal vastleggen. Interne mobiliteit, loopbaanbegeleiding, herplaatsinde verzuimgegevens en – dossiers raadplegen en ook nieuwe gegevens digitaal vastleggen. gen en eventuele begeleiding van uitstroom vraagt de komende tijd de nodige aandacht. Hoewel de medeVorming en opleiding Vorming en opleiding werker verantwoordelijk is voor zijn eigen loopbaan, Daarnaast zijn in 2012 trainingen verzorgd voor leiis stimulering en begeleiding vanuit management en dinggevenden en medewerkers met een publieke taak Daarnaast zijn in 2012 medewerkers eenkomen publieke P&O ook van belang. In veeltrainingen gevallen isverzorgd er sprakevoor van leidinggevenden en/of zij die en op andere wijze in met contact met taak en/of zij diezijn op in andere wijze in contactvia komen metordeverstoring, ordeverstoring, agressie en geweld (zowel maatwerk. In totaal 2012 16 medewerkers agressie en geweld (zowel intern als internmobiliteit als extern). Deze training ging in opwerknormbepaling en –handhaving, en signaleren interne ‘doorgestroomd’ naar andere extern). Deze training herkennen ging in op normbepaling en – van agressie en hier preventief op inspelen, onderlingehandhaving, verwachtingen, het gebruik van devan alarmknop, zaamheden. herkennen en signaleren agressie en het melden van incidenten en de rol van de leidinggevenden in de opvang en nazorg . hier preventief op inspelen, onderlinge verwachtingen, het gebruik van de alarmknop, het melden van incidenVerdere digitalisering ten en de rol van de leidinggevenden in de opvang en Er Arbo is een verdere stap gezet met HR-Selfservice nazorg. (E-HRM). Dit is een digitale module waarmee medewerkers kunnen inzien In dit plan worden de afgesproken acties uit het Ook iszelf heteigen Arbopersoneelsgegevens Meerjarenplan geactualiseerd. voorgaande jaar geëvalueerd en worden acties voor het komende jaar / de komende jaren vastgelegd. Kerngegevens P&O Percentage medewerkers waarmee een waarderingsgesprek is gehouden Ingestroomde nieuwe medewerkers Intern doorgestroomde medewerkers Medewerkers uit dienst • • Realisatie 2010 Realisatie 2011 Realisatie 2012 89,3 66,99 76,66 3 7 10 9 2 12 19 10 5 16 13 6 - 1 - 3.8 1.2 44.67 13.75 38.5% 4,28 1,15 45,55 14,28 41,72 4,21 1,09 45,86 15,17 39,01 (waarvan met FPU) (waarvan via WIA) Ziekteverzuimpercentage Meldingsfrequentie ziekteverzuim Gemiddelde leeftijd medewerkers Gemiddeld aantal dienstjaren Aantal parttimers Formatie en loonsom Formatie en loonsom ringswet. Het ABP heeft in 2012 een tijdelijke opslag van 2% op de pensioenpremie geïntroduceerd wat een Op het terrein van de ambtelijke formatie is 2012 opOp het terrein van de ambtelijke formatie is 2012 opnieuw een jaar waarin personele bezuinigingsnadeel van € 128.000,-- met zich mee bracht. Het feit nieuw een jaar waarin personele bezuinigingstaaksteltaakstellingen zijn gerealiseerd. Deze bezuinigingstaakstellingen zijn ingezet in 2010 en lopen door tot dat het maximum premieloon voor de zorgverzekelingen zijn gerealiseerd. Deze bezuinigingstaakstellinringswet in 2012 met 50% omhoog is gegaan, betekent gen zijn ingezet in 2010 en lopen door tot en met 2014. ondanks een lagere premie een tegenvaller voor de Gedurende deze periode vervalt ruim 40 fte hetgeen gemeente Hellendoorn van € 78.000,--. Met de eerste overeenkomt met € 2,4 miljoen structureel. Hiervan is bestuursrapportage 2012 zijn deze punten meegenoper 31 december 2012 circa 24 fte gerealiseerd. men. In april 2012 is een nieuwe CAO voor gemeenteambtenaren gesloten. De financiële gevolgen vielen lager uit dan waar in de begroting rekening mee was gehouden. Daarnaast leverde het vervallen van de spaarloonregeling een voordeel op. Deze voordelen, totaal € 119.000,-werden echter weer teniet gedaan door nadelen op het terrein van de pensioenpremie en door het verhogen van het maximum premieloon voor de zorgverzeke- 83 de spaarloonregeling een voordeel op. Deze voordelen, totaal € 119.000,-- werden echter weer teniet gedaan door nadelen op het terrein van de pensioenpremie en door het verhogen van het maximum premieloon voor de zorgverzekeringswet. Het ABP heeft in 2012 een tijdelijke opslag van 2% op de pensioenpremie geïntroduceerd wat een nadeel van € 128.000,-- met zich mee bracht. Het feit dat het maximum premieloon voor de zorgverzekeringswet in 2012 met 50% omhoog is gegaan, betekent ondanks een lagere premie een tegenvaller voor de gemeente Hellendoorn van € 78.000,--. Met de eerste bestuursrapportage 2012 zijn deze punten meegenomen. Formatie en loonsom 2012 Organisatieonderdeel: gemeenteraad griffie college van Burgemeester en Wethouders directie cluster grondgebied Formatie 2012 Mede vanuit de bedrijfsinterne milieuzorg is eind 2012 een offertetraject gestart voor het uitvoeren van een quickscan voor het plaatsen van zonnepanelen op de gemeentelijke gebouwen en zijn er twee velden bij sportpark de Voordam voorzien van LED-verlichting. Loonsom 2012 25,00 3,00 335.071 220.399 4,50 452.412 2,86 122,03 192.995 7.107.411 In 2012 is het transformatieplan van de zolder van de Museumboerderij afgerond en goedgekeurd door de cluster samenleving 83,93 5.084.091 cluster bedrijfsvoering 61,70 3.866.460 subsidieverstrekker, de Provincie Overijssel. Omdat brandweer 5,89 368.184 stichting Oald Heldern De Noaberschop in 2012 niet vrijwilligers brandweer 335.824 in aanmerking is gekomen voor een subsidie voor het overig personeel 2,37 172.960 daadwerkelijk uitvoeren van het transformatieplan, voormalig personeel 486.591 zal begin 2013 opnieuw een aanvraag bij de provinoverige kosten 88.788 cie worden ingediend. In dat kader is de rieten kap Totaal: 311,28 18.711.186 ook nog niet vervangen in 2012 maar zal dit, wanneer mogelijk, gelijktijdig met het uitvoeren van de transforIn augustus is met het oog op de tweede bestuursrapportage een prognose gemaakt de te matievan plaatsvinden. In augustus is met het oog op de tweede bestuursrapverwachten werkelijke loonkosten 2012. De verwachting was dat het loonkostenbudget conform portage een prognose gemaakt van de te verwachten begroting zou verlopen. Dit is uiteindelijk ook gebeurd, per 31 december 2012 is er een minimale werkelijke loonkosten 2012. De verwachting was onderschrijding van het loonkostenbudget ten opzichte van dedat begroting met 0,8%, met name veroorzaakt door vacature-effecten. De begroting personeelslasten zijn € 235.000,--Verhuur lager dan in 2011. het loonkostenbudget conform zou2012 verlovastgoed Deze daling is het resultaat van de gerealiseerde bezuinigingstaakstellingen versus de gestegen pen. Dit is uiteindelijk ook gebeurd. Per 31 decempremies voor pensioenen en sociale lasten en de kosten die gerelateerd zijn aan de nieuwe CAO. ber 2012 is er een minimale onderschrijding van het Facilitair en Vastgoed loonkostenbudget ten opzichte van de begroting met 0,8%, met name veroorzaakt door vacature-effecten. Huis voor Cultuur en Bestuur Vastgoed De personeelslasten 2012 zijn € 235.000,-- lager dan in Sinds het vertrek van het UWV uit het Huis voor NaastDeze het geven van is adviezen op het gebied en installatietechniek zijn vanuit 2011. daling het resultaat vanvan debouwkunde gerealiseerde Cultuur en Bestuur zijn er diverse huurovereenkomVastgoed het afgelopen jaar diverse onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Hierbij valt te denken bezuinigingstaakstellingen versus de gestegen presten gesloten aan de renovatie van de wachtruimte op de begraafplaats in Hellendoorn en een toiletrenovatie bijmet partijen. Onder meer met De Eigen zowelvoor ’n Kadiek in Daarle alsen sporthal de Voordam in Hellendoorn. het Centrale, Maatschappelijk Werk Noord West mies pensioenen sociale lasten en de kostenDaarnaast heeft Kracht noodstroomaggregaat vaste Bestuur,en waardoor die gerelateerd zijneen aan de opstelling nieuwe gekregen CAO. bij het Huis voor Cultuur en Twente Zorgaccent. Met het ondertekenen van de beter kan worden ingespeeld op noodsituaties. huurovereenkomst tussen de gemeente Hellendoorn In de loop van 2012 is de Europese aanbesteding van het installatietechnisch onderhoud van Twente, alle en de GGD in september 2012, is de gehele gemeentelijke gebouwen in gang gezet en is de procedure doorlopen tot het stadium van het zorgvloer (voorheen: beursvloer) weer bezet. voornemen tot gunning. De verwachting is dat begin 2013 over kan worden gegaan tot de formele Deinofficiële Facilitair en Vastgoed opdrachtverstrekking. Om goed inzicht in het meerjaren onderhoud te houden zijn 2012 de ondertekening van de huurovereenkomst planningen geactualiseerd aan de hand van de NEN 2767. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen DeinTwentse Zorgcentra (woonwinkel Hebbehuurders- en verhuurdersonderhoud op basis van het ROZ-huurmodel. dingen) en de gemeente Hellendoorn, in april 2012, maakt dat de laatste 240 vierkante meter verhuurbaar Vastgoed vloeroppervlak in het Huis voor Cultuur en Bestuur is Naast het geven van adviezen op het gebied van verhuurd. bouwkunde en installatietechniek zijn vanuit Vastgoed Goed om te kunnen vermelden is dat in augustus 2012 het afgelopen jaar diverse onderhoudswerkzaamheden de huurovereenkomst met grand café TOITOI met 5 jaar uitgevoerd. Hierbij valt te denken aan de renovatie van is verlengd. de wachtruimte op de begraafplaats in Hellendoorn en een toiletrenovatie bij zowel ’n Kadiek in Daarle als sporthal de Voordam in Hellendoorn. Daarnaast heeft Flexibele verhuur het noodstroomaggregaat een vaste opstelling gekreWat opviel was de vraag naar het tijdelijk (per dagdeel) gen bij het Huis voor Cultuur en Bestuur, waardoor huren van ruimten. Om aan deze vraag te kunnen volbeter kan worden ingespeeld op noodsituaties. doen zijn een zevental spreekkamers in het Huis voor Cultuur en Bestuur ingezet voor de tijdelijke verhuur. In de loop van 2012 is de Europese aanbesteding van Partijen als MEE IJsseloevers, De Twentse Zorgcentra, het installatietechnisch onderhoud van alle gemeenteTzorg en Dimence huren op dit moment een dergelijke lijke gebouwen in gang gezet en is de procedure doorspreekkamer. Daarnaast zijn er eind vorig jaar onderlopen tot het stadium van het voornemen tot gunning. handelingen gestart met een aantal potentiële huurDe verwachting is dat begin 2013 over kan worden ders. gegaan tot de formele opdrachtverstrekking. Om goed inzicht in het meerjaren onderhoud te houden zijn in Financiën 2012 de planningen geactualiseerd aan de hand van de In 2010 is € 600.000,-- ontvangen van UWV in verband NEN 2767. Hierbij is onderscheid gemaakt in huurdersmet de afkoop van het huurcontract. Dit bedrag is in de en verhuurdersonderhoud op basis van het ROZ-huurvrij aanwendbare reserve gestort. In 2011 is model. € 86.000,-- aan de reserve onttrokken ter compensatie 84 op schema. Over het algemeen lopen begroting en jaarrekening zowel qua inkomsten als uitgaven redelijk synchroon. Het zijn enkele forse tegenvallers – betaald parkeren, bouwleges, grondverkopen en leerlingenvervoer – die het uiteindelijke beeld voor een heel groot deel bepalen. van gederfde huur. In 2012 is het resterende bedrag van € 514.000,-- aangewend voor extra afschrijvingen, waarmee de huurderving ook structureel wordt opgevangen. In totaal is in 2012 € 966.000,-- vaan huur ontvangen voor de verhuur van de diverse ruimten in het Huis voor Cultuur en Bestuur dat is € 7.000,-- meer dan begroot. Verbetering informatievoorziening Ook het afgelopen jaar is weer gekeken naar mogelijkheden om de informatievoorziening rondom begroting en jaarrekening te verbeteren. Dit onder andere via het auditcommittee en in samenwerking met de accountant. In begroting en jaarrekening proberen we ons meer te richten op de bestuurlijke hoofdlijn, zodat snel duidelijk is wat de plannen voor het komende jaar zijn en welke financiële consequenties daarmee zijn verbonden. Verder kijken we ook heel nadrukkelijk naar de kwaliteit van de toelichtingen en analyses. Dit betreft onder andere de grondexploitatie, onderhoud kapitaalgoederen, loonkosten en schuldenpositie. Bij de programmabegroting 2013 is in het Hellendoorn Journaal een advertentie verschenen met informatie voor een wat breder publiek. Die lijn willen we nu bij de jaarrekening 2012 doortrekken. Sporthal Bachlaan, Jongerencentrum, MFC De Holtink en de Watertoren Eind 2012 is er een gedeelte van sporthal Bachlaan geschikt gemaakt voor de verhuur en is een ruimte verhuurd aan ZorgAccent. In het kader van het nieuwe jongerencentrum aan de Duivecatelaan is er een huurovereenkomst tot stand gekomen met stichting de Welle en is er in hetzelfde complex een ruimte verhuurd aan CC’75. Tot slotte zijn er in de loop van 2012 onderhandelingen gestart met een drietal potentiële huurders voor MFC de Holtink en één potentiële huurder voor de watertoren in Nijverdal. Inkoopcoördinatie Debiteurenbeheer Er wordt al meerdere jaren intensief samen gewerkt met de gemeenten Rijssen-Holten, Wierden, Twenterand en de gemeente Hof van Twente. Deze samenwerking is uitgebreid met de gemeenten Losser, Tubbergen en Dinkelland. In 2012 is met de samenwerkende gemeenten overeengekomen om dezelfde algemene inkoopvoorwaarden zoals opgesteld door de VNG te hanteren, hetzelfde aanbestedingstool (Negometrix) te hanteren en het inkoopbeleid conform het model van de VNG in te richten. Daarnaast hebben in 2012 meerdere aanbestedingen plaats gevonden op de verschillende terreinen. Als gevolg van de economische recessie zien we meer burgers en bedrijven dan voorheen in betalingsproblemen komen en in een aantal gevallen ook failliet gaan. In het kader van het debiteurenbeheer wordt het dan ook lastiger om alle verschuldigde bedragen binnen te krijgen. Waar mogelijk worden in goed overleg betalingsregelingen getroffen maar dat is lang niet altijd voldoende. Over 2012 hebben wij voor bijna € 25.000,-aan vorderingen afgeboekt. Vaak op advies van de deurwaarder of de Stadsbank Oost Nederland. Daarnaast is in de jaarrekening 2012 voor bijna € 90.000,-- een voorziening getroffen omdat gerede twijfel bestaat of de betreffende bedragen nog binnen komen. Financiën en Control Versterking interne controle De interne controle blijft een punt van aandacht. Doelstelling is te komen tot een meer risicogerichte benadering, waarbij we de controles vooral richten op die zaken waar een duidelijke toegevoegde waarde is. Ook willen we de interne controles meer een vast onderdeel laten zijn van het reguliere werkproces. Nu vinden de controles nog vooral plaats rond het einde van het dienstjaar. Het is de bedoeling om dit meer over het jaar te spreiden en daar de controle door de accountant meer op aan te laten sluiten. Samen met de accountant en vijf andere gemeenten werken we aan het opstellen van een gezamenlijk controleplan. Daarvoor lopen op dit moment een tweetal pilots. We hebben het afgelopen jaar gezien dat het Rijk steeds hogere eisen stelt aan de verantwoording door gemeenten. Dat zal na de komende decentralisaties waarschijnlijk alleen maar verder toenemen. Versterking financieel beheer In tijden van financiële schaarste is een goed financieel beheer een eerste vereiste. De ontwikkelingen binnen de verschillende beleidsvelden worden daarom op de voet gevolgd om mogelijke tegenvallers vroegtijdig te signaleren. En waar nodig tijdig aanvullende maatregelen te treffen. Daarbij is het afgelopen jaar vooral gewerkt aan een verdere versterking van het risicobeheer. De risico’s die we lopen zijn gemeentebreed zo goed mogelijk in kaart gebracht en gekwantificeerd. In de paragraaf ‘weerstandsvermogen’ gaan wij hier nader op in. Bijzondere aandacht was er bovendien voor de verdere invulling en concretisering van de verschillende bezuinigingen voor 2012. Voor een deel gaat het daarbij om maatregelen waartoe al in 2010 en 2011 is besloten. Ook hiermee liggen we inmiddels goed 85 bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer, generatoren in sprekken molen ‘De Hoop’ en zonnepanelen op het met de (potentiële) uitkeringsgerechtigde Subsidiebeleid Noaberhuus en Kulturhus Daarlerveen. Deze laatste aanvraag is nog gehonoreerd. Verder is bij voorlichting opniet maat; Het jaar 2012 kenmerkt zich door aanvragen voor voorde de provincie Overijssel een subsidie aangevraagd voor de aanleg van de steiger in belemmeringen Daarlerveen. • optimale dienstverlening zonder namelijk “kleine” doch niet onbelangrijke subsidies. Met deisverschillende aanvragen is een samentotaalbedrag gemoeid van € 135.000,--. om draagvlak te creëren voor de uitvoering van de Daarbij met verschillende externe partijen repressieve elementen; gewerkt, zoals Staatsbosbeheer, Reggestroom en een NaastKulturhusen deze subsidies het afgelopen jaar • ontvangen controle op voor maat;woonservicegebieden. drietal uit de is gemeente Wierden. Het€ 515.000,-• daadwerkelijke sanctionering. betreft hier onder andere het plaatsen van zonnepaneBovendien zijn er subsidies ontvangen voor de sloop van sporthal Noetsele en het Spoortheater. In len op het nieuwe bezoekerscentrum van Staatsbosbetotaal gaat het daarbij om een bedrag van € 200.000,--. De uiteindelijke doelstelling is dat mensen en organiheer, generatoren in molen ‘De Hoop’ en zonnepanelen uit zichzelfdoor de regels naleven. Een de goede voorop het Noaberhuus en Kulturhus Daarlerveen. Deze Naast het aanvragen van subsidies wordt het jaar 2012saties gekenmerkt de opmaat naar nieuwe lichting houdt in dat een uitkeringsgerechtigde c.a. laatste aanvraag is nog niet gehonoreerd. Verder is bij ronde in de Europese Structuurfondsen. Samen met andere gemeenten kijken we hoe we door een de hoogte is van zijn rechten en plichten en weet de de provincie Overijssel een subsidie aangevraagd gezamenlijke aanpak subsidiekansen optimaal kunnenop benutten. Niet alleen in WT4-verband, maar wanneer hij de gemeente moet informeren. Hij kan voor de aanleg van de steiger in Daarlerveen. Met de ook in samenwerking met de andere gemeenten in de Regio Twente. niet zeggen dat hij iets niet weet: hij kent de spelreverschillende aanvragen is een totaalbedrag gemoeid gels. Instrumenten zijn de informatiemap, folders en van € 135.000,--. de brieven/beschikking en mondelinge toelichting op Misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O-beleid) maat/gericht op de situatie. Ook een goede dienstverleNaast deze subsidies is het afgelopen jaar € 515.000,-ning draagt bij tot spontane naleving. Als de gemeente ontvangen voor woonservicegebieden. Bovendien zijn de “zaakjes” goed voor elkaar heeft, weet de uitkeer subsidies ontvangen voor de sloop van sporthal Gehanteerde uitgangspunten ringsgerechtigde dit en handelt daar ook naar. Noetsele en het Spoortheater. In totaal gaat het daarbij om een bedrag van € 200.000,--. Fraudebestrijding en handhaving van onder andere de WWB is een ruim begrip. In het verleden zijn Daadwerkelijk sanctioneren is het sluitstuk de uitgangspunten van hoogwaardig handhaven vastgesteld. De pijlers uit dit concept zijn: van het geheel. Cijfers omtrent fraude aantallen en omvang Naast het aanvragen van subsidies wordt het jaar 2012 • goede voorlichting over rechten, plichten en handhaving aan alle uitkeringsgerechtigden en in geven een indicatie of alles daadwerkelijk werkt. Een gekenmerkt door de opmaat naar de nieuwe ronde in gesprekken met de (potentiële) uitkeringsgerechtigde voorlichting op maat; spontane naleving betekent dat fraude gevallen laag de Europese Structuurfondsen. Samen met andere ge• optimale dienstverlening zonder belemmeringen om draagvlak te creëren voor de uitvoering van en gering zijn. Daadwerkelijk sanctioneren betekent meenten kijken we hoe we door een gezamenlijke aande repressieve elementen; ook dat ten onrechte verleende bijstand wordt terugpak subsidiekansen optimaal kunnen benutten. Niet • controle op maat; gevorderd. In deze fase kan ook strafrechtelijke vervolalleen in WT4-verband, maar ook in samenwerking met • andere daadwerkelijke ging plaats vinden, dan wel dat de uitkering tijdelijk de gemeenten insanctionering. de Regio Twente. wordt verlaagd. De uiteindelijke doelstelling is dat mensen en organisaties uit zichzelf de regels naleven. Een goede Misbruik oneigenlijk op maat voorlichting en houdt in dat een uitkeringsgerechtigde c.a.Controle op de hoogte is van zijn rechten en plichten en Geprobeerd wordtdat de controle effectief en hij efficiënt weet wanneer hij de gemeente moet informeren. Hij kan niet zeggen hij iets niet weet: kent te de gebruik (M&O-beleid) laten en plaats Er wordt gecontroleerd waar het spelregels. Instrumenten zijn de informatiemap, folders de vinden. brieven/beschikking en mondelinge valt te behalen. Het geheel vanspontane acties toelichting op maat/gericht op de situatie. Ook een meeste goedeeffect dienstverlening draagt bij tot moet zodanig zijn dat de pakkans bij niet-naleving naleving. Als de gemeente de “zaakjes” goed voor elkaar heeft, weet de uitkeringsgerechtigde dit en hoog is. De controle op maat begint bij de toelating Gehanteerde uitgangspunten handelt daar ook na. tot de bijstand. Door aan het begin van het traject een Fraudebestrijding en handhaving van onder andere goede controle, verificatie en validatie uit te voeren, de WWB is een ruim begrip. In het verleden zijn de Daadwerkelijk sanctioneren is het sluitstuk van het geheel. Cijfers omtrent fraude aantallen en omvang zijn alleen aanvragen succesvol waarbij sprake is van uitgangspunten van hoogwaardig handhaven vastgegeven een indicatie of alles daadwerkelijk werkt. Een spontane naleving betekent dat fraude gevallen een daadwerkelijk recht op bijstand. steld. De pijlers uit dit concept zijn: en voorlichting gering zijn. Daadwerkelijk sanctioneren betekent ook dat ten onrechte verleende bijstand •laag goede over rechten, plichten en handwordt teruggevorderd. In deze fase kan having aan alle uitkeringsgerechtigden en inook ge- strafrechtelijke vervolging plaats vinden, dan wel dat de Vervolgens is de controle op het bestaande bestand signaal- en risico gestuurd. Om hier invulling aan te geven wordt jaarlijks een activiteitenplan opgesteld. Elk signaal wordt zorgvuldig behandeld. Het stoplichtmodel wordt gehanteerd. Sommige bekend komt (groen), andere (nader) risicosturing tot uiting in de vergen schriftelijke en Vervolgens is de controle op het bestaande bestand signalenDezijn onderzoek (oranje), anderen onbekend wordt meestal de sociale thematraject controles. Voor 2012 is afgezien van recherche dergelijke signaalen risico gestuurd. Om hier invulling (rood). aan te In het rode ingeschakeld. Signalen komen opgesteld. spontaan (“klik”brieven telefoontjes) maaropnieuw ook tedoor controles enofis besloten ieder situatie begeven wordt jaarlijks een activiteitenplan oordelen. Dit houdt verband met het feit dat wetgeving Elk signaal wordt zorgvuldig behandeld. Het stoplichtbestandsvergelijkingen met onder meer het Inlichtingenbureau naar voren. zodanig is gewijzigd dat in feite alle situaties opnieuw model wordt gehanteerd. Sommige signalen zijn bedienen te worden. De reden hiervoor zijn kend (groen), andere vergen (nader) onderzoek (oranDe risicosturing komt tot uiting in de schriftelijke enbeoordeeld thema controles. Voor 2012 is afgezien van onder ander de introductie van de huishoudinkomenje), anderen onbekend (rood). In het rode traject wordt dergelijke controles en is besloten ieder situatie opnieuw te beoordelen. Dit houdt verband met het feit stoets (die in de loop van het jaar weer is ingetrokken), meestal de sociale recherche ingeschakeld. Signalen dat wetgeving zodanig is gewijzigd dat in feite alle situaties opnieuw beoordeeld dienen te worden. De beperking van het recht voor jongeren tot 27 jaar en de komen spontaan (“klik”brieven of telefoontjes) maar reden hiervoor zijn onder ander de introductie van de huishoudinkomenstoets (die in de loop van het intrekking van de WIJ. ook door bestandsvergelijkingen met onder meer het jaar weer is ingetrokken), beperking van het recht voor jongeren tot 27 jaar en de intrekking van de Inlichtingenbureau naar voren. WIJ. Aantal geregistreerde signalen* Omvang fraudevorderingen Daadwerkelijk terugontvangen 2006 - 9.185 12.285 2007 - 47.717 22.147 2008 34 89.093 92.479 2009 42 37.818 7.586 2010** 18 40.306 11.442 2011** 24 92.334 10.109 2012** 15 172.449 11.148 uitkering tijdelijk wordt verlaagd. Jaar: Cijfers Sociale Recherche Twente Omschrijving: 2010 2011 2012 31 16 13 Aantal preventieopdrachten 2 9 6 Aantal fraudegevallen 4 7 7 40.306 70.009 157.350 Aantal opdrachten Omvang opgespoorde fraude Controle op maat Geprobeerd wordt de controle effectief en efficiënt te laten plaats vinden. Er wordt gecontroleerd waar het meeste effect valt te behalen. Het geheel van acties moet zodanig zijn dat de pakkans bij nietnaleving hoog is. De controle op maat begint bij de 86 toelating tot de bijstand. Door aan het begin van het traject een goede controle, verificatie en validatie uit te voeren, zijn alleen aanvragen succesvol waarbij sprake is van een daadwerkelijk recht op bijstand. * signalen uit bestandsvergelijkingen met het inlichtingenbureau worden niet geregistreerd ** de gegevens worden vanaf 2010 anders geregistreerd. Fraudevorderingen worden niet langer als zodanig vastgelegd. 87 2 Paragraaf 2: Hondenbelasting Sinds de invoering van deze belastingsoort wordt de opb de overlast door honden en de daar direct aan verwante a houd van hondentoiletten en ruige bermen, een controleu lichting en perceptiekosten. Gelet op de ontwikkeling van denbelasting 2012 opOZB-opbrengst hetzelfde niveau blijven als in voorg bedoeling dat de totale als gevolg van Ontwikkeling gemeentelijke belastingen Belastingen de hertaxatie wijzigt. Omvang gemeentelijke belastinggebied Belastingen Inleiding Ook in 2012 handhaafde het Kabinet het relatief kleine lokale belastinggebied en pleitte voor beheersing van de lokale lasten. In het bestuursakkoord werd opgenomen dat de medeoverheden moesten inzetten op beperking van de (kosten)stijging en niet op verhoging van de opbrengsten uit lokale lasten. Uitgangspunt daarbij was een gematigde ontwikkeling van de lokale lasten. In het bestuursakkoord werd tevens opgenomen dat het Rijk geen initiatief zou nemen om verdere Omvang gemeentelijke belastinggebied veranderingen aan te brengen in het belastinggebied Ook in 2012 handhaafde het Kabinet het relatief van gemeenten en provincies. Ontwikkeling gemeentelijke In deze paragraaf wordt een verantwoording gegeven van het beleid in 2012 ten aanzien van de burger door de eenburgers verlaginguiteindelijk van de tarieven metge8%. Dat Inleiding gemeentelijke belastingen en tot welke belastingdruk dit voor heeft bood ruimte om de tarieven voor de onroerende-zaakleid. belastingen (OZB) te verhogen met 6,7%. Deze tariefsverhoging was bedoeld voor het in stand houden van In deze paragraaf wordt een verantwoording gegeven bestaande voorzieningen als onderdeel van de bezuivan het beleid in 2012 ten aanzien van de gemeentelijnigingsoperatie. Bij de overige belastingen werden de ke belastingen en tot welke belastingdruk dit voor de tarieven een inflatiecorrectie van 2,3%. burgers uiteindelijk heeft geleid. Wij wilden de belastingdruk voor de gemiddelde burger nietverhoogd te zeer met laten stijgen. In zijn algemeenheid zijn de tarieven voor 2012 in elk geval verhoogd met een inflatiecorrectie. Op basis Door deze tariefmaatregelen bleef de belastingdruk van de laatste prognoses van het CPB ging het daarbij 2,3%. om hiervan af te (hetom totaal aan Overwegingen OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing) wijken waren bijvoorbeeld wettelijk vastgestelde tarieven of de mate van kostendekkendheid van voor een gemiddelde woningeigenaar onder het inflaBeleid een bepaald tarief. tiepercentage. De belastingdruk voor een gemiddelde woninghuurder daalde zelfs. Kortom een zeer gematigGelet op de kostenontwikkeling en de mate van kostendekking kon bij hondenbelasting een verde tariefsontwikkeling. Wij wilden de belastingdruk voor de gemiddelde burhoging van de tarieven achterwege blijven. In verband met hogere kosten werd het tarief voor de ger niet te zeer laten stijgen. In zijn algemeenheid zijn rioolheffing verhoogd boven de inflatie, namelijk met 2,9%. Bij de afvalstoffenheffing gaven we In het onderstaande overzicht ziet u een de voorvan 2012lagere in elk geval verhoogd met een hettarieven voordeel kosten in verband met een goede afvalscheiding terug aan de vergelijking burger van de tarieven en aanslagen van de inflatiecorrectie. Op basis van de laatste prognoses door een verlaging van de tarieven met 8%. Dat bood ruimte om de tarieven voor degecombineerde onroerenaanslag van 2011 en 2012 en bedoeld de daarmee samenhanvan het CPB ging het daarbij om Overwegingen de-zaakbelastingen (OZB) te2,3%. verhogen met 6,7%. Deze tariefsverhoging was voor het in gende belastingdruk voor een gemiddeld om hiervan af te wijken waren bijvoorbeeld wettelijk stand houden van bestaande voorzieningen als onderdeel van de bezuinigingsoperatie.huishouden Bij de overige belastingen de kostendekkendtarieven verhoogd met eengemiddelde inflatiecorrectie van 2,3%.Door deze in een woning (in eigendom). In dit overvastgestelde tarieven of werden de mate van tariefmaatregelen bleef de belastingdruk (het totaal zicht aan OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing) is de gemiddelde woningwaarde in de gemeente heid van een bepaald tarief. voor een gemiddelde woningeigenaar onder het inflatiepercentage. De die belastingdruk voor een Hellendoorn gebruikt, volgens de provincie Overgemiddelde woninghuurder Kortom een zeer tariefsontwikkeling. ijssel in gematigde 2012 € 255.000,-bedroeg. De standaardcomGelet op de kostenontwikkeling endaalde de matezelfs. van kosbinatie van de afvalstoffenheffing bestond in 2012 uit tendekking kon bij hondenbelasting een verhoging van In het onderstaande overzicht ziet u een vergelijking van de tarieven en aanslagen van de geeen basisheffing van € 98,40, een 240 liter restcontaide tarieven achterwege blijven. In verband met hogere combineerde aanslag van 2011 en 2012 en de daarmee samenhangende belastingdruk voor een nereigendom). van € 100,68 In en dit eenoverzicht 140 liter GFT-container van kosten werd het tarief voor de rioolheffing verhoogd gemiddeld huishouden in een gemiddelde woning (in is de gemid€ 36,96. Voor de berekening van de rioolheffing werd er boven de inflatie, namelijk met 2,9%. Bij de afvalstofdelde woningwaarde in de gemeente Hellendoorn gebruikt, die volgens de provincie Overijssel uitgegaan van een waterverbruik van 0 t/m 150 m3 fenheffing gaven we het voordeel van lagere kosten in in 2012 255.000,- bedroeg. De standaardcombinatie van de afvalstoffenheffing bestond in 2012en de hondenbelasting in en het een overzicht betrofGFTéén hond. verband een goede afvalscheiding terug aanliter de restcontainer uit een met basisheffing van 98,40, een 240 van 100,68 140 liter Beleid container van 36,96. Voor de berekening van de rioolheffing werd er uitgegaan van een waterverbruik van 0 t/m 150 m3 en de hondenbelasting in het overzicht betrof één hond. Belastingsoort Afvalstoffenheffing (standaardcombinatie) Eenmalige teruggaaf van circa 10,- via basisheffing afvalstoffenheffing (i.v.m. omvang reserve afval) Teruggaaf van 8% via tarieven (i.v.m. lagere kosten) Rioolheffing (waterverbruik van 0 t/m 150 m3) Onroerende-zaakbelastingen (eigendom woning) Totaal belastingdruk Indien van toepassing: Hondenbelasting Totaal belastingdruk (inclusief hondenbelasting) 88 2011 Tarief Belasting 256,56 256,56 -10,08 -10,08 2012 Tarief Belasting 256,56 256,56 n.v.t. n.v.t. n.v.t. 208,80 0,0974% -20,52 214,80 0,1091% 65,00 n.v.t. 208,80 248,37 703,65 65,00 768,65 OZB De opbrengst van de OZB is een algemeen dekkingsmidd Het Rijk had voorpercentage 2012 een macronorm vastgesteld gedrukt in een van de WOZ-waarde.In totaal s van 3,75%. Doel van de macronorm is beheersing van hing sam Daarvan was 2,3% inflatie en de resterende 4,4% de collectieve lasten. Dat wil zeggen dat de OZB-opde afvalstoffenheffing. Zoals gebruikelijk in onze gemeen ning gehouden met de uitkomsten algemene herw brengst van alle gemeenten samen niet van meerde mag waardepeildatum 1 januari Het was en is namelijk n stijgen dan vooraf door het Rijk2011. is bepaald. Wij besefopbrengst als wij gevolg van hertaxatie wijzigt. ten terdege dat in 2012 de de macronorm overschre- 65,00 -20,52 214,80 278,21 729,05 65,00 794,05 den, maar waren desondanks van mening dat deze Het Rijk had voor 2012 een macronorm vastgesteld van 3 verhogingen acceptabel was. De ontwikkeling van onze heersing van de collectieve lasten. Dat wil zeggen dat de totale belastingdruk lag immers de door 3,75%het Rijk is b samen niet meer mag stijgenruim danonder vooraf en juist dat is het doel van de macronorm. Dit stand2012 de macronorm overschreden, maar waren desondan punt onderschrijven weontwikkeling nog steeds. van onze totale belasting acceptabel was. De belastingen en juist dat is het doel van de macronorm. Dit standpunt Gelet op het voorgaande zien de voorlopige tarieven Gelet het van deop OZB er voorgaande als volgt uit: zien de voorlopige tarieven van kleine lokale belastinggebied en pleitte voor beheersing van de lokale lasten. In het bestuursakkoordomschrijving werd opgenomen dat de medeoverheden 2011 2012 moesten inzetten op beperking van de (kosten)stijging en niet op verhoging van de%opbrengsten eigenarenbelasting 0,0974 0,1091% Afvalstoffenheffing uit lokale lasten. Uitgangspunt daarbij was een gematigde ontwikkeling van de lokale lasten. In woningen Gezien de ontwikkeling van de kosten van het inzahet bestuursakkoord werd tevens opgenomen dat het Rijk geen initiatief zou 0,1917 nemen eigenarenbelasting % om verdere 0,2178% melen en verwerken van en de hoogte de veranderingen aan teafval brengen in het van belastinggebied van gemeenten en provincies. niet-woningen reserve inzameling en verwerking afval en de mate van gebruikersbelasting 0,1534 % 0,1742% Afvalstoffenheffing kostendekkendheid konden de tarieven voor de afvalniet-woningen Gezien de ontwikkeling kosten van het inzamelen en verwerken van afval en de hoogte stoffenheffing met 8% dalen.van (Het de tarief basisheffing van is dehet reserve inzameling en exclusief verwerking afval en deParkeerbelastingen mate van kostendekkendheid konden de 2012 tarief basisheffing 2011, eenmalige tarieven van voor de afvalstoffenheffing met 8% dalen. (Het tarief basisheffing 2012 is het tarief is baDe opbrengst van de parkeerbelastingen bestemd ter d teruggaaf € 10,08 en verminderd met 8%.) Parkeerbelastingen sisheffing 2011, exclusief eenmalige teruggaaf van maatregelen 10,08 en verminderd met 8%.) (inclusief parkeergarage) in het De opbrengst van de parkeerbelastingen is bestemdcentrum. He een maximum van 5,-van perde dag. Voor de parkeervergunni ter dekking van de kosten parkeermaatregelen uit: omschrijving 2011 2012 (inclusief parkeergarage) in het centrum. Het parkeerbasisheffing 96,84 98,40 tarief bedroeg € 1,-- per uur met een maximum van Omschrijving parkeervergunningen 2012 140 liter GFT-cont. 40,20 36,96 € 5,-- per dag. Voor de parkeervergunningen zagen de 240 liter GFT-cont. 67,32 61,92 Bewonersvergunning: jaartarieven er als volgt uit: 30,zonder privé-parkeergelegenheid 120,met privé-parkeergelegenheid parkeervergunningen 2012120,-Omschrijving elke volgende vergunning Bewonersvergunning: Bedrijfsvergunning: Hondenbelasting 30,240,zonder privé-parkeergelegenheid Sinds de invoering van deze belastingsoort wordt de --opbrengst aangewend ter bestrijding van 120,Hondenbelasting met privé-parkeergelegenheid de overlast doorvan honden en de daar direct aan verwante activiteiten zoals de aanleg en onder120,Sinds de invoering deze belastingsoort wordt de elke volgende vergunning houd van hondentoiletten en ruige bermen, een controleur, controles, hondenpenningen, voorBedrijfsvergunning: opbrengst aangewend ter bestrijding van de overlast lichting en perceptiekosten. Gelet op de ontwikkeling- vanopde kosten kon het tarief voor de hon240,kenteken door honden en de daar direct aan verwante activiteidenbelasting 2012 op hetzelfde niveau blijven als in voorgaande 480,op naam jaren, namelijk 65,-. ten zoals de aanleg en onderhoud van hondentoiletten (Parttime) werknemersvergunning: en ruige bermen, een controleur, controles, hondenOZB 45,minimaal tarief penningen, voorlichting perceptiekosten. Gelet op De opbrengst van deenOZB is een algemeen dekkingsmiddel. De tarieven van de OZB worden 240,uitmaximaal tarief de ontwikkeling de kosten kon het voor de gedrukt in eenvan percentage van detarief WOZ-waarde.In totaal stegen de voor tarieven voor 2012 met 6,7%. Zorgvergunning (para)medici 240,hondenbelasting 2012 op hetzelfde niveau blijven als4,4% hingMantelzorgvergunning Daarvan was 2,3% inflatie en de resterende samen met de verlaging van tarieven van 15,- 140 liter restcont. 240 liter restcont. 64,32 109,44 59,16 100,68 devoorgaande afvalstoffenheffing. Zoals gebruikelijk in jaren, namelijk € 65,--. in onze gemeente, werd in de OZB-tariefstelling rekening gehouden met de uitkomsten van de algemeneRioolheffing herwaardering van onroerende zaken met waardepeildatum 1 januari 2011. Het was en is namelijk niet de bedoeling de totale OZBDe rioolheffing heeft hetdat karakter van een bestemmingsheff OZB Rioolheffing opbrengst als gevolg van de hertaxatie wijzigt. verhaald om collectieve maatregelen te treffen De opbrengst van de OZB is een algemeen dekkingsDe rioolheffing heeft het karakter van een bestem- die de geme doelmatig werkende riolering en overige ten a middel. De tarieven van de OZB worden uitgedrukt in mingsheffing waarmee kosten kunnen wordenmaatregelen verHet Rijk had voor 2012 een macronorm vastgesteld van 3,75%. DoelGelet van op de deze macronorm is be-van het verlede en grondwater. (ten opzichte een percentage van de WOZ-waarde.In totaal stegen de haald om collectieve maatregelen te treffen die de van via de rioolheffing ookgemeenten de kosten verhaald die gem heersing van de collectieve lasten. Dat wil zeggen dat de2012 OZB-opbrengst van alle tarieven met 6,7%. Daarvan was 2,3% inflatie gemeente acht voorop een houd vannoodzakelijk sloten. Mede gelet dedoelmatig overige ontwikkeling va samen voor niet 2012 meer mag stijgen dan vooraf door het Rijk is bepaald. Wij beseften terdege dat wij in en de resterende 4,4% hing samen met de maar verlaging werkende riolering en overige maatregelen ten aanhoogte van demening reserve en de mate van kostendekkendheid w 2012 de macronorm overschreden, waren desondanks van dat deze verhogingen (2,3% enruim 0,6%en i.v.m. beheer/onderhoud slo van tarieven van de De afvalstoffenheffing. Zoalsonze gebruizien vaninflatiecorrectie afvalwater, hemelwater grondwater. Gelet acceptabel was. ontwikkeling van totale belastingdruk lag immers onder de 3,75% grote grondwaterlozers innog de heffing betrokken. kelijk in onze werd in de de OZB-tariefstelling op deze (ten opzichte vanwe het verleden) verbrede taak,Dat ging om en juist datgemeente, is het doel van macronorm. Dit standpunt onderschrijven steeds. drag van 105.000,-. rekening gehouden met de uitkomsten van de algemewerden metcirca ingang van 2012 via de rioolheffing ook Gelet op het voorgaande zienzaken de voorlopige van de verhaald OZB er als volgt uit: ne herwaardering van onroerende met waarde-tarieven de kosten die gemoeid zijn met het beheer en Toeristenbelasting peildatum 1 januari 2011. Het was en is namelijk niet de onderhoud van sloten. Overeenkomstig de afspraken die hierover in het verleden z omschrijving eigenarenbelasting woningen eigenarenbelasting niet-woningen gebruikersbelasting niet-woningen 2011 0,0974 % 2012 0,1091% 0,1917 % 0,2178% 0,1534 % 0,1742% nemers, zijn de tarieven (p.p.p.n.) als volgt gewijzigd: Omschrijving 89 alle vormen van nachtverblijf, m.u.v. woning of hotel woning 2011 2012 0,51 0,52 0,77 0,79 45,240,- 5% tot een bedrag van 15,8 miljoen. Ten opzichte van de begroting 2012 zijn met name de inkomsten achtergebleven op het gebied van het betaald parkeren en bij de bouwvergunningen. De opbrengsten uit naheffingen 2012 in onderstaand overzicht zijn exclusief een correctie over 2011. 0,77 1,19 Kwijtschelding 2012 0,79 1,21 Kwijtschelding van de gecombineerde aanslag gemeentelijke belastingen kan verleend worden indien de belastingschuldige niet in staat is anders dan met buitengewoon bezwaar de belastingaanslag geheel of Overige belastingen gedeeltelijk betalen. Van buitengewoon is Overige belastingen Bij de overige belastingen was over het algemeen sprake vanteeen inflatiecorrectie vanbezwaar 2.3% in in het algemeen sprake indien de middelen om een beBij de overige belastingen over en het prijzen. algemeenHet ging daarbij om de begrafenisrechten, leges en de verband met gestegenwas lonen marktprecariobelasting. De tarieven van de vermakelijkhedenretributie niet aangepast. Al lastingaanslag te betalenzijn ontbreken en ook niet binnen sprake van een inflatiecorrectie van 2.3% in verband jaren is hierlonen sprake van een de enige belastingplichtige het Avonturenpark afzienbare termijn kunnen worden verwacht. Bij Helde afmet gestegen en prijzen. Hetconvenant ging daarbij met om de lendoorn. Het jaar 2012 viel onder het convenant met als looptijd 1 januari 2008 tot en met 31de handeling van de kwijtscheldingsverzoeken maakte begrafenisrechten, leges en de marktprecariobelasting. december 2012. Inmiddels is er een nieuw convenant afgesloten voor maximaal de periode 2013van totdeen met gemeente Hellendoorn gebruik haar De tarieven van de vermakelijkhedenretributie zijn niet 2017. geboden mogelijkheden, door 100% van de bijstandaangepast. Al jaren is hier sprake van een convenant snorm aan te merken als kosten van bestaan. met de enige belastingplichtige het Avonturenpark Wet waardering onroerende zaken Over belastingjaar 2012 hebben we bij 372 aanvragers Hellendoorn. Het jaar 2012 viel onder het convenant Elk jaar worden alle onroerende zaken binnen de gemeente Hellendoorn opnieuw gewaardeerd. € 137.557,-- kwijtgescholden. Over belastingjaar 2011 met als looptijd 1 januari 2008 tot en met 31 december Door de jaarlijkse herwaardering verloopt de waardeontwikkeling minder schoksgewijs. De was dit een bedrag van € 136.618,-- bij 373 aanvragers. 2012. Inmiddels is er een nieuw convenant afgesloten nieuwe WOZ-waarden werden eind februari 2012 aan de belanghebbenden bekend gemaakt en voor de periode 2013 tot en met 2017. hadden als waardepeildatum 1 januari 2011. Overzicht Samen met de gemeente Rijssen-Holten en Wierden hebben opbrengsten wij de uitvoering van de taxatieWet waardering onroerende Het volgende overzicht geeft een beeld van de totale werkzaamheden gezamenlijkzaken aanbesteed. opbrengsten op rekeningendaarop begrotings-basis. De toElk jaarbelastingjaar worden alle onroerende zaken binnen WOZ-beschikkingen de Voor 2012 zijn er 12.301 uitgegaan, met één of meerdetaal gerealiseerde opbrengst in 2012 daalde ten opzichgemeente Hellendoorn opnieuw gewaardeerd. Door re onroerende zaken. Van de 17.856 beschikte objecten is er tegen 646 objecten (3,6%) bezwaar te van de begroting met zo’n 5% tot een bedrag van de jaarlijkse herwaardering verloopt de waardeontwikgemaakt. € 15,8 miljoen. Ten opzichte van de begroting 2012 keling minder schoksgewijs. De nieuwe WOZ-waarden Het “zwaartepunt” lag in Nijverdal centrum, met name het Dunantblok, en het buitengebied zijn om de kernen. Ook in2012 de soort waarbij belanghebbenden bezwaarachtergebleven maken, waren met name de inkomsten op er hetgeen gebied werden eind februari aan deobjecten belanghebbenden verrassingen. Liefst 79% het aantal bezwaren betrof woning. van heteen betaald parkeren en bij de bouwvergunningen. bekend gemaakt en hadden alsvan waardepeildatum de 2011. bezwaren is 29% afgewezen en 71% toegewezen. De opbrengsten uit naheffingen 2012 in onderstaand 1Van januari overzicht zijn exclusief een correctie over 2011. Samen met de gemeente Rijssen-Holten en Wierden Aanslagheffing gecombineerde aanslag 2012 hebben wij de uitvoering van de taxatie-werkzaamheIn totaal zijn er in 2012 17.370 aanslagen gemeentelijke belastingen 2012 verzonden. Hiervan den gezamenlijk aanbesteed. hadden er 16.445 als dagtekening 29 februari 2012 (is bijna 95%). Naar aanleiding van verhuizinVoor belastingjaar 2012 zijn er 12.301 WOZ-beschikkingen, bezwaarschriften en controles werden er in de loop van 2012 nog eens 925 aanslagen opgegen uitgegaan, met daarop één of meerdere onroerenlegd. Zoals gebruikelijk zijn op het aanslagbiljet de aanslagen afvalstoffenheffing, hondenbelasde zaken. Van de 17.856 beschikte objecten is er tegen ting, OZB en rioolheffing gecombineerd. Bij het opleggen van de aanslagen hebben zich geen 646 objecten (3,6%) bezwaar gemaakt. problemen voorgedaan. Het “zwaartepunt” lag in Nijverdal centrum, met name het Dunantblok, en het buitengebied om de kernen. Ook in de soort objecten waarbij belanghebbenden bezwaar maken, waren er geen verrassingen. Liefst 79% van het aantal bezwaren betrof een woning. Van de bezwaren is 29% afgewezen en 71% toegewezen. 90 Afvalstoffenheffing Begrafenisrechten Hondenbelasting Leges Marktprecariobelasting Onroerende-zaakbelastingen Parkeren Parkeerbelastingen Parkeergarage Inkomsten naheffingen Rioolheffing Toeristenbelasting Vermakelijkhedenretributie (convenant) Totaal Rekening 2011 3.133.998 367.765 166.303 1.388.924 37.226 5.785.458 96.764 3.162 25.294 3.413.838 298.203 49.292 14.766.227 Rekening 2012 3.026.035 294.808 165.428 1.152.049 36.744 6.473.508 464.869 69.503 162.526 3.624.309 286.673 49.834 15.806.286 Begroting 2012 3.052.928 338.825 170.494 1.467.557 38.029 6.460.500 913.493 133.168 149.760 3.544.509 299.620 47.625 16.616.508 Ontwikkeling belastingdruk Ontwikkeling belastingdruk Landelijk beeld belastingdruk Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) onderzoekt jaarlijks niveau en ontwikkelingen van de lokale lasten (gemeenten, provincies en waterLandelijkhet beeld belastingdruk schappen). In het onderzoek van het COELO Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van denaar de lokale lasten in 2012 waren 437 (deel)gemeenten betrokken. Lagere Overheden (COELO) onderzoekt jaarlijks het niIn de goedkoopste gemeente (rangnummer 1) bedroegen de woonlasten 500,- voor een meerveau en ontwikkelingen van de lokale lasten (gemeenpersoonshuishouden. In de duurste gemeente was dat 1.169,-. De gemiddelde in 1 Dalfsen 190,97 woonlasten 522,50 ten, provincies en waterschappen). In het onderzoek Nederland lagen op 683,- (tevens het Overijsselse gemiddelde). In de gemeente Hellendoorn 2 Raalte 211,90 556,17 van het COELO de lokale lastenhet in 2012 waren 726,-. 437 bedroegen denaar lasten volgens COELO Daarmee namen we de 272de plek in. In 2011 en ste de (deel)gemeenten betrokken. 174,18 591,18 2010 was dat respectievelijk de 265 en 289 plek. 3 Ommen Totaal nachtverblijf, m.u.v. woning of hotel woning hotel Omschrijving OZB Rioolheffing Mede gelet op de overige ontwikkeling van de kosten Aanslagheffing gecombineerde aanslag 2012 De rioolheffing heeft het karakter van een bestemmingsheffing waarmee kosten kunnen worden van het rioolbeheer, de hoogte van de reserve en de In totaal zijn er in 2012 17.370 aanslagen gemeenteverhaald om collectieve maatregelen te treffen die de gemeente noodzakelijk acht voor een mate van kostendekkendheid werd het verhoogd lijke belastingen 2012 verzonden. Hiervan hadden er doelmatig werkende riolering entarief overige maatregelen ten aanzien van afvalwater, hemelwater met 2,9% (2,3% inflatiecorrectie en 0,6% i.v.m. beheer/ 16.445 als dagtekening 29 februari 2012 (is bijna 95%). en grondwater. Gelet op deze (ten opzichte van het verleden) verbrede taak, werden met ingang onderhoud sloten). In 2012 werden voor het eerst de Naar aanleiding van verhuizingen, bezwaarschriften van 2012 via de rioolheffing ook de kosten verhaald die gemoeid zijn met het beheer en ondergrote in degelet heffingop betrokken. Dat ontwikkeling en controles werden er invan de loop 2012 nog eens houdgrondwaterlozers van sloten. Mede de overige van de kosten het van rioolbeheer, de ging om aanslagen tot een gezamenlijk bedrag van 925 aanslagen opgelegd. Zoals gebruikelijk zijn2,9% op hoogte van de reserve en de mate van kostendekkendheid werd het tarief verhoogd met circa € 105.000,--. het aanslagbiljet de2012 aanslagen afvalstoffenheffing, (2,3% inflatiecorrectie en 0,6% i.v.m. beheer/onderhoud sloten). In werden voor het eerst de grote grondwaterlozers in de heffing betrokken. Dat ging om aanslagen tot een gezamenlijk behondenbelasting, OZB en rioolheffing gecombineerd. drag van circa 105.000,-. Bij het opleggen van de aanslagen hebben zich geen Toeristenbelasting problemen voorgedaan. Overeenkomstig de afspraken die hierover in het verleToeristenbelasting den zijn gemaakt met de recreatieondernemers, zijn de Overeenkomstig afspraken tarieven (p.p.p.n.) alsde volgt gewijzigd:die hierover in het verleden Betalingzijn gemaakt met de recreatieondernemers, zijn de tarieven (p.p.p.n.) als volgt gewijzigd: Omdat circa 65% van de belastingplichtigen een machtiging hebben afgegeven tot automatische incasso, Omschrijving 2011 2012 hadden/hebben zij tien termijnen om het verschuldigde bedrag te voldoen. alle vormen van 0,51 0,52 Gemeente 240,15,- Rangorde minimaal tarief maximaal tarief Zorgvergunning voor (para)medici Mantelzorgvergunning In de goedkoopste gemeente (rangnummer 1) bedroe4 Kampen 215,82 598,51 gen de woonlasten € 500,-voor een meerpersoonsProvinciaal beeld belastingdruk 5 Staphorst 622,09 huishouden. In de duurste gemeente was dat € 1.169,-. De provincie Overijssel berekent jaarlijks per gemeente wat per gemeente 162,85 de stijging van de belastingdruk Uit de “Belastinguitgave 2012” van de 6provincie Overijssel blijkt dat een gemidDe gemiddeldeis. woonlasten in Nederland lagen op Hardenberg 187,92 622,39 huishouden in onze gemeente qua op de 19de (2011 17de) plaats komt op de €deld 683,-(tevens het Overijsselse gemiddelde). In belastingdruk de 7 Zwolle 253,10 624,84 ranglijst Hellendoorn van 25 Overijsselse uitgaande van de gemiddelde woningwaarde in de afgemeente bedroegen gemeenten, de lasten volgens 8 Tubbergen 228,68 628,58 zonderlijke gemeenten. zijn dan gemeenten goedkoper. Als we uitgaan van een gemiddelhet COELO € 726,--. DaarmeeEr namen we de18 272de plek de de deInstandaardwoning de provincie we op de 14 (2011 14 )642,65 plaats op de 9 Zwartewaterland 212,11 in. 2011 en 2010 was datinrespectievelijk deOverijssel, 265ste en dan staan ranglijst. In dat geval zijn er 13 gemeenten goedkoper. 289de plek. 10 Rijssen-Holten 189,44 649,84 In de volgende tabel ziet u de belastingdruk (OZB, de11afvalstoffenheffing en229,99 de rioolheffing) in Twenterand 663,22 Provinciaal beeld belastingdruk euro’s per gemeente van 2012, uitgaande van de gemiddelde woningwaarde in die gemeenten. 12 Haaksbergen 221,71 667,01 De provincie Overijssel berekent per gemeenIn Hellendoorn bedroeg diejaarlijks 255.000,-. De gemiddelde belastingdruk van alle gemeenten in deze te wat per gemeente de stijging van de belastingdruk 13 Wierden 188,57 681,77 grafiek bedraagt 687,72. is. Uit de “Belastinguitgave 2012” van de provincie Overijssel blijkt dat een gemiddeld huishouden in onze gemeente qua belastingdruk op de 19de (2011 17de) plaats komt op de ranglijst van 25 Overijsselse gemeenten, uitgaande van de gemiddelde woningwaarde in de afzonderlijke gemeenten. Er zijn dan 18 gemeenten goedkoper. Als we uitgaan van een gemiddelde standaardwoning in de provincie Overijssel, dan staan we op de 14de (2011 14de ) plaats op de ranglijst. In dat geval zijn er 13 gemeenten goedkoper. In de volgende tabel ziet u de belastingdruk (OZB, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing) in euro’s per gemeente van 2012, uitgaande van de gemiddelde woningwaarde in die gemeenten. In Hellendoorn bedroeg die € 255.000,--. De gemiddelde belastingdruk van alle gemeenten in deze grafiek bedraagt € 687,72. 14 Hellendoorn 237,84 688,68 15 Steenwijkerland 203,18 689,14 16 Oldenzaal 221,97 699,78 17 Dinkelland 260,07 706,07 18 Hengelo 255,93 713,31 19 Losser 281,22 713,43 20 Borne 277,95 716,91 21 Olst-Wijhe 284,71 718,29 22 Hof van Twente 214,51 726,96 23 Almelo 265,74 738,54 24 Deventer 259,20 771,60 25 Enschede 323,51 801,11 230,12 670,18 Gemiddeld Uitgaande van de standaardwoningwaarde van 218.000,- in de pro lijst van de belastingdruk er iets anders uit. De afvalstoffenheffing e uiteraard gelijk, maar bij de berekening van de OZB worden de unie 91 tarieven toegepast op de hiervoor genoemde waarde van 218.000 druk van alle gemeenten bedraagt dan 670,18. Afvalstoffenheffing Rioolheffing Totaal 1 Dalfsen 255,79 206,13 125,40 587,32 2 Raalte 249,80 153,47 190,80 594,07 3 Kampen 214,83 214,69 168,00 597,52 4 Hardenberg 188,78 216,47 218,00 623,25 5 Zwolle 253,10 269,23 102,51 624,84 6 Ommen 217,33 236,00 181,00 634,33 7 Zwartewaterland 211,14 215,95 214,59 641,68 8 Staphorst 213,64 230,24 229,00 672,88 9 Twenterand 240,54 217,95 215,28 673,77 10 Rijssen-Holten 218,12 218,00 242,40 678,52 11 Hengelo 221,89 270,18 187,20 679,27 12 Tubbergen 287,43 170,90 229,00 687,33 13 Almelo 215,76 289,20 183,60 688,56 14 Haaksbergen 249,17 215,00 230,30 694,47 15 Steenwijkerland 209,70 225,69 260,27 695,66 16 Oldenzaal 228,08 319,65 158,16 705,89 17 Wierden 231,82 247,20 246,00 725,02 18 Losser 292,83 225,36 206,85 725,04 19 Hellendoorn 278,21 236,04 214,80 729,05 20 Enschede 255,25 306,00 171,60 732,85 21 Borne 297,08 251,28 187,68 736,04 22 Olst-Wijhe 323,89 203,44 230,14 757,47 23 Deventer 249,69 342,48 169,92 762,09 24 Hof van Twente 254,86 263,55 248,90 767,31 25 Dinkelland 332,85 226,00 220,00 778,85 Rangorde Gemeente OZB Uitgaande van de standaardwoningwaarde van € 218.000,-- in de provincie Overijssel ziet de rang-lijst van de belastingdruk er iets anders uit. De afvalstoffenheffing en rioolheffing blijven dan uiteraard gelijk, maar bij de berekening van de OZB worden de unieke gemeentelijke OZB-tarieven toegepast op de hiervoor genoemde waarde van € 218.000,--. De gemiddelde belasting-druk van alle gemeenten bedraagt dan € 670,18. Gemiddeld 23 Deventer 249,69 342,48 169,92 762,09 24 Hof van Twente 254,86 263,55 248,90 767,31 25 Dinkelland 332,85 226,00 220,00 778,85 Gemiddeld 247,66 238,80 201,26 687,72 Ontwikkeling belastingdruk bedrijven Bij de bepaling van de belastingdruk voor bedrijven spelen slechts twee belastingsoorten een bedrijven rol, te weten Ontwikkeling belastingdruk deBij OZB en de rioolheffing. De afvalstoffenheffing is bedrijven spelen slechts twee belastingsoorten een de bepaling van de belastingdruk voor namelijk alleen maar voor huishoudens. Hieronder rol, te weten de OZB en de rioolheffing. ziet De afvalstoffenheffing is namelijk alleen maar voor huisu houdens. de ontwikkeling in de belastingdruk een fictief in de belastingdruk voor een fictief bedrijf dat in 2010 Hieronder ziet u de voor ontwikkeling bedrijf dat in 2010 een WOZ-waarde van een WOZ-waarde had van had 1.000.000,(sindsdien verhoogd met de jaarlijkse gemiddelde markt€ ontwikkeling 1.000.000,-- (sindsdien verhoogd met de voor niet-woningen)jaarlijkse en een jaarlijks waterverbruik van 1000 m3. gemiddelde marktontwikkeling voor niet-woningen) en een jaarlijks waterverbruik van 1000 m3. WOZ-waarde Bedrag Belastingsoort OZB-eigendom OZB-gebruik Rioolheffing Belastingdruk Ontwikkeling 2011 1.031.887,00 2011 1.978,13 1.582,91 733,08 4.294,12 3,67% 2012 1.005.869,00 2012 2.190,78 1.752,22 753,36 4.696,36 9.37% 247,66 238,80 201,26 687,72 Ontwikkeling belastingdruk bedrijven Bij de bepaling van de belastingdruk voor bedrijven spelen slechts twee belastingsoorten een rol, te weten de OZB en de rioolheffing. De afvalstoffenheffing is namelijk alleen maar voor huishoudens. Hieronder ziet u de ontwikkeling in de belastingdruk voor een fictief bedrijf dat in 2010 een WOZ-waarde had van 1.000.000,- (sindsdien verhoogd met de jaarlijkse gemiddelde marktontwikkeling voor niet-woningen) en een jaarlijks waterverbruik van 1000 m3. 92 WOZ-waarde 2011 2012 Ontwikkeling 3,67% 9.37% 93 3 Grondexploitatie Weerstandsvermogen Inleiding Het komende jaar zal een brede risico-inventarisatie op programmaniveau plaatsvinden. Het weerstandsvermogen is het vermogen om financiële tegenvallers op te vangen. Voor het weerstandsvermogen zijn de aanwezige weerstandscapaciteit en de risico’s van belang. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en de mogelijkheden waarover wij als gemeente beschikken om niet begrote en voorziene kosten te dekken. Onder risico’s worden verstaan, die risico’s die niet anderszins zijn ondervangen en die ook niet (in die mate) te verwachten waren. De weerstandscapaciteit is het totaal aan middelen waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten (de ongedekte risico’s) te dekken. Voldoende weerstandsvermogen voorkomt dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen en/of het verhogen van tarieven/ belastingen. Benodigde weerstandscapaciteit Inleiding De benodigde weerstandscapaciteit kan worden bepaald door het in kaart brengen van alle financiële, ongedekte risico’s die de Gemeente Hellendoorn loopt. In dit kader wordt gesproken van een risico indien er een substantiële kans bestaat op het optreden van een (onverwachte) gebeurtenis met een (direct) financieel gevolg dat niet is afgedekt in de exploitatie en niet is ondervangen door middel van een beheersmaatregel, verzekering of voorziening. Deze paragraaf bevat zowel een inventarisatie van de ongedekte risico’s die de Gemeente Hellendoorn heeft gelopen in het verantwoordingsjaar 2012 als een inventarisatie van de beschikbare weerstandscapaciteit. Daarnaast wordt het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en risico’s aangestipt. Het gaat in deze paragraaf om financiële risico’s waarvoor noch een voorziening is getroffen, noch een verzekering is afgesloten en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie van de Gemeente Hellendoorn. Met andere woorden: het gaat om de ongedekte risico’s. Op 29 oktober 2012 heeft het nieuwe kabinet zijn regeerakkoord gepresenteerd voor het beleid in de komende jaren. Burgers, bedrijven en de overheid zelf zullen de komende jaren geconfronteerd worden met ingrijpende maatregelen, onder meer in de zorg en de sociale zekerheid, om de komende jaren € 16 miljard netto te bezuinigen. Daarnaast zijn er hervormingen die de woningmarkt en de arbeidsmarkt in beweging moeten brengen. Omdat het nieuwe kabinet ook nog eens € 4 miljard wil investeren, loopt het totale bezuinigingsbedrag op naar € 20 miljard. Veel is op dit moment nog onduidelijk. Het is een akkoord op hoofdlijnen, dat de komende jaren vertaald wordt in concrete wetgeving. Daarnaast lopen er nog tal van andere zaken: • een algemene korting op het gemeentefonds (trapop-trap-af) • korting op het gemeentefonds onderwijshuisvesting • korting op het gemeentefonds ter compensatie van het handhaven van het BTW-compensatiefonds • schaalvergroting openbaar bestuur • de decentralisatie van Rijkstaken in het kader van AWBZ-functie begeleiding • de decentralisatie van Rijkstaken in het kader van Jeugdzorg Beleid In de financiële verordening Gemeente Hellendoorn 2005, door u vastgesteld op 15 november 2005, is in artikel 16 lid 1 bepaald dat wij naar behoefte een (bijgestelde) nota weerstandsvermogen en risicomanagement aanbieden. Het beleid rond het weerstandsvermogen is vastgelegd in de volgende nota’s: • Nota weerstandsvermogen (november 2004) • Nota versterking risicobeheer (maart 2005) • Nota evaluatie reserves en voorzieningen 2011 (behandeld 10 november 2011); 94 Het nieuwe regeerakkoord van het kabinet Rutte II stelt gemeenten de komende jaren voor een enorme opgave. Gemeenten worden fors geraakt door de verschillende maatregelen. Deels door een rechtstreekse korting op het gemeentefonds, deels door verschillende kortingen op specifieke uitkeringen en de bij de decentralisaties van Rijkstaken over te hevelen middelen. Hoewel op dit moment nog veel onzeker is, houden we vooralsnog rekening met een korting van op termijn zo’n € 8,2 miljoen structureel, waarvan € 1,9 miljoen in de sfeer van de algemene middelen. Bij grondexploitatie horen financiële risico’s. De gemeentelijke grondexploitaties blijven ook de komende jaren een nadrukkelijk punt van aandacht. Enerzijds door de economische recessie en anderzijds door de demografische ontwikkeling staan de grondverkopen onder een grote druk. In 2012 heeft de Stec Groep een onderzoek gedaan naar de hoogte van de verkoopprijzen van kavels in onze gemeente en naar aanleiding van dat onderzoek zijn de grondprijzen waar nodig naar beneden bijgesteld. De totale afwaardering van de gronden binnen de grondexploitaties en de strategische herontwikkellocaties heeft ruim € 4,8 miljoen bedragen. Deels is de afwaardering opgevangen binnen de desbetreffende projecten (€ 1,7 miljoen) en waar dit niet mogelijk bleek is een voorziening getroffen of is de bufferreserve/reserve strategische projecten ingezet ( € 3,1 miljoen). Mede op basis van het rapport van de Stec Groep is als basis voor de opbrengsten binnen de grondexploitaties op dit moment voor woningbouwlocaties gerekend met 2% opbrengstenstijging per jaar vanaf 2015 (t/m 2014 geen prijsstijging) en voor bedrijvenlocaties met 3% per jaar vanaf 2013. In de huidige markt is de stijging van de uitgifteprijs van bouwkavels voor woningen namelijk twijfelachtig en voor bedrijventerreinen verantwoord. Strategische projecten De omvang en impact van de strategische projecten brengt met zich mee dat risico’s worden gelopen op het punt van de projectkosten, de exploitatie-opbrengsten, de exploitatielasten en de projectfasering. Ten einde deze risico’s zoveel mogelijk te ondervangen wordt de voortgang van de projecten zowel projectinhoudelijk als financieel stringent gevolgd in de bestuursrapportages. Gezien de vergevorderde uitvoering van de projecten beperken zich de risico’s voornamelijk tot de (exploitatie)-opbrengsten. Begin 2015 wordt de reserve strategische projecten opgeheven en worden de structurele lasten en baten in de reguliere begroting opgenomen. Wel worden nog risico’s gelopen op de nog te realiseren opbrengsten uit vrijgekomen locaties. Indien tekorten worden voorzien op gronden die reeds in exploitatie zijn genomen, dan wordt hiervoor een bedrag opgenomen in de voorziening toekomstige verliezen grondexploitaties De stand van de voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie bedraagt momenteel € 8,9 miljoen. Ultimo 2011 bedroeg de voorziening nog € 6,9 miljoen. Daarnaast is binnen de bufferreserve een bedrag van bijna € 2 miljoen gereserveerd voor risico’s binnen de grondexploitatie, zoals tegenvallers door prijsstijging, afzetvertraging en rentestijging. De reserve kan reguliere schommelingen en tegenvallers vanuit de grondexploitatie opvangen. Indien er sprake zou zijn het van structureel uitblijven van vraag naar woningbouwlocaties en industrieterreinen zal dit niet toereikend zijn om de tekorten te dekken. In 2012 hebben zich binnen de parkeerexploitatie forse tekorten voorgedaan. Dit tekort is niet ten laste van de reserve strategische projecten gebracht, maar manifesteert zich in het rekeningsaldo. In 2013 wordt het parkeerbeleid geëvalueerd. De exploitatie van het Ravijn zwem-sport-zorg heeft in 2012 tot een extra onttrekking aan de reserve strategische projecten geleid van € 77.000,--. Binnen de reserve is nog een post onvoorzien aanwezig die expliciet voor deze aanloopverliezen bestemd was. In de tweede bestuursrapportage is reeds gemeld dat dit tekort naar verwachting tussen de € 60.000,-- en € 80.000,-- zou bedragen. Zoals bekend heeft de gemeente Hellendoorn nog één onverhuurde cq nog niet verkochte winkelunit in het ‘Dunantblok’ in bezit. Binnen de reserve strategische projecten is al rekening gehouden met de huurderving. Gemeentefonds De gemeente loopt het risico dat de inkomsten uit het gemeentefonds tegenvallen, bijvoorbeeld door bezuinigingen bij het Rijk en/of een wijziging in de herverdelingsmaatstaven. De opbrengst van de algemene uitkering uit het gemeentefonds was in 2012 € 31,1 miljoen. De hoogte van de algemene uitkering is gebaseerd op de decembercirculaire van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Te verstrekken subsidies Veel instellingen zijn in belangrijke mate afhankelijk van gemeentelijke subsidies. Dit brengt met zich mee dat tegenvallers in de bedrijfsvoering (onder andere als gevolg van CAO-ontwikkelingen) ook negatieve consequenties kunnen hebben voor de gemeente als subsidieverstrekker. Enerzijds is, om de risico’s die daarmee samenhangen tegen te gaan, steeds meer overgegaan op budgetsubsidiëring. Anderzijds krijgen de instellingen door middel van budgetsubsidiëring meer vrijheid van handelen. 95 wordt nader ingegaan op de langlopende schulden en de leningenportefeuille. Voor beide risico’s zijn geen specifieke voorzieningen getroffen. Bij calamiteiten moet de bufferreserve worden aangesproken. Inmiddels is de keuze gemaakt om de subsidieverordening drastisch te vereenvoudigen om daarmee de administratieve lastendruk voor organisaties en gemeente terug te dringen. Aanbestedingen Voor professionele organisaties die structureel budgetsubsidie ontvangen, geldt dat ze deze nog maar eens in de twee of drie jaar hoeven aan te vragen, afhankelijk van de wens en/of behoefte van de organisatie. Vrijwilligersorganisaties die structureel een waarderingssubsidie krijgen, hoeven deze nog maar eens in de vier jaar aan te vragen. Het resultaat van aanbestedingen kan tegenvallen. Ook brengen zowel contracten als aanbestedingsprocedures risico’s met zich mee in de vorm van claims bij het niet gunnen of bij uiteenlopende contractinterpretaties. In 2012 is er bij bijvoorbeeld de aanbesteding rondom ‘de Twijn’ een procedure geweest die uiteindelijk wel door de gemeente is gewonnen. Desondanks is ook daar sprake van vertraging in tijd. In 2012 zijn aanbestedingen geweest o.a op het gebied van wegenonderhoud, civiele werken bijvoorbeeld in Wop de Blokken, het leerlingenvervoer en bij de verstrekkingen Wmo. In deze gevallen hebben de huidige marktomstandigheden geleid tot een daling van de kosten, omdat de partijen die het contract gegund kregen lager hadden geoffreerd dan de kosten die wij voorheen betaalden of gecalculeerd hadden. Uitstaande leningen en borgstellingen De gemeente loopt een beperkt risico ten aanzien van de inbaarheid van verstrekte leningen aan derden, nu er vanaf februari 2010 is besloten om geen leningen van de Woningstichting meer in directe zin te garanderen, maar als gemeente aan te sluiten bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Deze overgang brengt echter nieuwe risico’s met zich mee: de gemeente fungeert als (derde) achtervang voor de afgesloten leningen van nagenoeg alle landelijke corporaties. De financiële gevolgen van de Vestia-affaire konden nog worden opgevangen door de eerste achtervang. Mochten door de maatregelen van het kabinet Rutte II meer corporaties in de problemen komen, dan groeit de kans dat ook de gemeente Hellendoorn in het tekort meedeelt. De gemeente staat voor 25% garant voor de leningen van de Woningstichting Hellendoorn, maar eveneens voor de leningen van de overige Nederlandse woningcorporaties. Ook staat de gemeente Hellendoorn nog steeds 50% garant voor de vóór 2011 afgesloten hypo-theken. Ondanks de dalende huizenprijzen en de economische crisis. blijft het aantal gedwongen verkopen beperkt. Tot op heden konden alle verliezen nog door de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen worden opgevangen. Voor beide garantstellingen geldt dat de stichtingen bij dreigende liquiditeitstekorten een beroep kunnen doen op door de gemeente te verstrekken achtergestelde, renteloze leningen. Voor de omvang van de garantstellingen verwijzen we u naar bijlage VI. Claims en aansprakelijkheid van de gemeente Een toename van de “claimbewustheid” bij burgers en het bedrijfsleven heeft er de laatste jaren toe geleid dat de aansprakelijkheid van de gemeente steeds nadrukkelijker in beeld komt. Veel van de claims zijn terug te voeren op wegbeheer (onderhoud) en planschade. In een aantal gevallen blijken deze risico’s verzekerbaar en op die manier hebben wij daar al op ingespeeld. Planschades, voorzover deze niet kunnen worden geclaimd bij de verantwoordelijke projectontwikkelaar, worden overigens afgewikkeld via de post ‘onvoorzien’ of binnen de programma’s. Belangrijk is nog te melden dat voor planschades specifieke afspraken worden gemaakt met de projectontwikkelaars via de overeenkomsten die wij met ze sluiten. Hierdoor verleggen wij een groot deel van de risico’s naar anderen. Bovendien calculeren wij bij de planvorming op voorhand al planschades in. Open einde regelingen en subsidies Langlopende schulden en aangetrokken geldleningen De gemeente is wettelijk verplicht tot het uitvoeren van bepaalde taken c.q. het instandhouden van bepaalde voorzieningen. Deze hebben hierdoor veelal een openeinde karakter en hierbij is de mate van beïnvloedbaarheid door de gemeente gering. De regelingen zijn niet goed te budgetteren. Hierbij valt te denken aan de Wet Werk en Bijstand, de Wet maatschappelijke ondersteuning, het leerlingenvervoer en te verstrekken subsidies. Wanneer wordt voldaan aan de voorwaarden is de gemeente gehouden deze uitkering, vergoeding of subsidie te verstrekken, ongeacht het hiervoor geraamde budget. Het is niet van tevoren te voorspellen hoeveel personen, bedrijven en instellingen gebruik zullen gaan maken van de regelingen. Hierbij is ook de veranderende economische situatie van invloed. In be- Mede door het hoge investeringsvolume van de afgelopen jaren is onze totale schulden positie sterk toegenomen en staat onze solvabiliteit onder druk. Per 1 januari 2013 staat aan vaste geld-leningen een restant schuld van € 130,6 miljoen open (1 januari 2012: 131,3 miljoen). Wat betreft onze financiële positie moeten we onze de blik niet zozeer op het eigen vermogen richten, maar juist op de schulden. Want ook voor ons geldt: geld lenen kost geld. De rentelasten drukken zwaar op de exploitatie van de gemeente. Om de solvabiliteit te laten stijgen zal er minder geïnvesteerd moeten worden, zullen de reserves moeten groeien en zal er minder geleend moe-ten worden. In paragraaf 6 Treasury 96 Beschikbare weerstandscapaciteit ginsel ontvangt de gemeente voor deze taken compensatie uit het gemeentefonds. Hiermee kunnen echter belangrijke budgettaire effecten gemoeid gaan. Tegenover de benodigde weerstandscapaciteit (risico’s) van de gemeente, staat de weer-standscapaciteit. Met weerstandscapaciteit wordt bedoeld de aanwezige middelen en mogelijkheden om niet begrote kosten te dekken. Hierbij kan onderscheid gemaakt worden tussen incidentele weerstandscapaciteit (eigen vermogen en onbenutte belastingcapaciteit) en structurele weerstandscapaciteit (ruimte in de jaarrekening en post onvoorzien). Onderstaande tabel geeft de berekening van de weerstandscapaciteit van de gemeente Hellendoorn in 2012 weer: De gemeente krijgt voor de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand en aanverwante regelingen een budget van het Rijk. In totaal is voor de gebundelde uitkering € 4,9 miljoen beschikbaar gesteld. Tot en met het derde kwartaal in 2012 was de werkloosheidsontwikkeling in Twente iets beter dan het landelijk gemiddelde. Vooral in het najaar 2012 zijn de werkloosheidscijfers fors gestegen. Voor onze gemeente blijkt dit uit de forse stijging van het totaal aantal werkloze werkzoekenden (NWW) (1051 personen in december 2012) en het aantal mensen met een WW-uitkering (888 personen in december 2012). Het werkloosheidspercentage is opgelopen van 4,5 % (juli 2012) naar 6,3 % (december 2012) van de beroepsbevolking. Ter vergelijking: het werkloosheidspercentage voor heel Twente is gestegen naar 9,1 %.. Incidentele weerstandscapaciteit Eigen Vermogen Totaal Algemene reserves Totaal Bestemmingsreserves Totaal Eigen Vermogen Ruimte in de jaarrekening / begroting 11.217 10.347 21.564 -777 12.268 9.284 21.552 594 Totaal incidentele weerstandscapaciteit 20.787 22.146 Sinds 1 januari 2007 zijn gemeenten verantwoordelijk voor het organiseren van de hulp bij het huishouden in Onroerende Zaak Belastingen t.o.v. macronorm 0 0 het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Afvalstoffenheffing (norm: kostendekkend) 0 129 Rioolheffing (norm: kostendekkend) 0 93 Zowel voor Wmo als Wwb wordt ieder kwartaal een Totaal onbenutte belastingcapaciteit 0 222 rapportage opgesteld om zoveel mogelijk de vinger Post onvoorzien 24 45 aan de pols te houden. De cijfers van de kwartaalrapTotaal structurele weerstandscapaciteit 24 267 portages en deze jaarrekening zijn verwerkt in een Totaal beschikbare weerstandscapaciteit 20.811 22.413 inschatting voor de komende jaren. Op basis van die inschatting lijkt het financiële risico van tekorten op de Uit bovenstaande overzicht blijkt duidelijk dat de algemene reserve van de gemeente in het jaar 2012 gedaald is. Een belangrijke oorzaak is dat de voorziening toekomstige verliezen Wmo beperkt. Om het financiële risico af te dekken is grondexploitatie Uit bovenstaande overzicht met meer dan 2 miljoen moestblijkt wordenduidelijk opgehoogddat naar de aanleiding van afwaarderingen die voortkwamen uit de rapportage van de Stec-groep. Hierover is de een aantal reserves en voorzieningen gevormd, onder gemeenteraad algemene reserve van de gemeente in het jaar 2012 geal via de tweede bestuursrapportage geïnformeerd. andere de reserve bijzondere bijstand en reserve Wmo.We constateren daalddatis. Een belangrijke oorzaak is dat de voorziening in het jaar 2012 de weerstandscapaciteit iets is verslechterd. Op een totale exploitatietoekomstige van 91,4 miljoenverliezen in 2012 komtgrondexploitatie de weerstandscapaciteit als percentage van de met meer dan exploitatie uit op 23%. Per 31 december 2012 heeft de gemeente Hellendoorn 35.743 inwoners, waarmee de weerstandscapaciteit neer komt op 582,-per inwoner (2011: 648,--). € 2 miljoen moest worden opgehoogd naar aanleiding Gemeenschappelijke regelingen en samenafwaarderingen die voortkwamen uit de rapportawerking Onbenuttevan belastingcapaciteit De ruimte voor de OZB wordt berekend als verschil tussen de macronorm (hoogte nog niet ge van de Stec-groep. Hierover de gemeenteraad al heeft er De gemeente Hellendoorn werkt in een aantal gevallenbekend) en de Hellendoornse tarieven voor de OZB. Deisgemeenteraad van Hellendoorn gekozen dat de macronorm in principe niet mag worden overschreden. Binnen de ‘’artikel via de tweede bestuursrapportage geïnformeerd. samen met andere gemeenten. Deels wordt deze sa- voor 12 procedures’ wordt er van uitgegaan dat het OZB-tarief minimaal moet liggen op 120% van het menwerking georganiseerd in een gemeenschappelijkegewogen gemiddelde landelijke tarief, voordat een gemeente wordt toegelaten tot de procedure. Voor 2013 is dit gewogen gemiddelde 0,1164%. De gemeente Hellendoorn hanteert voor 0,1151%. constateren dat in het jaar 2012 de weerstandscaregeling zoals de Regio Twente. Als een Gemeenschap-woningenWe iets is verslechterd. Op een exploitatie pelijke Regeling gezamenlijk besluiten neemt is iedere De ruimtepaciteit voor het rioolheffing en afvalstoffenheffing wordttotale berekend als het verschil tussen de van de tarieven en de geldende Hellendoornse tarieven voor de rioolheffing van € 91,4 miljoen in 2012 komt de weerstandscapacideelnemer verplicht om de kosten daarvan te dragen. kostendekkendheid en afvalstoffenheffing. De tarieven voor rioolrecht en afvalstoffenheffing bleken achteraf in 2012 iets meer teit dan kostendekkend te zijn en we de hebben het meerdere de reserve en de als percentage van exploitatie uitinop 23%. rioleringen Per Het is dan een verplichte uitgave geworden, waar de reserve inzameling en verwerking afval bedragen gestort. De ruimte tot belastingverhoging is nihil. In paragraaf 2 ‘belastingen’ u hierover Hellendoorn meer lezen. 31 december 2012 heeft de kunt gemeente gemeente Hellendoorn in feite een geringe invloed op dan uiteraard Onvoorziene uitgaven 35.743 inwoners, waarmee de weerstandscapaciteit heeft gehad. In de begroting 2012 was in eerste instantie een budget voor onvoorziene uitgaven van 34.000,-neer komt op er€ een 582,-per inwoner (2011: opgenomen € 648,--). van 11.052,--. opgenomen. Daarnaast was budget voor ‘klein’ onvoorzien is 1.000,-- betaald aan een nieuwe organisatie voor het onderhouden van de partnerDaarnaast wordt er voor verschillende onderwerpen Hiervan band met Ibbenbüren. Bij de tweede bestuursrapportage hebben wij 20.000,-- laten vrijvallen. op andere schaal samengewerkt. Het besluit van de Onbenutte belastingcapaciteit Conclusie weerstandsvermogen gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn om uit te De ruimte voor de OZB wordt berekend als verschil Weerstandsvermogen is van belang aangezien dit dient als (een wenselijke) buffer. Er kan treden uit Soweco heeft tot een verschil van mening gesteld worden tussen de weerstandsvermogen macronorm (hoogte niet bekend) en indien de dat het zich op nog een adequaat niveau bevindt Hellendoorn in staat is om substantiële tegenvallers op te vangen zonder dat afbreuk geleid met de achterblijvende gemeenten over de te Gemeente de Hellendoornse tarieven voor de OZB. De gemeenwordt gedaan aan eerder vastgesteld beleid en de hieraan gekoppelde (gewenste) niveaus van en activiteiten. betalen afkoopsom. Hier is helaas nog volstrekt geen programma’s teraad van Hellendoorn heeft er voor gekozen dat de weerstandscapaciteit de ongedekte risico’s, overschreden. zijn ook andere factoren van duidelijkheid over en verwacht wordt dat niet eerder Naast de aanwezige macronorm in principe en niet mag worden invloed op het weerstandsvermogen, zoals het aanpassingsvermogen van de organisatie en de kans dat tegenslagen zich‘’artikel gelijktijdig12 voordoen (samenloop van risico’s). dan in 2014 de uittreding een feit zal zijn. Binnen de Binnen de procedures’ wordt er van uitgeVrij Aanwendbare Reserve is wel al een claim verwerktUit de combinatie gaan dat het OZB-tarief moet liggen op 120% van de eerder genoemdeminimaal weerstandscapaciteit, de rekeningsaldi van de afgelopen jaren als de bekende risico’s, blijkt dat de gemeente Hellendoorn de risico’s adequaat heeft van € 1,2 miljoen in verband met de te verwachten van het gewogen gemiddelde landelijke tarief, afgedekt en dat we nog steeds mogelijkheden hebben om tegenvallers op tevoordat kunnen vangen. afkoopsom. een gemeente wordt toegelaten tot de procedure. Voor 2013 is dit gewogen gemiddelde 0,1164%. De gemeente Hellendoorn hanteert voor woningen 0,1151%. 97 komende jaren goed de vinger aan de pols te houden en te zorgen dat de risico’s (en de maatregelen die we treffen om die risico’s zo goed mogelijk af te dekken) goed worden gemonitord. De ruimte voor het rioolheffing en afvalstoffenheffing wordt berekend als het verschil tussen de kostendekkendheid van de tarieven en de geldende Hellendoornse tarieven voor de rioolheffing en afvalstoffenheffing. De tarieven voor rioolrecht en afvalstoffenheffing bleken achteraf in 2012 iets meer dan kostendekkend te zijn en we hebben het meerdere in de reserve rioleringen en de reserve inzameling en verwerking afval bedragen gestort. De ruimte tot belastingverhoging is dan uiteraard nihil. In paragraaf 2 ‘belastingen’ kunt u hierover meer lezen. Concluderend kan worden gezegd dat gezien de ongedekte risico’s, het beroep op de reserves de afgelopen jaren, de heersende begrotingsdiscipline en de hoogte van de huidige weerstandscapaciteit, het weerstandsvermogen van de gemeente Hellendoorn nog steeds als acceptabel kan worden gekwalificeerd. Onvoorziene uitgaven In de begroting 2012 was in eerste instantie een budget voor onvoorziene uitgaven van 34.000,-opgenomen. Daarnaast was er een budget voor ‘klein’ onvoorzien opgenomen van € 11.052,--. Hiervan is € 1.000,-- betaald aan een nieuwe organisatie voor het onderhouden van de partnerband met Ibbenbüren. Bij de tweede bestuursrapportage hebben wij € 20.000,-laten vrijvallen. Conclusie weerstandsvermogen Weerstandsvermogen is van belang aangezien dit dient als (een wenselijke) buffer. Er kan gesteld worden dat het weerstandsvermogen zich op een adequaat niveau bevindt indien de Gemeente Hellendoorn in staat is om substantiële tegenvallers op te vangen zonder dat afbreuk wordt gedaan aan eerder vastgesteld beleid en de hieraan gekoppelde (gewenste) niveaus van programma’s en activiteiten. Naast de aanwezige weerstandscapaciteit en de ongedekte risico’s, zijn ook andere factoren van invloed op het weerstandsvermogen, zoals het aanpassingsvermogen van de organisatie en de kans dat tegenslagen zich gelijktijdig voordoen (samenloop van risico’s). Uit de combinatie van de eerder genoemde weerstandscapaciteit, de rekeningsaldi van de afgelopen jaren als de bekende risico’s, blijkt dat de gemeente Hellendoorn de risico’s adequaat heeft afgedekt en dat we nog steeds mogelijkheden hebben om tegenvallers op te kunnen vangen. Desalniettemin is het jaar 2012 afgesloten met een nadelig jaarrekeningsaldo van € 777.000,--. Vanaf 2007 hadden we alleen zwarte cijfers geschreven bij de jaarrekening. Dat wil uiteraard niet zeggen dat alle tegenvallers automatisch moeten worden opgevangen binnen de weerstandscapaciteit. Integendeel zelfs, deugdelijk financieel beleid houdt in dat structureel de baten en lasten in evenwicht zijn. In dat verband kunnen wij niet om de constatering heen dat er de komende jaren nog veel onduidelijk is, zowel qua middelen als qua ombuigingsmaatregelen. In dat verband is het zaak om de 98 99 Paragraaf 4: Onderhoud kapitaalgoederen 4 Inleiding In de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen geven wij inzicht in het onderhoud van de kapitaalgoederen van de Gemeente Hellendoorn. De kapitaalgoederen kunnen als volgt gerubriceerd worden: die ook duurder is) terwijl er nu voor wordt gekozen • infrastructuur (wegen, riolering); om een lichtere maatregel toe te passen (die daarom • voorzieningen (openbaar groen, speelplaatsen, openbare verlichting); • gebouwen. minder kost) en daarmee, met het beschikbare budHet onderhoud van deze kapitaalgoederen is van groot belang voor het optimaal functioneren get, op meer wegen en plekken toch het noodzakelijke van de gemeente, onder meer op het gebied van veiligheid, vervoer en recreatie. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en onderhoud te kunnen uitvoeren. In Programma 5 wordt uiteraard de (jaarlijkse) lasten. Onderhoud kapitaalgoederen Speelplaatsen In de periode 2000 t/m 2010 zijn bijna alle speelplekken gerenoveerd. Er is hiervoor een investering van € 1,7 miljoen gedaan. De meeste van deze speelplaatsen zijn voorzien van een valdempende ondergrond van rubbertegels en er zijn nieuwe speeltoestellen aangebracht. In totaal hebben we circa 5000 m2 aan rubbertegels als valondergrond te beheren. Er zijn incidenteel bestaande speeltoestellen hergebruikt; hierdoor zullen in de periode 2011-2013 op een aantal speelplaatsen enkele toestellen moeten worden vervangen. De meeste speeltoestellen moeten pas in de periode 2017 t/m 2019 worden vervangen. nader toegelicht welke concrete werkzaamheden zijn in 2012. Het onderhoudsbeleid staat over het algemeen in het teken van sober onderhoud, dat wil zeggen dat alleen het noodzakelijke onderhoud wordt verricht om de functie van het object in standuitgevoerd te houden. Beleid Riolering In 2009 is het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Het beleid van Hellendoorn voor het onderhoud aan kapitaalgoederen is opgenomen in de (VGRP) vastgesteld. Daarin zijn onder andere de nota's: Onderhoudsprogramma wegen (jaarlijks); resultaten van het Waterplan verwerkt en leggen we Gemeentelijk rioleringsplan (VGRP 2009-2015 (2009); een relatie met de afkoppelplannen. Tevens spelen we Operationeel Beheer- en Onderhoudsplan Riolering (2009) Gladheidsbestrijdingsplan 2010-2014. in op de nieuwe Wet verankering en bekostiging van Groenbeleidsplan (oktober 2003); gemeentelijke watertaken waarmee we de zorg voor Nota speelplaatsenbeleid (april 2003); Lichtbeleid openbare ruimte 2010-2014 “08-12-2009” regen- en grondwater, uitgewerkt in maatregelen, ver Gemeentelijk milieuprogramma 2012-2015 “03-01-2012” talen naar de rioolheffing. Omdat in de afgelopen 15 Meerjaren onderhoudsrapportage binnensportaccommodaties (december 2001); Integraal HuisvestingsPlan (IHP) 2011-2014 (door B&W vastgesteld op 28 september 2010). jaar slechts op beperkte schaal riolen vervangen zijn is Inleiding Openbare verlichting Waarde van de kapitaalgoederen Er is in januari 2011 een overeenkomst gesloten voor 5 jaar voor het onderhoud en beheer van de openbare verlichting(sinstallatie) in de gemeenten Wierden, Rijssen-Holten, Hof van Twente, Twenterand, Tubbergen en Hellendoorn (Twenterand en Tubbergen alleen voor het onderdeel schadeafhandeling). De openbare verlichting in het buitengebied is aan vervanging toe. Lantaarnpalen gaan zo’n veertig jaar mee: we willen de lantaarnpalen dan ook niet zomaar vervangen, maar bewust kijken waar wel en waar geen verlichting nodig is. Samen met ander Twentse gemeenten maken we beleid voor veilige en energiezuinige verlichting van het buitengebied. Het uitgangspunt daarbij is: licht waar nodig, donker waar mogelijk, daarbij optimaal rekening houdend met aspecten van verkeersveiligheid en sociale veiligheid. Vanaf 2011 wordt LED verlichting (met dim-mogelijkheid) standaard toegepast bij projecten waar nieuwe verlichting wordt geplaatst.. Als bijkomend positief effect wordt hierdoor een sterke bijdrage geleverd aan de milieubeleidsdoelstellingen om te komen tot een energiebesparing en het terugdringen van de CO² uitstoot. besloten om in 10 jaar een inhaalslag te plegen. In het De totale boekwaarde van de materiële vaste activa Waarde van de kapitaalgoederen uitvoeringsprogramma (VGRP) zijn diverse projecten bedraagt per 31 december 2012 volgens deze jaarrekeDe totale boekwaarde van de materiële vaste activa bedraagt per 31 december 2012 volgens op deze wijze uitgevoerd en de realisatie loopt nagening € 126 miljoen. De onderverdeling is als volgt: deze jaarrekening 126 miljoen. De onderverdeling is als volgt: noeg op schema. Bestaande dakvlakken zijn zoveel mogelijk op open2011 Materieel vast actief 2012 bare regenwatervoorzieningen aangesloten die de 3.067.120 1. Gronden en terreinen 3.060.132 gemeente bij vervanginsgprojecten heeft uitgevoerd. 687.239 2. Erfpachtgronden 687.239 3. Woonruimten 3.047.281 2.077.392 Op basis van de beoordeling van de uitgevoerde 56.570.368 4. Bedrijfsgebouwen 58.189.983 inspecties is een vervangingsplan opgesteld. Vakdis5. Grond-, weg- en waterbouwkundige 36.101.589 40.522.101 ciplines zijn zoveel mogelijk op elkaar afgestemd, het werken streven is erop gericht vervangingen waar mogelijk 2.747.149 6. Vervoermiddelen 2.734.845 te combineren met wegreconstructies, verkeersmaat15.375.926 7. Machines, apparaten en installaties 14.645.353 regelen c.q. groot onderhoud aan wegverhardingen 4.156.572 8. Overige materiële activa 4.086.195 en groenvoorzieningen. In Programma 5 wordt nader 121.753.244 126.003.240 Totaal toegelicht welke concrete werkzaamheden zijn uitgevoerd in 2012. In bijlage II, de financierings- en investeringsstaat, staan de omvangrijke investeringen die wij in 2012 De kapitaalgoederen hebben gepleegd. In de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen geven wij inzicht in het onderhoud van de kapitaalgoederen van de Gemeente Hellendoorn. De kapitaalgoederen kunnen als volgt gerubriceerd worden: • infrastructuur (wegen, riolering); • voorzieningen (openbaar groen, speelplaatsen, openbare verlichting); • gebouwen. Het onderhoud van deze kapitaalgoederen is van groot belang voor het optimaal functioneren van de gemeente, onder meer op het gebied van veiligheid, vervoer en recreatie. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en uiteraard de (jaarlijkse) lasten. Het onderhoudsbeleid staat over het algemeen in het teken van sober onderhoud, dat wil zeggen dat alleen het noodzakelijke onderhoud wordt verricht om de functie van het object in stand te houden. Beleid Wegen Jaarlijks wordt er een onderhoudsbestek gemaakt voor het onderhoud aan wegen. Eens in de drie jaar wordt door derden een weginspectie uitgevoerd. In 2012 zijn alle asfaltwegen opnieuw visueel geïnspecteerd. Daarmee is er een actueel en objectief beeld van de onderhoudssituatie die de komende jaren als basis dient voor te treffen onderhoudsmaatregelen. Steeds meer gemeenten in Nederland meten de kwaliteit van hun openbare ruimte met de CROW-systematiek; voor het wegbeheer gelden de richtlijnen R++, R+, R, R- en slechter. Voor de gemeente Hellendoorn wordt kwaliteitsniveau R (basis) gehanteerd. Het accent ligt de laatste jaren veel meer op het kleinschalig onderhoud om vooral scheurvorming in asfaltwegen te herstellen en te voorkomen. Daarmee wordt bedoeld dat er normaliter bijvoorbeeld een asfaltoverlaging van een weg zou plaatsvinden, (dit is een zwaardere onderhoudsmaatregel waardoor de restlevensduur weer flink wordt verhoogd, maar Het beleid van Hellendoorn voor het onderhoud aan kapitaalgoederen is opgenomen in de nota’s: • Onderhoudsprogramma wegen (jaarlijks); • Gemeentelijk rioleringsplan (VGRP 2009-2015 (2009); • Operationeel Beheer- en Onderhoudsplan Riolering (2009) • Gladheidsbestrijdingsplan 2010-2014. • Groenbeleidsplan (oktober 2003); • Nota speelplaatsenbeleid (april 2003); • Lichtbeleid openbare ruimte 2010-2014 (08-12-2009) • Gemeentelijk milieuprogramma 2012-2015 (03-012012) • Meerjaren onderhoudsrapportage binnensportaccommodaties (december 2001); • Integraal HuisvestingsPlan (IHP) 2011-2014 (door B&W vastgesteld op 28 september 2010). 100 Openbaar groen Gebouwen In oktober 2003 is het groenbeleidsplan opgesteld. Het groenbeleidsplan omvat het beleidskader voor een periode van 10 jaar en beschrijft de huidige situatie, knelpunten en potenties en de toekomstige ontwikkelingen. Onder openbaar groen wordt in dit kader uitsluitend het groen binnen de bebouwde kom verstaan. De hoofddoelstelling van het groenbeleidsplan is: “Het duurzaam in stand houden en ontwikkelen van (hoofd) groenstructuur binnen de gemeente Hellendoorn”. Eind 2011 is de Actie snippergroen opgestart. Belangrijkste doelstelling is om het gemeentelijk eigendom beter in kaart te brengen. In dat kader wordt eigenaren, tenzij sprake is van wijkstructuurgroen, de mogelijkheid geboden om snippergroen aan te kopen, te huren of in bruikleen over te nemen. In laatstgenoemde situatie onderhouden inwoners openbaar groen, dat ook als zodanig in stand moet blijven. Dit bespaart de gemeente onderhoudskosten en over het algemeen wordt het dan intensiever onderhouden, hetgeen de kwaliteit van het onderhoud ten goede komt. Binnen de Gemeente Hellendoorn kan onderscheid gemaakt worden tussen enerzijds accommodaties die door de eigen organisatie en voor maatschappelijke doeleinden worden gebruikt en anderzijds objecten die voor een maatschappelijk doel zijn gesticht met gemeenschapsgelden, maar waar de exploitatie in handen is van een zelfstandige stichting. Een voorbeeld van deze laatste groep zijn de onderwijsgebouwen. Onderstaand willen we op beide vormen ingaan. 101 Accommodaties die door de eigen organisatie en voor maatschappelijke doeleinden worden gebruikt De onderhoudsplanningen voor de gemeentelijke gebouwen zijn opgesteld met het facilitaire pakket ‘Planon’. Dit facilitaire pakket wordt voor de volgende doeleinden gebruikt: • Opstellen en beheren meerjaren onderhoudsplanningen conform de NEN 2767; • Aannemen en verwerken van klachten met betrekking tot gemeentelijke gebouwen (het zogenaamde facilitaire meldpunt); • Reserveren van ruimten in het Huis voor Cultuur en Bestuur; • Opstellen en beheren van contracten. Onderwijshuisvesting Ten behoeve van de schoolgebouwen wordt jaarlijks een Integraal Huisvestingsprogramma (IHP) voor vier jaar opgesteld, waarin het toekomstig onderhoud, voorstellen over renovatie, verbouw en nieuwbouw, de bekostiging van onderwijskundige vernieuwingen en investeringen ten gevolge van nieuwe/aangescherpte wet- en regelgeving zijn opgenomen. Op 13 december 2011 is door de gemeenteraad ingestemd met de doordecentralisatie van onderwijshuisvestingstaken aan de schoolbesturen primair onderwijs met ingang van 1 januari 2012. In dit “Hellendoornse model” wordt voorgesteld de geldende wijze van bekostiging in stand te houden maar de schoolbesturen een meer zelfstandige rol te geven. De administratieve last wordt verminderd doordat de schoolbesturen geen aanvragen meer hoeven te doen. Het indienen van plannen en begrotingen alsmede de vaste afrekenprocedure blijft eveneens achterwege. De budgetten voor groot onderhoud worden rechtstreeks overgemaakt naar de schoolbesturen op basis van het centraal meerjarenonderhoudsplan. 102 103 5 niet toegestaan. Uitzettingen in de vorm van aandelen zijn uitsluitend toegestaan indien daarmee een publiek belang wordt gediend. Aan instellingen die volgens de gemeenteraad bijdragen aan de publieke taak kunnen dus wel leningen en garanties worden verstrekt. Vrij vertaald is het dus toegestaan om bankactiviteiten te verrichten voor de ‘normale’ bedrijfsvoering van de gemeente, maar is het niet de bedoeling dat er bankactiviteiten worden verricht uitsluitend gericht op het vergaren van inkomsten. behoeft de goedkeuring van gedeputeerde staten. De verbonden partijen Verbonden partijen Ook in de Wet financiering decentrale overheden (fido) speelt het publieke belang een rol. Deze Conclusie van het voorgaande is wet dat geeft het participeren in privaatrechtelijke rechtspersonen uitsluitend aan het begrip publieke taak een beperkte invulling kan plaatsvinden indien onderzocht en gemotiveerd is waarom beleidsvoornemens niet kunnen en kijkt daarbij vooral naar het beoogde doel van de Deelnemingen worden uitgevoerd door de gemeente zelf, door een gemeenschappelijke regeling of door middel van bankactiviteiten. Indien het aantrekken en uitzetten van Verbonden partijen worden niet geconsolideerd in de subsidies. middelen als doel heeft het genereren van inkomen, begroting en jaarstukken (artikel 5 van het BBV). In de mag dit volgens de Wet fido niet tot de publieke taak gemeentebegroting komen wel bijdragen aan de diverworden gerekend en daarom is dit niet toegestaan. se gemeenschappelijke regelingen en dergelijke voor, Uitzettingen in de vorm van aandelen zijn uitsluitend maar deze instellingen hebben hun eigen begroting en toegestaan indien daarmee een publiek belang wordt jaarrekening. Uiteraard worden aandelen en effecten Deelnemingen gediend. Aan instellingen die volgens de gemeentewel op de balans verantwoord. Verbonden worden niet geconsolideerd in de begroting en jaarstukken (artikel 5 van het BBV). raad bijdragenpartijen aan de publieke taak kunnen dus wel In de gemeentebegroting komen Vrij welvertaald bijdragen deaandelen diverseingemeenschappelijke regelingen leningen en garanties worden verstrekt. is aanDe gemeenschappelijke regelingen be- en het dus toegestaan om bankactiviteiten te verrichten treffen de bijdragen in het kapitaal van de Stadsbank dergelijke voor, maar deze instellingen hebben hun eigen begroting en jaarrekening. Uiteraard worden voor de ‘normale’ bedrijfsvoering gemeente, Oost-Nederland en de inschrijving in het Grootboek aandelen en effecten wel opvan de de balans verantwoord. maar is het niet de bedoeling dat er bankactiviteiten NWS. worden verricht uitsluitend gericht op het vergaren van De aandelen in gemeenschappelijke regelingen betreffen de bijdragen in het kapitaal van de inkomsten. De effecten hebben betrekking op de aandelen in Stadsbank Oost-Nederland en de inschrijving in hetVitens Grootboek NWS. NV, Wadinko NV, Bank Nederlandse Gemeenten Conclusie van het voorgaande is dat het participe(BNG), Enexis NV, Attero NV en overige deelnemingen ren privaatrechtelijke die zijn NV, ontstaan uit de verkoop van de Essent Groep De ineffecten hebben rechtspersonen betrekking opuitsluitend de aandelen in Vitens Wadinko NV, Bank Nederlandse kan plaatsvinden indien onderzocht en gemotiveerd NV. De aandelen zijn gewaardeerd tegen Gemeenten (BNG), Enexis NV, Attero NV en overige deelnemingen die zijn ontstaannominale uit de verkoop is waarom beleidsvoornemens niet kunnen worden waarde. De verhouding en de nominale waarde van de en van de Essent Groep NV. De aandelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De verhouding uitgevoerd door de gemeente zelf, door een gemeeneffecten is als volgt: de nominale waarde van de effecten is als volgt: schappelijke regeling of door middel van subsidies. De verbonden partijen Inleiding • eigen en vreemd vermogen van de partij per 1 januari en 31 december; • solvabiliteit; • belang dat de gemeente heeft in de partij; • het resultaat van de verbonden partij. De gemeente kan haar beleidsvoornemens tot uitvoering brengen door inschakeling van verbonden partijen. Het begrip “verbonden partij” is gedefinieerd als een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie, waarin de provincie onderscheidenlijk gemeente een bestuurlijk èn een financieel belang heeft. Hierbij kan worden gedacht aan gemeenschappelijke regelingen, deelnemingen (vennootschappen), stichtingen e.d. Van een bestuurlijk belang is sprake indien de gemeente zeggenschap heeft, “hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur, hetzij uit hoofde van stemrecht”. Onder financieel belang wordt verstaan dat de gemeente middelen beschikbaar heeft gesteld die niet verhaalbaar zijn in geval van faillissement van de verbonden partij of in geval de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. De gemeente kan ook relaties hebben met privaatrechtelijke en publiekrechtelijke organisaties die niet onder verbonden partijen als bedoeld in het BBV vallen. Het gaat dan om relaties waarbij alleen sprake is van of een financieel of van een bestuurlijk belang. In 2012 is in Twents verband een ambtelijk werkgroep geformeerd welke het beleid van de diverse verbonden partijen tegen het licht houdt. Ook wordt bekeken of het mogelijk is gezamenlijk beleid te formuleren voor bijvoorbeeld de begrotingsuitgangspunten van de verbonden partijen. Publieke belang Omschrijving De kerntaak van gemeenten is het behartigen van het publiek belang. Hierbij horen bepaalde activiteiten, zoals het beheer en het onderhoud van wegen en riolering, het verlenen en controleren van bouw- en milieuvergunningen en het verstrekken van bijstandsuitkeringen, etc. Het in concurrentie met privaatrechtelijke organisaties uitoefenen van commerciële activiteiten behoort zeker niet tot het publieke domein. Een gemeenschappelijke regeling is een publiekrechtelijke organisatie en in feite een verlengstuk van de gemeente. In principe is een gemeenschappelijke regeling niets meer of minder dan een samenwerkingsvorm tussen gemeenten, ter uitoefening van activiteiten ten behoeve van het publiek belang. Het onderbrengen van gemeentelijke activiteiten in een gemeenschappelijke regeling is vrijwel onbeperkt mogelijk. Een gemeenschappelijke regeling is overigens wel een zelfstandige rechtspersoon, maar gemeenten kunnen uiteindelijk worden aangesproken op tekorten van de gemeenschappelijke regeling. Beleid Op grond van de financiële verordening van de gemeente Hellendoorn (vastgesteld in uw vergadering van 23 november 2005) moet voor de verbonden partijen een beleidsnota door de raad worden vastgesteld. Deze nota wordt ‘naar behoefte’ aangeboden. Hiermee worden kaders gesteld voor het beleid inzake (het aangaan van nieuwe) participaties en met name de condities waaronder het publiek belang is gediend met behartiging door verbonden partijen. Tevens zal een lijst met verbonden partijen ten behoeve van de raad worden opgesteld met ten minste: • naam van de verbonden partij; • vestigingsplaats; • openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd/ reden van participatie; In een privaatrechtelijke rechtsvorm kan niet zonder meer worden geparticipeerd. Oprichting van en deelneming in stichtingen, maatschappen, vennootschappen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen, kan alleen plaatsvinden indien dat in het bijzonder aangewezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar belang. Een dergelijk besluit 104 Vitens NV Wadinko NV BNG Aantal aandelen Verhouding / belang 30.113 65 24.180 AanschafBalanswaarde waarde (per (totaal) aandeel) 0,60% 2,72% 0,04% 1,00 100,00 2,50 30.113 6.500 60.450 Deelnemingen ontstaan door de verkoop van Essent Groep NV: Enexis Holding NV 32.331 0,02% 0,62 20.045 Attero Holding NV 32.331 0,02% 0,12 3.880 Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV 32.331 0,02% 1 Vordering op Enexis BV Verkoop Vennootschap BV 0,02% 0,02% 4 4 CBL Vennootschap BV 0,02% 4 Claim Staat Vennootschap BV Totaal 0,02% 4 121.005 Deintrinsieke intrinsieke waarde van de effecten wordtopgeschat De waarde van de effecten wordt geschat zo’n € 5,1 miljoen (cijfers per 31 december 2011). 2011). Gemeenschappelijke regelingen 105 op zo'n € 5,1 miljoen (cijfers per 31 december Gemeenschappelijke regelingen beperkingen uitsluitend onder aangepaste omstandigheden in staat zijn tot het verrichten van regelmatige arbeid. Met het oog op een betere positionering in de markt is met ingang van 1 januari 1998 SOWECO NV opgericht, waarin alle operationele activiteiten zijn ondergebracht. Het beleid en de uitvoering van de reïntegratie van de Wet werk en bijstand en de Wet sociale werkvoorziening wordt op elkaar afgestemd. Uitgangspunt is dat een Wsw-werknemer op een zo regulier mogelijke werkplek komt te werken, zo mogelijk in de eigen gemeente. De raden van de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn hebben besloten uit te treden uit de gemeenschappelijke regeling Soweco en vervolgens samen op te trekken bij de verdere uitwerking van de WSW. In 2013 wordt gewerkt aan de ontvlechting per 1 januari 2014 en wordt duidelijk wat de financiële consequenties zijn van de uittreding. Regio Twente De gemeente Hellendoorn maakt deel uit van de gemeenschappelijke regeling Regio Twente. Regio Twente is het samenwerkingsverband van de 14 Twentse gemeenten en is ontstaan in 1994. Regio Twente vervult samen met de Twentse gemeenten werkzaamheden op een heel breed gebied: verkeer en vervoer, volkshuisvesting en ruimtelijke ordening, economische zaken, veiligheid, volksgezondheid en recreatie en toerisme. De Regio Twente brengt gemeenten samen, initieert, maakt verbindingen en stimuleert nieuwe initiatieven. De activiteiten die de Regio Twente uitvoert, zijn in verschillende sectoren/functies verdeeld, bijvoorbeeld: GGD, hulpverleningsdiensten, recreatie en toerisme en economische zaken. Het ‘bovengemeentelijke’ van deze regeling geeft het belang aan voor Hellendoorn. Daarnaast is er ook een financieel belang, in de vorm van een verplichte bijdrage per deelnemende gemeente, gebaseerd op het aantal inwoners. De bijdrage van de gemeente Hellendoorn over 2012 bedraagt circa € 1,2 miljoen. Ook de vertegenwoordiging in het algemeen bestuur is gebaseerd op het aantal inwoners, waarbij iedere gemeente vertegenwoordigd moet zijn. Middels het algemeen bestuur hebben de gemeenten stemrecht en als zodanig invloed op het beleid van Regio Twente. Verenigingen en stichtingen Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Alle 415 gemeenten (in 2012) zijn vrijwillig lid van de VNG. Daarnaast zijn enige tientallen gewesten, de (voormalig) Nederlandse Antillen en Aruba lid. De VNG draagt zorg voor de belangenbehartiging van alle gemeenten bij andere overheden. Daarnaast verzorgt de VNG advisering aan alle leden over actuele ontwikkelingen (pro-actief) en advisering aan individuele leden (op verzoek). Het eigen vermogen van de Regio Twente bedraagt per 31 december 2011 € 2,7 miljoen op een totaal vermogen van € 125,4 miljoen. De Algemene reserve bedraagt € 1,6 miljoen negatief. Dit komt met name omdat de regio Twente uitgaven in het kader van de Agenda van Twente heeft voorgefinancierd. Stichting Rekenkamer West Twente Als onderdeel van de invoering van de Wet dualisering zijn gemeenten verplicht een lokale rekenkamer(functie) in het leven te roepen. De rekenkamer heeft als taak het versterken van de controlerende rol van de gemeenteraad. De gemeente Hellendoorn heeft samen met de gemeenten Rijssen-Holten en Wierden gekozen voor een gezamenlijke rekenkamerfunctie. In 2007 is de Stichting Rekenkamer West Twente opgericht voor het faciliteren van de samenwerkende rekenkamerfuncties op het punt van het doen van onderzoek van de doelmatigheid, doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het door een gemeentebestuur gevoerde bestuur. De raadsgriffiers van de drie deelnemende gemeenten vormen gezamenlijk het bestuur van de stichting. In 2012 is onderzoek gedaan naar beleid en beheer van onroerende zaken. Veiligheidsregio Twente De Veiligheidsregio Twente wil de veiligheid van iedereen die in Twente woont, werkt en verblijft vergroten door crisisbeheersing en rampenbestrijding efficiënt, effectief en professioneel te organiseren. Om dit te realiseren werken zij intensief samen met politie, brandweer, Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en alle veertien Twentse gemeenten. Afhankelijk van de aard en oorzaak van een incident, werken zij ook samen met defensie en het Waterschap Regge en Dinkel. De Gemeenschappelijke regeling geldt vanaf 1 januari 2011 op basis van de Wet veiligheidsregio’s. SOWECO Het Sociale Werkvoorzieningschap Centraal Overijssel (SOWECO) is namens de deelnemende gemeenten Almelo, Rijssen-Holten, Tubbergen, Wierden, Twenterand en Hellendoorn belast met de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening. Het doel van deze wet is het bieden van een passende werkplek aan personen die vanwege lichamelijke, verstandelijke of psychische 106 107 6 De bankverwachtingen geven een redelijk vlak verloop van de rente voor de komende maanden. Over een jaar voorzien de banken echter opnieuw een (beperkte) stijging. Alleen onverwachte, politieke ontwikkelingen kunnen dit beeld nog sterk verstoren. Renteverloop 2012 Treasury Inleiding 4. Het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet fido respectievelijk de limieten en richtlijnen van het treasurystatuut; 5. Het verankering van de treasury activiteiten in de administratieve organisatie. Het treasurybeleid maakt onderdeel uit van het totale financiële beleid. Begin 2010 is het treasury-statuut geactualiseerd en vastgesteld door de gemeenteraad. Treasury is het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. Inmiddels worden concrete stappen ondernomen om het treasurybeleid verder te ontwikkelen en te implementeren in de organisatie. Eind 2011 is door de raad ingestemd met de nota over de financieringspositie van de gemeente Hellendoorn. Hierin staan concrete maatregelen om onze schuldpositie (op termijn) terug te brengen. Treasurybeheer Risicobeheer Centraal uitgangspunt ten aanzien van financieel risico is een defensief en risicomijdend beleid. Concreet betekent dit: • De gemeente mag geld alleen aantrekken dan wel uitzetten uit hoofde van de “publieke taak”; • Bankachtige activiteiten met als doel het genereren van inkomen worden niet tot de publieke taak van de gemeente gerekend. • Het uitzetten van middelen is alleen toegestaan indien deze een prudent karakter hebben. Treasurybeleid Het algemene beleidsuitgangspunt van het treasurybeheer binnen onze gemeente is: de gemeente voert –gelet op haar publiekrechtelijke taak om maatschappelijke kapitaal te beheren– een risico-mijdend treasurybeleid. Binnen dit risicomijdend beleid stelt de gemeente zich ten doel een zo hoog mogelijk rendement over het belegd vermogen en/of zo laag mogelijke kosten over leningen te realiseren binnen duidelijk geformuleerde randvoorwaarden ter beperking van risico’s. Renterisico’s Voor het aantrekken en opnemen van geldleningen is door de gemeente Hellendoorn gekozen voor een laag risicoprofiel. De korte termijn risico’s worden begrensd door de kasgeldlimiet, zoals die is opgenomen in de Wet Fido. De lange termijn risico’s worden begrensd door de renterisiconorm, zoals die is opgenomen in de Wet Fido. Geldmarkt (kredieten voor maximaal een jaar) De doelstellingen van het treasurybeleid zijn: 1. Het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities; 2. Het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeits risico’s; 3. Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities; Het afgelopen jaar heeft de rente zich gematigd ontwikkelend en is vrij laag gebleven. Kort financieren blijft aantrekkelijk. Begin juli heeft de ECB de Europese rente met 0,25% verlaagd naar nu 0,75%. De laatste maanden heeft de ECB geen rentewijziging doorgevoerd. De experts verwachten dat de bank haar tarieven in 2013 voor het eerst weer zal verhogen. Deze stap is nodig om de inflatie tegen te gaan. De maandgeldrente (Euribor) heeft geschommeld tussen 0,11% en 0,89%, met een hoogste stand in januari 2012. De gemiddelde maandgeldrente bedroeg 0,31%. 108 Kredietrisico's (kredieten langer dan een jaar) Kapitaalmarkt verband wordt het gemiddelde genomen van de korte kunnen dit beeld nog sterk verstoren. financieringsbehoefte op andere momenten. Per 1 januari 2012 stond de gemeente garant voor een bedrag van € 6,3 miljoen. Eind 2012 is dit € 5,7 financiering per aanvang van de drie kalendermaanden De bankverwachtingen geven een redelijk vlak verloop miljoen. Dit betreft voornamelijk garantstelling in het kader van de nationale hypotheek garantie. De in een kwartaal. Door uit te gaan van een gemiddelde van de rente voor de komende maanden. Over een gemeente heeft voor de sociale woningbouw met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) een over drie maanden kunnen pieken in de behoefte aan jaar voorzien de banken echter opnieuw een (beperkte) achtervangovereenkomst gesloten. Per 31 december heeft het WSW bijna € 103 miljoen aan leningen korte financiering worden gesaldeerd met een lagere stijging. Alleen onverwachte, politieke ontwikkelingen geborgd. Kasgeldlimiet blijkt uit het overzicht, is de kasgeldlimiet in 2012 Kredietrisico’s Zoals de laatste jaren gebruikelijk, is ook in het afgelopen jaarZoals de financieringsbehoefte zoveel mogelijk niet rente overschreden. Per januari 2012financieringsmiddelen stond de gemeente garant voorDe eenkortlopende met1kortlopende ingevuld. ligt immers substantieel lager bedrag van € 6,3 miljoen. Eind 2012 is dit € 5,7 miljoen. dan de rente voor langlopende leningen. De maximale omvang wordt daarbij bepaald door de kasgeldDit betreft voornamelijk in van het kader van limiet. Dit houdt in dat degarantstelling totale omvang de vlottende schuld maximaal 8,5% van de lastenkant van de nationale hypotheek garantie. De gemeente heeft de gemeentebegroting mag zijn. Het begrotingstotaal voor 2012 komt uit op een bedrag van € 99,1 voor de sociale woningbouw hetkomt Waarborgfonds miljoen. De kasgeldlimiet voormet 2012 derhalve uit op € 8,1 miljoen. Sociale Woningbouw (WSW) een achtervangovereenAls de omvang van de korte financiering wordt getoetst aan de kasgeldlimiet, dan ontstaat het beeld komst gesloten. Per 31 december het WSW bijna zoals dat in onderstaand overzichtheeft is weergegeven. In dat verband wordt het gemiddelde genomen van €de103 miljoen aan leningen geborgd. korte financiering per aanvang van de drie kalendermaanden in een kwartaal. Door uit te gaan van een gemiddelde over drie maanden kunnen pieken in de behoefte aan korte financiering worden gesal- Kasgeldlimiet deerd met een lagere financieringsbehoefte op andere momenten. Zoals de laatste jaren gebruikelijk, is ook in het afgelopen zoveel mogelijk Zoals jaar blijktde uitfinancieringsbehoefte het overzicht, is de kasgeldlimiet in 2012 niet overschreden. met kortlopende financieringsmiddelen ingevuld. De kortlopende rente ligt immers substantieel lager dan de rente voor langlopende leningen. De maximale omvang wordt daarbij bepaald door de kasgeldlimiet. Dit houdt in dat de totale omvang van de vlottende schuld maximaal 8,5% van de lastenkant van de gemeentebegroting mag zijn. Het begrotingstotaal voor 2012 komt uit op een bedrag van € 99,1 miljoen. De kasgeldlimiet voor 2012 komt derhalve uit op € 8,1 miljoen. Als de omvang van de korte financiering wordt getoetst aan de kasgeldlimiet, dan ontstaat het beeld zoals dat in onderstaand overzicht is weergegeven. In dat 109 Gemeentefinanciering Tabel 1: Berekening kasgeldlimiet (bedragen x € 1.000) Tabel 1: Berekening kasgeldlimiet (bedragen x € 1.000) Omschrijving Vlottende schuld 2012 maand 1 maand 2 maand 3 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal 3.139 3.001 1 4.530 11.829 1.129 1.698 3.331 4.195 3 3.698 2.243 Vlottende middelen maand 1 maand 2 maand 3 169 150 91 3.109 293 839 2.840 308 300 450 283 286 Saldo maand 1 maand 2 maand 3 2.970 11.679 4.104 108836 836- 2.8391.390 3.398 4.080 3.048 1.957 Gemiddeld saldo per kwartaal 6.251 36- 650 3.028 Kasgeldlimiet 8.127 8.127 8.127 8.127 Ruimte onder kasgeldlimiet 1.876 8.163 7.477 Financieringspositie In 2011 heeft u beleid vastgesteld om de financieringspositie van de gemeente Hellendoorn te verbeteren. De volgende maatregelen zijn genomen: • Het netto investeringsvolume vanaf 2015 maximeren op € 5 miljoen per jaar. • Vanaf 2015 jaarlijks € 30.000,-- (cumulatief) binnen de begroting vrij maken om de schuldenpositie te verbeteren. • Alle tussentijdse meevallers en het resultaat van een positieve jaarrekening voor minimaal 50% gebruiken ter verbetering van de financieringspositie. 5.099 Renterisiconorm De renterisico’s op de vaste schuld worden beperkt middels de renterisiconorm. Jaarlijks mogen de Tabel 1: Berekening kasgeldlimiet (bedragenenx € 1.000) renterisico’s uit hoofde van renteherziening herfinanciering maximaal 20% van het begrotingstotaal bedragen. De renterisiconorm benadrukt vooral het belang van een goede spreiding van de leningen- Renterisiconorm portefeuille en van de renterisico’s. vankwartaal het renterisico is een 4e benadering Omschrijving 2012 De1eberekening kwartaal 2e 3e kwartaal kwartaal van het te lopen c.q.schuld het gelopen renterisico. Vlottende maand 1 3.139 3.001 1 4.530 maandblijkt 2 11.829 1.129 3.331 norm niet Zoals uit onderstaand overzicht heeft de gemeente Hellendoorn in 1.698 2012 de renterisico maand 3 3.698 2.243 overschreden. In onderstaand overzicht is de4.195 berekening van 3de renterisiconorm weergegeven (x € De renterisico’s op de vaste schuld worden beperkt 1.000). middels de renterisiconorm. Jaarlijks mogen de renteVlottende middelen maand 1 169 3.109 2.840 450 Tabel 2: Berekening renterisiconorm maandvan 2 150 293 308 283 risico’s uit hoofde renteherziening en herfinanciemaand 3 91 839 300 286 ring maximaal 20% van het begrotingstotaal bedragen. Omschrijving: Toelichting: 1 Renteherziening o/g maand 1 benadrukt Saldo 2.970 vooral 108- het 2.8394.080 De renterisiconorm belang van 2 Renteherziening u/g maand 2 11.679 836 1.390 3.048 een goede spreiding van de leningenportefeuille en 3 Netto-saldo herzieningmaand 3 (1-2) 4.104 8363.398 1.957 van de renterisico’s. De berekening van het renterisico Gemiddeld per kwartaal 6.251 in de loop 36-van het dienstjaar 650 3.028 4 Nieuw saldo aangetrokken vaste schuld bedrag opgenomen is5 een van het te lopen c.q. het gelopen Nieuw benadering verstrekte lange leningen Kasgeldlimiet 8.127 8.127 8.127 8.127 6 Netto-saldo aangetrokken vaste schuld (4-5) renterisico. 7 Betaalde aflossingen Ruimte onder kasgeldlimiet 8 Herfinanciering aflossing 1.876 8.163 laagste bedrag van 6 en 77.477 5.099 Zoals uit onderstaand overzicht blijkt heeft de gemeente Hellendoorn in 2012 de renterisico norm niet overschreden. In onderstaand overzicht is de berekening van de renterisiconorm weergegeven (x € 1.000). 12 Ruimte (10-9) Renterisiconorm Renterisicoop opde devaste vasteschuld schuldworden beperkt (3+8)middels de renterisiconorm. Jaarlijks mogen de De9renterisico’s renterisico’s uit hoofde van renteherziening en herfinanciering maximaal 20% van het begrotingstotaal bedragen. De renterisiconorm benadrukt vooral het belang van een goede spreiding van de leningen10 Renterisiconorm 20 % van 11 portefeuille en van de renterisico’s. De berekening van het renterisico is een benadering van het te 11 Begrotingstotaal 2012 lopen c.q. het gelopen renterisico. Zoals uit onderstaand overzicht blijkt heeft de gemeente Hellendoorn in 2012 de renterisico norm niet overschreden. In onderstaand overzicht is de berekening van de renterisiconorm weergegeven (x € 1.000). 2012 0 0 0 10.000 411 9.589 10.627 9.589 9.589 19.122 95.611 9.533 Tabel 2: Berekening renterisiconorm Tabel 2: Berekening renterisiconorm Omschrijving: 1 Renteherziening o/g 2 Renteherziening u/g 3 Netto-saldo herziening Toelichting: 4 5 6 7 8 bedrag in de loop van het dienstjaar opgenomen Nieuw aangetrokken vaste schuld Nieuw verstrekte lange leningen Netto-saldo aangetrokken vaste schuld Betaalde aflossingen Herfinanciering 9 Renterisico op de vaste schuld 10 Renterisiconorm 11 Begrotingstotaal 2012 12 Ruimte (1-2) (4-5) aflossing laagste bedrag van 6 en 7 (3+8) 20 % van 11 (10-9) 2012 0 0 0 10.000 411 9.589 10.627 9.589 9.589 19.122 95.611 9.533 110 Kasstroomoverzicht 2012 (bedragen x € 1.000,--) 2012 2011 Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo jaarrekening Afschrijvingen Leningenportefeuille Er zijn verschillende leningen aangetrokken ter invulling van de eigen financieringsbehoefte. Eind 2012 bedraagt de totale schuld € 130,7 miljoen, oftewel circa € 3.656,-- per inwoner (ultimo 2011 was dit € 131,3 miljoen respectievelijk € 3.672,-- per inwoner). In bijlage V is een totaal overzicht te vinden van alle opgenomen langlopende geldleningen en in bijlage VI staan alle gewaarborgde geldleningen vermeld. 7776.545 Mutatie voorraden Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden (excl. bankschulden) Totaal w erkkapitaal 4.6361.210 2.393 Mutaties reserves Muaties voorzieningen 1.270837- Gelet op de grote bedragen die gepaard gaan bij het aantrekken en uitzetten van geld is het van groot belang dat er een goed inzicht is in de inkomende en uitgaande geldstromen. De gemeente brengt de interne liquiditeitsrisico’s in beeld door de treasuryactiviteiten onder andere te baseren op een liquiditeitenplanning. De liquiditeitenplanning wordt elk kwartaal voortschrijdend geactualiseerd op basis van de verplichtingen, de geprognosticeerde inkomsten en uitgaven alsmede de niet reguliere posten. 1.051 7.245 3.924 1.2672.222 1.033- 4.879 6.443442- 2.1072.628 Kasstroom uit operationele activiteit en Liquiditeitsprognose 6.8856.290 Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen immateriele vaste activa Desinvesteringen immat eriele vaste activa Investeringen mat eriele vaste activa Desinvesteringen mat eriele vast e activa Investeringen financiele vaste activa Desinvesteringen financiele vast e activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroomoverzicht Een kasstroomoverzicht is een overzicht van de feitelijke geldstromen die in een organisatie in de loop van een boekjaar binnenkomen en uitgaan. Onderstaand kasstroomoverzicht geeft inzicht in de in- en uitgaande kasstromen, de financiering en de liquiditeit. Binnen de kasstroom uit operationele activiteiten is er in 2012 een overschot van € 2,6 miljoen. De afschrijving op investeringen (€ 6,6 miljoen) levert samen met het werkkapitaal (€ 1,0 miljoen) een positieve kasstroom op. Het saldo van de jaarrekening (€ 0,8 miljoen negatief) en mutaties in reserves en voorzieningen (€ 2,1 miljoen) zorgen voor een negatieve kasstroom. De (negatieve) kasstroom uit investeringsactiviteiten, illustreert het omvangrijke investeringsvolume van de afgelopen jaren. Met name ook in de sfeer van de materiële vaste activa (gebouwen, wegen, riolen) is sprake van een omvangrijk investeringsprogramma. Per saldo mondt een en ander uit in een afname van de liquide middelen met € 5.015.000,--. Voor een verdere toelichting wordt kortheidshalve verwezen naar de betreffende onderdelen van de balans. Dit investeringsprogramma bestaat uit het reguliere investeringsprogramma en de investeringen in het kader van de strategische projecten. De kasstroom uit financieringsactiviteiten wordt met name bepaald door het opnemen van langlopende geldleningen, terwijl hier alleen de reguliere aflossingen tegenover staan. Per saldo zijn de financieringsmiddelen in 2012 met € 0,6 miljoen verminderd. 9513.1315.317 6201.513 39216.8046.496 5261.022 7.016- 10.204- Kasstroom uit financieringsactiviteiten Opgenomen langlopende geldleningen Aflossing langlopende geldleningen Aflossing kasgeldleningen Kasstroom uit financieringsactiviteiten 10.000 10.627- Mutatie geldmiddelen 17.500 9.0025.000627- 3.498 5.015- 416- 3.0078.0225.015- 2.5913.007416- De mutatie in geldmiddelen is als volgt te specificeren Liquide middelen ultimo vorig dienstjaar: Liquide middelen ultimo dienstjaar: Mutatie geldmiddelen: 111 7 Afdekken risico’s Grondbeleid Inleiding de beperkte financieringsmogelijkheden die banken bedrijven bieden leidt tot het uitblijven van serieuze vraag. Ook een poging om, in een concreet geval, via een erfpachtconstructie op maat tot afzet van gronden te komen heeft niet tot succes geleid. Het grondbeleid van de Gemeente Hellendoorn is er op gericht om andere beleidsvelden te ondersteunen. De uitvoering van het grondbeleid leidt tot de exploitatie van industrieterreinen en woonwijken en de aankoop en verkoop van gronden. Ook grond aan- en verkopen die betrekking hebben op overige beleidsterreinen, zoals bijvoorbeeld de aanleg en reconstructie van wegen, behoren tot het grondbeleid. In 2012 is, met externe ondersteuning, onderzoek gedaan om te bepalen wat een juiste prijsstelling is voor de gronden die wij te koop (zullen gaan) aanbieden om gereed te zijn voor het moment dat de vraag weer aantrekt. Dit heeft er toe geleid dat opbrengsten binnen zowel de lopende woningbouwexploitaties als de strategische herontwikkellocaties met in totaal circa € 4,8 miljoen moesten worden afgeraamd. Begin 2013 is gestart met onderzoeken welke acties ondernomen moeten worden om te zorgen dat onze woningbouwkavels nu en vooral als de economie weer aantrekt attractief zijn voor kopers. Dat gebeurt in samenspraak met de marktpartijen die belangen hebben in gemeentelijke grondexploitaties. Het is onvermijdelijk dat bij die samenspraak belangen sterk uiteen lopen. De uitkomst kan leiden tot veranderingen in de woningbouwontwikkeling van onze gemeente, zoals de aard van de te bouwen woningen. Ontwikkeling grondverkopen In de prestatieafspraken met de provincie Overijssel is vastgesteld dat de gemeente Hellendoorn 405 woningen mag bouwen in de periode van 2010 tot 2015. In 2010, 2011 en 2012 zijn daarvan inmiddels 304 woningen gereed gekomen. Het jaar 2012 leverde aan dit aantal een relatief bescheiden bijdrage met 45 woningen. Omdat de jaren 2010 en 2011 door de oplevering van Nieuw Dunant en Buurstede zeer productieve jaren waren, is het aantal in 2012 toch nog bevredigend te noemen. Het wat lagere aantal vindt zijn oorzaak in de algemene economische ontwikkeling en de vastgoedcrisis die ook niet aan Hellendoorn voorbij gaat. Samenspraak met de partners is ook aan de orde voor de kavels op bedrijventerreinen. Weliswaar heeft het eerste bedrijf zich inmiddels op ’t Lochter III gevestigd, maar 1 zwaluw maakt nog geen zomer. Het bouwrijp maken, waarvoor alle voorbereidingen zijn getroffen, wacht op het afsluiten van koopcontracten. In het licht van de demografische ontwikkeling zal de komende jaren de bevolkingssamenstelling binnen de gemeente veranderen. We moeten naar de toekomst toe nadrukkelijk rekening houden met een dalende bevolkingsaantal, maar eveneens een verkleining van het aantal personen per huishouden. Dat externe factoren de oorzaak zijn van de teruggang in verkopen betekent niet dat slechts lijdelijk moet worden afgewacht tot er nieuwe ontwikkelingen komen. Het afgelopen jaar zijn net als vorig jaar weinig grote aankooptransacties tot stand gekomen. De meeste grote aankopen voor grondexploitaties zijn immers al gedaan. Nieuwe aankopen worden in verband met de economische crisis getemporiseerd. Zo ligt het actief verwerven van gronden voor de volgende fasen van Hellendoorn Noord en Kruidenwijk Zuid sinds 2010 stil. Nu het tempo van de woningbouw onder druk staat is het risico dat gedane investeringen te lang zonder rendement blijven te groot. De enige grondverwervingen van betekenis die in 2012 plaatsvonden, waren voor de aanleg van de Noord-Zuidverbinding. Ook de afzet van grond op onze bedrijventerreinen stagneert. Vooral het feit dat op ’t Lochter III in 2012 geen grond is verkocht is zorgelijk. Het achterblijven van verkopen is niet te wijten aan het feit dat dit bedrijventerrein niet aantrekkelijk is, integendeel. De investeringsbereidheid van bedrijven, in combinatie met 112 Bufferreserve Een van de belangrijkste instrumenten om de financiële risico’s binnen de grondexploitatie te beperken is het op niveau houden van de bufferreserve. Door middel van de bufferreserve kunnen tegenvallers door prijsstijging, afzetvertraging en rentestijging worden opgevangen. Binnen de bufferreserve is hiervoor een onderdeel gereserveerd. Voorziening toekomstige verliezen grondexploitaties Aan de meeste grondexploitaties zijn financiële risico’s verbonden. Indien tekorten worden voorzien op gronden die al in exploitatie zijn genomen of gronden waar voornemens zijn deze in exploitatie te nemen, dan wordt een bedrag opgenomen in de voorziening toekomstige verliezen grondexploitaties ter hoogte van het te verwachten verlies. Dit op te nemen bedrag wordt bepaald aan de hand van de verwachte contante waarde van het complex aan het begin (begroting) of eind (jaarrekening) van het dienstjaar. Aan de voorziening wordt rente toegevoegd tegen hetzelfde percentage zoals dat wordt gehanteerd binnen de betreffende grondexploitatie, zodat de voorziening meegroeit met het verwachte tekort. In 2012 heeft de Stec Groep een onderzoek gedaan naar de hoogte van de verkoopprijzen van kavels in onze gemeente en naar aanleiding van dat onderzoek zijn de grondprijzen waar nodig naar beneden bijgesteld. De totale afwaardering van de gronden binnen de grondexploitaties en de strategische herontwikkellocaties heeft ruim € 4,8 miljoen bedragen. Deels is de afwaardering opgevangen binnen de desbetreffende projecten (€ 1,7 miljoen) en waar dit niet mogelijk bleek is een voorziening getroffen of is de bufferreserve/reserve strategische projecten ingezet (€ 3,1 miljoen). Mede op basis van het rapport van de Stec Groep is als basis voor de opbrengsten binnen de grondexploitaties op dit moment voor woningbouwlocaties gerekend met 2% opbrengstenstijging per jaar vanaf 2015 (t/m 2014 geen prijsstijging) en voor bedrijvenlocaties met 3% per jaar vanaf 2013. In de huidige markt is een stijging van de uitgifteprijs van bouwkavels voor woningen niet raadzaam, maar voor bedrijventerreinen verantwoord gezien de hoogte van de door ons gehanteerde prijzen. In het voorjaar van 2010 is door de commissie grondgebied een nota besproken, waarin is vastgelegd om de uitgangspunten voor het berekenen van de benodigde reserve aan te passen aan de gewijzigde economische omstandigheden. Op basis van deze uitgangspunten is berekend dat dit onderdeel van de bufferreserve € 2,7 miljoen zou moeten bedragen. De stand van dit onderdeel van de bufferreserve bedraagt momenteel € 2,0 miljoen. Er bestaat dus per 31 december 2012 een aanvulverplichting van € 0,7 miljoen. De winstnemingen en positieve resultaten op vastgoed die de komende jaren gerealiseerd worden zullen conform huidig beleid aan de bufferreserve worden toegevoegd tot deze weer op niveau is. Winstnemingen Al geruime tijd wachten wij niet meer met het nemen van winsten op grondexploitaties tot de gehele exploitatie voltooid is, maar worden de winsten vervroegd genomen. Hierbij wordt terughoudend te werk gegaan. Uitgangspunt is dat 35% van de uit te geven gronden ook daadwerkelijk is uitgegeven voordat er winst aan de exploitatie mag worden onttrokken. Daarbij mag 10% van de te verwachten winst niet onttrokken worden voordat de exploitatie volledig is afgerond. Er is in 2012 alleen winst genomen in verband met het afsluiten van de grondexploitatie van het bedrijventerrein ’t Lochter Oost van € 957.350,--. Het totale positieve exploitatieresultaat op het bedrijventerrein ’t Lochter Oost heeft € 7.275.350,-- bedragen. De verwachte winstneming voor de komende jaren is nihil. Mochten zich alsnog winsten voordoen, dan komen deze ten gunste van de bufferreserve totdat deze weer op niveau is. De stand van de voorziening bedraagt momenteel € 8,9 miljoen. In de voorziening is een bedrag opgenomen voor: • Kruidenwijk Zuid totaal • Hellendoorn Noord totaal • Van den Steen van Ommerenstraat. De werkelijke aanvulling van de voorziening toekomstige verliezen grondexploities in 2012 wijkt in totaliteit gering af van de begrote aanvulling: € 1.665.000,-- in plaats van € 1.718.000,--. Per exploitatie traden er echter forse verschillen op: door stagnatie in de kavelverkoop moesten de onderdelen voor de lopende exploitaties in Hellendoorn en Kruidenwijk Zuid fors hoger worden. Dit werd echter weer gecompenseerd doordat de vergoedingen voor de Van den Steen van Ommerenstraat hoger waren en er op dit onderdeel dus minder verlies hoeft te worden genomen. 113 € 7.275.350,-- bedragen. De verwachte winstneming voor de komende jaren is nihil. Mochten zich alsnog winsten voordoen, dan komen deze ten gunste van de bufferreserve totdat deze weer op niveau is. Plan Boekwaarde Cum. Winst Mate van ultimo 2012 prognose 31-­‐12-­‐2012 voltooiing t Lochter Oost € -­‐ € 7.275.350 100% t Lochter III (40%) € 17.335.131 € 1.859.801 1% Haarle bedrijventerrein € 562.273 € 330.935 65% Kruidenwijk fase 1 voor de€ komende 4.051.445 nihil. Mochten 78.818-­‐ bedragen. De verwachteZuid winstneming jaren€ is zich 53% n voordoen, Hellendoorn dan komen deze ten gunste van de bufferreserve totdat deze weer op Noord fase 1 + 2a € 6.052.324 € 1.144.239-­‐ niveau 33% Daarle West € 253.322 € 506.895 49% De Branderij (Beunk) € 752.702 € 176.738 12% Totaal € 29.007.197 € 8.926.662 Boekwaarde Cum. Winst Mate van WinstnemingWinstneming WinstnemingWinstneming 2012 totaal t/m 2012 € 957.351 € 7.275.350 € -­‐ € 328.344 € 335.643 € -­‐ € 236.128 € -­‐ € 957.351 € 8.175.465 ultimo 2012 prognose 31-­‐12-­‐2012 voltooiing 2012 totaal t/m 2012 € -­‐ € 7.275.350 100% € 957.351 € 7.275.350 De Bedrijventerrein Haarle Decomplexen complexen %) € 17.335.131 € 1.859.801 1% € -­‐ op dit terrein ligt laag. De grond is al Het uitgiftetempo enterrein € 562.273 € 330.935 65% € jaren 328.344 enkele geleden in z’n geheel bouwrijp gemaakt. Bedrijventerrein ’t Lochter Oost Op dit terrein is ook de combinatie van wonen en werid fase 1 € 4.051.445 € 78.818-­‐ 53% € 335.643 Het complex is op het afwikkelen van een koopplicht na geheel uitgegeven. De betreffende grond is ken mogelijk. Als Oost oord fase 1Bedrijventerrein + 2a € 6.052.324 ’t€ Lochter 1.144.239-­‐ 33% € -­‐ het aantal van twee bedrijfswoningen overgeboekt naar verspreide percelen en de grondexploitatie is in 2012 afgesloten metditeen totaalgevolniet € wordt gerealiseerd dan heeft nadelige Het complex is op het€ afwikkelen € 253.322 506.895 van een koopplicht 49% 236.128 positief exploitatieresultaat van ca.grond € 7,27 miljoen. Ook gen moeten er nog kavels,positief in eigendom bij exploitatievoor geraamde na geheel is overgeeunk) € uitgegeven. 752.702 € De betreffende 176.738 € het overigens -­‐ ontwikkelaars, bebouwd worden. Nadat12% de bebouwing is voltooid zal het plan afgerond worden en resultaat. boekt naar verspreide percelen en de grondexploitatie € 29.007.197 de 8.926.662 957.351 8.175.465 daartoe is ten laste€ van grondexploitatie een € bedrag van€ ca. € 0,7 miljoen opgenomen onder de nog is in 2012 afgesloten met een totaal positief exploitatiete realiseren resultaat van ca.investeringen. € 7,27 miljoen. Ook moeten er nog kaWonen/werken terrein Derde Kampsweg vels, in eigendom bij ontwikkelaars, bebouwd worden. Het wonen/werken terrein Derde Kampsweg is een xen Bedrijventerrein III het plan afgerond Nadat de bebouwing’tisLochter voltooid zal plangebied waarvan de voorbereiding reeds gedurenworden en daartoe is ten laste van de grondexploitatie de langere tijd stil ligt. met een combinatie van Bedrijventerrein ’t Lochter III betreft een plangebied welke in samenwerking ein ’t Lochter Oost een bedrag van ca. € 0,7 miljoen opgenomen onder de ontwikkelaars ontwikkeld. In 2001 is eenDe samenwerkingsovereenkomst en in 2009 is een aans op het afwikkelen van eenwordt koopplicht na geheel uitgegeven. betreffende grond is nog te realiseren investeringen. Kruidenwijk Zuid vullingsovereenkomst gesloten. De risicoverhouding is 40% gemeente en 60% combinatie. De aar verspreide percelen en de grondexploitatie is in 2012 afgesloten met een totaal Kruidenwijk Zuid betreft een uitbreidingsgebied met gemeente heeft alle grond in eigendom maar een klein gedeelte van een transacties moet nog finanatieresultaat van ca. € 7,27 miljoen. Ook moeten er nog kavels, in eigendom bij een capaciteit van in totaal 450 woningen. De realisatie Bedrijventerrein ’t Lochter III cieel afgerond worden. bebouwd worden. Nadat de bebouwing is voltooid zal het plan afgerond worden en van onder de eerste fase (met een bouwcapaciteit van ca. 160 Bedrijventerrein ’t Lochter III betreft een€plangebied laste van de grondexploitatie een bedrag van ca. 0,7 miljoen opgenomen de nog woningen) is in 2009 gestart. De verkopen verlopen welke in samenwerking met een combinatie van nvesteringen. moeizaam: in 2012 zijn slechts 2 kavels verkocht. Daarontwikkelaars wordt ontwikkeld. In 2001 is een samenom zal er in 2013 een onderzoek plaatsvinden of door werkingsovereenkomst en in 2009 is een aan-vullingsein ’t Lochter III middel vanvan een herverkaveling de verkoop gestimuovereenkomst gesloten. De risicoverhouding is 40% n ’t Lochter III betreft een plangebied welke in samenwerking met een combinatie leerd kan worden. De voorraad nog te verkopen kavels gemeente en 60% combinatie. De gemeente heeft alle wordt ontwikkeld. In 2001 is een samenwerkingsovereenkomst en in 2009 is een aanbij de gemeente bestaat uit 11 kavels voor vrijstaande grond in eigendom maar een klein gedeelte van een nkomst gesloten. De risicoverhouding is 40% gemeente en 60% combinatie. De woningen en bij het consortium van aannemers ca. 50 transacties moet nog financieel afgerond worden. ft alle grond in eigendom maar een klein gedeelte van een transacties moet nog finanworden. kavels voor vrijstaande en halfvrijstaande woningen. De kavels voor de aannemers zijn verkocht onder de voorwaarde dat levering zal plaatsvinden op basis van A-B-C-levering, d.w.z. dat de gemeente de kavel rechtstreeks aan de bewoner levert. De betaling vindt uiterlijk plaats bij aktepassering. In de overeenkomst Het bestemmingsplan is in 2009 goedgekeurd en met bouwrijp maken zal worden gestart zodra er met de aannemers is geen uiterlijke afnamedatum zekerheid bestaat ten aanzien van afname van de grond zodat er zo weinig mogelijk tijd zal zitten opgenomen. tussen de nog te plegen investeringen en de opbrengsten. In januari 2011 is het principebesluit genomen om de Bedrijventerrein Haarle bouw van de fasen 2 en 3 geruime tijd uit te stellen. Het uitgiftetempo op dit terrein ligt laag. De grond is al enkele geleden z’n geheelmet bouwrijp Met hetjaren consortium vaninaannemers wie een overgemaakt. Op dit terrein is ook de combinatie van woneneenkomst en werken mogelijk. Als het aantal over van de twee is gesloten wordt gesproken gevolbedrijfswoningen niet wordt gerealiseerd dan heeft dit nadelige gevolgen voor het overigens positief gen die dit heeft voor de onderlinge verhoudingen. bestemmingsplan is in 2009 goedgekeurd en met ngsplan is Het in 2009 goedgekeurd en met bouwrijp maken zal worden gestart zodra er geraamde exploitatieresultaat. taat ten aanzien vanmaken afname de grond zodat er zo weinig mogelijk tijd zalover zitten Ook de invulling van de eerste fase wordt met het bouwrijp zalvan worden gestart zodra er zekerheid te plegen bestaat investeringen en devan opbrengsten. ten aanzien afname van de grond zodat consortium overleg gevoerd. Onzerzijds wordt daarbij de nadruk gelegd op handhaving van de kwaliteit van erWonen/werken zo weinig mogelijk tijd zal zitten tussen de nog te terrein Derde Kampsweg ein Haarleplegen het ontwerp en het de handhaven van eenreeds toekomstbeinvesteringen en de opbrengsten. Het wonen/werken terrein Derde Kampsweg is een plangebied waarvan voorbereiding po op dit terrein ligt laag. De grond is al enkele jaren geleden in z’n geheel bouwrijp stendig programma. Voor de gevolgen van het uitstel gedurende langere tijd stil ligt. dit terrein is ook de combinatie van wonen en werken mogelijk. Als het aantal van2twee van fase en 3 is inmiddels een voorziening getroffen. en niet wordt gerealiseerd dan heeft dit nadelige gevolgen voor het overigens positief Kruidenwijk Zuid loitatieresultaat. n terrein Derde Kampsweg 114 rken terrein Derde Kampsweg is een plangebied waarvan de voorbereiding reeds gere tijd stil ligt. Van de aankoop van de, in het kader van het voorkeursrecht gemeenten, aangeboden gronden in fase 2 en 3 is afgezien. De eigenaar is dus gedurende drie jaar vrij om zijn eigendom aan anderen te verkopen. Het voorkeursrecht voor de gehele Kruidenwijk Zuid vervalt in 2016. Voor de fasen 2 en 3 is in 2012, in verband met het gedurende drie jaar vervallen van het voorkeursrecht, opnieuw een voorbereidingsbesluit genomen. Rijkswaterstaat heeft, ten behoeve van de uitvoering van het Combiplan, een strook van ca. 2m1 langs de Van den Steen van Ommerenstraat nodig. In verband hiermee heeft de gemeente Hellendoorn van Rijkswaterstaat een schadeloosstelling van ruim € 1,6 miljoen ontvangen. Het ligt in de bedoeling om over te gaan tot herontwikkeling van de locatie Van den Steen van Ommerentraat. Inmiddels is gestart met de voorbereidingen hiervoor. In dit kader vindt, onder meer rekening houdend met de vastgestelde structuurvisie Centrale Strip en de in 2012 vastgestelde woon-visie, onderzoek plaats naar een kwalitatief hoogwaardige en stedenbouwkundig, ruimtelijk, functioneel, maatschappelijk en financieel verantwoorde invulling. Ondanks de afboeking die in 2009 heeft plaatsgevonden lopen we hier nog (financiële) risico’s. Voor het te verwachten verlies op deze locatie is in 2012 een voorziening getroffen. Hellendoorn Noord Hellendoorn Noord is een uitbreidingsgebied met een totale capaciteit van 330 woningen. Volgens de huidige woningbouwplanning komen de fasen 2b en 3, met een totaal aantal woningen van 160, niet voor 2020 voor realisatie in aanmerking. De fasen 1 en 2a hebben een totale capaciteit van ca. 168 woningen. Met betrekking tot het eerste deel van de eerste fase (tot aan de dierenkliniek) is een overeenkomst voor zelfrealisatie gesloten met een aantal ontwikkelaars. In dit eerste deel heeft de gemeente nog geen te verkopen kavels liggen. Met de realisatie hiervan is in 2010 gestart. Het tweede deel van fase 1 (nagenoeg geheel in eigendom van de gemeente) wordt niet eerder bouwrijp gemaakt dan dat het deel tot aan de dierenkliniek nagenoeg gereed is. Voor de reeds gemaakte kosten ten behoeve van de fasen 2b en 3 is een voorziening getroffen. De milieuzone van een nabij gelegen agrarisch bedrijf vormt een risico voor de fasen 2b en 3. Centrale Strip Daarle West is een woningbouwgebied waaraan in 2010 een uitbreiding is toegevoegd. De exploitatieperiode loopt tot en met 2021. In 2011 is een zogenaamd CPO-project voorbereid dat in 2012 gestalte heeft gekregen. De visie voor de Centrale Strip is vastgesteld in juli 2011. Uitwerking van de verschillende deelplannen, zoals Stationsomgeving Noord en Zuid is volop gaande. Met de planvorming voor de Tuinen van Nijverdal is in 2012 gestart. Voor deze gemeentelijke projecten is een beperkt budget gereserveerd. Voor de Tuinen van Nijverdal is inmiddels ook een bijdrage vanuit Rijkswaterstaat beschikbaar gesteld. Om aanspraak te kunnen maken op de subsidie van Mooi Nederland moeten er binnen onze begroting extra middelen gevonden worden voor de cofinanciering. Het project op de hoek van de Grotestraat en de de Joncheerelaan is een particuliere exploitatie waarin de gemeente slechts faciliterend optreedt. Bij dit project kan wel sprake zijn van verkoop van gemeentegrond. De Branderij Vrijkomende locaties Het plan De Branderij, dat vroeger het terrein Beunk werd genoemd, is in ontwikkeling. In 2010 is de eerste woning gereed gekomen. De bouw van deze woning liep, middels een projectbesluit vooruit op de vaststelling van het bestemmingsplan. De bestemmingsplanprocedure is in 2011 gestart en het bestemmingsplan is in november 2012 vastgesteld en in januari 2013 onherroepelijk geworden. De uitgifte van de kavels kan dus ook in 2013 ter hand worden genomen. De exploitatieberekening voorziet in een gefaseerde uitgifte. Beoogd wordt de exploitatie in 2018 af te ronden. Door onder andere de ontwikkelingen in het centrum, Het Ravijn – zwem sport zorg – en scholencluster De Twijn komen er diverse locaties vrij. Voor deze locaties moet een nieuwe bestemming gezocht worden. Voorheen werd hiervoor woningbouw als de meest voor de hand liggend gezien en zijn er verwachte resultaten berekend op basis van invulling met vrije sector woningen. Deze resultaten zijn veelal reeds ingeboekt ter dekking van de hiervoor genoemde ontwikkelingen. Gezien de discussie omtrent de woningbouwaantallen, de demografische ontwikkeling, en de concurrentie ten aanzien van de uitbreidingslocaties Kruidenwijk-Zuid en Hellendoorn-Noord is het noodzakelijk om goed in beeld te brengen wat hier concreet mogelijk is. Op basis daarvan kunnen dan conclusies getrokken worden en voorstellen worden gemaakt hoe hier verder mee om te gaan. Met de voorbereiding is in 2010 een eerste stap gezet door de keuze voor inbreidingslocaties in plaats van fase 2 en 3 van Kruidenwijk-Zuid, die vooralsnog zijn uitgesteld tot na 2020. Inmiddels is in 2012 besloten om geen woningen te bouwen in het Daarle West Van den Steen van Ommerenstraat De Van den Steen van Ommerenstraat betreft een gebied dat deel uitmaakt van de Centrale Strip. De gemeenteraad heeft in het verleden, met het oog op de aanleg van het Combiplan, besloten om over te gaan tot de verwerving van alle woningen aan de Van den Steen van Ommerenstraat. Na verwervingen (32 woningen) en sloop van de woningen is de strook grond gebruikt als opslagterrein voor de aanleg van het Combitunnel. 115 Blokkenpark. De in 2012 vastgestelde woonvisie geeft een richtinggevend kader voor het woningbouwprogramma voor de komende jaren. Planschade Het aantal ontvangen planschadeclaims in 2012 bedraagt 14. Dit is meer dan de 10 die in 2011 werden ontvangen. Van die aanvragen hebben er 5 betrekking op het bestemmingsplan Nijverdal Spoortheater. Op dit plan is een planschadeverhaalsovereenkomst van toepassing: de ontwikkelaar betaalt hier de schadevergoedingen. Het bestemmingsplan Hellendoorn Noord zorgde voor 3 aanvragen. De andere aanvragen betroffen verschillende planologische wijzigingen. Drie aanvragen werden kennelijk ongegrond dan wel niet ontvankelijk verklaard. Op de in 2012 ingediende aanvragen is in 9 gevallen een besluit genomen. De andere aanvragen zijn op een zodanig tijdstip in het jaar ingediend dat nog geen beslissing kon worden verwacht. Op alle aanvragen die zijn ingediend in 2011 is inmiddels in alle gevallen een besluit genomen. In totaal lopen er nog een viertal zaken in het kader van bezwaar en beroep. Het afgelopen jaar werden 3 claims uit 2011 gehonoreerd. Van de aanvragen uit 2012 werden tot nu toe 2 claims toegekend. De in 2012 toegekende bedragen liepen uiteen van € 3.360,-- tot € 11.600,-- exclusief rente. Herwaardering gemeentelijke gronden Nadat besloten is om een aantal gemeentelijke objecten/percelen actief te gaan verkopen, is een aantal van deze objecten/percelen bij een plaatselijke makelaar “in de verkoop gezet”. Inmiddels zijn diverse objecten ook daadwerkelijk verkocht. De overeenkomst met Ter Steege inzake de overdracht van de ondergrond van de voormalige Hendrik Wormserschool is in januari 2012 afgerond. Zoals afgesproken, is ook in 2012 een analyse en inventarisatie van het gemeentelijk vastgoed uitgevoerd. De resultaten daarvan zijn meegenomen in de tweede bestuursrapportage over 2012. Er is voor een bedrag van € 253.000,-- afgeboekt. Dit wordt met name veroorzaakt doordat bij een aantal objecten de boekwaarde hoger lag dan de getaxeerde marktwaarde. Dit is vooral het gevolg van de crisis op de woningmarkt. Het in de tweede bestuursrapportage 2012 genoemde positief verwachte resultaat van € 75.000,-- op de verkoop van gemeentelijk vastgoed, is begin 2013 gerealiseerd. Uit de inventarisatie is ook gebleken dat bij een aantal objecten de verwachte verkoopwaarde hoger is dan de boekwaarde vermeerderd met kosten. Op basis van de huidige taxaties kunnen er op deze objecten een voordelig resultaten verwacht worden van ruim € 1 miljoen. Echter positieve resultaten mogen pas worden genomen als zij ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd. Dit is hier (nog) niet het geval. Zij kunnen nu dus niet als compensatie dienen voor de huidige verliezen. 116 117 8 Burgerparticipatie, Over- Burgerparticipatie heidsparticipatie en Kwali- Met burgerparticipatie proberen we onze inwoners zoveel mogelijk actief te betrekken bij de verschillende fasen van het beleidsproces. Doel daarvan kan zijn het verbeteren van de kwaliteit van ons beleid, het vergroten of creëren van draagvlak en het vergroten van betrokkenheid van inwoners bij de eigen leefomgeving. De mate van participatie kan, afhankelijk van het onderwerp, variëren van informeren en meedenken tot mee-ontwerpen en zelfs meebeslissen. Soms ontstaan binnen burgerparticipatie ook vormen van participatie die neigen naar overheidsparticipatie. Ze kunnen dus in elkaar overlopen. teit van de dienstverlening Inleiding Beleid In deze paragraaf wordt verantwoording afgelegd over onze ambities inzake (de mate van) burgerparticipatie en (de hoogte van) de kwaliteit van de dienstverlening van de gemeente Hellendoorn. Afgelopen jaar hadden wij onszelf de volgende ambities gesteld op het gebied van burgerparticipatie en de kwaliteit van de dienstverlening van de gemeente Hellendoorn: Burgerinitiatief Maar ook de burger kan het initiatief nemen. Dit is het geval bij de Dorps-, Buurtschaps- en Wijkontwikkelingsplannen, welke bijdragen aan de betrokkenheid van burgers bij hun dorp. Voor de uitvoering van de dorps- en buurtschapsontwikkelingsplannen is behalve een jaarlijks uitvoeringsbudget ook formatiecapaciteit beschikbaar gesteld. De dop’s en bop’s zijn nagenoeg gerealiseerd. Er is nu ingezet op grotere projecten. Wat betreft Daarlerveen zijn de benodigde subsidies beschikbaar gekomen. Lopende projecten zijn het Centrumplan Daarlerveen, inclusief het opknappen van de aanlegsteiger, het PleinPlan Haarle, realisatie van het buurthuis Marle en de invulling van het Hart van Hulsen. Het jaarlijks bezoek van het gemeentebestuur aan de druk bezochte jaarvergaderingen van de diverse verenigingen voor Plaatselijk Belang voorziet in een wederzijdse behoefte. De burger wordt verder ondersteund en bijgestaan door de gemeente onder andere door het beschikbaar stellen van een leefbaarheidbudget. Afgelopen jaar hebben wij een leefbaarheidsubsidie verleend aan De Gagelspöllers voor het project ‘De zomer van Alice’. Zij organiseerden vier voorstellingen rondom Alice in Wonderland. Deze voorstellingen werden in het Openluchttheater gehouden. Bij de uitvoering van dit project zijn niet alleen vele vrijwilligers betrokken, maar ook andere organisaties en ondernemers droegen belangeloos bij. Participatietrajecten Burgerparticipatie betreft de actieve deelname van (groepen) burgers aan de verschillende fasen van het beleidsproces. De ene keer gaat deelname in de vorm van inspraak, de andere keer via interactieve beleidsvorming. De manier waarop belanghebbenden en geïnteresseerden mee kunnen praten kan verschillen. Naast inspraakavonden en speciale bijeenkomsten zijn er verschillende instrumenten als klankbordgroepen, inloopavonden, informatiemarkten en werkateliers. Ook via het wijkgericht werken kan invloed worden uitgeoefend, vooral op de leefomgeving. Burgerparticipatie kan om verschillende redenen ingezet worden, waaronder het verbeteren van de kwaliteit van het gemeentelijk beleid en het creëren en/of vergroten van het draagvlak bij burgers. Burgerparticipatie is gericht op het vooraf meedenken, werken, adviseren en zo mogelijk meebeslissen door burgers over het gemeentelijk beleid. Het afgelopen jaar hebben wij ons ingezet om inwoners zo veel mogelijk te betrekken bij en te informeren over de ontwikkeling van visie en beleid en de uitvoering van plannen en projecten. Burgerparticipatie: • Tijdig berichten over de plannen van de gemeente Hellendoorn en de burgers zo veel als mogelijk bij deze plannen betrekken. • De mening van het burgerpanel vragen wanneer een onderwerp zich daarvoor leent. • Daar waar mogelijk burgerinitiatieven steunen en meer bekendheid geven aan mogelijkheden voor burgerinitiatieven. Overheidsparticipatie: • In de standaardnota voor burgemeester en wethouders en het standaard raadsvoorstel een paragraaf opnemen, waarbij gemotiveerd wordt aangegeven welke vorm van participatie is toegepast. Dit is nog in voorbereiding en nog niet doorgevoerd in de werkwijze. • De huidige vormen van overheidsparticipatie worden geborgd en vanuit ieder cluster (met uitzondering van het cluster Bedrijfsvoering) wordt een beleidsitem of uitvoeringsitem aan het college voorgesteld, dat zich leent voor overheidsparticipatie. Ook in 2012 spanden wij ons in om onze inwoners elke dag van dienst te zijn. Dit deden wij door het verlenen van vergunningen, het verstrekken van paspoorten, het onderhoud van wegen en het verzorgen van groen. Kwaliteit van de dienstverlening: • Dienstverlening concentreren in een goed bereikbare frontoffice, vragen van klanten zo min mogelijk doorspelen naar vakspecialisten. • Digitale dienstverlening verder ontwikkelen. • Servicenormen definiëren, communiceren en bewaken. 118 De manier waarop belanghebbenden en geïnteresseerden mee kunnen praten, kan verschillen. Naast inspraakavonden en speciale bijeenkomsten zijn er verschillende instrumenten als adviesraden, klankbordgroepen, inloopavonden, informatiemarkten en werkateliers. Ook via het wijkgericht werken en door discussiebijeenkomsten van de raad te bezoeken kunnen burgers invloed uitoefenen op hun leefomgeving. Wat belangrijk blijft bij participatietrajecten, is het vooraf duidelijk maken van de mate waarin invloed mogelijk is, interne overeenstemming daarover op alle betrokken niveaus (ambtelijk en bestuurlijk) en het voorkomen van radiostiltes. Voorbeelden van participatietrajecten in 2012 waren: De Tuinen van Nijverdal, Veteranendag, Stationsomgeving Zuid (Park op Nijverdal), Sporthal Noetsele, WOP De Blokken en uitvoeringsplan verlichting buitengebied. Daarnaast werden over andere onderwerpen inloop- en inspraakavonden gehouden, bijvoorbeeld over de Noordzuidverbinding, begraafplaatsbeleid, het Combiplan (samen met RWS) en de Reggeherstelprojecten (in samenwerking met het Waterschap Regge en Dinkel). Gemeentelijke adviesraden De gemeente Hellendoorn heeft verschillende adviesraden waarin (ook) burgers zijn vertegenwoordigd. Deze raden fungeren als gesprekspartner met en geven – gevraagd en ongevraagd – adviezen aan het gemeentebestuur over betreffende aangelegenheden. Wmo-raad Tenslotte hebben we als gemeente het digitale burgerpanel tot onze beschikking om de mening van onze inwoners over een afgebakend onderwerp te peilen. Het burgerpanel van de gemeente Hellendoorn vormt een afspiegeling van de Hellendoornse gemeenschap. In 2012 werd dat ingezet om de mening te peilen over de zondagopenstelling van winkels. De Wmo-raad heeft het college van B&W regelmatig van adviezen voorzien in 2012. Adviezen werden onder andere uitgebracht over verlenging contracten huishoudelijke hulp, AWBZ-bezuinigingen, visie- en keuzenota maatschappelijke ondersteuning, verkeersveiligheidsplan, de woonvisie en mantelzorg We merken dat vroegtijdige interactie met de Wmo-raad over voorgenomen beleidsmaatregelen bijdraagt aan het vinden van draagvlak en verbetering voor ons beleid doordat aspecten vroegtijdig aandacht krijgen. Ons beleid wordt daardoor inclusiever. Wij waarderen de constructieve en betrokken wijze waarop de Wmo-raad opereert. (Tijdig) informeren Cliëntenplatform Werk en Inkomen Voor het informeren van onze inwoners gebruikten we ook in 2012 het scala aan overige middelen dat we tot onze beschikking hebben: de advertentiepagina in het Hellendoorn Journaal, persberichten, de wekelijkse perstoelichting op de openbare besluitenlijst van B&W, nieuwsbrieven, folders en brochures, tweets, onze website, feestelijke ondertekeningen etc. In 2012 is het Cliëntenplatform Werk en Inkomen vier keer bijeengeweest om zaken met ons te bespreken rondom werk, inkomen en inburgering. De vergaderingen van het Cliëntenplatform worden altijd voorafgegaan door een overleg van het Netwerk Sociale Zekerheid en het Cliëntenplatform gezamenlijk. Enkele leden van het Cliëntenplatform hebben ook zitting in Burgerpanel 119 de dagelijkse praktijk werken we al veel vanuit het principe overheidsparticipatie, maar over de voorbeelden, resultaten en werkwijzen wordt nog te bescheiden gecommuniceerd. De tweede veranderopgave luidt: benut de X-factor van ervaren ambtelijke ‘ruimtemakers’. Er is intern veel ervaring, kennis, vaardigheden en kwaliteiten op dit gebied. Deze kracht en ervaringen moeten beter ingeburgerd worden. De derde veranderopgave gaat over bruggen slaan tussen de ambtelijke organisatie en de raad. Er ligt een uitdaging om de vernieuwende manieren van werken meer in samenhang af te stemmen. Deze drie veranderopgaven zijn vervolgens vertaald in een ontwikkelagenda met maatregelen die bijdragen aan het inburgeren van overheidsparticipatie als werkwijze. Voorbeelden zijn: een train-de-trainer programma ontwikkelen, vernieuwing van de website, een digitale initiatievenkaart via de website laten zien, nieuwe profielen ontwikkelen voor toekomstige projectleiders en beleidsmedewerkers, een bestuurlijke vrije ruimte-lijst voor de raad opstellen met thema’s waar niet op een ‘klassieke’ manier beleid wordt gemaakt en waar de raad een procesrol kan vervullen. de Cliëntenraad van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen. Het in een vroeg stadium inschakelen van het Cliëntenplatform komt de samenwerking ten goede. Er ontstaat een groter wederzijds begrip en draagvlak over het te voeren beleid. Het Cliëntenplatform heeft ons in het jaar 2012 onder meer geadviseerd over het beleid met betrekking tot de huishoudinkomenstoets, de (lokale) uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening, de re-integratie, de gemeentelijke schulddienstverlening, taalcoaches en kwijtschelding gemeentelijke belastingen. Het Cliëntenplatform heeft in 2012 het initiatief genomen een boekje samen te stellen over een gemeentebreed verbond tegen de armoede. Vanuit een gezamenlijk onderschreven visie zetten organisaties en bedrijven in de gemeente Hellendoorn activiteiten op om het gestelde doel “in Hellendoorn telt iedereen mee” een stap verder te brengen. Overheidsparticipatie Een citaat uit het collegeprogramma 2010-2014 ‘Bijgestelde ambities: samen verantwoord verder’ is: “de gemeente moet een nieuwe weg inslaan in hoe zij met haar burgers omgaat. Het primaat moet bij de leden van de gemeenschap, de inwoners, komen te liggen. Zij moeten de ruimte, het vertrouwen en de middelen krijgen om samen te beslissen wat ze zelf willen regelen en wat de gemeente voor ze regelt. Niet boven of los van de samenleving, maar naast en met de samenleving. Het gaat dan ook niet om een terugtredende overheid, maar om een actieve en slimme overheid, die burgers en bedrijven maximaal betrekt bij het bereiken van maatschappelijke doelstellingen”. In 2012 is de strategische visie ‘Samen werken aan een kloppend hart’ vastgesteld. Ook in deze visie wordt overheidsparticipatie nadrukkelijk genoemd. “Meer dan ooit zal het gemeentebestuur de samenwerking opzoeken met inwoners, organisaties en collega-gemeenten. Overheidsparticipatie zal daarom de komende jaren een vast onderdeel moeten worden van het gemeentelijk beleidsproces. Net als burgerparticipatie, waarbij de invloed van burgers op het overheidsbeleid belangrijk toeneemt. Verantwoordelijkheden zullen de komende jaren meer en meer aan de samenleving worden gegeven waarbij de gemeente de rol van initiator en regisseur op zich neemt”. Kwaliteit van de dienstverlening Goede dienstverlening aan bewoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven staat hoog in het vaandel bij de gemeente Hellendoorn. Het bereikte niveau van dienstverlening staat als gevolg van de economische crisis echter wel onder druk. Hieronder geven we weer wat we het afgelopen jaar ten aanzien van de kwaliteit van de dienstverlening hebben gedaan en bereikt. Contact met de gemeente Inwoners kunnen op verschillende manieren contact met ons opnemen: telefonisch, per brief, via internet (www. hellendoorn.nl), per e-mail en natuurlijk fysiek, in het Huis voor Cultuur en Bestuur. Wij proberen vragen altijd zo snel en efficiënt mogelijk te behandelen. Want: tijdig, goed en duidelijk reageren op binnengekomen vragen, verzoeken, opmerkingen en dergelijke is ook een vorm van dienstverlening. We willen voorkomen dat een klant ‘van het kastje naar de muur’ wordt gestuurd. Daarom handelen we 85% van de vragen af in onze goed bereikbare frontoffice. Om dit te bereiken zorgen we dat onze frontoffice medewerkers de meeste vragen zelfstandig kunnen beantwoorden. De software die we hier voor nodig hebben wordt via het samenwerkingsverband Dimpact ontwikkeld. In 2011 was al merkbaar dat de taakstelling op personeel gevolgen had voor de kwaliteitsnormen op het gebied van dienstverlening. Ook in 2012 zijn de gevolgen hiervan te zien. Helaas is dit niet uit te sluiten. Toch is in 2012 op onderdelen beter gepresteerd dan in 2011. Overheidsparticipatie als werkprincipe Om overheidsparticipatie een meer structurele plaats in onze organisatie te geven, is in 2012 een ambtelijk ontwikkeltraject gevolgd. Eerst is een quickscan gemaakt waarmee de organisatie doorgelicht werd op ankerpunten en belemmeringen voor het werken vanuit overheidsparticipatie. Dit leverde drie veranderopgaven op. Ten eerste: be good and tell it. In Wat betreft de normen die wij onszelf hebben opgelegd inzake de dienstverlening zijn de volgende resul- 120 Virtueel loket taten behaald in 2012: • De gemiddelde wachttijd bij de loketten bedroeg 5:55 minuten, wij zijn dus binnen de norm van een maximale wachttijd van 6 minuten gebleven; • Onze norm voor de telefonische bereikbaarheid is dat men snel te woord gestaan wordt, en dat maximaal 6% van de bellers ophangt voordat een medewerker opneemt. In 2012 is 93,8% van de klanten telefonisch direct te woord gestaan. Hiermee is in 2012 onze norm (net) niet gehaald. • Via een ontvangstbevestiging krijgen alle klanten die een brief of e-mail schreven concreet bericht over de duur van de afhandeling. Wij zijn er helaas niet in geslaagd om in alle gevallen post en e-mail binnen 6 weken te beantwoorden (wat wel de norm is, tenzij dit door wettelijke eisen niet mogelijk is). De afhandeling van poststukken is al geruime tijd een belangrijk aandachtspunt. Helaas is het aantal poststukken dat ‘in rappel staat’ inmiddels tot boven de 400 opgelopen. Mede als gevolg van toenemende werkdruk is het nog niet gelukt om dit aantal terug te brengen. Overigens is het niet zo dat elk poststuk reactie behoeft. Daarnaast is een deel van deze stukken wel beantwoord, maar heeft de interne afhandeling nog niet plaatsgevonden. • In deze tijden van economische recessie schenken we al enige tijd extra aandacht aan het tijdig betalen van facturen voor geleverde goederen en diensten. In 2012 zijn in totaal 10.685 facturen afgehandeld. 91% van alle facturen is binnen 30 dagen betaald. De gemiddelde doorlooptijd van een factuur was 16 dagen. Via een pilot is onderzocht of het mogelijk is om de meest gevraagde diensten van de gemeente Hellendoorn via een virtueel loket in Haarle aan te bieden. In maart 2012 is de pilot beëindigd. Uit de evaluatie van de pilot blijkt dat het gebruik van het virtueel loket in Haarle minimaal is (minder dan 5 gebruikers gedurende de openstelling). Op basis van het gebruik van de dienstverlening kan worden geconcludeerd dat er niet of nauwelijks sprake is van invulling van een behoefte of vraag. In december 2012 is daarom besloten het aanbod van de dienstverlening via het virtueel loket Haarle te beëindigen. Beheer openbare ruimte In 2012 kwamen bij de meldlijn 4.684 meldingen binnen over zaken in de openbare ruimte. Wij hebben onszelf als norm gesteld dat 90% van de meldingen over het onderhoud van de openbare ruimte binnen een vast aantal werkdagen is afgehandeld. Situaties die direct gevaar op (kunnen) leveren zijn een uitzondering hierop, deze moeten binnen 24 uur verholpen zijn. De norm van 90% is in 2012 niet gerealiseerd. Slechts 67% is daadwerkelijk binnen de normtijd afgehandeld. Met name binnen de categorie openbare verlichting zijn er relatief veel meldingen buiten de normtijd afgehandeld. Deze meldingen worden niet door de gemeente opgepakt, maar door de externe netwerkbeheerder. Indien de meldingen “openbare verlichting” buiten beschouwing worden gelaten is een percentage van 82% binnen de normtijd afgehandeld. Voor het overige zijn redenen voor het niet halen van de normtijden gelegen in de volgende factoren: de werkdruk (met minder mensen meer doen), relatief hoog ziektepercentage in de buitendienst (niet in alle gevallen werkgerelateerde uitval), de veelheid van meldingen (deels ten gevolge van achterstallig onderhoud), meer tijd nodig dan de norm om melding daadwerkelijk af te doen, de weersomstandigheden en beschikbaarheid van benodigde materialen (soms ten gevolge van langere levertijden). Melders bij wie uitstel in de afhandeling dreigt, brengen wij schriftelijk of via e-mail op de hoogte van het uitstel en de verwachte termijn van afdoening. In het kader van de nieuwe applicatie meldlijn, waarmee momenteel wordt proef gedraaid, zullen de te hanteren normtijden opnieuw worden bezien. Ook in 2012 waren er weer veel klantcontacten aan de balie (2011): • Burgerzaken en Belastingen: 21.881 (26.912) • Bouwen, Milieu en Omgeving: 2.964 (3.767) • Zorg/Wmo loket: 3.214 (1.413) Digitale dienstverlening Wij zijn continu bezig om ook onze digitale dienstverlening op orde te hebben, te houden en verder te ontwikkelen, zo ook in 2012. Onze website www. hellendoorn.nl bevat de meest actuele informatie van en over onze gemeente. Daarnaast kunnen inwoners de website gebruiken om verschillende zaken met de gemeente te regelen. In oktober 2012 is gestart met de modernisering van de website en het daarin opgenomen digitaal loket. Op dit moment kunnen klanten 35 producten digitaal afnemen via het medewerkerportaal Dimpact. De ontwikkeling van deze producten vindt plaats via het samenwerkingsverband Dimpact. De gemeente Hellendoorn is één van de vijf oprichters van Dimpact. Inmiddels zijn 32 gemeenten lid van deze coöperatieve vereniging. Door de samenwerking wordt bespaard op ontwikkelingskosten voor digitale dienstverlening. 121 daadwerkelijk af te doen, de weersomstandigheden en beschikbaarheid van benodigde materialen (soms ten gevolge van langere levertijden). Melders bij wie uitstel in de afhandeling dreigt, brengen wij schriftelijk of via e-mail op de hoogte van het uitstel en de verwachte termijn van afdoening. In het kader van de nieuwe applicatie meldlijn, waarmee momenteel wordt proef gedraaid, zullen de te hanteren normtijden opnieuw worden bezien. Tabel: aantal meldingen per hoofdcategorie Tabel: aantalnormtijden meldingen per hoofdcategorie en realisatie normtijden afhandeling en realisatie afhandeling Groep Totaal 2011 2012 Binnen normtijd % Buiten normtijd % Afval en huisvuil 408 382 331 87 51 Bomen en begraafplaatsen 291 235 165 70 70 13 30 0 6 1 17 5 83 Groen en speelplaatsen 408 384 278 72 106 28 Milieu 25 28 12 43 16 57 Ontheffing wegenverkeerswet 93 79 67 85 12 15 Openbare verlichting 718 734 308 42 426 58 6 3 3 100 0 0 Overlast dieren en insecten 311 370 331 89 39 11 Reiniging 224 235 210 89 25 11 Riolen 467 325 285 88 40 12 Verkeer, parkeren en vervoer 191 202 98 49 104 51 Wegen en paden 717 694 640 92 51 8 3.859 3.677 2.729 74 948 26 Gevonden voorwerpen 220 239 92 39 146 61 Verloren voorwerpen 573 610 210 34 400 66 Gevonden fietsen 116 109 108 99 1 1 Verloren fietsen 35 29 8 28 21 72 4.803 4.664 3.148 67 1.516 33 Bouwen en slopen Overig SUBTOTAAL Totaal Bezwaar, en klachten klachten Bezwaar,beroep beroep en Burgers kunnen bij de terecht wanneer zij Burgers kunnen bij gemeente de gemeente terecht wanneer zij een bezwaar of een klacht hebben. Deze een bezwaar en of een klacht hebben. bezwaren klachten worden Deze door bezwaren onafhankelijke commissies behandeld. Ook kunnen burgers de en klachten worden door onafhankelijke commissies behandeld. Ook kunnen burgers de gemeente aansprakelijk stellen voor eventueel geleden schade. In onderstaande tabel is opgenomen hoeveel bezwaren en klachten de gemeente in 2012 behandelde. gemeente aansprakelijk stellen voor eventueel geleden schade. In onderstaande tabel is opgenomen hoeveel bezwaren en klachten de gemeente in 2012 behandelde. Overzicht behandelde bezwaarschriften 2011 2012 Commissie bezwaarschriften ingetrokken ongegrond (gedeeltelijk) gegrond (kennelijk) niet-ontvankelijk in behandeling TOTAAL 7 12 5 3 2 29 1 19 1 1 2 24 Commissie bezwaarschriften ambtenarenzaken Ongegrond TOTAAL 1 1 1 1 Commissie bezwaarschriften sociale zekerheid ingetrokken ongegrond (1) (gedeeltelijk) gegrond (kennelijk) niet-ontvankelijk in behandeling TOTAAL 7 12 10 0 5 34 6 7 8 4 0 25 Klachtencommissie ingetrokken ongegrond (gedeeltelijk) gegrond Niet in behandeling genomen/ (kennelijk) niet-ontvankelijk Geen oordeel TOTAAL 0 2 0 0 0 2 0 0 2 0 0 2 (1) Het totaal vermeld bij het kopje (gedeeltelijk) gegrond bevat ook de bezwaarschriften waarbij een herzien besluit is genomen alvorens de commissie een advies heeft uitgebracht. Aansprakelijkstellingen Aansprakelijkstellingen De gemeente Hellendoorn ontving in 2012 38 schadeclaims. Hiervan was 24% gegrond en 76% De gemeente Hellendoorn ontvinghet in 2012 38 schadeongegrond. In totaal bedroeg uitgekeerde bedrag € 5.855,--. De schadeclaims hadden betrekking claims. wasgemeentelijke 24% gegrond en 76% ongegrond. op deHiervan volgende taken: In•totaal uitgekeerde bedrag 5.855,--. 25 bedroeg claims het op het gebied van het€wegbeheer (gebreken aan de weg); De schadeclaims hadden betrekking op de volgende • 1 claim met betrekking tot gladheidbestrijding; gemeentelijke taken: • 4 claims op het gebied van groenbeheer (afgewaaide takken/graafwerkzaamheden); • 25 claims op het gebied van het wegbeheer (gebre• ken1aanclaim met betrekking tot rioolbeheer; de weg); 2 claims op het gebied van werkgeversaansprakelijkheid; • • 1 claim met betrekking tot gladheidbestrijding; 3 overige claimsvan (onder andere onjuiste info/ procedurefouten); • • 4 claims op het gebied groenbeheer (afgewaaide takken/graafwerkzaamheden); • 2 claims waren niet voor de gemeente bestemd. • 1 claim met betrekking tot rioolbeheer; • 2 claims op het gebied van werkgeversaansprakelijkheid; • 3 overige claims (onder andere onjuiste info/ procedurefouten); • 2 claims waren niet voor de gemeente bestemd. 122 123 DEEL IV IV • • Balans, programmarekening en toelichting BALANS EN TOELICHTING Per 31 december 2012 Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de afschrijvingen en/ of eventuele beschikkingen over reserves voorzover het investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut betreft. Inleiding Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de (historische) verkrijgings- of de vervaardigingsprijs, onder aftrek van de cumulatieve afschrijvingen en eventuele investeringsbijdragen en/of eventuele beschikkingen over reserves (voorzover het investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut betreft). De balans is een in geld uitgedrukt overzicht van de samenstelling van de financiële positie op een bepaald tijdstip. Enerzijds staan op de balans de bronnen waar het vermogen vandaan komt, de passiva. Anderzijds staan op de balans de zaken waar dit vermogen in gestopt is, de activa. Onder de passiva staan eigen vermogen (reserves) en vreemd vermogen (voorzieningen, langlopende leningen, kortlopende schulden). Activa zijn onder andere gebouwen, terreinen, debiteuren en liquide middelen. De balans wordt opgesteld aan het eind van het dienstjaar en vormt daarmee het sluitstuk van de planning en controlcyclus. De in erfpacht uitgegeven gronden zijn gewaardeerd tegen de uitgifteprijs van eerste uitgifte. Financiële vaste activa De deelnemingen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of de lagere marktwaarde. Kapitaalverstrekkingen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van eventuele aflossingen. De bijdrage in activa in eigendom van derden worden gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met afschrijvingen. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden met de nominale waarde van leningen en vorderingen verrekend. Grondslagen voor waardering Activa Voorzover niet anders vermeld zijn de activa gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs. De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond– en hulpstoffen en de overige kosten, welke rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingsprijs kunnen voorts worden opgenomen een redelijk deel van de indirecte kosten. Indien in de vervaardigingsprijs is opgenomen de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend dient te worden toegelicht dat deze rente is geactiveerd. Op vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt jaarlijks afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige levensduur. Afschrijvingen De afschrijvingen geschieden in principe lineair op basis van een vast percentage van de aanschafwaarde. In enkele gevallen (met name bijdragen in investeringen van derden) ook annuïtair. Bij de keuze van de afschrijvingstermijn wordt uitgegaan van de economische levensduur van de investering. Voor de belangrijkste investeringen gelden de volgende afschrijvingstermijnen: • immateriële vaste activa 5 jaar • hard- en software 4 jaar • vervoermiddelen 5-12,5 jaar • technische installaties 15 jaar • groot onderhoud gebouwen 20 jaar • wegen 25 jaar 124 riolen (school) gebouwen • Op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten; • Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. 15-60 jaar 60 jaar Op investeringen in de loop van het jaar wordt proportioneel afgeschreven, vanaf het moment dat het project is afgerond, voorzover de voorbereiding zich over meerdere jaren uitstrekt. De overige investeringen worden proportioneel afgeschreven vanaf het moment dat de eerste investeringen worden gedaan. Op 5 februari 2013 heeft de raad de Kadernota investeren en afschrijven vastgesteld. Daarin is onder andere opgenomen dat we consequent niet langer afschrijven op gronden. Daar waar de grondwaarde onderdeel uitmaakt van de totale investering hanteren we nu een restwaarde ter grootte van de meegetaxeerde grondoppervlakte in het kader van de Wet WOZ. Ook hebben we de afschrijvingstermijn voor schoolgebouwen verlengd naar 60 jaar. Grondslagen voor resultaatbepaling Onder baten worden verstaan de baten die rechtstreeks aan het jaar zijn toe te rekenen en die in het jaar als gerealiseerd kunnen worden beschouwd. Grondexploitatie De voorraden in de grondexploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met reeds ontvangen bedragen wegens gronduitgifte of tegen de marktwaarde; één en ander conform de notities van de commissie BBV. De lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Baten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd, c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Winsten op grondexploitatie worden tussentijds genomen. Hierbij wordt het principe gehanteerd dat minimaal 10% van de winst niet onttrokken mag worden voordat de exploitatie volledig is afgerond. Resultaatbepaling Zoals reeds vermeld is het resultaat van de jaarrekening 2012 onder meer tot stand gekomen na het opnemen van toevoegingen en onttrekkingen aan reserves en voorzieningen in de rekening. Eén en ander is conform de besluitvorming rondom de begroting 2012, inclusief de nadien vastgestelde begrotingswijzigingen. De gevolgen van de tussentijdse toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves zijn uiteengezet in de toelichting op de balans. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden op de nominale waarde van de vorderingen in mindering gebracht. Overlopende activa De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Resultaatbestemming Het saldo van de exploitatierekening 2012 is afzonderlijk opgenomen in de balans onder het eigen vermogen. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Passiva Voorzover niet anders vermeld zijn passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd ter afdekking van: • Verplichtingen of verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten; 125 BALANS PER 31 DECEMBER 2012: ACTIVA 31 december 2012 31 december 2011 I. VASTE ACTIVA III. VASTE FINANCIERINGSMIDDELEN Immateriele vaste activa Kosten onderzoek en ontwikkeling Eigen Vermogen Algemene reserves Bestemmingsreserves Materiele vaste activa Materiele vaste activa met een economisch nut Materiele vaste activa met een maatschappelijk nut Financiele vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan: Deelnemingen Gemeenschappelijke regelingen Overige verbonden partijen Leningen aan: Woningbouwcorporaties Overige langlopende geldleningen Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal vaste activa 395.179 395.179 873.267 873.267 103.274.136 103.978.387 23.412.992 126.687.128 20.867.504 124.845.891 60.556 56.522 366.618 60.556 56.522 464.901 0 13.552.343 602.678 14.638.717 0 14.143.598 805.805 15.531.382 141.721.024 141.250.540 31 december 2012 PASSIVA Rekeningresultaat boekjaar vóór bestemming Voorzieningen Verplichtingen en verliezen Egalisatievoorzieningen Van derden verkregen middelen Langlopende schulden Onderhandse leningen van binnenlandse banken en overige financiele instellingen Leningen woningbouwvereniging Totaal vaste passiva II. VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grond -en hulpstoffen Niet in exploitatie genomen bouwgronden Grond -en hulpstoffen Onderhanden werk Bouwgronden in exploitatie 2.086.226 14.759 2.100.985 467.954 12.087 480.041 27.448.496 27.448.496 24.433.669 24.433.669 IV. VLOTTENDE PASSIVA Kasgeldleningen Bank en girosaldi Overige schulden Overlopende passiva Totaal vlottende passiva TOTAAL GENERAAL : Vorderingen Debiteuren algemeen Vorderingen op openbare lichamen Belastingdebiteuren Debiteuren WWB Overige vorderingen Liquide middelen Kas Bank Giro Totaal vlottende activa TOTAAL GENERAAL : 126 706.142 1.750.892 465.444 612.679 5.641.082 9.176.239 2.207.365 3.851.440 284.585 1.196.651 2.845.805 10.385.846 2.213 788.847 0 791.060 2.213 37.916 92.291 132.420 39.516.780 35.431.976 181.237.804 176.682.516 Gewaarborgde geldleningen (zie bijlage VI) 127 31 december 2011 11.217.469 10.346.551 21.564.020 12.306.675 9.476.596 21.783.271 -777.176 20.786.844 1.050.641 22.833.912 4.930.112 0 673.742 5.603.854 5.208.788 0 1.232.256 6.441.044 130.671.431 0 130.671.431 131.298.530 0 131.298.530 157.062.129 160.573.486 0 8.813.382 11.409.598 3.952.695 24.175.675 0 3.139.477 8.345.082 4.624.471 16.109.030 181.237.804 176.682.516 108.719.098 114.291.686 Vermogensstructuur Analyse en toelichting op de balans Vermogensstructuur Vermogensstructuur Analyse en toelichting op de balansde gemeente Hellendoorn zijn onder de immateriële Immateriële vaste activa vaste activa uitgaven verantwoord met betrekking tot onderzoek en ontwikkeling. Activering van deze uitgavenbezittingen geschiedt tegenover staan. In de bageen bezittingen tegenover staan. In de balans van Immateriële vaste activa zijn kapitaaluitgaven, waar geen Immateriële vaste Immateriële vaste activa zijn activa kapitaaluitgaven, waar lans van de gemeente Hellendoorn zijn onder de immateriële vaste activa uitgaven verantwoord met betrekking tot onderzoek en ontwikkeling. Activering van deze uitgaven geschiedt Tabel 2.1 : Verloop immateriële vaste activa Omschrijving lager zijn dan de vlottende activa van Dit € 39,5 miljoen. In bovenstaande grafiek is degrafiek opbouw verIn bovenstaande isvan de de opbouw van de vermogensstructuur weergegeven. geeft de Dit betekent dat bijna de helft van de vlottende actimogensstructuur weergegeven. Dit geeft de bronnen bronnen aan waar het vermogen vandaan komt. De kapitaalstructuur (zie onderstaande grafiek) geeft aan waar dit vermogen gestopt is. Een va eigen vermogen 12%gefinancierd (2011: 13%)isvan (namelijk € 15,3 van miljoen) methet lang aan waar het vermogen vandaan komt. De in kapitaalbalanstotaal geeftgrafiek) aan dat de gemeente een beperkte solvabiliteit Oftewel vannadeel de activa is vermogen. Aan de heeft. ene kant is dit een omdat structuur (zie onderstaande geeft aan waar dit 12% gefinancierd met eigen middelen en 88% met vreemd vermogen. In 2011 heeft u In bovenstaande grafiek is de opbouw vermogensstructuur weergegeven. geeft de goedkoper is dan langlopende Dit leningen, aan vermogen in gestopt is. Een eigen vermogen van 12% van de kasgeld ingestemd met maatregelen om de financieringspositie te versterken. Als verder naar de balans bronnen aan waar het vermogen vandaan komt. De kapitaalstructuur (zie onderstaande grafiek) de andere kant zijn er langlopende leningen afgesloten (2011: 13%) van het balanstotaal geeft aan dat de gewordt gekeken, blijkt dat de kortlopende schulden met 24,2 miljoen, beduidend lager zijn dan geeft aan solvabiliteit waar dit van vermogen in gestopt Eentegen eigen vermogen van van 12% (2011: 13%) van het relatief waardoor op lange termijn meente een beperkte heeft. Oftewel van de de vlottende activa 39,5 miljoen. Ditis. betekent dat bijnalage de rentes, helft de vlottende activa balanstotaal geeft aan dat de gemeente een beperkte solvabiliteit heeft. Oftewel van de activa is (namelijk 15,3 met miljoen) gefinancierd is met langdevermogen. Aan de ene kant isblijven. dit eenBovendien nadeel rentekosten gewaarborgd activa is 12% gefinancierd eigen en 88% 12% gefinancierd met middelen eigen en leningen, 88%lage met vreemd vermogen. In heeft u omdat kasgeld goedkoper is dan middelen langlopende aan de andere kant zijn er 2011 langlopende wordt met financiering middels langlopende schulden met vreemd vermogen. In 2011 heeft u ingestemd met ingestemd met maatregelen om de financieringspositie te versterken. Als verder naar de balans leningen afgesloten tegen relatief lage rentes, waardoor op lange termijn de lage rentekosten wordt gekeken, blijkt dat de kortlopende schulden met 24,2 miljoen, beduidend lager zijn dan minder risico gelopen dan wanneer met kortlopend maatregelen om de financieringspositie te versterken. gewaarborgd blijven. Bovendien wordt met financiering middels langlopende schulden minder de vlottende activa van 39,5 miljoen. Dit betekent dat bijna de helft van de vlottende activa krediet wordt gefinancierd. Als verderrisico naar de balans wordt gekeken, blijkt dat de gelopen dan wanneer met kortlopend krediet wordt gefinancierd. (namelijk 15,3 miljoen) gefinancierd is met lang vermogen. Aan de ene kant is dit een nadeel kortlopende schulden met € 24,2 miljoen, beduidend omdat kasgeld goedkoper is dan langlopende leningen, aan de andere kant zijn er langlopende Kapitaalstructuur leningen afgesloten tegen relatief lage rentes, waardoor op lange termijn de lage rentekosten gewaarborgd blijven. Bovendien wordt met financiering middels langlopende schulden minder risico gelopen dan wanneer met kortlopend krediet wordt gefinancierd. Kapitaalstructuur Kapitaalstructuur Boekwaarde 31 december 2011 Investeringen 2012 Afschrijvingen 2012 Afwaardering 2012 Boekwaarde 31 december 2012 a. Kosten van onderzoek en ontwikkeling b. Kosten vervroegd aflossen van geldleningen 873.267 95.430 573.518 0 395.179 Totaal : 873.267 0 0 95.430 573.518 0 395.179 om deze aan meerdere jaren te kunnen toerekenen. Correcties ruimte te doen. Wel is het dergelijke investeCorrecties Er hebben correcties plaatsgevonden. In 2012 hebben we geactiveerde uren vanwenselijk Nieuw Dunant op een zo kort mogelijke af te schrijven. Eren hebben correcties plaatsgevonden. In 2012 hebben Rijksweg 35 overgebracht van materiële vaste activaringen naar immateriële vaste activatermijn voor een bedrag van 8.857,--. we geactiveerde uren van Nieuw Dunant en Rijksweg 35 overgebracht van materiële vaste activa naar immaCorrecties De ontwikkeling van een de bedrag boekwaarde gedurende het verslagjaar kan als volgt worden weerteriële vaste activa voor van € 8.857,--. Er hebben correcties plaatsgevonden. In 2012 hebben gegeven: we geactiveerde uren van Nieuw Dunant en Rijksweg Kosten onderzoek en ontwikkeling DeDe ontwikkeling van de boekwaarde gedurende het 35 overgebracht van materiële vaste welke activa naar immainvesteringen inzake onderzoek en ontwikkeling betreffen 95.430,-aan kosten betrekking hebben het onderzoeksprogramma VGRP, uren Nieuw tracéstudie verslagjaar kan als volgtop worden weergegeven: teriële vaste activaDunant voor eenen bedrag van Noordzuidverbinding. De afschrijving is met 573.518,-- €hoog. DitBinnen komt omdat internevaste urenactiva voor is de druk8.857,--. de materiële Nieuw Dunant en Rijksweg 35 op basis van de BBV-voorschriften niet geactiveerd mogen riolering overgebracht van grond-, wegen waterKosten onderzoek en ontwikkeling worden en ineens worden afgeschreven. bouwkundige werken naar machines, apparaten en De investeringen inzake onderzoek en ontwikkeling installaties voor een bedrag van € 315.795,--. betreffen € 95.430,-aan kosten welke betrekking hebKosten vervroegd aflossen van geldleningen Er op zijnhet geen langlopende leningen vervroegd afgelost. ben onderzoeksprogramma VGRP, uren Nieuw Per einde boekjaar 2012 bedraagt de boekwaarde van Dunant en tracéstudie Noordzuidverbinding. de materiële vaste activa met een maatschappelijk nut DeMateriële afschrijving isvaste met € 573.518,-hoog. Dit komt omactiva € 23,4 miljoen (2011: € 20,9 miljoen). De boekwaarde dat interne uren voor Nieuw Dunant en Rijksweg 35 op Materiële vaste activa wordt onderscheiden in investeringen met een economisch nut en met van materiële vaste activa met een economisch nut basis van de BBV-voorschriften niet geactiveerd mogen een maatschappelijk nut. Alle investeringen met een economisch nut worden geactiveerd. Inbedraagt € 103,3 (2011: €ze104,0 miljoen). Voor worden en ineens worden afgeschreven. vesteringen hebben een economisch nut indien ze verhandelbaar zijn miljoen en/of indien kunnen de opbouw naar activasoort wordt verwezen bijdragen aan het genereren van middelen. Kunstvoorwerpen met een cultuurhistorische naar het waardevervroegd worden niet geactiveerd. Investeringen in de overzicht openbare ruimte met een maatschap- (bijlage van geactiveerde kapitaaluitgaven Kosten aflossen van geldleningen pelijke nut worden in principe niet geactiveerd. In het BBV is de uitzondering om deze invesVII). Het verloop van de materiële activa gedurende het Er zijn geen langlopende leningen vervroegd afgelost. teringen wel te mogen activeren opgenomen, omdatverslagjaar gemeenten anders niet in staat zijn is in onderstaand overzicht weergegeven. bepaalde investeringen in de openbare ruimte te doen. Wel is het wenselijk dergelijke invesMateriële vaste activa teringen op een zo kort mogelijke termijn af te schrijven.Voor een uitgebreidere specificatie van de mutaties op het punt van deze investeringen wordt verwezen naar Materiële vaste activa wordt onderscheiden in invesCorrecties de investerings- en financieringsstaat (bijlage II) en het teringen met een economisch nut en met een maatEr hebben correcties plaatsgevonden. 2012 hebben we geactiveerde uren van kapitaaluitgaven Nieuw Dunant (bijlage overzicht van geactiveerde schappelijk nut. Alle investeringen met een In econoen Rijksweg 35 overgebracht van materiële vaste activa naar immateriële vaste activa voor een VII). misch nut worden geactiveerd. Investeringen hebben bedrag van 8.857,--. Binnen de materiële vaste activa is de drukriolering overgebracht van In 2012 is voor € 13,1 miljoen geïnvesteerd een economisch nutwaterbouwkundige indien ze verhandelbaar zijn en/ grond-, weg- en werken naar machines, apparaten en installaties voor een in materiële vaste activa. Hiervan heeft € 6,9 miljoen betrekking ofbedrag indien ze kunnen bijdragen aan het genereren van van 315.795,--. op wegen, verplaatsing station en rioleringen, € 2,5 middelen. Kunstvoorwerpen met een cultuurhistoriPerwaarde einde boekjaar 2012 bedraagt Investeringen de boekwaarde van de materiële vasteDunant activaen met een maatmiljoen op Nieuw parkeren, € 0,5 miljoen sche worden niet geactiveerd. schappelijk nut 23,4 miljoen (2011: 20,9 miljoen). De boekwaarde van materiële vaste activa op WOP de Blokken en € 0,3 miljoen op de nieuwe bein de openbare ruimte met een maatschappelijke nut met een economisch nut bedraagt Een bedrag vanverwezen € 0,8 miljoen worden principe(2011: niet geactiveerd. In het BBV is de 103,3inmiljoen 104,0 miljoen). Voor de opbouwgraafplaats. naar activasoort wordt naarvoor diverse sportvoorzieningen en € 0,6 miljoen voor de aankoop uitzondering om deze investeringen wel te mogen het overzicht van geactiveerde kapitaaluitgaven (bijlage VII). Het verloop van de materiële activa gedurende het verslagjaar is in onderstaand overzichtvan weergegeven. Voor een uitgebreidere De Holtink. De investeringslasten voor activeren opgenomen, omdat gemeenten anders niet van deinvesteringen mutaties op hetopenbare punt van deze investeringen wordt verwezen naar de inspecificatie staat zijn bepaalde in de investerings- en financieringsstaat (bijlage II) en het overzicht van geactiveerde kapitaaluitgaven (bijlage VII). 128 129 Overige materiële vaste activa Deze activasoort omvat voornamelijk activa welke betrekking hebben op meubilair, inrichtingskosten en overige activa. bijdragen van derden ontvangen en voor € 0,8 miljoen afgewaardeerd. onderwijshuisvesting zijn € 1,3 miljoen geweest, de Paarse poort € 1,1 miljoen en voor de overige investeringen € 2,2 miljoen. Er is voor € 4,5 miljoen aan Materiele vaste activa met een economisch nut a. Gronden en terreinen economisch nut b. Erfpachtgronden c. Woonruimten economisch nut d. Bedrijfsgebouwen economisch nut e. Grond-, weg- en waterbouwkundige werken economisch nut f. Vervoermiddelen economisch nut g. Machines, apparaten en installaties h. Overige materiele vaste activa economisch nut Totaal : Tabel 2.3 : Belangrijkste investeringen 2012 Omschrijving Tabel 2.2 : Verloop materiële vaste activa Omschrijving De investeringen in 2012 kunnen als volgt worden gespecificeerd: Boekwaarde 31 december 2011 Investeringen 2012 Afschrijvingen 2012 Afwaarderingen 2012 2.150.330 687.239 6.102.744 55.787.905 16.719.866 90.862 84.424 92.250 122.018 -3.029.827 4.155.048 3.984.756 17.065 1.794.193 684.063 287.619 451.586 0 690.841 283.114 122.826 1.942.500 687.239 2.077.392 57.414.060 19.897.733 2.736.510 15.665.897 4.127.896 399.719 519.849 275.665 407.418 1.456.314 446.074 0 0 0 420 139.474 20.624 2.728.391 14.589.958 3.936.863 103.978.387 6.396.072 4.889.551 831.455 1.379.317 103.274.136 157.632 0 6.416.081 0 6.540 1.061.926 0 0 0 0 0 3.105.801 1.117.632 775.923 21.308.256 0 33.508 127.112 4.185 3.937 5.456 0 0 0 0 0 1.000 6.454 55.395 149.332 Materiele vaste activa met een maatschappelijk nut a. Gronden en terreinen maatschappelijk nut 960.000 d. Bedrijfsgebouwen maatschappelijk nut 782.463 e. Grond-, weg- en waterbouwkundige werken 19.059.902 maatschappelijk nut f. Vervoermiddelen maatschappelijk nut 10.639 g. Machines, apparaten en installaties 25.824 h. Overige materiele vaste activa 28.676 Bijdragen van derden 2012 Boekwaarde 31 december 2012 Uitgaven : Gronden en terreinen Nieuw Dunant Blokkenpark Woningbouwlocaties strategische projecten Overig Woonruimten Woningen strategische projecten Overig Bedrijfsgebouwen Parkeergarage Sportvoorzieningen Onderwijskundige ontwikkelingen IHP/scholenclustering Nieuw Dunant + gevel Dunantflat De Holtink Begraafplaats Overig maatschappelijk nut Totaal : Totaal materiele vaste activa 20.867.504 6.734.333 1.082.044 0 3.106.801 23.412.992 124.845.891 13.130.405 5.971.595 831.455 4.486.118 126.687.128 Gronden en terreinen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Tot dit onderdeel behoren onder meer gronden bestemd voor toekomstige uitbreidingen, overname van gronden uit voormalige bestemmingsplannen, terreinen bij gemeentelijke gebouwen en dergelijke. Hieronder vallen met name de investeringen verband houdend met reconstructie en aanleg van wegen, aanleg van riolering, sportterreinen, verplaatsing van het station en particuliere exploitatieplannen. Woonruimten Vervoermiddelen Dit betreft de aankoop van woningen in het kader van het project Rijksweg 35 / Centrale strip en de Noordzuidverbinding. De ontwikkeling van de Steen van Ommerenstraat is overgebracht naar voorraden voor een bedrag van € 3.101.504,--. Dit betreft met name het rijdend materieel van de gemeente, waaronder brandweermaterieel. Machines, apparaten en installaties Dit heeft met name betrekking op machines van uiteenlopende aard, huis- en bedrijfscontainers, automatiseringsapparatuur en dergelijke. Bedrijfsgebouwen Hiertoe behoren onder meer scholen, gebouwen ten behoeve van de sport, gebouwen voor de huisvesting van het gemeentelijke apparaat en dergelijke. De vermeerderingen hebben voornamelijk betrekking op de bouw van de parkeergarage, onderwijsgebouwen, het Ravijn – zwem sport zorg –, aankopen in verband met het upgraden van de Dunantflat en de aankoop van een winkelunit in het Nieuw Dunant waarvoor de gemeente garant stond. Overige materiële vaste activa Deze activasoort omvat voornamelijk activa welke betrekking hebben op meubilair, inrichtingskosten en overige activa. 130 Grond-, weg en waterbouwkundige werken Rijksweg 35 / tunnel / station Noordzuidverbinding Particuliere grondexploitaties Riolering WOP de Blokken Wegen en fietspaden Groene Mal Bouw- en woonrijpmaken gebied Nieuw Dunant Sportvoorzieningen Begraafplaats Mr. Ponsteenlaan Haven Daarlerveen Paarse poort Overig Vervoermiddelen Materieel Machines, apparaten en installaties Tractie buitendienst Brandweer Automatisering Installaties parkeergarage Riolering 43.292 64.652 47.569 92.981 248.494 122.018 -3.029.827 690.841 -3.029.827 690.841 289.290 78.441 280.201 1.252.248 1.855.627 604.274 29.372 45.796 4.155.048 2.913 122.018 283.114 1.967.790 1.254.962 101.277 3.351.360 540.079 407.102 489.750 139.605 659.071 236.839 100.222 1.140.225 12.555 10.400.837 33.523 1.214.945 -593 3.228.627 399.719 399.719 420 420 138.358 48.440 242.941 85.858 -103.159 131 Inkomsten : 1.372.131 171.311 80.350 61.610 120.344 288.288 -113.282 Sportvoorziening Koemaste Overig Vlottende Activa 45.811 95.108 553.357 45.811 203.881 95.108 50.130 943 553.357 62.443 8.213 203.881 77.167 50.130 402.777 943 62.443 13.130.405 8.213 77.167 402.777 Overige materiele vaste activa Sportvoorziening Dienstverlening / automatisering Koemaste Advies parkeergarage Overig Sportvoorzieningen Stationsomgeving Overige materiele vaste activa Inrichting park/ de Blokken Dienstverlening automatisering Overig Advies parkeergarage Sportvoorzieningen Stationsomgeving Totaal :park de Blokken Inrichting Overig Financiële vaste activa Aan deen meeste grondexploitaties zijnde bepaalde De voorraden hebben overwegend betrekking op gronden onderhanden werken in sfeer financiëleklein risico’s verbonden. Indien tekorten worden voorvan de grondexploitatie. Daarnaast is nog sprake van een bedrag aan voorraden gronden hulpstoffen, dat betrekking heeft op voorraden benzine en olie, welke nog afzonderlijk worden zien op gronden die reeds in exploitatie zijn genomen, Voorraden bijgehouden. De overwegend ontwikkelingbetrekking van de Steen van Ommerenstraat is overgebracht materiëlein de dan wordt hiervoor een bedragvan opgenomen De voorraden hebben op vasteen activa voor eenwerken bedraginvan 3.101.504,--. voorziening toekomstige verliezen grondexploitaties. gronden onderhanden de sfeer van de De voorraden hebben overwegend betrekking op gronden en onderhanden werken in de sfeer stand de voorziening bedraagt per ultimo 2012 grondexploitatie. Daarnaast is nog sprake van eensprake vanDe van de grondexploitatie. Daarnaast is nog een kleinvan bedrag aan voorraden gronden Voorziening toekomstige verliezen hulpstoffen, dat betrekking op voorraden olie, welke nog afzonderlijk worden € 8,9en miljoen ten opzichte van € 6,9 miljoen in 2011. kleingrondexploitaties bedrag aan voorraden grond-heeft en hulpstoffen, dat benzine bijgehouden. ontwikkeling de Steen Ommerenstraat overgebracht van materiële Aan deheeft meeste grondexploitaties bepaalde risico’sisverbonden. Indien tekorten betrekking op De voorraden benzinevan enzijn olie, welke van financiële vaste activa voor eengronden bedrag van 3.101.504,--. voorzien genomen, dan wordt hiervoor een overnog worden afzonderlijk wordenop bijgehouden.die reeds in exploitatie In zijn onderstaand overzicht is de voorraadpositie bedrag opgenomen in de voorziening toekomstige verliezen grondexploitaties. De stand van de De ontwikkeling vantoekomstige de Steen van Ommerenstraat is eenkomstig artikel 38 van het BBV gespecificeerd: Voorziening verliezen voorziening bedraagt per ultimo 2012 8,9 miljoen ten opzichte van 6,9 miljoen in 2011. overgebracht van materiële vaste activa voor een begrondexploitaties Aan meesteoverzicht grondexploitaties zijn bepaalde financiële risico’s tekorten dragIn van €de 3.101.504,--. onderstaand is de voorraadpositie overeenkomstig artikelverbonden. 38 van het Indien BBV gespecifiworden voorzien op gronden die reeds in exploitatie zijn genomen, dan wordt hiervoor een ceerd: bedrag opgenomen in de voorziening toekomstige verliezen grondexploitaties. De stand van de voorziening per ultimo 2012 8,9 miljoen ten opzichte van 6,9 miljoen in 2011. Tabel 2.5 : bedraagt Voorraden 139.474 139.474 20.624 139.474 139.474 1.000 20.624 21.624 4.486.118 1.000 21.624 Onder devaste financiële vaste activa worden voornamelijk de deelnemingen en de verstrekte Financiële activa Totaal : geldleningen verantwoord. In onderstaand overzicht is13.130.405 het verloop van 4.486.118 de financiële vaste activa in het verslagjaar 2012 weergegeven. Financiële vaste activa van de financiële vaste activa in het verslagjaar 2012 Onder Tabel de financiële vaste activa worden voornamelijk 2.4 : Verloop financiële vaste activa weergegeven. de Onder deelnemingen en de verstrekte geldleningen verde financiële vaste activa worden voornamelijk de deelnemingen en de verstrekte geldleningen verantwoord. In onderstaand overzicht verloop van Verminderingen de financiële vaste antwoord. In onderstaand overzicht is het verloop Omschrijving Boekwaarde is het Vermeerderingen Boekwaarde activa in het verslagjaar 2012 weergegeven. 31 december Tabel 2.4 : Verloop financiële vaste activa 2012 2012 2011 a. Overige langlopende geldleningen 14.143.598 614.958 1.206.213 Omschrijving Boekwaarde Vermeerderingen Verminderingen b. Aandelen in deelnemingen en overige 31 december 2012 2012 98.283 620.927 0 verbonden partijen 2011-95.470 - minus: Voorziening verkoop Vennootschap 0 0 c. Aandelen in gemeenschappelijke regelingen 56.522 0 0 a. Overige langlopende geldleningen 14.143.598 614.958 1.206.213 d. Bijdragen aan activa / eigendommen van derden 805.805 5.267 208.394 b. Aandelen in deelnemingen en overige 620.927 0 98.283 verbonden partijen -Totaal minus:: Voorziening verkoop Vennootschap -95.470 0 0 15.531.382 620.225 1.512.890 c. Aandelen in gemeenschappelijke regelingen 56.522 0 0 d. Bijdragen aan activa / eigendommen Overige van derden langlopende geldleningen 805.805 5.267 208.394 31 december 2012 13.552.343 Boekwaarde 31 december 522.644 2012 -95.470 56.522 13.552.343 602.678 522.644 -95.470 14.638.717 56.522 602.678 De overige langlopende geldleningen hebben vooral betrekking op verstrekte hypothecaire geldleningen aan ambtenaren in vaste dienst van de gemeente. Er is in 2012 voor een bedrag Totaal : 15.531.382 620.225 1.512.890 14.638.717 van 1,1 miljoen afgelost. De totale uitstaande leningenportefeuille inzake personeelshypotheken bedraagt per einde 2012 12,4 miljoen. Vanaf 1 januari 2009 is het bij wet verboden hypothecaire geldleningen aan ambtenaren te verstrekken. De contracten die afgesloten zijn Overige langlopende geldleningen 1 januari 2009geldleningen blijven gehandhaafd. In 2007 is een regeling voor startersleningen opgezet. inbetrekking het Grootboek De effecten hebben betrekking Overige langlopende Devoor overige langlopende geldleningen hebben vooral op NWS. verstrekte hypothecaire Eind 2012 is voor 0,8 miljoen aan startersleningen verstrekt. op de aandelen in de Bank Nederlandse GemeenDe geldleningen overige langlopende geldleningen vooral van de gemeente. Er is in 2012 voor een bedrag aan ambtenaren inhebben vaste dienst van 1,1opmiljoen afgelost. De totale uitstaande leningenportefeuille inzake personeelshypotheten (BNG), Vitens NV, Wadinko en deelnemingen die betrekking verstrekte hypothecaire geldleningen Aandelen en effecten bedraagtin per einde 2012 12,4 miljoen. Vanaf 1ontstaan januarizijn 2009 is verkoop het bij van wet Essent verbodenwaaronder uit de aanken ambtenaren vaste dienst van de gemeente. De aandelengeldleningen in gemeenschappelijke regelingen en deelnemingen betreffen deafgesloten bijdragen NV, in hypothecaire aan ambtenaren te verstrekken. De contracten die zijnhet Enexis en Attero, en zijn gewaardeerd tegenDe de waarde Er is in 2012 voor een bedrag van € 1,1 miljoen afgekapitaal van2009 de Stadsbank Oost-Nederland de inschrijving het Grootboek opgezet. NWS. voor 1 januari blijven gehandhaafd. In 2007en is een regeling voorinstartersleningen effecten hebben betrekking op de aandelen in de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), Vitens van aanschaf. De aandelen zijn ultimo 2012 in het bezit lost. De totale uitstaande leningenportefeuille inzake Eind 2012 is voor 0,8 miljoen aan startersleningen verstrekt. NV, Wadinko enbedraagt deelnemingen die ontstaan Essent NV, vande deverkoop gemeentevan Hellendoorn. Hetwaaronder dividend wordt personeelshypotheken per einde 2012 € 12,4 zijn uit Enexis Attero, en zijn gewaardeerd tegen de waarde van aanschaf. De van aandelen zijn Voor ultimo Aandelen effecten verantwoord in het jaar ontvangst. verdere miljoen. Vanafen 1en januari 2009 is het bij wet verboden 2012 in het in bezit van de gemeente Hellendoorn. Het dividend wordt verantwoord in het in jaar van De aandelen gemeenschappelijke regelingen en deelnemingen betreffen de bijdragen het informatie wordt verwezen naar paragraaf 5 verbonhypothecaire geldleningen aan ambtenaren te verontvangst. verdere informatie wordt verwezen naar paragraaf verbonden partijen. kapitaal van Voor de Stadsbank Oost-Nederland en de inschrijving in 5 het Grootboek NWS. De den partijen. strekken. De contracten die afgesloten zijn voor 1 janueffecten hebben betrekking op de aandelen in de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), Vitens Bijdragen aan activa In / eigendommen vanzijn derden ari NV, 2009 blijven gehandhaafd. 2007 is eenontstaan regeling Wadinko en deelnemingen die uit de verkoop van Essent NV, waaronder De mutatie in opgezet. boekjaar 2012 betreft aanBijdragen verstrekte bijdragen 208.000,-aanvan Enexis en Attero, en zijn gewaardeerd tegen de waarde van aanschaf. De aandelen zijn ultimo voor startersleningen Eind 2012 is voor €5.000,-0,8 aan activa /eneigendommen reguliere afschrijvingen op reeds verstrekte bijdragen. 2012 in het bezit van de gemeente wordt verantwoord in het jaar van miljoen aan startersleningen verstrekt. Hellendoorn. Het dividend derden ontvangst. Voor verdere informatie wordt verwezen naar verbonden Deparagraaf mutatie in 5boekjaar 2012partijen. betreft € 5.000,-- aan ver- Vlottende Activa Aandelen enaan effecten Bijdragen activa / eigendommen van derden strekte bijdragen en € 208.000, aan reguliere afschrijvingen op reeds verstrekte De De aandelen in gemeenschappelijke en Voorraden mutatie in boekjaar 2012 regelingen betreft 5.000,-aan verstrekte bijdragen en bijdragen. 208.000,-- aan reguliere afschrijvingen op reedsinverstrekte bijdragen. deelnemingen betreffen de bijdragen het kapitaal van de Stadsbank Oost-Nederland en de inschrijving Vlottende Activa Voorraden 132 Voorziening toekomstige verliezen grondexploitaties In onderstaand overzicht is de voorraadpositie overeenkomstig artikel 38 van het BBV gespecifiOmschrijving 31 december 31 december ceerd: 2012 2011 Tabel 2.5 : Voorraden Grond -en hulpstoffen Omschrijving 31 december 31 december - Niet in exploitatie genomen bouwgronden 9.400.232 6.134.337 2012 2011 - Voorz. niet in exploitatie genomen bouwgronden -7.314.006 -5.666.383 - Grond Overige grond -en hulpstoffen 14.759 12.087 -en hulpstoffen Onderhanden werk genomen bouwgronden - Niet in exploitatie 9.400.232 6.134.337 Voorz. niet in exploitatie genomen - -Bouwgronden in exploitatie 29.007.196 25.674.907 -7.314.006 -5.666.383 - bouwgronden Voorziening bouwgronden in exploitatie -1.558.700 -1.241.238 - Overige grond -en hulpstoffen 14.759 12.087 Onderhanden werk Totaal : 29.549.481 24.913.710 - Bouwgronden in exploitatie 29.007.196 25.674.907 Vorderingen - Voorziening bouwgronden in exploitatie -1.558.700 -1.241.238 De vorderingen op derden zijn iets afgenomen ten opzichte van het afgelopen jaar. Overeenkomstig voorgaand jaar is de voorziening voor dubieuze debiteuren WWB op statische wijze beTotaal 29.549.481 24.913.710 vordering is ingeschat het risico van ingeschat Vorderingen paald. Per: openstaande vordering is het risico van oninbaarheid en oninbaarheid op basis hiervan is de voorziening voor dubieuze debiteuren verantwoord. Daarnaast is voor een bedrag van en op basis hiervan is de voorziening voor dubieuze De vorderingen op derden zijn iets afgenomen ten Vorderingen 458.000,-overige dubieuze vorderingen debiteuren verantwoord. Daarnaast is voor een bedrag opzichte van hetaan afgelopen jaar. Overeenkomstig voor-opgenomen. De vorderingen op derden zijn iets afgenomen ten opzichte van het afgelopen jaar. Overeenvan debiteuren € 458.000,-- WWB aan overige dubieuze vorderingen gaand jaar is de voorziening voor dubieuze debiteuren komstig voorgaand jaar is de voorziening voor dubieuze op statische wijze be2.6 : Specificatie vorderingen opgenomen. WWBTabel op statische wijze bepaald. Per openstaande paald. Per openstaande vordering is het risico van oninbaarheid ingeschat en op basis hiervan is de voorziening voor dubieuze debiteuren verantwoord. Daarnaast is voor een bedrag van Omschrijving 31 31 458.000,-- aan overige dubieuze vorderingen opgenomen. december december 2012 2011 Tabel 2.6 : Specificatie vorderingen - Omschrijving Debiteuren algemeen 1.164.273 2.546.901 31 31 december december - Debiteuren openbare lichamen 1.750.892 3.851.440 2012 2011 - Belastingdebiteuren 465.444 284.585 - Debiteuren WWB 612.679 1.196.651 Debiteuren algemeenincl. transitorische posten 1.164.273 2.546.901 - -Overige vorderingen, 5.641.082 2.845.805 Debiteuren openbare lichamen 1.750.892 3.851.440 - -Voorziening dubieuze debiteuren -458.131 -339.536 - Belastingdebiteuren 465.444 284.585 Debiteuren WWB 612.679 1.196.651 Totaal : 9.176.239 10.385.846 - Overige vorderingen, incl. transitorische posten 5.641.082 2.845.805 Liquide middelen - Voorziening dubieuze debiteuren -458.131 -339.536 De liquide middelen laten per saldo ultimo 2012 een negatieve stand zien van 8,0 miljoen (2011: 3,0 miljoen negatief). De positieve saldi per eind 2011 ( 0,8 miljoen) zijn verantwoord Totaal : 9.176.239 10.385.846 onder liquide middelen en de negatieve saldi van 8,8 miljoen zijn opgenomen onder de balanspost kortlopende schulden. Liquide middelen De liquide middelen laten per saldo ultimo 2012 een negatieve stand zien van 8,0 miljoen Reserves voorzieningen (2011: 3,0 en miljoen negatief). De positieve saldi per eind 2011 ( 0,8 miljoen) zijn verantwoord onder liquide middelen en de negatieve saldi van 8,8 miljoen zijn opgenomen onder de balanspost kortlopende schulden. Reserves en voorzieningen 133 Reserves en voorzieningen Liquide middelen De liquide middelen laten per saldo ultimo 2012 een negatieve stand zien van € 8,0 miljoen (2011: € 3,0 miljoen negatief). De positieve saldi per eind 2011 (€ 0,8 miljoen) zijn verantwoord onder liquide middelen en de negatieve saldi van € 8,8 miljoen zijn opgenomen onder de balanspost kortlopende schulden. In 2012 is de totale positie van reserves en voorzieningen toegenomen met een bedrag van circa € 0,9 miljoen, waarmee het totaal van de reserves en voorzieningen uitkomt op € 36,1 miljoen (2011: € 35,2 miljoen). De reservepositie, inclusief voorzieningen, In 2012 is de totale positie van reserves en voorzieningen toegenomen met een bedrag over de afgelopen jaren is redelijk stabiel. van cir- ca 0,9 miljoen, waarmee het totaal van de reserves en voorzieningen uitkomt op 36,1 miljoen (2011: 35,2 miljoen). De reservepositie, inclusief voorzieningen, over de afgelopen jaren is redelijk stabiel. Ontwikkeling gemeentelijke reserves en voorzieningen • Een storting van € 0,2 miljoen in de reserve rioleDe toename van het saldo bedraagt derhalve € 0,8 Een storting van circa 6,3 miljoen ten gunste van de reserve strategische projecten als ringen ter egalisatie van de kosten en opbrengsten miljoen en kan als volgt worden verklaard: gevolg van onder andere de vrijval van kapitaallasten middels vervroegde afschrijvingen van van van de rioleringen; activa met een maatschappelijk nut, uit hoofde verhoging van de OZB en structureel • Een storting van € 0,3 miljoen in de reserve WOP de Stortingen (€ 13,3 miljoen) vrijgemaakte middelen; Een genoemde negatieve overheveling storting van van - 0,3circa miljoen als correctie Blokken.op de reserve groenrenovaties; • De reeds eerder Een storting van 0,2 miljoen in de reserve Wet Werk en Bijstand als voordelig resultaat ten € 0,5 miljoen uit de financieringsreserve ten gunste opzichte van deprojecten; begroting; Onttrekkingen (€ 12,5 miljoen) van de reserve strategische Een storting van 5,8 miljoen in de reserve Wmo uit hoofde van bestaand beleid (zie ook • Er is voor € 6,2 miljoen onttrokken aan de reserve • Een storting van circa € 6,3 miljoen ten gunste van onttrekkingen); strategischehuidige projecten als gevolg van de dekking de reserve projecten gevolg in van strategische Een storting van 0,1als miljoen de reserve wachtgelden wethouders; van exploitatiekosten van strategische projecten; onder andere de vrijval van kapitaallasten middels Een storting van 0,1 miljoen in de reserve inzameling en verwerking afval ter egalisatie van • Conform de systematiek van voorgaande jaren is vervroegde afschrijvingen van activa met een maatde kosten en opbrengsten van de afvalinzameling en -verwerking; nut, Eenuit storting 0,2 miljoen in de reserve rioleringen egalisatie van aan de kosten en voor circa € 5,7ter miljoen onttrokken de reserve schappelijk hoofde van van verhoging van de opbrengsten van demiddelen; rioleringen; Wmo (zie ook stortingen); OZB en structureel vrijgemaakte Een storting 0,3 miljoen de reserve •WOP Blokken. van € 0,1 miljoen aan de reserve Eende onttrekking • Een negatieve storting vanvan -€ 0,3 miljoen alsin correcinzameling en verwerking afval ter egalisatie van de tie op de reserve groenrenovaties; Onttrekkingen ( 12,5 miljoen) kostenstrategische en opbrengsten van bedrijfsafval; • Een storting vanis€voor 0,2 miljoen in de reserve Wet aan de reserve Er 6,2 miljoen onttrokken projecten als gevolg van de • Een onttrekking aan de reserve bijzondere bijstand Werk en Bijstand als voordelig resultaat ten opzichte dekking van exploitatiekosten van strategische projecten; van € 0,1 miljoen, ter egalisatie van de hogere van de begroting; Conform de systematiek van voorgaande jaren is voor circa 5,7 miljoen onttrokken aan kosde (zieinook stortingen); ten binnen het product; • Een storting reserve van € 5,8Wmo miljoen de reserve Wmo uit bestaand Een onttrekking van miljoen aan de reserve en verwerking egalisa• Een inzameling onttrekking van € 0,1 miljoenafval aan ter de reserve hoofde van beleid (zie ook0,1 onttrekkingen); tie van de kosten en opbrengsten van bedrijfsafval; duurzaam bouwen ter dekking van het duurzaam• Een storting van € 0,1 miljoen in de reserve wacht Een onttrekking aan de reserve bijzondere bijstand van 0,1 miljoen, ter egalisatie van de heidsbeleid en de Energiepremieregeling; gelden huidige wethouders; hogere kosten binnen het product; • Een onttrekking € 0,2 miljoen aan de reserve • Een storting van € 0,1 miljoen in de reserve inza Een onttrekking van 0,1 miljoen aan de reserve duurzaamvan bouwen ter dekking van het WOP de Blokken ter dekking van kapitaallasten; meling en verwerking afval ter egalisatie van de duurzaamheidsbeleid en de Energiepremieregeling; Een onttrekking 0,2 miljoen WOP de Blokken van kapiOverige onttrekkingen ten ter lastedekking van de bestemkosten en opbrengsten van de van afvalinzameling en aan de •reserve mingsreserves voor circa € 0,1 miljoen. -verwerking;taallasten; Overige onttrekkingen ten laste van de bestemmingsreserves voor circa 0,1 miljoen. Tabel 2.7 : Specificatie eigen vermogen Omschrijving De algemene reserves zijn reserves waaraan nog geen specifieke bestemming is gegeven. De daarin vastgelegde middelen kunnen dan ook nog vrijelijk worden ingezet. Ultimo 2012 kent de winstneming De algemene reserves zijn reserveseen waaraan nog geen gemeente Hellendoorn drietal algemene reserves, met eentoegevoegd. totaalsaldo van 11,2 miljoen specifieke(2011: bestemming is gegeven. De daarin vastge12,3 miljoen). In vergelijking met het afgelopen jaar is de stand van deze reserves (per saldo) kunnen met 1,1 miljoen afgenomen bestaande uit stortingen van miljoen en onttrekkingen Onttrekkingen (€ 3,72,6 miljoen) legde middelen dan ook nog vrijelijk worden ter hoogte 3,7gemeente miljoen. Hellendoorn • De jaarlijkse onttrekking aan de financieringsreseringezet. Ultimo 2012 van kent de ve van circa € 0,5 miljoen ten gunste van de reserve een drietal algemene (reserves, met een totaalsaldo Stortingen 2,6 miljoen) strategische projecten; van € 11,2 miljoen (2011: € 12,3 miljoen). In vergelijking Rentetoerekening van 0,1 miljoen; • Inzet de ombuigingen uit 2009 van € 1,0 milmet het afgelopen jaar is de stand van deze reserves Bestemming van het saldo jaarrekening 2011 in de vrijvan aanwendbare reserve ter hoogte van 0,5 €miljoen en inafgenomen de financieringsreserve van 0,5joen; miljoen; (per saldo) met 1,1 miljoen bestaande Bestemming van het saldo van de ter tweede bestuursrapportage 2012 van 0,3 miljoen • Conform de begroting(swijzigingen) 2012 is € 0,5 uit stortingen van € 2,6 miljoen en onttrekkingen €Conform de begroting(swijzigingen) 2012 is 0,2 miljoen toegevoegd aan vrij aanwendmiljoen onttrokken aan de vrijde aanwendbare reserhoogte van 3,7 miljoen. bare reserve; ve; In de bufferreserve is een bedrag van 1,0 miljoen winstneming toegevoegd. • Een onttrekking aan de bufferreserve van € 1,7 milStortingen (€ 2,6 miljoen) joen in verband met het afwaarderen van gronden. • Rentetoerekening van € 0,1 miljoen; Onttrekkingen ( 3,7 miljoen) • Bestemming van het saldo jaarrekening 2011 in De jaarlijkse onttrekking aan de financieringsreserve van circa 0,5 miljoen ten gunste van de reserve reserve strategische projecten; De bestemmingsreserves zijn reserves waaraan reeds de vrij aanwendbare ter hoogte van € 0,5 enInzet de ombuigingen van uit 2009 een concrete bestemming is gegeven. Dit betekent dat miljoen in devan financieringsreserve € 0,5 van 1,0 miljoen; Conform de begroting(swijzigingen) 2012 deisuiteindelijke 0,5 miljoen onttrokken reeds aan nadrukkelijk de vrij bestedingsrichting miljoen; aanwendbare reserve; is aangegeven. Deels is dat gebeurd op basis van wet• Bestemming van het saldo van de tweede bestuurs Een onttrekking aan de bufferreserve van 1,7 miljoen in verband met het afwaarderen van en regelgeving of afspraken met andere overheden rapportage 2012 van € 0,3 miljoen gronden. of maatschappelijke organisaties. Eind 2012 kent de • Conform de begroting(swijzigingen) 2012 is € 0,2 gemeente Hellendoorn bestemmingsreserves. Detoegevoegd bestemmingsreserves zijn reserves waaraan reeds een concrete 16 bestemming is gegeven.Het miljoen aan de vrij aanwendbare Dit betekent dat de uiteindelijke bestedingsrichting reeds nadrukkelijk is aangegeven.bedraagt Deels is totaalsaldo van de bestemmingreserves reserve; dat gebeurdis op basis van en regelgeving afspraken andere overheden of € 10,3ofmiljoen (2011: met € 9,5 miljoen). • In de bufferreserve een bedrag van €wet1,0 miljoen 31 december 2012 31 december 2011 11.217.469 10.346.551 21.564.020 12.306.675 9.476.596 21.783.272 -777.176 1.050.641 20.786.844 22.833.912 - Algemene reserves - Bestemmingsreserves Subtotaal : - Saldo jaarrekening Totaal : Voorzieningen ten slotte, zijn over het algemeen gevormd voor verplichtingen, verliezen of te verwachten tegenvallers waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs valt in te schatten. Kenmerkend voor een voorziening is dat de hoogte afgestemd moet zijn op de ten omvang achterliggende verplichtingen of verliezen. antwoord met een totaalstand van € 5,6 miljoen (2011: Voorzieningen slotte,van zijn de over het algemeen ge€ 6,4 miljoen). De afname van € 0,8 miljoen bestaat uit vormd voor verplichtingen, verliezen of te verwachten Ultimo boekjaar 2012 zijn er in de jaarrekening van de gemeente Hellendoorn 13 voorzieningen stortingen van € 0,4 miljoen enmiljoen). onttrekkingen voor in tegenvallers(2011 waarvan de omvang op de balansdatum 13) verantwoord met een totaalstand van 5,6 miljoen (2011: 6,4 De afname totaal circa € 1,2 miljoen. Voor een verdere specificatie onzeker is, doch redelijkerwijs valt in te schatten. Kenvan 0,8 miljoen bestaat uit stortingen van 0,4 miljoen en onttrekkingen voor in totaal circa 1,2een miljoen. Voor iseen specificatie vanvan dedereserves wordtverwezen verwezen reservesen en voorzieningen voorzieningen wordt naar merkend voor voorziening dat verdere de hoogte afgebijlage IV. bijlage IV. stemd moet naar zijn op de omvang van de achterliggende verplichtingen of verliezen. Ultimo boekjaar 2012 zijn er in de jaarrekening van de gemeente Hellendoorn 13 voorzieningen (2011 13) ver- maatschappelijke organisaties. Eind 2012 kent de gemeente Hellendoorn 16 bestemmingsreserves. Het totaalsaldo van de bestemmingreserves bedraagt 10,3 miljoen (2011: 9,5 miljoen). De toename van het saldo bedraagt derhalve 0,8 miljoen en kan als volgt worden verklaard: 134 Stortingen ( 13,3 miljoen) De reeds eerder genoemde overheveling van circa 135 0,5 miljoen uit de financieringsreserve opgenomen ten gunste van deze voorziening, terwijl er voorvan41.000,-onttrokken de gelden derden isisgebonden. Ditaan jaar de is er niets Voorziening APPA Tabel 2.8. : Voorzieningen Omschrijving Boekwaarde 31 december 2011 Stortingen Onttrekkingen Vrijgevallen bedragen Boekwaarde 31 december 2012 Voorzieningen 6.441.044 370.613 472.875 734.928 5.603.854 Totaal : 6.441.044 370.613 472.875 734.928 5.603.854 Tabel 2.9 : Specificatie voorzieningen Omschrijving 31 december 2012 Verplichtingen en verliezen - Voorziening APPA - Voorziening wachtgelden oud wethouders - Voorziening tekorten SW-bedrijven - Voorziening privatisering was -en kleedruimten - Voorziening wachtgelden voormalig personeel 31 december 2011 2.925.296 235.420 3.596 2.597.352 455.917 4.827 1.557.700 1.860.000 208.100 4.930.112 290.692 5.208.788 0 0 465.716 0 1.002 0 203.962 0 0 3.062 673.742 465.716 143.694 40.718 8.702 225.254 334.012 0 14.160 1.232.256 5.603.854 6.441.044 Egalisatievoorzieningen Van derden verkregen middelen - Voorziening I.S.V. - Voorziening actieprogramma Wonen - Voorziening parkeerbeleid - Voorziening CWI-projecten - Voorziening nieuwkomers - Voorziening participatiefonds - Voorziening Monumenten - Voorziening afkoopregeling RGSHG Totaal : Geactiveerde voorzieningen - Voorziening toekomstige verliezen G.E. NIEGG - Voorziening toekomstige verliezen G.E. grondexploitatie - Voorziening op vordering Verkoop Vennootschap Totaal inclusief geactiveerde voorzieningen 7.314.006 5.666.383 1.558.700 1.241.238 95.470 95.470 14.572.030 13.444.135 voorziening. onttrokken. De voorziening APPA is gevormd voor de pensioenverVoorziening wachtgelden oud-wethouders plichtingen van (oud) wethouders van de gemeente De voorziening wachtgelden oud-wethouders is gevormd voor de wachtgeldverplichtingen Hellendoorn. Conform actuariëleUltimo berekeningen eenstand van Voorziening nieuwkomers jegens oud-wethouders. 2012 isis de de voorziening 235.000,--. Dit is gebastorting van € 369.000, opgenomen ten gunste van DezeErvoorziening is gevormd voor geoormerkte seerd op de toekomstige wachtgeld-verplichtingen. is 220.000,-onttrokken aan de rijksvoorziening.terwijl er voor € 41.000,-- is onttrokdeze voorziening, gelden. De rijksregeling eist dat er wordt gereserveerd ken aan de voorziening. voor inburgeringtrajecten aan nieuwkomers en het Voorziening privatisering was– en kleed leveren van een bijdrage aan de opvang en begeleiruimten ding hen die als vluchteling zijn toegelaten Voorziening wachtgelden oud-wethouders Deze voorziening is ingesteld op moment dat was– envan kleedruimten zijn geprivatiseerd. Af- in Nederland. Worden deze gelden niet aan deze De voorziening wachtgelden oud-wethoudersna is 20 jaar op kosten van de gemeente kunnen worden ge-trajecten spraak hierbij is dat accommodaties renoveerd. 2012 heeft SVVN verzocht ( 125.000,-in 2012) de worden voorziening besteed dan moeten deze van gelden teruggestort gevormd voor de In wachtgeldverplichtingen jegensom haar deel vervroegd uitbetaald krijgen. Omdat de voorziening eindwaarde gebaseerd, aan hetop rijk. In 2012 is deisvoorziening metis de oud-wethouders. Ultimo 2012te is de stand van de voorvoorziening hierdoor verlaagd met 177.000,--. De totale resterende kosten worden ingeschat € 21.000,-- afgewaardeerd, zodat een saldo ontstaat ziening 235.000,--. Dit is gebaseerd op de toekomstiop€circa 1,6 miljoen. van € 204.000,-- welke in 2013 aan het rijk moet worge wachtgeldverplichtingen. Er is € 220.000,-- onttrokVoorziening ISV den terugbetaald. ken aan de voorziening. In deze voorziening worden de ontvangen bijdragen uit het stadsvernieuwingsfonds gestort. Verplichtingen uit projecten er uit voldaan. Voorziening Aanwending van de gelden van derden persois Voorziening privatisering was–worden en kleedruimwachtgelden voormalig gebonden. Dit jaar is er niets onttrokken. ten neel Deze Voorziening voorziening is ingesteld op moment dat was– en Deze voorziening is in 2011 ingesteld. De voorziening is nieuwkomers Deze voorziening is gevormd voorhierbij geoormerkte rijksgelden. Dekosten rijksregeling eist dat er wordtwaaronkleedruimten zijn geprivatiseerd. Afspraak is dat bedoeld om van voormalig personeel, gereserveerd voor aan nieuwkomers het leveren van een te bijdrage accommodaties na 20 jaarinburgeringtrajecten op kosten van de gemeender de en oud-gemeentesecretaris, dekken.aan In 2012 zijn de opvang en begeleiding van hen die als vluchteling zijn toegelaten in Nederland. Worden te kunnen worden gerenoveerd. In 2012 heeft SVVN de kosten over 2012 (€ 58.000,--) aan de voorziening deze gelden niet aan deze trajecten besteed dan moeten deze gelden worden teruggestort aan verzocht deel (€ in 2012)met van de onttrokken. Daarnaast is € saldo 25.000,-vrijgevallen het om rijk.haar In 2012 is 125.000,-de voorziening 21.000,-- afgewaardeerd, zodat een ontstaat van omdat voorziening vervroegd uitbetaald te krijgen. Omdat de dit niet meer benodigd is in de voorziening. 204.000,-- welke in 2013 aan het rijk moet worden terugbetaald. voorziening op eindwaarde is gebaseerd, is de voorzieVoorziening wachtgelden voormalig personeel Langlopende schulden ning hierdoor verlaagd met € 177.000,--. Deze voorziening is in 2011 ingesteld. De voorziening is bedoeld om kosten van voormalig De totale resterende kosten worden ingeschat op circa De langlopende schuld betreft leningen aangetrokpersoneel, waaronder de oud-gemeentesecretaris, te dekken. In 2012 zijn de kosten over 2012 € 1,6 (miljoen. kenister 25.000,-invulling van de eigen financieringsbehoefte. 58.000,--) aan de voorziening onttrokken. Daarnaast vrijgevallen omdat dit niet Ultimo 2012 was daarmee een bedrag gemoeid van meer benodigd is in de voorziening. € 130,7 miljoen (2011: € 131,3 miljoen). In 2012 is één Voorziening ISV Langlopende schulden geldlening opgenomen van € 10,0 miljoen met een In deze voorziening worden de ontvangen bijdragen looptijd van 20 jaar tegen een rentepercentage van uit het stadsvernieuwingsfonds gestort. Verplichtingen De langlopende schuld betreft leningen aangetrokken ter invulling van de eigen financie4,70. uit projecten worden er uit voldaan. Aanwending van ringsbehoefte. Ultimo 2012 was daarmee een bedrag gemoeid van 130,7 miljoen (2011: 131,3 miljoen). In 2012 is één geldlening opgenomen van 10,0 miljoen met een looptijd van 20 jaar tegen een rentepercentage van 4,70. Tabel 2.10 : Specificatie langlopende schulden Omschrijving 31 december 2012 31 december 2011 Rentelasten over 2012 Rentelasten over 2011 - Onderhandse leningen - Geldleningen Woningbouw * St. Woningstichting Hellendoorn 130.671.431 131.298.530 5.647.293 5.284.044 0 0 0 0 Totaal : 130.671.431 131.298.530 5.647.293 5.284.044 Conform artikel 55 lid 1 van de BBV dient de aard van de voorzieningen te worden toegelicht in toegelicht voorzover ultimo 2012 groter Conform arikel 55Hierna lid 1 van de BBV de jaarrekening. hebben wijdient dezedetoegelicht voorzover ze ultimo ze 2012 groter zijn dan zijn 0,1 dan € 0,1 miljoen. aard van de voorzieningen te worden toegemiljoen. licht in de jaarrekening. Hierna hebben wij deze Voorziening APPA De voorziening APPA is gevormd voor de pensioenverplichtingen van (oud) wethouders van de gemeente Hellendoorn. Conform actuariële berekeningen is een storting van 369.000,-- 136 137 Overige toelichtingen De onderhandseleningen leningen kunnen volgt worden gespecificeerd: Deopgenomen opgenomen onderhandse kunnen alsals volgt worden gespecifeerd: Hellendoorn Noord. • De brandweer is per 1 januari 2013 overgegaan naar de Veiligheidsregio Twente (VRT). Dat houdt in dat de gemeentelijke kazernes (boekwaarde € 190.000,--) en roerende goederen (boekwaarde € 1.549.000,--) worden verkocht aan de VRT. Het gaat hierbij om een bedrag van € 1.739.000,--. Tabel 2.11 : Specificatie onderhandse leningen Omschrijving 31 december 31 december Rente2012 2011 percentage De opgenomen onderhandse leningen kunnen als volgt worden gespecificeerd: Looptijd BNG 1.597.306 1.742.516 6,040 2023 Tabel 2.11 : Specificatie onderhandse leningen BNG 2.495.791 2.722.681 5,460 2023 BNG 1.666.667 2.000.000 4,920 2017 Omschrijving 31 december 31 december RenteLooptijd BNG 22.400.000 23.800.000 5,260 2028 2012 2011 percentage Waterschapsbank 3.266.667 3.733.333 4,200 2019 ASN-Bank 1.950.000 2.600.000 3,325 2015 BNG 1.597.306 1.742.516 6,040 2023 BNG 24.320.000 25.600.000 3,680 2031 BNG 2.495.791 2.722.681 5,460 2023 Waterschapsbank 3.500.000 4.200.000 4,355 2017 BNG 1.666.667 2.000.000 4,920 2017 Waterschapsbank 5.000.000 5.000.000 4,665 2028 BNG 22.400.000 23.800.000 5,260 2028 BNG 5.000.000 5.000.000 4,680 2028 Waterschapsbank 3.266.667 3.733.333 4,200 2019 BNG 5.000.000 5.000.000 4,695 2028 ASN-Bank 1.950.000 2.600.000 3,325 2015 BNG 5.000.000 5.000.000 4,710 2029 BNG 24.320.000 25.600.000 3,680 2031 BNG 3.000.000 3.500.000 4,575 2018 Waterschapsbank 3.500.000 4.200.000 4,355 2017 BNG 3.600.000 5.400.000 2,660 2014 Waterschapsbank 5.000.000 5.000.000 4,665 2028 BNG 9.000.000 9.500.000 4,040 2030 BNG 5.000.000 5.000.000 4,680 2028 Waterschapsbank 8.000.000 9.000.000 2,450 2020 BNG 5.000.000 5.000.000 4,695 2028 Waterschapsbank 6.750.000 7.500.000 3,380 2021 BNG 5.000.000 5.000.000 4,710 2029 BNG 9.500.000 10.000.000 4,540 2031 BNG 3.000.000 3.500.000 4,575 2018 BNG 9.625.000 0 4,700 2032 BNG 3.600.000 5.400.000 2,660 2014 BNG 9.000.000 9.500.000 4,040 2030 Totaal : 130.671.431 131.298.530 Waterschapsbank 8.000.000 9.000.000 2,450 2020 Waterschapsbank 6.750.000 7.500.000 3,380 2021 BNG 9.500.000 10.000.000 2031 De rentelastenop op de langlopende financiering zijn Dit gestegen. Dit wordtveroorzaakt voornamelijk De rentelasten de langlopende financiering zijn gestegen. wordt4,540 voornamelijk door BNG 0 10,0 4,700 2032 veroorzaakt door van 9.625.000 de van nieuwe geldlening miljoen. de aantrekking vandedeaantrekking nieuwe geldlening € 10,0 miljoen. van Vlottende Totaal : passiva 130.671.431 131.298.530 De hoogte van de kortlopende schulden is in vergelijking met voorgaand jaar toegenomen met 8,1rentelasten miljoen. Deze betreft met name een zijn hoger negatief banksaldo 5,7 miljoen) en De op toename de langlopende financiering wordt( voornamelijk gatief gestegen. banksaldo (€Dit 5,7 miljoen) en een crediteuVlottende passiva een hoger crediteurensaldo van 3,1 miljoen Daarnaast zijn de overige schulden 0,7 hoger miljoen veroorzaakt door de aantrekking van de nieuwe geldlening van 10,0 miljoen. lager dan in 2011. rensaldo van € 3,1 miljoen. Daarnaast zijn de overige schulden € 0,7 miljoen lager dan in 2011. Vlottende Tabel 2.12passiva : Verloop vlottende passiva De hoogte van de kortlopende schulden is in vergelijking voorgaand toegenomen met € 8,1 Demet hoogte van dejaar kortlopende schulden is in vergelijking met jaar toegenomen met Omschrijving 31voorgaand december 31 december 8,1 miljoen. Deze betreft toename met name banksaldo ( 5,7 miljoen) en miljoen. Deze toename met betreft name een hoger ne-een hoger negatief 2012 2011 een hoger crediteurensaldo van 3,1 miljoen Daarnaast zijn de overige schulden 0,7 miljoen lager dan in 2011. - Crediteuren algemeen Tabel 2.12 : Verloop vlottende passiva - Crediteuren nog te betalen - Crediteuren Soza Omschrijving - Overige schulden, incl. transitorische posten - Opgenomen kasgeldleningen - Bank- en girosaldi - Crediteuren algemeen - Crediteuren nog te betalen Totaal : Soza - Crediteuren - Overige schulden, incl. transitorische posten Overige toelichtingen - Opgenomen kasgeldleningen - Bank- en girosaldi Totaal : 6.176.870 2.339.982 5.120.049 5.331.914 112.679 31 december 673.186 31 december 2012 2011 3.952.695 4.624.471 0 0 8.813.382 3.139.477 6.176.870 2.339.982 5.120.049 5.331.914 24.175.675 16.109.030 112.679 673.186 3.952.695 4.624.471 0 0 8.813.382 3.139.477 24.175.675 Overige toelichtingen 138 16.109.030 WOPT Sinds 1 maart 2006 is de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) van kracht. Deze wet regelt de openbaarmaking van beloningen van functionarissen binnen de (semi-) publieke sector die uitstijgen boven het jaarlijks vast te stellen normbedrag. Op grond van artikel 6 van de WOPT moet worden aangegeven welke medewerkers in 2012 meer hebben verdiend dan het gemiddelde belastbare loon van de ministers. Dit gemiddelde belastbare jaarloon is voor 2012 vastgesteld op € 194.000,-- (€ 193.000,-- in 2011). Uit een onderzoek naar de jaarinkomens 2012 binnen de gemeente Hellendoorn blijkt dat in 2012 geen medewerkers boven de norm 2012 uitkomen. Financiële garanties en verplichtingen: • Ultimo 2012 wordt voor een bedrag van € 0,8 miljoen aan leningen garant gestaan (ultimo 2011: 0,8 miljoen). Daarnaast staan we indirect garant voor € 5,0 miljoen aan oude gemeentegaranties (2011: € 5,5 miljoen) en € 103,0 miljoen bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (2011: € 108,0 miljoen). Voor een gedetailleerd overzicht wordt kortheidshalve verwezen naar bijlage VI, waarin alle geldleningen zijn vermeld waarvoor de gemeente garant staat. • Er is door het eigen personeel over de periode juni 2012 t/m december 2012 een recht op vakantiegeld opgebouwd van € 569.000.-- (exclusief sociale lasten). Dit vakantiegeld wordt uitbetaald in mei 2013. (Ultimo 2011: € 573.000,--). • Bij de Bank Nederlandse Gemeenten hebben we een kredietfaciliteit voor een bedrag van € 8,5 miljoen. • In 2012 hebben wij een vierjarig contract (vanaf 2013) afgesloten met een optie tot verlenging met twee keer één jaar voor wat betreft de inkoop, onderhoud en reparatie van Wmo-hulpmiddelen. Na een openbare Europese aanbestedingsprocedure gezamenlijk met de gemeenten Dinkelland, Hellendoorn, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand en Wierden bleek Harting-Bank de beste aanbieding te hebben gedaan. Jaarlijks is er een lumpsum-contract voor het onderhoud van circa € 96.000,-- afgesloten en daarnaast worden vaste prijzen betaald voor de levering van hulpmiddelen. • In 2008 is een contract afgesloten voor de controlewerkzaamheden bij het combiplan. Dit contract loopt door tot uiterlijk 31 december 2013 met een resterende contractwaarde van € 12.000,--. • De raden van de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn hebben in 2012 besloten uit te treden uit de gemeenschappelijke regeling Soweco en vervolgens samen op te trekken bij de verdere uitwerking van de WSW. In 2013 wordt gewerkt aan de ontvlechting per 1 januari 2014 en wordt duidelijk wat de financiële consequenties zijn van de uittreding. In de Vrij Aanwendbare Reserve wordt rekening gehouden met een afkoopsom van € 1,2 miljoen. • In 2012 is een aantal langlopende investeringsprojecten niet afgerond, waarbij het de gewoonte is om dit als restantkrediet naar het volgende boekjaar over te hevelen. Er is derhalve een “investeringsverplichting” voor deze projecten. Onderstaand is een lijst opgenomen met investeringsbedragen groter dan € 60.000,-- die bij deze jaarrekening zijn overgeheveld naar 2013. Aandelen Twence Door de Regioraad is besloten dat de aandelen in Twence B.V. (819.000 stuks) door Twence Beheer B.V. worden overgedragen aan de Regio Twente. De aandelen worden gesplitst in 819 stuks tijdelijk winstdelende preferente aandelen en 818.181 gewone aandelen A. Tevens heeft de Regioraad besloten dat de Regio zelf de 819 tijdelijk winstdelende preferente aandelen behoudt en de 818.181 gewone aandelen A overdraagt aan de deelnemende gemeenten. De aanvaarding van de aandelenstroom heeft volgens notariële akte in 2011 plaatsgevonden. Er staan geen geldstromen of andere kosten tegenover. De verkrijgingsprijs is daarmee nihil. Het BBV schrijft ten aanzien van het activeren van deelnemingen voor dat hier de historische kostprijs of lagere marktwaarde dient te worden gehanteerd. Bij de gemeenten komen derhalve de aandelen voor nihil op de balans. Om wel een volledig beeld te krijgen van het bezit van de gemeenten dient door de gemeenten jaarlijks als toelichting op de balans melding gemaakt te worden van het aantal en soort aandelen dat men heeft. Hellendoorn bezit 46.795 gewone aandelen A. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Per 31 december 2012 bestonden de volgende, niet in de balans van de gemeente Hellendoorn opgenomen, rechten en verplichtingen: Financiële vordering • Met nog te ontvangen bedragen wegens bij besluit verkochte gronden / exploitatiebijdragen in het kader van de grondexploitaties, is eind 2012 een bedrag gemoeid van € 4,9 miljoen (ultimo 2011: € 5,1 miljoen). Dit betreft de plannen ‘Heemtuin’ en 139 De raden van de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn hebben in 2012 besloten uit te treden uit de gemeenschappelijke regeling Soweco en vervolgens samen op te trekken bij de verdere uitwerking van de WSW. In 2013 wordt gewerkt aan de ontvlechting per 1 januari 2014 en wordt duidelijk wat de financiële consequenties zijn van de uittreding. In de Vrij Aanwendbare Reserve wordt rekening gehouden met een afkoopsom van 1,2 miljoen. Tabel 2.13 : Overzicht van niet uit de balans blijkende investeringsverplichtingen Omschrijving 31 december 2012 Masterplan Wegenstructuur / Inv.progr wegen / RW35 + station Rioleringen Onderwijskundige ontwikkelingen / IHP Recreatie en toerisme Natuur en landschap Automatisering - Hard- en Software Totaal : 1.898.000 2.927.000 1.510.000 201.000 1.179.000 382.000 301.000 8.398.000 140 141 Programma 1: Gemeenteraad, griffie en dualisme TOELICHTING OP DE PROGRAMMAREKENING Bedragen x € 1.000,-- Totaal van alle programma's voor resultaatbestemming Realisatie 2012 Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Baten 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Lasten 27 1.122 565 3.010 4.840 8.952 94 2.952 4.727 11.043 2.527 2.087 618 4.096 1.328 7.929 1.094 9.917 12.049 14.980 2 2.771 4.795 5.265 666 1.372 Saldo Begroting 2012 na voor wijziging -1.095 -2.445 -4.112 -2.858 -6.316 440 -3.478 -6.601 -8.823 -2.931 -2.769 -470 -706 -1.035 -2.305 -705 -2.764 -5.251 242 -3.787 -7.059 -8.678 -3.614 -2.747 -372 -885 -1.035 -2.579 -3.831 -2.641 -5.910 296 -3.533 -6.846 -8.254 -3.352 -2.663 -605 -269 Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 636 - kapitaallasten investeringen - overige lasten 399 Subtotaal lasten 1.035 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Resultaat voor bestemming 33.332 75.496 -42.164 Algemene dekkingsmiddelen 40.116 0 Gerealiseerd resultaat voor bestemming -38.960 -41.222 40.116 39.850 39.984 73.448 75.496 -2.048 890 -1.238 Mutaties in reserves 17.192 15.921 1.271 -890 1.238 Gerealiseerd resultaat na bestemming 90.640 91.417 -777 0 0 De verschillen worden hieronder per programma nader toegelicht. Met de aanduiding ‘I/S’ wordt aangegeven of een mee- of tegenvaller incidenteel (I) dan wel structureel (S) van aard is. Structureel betekent dat ze ook na 2012 in één of meerdere jaren terugkomen. Bij het opstellen van de eerste bestuursrapportage over 2013 en/of de programmabegroting 2014 worden ze dan meegenomen. 142 Realisatie Verschil 636 707 -71 0 0 399 1.035 415 1.122 -16 -87 0 0 0 0 0 0 27 27 0 27 27 -1.035 0 -1.035 -1.095 -60 0 0 0 0 0 -1.035 0 -1.035 -1.095 -60 Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves Resultaat na bestemming Totaal gerealiseerde programmabaten en -lasten Totaal begroot Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving Bedrag Lasten Apparaatskosten product Raadsgriffie -71 Subtotaal lasten -71 Baten Apparaatskosten product Raadsgriffie 21 Subtotaal baten 21 I/S Toelichting I Door een gewijzigde doorbelasting op het product Raadsgriffie laat dit product een nadeel zien van € 71.000,-- aan de lastenkant. I Door een gewijzigde doorbelasting op het product Raadsgriffie laat dit product een voordeel van € 21.000,-- aan de batenkant zien. Mutaties reserves Mutaties reserves 0 Totaal programma -50 143 Programma 2: Dagelijks bestuur, burgerzaken en voorlichting Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 1.547 - kapitaallasten investeringen 8 - overige lasten 1.299 Subtotaal lasten 2.854 Realisatie Verschil 284 284 1.547 8 1.583 3.138 1.463 8 1.539 3.010 84 0 44 128 549 549 10 10 559 559 565 565 6 6 -2.305 -274 -2.579 -2.445 134 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Resultaat voor bestemming Totaal begroot Baten Vrijval voorziening wachtgelden oud-wethouders 100 Resultaat na bestemming 100 -100 0 -100 100 10 -90 -2.405 -274 -2.679 -2.535 0 10 10 144 Analyse verschillen (> € 15.000,--): Lasten Apparaatskosten bestuursondersteuning Gemeentelijke informatiepagina Apparaatskosten afgeven/ wijzigen reisdocumenten Baten leges reisdocumenten Subtotaal lasten Baten leges rijbewijzen Baten leges reisdocumenten Subtotaal baten Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves Omschrijving Gemeentelijke informatiepagina Bedrag 16 16 29 I -18 I 27 I -12 I De voorziening is herrekend naar de stand per 31 december 2012. Hierdoor kon er € 26.000,-vrijvallen. De ontvangen leges uit advertenties in het Hellendoorn Journaal blijven met € 18.000,-achter vanwege minder aanvragen en publicatie van omgevingsvergunningen. Begin 2013 zijn er nieuwe regels voor rijbewijzen in werking getreden. Met name voor mensen met een rijbewijs voor de categorieën CE is het nodige veranderd. De geldigheid van zo’n rijbewijs is van 10 jaar teruggegaan naar 5 jaar. Deze wijziging heeft vooral aan het eind van 2012 nog tot extra aanvragen geleid en dus meer inkomsten. Door minder aanvragen van reisdocumenten vielen de leges in 2012 € 12.000,-- lager uit. 23 Mutaties reserves Mutaties reserves 0 Totaal programma 134 Programma 3: Ruimtelijke ordening en wonen I/S Toelichting Bedragen x € 1.000,-- 50 26 I I I I Door een gewijzigde doorbelasting op het product bestuursondersteuning laat dit product een voordeel zien van € 50.000,--. De advertentiekosten voor het Hellendoorn Journaal vielen in 2012 € 16.000,-- voordeliger uit, doordat onder andere minder millimeters nodig waren voor de advertenties van de omgevingsvergunningen. De ontvangen inkomsten uit leges voor deze advertenties liggen ook navenant lager. Er zijn minder reisdocumenten afgegeven dan begroot. De apparaatskosten vielen hierdoor € 16.000,-- voordeliger uit. Het zwaartepunt van de aanvragen van reisdocumenten lag aan het begin van 2012. Doordat er minder reisdocumenten zijn verstrekt, viel de inkomensoverdracht aan het het Rijk ook € 29.000,-- voordeliger uit. 111 144 Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 3.781 - kapitaallasten investeringen 1.054 - overige lasten 7.932 Subtotaal lasten 12.767 Totaal begroot Realisatie Verschil -127 872 -48 697 3.654 1.926 7.884 13.464 3.182 2.345 3.425 8.952 472 -419 4.459 4.512 12.062 12.062 -2.429 -2.429 0 9.633 9.633 4.840 4.840 0 -4.793 -4.793 -705 -3.126 -3.831 -4.112 -281 Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves 2.505 240 -2.265 -587 259 846 1.918 499 -1.419 1.752 422 -1.330 166 -77 89 Resultaat na bestemming -2.970 -2.280 -5.250 -5.442 -192 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Resultaat voor bestemming 145 Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving Lasten Reconstructiebudget Bedrag -23 I/S I -31 I Structuurvisie 30 S Gebiedsvisie Nijverdal aan de Regge 25 S Procedurekosten Bergleidingweg Adviseurskosten welstand i.v.m. omgevingsvergunningen Verkoop Nijverheidsweg 17 Kosten groenverkopen 19 I 25 S -34 I Voorziening Kruidenwijk Zuid fase 1 -174 I Voorziening Hellendoorn Noord fase 1 en 2a -262 I Voorziening Kruidenwijk Zuid fase 2 en 3 121 Voorziening Stevo 367 Grondexploitatie Lagere doorberekening apparaatskosten Diverse kleinere verschillen Subtotaal lasten 4.205 230 I I I I Toelichting Budget wordt gebruikt als co-financiering voor het pMJP-programma. Saldo baten en lasten wordt gestort in of onttrokken aan de reserve reconstructie. Voor procedure Bergleidingweg is onze advocaat ingehuurd. Deze kosten waren niet begroot. In december 2012 is structuurvisie opgestart. De uitgaven komen in 2013. Uitgaven worden gedekt door een onttrekking uit de VAR. Het beschikbare bedrag is nog niet geheel besteed. De bijdrage van derden is hierdoor ook lager (zie baten). Het verschil wordt gedekt door een onttrekking uit de VAR. Door minder aanvragen omgevingsvergunningen is ook minder advies voor welstand nodig. De verkoopkosten van deze kavel komen in 2013 bij definitieve verkoop. Het Kadaster is gevraagd de brongegevens te onderzoeken op juistheid. Daarnaast is vanwege de complexiteit en kwantiteit van de materie verjaring externe juridische kennis ingehuurd. De actie heeft overigens veel transacties opgeleverd die in 2013 worden gepasseerd en dan zeker een positief resultaat genereren. Hogere storting in de voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie doordat stagnatie in de kavelverkoop leidt tot een extra verwacht tekort op de grondexploitatie. Hogere storting in de voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie doordat stagnatie in de kavelverkoop leidt tot een extra verwacht tekort op de grondexploitatie. Het geldende bestemmingsplan is ouder dan 5 jaar waardoor planschade vervalt. De exploitatie berekening hierop bijgesteld waardoor de storting in de voorziening lager uitvalt. Hogere ontvangen vergoedingen leiden tot een lager te verwachten verlies op de toekomstige grondexploitatie Stevo Dit verschil wordt met name veroorzaakt door minder werkzaamheden voor de producten structuurplannen (€ 190.000,--), bestemmingsplannen (€ 41.000,--) en vergunningen volkshuisvesting (€ 90.000,--). Daarnaast zijn meer werkzaamheden voor grondzaken verricht (€ -121.000,--). 14 4.512 146 Baten Subs. pMJP en KGO ihkv reconstructie Bijdrage rood voor rood 72 I 67 I Gebiedsvisie N'dal a/d Regge -20 S Leges onderbouwingen -20 I 70 S Leges omgevingsvergunningen 2012 m.b.t bouwen -152 I Leges omgevingsvergunningen m.b.t. bouwen vorige jaren -56 I Treffen voorziening dubieuze debiteuren m.b.t. omgevingsvergunningen -43 I Leges adviseurskosten welstand Verkoop Nijverheidsweg 17 -25 I -160 S Verkoop Piksenweg 33 -275 S -75 16 S S -4.195 3 -4.793 I I Mutaties reserves Storting reserve reconstructie plattelandsvernieuwing -30 I Storting reserve rood voor rood -36 I Onttrekking VAR i.v.m. structuurvisie -30 I Prestatieafspraken woningbouw Verkoop kavel Vederkruid Rente Grotestraat 56/64 Grondexploitatie Diverse kleinere verschillen Subtotaal baten Betreft ontvangen subsidies voor reconstructie projecten. Zie toelichting bij lasten. Van de eigenaren van de RvR woningen aan de Bergleidingweg wordt nog een bijdrage verwacht vanuit de overeenkomst. De bijdrage door derden is lager. Zie toelichting bij lasten. Door de terugloop aan plannen en het feit dat de aanvragers zelf hun concept-bestemmingsplan moeten opstellen blijven deze inkomsten achter. Over 2012 zijn 42 woningen in het binnenstedelijk gebied gereed gemeld. Er is rekening gehouden met 30 woningen. De meeropbrengst van € 70.000,-- (12 x € 5.000,--) is gestort in de VAR. Het aantal aanvragen voor het onderdeel bouwen is verder gekrompen dan voorzien in de prognose 2012. Er is sprake van een toename van het aantal intrekkingen met bijbehorende restitutie van een deel van de leges. Gezien de financiële situatie en een aantal preferente crediteuren is de verwachting dat de leges voor een grote aanvraag niet geïncasseerd kunnen worden. Hiervoor is een voorziening getroffen. Door minder advies welstand (zie toelichting bij lasten) worden ook minder leges doorberekend. Door aanvullend bodemonderzoek is levering van de kavel vertraagd. Vindt nu begin 2013 plaats. Kavel is nog niet verkocht. Er loopt een civiele procedure, omdat contractant niet wil afnemen. Levering kavel vindt begin 2013 plaats. De vergoeding wegens gebruik van gemeentelijke panden door statushouders loopt nog iets langer door dan verwacht. Het batig saldo van het reconstructiebudget (uitgaven minus inkomsten) is gestort in de reserve. Na betaling van de gemaakte kosten op het dossier Bergleidingweg en het storten van de bijdrage door belanghebbenden zal nog een positief saldo resteren. Door vertraging structuurvisie vindt er geen onttrekking plaats uit de VAR. 147 Storting VAR i.v.m. prestatie afspraken woningbouw Storting VAR i.v.m. verkoop Piksenweg 33 Storting reserve WOP de Blokken Onttrekking reserve strategische projecten Diverse kleinere verschillen Mutaties reserves Totaal programma -70 I 275 S 23 I -41 I Meeropbrengst gereed gekomen woningen. (zie toelichting bij lasten.) Storting in reserve vindt plaats na verkoop kavel. Deze is vertraagd door een civiele procedure, omdat contractant niet wil afnemen. De extra storting ter dekking van kapitaallasten over gemaakte uren is overbodig Wegens lagere kapitaallasten over de strategische projecten in dit programma, wordt ook de bijdrage uit de reserve lager. Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving Lasten Leefbaarheidsonderzoek Bedrag I/S 21 S -102 I Vrijwilligersuren -18 I Kosten IOVD-regeling -15 I Opleidingen en oefeningen -40 I Perslucht en dienst- en uitrukkleding -22 I Beheer en onderhoud materieel -23 I Bommenregeling -2 89 -192 Programma 4: Openbare orde en veiligheid Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 1.597 - kapitaallasten investeringen 318 - overige lasten 940 Subtotaal lasten 2.855 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Resultaat voor bestemming Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves Totaal begroot Realisatie -22 -18 -48 -88 1.575 300 892 2.767 91 91 -2.764 Verschil 1.639 296 1.017 2.952 -64 4 -125 -185 35 35 0 126 126 94 94 0 -32 -32 123 -2.641 -2.858 -217 Subtotaal lasten 0 0 0 0 -2.764 123 -2.641 21 21 21 21 -2.837 -196 148 Het leefbaarheidsonderzoek heeft in 2012 niet plaatsgevonden. In 2013 wordt nu wel een onderzoek gehouden. De nieuwe functie 'opsporing en ruiming van conventionele explosieven' is ingericht voor kosten m.b.t. de bommenregeling. Via de algemene uitkering wordt 75% van de kosten weer teruggevraagd. Meer inzet van vrijwilligers bij de brandweer na een wervingsactie. Inhuur OvD (officier). Omdat betrokken persoon niet in de gemeente woonachtig was, waren er extra kosten i.v.m. hotelovernachtingen en uurvergoeding. Om aan de minimale eis van het aantal vrijwilligers te voldoen is er opnieuw geworven. Dit heeft geleid tot extra opleidingen in het kader van twee bevelvoerders en zeven manschappen. De opleidingskosten bedroegen € 12.000,-- per persoon en konden niet uit het reguliere budget bekostigd worden. De overschrijding wordt veroorzaakt doordat de nieuwe vrijwilligers van kleding en ademlucht/perslucht moesten worden voorzien. Overschrijding veroorzaakt door noodzakelijke onderhoudszaken van de kazernes; o.a. het monteren van een motor om de roldeuren te kunnen openen en sluiten. Hier was op voorhand geen rekening mee gehouden. -199 Baten Subtotaal baten Resultaat na bestemming Toelichting 0 Mutaties reserves Jaarrekening bestemming leefbaarheidsonderzoek 21 Mutaties reserves 21 Totaal programma -178 I 149 Vanuit het jaarrekeningsaldo 2011 is er een bedrag van € 21.000,-- beschikbaar gesteld voor leefbaarheidsonderzoek. Programma 5: Wegen, riolering en verkeer Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 2.833 - kapitaallasten investeringen 4.688 - overige lasten 3.148 Subtotaal lasten 10.669 Totaal begroot Realisatie Hogere doorberekening kosten afvoeren bermmaaisel -60 S Tot 2012 werd vrijkomend berm- en slootmaaisel nog frequent afgezet bij aangrenzende eigenaren (boeren) maar gelet op asbestincidenten is besloten dit niet meer te doen. De raad heeft daarom vanaf 2013 extra budget ( € 17.500,--) gegeven, maar de kosten zijn veel hoger uitgevallen. Extra kosten in verband met afvoeren berm- en slootmaaisel. De doorberekende kosten van de veegmachines vielen een stuk hoger uit, o.a. door niet geraamde kapitaallasten van de nieuwe veegmachine. Veroorzaakt door de inkoop van zout als gevolg van. winterse omstandigheden. Met de eerste en tweede Burap 2012 is geen budget bijgeraamd. De overschrijding van de kosten voor verkeersregelinstallaties (VRI's) wordt voornamelijk veroorzaakt door éénmalig onderzoek (derden) in verband met de 10-daagse afsluiting van de v.d. Muelenweg inzake Combiplan (geen budget RW35) en met wegenonderhoud alle lussen in kruispunt Budde vervangen. De overschrijding van de BAVO kosten is o.a. veroorzaakt door de volgende punten: extra E-biketrainingdag n.a.v. grote aantal aanmeldingen (op verzoek van bestuur extra dag georganiseerd), voor de 1e keer een verkeersveiligheidsdag georganiseerd en de BROEM cursus telde dusdanig veel aanmeldingen dat hiervoor twee extra avonden georganiseerd zijn. Kortom, kosten en projecten nemen toe, maar budget niet. Verschil 6 248 185 439 2.839 4.936 3.333 11.108 3.003 4.710 3.330 11.043 -164 226 3 65 Tractiekosten -23 S Straatreiniging kostenplaats tractie -30 I 5.418 5.418 -220 -220 0 5.198 5.198 4.727 4.727 0 -471 -471 Gladheidsbestrijding, overige goederen en diensten -36 S Resultaat voor bestemming -5.251 -659 -5.910 -6.316 -406 Verkeer, overige goederen en diensten -48 I Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves 1.828 2.930 1.102 -16 165 181 1.812 3.095 1.283 1.548 2.405 857 264 -690 -426 -4.149 -478 -4.627 -5.459 -832 Betaald parkeren 79 S De lasten van betaald parkeren zijn € 50.000,-lager dan begroot, met name door lagere kosten voor beheer door PCH omdat er minder geparkeerd is dan begroot. Daarnaast een voordeel op kapitaallasten van € 29.000,--. Aanpassing tarief naheffing parkeren 43 I Kapitaallasten aanleg en reconstructie riolering 71 I Energieverbruik riolering -18 S 18 I Bij eerste burap 2012 is tarief van de naheffing aangepast van € 52,-- naar € 37,--. Zowel baten als lasten zijn met € 43.000,-- verlaagd (budgettair neutraal). Het voordeel op kapitaallasten is veroorzaakt door vertraging in de uitvoering van investeringsprojecten. De afgelopen jaren zijn de energiekosten bij riolering alsmaar gestegen. Aangezien geen extra budget mogelijk is, geeft dit telkens een overschrijding. Dit voordeel is behaald door vele kleine voordelen binnen de riolering. - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Resultaat na bestemming Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving Lasten Kapitaallasten aanleg en reconstructie wegen Inrichting 30-km gebied Boek RW 35 Onderhoud openbare verlichting Straatwerk Bedrag I/S 150 I 30 I 21 I -17 I -32 I 150 Toelichting Vertraging in de uitvoering van investeringsprojecten. Door extra inzet bij de problematiek van het betaald parkeren zijn de voorbereidingen voor inrichting 30-km gebied in het Rooie Dorp in tweede helft 2012 gestart. Na uitwerking bleken de maatregelen minder te kosten dan was geraamd en was er geen gelegenheid meer om restantbudget te besteden. Het boek over de combitunnel is gereed, er worden geen uitgaven meer verwacht De kosten van elektra zijn overschreden a.g.v. een naheffing energiebelasting voor de jaren 2008 t/m 2011. Daarnaast zijn er veel schades (o.a. door vandalisme en aanrijdingen) geweest waarvoor we geen geld meer vanuit het Waarborgfonds ontvangen en onze eigen kosten dus hoger uitvallen. Als gevolg van werkzaamheden van nutsbedrijven wordt jaarlijks een degeneratievergoeding ontvangen voor straatwerk waarvan het ingezakte straatwerk wordt hersteld. Normaliter moet dit budget neutraal verlopen, echter afgelopen jaar is dit niet gelukt. Riolering, overige goederen en diensten 151 Hogere doorberekening apparaatskosten Doorberekening kostenplaats bouwkundig beheer Diverse kleinere verschillen Subtotaal lasten Baten Betaald parkeren Aanpassing tarief naheffing parkeren Naheffing parkeren 2011 Baten rioolheffing (beheer en onderhoud riolering) Bijdragen rioolaansluitingen Doorberekening kostenplaats bouwkundig beheer Diverse kleinere verschillen Subtotaal baten -73 I 16 Dit verschil wordt met name veroorzaakt door meer werkzaamheden voor de producten wegbeheer algemeen (€ 19.000,--), verkeer (€ 90.000,--) en beheer en onderhoud riolering (€ 24.000,--) Daarnaast minder werkzaamheden voor de producten parkeren (€ 26.000,--) en aanleg- en reconstructie riolering (€ 34.000,--). Mutaties reserves Mutaties reserve strategische projecten, onderdeel aanleg en reconstructie wegen In de begroting worden lasten en baten van de kostenplaats bouwkundig beheer verdeeld naar zowel de lasten als baten kant. De werkelijke doorberekening van de kostenplaats bouwkundig beheer is gesaldeerd aan de lasten kant. Per saldo geen verschil (zie ook bij baten). Mutaties reserve WOP de Blokken O.a. energie OV (- € 8.000,--) en kwijtschelding rioolheffing (- € 12.000,--) -26 65 -440 -43 -13 80 -21 S I I I S -15 -19 -471 Minder inkomsten uit betaald parkeren, met name op straatparkeren en parkeren in de garage. Totaal nadeel is € 440.000,--. De belangrijkste oorzaken van het achterblijven van de inkomsten zijn: er is meer afvloei van parkeerders, er gaan meer mensen op de fiets i.p.v. de auto en de economische crisis in combinatie met Ecommerce. Bij eerste burap 2012 is tarief van de naheffing aangepast van € 52,-- naar € 37,--. Zowel baten als lasten zijn met € 43.000,-- verlaagd (budgettair neutraal). Door late aanbesteding inning naheffingen konden niet alle uitgeschreven naheffingen van 2011 geïnd worden. Dit moet namelijk binnen 3 maanden gebeuren. Dit voordeel op de baten rioolheffing wordt veroorzaakt door een nadeel van de belasting op inkomen voor gezinnen van € 116.000,-- en een voordeel op de belasting op producenten van € 196.000,--. Dit laatste is mede veroorzaakt doordat in 2012 begonnen is met het aanslaan van de zogenaamde grote grondwaterlozers (€ 105.000,--). Doordat er steeds minder nieuwe woningen en bedrijven met nieuwe rioolaansluitingen worden gebouwd, worden deze gelden ook steeds minder ontvangen. Zie toelichting bij lasten. -195 I -52 I Mutaties reserve aanleg en reconstructie riolering -184 I Diverse kleinere verschillen Mutaties reserves 5 -426 Totaal programma -832 Programma 6: Economische zaken, recreatie en toerisme Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Totaal begroot Realisatie Verschil Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 435 - kapitaallasten investeringen 589 - overige lasten 3.384 Subtotaal lasten 4.408 4 -794 -790 435 593 2.590 3.618 380 660 1.047 2.087 55 -67 1.543 1.531 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten 303 4.650 4.953 0 -736 -736 303 3.914 4.217 287 2.527 2.814 -16 -1.387 -1.403 545 54 599 727 128 Resultaat voor bestemming Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves 777 86 863 977 -114 -777 -86 -863 -977 -114 Resultaat na bestemming -232 -32 -264 -250 14 O.a gehandicaptenparkeerkaarten (€ -5.000,--) 152 Lagere onttrekking uit de RSP wegens lagere kapitaallasten door uitgestelde betaling voor RW 35 (€ 150.000,--), lagere investeringen in het openbaar gebied (€ 30.000,--) en het vrijvallen van het restantkrediet voor het boek over de combitunnel. Lagere dekking vanuit deze reserve hangt rechtstreeks samen met de lagere kapitaallasten voor de Middenzone van WOP de Blokken. Hogere storting (dan was begroot) in de reserve riolering veroorzaakt door lagere exploitatiekosten riolering (o.a. kapitaallasten) en hogere baten rioolheffing. 153 Programma 7: Jeugd en onderwijs Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving Lasten Actieprogramma recreatie en toerisme Grondexploitatie bedrijventerrreinen Lagere doorberekening apparaatskosten Diverse kleinere verschillen Subtotaal lasten Baten Winstneming Lochter Oost Toeristenbelasting Actieprogramma recreatie en toerisme Grondexploitatie bedrijventerreinen Diverse kleinere verschillen Subtotaal baten Bedrag -33 1.526 18 20 1.531 110 I/S I I I Hogere uitgaven voor het actieplan recreatie en toerisme omdat de kosten voor de gebiedsuitwerking Westrand Nationaal Park door de gemeente zijn betaald. Hier staat een bijdrage van het Nationaal Park en de Provincie tegenover. Het saldo van de uitgaven en inkomsten van de exploitatie bedrijventerreinen wordt overgeboekt naar de balanspost onderhanden werken. Dit verschil wordt met name veroorzaakt door meer werkzaamheden het product economische aangelegenheden (€ -23.000,-- en minder werkzaamheden voor het product recreatie en toerisme (€ 41.000,--). I I -16 I 33 I -1.526 De winstneming van de afgesloten grondexploitatie Lochter Oost valt hoger uit doordat een deel van de kosten van de aanleg rotonde in de H. Boersingel is overgeboekt naar de exploitatie Lochter III. E.e.a volgens de overeenkomst met de exploitantien van Lochter III. Het aantal overnachtingen is achtergebleven bij de prognose. Bijdrage van Nationaal Park en Provincie in de kosten voor de gebiedsuitwerking Westrand Nationaal Park. Zie de toelichting bij lasten. -4 -1.403 Bedragen x € 1.000,-- -110 I Diverse kleinere verschillen Mutaties reserves -4 -114 I 14 154 De volledige hogere winstneming van Lochter Oost is in de bufferreserve gestort, conform bestaand beleid. Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 490 - kapitaallasten investeringen 1.556 - overige lasten 2.122 Subtotaal lasten 4.168 Resultaat voor bestemming Realisatie Verschil -588 505 -83 523 957 2.616 4.096 -33 11 11 -11 381 381 171 171 552 552 618 618 66 66 -3.787 254 -3.533 -3.478 55 0 20 20 20 20 20 20 0 0 -3.787 274 -3.513 -3.458 55 Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves Resultaat na bestemming Totaal begroot 490 968 2.627 4.085 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving Lasten Efficiency Eigen Kracht Bedrag I/S Toelichting 22 I In het kader van jeugdbeleid wordt subsidie ontvangen in het kader van Eigen Kracht. Binnen de bestaande formatie en werkzaamheden is hier een deel van de gemeentelijke formatie uit bekostigd. -102 I In het kader van leerlingenvervoer is in 2012 in de eerste drie kwartalen een fors nadeel opgetreden, o.a. vanwege het faillissement van de vervoerder. Daarnaast was er een nabetaling over december 2011.Vanaf het vierde kwartaal 2012 verlopen de uitgaven conform bestek. Minder uitgaven preventieve trajecten CJG 30 I Minder uitgaven voor innovatie vooruitlopend op transformatie Jeugdzorg 40 I Van de provincie Overijssel ontvingen wij subsidie voor Ambulante Hulp zonder indicatiestelling. Wij hadden hiervoor binnen de CJG-middelen zelf ook al budget vrijgemaakt. Binnen het Centrum voor Jeugd en Gezin hadden wij voor innovaties vooruitlopend op de transformatie Jeugdzorg budget vrijgemaakt. In 2012 is specifieke financiering gevonden en wij zijn vertegenwoordigd in regionale en landelijke pilots. Voor deze vertegenwoordiging worden juist vergoedingen ontvangen. Schoolvervoer Mutaties reserves Storting bufferreserve Totaal programma Toelichting 155 Belastingen schoolgebouwen -20 S Apparaatskosten -34 I Ambulante Hulp -25 I Subtotaal lasten Binnen programma 7 is ongeveer € 34.000,-meer aan gewerkte uren verantwoord, vooral op de decentralisaties en specifieke, vaak gesubsidieerde projecten. Van de provincie Overijssel ontvangen voor 8 trajecten € 40.000,-- subsidie in het kader van Ambulante Hulp zonder indicatiestellingen. De directe kosten waren € 25.000,--. De overige middelen zijn gebruikt voor beleidsontwikkeling. -89 Mutaties reserves Inkomsten uit onderhuur 52 I Ambulante Hulp 40 I Subtotaal baten De gemeentelijke belastingen die betaald moeten worden over de diverse schoolgebouwen zijn afhankelijk van Woz-taxatie en OZB-tarief. Onze begroting wordt jaarlijks met een inflatiepercentage opgehoogd. In 2012 is daardoor een discrepantie ontstaan tussen de begroting en de rekening. 92 0 Totaal programma 3 Bedragen x € 1.000,-- Totaal begroot Realisatie Verschil -161 -94 38 -217 1.826 2.267 4.097 8.190 1.463 2.258 4.208 7.929 363 9 -111 261 1.348 1.348 -4 -4 0 1.344 1.344 1.328 1.328 0 -16 -16 Resultaat voor bestemming -7.059 213 -6.846 -6.601 245 Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves 167 2.611 2.444 11 114 103 178 2.725 2.547 3 2.526 2.523 175 -199 -24 -4.615 316 -4.299 -4.078 221 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Resultaat na bestemming Analyse verschillen (> € 15.000,--): Lasten Apparaatskosten Personeel van derden Bouwkundig beheer en onderhoud Subsidie Zinin Verenigingsondersteuning en gezonde leefstijl 156 Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 1.987 - kapitaallasten investeringen 2.361 - overige lasten 4.059 Subtotaal lasten 8.407 Omschrijving Mutaties reserves Mutaties reserves Met het Prot. Chr. Onderwijs is afgerekend met door hen ontvangen huur van de Kinderopvang over een reeks van jaren. Een eenmalige inkomst van € 52.000,--. Van de provincie Overijssel ontvangen voor 8 trajecten € 40.000,-- subsidie in het kader van Ambulante Hulp zonder indicatiestellingen. De directe kosten waren € 25.000,--. De overige middelen zijn gebruikt voor beleidsontwikkeling. Programma 8: Sport en cultuur Bedrag I/S Toelichting 218 I Vacatures bij met name Het Ravijn zijn niet ingevuld, om flexibel te kunnen zijn met de personele bezetting binnen de sportaccommodaties. Verder is de personele ombuigingstaakstelling ingevuld door taakverschuivingen. -118 I 152 I Betreft extra inhuur i.v.m. vacatures die niet zijn ingevuld. Vooral het onderhoud aan binnensportaccommodaties is uitgesteld i.v.m. capaciteit binnen afdeling Facilitair en extra onderhoud wijk- en buurtgebouwen (programma 9). -40 S De subsidie voor bibliotheek en theater is hoger dan geraamd, vooral omdat de huurstijging die wij voor de huisvesting berekenen niet is doorberekend in de lasten binnen onze begroting. De huurlasten worden volledig gesubsidieerd. De stijging van de baten wordt niet binnen programma 8 verantwoord. 20 I Verenigingsondersteuning heeft in zeer beperkte mate plaatsgevonden en de proef met schoolfruit wordt niet gecontinueerd. 157 Subtotaal lasten Baten Minder inkomsten sport Analyse verschillen (> € 15.000,--): 232 -57 S Kwartiermeester 31 I Subtotaal baten -26 Mutaties reserves Reserve strategische projecten 16 Mutaties reserves 16 Totaal programma 222 I Vooral inkomsten zorgvloer, horeca en inkomsten Het Ravijn vielen tegen. Er is een provinciale subsidie ontvangen voor een kwartiermeester in het project Ravijn. De kosten betreffen vooral eigen uren. Betreft een hogere onttrekking uit de reserve strategische projecten in verband met Het Ravijn. Omschrijving Lasten Lagere lasten Wmo S Apparaatskosten -54 I Kapitaallasten -15 S 34 I 136 I -50 I Onderhoud Gebiedsgericht werken Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Subtotaal lasten Totaal begroot Realisatie Verschil Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 2.032 - kapitaallasten investeringen 29 - overige lasten 7.822 Subtotaal lasten 9.883 64 27 266 357 2.096 56 8.088 10.240 2.014 74 7.829 9.917 82 -18 259 323 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten 1.205 1.205 781 781 0 1.986 1.986 1.094 1.094 0 -892 -892 -8.678 424 -8.254 -8.823 -569 Baten Stichting de Holtink Ontvangen huren Bouwkundig beheer Wmo Gebiedsgericht werken Resultaat voor bestemming Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves Resultaat na bestemming I/S 288 Bouwkundig beheer Programma 9: Maatschappelijke ondersteunig Bedrag Subtotaal baten De wmo-verstrekkingen, hulp in de huishouding en de overige kosten zijn in 2012 een stuk lager uitgevallen dan geraamd. Binnen programma 9 zijn meer uren verantwoord met name op zorgbeleid. De kapitaallasten van de Holtink waren nog niet geraamd. Het onderhoud van onze eigendommen binnen het sociaal cultureel werk viel lager uit. Door een gewijzigde doorbelasting op het product sociaal cultureel werk laat dit product een voordeel zien van € 136.000,--. Kosten van het project gebiedsgericht werken Groot Lochter. 339 -800 I 55 S -199 I -20 S 50 I De stichting de Holtink heeft zich nog niet in 2012 opgeheven en derhalve heeft de gemeente de liquidatie-uitkering niet ontvangen. Komt in 2013. Zie tevens programma 13. De huurbaten van de Holtink waren nog niet begroot. Door een gewijzigde doorbelasting op het product sociaal cultureel werk laat dit product een nadeel zien van € 199.000,--. Betreft lagere eigen bijdrage Wmo-verstrekkingen en Hulp bij het Huishouden (HH). Wordt geïnd via het CAK. Ontvangen subsidie van de provincie voor het project gebiedsgericht werken Groot Lochter. -914 6.017 6.142 125 -150 -165 -15 5.867 5.977 110 5.793 5.709 -84 74 -268 -194 Mutaties reserves Reserve Wmo 74 I -8.553 409 -8.144 -8.907 -763 Reserve Wmo -268 S Mutaties reserves -194 Totaal programma -769 158 Toelichting 159 Betreft lagere storting i.v.m dubbeling in de raming. Betreft lagere onttrekking i.v.m. lagere lasten/ baten Wmo. Programma 10: Sociale voorzieningen Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 2.276 - kapitaallasten investeringen 28 - overige lasten 12.139 Subtotaal lasten 14.443 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Resultaat voor bestemming 10.829 10.829 -3.614 Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves Resultaat na bestemming Participatiebudget Totaal begroot Realisatie Verschil -18 600 582 2.276 10 12.739 15.025 2.139 10 12.831 14.980 137 0 -92 45 844 844 0 11.673 11.673 12.049 12.049 0 376 376 262 -3.352 -2.931 421 150 170 20 20 -150 -170 170 20 -150 170 135 -35 0 115 115 -3.594 92 -3.502 -2.966 536 Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving Bedrag I/S Toelichting Lasten 137 I Bijstandsverlening zelfstandigen Rijkssubsidie Bbz -43 I -86 I 180 I 15 I Sociale werkvoorziening -169 I Bijzondere bijstand -145 I 218 I Schuldhulpverlening Inburgering I Kosten kinderopvang re-integratie, wordt echter deels gecompenseerd door inkomsten belastingdienst. Ook afbouw WIW minder snel door aandacht voor persoonlijke omstandigheden. 15 S 163 -40 I I Hogere inkomsten Rijk door stijging macrobudget WWB. Afwikkeling debiteurensaldo Bbz rijksdeel. Minder terugbetaling op wwb debiteuren dan verwacht. Sterke stijging aflossing debiteuren Bbz, m.n. door volledige aflossing lening van € 150.000,--. CAO compensatie van Rijk en uitruil overrealisatie met Almelo, ook aanvulling uit participatiebudget. Stijging terugbetalingen bijzondere bijstand. Verschuiving afwikkeling Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) en Generaal Pardon naar 2013. Afwikkeling Voorziening CWI en restant voorziening nieuwkomers t.g.v. tekort participatiebudget. Inkomsten belastingdienst t.g.v. kinderopvang re-integratie. Stijging diverse inkomsten en verhaal participatiebudget. 47 Baten Rijksinkomsten bijstand Debiteuren bbz Verhaal wwb 177 169 I I 30 -218 I I Participatiebudget 30 I Participatiebudget 36 I Participatiebudget 17 I Verhaal bbz Sociale werkvoorziening Verhaal bijzondere bijstand Inburgering Subtotaal baten 379 Mutaties reserves Apparaatskosten Bijstandsverlening wwb Subtotaal lasten -60 160 Door ziekte/zwangerschapsverlof zijn er minder uren geschreven door degenen die tijd schrijven. Hogere kosten adviezen Bbz door sterke stijging van aanvragen. Door sterk gestegen aflossingen van Bbz-leningen is een batig saldo op de Bbz. Rijkssubsidie moet daarom retour Rijk. De stijging van aanvragen bijstand is minder sterk dan het landelijk gemiddelde. Eenmalig winstuitkering Stadsbank door bereiken maximum weerstandsvermogen. Hogere kosten voor uitvoering van Sociale werkvoorziening door stijging cao en overrealisatie van de taakstelling. Stijging van de aanvragen en uitgaven bijzondere bijstand door gevolgen economische crisis. Terugbetaling aan Rijk n.a.v. afwikkeling Wet Inburgering Nieuwkomers en Generaal Pardon is pas in 2013. Bijzondere bijstand 114 Mutaties reserves 114 Totaal programma 540 I I 161 Nadelig saldo ten laste van reserve Bijzondere Bijstand Ook dekking tekort schuldhulpverlening. Programma 11: Natuur, landschap en water, agrarische zaken, begraafplaatsen en openbaar groen Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 1.570 - kapitaallasten investeringen 154 - overige lasten 1.055 Subtotaal lasten 2.779 1.589 122 1.060 2.771 -30 5 -53 -78 170 32 202 0 -2 -2 170 30 200 165 2 167 -5 -28 -33 -2.577 84 -2.493 -2.604 -111 0 367 367 -337 -367 -30 -337 0 337 -340 5 345 3 5 8 -2.210 54 -2.156 -2.259 -103 Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving Lasten Openbaar groen, inhuur derden Openbaar groen, inhuur Soweco Openbaar groen, ov. goederen en diensten Hogere doorberekening apparaatskosten Hondenuitlaatplaatsen en toiletten, inhuur derden Bedrag I/S Toelichting -35 S Met Soweco zijn jaarafspraken gemaakt. Maar gedurende 2012 gaf Soweco aan niet voldoende mensen beschikbaar te hebben voor extra werk. Hierdoor is er een beroep gedaan op inhuur derden om zodoende toch het onderhoudsniveau te kunnen continueren. 58 S -49 I Met Soweco zijn jaarafspraken gemaakt. Maar gedurende 2012 gaf Soweco aan niet voldoende mensen beschikbaar te hebben voor extra werk. Hierdoor is er dus minder beroep gedaan op inhuur Soweco. De stortkosten van downsizen groen zijn fors. -24 I Dit verschil wordt met name veroorzaakt door meer werkzaamheden voor het product openbaar groen (€ 45.000,--) en minder werkzaamheden voor de producten natuur en landschap (€ 10,000.--) en hondenuitlaatplaatsen en –toiletten (€ 11.000,--). -7 I Deze overschrijding wordt veroorzaakt doordat de uren van eigen medewerkers zijn uitgeleend aan de teams groen en WRV. 162 -5 I Deze overschrijding is ontstaan doordat er minder uren van eigen personeel zijn gemaakt. Diverse kleine verschillen -16 I Dit zijn diverse kleine verschillen binnen programma 11. Een aantal grotere verschillen zitten in het product natuur en landschap (€ 2.000,--), openbaar groen (€ 2.000,--) en begraafplaatsen en uitvaartcentrum (€ 5.000,--). Subtotaal lasten -78 Baten baten begrafenisrechten -43 Diverse kleine verschillen 10 Verschil 1.559 127 1.007 2.693 Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves Resultaat na bestemming Realisatie -11 -27 -48 -86 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Resultaat voor bestemming Totaal begroot Begraafplaatsen en uitvaartcentrum, onderhoud Soweco Subtotaal baten Mutaties reserves Reserve groenrenovaties I De afgelopen jaren hebben er tussen de 170 en 195 begrafenissen per jaar plaatsgevonden (eerste begravingen en bijzettingen). In 2012 waren dat er 141 waar geen directe oorzaak voor aan te geven is. Ook navraag bij uitvaartleiders leert dat geen trend te ontdekken is (ook niet in relatie met crematies in 2012). Meer inkomsten ontvangen dan begroot op onder andere openbaar groen (€ 2.100,--). -33 3 Jaarrekening bestemming speelplaatsen 5 Mutaties reserves 8 Totaal programma -103 I € 3.000,-- meer teruggeboekt dan geraamd in verband met packagedeal Rijkswaterstaat voor de kapvergunningen. Egalisatie van de kosten speelplaatsenbeleid. 163 Programma 12: Afvalverwerking en milieu Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 3.759 - kapitaallasten investeringen 110 - overige lasten 866 Subtotaal lasten 4.735 Totaal begroot Doorberekening kostenplaats tractie Diverse kleinere verschillen Realisatie 3.533 62 1.489 5.084 3.435 61 1.769 5.265 98 1 -280 -181 88 4.363 4.451 0 116 116 88 4.479 4.567 86 4.795 4.881 -2 316 314 Resultaat voor bestemming -284 -233 -517 -384 133 Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves 102 207 105 23 276 253 125 483 358 117 176 59 8 -307 -299 -179 20 -159 -325 -166 Resultaat na bestemming Lasten Doorberekening van kostenpl. huishoudelijk afval Huishoudelijk afval, overige goederen en diensten Bedrag I/S 195 S 53 S Doorberekening aan KWD van kostenplaats afval KWD afval, overige goederen en diensten -24 S 11 S Overig afval, overige goederen en diensten Lagere uitgaven klimaat 15 I 28 I Minder inhuur adviseurs externe veiligheid 31 I -420 I Bijdrage in kosten gevelisolatie RW35 Hogere doorberekening apparaatskosten Subtotaal lasten Baten Baten afvalstoffenheffing I -90 164 35 I I 47 S Inkomsten KWD afval op Afvalbrengpunt -97 S Inkomsten hout van KWD afval op Afvalbrengpunt Bijdrage Provincie in gevelisolatie (ISV2) -10 S 420 I -19 I Huishoudelijk afval, overige goederen en diensten Toelichting Lagere transport- en verwerkingskosten i.v.m. afname tonnages. Diverse voordelen op transport- en verwerkingskosten overig afval, o.a. glas (€ 31.000,--) en herbruikbare goederen kringloop (€ 22.000,--). Nadeel op inzameling kunststoffen (€ -61.000,--). Doorberekening van kostenplaats inzameling- en verwerking afval te laag ingeschat bij KWD. Minder uitgaven voor aanschaf bedrijfscontainers (€ 5.000,--) en lagere kosten transport en verwerking puin (€ 6.000,--). Minder kosten illegale stortingen en paasvuren/ kerstbomen. Door combinatie van projecten en slimme inzet van het energieloket zijn minder middelen ingezet. Een voorziene grote aanvraag van een bedrijf met externe veiligheidsrisico’s is niet doorgegaan waardoor geen advieskosten nodig waren. Onze bijdrage aan het gezamenlijke project gevelisolatie Grotestraat, uitgevoerd door RWS. Dit verschil wordt met name veroorzaakt door meer werkzaamheden voor de milieuproducten. Subtotaal baten Mutaties reserves Reserve inzameling en verwerking afval Diverse kleine verschillen Mutaties reserves Totaal programma Dit wordt veroorzaakt door onder andere de hoge dieselprijzen. Minder kosten gemaakt in diverse producten, bijvoorbeeld product milieu algemeen (€ 7.000,--), huishoudelijk afval (€ 4.000,--) en milieubeheer bedrijven (€ 2.000,--). De rest zijn kleine verschillen. -181 -27 Diverse kleinere verschillen Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving S Verschil -226 -48 623 349 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten -15 Minder opbrengsten dan geraamd ontvangen door o.a. omruilingen van grote naar kleinere container en realisatie van meer appartementen die maar één container per adres hebben. Hogere inkomsten voor oud papier (€ 43.000,--) en kunststoffen (meer volume) (€ 75.000,--). Minder inkomsten door minder volume restafval ABP(€ -63.000,--) en hout (€ -16.000,--). Inkomsten KWD afval op het ABP te hoog geraamd, terwijl de uitgaven wel waren afgeraamd in 2012. Minder afvalhout afgeleverd op het Afvalbrengpunt door bedrijven. Voor de uitvoering van het project gevelisolatie Grotestraat hebben we een ISV-subsidie ontvangen van de Provincie. Wordt onder andere veroorzaakt door minder inkomsten groenafval Afvalbrengpunt (€ 6.000,--), diverse componenten (€ 3.000,--) en inzameling huishoudelijke afvalstoffen (€ 6.000,--). 314 -307 I 8 -299 -166 165 Hogere storting reserve i.v.m. voordeel huishoudelijk afval. Programma 13: Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten - kapitaallasten investeringen - overige lasten Subtotaal lasten Totaal begroot Realisatie -277 -81 626 268 41 639 121 801 749 549 74 1.372 -708 90 47 -571 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten 39.289 -352 38.937 134 884 1.018 39.423 532 39.955 39.578 666 40.244 155 134 289 Resultaat voor bestemming 38.404 750 39.154 38.872 -282 Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves 4.430 2.519 -1.911 2.189 3.215 1.026 6.619 5.734 -885 5.801 5.763 -38 818 29 847 36.493 1.776 38.269 38.834 565 Analyse verschillen (> € 15.000,--): Omschrijving Lasten Algemene baten en lasten Bedrag I/S Toelichting 46 I 80 I Saldo kostenplaatsen -718 I Het saldo van kostenplaatsen wordt verantwoord in dit programma en bedraagt in totaal € 718.000,-- nadelig. Dit is de resultante van een groot aantal kleinere en grotere voordelige en nadelige doorberekeningsverschillen op kostenplaatsen. Het nadelig saldo valt uiteindelijk weg tegen de voordelen op de diverse programma's. Subtotaal lasten -592 -71 S 21 S Door de lagere rente en extra aflossingen ligt de ontvangen rente € 71.000,-- lager. Ontvangen rente in 2012 over achtergestelde lening Enexis. Kapitaallasten uren investeringen Baten Hypothecaire geldleningen Rente aandeelhouderslening Enexis 166 328 Subtotaal baten 278 S Verschil 318 720 -505 533 Resultaat na bestemming Ontwikkeling gemeentefonds Mutaties reserves bufferreserve -53 Storting bufferreserve 800 S Reserve strategische projecten 55 I Jaarrekening bestemming WT4 26 I Mutaties reserves 828 Totaal programma 514 Uit de afwikkeling van verschillende stelposten (w.o. de post 'onvoorzien') valt € 46.000,-- vrij. Dit voordeel betreft een stelpost van kapitaallasten van geraamde uren voor diverse investeringsprojecten. De werkelijke uren en kapitaallasten zijn verantwoord op de diverse programma's. 167 Op basis van (met name) de decembercirculaire valt het accres 2012 € 328.000,-- mee. In deze cijfers is een afrekening over 2010/11 meegenomen van bijna € 100.000,-- negatief. Ook heeft een herrekening plaatsgevonden van de verdeelmaatstaven. Hoe het jaar 2012 uitpakt is nog niet zeker. De verwachting is dat het accres over 2012 uiteindelijk lager uitvalt, maar over de omvang daarvan is nog niets te zeggen. de benodigde bijdrage vanuit de bufferreserve om de voorziening toekomstige verliezen grondbedrijf aan te vullen, valt € 53.000,-- mee: dit bedrag kan dus in de reserve blijven. De afwikkeling van de liquidatie van de Stichting 'de Holtink' heeft meer tijd gekost dan verwacht krijgt begin 2013 zijn beslag. De verwachte liquidatie-opbrengst - die gestort wordt in de bufferreserve - komt daardoor pas begin 2013 binnen. Zie tevens programma 8. Dit betreft een hogere bijdrage voor de exploitatie van het HvCB vanuit de RSP. Vanuit het jaarrekeningsaldo 2011 is er een bedrag van € 26.000,-- beschikbaar gesteld voor WT4-doeleinden. Totaal programma’s Bedragen x € 1.000,-- Primitieve Begrotingsbegroting wijzigingen Lasten en baten (excl. mutaties reserves) - apparaatskosten 23.261 - kapitaallasten investeringen 11.615 - overige lasten 44.660 Subtotaal lasten 79.536 - dekkingsmiddelen - overige baten Subtotaal baten Resultaat voor bestemming Mutaties in reserves - toevoegingen aan reserves - onttrekkingen aan reserves Mutaties reserves Resultaat na bestemming Totaal begroot Realisatie Verschil -754 277 2.189 1.712 22.507 11.892 46.849 81.248 22.286 12.050 41.160 75.496 221 -158 5.689 5.752 39.850 40.576 80.426 134 -550 -416 39.984 40.026 80.010 40.116 33.332 73.448 132 -6.694 -6.562 890 -2.128 -1.238 -2.048 -810 16.076 15.186 -890 1.239 3.367 2.128 17.315 18.553 1.238 15.921 17.192 1.271 1.394 -1.361 33 0 0 0 -777 -777 168 169 afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. DEEL V Verantwoordelijkheid van de accountant V Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Gemeenteraad van de gemeente Hellendoorn Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in de jaarstukken (in onderdeel IV “Balans, programmarekening en toelichting” en bijlage IX “SiSa-bijlage en IMG-bijlage”) opgenomen jaarrekening 2012 van gemeente Hellendoorn gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de programmarekening over 2012 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SISAbijlage en de bijlage IMG. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. Het college van burgemeester en wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking Een controle omvat het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte voor die relevant is voor hettevens opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld grondslagen daarvan, alsmede financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van de door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben een evaluatie van een het oordeel algeheletot beeld van de jaarrekening. echter niet tot doel uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Deze goedkeuringstolerantie is door de Een controle omvat het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor Gemeenteraad bij tevens raadsbesluit van 13 december 2011 vastgesteld. financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van deWij door hetvan college vandat burgemeester wethouders van de gemeentevoldoende gemaakte en schattingen, zijn mening de door onsen verkregen controle-informatie geschikt isalsmede om een een evaluatie vanvoor het algehele beeld de jaarrekening. onderbouwing ons oordeel te van bieden. DeOordeel bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Deze goedkeuringstolerantie is door de Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van gemeente Hellendoorn een getrouw beeld van de grootte Gemeenteraad bij raadsbesluit van 13 december 2011 vastgesteld. en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2012 als van de activa en passiva per 31 december 2012 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een gemeenten. onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties Oordeel over 2012, in alle van materieel belang zijnde aspecten, rechtmatig tot stand zijn gekomen in Naar ons oordeel geeft dede jaarrekening vanen gemeente Hellendoorn eengemeentelijke getrouw beeldverordeningen. van de grootte overeenstemming met relevante wetregelgeving, waaronder en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2012 als van de activa en passiva per 31 december 2012 in betreffende overeenstemmingoverige met het Besluit en verantwoording provincieseisen en Verklaring bij ofbegroting krachtens de wet gestelde gemeenten. Ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2012, in alle van materieel belang zijnde aspecten, rechtmatig tot stand zijn gekomen in Zwolle, 19 april 2013 overeenstemming met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, is metRA de jaarrekening Origineel getekendverenigbaar door H. Boshove Zwolle, 19 april 2013 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door H. Boshove RA Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. 170 Pagina 2 van 2 Pagina 2 van 2 171 I 172 Bijlage Programmarekening naar product 173 LASTEN 2012 Realisatie 2011 Primitieve Begroting 95.630.702 95.611.102 2.950.685 98.561.787 91.416.655 7.145.132 1.198.171 1.034.898 501 1.035.399 1.122.383 -86.984 100 Algemeen bestuur 395.158 355.463 764 356.227 374.798 -18.571 100 Algemeen bestuur 600 Raadsgriffie 803.013 679.435 -263 679.172 747.585 -68.413 600 Raadsgriffie 2.918.972 2.953.564 284.224 3.237.788 3.110.426 127.362 110 Dagelijks bestuur 732.210 825.859 195.000 1.020.859 1.024.447 -3.588 110 Dagelijks bestuur 200 Bestuursondersteuning 627.262 557.155 557.155 507.767 49.388 200 Bestuursondersteuning 210 Publieks- en persvoorlichting 481.562 483.055 483.067 461.827 21.240 210 Publieks- en persvoorlichting 220 Promotie & public relations Totaal : 01 Gemeenteraad griffie en dualisme 02 Dagelijks bestuur, burgerzaken en voorlichting Begrotings wijzigingen Begroot na wijzigingen 12 Realisatie Saldo Totaal : Realisatie 2011 Primitieve begroting 95.630.702 95.611.102 01 Gemeenteraad griffie en dualisme 02 Dagelijks bestuur, burgerzaken en voorlichting BATEN 2012 Begrotings wijzigingen Saldo -7.145.132 7.176 26.899 26.899 7.176 26.899 26.899 574.653 15.244 25.856 25.856 24.100 549.409 10.000 98.561.787 Realisatie 91.416.655 580.767 2.950.685 Begroot na wijzigingen 559.409 22.876 22.876 21.086 -1.790 38.387 38.387 17.078 -21.310 386 386 152.510 136.005 136.005 127.193 8.812 220 Promotie & public relations 230 Interne communicatie 49.636 54.413 54.413 48.013 6.400 230 Interne communicatie 300 Verkiezingen 73.814 52.296 82.301 86.333 -4.032 310 Rijbewijzen 161.391 143.892 143.892 136.359 7.533 310 Rijbewijzen 164.443 92.589 92.589 119.254 26.665 320 Reisdocumenten 239.466 260.716 -2.800 257.916 214.319 43.597 320 Reisdocumenten 307.197 307.139 307.139 295.043 -12.096 7 100.090 92.061 8.029 330 Burgerlijke stand 32.585 42.195 42.195 29.745 -12.450 213.132 231.479 -18.347 340 Overige burgerzaken 52.441 46.223 46.223 56.206 9.983 175.855 170.785 5.070 500 Bestuurlijke samenwerking en deelnemingen 10.000 10.000 10.000 13.103 9.844 3.259 510 Internationale contacten -2.169.548 10.132.224 5.261.814 -2.628 -2.628 30.005 300 Verkiezingen 98.032 100.083 340 Overige burgerzaken 170.733 213.132 500 Bestuurlijke samenwerking en deelnemingen 102.425 113.855 29.930 13.103 18.117.502 15.272.135 109.595 15.381.730 10.703.876 4.677.854 71.062 148.822 -106.820 42.002 36.290 5.712 54110 Monumentenzorg 7.596 81000 Structuurplannen 128.023 330 Burgerlijke stand 510 Internationale contacten 03 Ruimtelijke ordening en wonen 54110 Monumentenzorg 62.000 03 Ruimtelijke ordening en wonen 14.382.756 251.433 363.884 130.358 494.242 359.278 134.964 1.432.489 986.301 62.630 1.048.931 1.007.737 41.194 199.795 236.237 -57.485 178.752 231.606 -52.854 82100 Herinrichting woonomgeving 3.422.906 1.141.588 -165.100 976.488 937.506 38.982 82100 Herinrichting woonomgeving 2.851.562 82200 Vergunningen volkshuisvesting 1.979.314 1.848.488 16.374 1.864.862 1.769.592 95.270 82200 Vergunningen volkshuisvesting 922.669 82210 Grondzaken 1.135.401 502.457 598.684 1.101.141 945.720 155.421 82210 Grondzaken 574.069 18.808 48.299 -30.618 17.681 15.523 2.158 19.278 81000 Structuurplannen 81010 Bestemmingsplannen 82000 Wonen 82230 Woonwagens 82240 Toegelaten instellingen 81010 Bestemmingsplannen 82000 Wonen 82230 Woonwagens 9.996.059 -338.428 9.657.631 5.400.625 4.257.006 2.705.518 2.854.929 -87.817 2.767.112 2.951.539 -184.427 12000 Ondersteuning veiligheidsketen 773.830 780.892 548 781.440 798.141 -16.701 12010 Pro-aktie & preventie 205.443 159.999 -403 159.596 161.029 -1.433 12020 Preparatie 969.194 1.021.714 -102.993 918.721 1.042.671 -123.950 12030 Repressie & nazorg 107.953 113.646 113.646 122.289 -8.643 12030 Repressie & nazorg 73.079 114.164 114.164 127.848 -13.684 12040 Rampenbestrijding 576.020 664.514 679.545 597.162 82.383 102.398 -102.398 04 Openbare orde en veiligheid 12040 Rampenbestrijding 14000 Openbare orde 15.031 16000 Opsporing en ruiming van conventionele explosieven 05 Wegen riolering en verkeer 21000 Aanleg en reconstructie wegen 21010 Wegbeheer algemeen -4.870.410 2.628 144.625 144.625 223.333 78.708 72.217 96.971 -13.067 83.904 60.189 -23.715 530.315 290.000 75.928 365.928 429.796 63.868 -332.743 641.177 308.434 278.145 -30.289 1.166.244 -293.626 872.618 604.907 -267.711 423.178 368.948 792.126 293.706 -498.420 27.118 -7.218 19.900 19.626 -274 9.277.025 10.631.004 -3.083.687 7.547.317 3.352.111 -4.195.206 74.762 90.886 34.849 125.735 115.380 -10.355 184 184 50.900 -3.752 82240 Toegelaten instellingen 9.606.295 83000 Bouwgrondexploitatie 12.301.772 83000 Bouwgrondexploitatie 04 Openbare orde en veiligheid 12000 Ondersteuning veiligheidsketen 7.577 511 12010 Pro-aktie & preventie 12020 Preparatie 14000 Openbare orde 48.114 57.078 -2.426 1.136 54.652 -1.136 1.136 32.672 37.275 69.947 64.296 -5.651 5.678.063 8.347.976 -54.959 8.293.017 7.132.346 -1.160.671 1.102.732 1.357.701 115.721 1.473.422 1.225.964 -247.458 73.457 73.457 71.037 -2.420 18.560 16000 Opsporing en ruiming van conventionele explosieven 05 Wegen riolering en verkeer 9.998.603 12.497.070 422.648 12.919.718 12.590.531 329.187 1.723.856 2.104.732 267.320 2.372.052 2.170.687 201.365 672.445 804.977 120.562 925.539 966.535 -40.996 21010 Wegbeheer algemeen 64.295 31.558 21000 Aanleg en reconstructie wegen 1.297.235 1.294.271 1.790 1.296.061 1.315.943 -19.882 21020 Onderhoud verhardingen 20.823 20.823 21030 Bermen en sloten 802.992 634.235 8.209 642.444 720.269 -77.825 21030 Bermen en sloten 2.894 6.537 6.537 2.302 -4.235 21040 Straatreiniging 187.913 162.380 500 162.880 190.231 -27.351 21040 Straatreiniging 4.354 7.381 7.381 2.618 -4.763 21020 Onderhoud verhardingen 174 175 LASTEN 2012 Realisatie 2011 Primitieve Begroting Begrotings wijzigingen Begroot na wijzigingen Realisatie 2011 Realisatie Saldo 178.724 222.160 -43.436 167.847 158.914 8.933 330.881 466.086 -135.205 753.537 753.597 -60 21.258 2.891.850 2.288.281 603.569 2.305.373 -190.100 2.115.273 2.246.884 -131.611 1.052.853 29.777 1.082.630 1.090.943 -8.313 1.944.535 5.185.417 -704.796 4.480.621 3.064.008 1.416.613 133.673 103.954 40.000 143.954 150.263 -6.309 47.125 41.547 41.547 41.862 -315 1.288.099 4.514.346 -748.863 3.765.483 2.353.081 1.412.402 475.637 525.570 4.067 529.637 518.802 10.835 4.423.068 4.167.801 -83.288 4.084.513 4.096.255 -11.742 42000 Openbaar basisonderwijs 176.559 196.212 -59.770 136.442 142.999 -6.557 42000 Openbaar basisonderwijs 42200 Bijzonder basisonderwijs 42200 Bijzonder basisonderwijs 21050 Gladheidsbestrijding 237.778 185.005 21060 Straatmeubilair 174.696 167.847 21100 Verkeer 404.926 330.881 21200 Openbaar vervoer 607.243 583.924 169.613 21400 Parkeren 726.491 2.870.592 72200 Aanleg en reconstructie riolering 2.076.095 72210 Beheer en onderhoud riolering 1.086.934 06 Economische zaken, recreatie en toerisme 31000 Economische aangelegenheden 31010 Markten 32000 Bedrijventerreinen 56020 Recreatie en Toerisme 07 Jeugd en onderwijs -6.281 1.042.895 975.009 -161.132 813.877 826.977 -13.100 43200 Bijzonder speciaal onderwijs 191.644 195.788 -58.340 137.448 144.078 -6.630 44200 Bijzonder voortgezet onderwijs 169.360 172.898 -24.765 148.133 148.089 44 48000 Algemeen onderwijsbeleid 21050 Gladheidsbestrijding 21060 Straatmeubilair Primitieve begroting 426 46.981 55.074 469.980 21400 Parkeren 522.412 2.684.147 72210 Beheer en onderhoud riolering 06 Economische zaken, recreatie en toerisme -10.387 46.873 1.719.356 4.952.993 -735.861 4.217.132 2.813.924 -1.403.208 38.501 38.029 38.029 36.744 -1.285 1.332.022 4.564.836 3.828.975 2.406.730 -1.422.245 348.833 350.128 350.128 370.451 20.323 629.467 380.593 572.302 637.822 65.520 10.136 10.136 31000 Economische aangelegenheden 31010 Markten 32000 Bedrijventerreinen 56020 Recreatie en Toerisme 07 Jeugd en onderwijs 18.165 14.561 48000 Algemeen onderwijsbeleid 93.512 61.933 48010 Gemeenschappelijke onderwijsvoorzieningen 33.001 77.031 43200 Bijzonder speciaal onderwijs -735.861 191.709 52.470 52.470 14.561 17.704 3.143 47.137 109.070 109.089 19 -21.900 55.131 39.521 -15.610 383.540 383.540 406.237 22.697 10.000 10.000 2.665 -7.335 4.068.896 3.853.621 -215.275 352.408 352.408 44200 Bijzonder voortgezet onderwijs 21.186 -87.000 10.678 8.330 8.330 8.330 -0 4.084 9.450 9.450 4.228 5.222 63010 Jeugdbeleid 252.467 29.482 357.380 386.862 402.546 -15.684 65000 Kinderopvang / Peuterspeelzalen 427.895 231.664 191.070 422.734 398.013 24.721 65000 Kinderopvang / Peuterspeelzalen 71600 Jeugd en gezin 500.415 447.358 -54.930 392.428 326.374 66.054 71600 Jeugd en gezin 8.306.484 8.573.614 -205.498 8.368.116 7.931.945 436.171 1.246.127 1.189.108 31 1.189.139 1.199.389 -10.250 51000 Bibliotheek 428.218 422.511 422.511 436.206 -13.695 51100 Muziekschool 867 54.882 -24.354 30.528 29.988 540 53000 Buitensport-accommodaties 1.088.104 1.047.964 -43.420 1.004.544 961.272 43.272 53000 Buitensport-accommodaties 931.345 217.542 157.458 53010 Binnensport-accommodaties 1.030.726 1.260.713 -81.412 1.179.301 1.037.531 141.770 53010 Binnensport-accommodaties 389.202 407.685 976 53020 Het Ravijn-zwem sport zorg -132.925 53020 Het Ravijn-zwem sport zorg -46.000 48200 Volwasseneneducatie 58020 Spelvoorzieningen 12+ 63010 Jeugdbeleid 08 Sport en cultuur 242.809 241.980 227.068 -227.068 4.549.677 3.959.469 109.427 352.408 352.408 3.170.507 3.037.582 2.830.345 207.237 2.321.079 2.420.192 157.536 144.015 144.015 132.064 11.951 53030 Stimulering sportdeelname 9.435 8.459 53040 Algemeen sportbeleid 265.635 229.942 229.942 175.471 54.471 53040 Algemeen sportbeleid 7.465 1.026.910 924.121 10.506 934.627 958.150 -23.523 54100 Musea / expositieruimten 18.891 36.169 79.702 115.871 66.874 48.997 58000 Culturele voorzieningen en evenementen 83.043 93.682 -13.626 80.056 104.655 -24.599 15.432.733 15.899.517 207.478 16.106.995 15.710.241 396.754 1.324.523 1.297.987 84.705 1.382.692 1.283.414 99.278 62010 Maatschappelijk werk/slachtofferhulp 335.789 311.366 75.000 386.366 406.350 -19.984 62030 Zorgpunt Hellendoorn 374.719 369.202 2.800 372.002 373.298 -1.296 62030 Zorgpunt Hellendoorn 31.392 25.665 25.665 30.418 -4.753 62100 Minderhedenbeleid 4.375.506 4.390.087 10.000 4.400.087 4.350.835 49.252 62200 Huishoudelijke verzorging 483.760 529.136 77.518 606.654 483.754 122.900 63000 Sociaal-cultureel werk 7.471.259 7.993.104 -52.863 7.940.241 7.804.860 135.381 65200 Voorziening gehandicapten 65200 Voorziening gehandicapten 176 13.565 375.000 358.485 -16.515 408.661 403.798 -4.863 2.374.192 2.114.687 -259.505 8.459 10.076 1.617 28.358 28.358 51110 Overig vormings- en ontwikkelingswerk 2.960.428 63000 Sociaal-cultureel werk 13.565 13.565 53030 Stimulering sportdeelname 62200 Huishoudelijke verzorging 51.701 3.631.554 371.348 62100 Minderhedenbeleid -1.002.942 -51.701 1.323.275 62000 Zorgbeleid 1.681.205 3.584.681 392.534 09 Maatschappelijke ondersteuning 2.684.147 14.807 1.236.275 54000 Kunst en Cultuur -2.842 -15.550 -175.100 99.000 51110 Overig vormings- en ontwikkelingswerk 52.232 444.043 123.399 -371.801 51100 Muziekschool 55.074 459.593 3.569.874 764.335 51000 Bibliotheek 569 -2.519 1.137.275 08 Sport en cultuur -426 3.460.333 332.582 58020 Spelvoorzieningen 12+ Saldo 426 48010 Gemeenschappelijke onderwijsvoorzieningen 1.314.489 48200 Volwasseneneducatie Realisatie 569 443.089 72200 Aanleg en reconstructie riolering Begroot na wijzigingen 1.933 21200 Openbaar vervoer 21100 Verkeer BATEN 2012 Begrotings wijzigingen 54000 Kunst en Cultuur 536.737 536.739 10.506 547.245 54100 Musea / expositieruimten 58000 Culturele voorzieningen en evenementen 09 Maatschappelijke ondersteuning 62000 Zorgbeleid 547.243 -2 13.183 13.183 -11.559 16.444 -13.513 2.931 11.819 8.888 7.072.269 7.347.478 615.575 7.963.053 6.802.943 -1.160.110 47.554 34.149 41.460 75.609 94.557 18.948 2.926 2.926 62010 Maatschappelijk werk/slachtofferhulp 821.407 596.000 111.500 707.500 792.947 85.447 55.454 103.781 949.229 1.053.010 159.497 -893.513 5.696.640 6.195.204 -68.270 6.126.934 5.753.016 -373.918 177 LASTEN 2012 Realisatie 2011 Primitieve Begroting Begrotings wijzigingen 555.755 15.851 421.557 125 601.407 15.194.730 15.150.253 44.477 517.198 6.154.167 6.160.861 -6.694 61000 Bijstandsverlening (ABW/BZ) 48.398 50.563 -2.165 61020 Fraudebestrijding 244.954 160.203 84.751 61030 Schuldhulpverlening 561.288 444.067 421.682 15.355.710 14.593.323 6.274.745 5.636.969 47.153 48.398 209.523 265.954 -21.000 61020 Fraudebestrijding 61030 Schuldhulpverlening Saldo 421.682 591.717 71600 Jeugd en gezin 61000 Bijstandsverlening (ABW/BZ) Realisatie 2011 Realisatie 571.606 71100 Volksgezondheid en ambulancevervoer 10 Sociale voorzieningen Begroot na wijzigingen 10.318 71100 Volksgezondheid en ambulancevervoer 71600 Jeugd en gezin 10 Sociale voorzieningen 12.260.595 10.998.824 694.275 11.693.099 12.184.468 491.369 5.274.735 4.627.074 676.278 5.303.352 5.616.222 312.870 112.576 40.000 40.000 20.000 -20.000 10.297 10.297 4.911.517 5.081.053 169.536 4.247 4.247 6.173 151.071 144.898 225.000 225.000 10.914 -214.086 101.090 -1.201 99.889 232.201 -132.312 61100 Werkgelegenheidsbeleid 22.524 5.445.025 -2.856 5.442.169 5.611.705 -169.536 61110 Sociale werkvoorziening 5.281.016 62110 Uitvoering Wet Inburgering 62300 Participatiebudget 11 Natuur, landschap en water, agrarische zaken, begraafplaatsen en openbaar groen 34100 Agrarische zaken 412.161 412.161 423.672 -11.511 861.755 -33.000 828.755 1.021.008 -192.253 114.564 76.300 220.166 296.466 52.486 243.980 62110 Uitvoering Wet Inburgering 1.467.387 1.745.671 -77.900 1.667.771 1.437.553 230.218 62300 Participatiebudget 2.645.866 2.778.769 -422.445 2.356.324 2.430.567 -74.243 3.421 2.311 2.311 2.542 -231 61200 Inkomensvoorziening (IOAW/IOAZ) 61400 Bijzondere bijstandsverlening 11 Natuur, landschap en water, agrarische zaken, begraafplaatsen en openbaar groen Saldo -418.344 295.657 402.307 Realisatie 418.344 5.408.180 1.136.195 Begroot na wijzigingen 3.080 61110 Sociale werkvoorziening 61400 Bijzondere bijstandsverlening BATEN 2012 Begrotings wijzigingen 448.134 61100 Werkgelegenheidsbeleid 61200 Inkomensvoorziening (IOAW/IOAZ) Primitieve begroting 4.986.666 -75.149 1.717 143.015 6.173 48.187 1.376.824 1.338.911 -131.854 1.207.057 1.290.665 83.608 617.395 568.751 -369.068 199.683 172.149 -27.534 84.804 58.506 -367.139 -308.633 -312.072 -3.439 166.303 170.494 170.494 165.428 -5.066 21.821 21.821 366.289 339.751 -1.929 337.822 296.972 -40.850 4.487.614 4.658.181 391.441 5.049.622 5.056.741 7.119 3.849.848 3.721.731 419.436 4.141.167 3.787.271 -353.896 476.940 785.423 -311.650 473.773 408.689 -65.084 116.536 140.697 256.333 397.030 405.372 8.342 37.511 1.298 27.322 28.620 28.144 -476 34100 Agrarische zaken 183.841 240.910 -27.000 213.910 196.790 17.120 1.710.585 1.778.714 -389.126 1.389.588 1.459.722 -70.134 56010 Hondenuitlaatplaatsen en -toiletten 167.981 173.626 173.626 162.361 11.265 58010 Speelplaatsen 12- 163.480 161.989 161.989 183.810 -21.821 58010 Speelplaatsen 12- 72400 Begraafplaatsen en uitvaartcentrum 416.557 421.219 -6.319 414.900 425.342 -10.442 72400 Begraafplaatsen en uitvaartcentrum 4.824.472 4.836.933 372.152 5.209.085 5.381.734 -172.649 3.462.502 3.345.177 398.427 3.743.604 3.430.681 312.923 372.476 701.860 -311.650 390.210 408.689 -18.479 23.274 34.427 34.427 19.581 14.846 72120 Overig afval 72300 Milieu algemeen 662.985 569.195 259.105 828.300 790.654 37.646 72300 Milieu algemeen 72310 Milieubeheer bedrijven 235.672 87.943 27.322 115.265 238.391 -123.126 72310 Milieubeheer bedrijven 72320 Uitvoering Wet geluidhinder 48.695 74.323 -1.052 73.271 469.425 -396.154 72320 Uitvoering Wet geluidhinder 3.027 2.165 2.165 422.190 420.025 72330 Dierplaagbestrijding 18.868 24.008 24.008 24.313 -305 72330 Dierplaagbestrijding 3.752 6.867 6.867 5.076 -1.791 7.759.067 4.963.132 7.419.656 7.172.897 246.759 43.570.806 41.454.770 4.232.845 45.687.615 46.783.895 1.096.280 55000 Natuur en landschap 56000 Openbaar groen 12 Afvalverwerking en milieu 72100 Huishoudelijk afval 72110 Kantoor- winkel- en dienstenafval 72120 Overig afval 13 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 2.456.524 3.854.488 4.195.382 4.195.382 4.195.382 91100 Financiering 569.473 590.098 -26.648 563.450 91300 Beleggingen 27.816 11.183 15.932 1.307.877 -345.151 93000 Uitvoering Wet WOZ 325.402 360.479 93100 Onroerende-zaakbelastingen 180.987 208.748 96000 Saldo van kostenplaatsen 442.383 1.050.641 400 Algemene projectkosten 99200 Saldo v/d rekening van baten en lasten 56000 Openbaar groen 56010 Hondenuitlaatplaatsen en -toiletten 12 Afvalverwerking en milieu 72100 Huishoudelijk afval 72110 Kantoor- winkel- en dienstenafval 13 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 400 Algemene projectkosten 553.162 10.288 91100 Financiering 2.414.851 2.225.223 257.379 2.482.602 2.442.564 -40.038 27.115 26.934 182 91300 Beleggingen 480.164 216.000 -26.300 189.700 187.545 -2.155 92100 Uitkering gemeentefonds 30.589.340 30.238.841 572.978 30.811.819 31.139.597 327.778 2.782.072 2.436.921 1.494.867 942.054 92200 Algemene baten en lasten 2.582.548 1.458.116 3.215.288 4.673.404 4.613.093 -60.311 -15.000 345.479 344.401 1.078 752 1.297 1.297 822 -475 208.748 197.901 10.847 93100 Onroerende-zaakbelastingen 5.785.458 6.247.000 6.460.500 6.473.508 13.008 -80.220 -277.219 -357.439 360.251 -717.690 96000 Saldo van kostenplaatsen 1.717.693 1.068.293 1.068.293 1.149.589 81.296 22.613 -22.613 777.176 777.176 92100 Uitkering gemeentefonds 92200 Algemene baten en lasten 55000 Natuur en landschap 178 93000 Uitvoering Wet WOZ 99200 Saldo v/d rekening van baten en lasten 179 213.500 Totaal Lasten in € 1.5 00 Baten bedragen in duizenden 1.0 00 01 Gemeenteraad griffie en dualisme 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12 Realisatie Primitieve Begrotings 2012 Begroting 2011 Begroting Wijzigingen na wijzigingen Rekening 1.198.171 1.034.898 501 1.035.399 1.122.383 -86.984 02 Dagelijks bestuur, burgerzaken en voorlichting 2.918.972 2.953.564 284.224 3.237.788 3.110.426 127.362 18.117.502 15.272.135 109.595 15.381.730 10.703.876 4.677.854 04 Openbare orde en veiligheid 2.705.518 2.854.929 -87.817 2.767.112 2.951.539 -184.427 05 Wegen riolering en verkeer 9.998.603 12.497.070 422.648 12.919.718 12.590.531 329.187 06 Economische zaken, recreatie en toerisme 1.944.535 5.185.417 -704.796 4.480.621 3.064.008 1.416.613 07 Jeugd en onderwijs 4.423.068 4.167.801 -83.288 4.084.513 4.096.255 -11.742 08 Sport en cultuur 8.306.484 8.573.614 -205.498 8.368.116 7.931.945 436.171 09 Maatschappelijke ondersteuning 15.432.733 15.899.517 207.478 16.106.995 15.710.241 396.754 10 Sociale voorzieningen 15.355.710 14.593.323 601.407 15.194.730 15.150.253 44.477 11 Natuur, landschap en water, agrarische zaken, begraafplaatsen2.645.866 en openbaar groen 2.778.769 -422.445 2.356.324 2.430.567 -74.243 12 Afvalverwerking en milieu 4.824.472 4.836.933 372.152 5.209.085 5.381.734 -172.649 13 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 7.759.067 4.963.132 2.456.524 7.419.656 7.172.897 246.759 95.630.702 95.611.102 2.950.685 98.561.787 91.416.655 7.145.132 Totaal Lasten in € 180 2012 Begroting 2011 Begroting Wijzigingen na wijzigingen 10.000 559.409 574.653 15.244 14.382.756 12.301.772 -2.169.548 10.132.224 5.261.814 -4.870.410 74.762 90.886 34.849 125.735 115.380 -10.355 05 Wegen riolering en verkeer 5.678.063 8.347.976 -54.959 8.293.017 7.132.346 -1.160.671 06 Economische zaken, recreatie en toerisme 1.719.356 4.952.993 -735.861 4.217.132 2.813.924 -1.403.208 629.467 380.593 191.709 572.302 637.822 65.520 08 Sport en cultuur 4.549.677 3.959.469 109.427 4.068.896 3.853.621 -215.275 09 Maatschappelijke ondersteuning 7.072.269 7.347.478 615.575 7.963.053 6.802.943 -1.160.110 12.260.595 10.998.824 694.275 11.693.099 12.184.468 491.369 11 Natuur, landschap en water, agrarische zaken, begraafplaatsen en 617.395 openbaar groen568.751 -369.068 199.683 172.149 -27.534 4.487.614 4.658.181 391.441 5.049.622 5.056.741 7.119 43.570.806 41.454.770 4.232.845 45.687.615 46.783.895 1.096.280 95.630.702 95.611.102 2.950.685 98.561.787 91.416.655 -7.145.132 Saldo 01 Gemeenteraad griffie en dualisme 03 Ruimtelijke ordening en wonen Begrotings 549.409 Totaal Baten in € Lasten 181 2012 Saldo Primitieve 580.767 13 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Recapitulatiestaat per Programma Rekening Realisatie 26.899 12 Afvalverwerking en milieu jaren 7.145.132 26.899 10 Sociale voorzieningen 20 03 91.416.655 0 07 Jeugd en onderwijs -1.00 0 98.561.787 0 04 Openbare orde en veiligheid -50 0 2.950.685 0 03 Ruimtelijke ordening en wonen 0 95.611.102 7.176 02 Dagelijks bestuur, burgerzaken en voorlichting 50 0 95.630.702 II 182 Bijlage Financieringsstaat en investeringsstaat 183 INVESTERINGS- EN FINANCIERINGSSTAAT 2012 Activanr. FCL Omschrijving Totale raming volgens begroting UITGAVEN Uitgaven t/m Uitgaven 2012 Restant raming 2011 31-12-2012 Nog te verwachten uitgaven na 2012 Nog bij te ramen in 2013 Totale raming Inkomsten t/m volgens 2011 begroting INKOMSTEN Inkomsten Restant Nog te Nog bij te Opmerking 2012 raming 31-12- verwachten ramen in 2013 2012 inkomsten na 2012 Programma 3: Ruimtelijke ordening en wonen Produkt 411: Investeringen Dunantblok c.a. (strat.proj.) 170010 783050 Dunantblok (apparaats- en advieskosten *) In tegenstelling tot de overige investeringen, worden restantkredieten van de strategische projecten en overige bij- en aframingen afzonderlijk aan u voorgelegd via de 1e burap 2013: hierbij wordt uitgegaan van de geactualisseerde fasering van uitgaven en inkomenten 1.168.327 1.158.327 1.369 8.631 6.727.827 6.682.827 39.094 5.906 170011 783080 Dunantblok (gronden) 170110 783081 Dunantblok (milieukosten en planschade) 579.534 579.534 8210017 782105 Gevel bestaande Dunantflat 323.863 318.596 5.267 8300079 783009 Terrein H. Wormserschool 1.179.426 32.177 5.009 1.142.240 28.320 -28.320 2.918 *) 6.648 22.392 *) 170012 783150 Uren Dunantblok *) 6.469.555 6.469.555 569.559 571.129 310 310 1.246.000 Uitgaven 2012 betreft nabetaling grondaankoop -1.570 *) Een rentenota staat nog open. Verder afgerond Project gereed 122.018 1.123.982 - Verkoop terrein H.Wormser is bruto geraamd en netto geboekt. De netto verkoopopbreengst is in de exploitatie verantwoord. (1.123.562,-Uren op investeringen worden centraal geraamd (zie programma 13, product 922) en decentraal verantwoord Produkt 413: Investeringen/opbrengsten woningbouwlocaties strat.projecten 170030 783058 Woningbouwlocaties strategische projecten 8300015 783012 Terrein sporthal Noetsele 8300065 783008 Terrein Spoortheater 4.183 1.265 29.040 2.016.461 1.236.001 780.460 *) Verkoop locatie spoortheater is nog niet gepasseerd 948.251 *) Verkoop locatie spoortheater is nog niet gepasseerd. De sloopkosten van het spoortheater kunnen volledig in rekeining gebracht bij de koper. -296.838 *) Er is een hogere rentevergoeding ontvangen over de verkochte strook grond aan RWS. Eea is als onderdeel van packagedeal opgenomen 886.911 35.681 81.953 769.277 *) 994.284 46.033 8.875.521 8.731.537 142.968 1.016 *) 5.675.774 5.675.774 Produkt 431: Investeringen combiplan (strat. proj.) 8300081 783071 Woningen van den Steen van Ommerenstraat 296.838 Produkt 434: Investeringen Centrale Strip (strat.proj.) 8210120 782120 Centrale Strip WVG (woningen omgeving Stationsstraat) 54.831 54.831 32.664 32.664 De aangekochte woningen worden ter verkoop aangeboden 8210121 782121 Centrale Strip WVG van Arragonflat 15.203 15.203 17.394 17.394 122.741 724.628 684.628 28.082 166.668 106.668 60.000 37.217 33.951 3.266 -122.741 Het appartement is in 2012 verkocht. Produkt 821.00: Herinrichting woonomgeving 8210011 782111 WOP de Blokken, projectcoördinatie 11.918 **) De inkomsten betreffen het aandeel van de woningstichting in de proceskosten. **) Evenals bij de strategische projecten worden de restantkredieten van WOP de Blokken niet standaard overgeheveld naar het volgende jaar (2012), maar binnen het beschikbare totaalkrediet wordt de nadere fasering van uitgaven en inkomsten bekeken bij de 1e burap 2013 Produkt 822.00: Vergunningen volkshuisvesting 8220004 782202 Implementatie omgevingsvergunning Gereed Produkt 822.10: Grondzaken 8221022 782216 Aankoop grond NS (bos)grond Ravijn eo 8221025 782219 Woning en kavel Eversbergweg 17 8221026 782220 Woning en kavel Eversbergweg 15/15a 8221029 782223 Woningen Kappertsweg 18 en 20 8221030 782230 Woning en kavel Schanshekweg 10 8221031 782231 Winkelunits Dunantblok 8221032 782232 Gronden Hertenkamp en blokkenpark vm KtC 500 9.681 2.348.400 492.773 500 Ten onrechte geraamd, afvoeren. -9.681 Betreft verkoopkosten, pand wordt verkocht in 2013 178.306 -178.306 Woning verkocht in 2012 Woning verkocht in 2012 12.610 -12.610 352.294 -352.294 3.345 -3.345 37.500 -37.500 Woning wordt verkocht. Inkomst betreft 10% vd koopsom 1.855.627 Als gevolg van de garantstelling voor het Dunantblok moest in 2012 de 2e nog niet verkochte winkelunit worden aangekocht 64.652 -64.652 In 2011 is abusievelijk een te hoge grondprijs aan De Twijn in rekening Produkt 830.00: Bouwgrondexploitaties 8300006 783007 Verspreide gronden 8300008 783014 Van den Steen van Ommerenstraat 8.172 142.821 -134.649 18.147 10.458 7.689 8300014 783006 Hellendoorn Noord fase 1 & 2a 343.948 338.522 5.426 8300045 783003 Daarle West 140.558 36.407 8300057 783004 Kruidenwijk Zuid fase 1 863.288 8300090 783010 De Branderij 201.646 8300002 783140 Kruidenwijk Zuid fase 2 en 3 8300004 783142 Hellendoorn Noord fase 2b en 3 184 Overboeken kavel uit afgesloten exploitatie Lochter Oost 139.815 -139.815 Toekomstige grondexploitatie. In 2012 is een bijdrage ontvangen van de LtB-combinatie (RW35) omdat het straatwerk aan de vd Steen van Ommerenstraat nog niet weer gebruiksklaar gemaakt hoeft te worden 639.263 12.500 626.763 Zie voor toelichting staten P grondexploitatie 104.151 146.700 10.656 136.044 Zie voor toelichting staten P grondexploitatie 900.324 -37.036 1.696.367 148.889 1.547.478 Zie voor toelichting staten P grondexploitatie 52.678 148.968 218.807 -218.807 79.966 -79.966 Zie voor toelichting staten P grondexploitatie 2.750 -2.750 Toekomstige grondexploitatie Toekomstige grondexploitatie 185 Activanr. FCL Omschrijving Totale raming volgens begroting UITGAVEN Uitgaven t/m Uitgaven 2012 Restant raming 2011 31-12-2012 PARTICULIERE PLANNEN 8300047 783021 PE Buursink 8300139 783129 PE Lochter Oost afronding 61.748 Diverse kleinere particuliere plannen Totaal programma 3 24.530.670 18.821.330 Nog te verwachten uitgaven na 2012 Nog bij te ramen in 2013 Totale raming Inkomsten t/m volgens 2011 begroting INKOMSTEN Nog bij te Opmerking Inkomsten Restant Nog te 2012 raming 31-12- verwachten ramen in 2013 2012 inkomsten na 2012 -61.748 39.527 -39.527 4.169.149 1.540.191 Project is in 2012 afgerond. Bijdrage Won. St. al ontvangen in 2011. 19.671.499 14.155.528 683.888 -683.888 Middelen zijn bestemd voor afronding Lochter Oost 171.313 -171.313 O.a. afwikkeling diverse "oude" plannen 2.339.508 3.176.463 Programma 4: Openbare orde en veiligheid Produkt 120.20: Preparatie 1200029 712023 Vervangen verbindingen brandweer (pagers) 10.000 725 9.275 1200047 712087 Vervanging voertuig 5484 manschappenbus 75.000 86.585 -11.585 Gereed. 1202002 712008 Vervangen Inrichting ademluchtwerkplaats 15.000 14.208 792 Gereed. 1202024 712022 Bluswatervoorzieningen 2011 60.000 33.507 26.493 Gereed. 1202032 712031 Aanpassen mobiele ontvangstsysteem MTD 2011 712032 Bluskleding 2011 17.500 17.500 Wordt opgepakt door Brandweer Twente. 1202033 Wordt opgepakt door Brandweer Twente. 41.616 36.616 3.375 1.625 Gereed. 3.761 9.985 1.454 Project is afgerond in 2012. 8.894 11.106 11.106 157.279 56.660 11.106 Produkt 140.00: Openbare orde 1100001 714000 Handhaving(integraal) 15.200 1100002 714002 Digitale handhaving omgevingsvergunning 20.000 Totaal programma 4 254.316 40.377 Door hard- en software problemen doorgeshoven naar 2013 Programma 5: Wegen, riolering en verkeer Produkt 412: Investeringen herinrichting openbaar gebied ca (strat.proj.) 170112 783180 Bouwrijp maken gebied Dunantblok 893.443 893.443 170113 783181 Woonrijp maken gebied Dunantblok 1.413.487 1.298.905 107.916 6.666 170141 783184 Uren woonrijp maken gebied Dunantblok 84.890 84.890 31.689 -31.689 8.783.996 8.514.073 287.612 -17.689 *) 397.559 510.841 207.500 207.500 1.480.870 1.275.184 -113.282 Bijdrage voor parkeergarage was in voorgaand jaar abusievelijk hier op geboekt. --> betreft correctie. Project is afgerond In 2012 zijn de laatste investeringen voor het Dunantplein gemaakt. Project is afgerond Uren van alle investeringen zijn centraal begroot Produkt 414: Investeringen mbt betaald parkeren (strat.proj.) 170022 721430 Bouw parkeergarage 721414 Herstel waterschade parkeergarage 280.202 -74.516 170023 721431 Installaties parkeergarage 815.464 804.668 9.429 1.367 *) In 2012 zijn enkele "kinderziektes" in de garage verholpen. In 2013 volgen nog enkele aanpassingen. 170024 721432 Installaties betaald parkeren 896.651 802.636 76.429 17.586 *) In 2012 is de bebording met verwijzingen naar de garage en parkeerplaatsen gerealiseerd 170027 721440 Advieskosten parkeergarage 802.478 798.754 10.253 -6.529 *) 170028 721441 Overige kosten parkeergarage 310.264 250.985 39.877 19.402 *) 170015 721439 Uren invoeren betaald parkeren 1.678 -1.678 *) 1.333.509 813.028 *) 125.275 -125.275 35.118 30.118 20.624 -15.624 82.578 82.078 1.360.000 -1.359.500 *) De schadevergoeding van de verzekering voor de geleden waterschade in 2011 is in 2012 ontvangen. Tevens bevat de inkomst de overboeking vanuit bouwrijp maken D. Produkt 431: Investeringen combiplan (strat.proj.) 170060 721020 Rijksweg 35 170073 721081 Uren gemeentelijke infrastructuur nabij RW35 170061 721200 Verplaatsing station 170062 4.396.425 2.249.888 Bijdrage aan RWS in combiplan c.a. is nog niet uitgekeerd. De inkomsten&uitgaven betreffen de kosten en de vergoedingen ivm buitendienststelling. Wij zijn hierin doorgeefluik tussen RWS en NS Uren van alle investeringen zijn centraal begroot 2.738.939 2.661.939 74.848 2.152 *) 721210 Voorbereiding Stationsomgeving Noord 171.315 111.435 2.025 57.855 *) 170082 721215 Aanleg Stationsomgeving Noord 308.100 225.846 82.254 170089 721069 Fietssnelweg stationsomgeving 423.530 170117 721211 Uren inrichting stationsomgeving Noord 242.368 242.368 170135 721073 Stationsomgeving Zuid 458.861 170136 721074 Uren stationsomgeving Zuid 59.110 170063 721220 Tijdelijk station Nijverdal West 50.000 50.000 217.873 217.873 In 2012 is de laatste nabetaling voor onze bijdrage in de stationsverplaatsing betaald. Dit betrof de indexeringsfactor over de bijdrage zelf. -217.873 I.v.m. de inrichting van de projectadministratie rond de stationsomgeving is de in 2010 ontvangen bijdrage overgeboekt naar Aanleg stationsomgeving Noord 217.873 De werkzaamheden zijn gestart in 2012 423.530 *) De aanleg vindt volledig in 2013 plaats 119.376 -119.376 *) Uren van alle investeringen zijn centraal begroot 5.770 21.806 431.285 *) 59.110 59.079 -59.079 *) 607.930 25.000 582.930 12.131 186 *) *) Het project is gestart in 2012. Gezien de nog geringe uitgaven zijn de vooruitontvangen bijdragen van RWS nog niet ten gunste van dit project gebracht -12.131 In 2012 is nog een nabetaling ontvangen van RWS 187 Activanr. FCL Omschrijving Totale raming volgens begroting UITGAVEN Uitgaven t/m Uitgaven 2012 Restant raming 2011 31-12-2012 Produkt 432: Investeringen Noord-Zuidverbinding (strat.proj.) Nog te verwachten uitgaven na 2012 Nog bij te ramen in 2013 Totale raming Inkomsten t/m volgens 2011 begroting INKOMSTEN Nog bij te Opmerking Inkomsten Restant Nog te 2012 raming 31-12- verwachten ramen in 2013 2012 inkomsten na 2012 170075 721026 Reggeweg/Kasteelstraat 23.512 22.456 1.056 *) 170076 721025 Uren Koemaste (Reggweg/Kasteelstraat) 202.629 202.629 123.113 -123.113 *) Uren van alle investeringen zijn centraal begroot 170090 368.304 255.556 16.557 96.191 *) De kosten zijn dit jaar beperkt tot voobereidingskosten Uren van alle investeringen zijn centraal begroot 170068 721029 Randweg Hellendoorn (KasteelstraatOmmerweg) 721039 Uren Randweg Hellendoorn (KasteelstraatOmmerweg) 721033 Omleiding Hulsen 170069 721034 Uren tracé/omleiding Hulsen 170077 721070 (Voorbereiding) Koemaste 170071 170092 170091 263 263 14.103 -14.103 *) 118.771 31.648 21.590 65.533 *) 17.378 17.378 15.702 -15.702 *) 1.551.323 253.576 1.026.422 271.325 *) 721071 Uren tracéstudie N-Z-verbinding 4.804 4.804 3.696 -3.696 *) 721080 Koemaste - Hellendoorn I - Infra 514.715 37.475 477.240 *) 112.449 127.781 -15.332 *) 2.864 -2.864 Uren van alle investeringen zijn centraal begroot 135.000 135.000 *) In 2012 is nagenoeg het gehele project Koemaste aangelegd. In 2013 volgen nog een gering aantal laatste afrondingen. De subsidie van de provincie wordt pas ontvangen een jaar nadat de uitgaven gedaan zijn *) De aanleg van de F35 op de Piet Heinweg en de Bouwmeesterstraat is eind 2012 gerealiseerd Produkt 433: Investeringen Hellendoorns Mobiliteitsplan (strat.proj.) 170081 721066 Fietssnelweg F35 170130 721067 Fietssnelweg F35 (uren) 170084 721230 Actuele reisinformatie station Nijverdal -409 -409 Budget is ingebracht in Station Noord, echter de bouwrente is abusievelijk niet afgeraamd Product 434: Investeringen Centrale Strip (strat.proj.) 170096 721212 Fietsenstalling stationsomgeving 82.000 62.443 19.557 4.225 95.281 1e termijnbetaling voor de fietscaroussel Produkt 210.00: Aanleg en reconstructie wegen 170074 721023 Opwaarderen Rijksweg 35 naar 2 X 2 rijstroken 2100143 721060 Investeringen wegen Middenzone WOP de Blokken 610.708 511.202 2100144 721047 Investeringsprogramma wegen 2012 2100146 721049 Conversie Mi2 naar Mi2 SE Wegen, Groen, Riolering 721062 Fase 1 Middenzone WOP de Blokken 10.095 -95 2100148 641.581 623.160 3.438 14.983 **) 427.120 427.120 2100149 721063 Fase 2 Middenzone WOP de Blokken 454.800 225.784 180.582 48.434 **) 114.000 114.000 2100150 721064 Fase 3 Middenzone WOP de Blokken 353.360 82.579 323.752 -52.971 **) 2100153 721076 Aanleg plein Haarle 2012 202.500 26.799 175.701 177.379 2100154 721078 Wandelpad Mr. Ponsteenlaan 28.730 28.730 2100156 721079 Aanleg toegangsweg fietscrosbaan 30.000 17.124 8.970 3.906 Project is gereed 98.029 70.279 29.535 -1.785 Gereed in 2012. 139.522 139.522 71.979 71.979 70.000 70.000 10.000 **) 302.316 302.316 **) De algemene kosten voor de Middenzone zijn in een eerder stadium gemaakt. Uitwerking vindt binnen de fases 1 t/m 3 plaats 70.000 Budget is in 2012 verdeeld over de specifieke projecten. Gereed in 2012. 1.610 -1.610 **) Fase 1 is gereed **) Fase 2 is gereed Afronding fase 3 vindt plaats in eerste helft 2013 491.928 491.928 491.928 Uitvoering staat gepland vanaf maart 2013 en loopt door tot in de zomer van 2013. Gereed, is één projectnummer met 721404 en 772403. Produkt 210.50: Gladheidsbestrijding 2105019 721059 Vervanging strooiers 2009 Produkt 211.00: Verkeer 2110004 721104 Plaatsing VRI Grotestraat (RWSt) 139.522 139.474 48 RWS heeft in 2012 de vergoeding betaald voor de kosten van de VRIinstallaties op de rijksweg 35 Produkt 214.00: Parkeren 2140018 721404 Parkeerterrein Mr. Ponsteenlaan Is één project met fcl 772403 aanleg begraafplaats Mr. Ponsteenlaan. Produkt 722.00: Aanleg en reconstructie riolering 7220257 772151 Vervanging riolering Kluversweg eo 2013 7220203 772246 Vervangen rioolleidingen c.a. WOP de Blokken 7220210 772253 VGRP - onderzoeksprogramma 2012 7220214 772257 Vervanging riolering/aanleg regenwaterriolen 7220218 772261 VGRP - verv. drukriolering mechanisch 2012 7220222 772265 Renovatie pompput (60 jaar) 7220224 772267 Renovatie riolering Nijverdal en Haarle 7220225 772268 Verv. en aanleg regenw. Riolen Pr. Berhardstra. Eo. 7220226 772269 Bouwteam Daarlerveen 1.093.250 663.173 14.719 587 -587 467.080 -37.003 23.454 -8.735 1.237.876 1.237.876 Betreft voorbereidingskosten, uitvoering gepland in 2013 **) 39.747 39.747 8.925 -8.925 **) De overschrijding op het uitgavenbudget wordt in mindering gebracht op het budget van 2013. Gereed in 2012. 765.876 Op dit nummer staat het totaal beschikbare budget voor meerdere projecten. Hiervan is/wordt 222.000 doorgschoven naar 772269 Bouwteam D'veen, 100.000 naar 772284 Aanleg riolering i.h.k.v. rood-voor-rood en 150.000 naar 772267 Renovatie riolering Nijverdal en Haarle. Van het restant van 765.876 gaat in 2013 80.000 naar aanleg IT riool in Drosteweg Hellendoorn en 491.928 naar 772289 Aanleg plein Haarle riolen. Het resterende budget van 193.948 wordt in 2013 verdeeld. Budget is verdeeld naar de specifieke projecten in 2012. 19.932 528.358 655.840 188 30.103 158.548 19.932 19.932 Loopt door in 2013. 700.142 -201.887 18.622 Financiële afwikkelling in 2013, extra budget vanuit 772257. 3.054 -3.054 694.684 -197.392 Project is financieel afgerond in 2012. 90.793 17.983 -17.983 Financiële afwikkelling in 2013, extra budget vanuit 772257. 189 Activanr. FCL Omschrijving Totale raming volgens begroting 7220228 772271 Gemalen/drukriolering 272.257 7220229 772272 Renovatie pompput (15 jaar) 7220230 7220234 772273 Vervanging gemaal Smidsstraat D'veen (el/mech) 772278 Meetplan overstorten 7220236 772279 Vervanging riolering in Combiplan 7220239 772282 Verv. riolering Constantijnstr.-Spoelerstr.-Salomonsonstraat 785.567 7220241 772284 Aanleg riolering i.h.k.v. rood-voor-rood 7720246 772289 Aanleg plein Haarle riolering 7720247 772290 Vervanging riolering Hartholtstraat e.o. 7220254 772297 Verv. riolering Laarmanweg Haarle (riolering) 2013 UITGAVEN Uitgaven t/m Uitgaven 2012 Restant raming 2011 31-12-2012 101.862 39.864 292 292 75.000 13.178 Nog te verwachten uitgaven na 2012 Totale raming Inkomsten t/m volgens 2011 begroting INKOMSTEN Nog bij te Opmerking Inkomsten Restant Nog te 2012 raming 31-12- verwachten ramen in 2013 2012 inkomsten na 2012 145.148 25.247 46.173 Restant budget doorschuiven naar 2013. 8.392 31.472 39.864 Restant budget doorschuiven naar 2013. Gereed. 59.095 2.727 339.909 -167.209 -166.874 161.323 272.918 351.326 278.918 129.132 64.886 142.165 -77.919 120.678 1.423 1.423 40.200 -40.200 -8.050 559.438 15.713 371.155 172.570 225.544 1.993 -1.993 172.700 Nog bij te ramen in 2013 Gereed. Omdat de riolering in enkele straten moet worden aangepast, moet een gemeentelijke bijdrage aan RWS worden betaald. In 2012 is met de betaling van de packagedeal aan RWS de gemeentelijke bijdrage van 2012 betaald en al een deel van de gemeentelijke bijdrage voor 2014. In 2014 komt er vanuit het VGRP weer budget beschikbaar. Dus budget doorschuiven. 840 840 8.582 -8.582 44.860 -44.860 Continu project, loopt door in 2013. Extra budget vanuit 772257 70.000 Uitvoering staat gepland vanaf maart 2013 en loopt door tot in de zomer van 2013. Project is in uitvoering en loopt een paar maanden door in 2013. 70.000 Project is qua uitvoering afgerond in 2012. 278.918 (cf gunningsadvies 11INT01708) doorschuiven naar 2014 op 772282 70.000 Betreft voorbereidingskosten, uitvoering gepland in 2013 Produkt 722.10: Beheer en onderhoud riolering 7220237 772280 Inrichten waterloket 7220240 772283 Opstellen basisrioleringsplan Konijnenberg 7220248 772291 Grondwatermeetnet 53.750 7220249 772292 Opstellen basisrioleringsplan Groot Lochter 26.209 Totaal programma 5 10.000 3.141 1.678 5.181 8.791 7.491 30.199 -28.899 6.726 47.024 48.787 Loopt nog door in 2013. 11.892 14.317 22.709 Het onderzoek wordt uitgevoerd en loopt door in 2013. 7.886.260 3.745.741 1.757.210 1.032.258 1.629.865 -597.607 40.947 42.574 -1.627 8.773 -8.773 1.670.831 968.841 701.990 34.190.667 22.558.666 6.859 Project loopt nog een aantal maanden door in 2013. Gereed. 4.799.901 3.417.617 1.781.109 -398.825 464.877 -345.285 561.928 Programma 6: Economische zaken en recreatie en toerisme Produkt 320.00: Bedrijventerreinen 3200020 732001 Bedrijventerrein Lochter Oost 3200040 732002 Bedrijventerrein Haarle 3200060 732003 Bedrijventerrein 3e Kampsweg 3200070 732004 Bedrijventerrein Lochter lll 3200031 732018 Erfpachtgronden 't Lochter West 119.592 Zie voor toelichting staten P grondexploitatie Zie voor toelichting staten P grondexploitatie Zie voor toelichting staten P grondexploitatie 744.884 744.884 Zie voor toelichting staten P grondexploitatie 20.000 20.000 Zie voor toelichting staten P grondexploitatie Product 560.20: Recreatie en Toerisme 170079 756040 Recreatieve aanleg Koemaste-Vischebelt 454.630 300.130 104.313 50.187 5602021 756029 Toeristische fietspaden 2010 539.417 4.417 240.688 294.312 294.312 5602022 756030 Haven Daarlerveen 100.000 100.222 -222 58.128 5602023 756031 Oriëntatiepunt Zuidbroek 24.734 5.130 -5.130 5602027 756035 Paarse Poort 1.968.505 74.719 1.140.225 753.561 826.499 1.935.675 5.831.322 404.000 4.240.631 1.186.691 1.178.939 3.272.458 Totaal programma 6 24.734 *) Project nagenoeg afgerond. 267.500 184.807 120.344 147.156 33.523 -33.523 147.156 Project loopt op schema. In 2012 zijn de fietspaden H'doornsebergw/Past. Rientjesstr, Luttenbergerw., Klumperw., Ossenkampw, Marsdaijk (ged.) en Noord. Kanaaldijk aangelegd. Steiger in aangelegd in 2013. Project wordt samen uitgevoerd met centrumplan Daarlerveen. Ontvangen subsidie wordt toegevoegd aan het restantbudget 184.807 184.807 Project loopt. 1.214.944 720.731 720.371 1.833.688 1.253.963 867.527 Verbouwing en uitbreiding van het Buitencentrum van Staatsbosbheer loopt op schema. Inrichting buitenruimte in 2013. Programma 7: Jeugd en onderwijs Produkt 432,00: Bijzonder speciaal onderwijs 4310016 743305 Nieuwbouw afdeling VSO Elimschool Hellendoorn 2011 In eerste instantie werd gedacht aan nieuwbouw VSO Elimschool bij Reggesteyn. Reggesteyn kon echter niet akkkoord gaan met sloop van die vleugel. Nu op zoek naar een nieuwe locatie. Bedrag moet blijven staan. Produkt 480,00: Gemeenschappelijke onderwijsvoorzieningen 4800008 748011 Integraal huisvestingsplan 2011 520.393 4800009 748012 Integraal huisvestingsplan 2012 1.096.310 4800015 748015 Scholenclustering de Twijn 6300008 763001 Jongeren inloopcentrum Totaal programma 7 422.545 752.873 594.121 12.624 12.624 2.382.200 1.029.290 190 57.384 40.464 1.093.749 2.561 101.115 57.637 43.025 Naar 2013. Betreft nog een aantal voorzieningen i.h.k.v. onderwijskundige ontwikkelingen incl. IHP 2012 Gereed. Bijdrage doorgedecentraliseerd naar schoolbesturen 157.464 4.298 4.298 2.913 -2.913 Inmiddels aanbesteed. Uitvoering in 2013/2014 en opening voorzien voor aanvang schooljaar 2014/2015 Jongereninloopcentrum Place2be is inmiddels geopend en ingericht door de jongeren zelf. 1.252.248 100.662 200.489 4.298 4.298 2.913 -2.913 191 Activanr. FCL Omschrijving Totale raming volgens begroting UITGAVEN Uitgaven t/m Uitgaven 2012 Restant raming 2011 31-12-2012 Programma 8: Sport en Cultuur Nog te verwachten uitgaven na 2012 Nog bij te ramen in 2013 Totale raming Inkomsten t/m volgens 2011 begroting INKOMSTEN Inkomsten Restant Nog te Nog bij te Opmerking 2012 raming 31-12- verwachten ramen in 2013 2012 inkomsten na 2012 Product 410: Masterplan 170123 754004 Kunst t.b.v. het Huis van Cultuur en Bestuur 702.657 245.100 702.657 230.100 15.000 Inkomst komt niet binnen i.v.m. faillissement Kunst en Cultuur Produkt 432: Investeringen Noord-Zuidverbinding (strat.proj.) 170180 753060 Aanp. sportvelden de Voordam(Koemaste), grondwerk 495.454 267.170 228.284 *) 170181 753061 LED-verlichting Voordam, project Koemaste 128.000 95.108 32.892 *) 170182 753062 Sportvelden Voordam (Koemaste), toplaag/materieel 376.546 349.497 27.049 *) Project de Voordam bijna afgerond. We houden wel een deel van het budget over i.v.m. integratieheffing BTW i.v.m. nieuwe jurisprudentie Nog een deel beschikbaar voor aanvullende werkzaamheden door Sallandse Wegenbouw. Kunstgrasveld is in het najaar 2012 in gebruik genomen Produkt 530.00: Buitensportaccommodaties Met 1e burap 2012 doorgeschoven naar 2013 5300118 753032 Toplaagrenovatie veld Gagelman 2011 5300209 753034 Renovatie veld sportpark Groot Lochter 37.815 5300607 753036 Kunstgras sportpark Smidserve opbouw 306.355 37.594 221 282.105 4.810 19.440 52.040 18.300 Gereed 6.069 6.069 Gereed Produkt 530.10: Binnensportaccommodaties 5302003 753051 Inventaris binnensport 2011 70.340 5302004 753052 Inventaris binnensport 2012 50.000 Totaal programma 8 2.167.167 1.036.802 100.000 100.000 Gereed 27.511 22.489 22.489 799.990 330.375 22.489 Restant doorschuiven naar 2013 o.b.v. vervangingsplan 251.169 236.169 15.000 Programma 9: Maatschappelijke ondersteuning Product 630.00: Sociaal-cultureel werk 6300010 763003 Kulturhuus Marle 6300011 763004 MFC de Holtink (aankoop) Totaal programma 9 100.000 -604.274 604.274 -604.274 45.000 1.500 43.500 43.500 45.000 1.500 43.500 43.500 103.000 92.980 10.020 100.000 Doorbetaling Provinciale subsidie, raming in 2012 In augustus 2012 is het gebouw de Holtink aangekocht. De kapitaallasten worden gedekt uit inkomsten uit huur. 604.274 100.000 -100.000 100.000 -100.000 Programma 10: Sociale voorzieningen Product 610.00: Bijstandsverlening (ABW/BZ) 6100008 761004 Digitaliseren dossiers WWB 2012 Totaal programma 10 Project digitalisering Wwb start in 2013 Programma 11: Natuur en landschap , water en agrarische zaken Product 432: Investeringen Noord-Zuidverbinding (strat.proj.) 170078 756005 Natuur- en landschapsinr/waterinfiltratie Koemaste Nagenoeg afgerond *) Produkt 434: Investeringen Centrale Strip (strat.proj.) 170064 756002 De Tuinen van Nijverdal 170119 756003 Uren ivm de Tuinen van Nijverdal -14.837 -23.634 15.141 -6.344 11.714 11.714 38.406 -38.406 467.209 383.991 368.200 -284.982 2.021.504 1.638.824 17.237 365.443 61.894 5.510 8.213 48.171 524.254 292.979 236.839 -5.564 264.473 249.473 15.000 *) Het project zit nog in de beginfase. Fysieke aanleg zal in de loop van 2013 worden gestart 30.000 30.000 285.000 -285.000 1.678.770 1.678.770 3.288 -3.288 8.000 8.000 In 2012 zijn enkele voorbereidingen begonnen voor dit project. In 2013 worden de bewoners bij de planontwikkeling betrokken 1.600 1.600 Begraafplaats in december 2012 in gebruik genomen. Budget in 2013 nog nodig voor afronding (zie ook 721404 en 721078). Produkt 550.00: Natuur en landschap 5500007 755001 Div. invest. Natuur en Landschap (2002) 5500015 755014 Groene Mal - Vervolgfase 382.400 In 2012 bedrag betaald aan het Nationaal Groenfonds voor de uitvoering van de Groen-Blauwe Diensten. Het project wordt voor 75% gesubdideerd door de Provnincie middels het pMJP Uitvoering project in 2013 door Regge en Dinkel Produkt 560.00: Openbaar groen 5600008 756004 Inrichting park de Blokken **) Produkt 724.00: Begraafplaatsen en uitvaartcentrum 7240016 772403 Aanleg nieuwe begraafplaats Mr Ponsteenlaan 2009 7240017 772405 Aanpassing gebouw begraafplaats 2012 25.000 29.372 -4.372 Gereed. 7240018 772406 Vervanging tractor begraafplaats 2012 50.000 43.829 6.171 Gereed. Totaal programma 11 17.590 3.249.738 2.309.384 850.217 90.137 399.990 1.982.843 1.967.843 288.288 -273.288 295.284 231.203 7.425 56.656 56.656 593 593 -593 593 295.284 231.203 7.425 56.656 56.656 593 593 -593 593 Programma 12: Afvalverwerking en milieu Product 723.00: Milieu algemeen 7230010 772301 Bodemsanering Nijverheidsweg 17 Totaal programma 12 192 Sanering wordt naar verwachting eindelijk afgerond in 2013 193 Activanr. FCL Omschrijving Totale raming volgens begroting UITGAVEN Uitgaven t/m Uitgaven 2012 Restant raming 2011 31-12-2012 Nog te verwachten uitgaven na 2012 Nog bij te ramen in 2013 Totale raming Inkomsten t/m volgens 2011 begroting INKOMSTEN Nog bij te Opmerking Inkomsten Restant Nog te 2012 raming 31-12- verwachten ramen in 2013 2012 inkomsten na 2012 Programma 13: Algemen dekkingsmiddelen en onvoorzien/kostenplaatsen 0 Produkt 410: Masterplan 170005 792601 Huis voor cultuur en bestuur 19.367.089 19.367.089 508.322 507.322 4.440 -4.440 *) 306.045 306.045 Nog enkele uitgaven en inkomsten te verwachten. 1.000 123.000 123.000 Gereed Produkt 420: Zwembad en sporthal 170255 721420 Terreininrichting het Ravijn door WRV 170256 721421 Uren Terreininrichting het Ravijn door WRV 170051 792606 Bouwkosten SZC Het Ravijn 170052 792614 Zwembad/sporthal, bijkomende kosten 170053 792623 Bijdrage opbrengst sporthal Noetsele 170054 792633 Technische installaties zwembad/sporthal 170055 792660 Terreininrichting SZC het Ravijn 170056 792661 Inrichting buitenbad SZC Het Ravijn 17.904 17.904 495 -495 *) 170057 792662 Inrichting binnenbad SZC Het Ravijn 467.213 460.213 448 6.552 *) 170059 792664 Inrichting sporthal SZC Het Ravijn 235.289 235.289 170252 792667 Inrichting combinatie bad/sporthal SZC Het Ravijn 792669 Uren het Ravijn zwem-sport-zorg 474.098 474.098 170254 25.580 25.580 10.697.895 10.697.895 7.485 -7.485 2.000.000 2.000.000 3.381.493 3.361.493 42.855 -22.855 225.996 225.996 199.000 199.000 -38.960 Zwembad is eind 2010 in gebruik genomen. Er worden nog enkele uitgaven verwacht. Er is nog een budget gereserveerd voor de BTWintegratieheffing indien de zorgvloer door een niet-ondernemer wordt gehuurd. Over- en onderschrijdingen worden verevend binnen het totaalproject Ravijn ZSZ -38.960 4.939.132 4.939.132 *) 9.418 9.418 *) *) *) 28.101 -28.101 139.564 -139.564 233.727 -33.727 Product 911.00: Financiering 9140002 791400 Verstrekking hypthecaire geldleningen 9140003 791404 Langlopende geldlening Larcom 9140004 791405 Verstrekking startersleningen 9140005 791406 Verstrekking hypotheek Bunga Tandjung 9130017 791407 Vordering op Enexis BV (bruglening) 9130019 791409 Vordering op verkoop Vennootschap BV Essent/Escrow 200.000 99.859 1.110.503 -1.010.644 11.322 11.322 6.631 23.860 -17.229 4.341 -4.341 Betreft aflossing van de lening 97.200 -97.200 Betreft aflossing van de lening 1.083 -1.083 Betreft aflossing van de lening Betreft verstrekking nieuwe leningen en aflossing oude leningen. Product 922.00: Algemene baten en lasten 9221001 700001 Begrote uren investeringen 1.178.997 1.178.997 De uren op investeringen zijn hier centraal begroot en zijn verspreid over alle investeringen in 2012 terug te vinden 30.000 30.000 In 2009 overgeheveld naar 2012. Eind 2012 opgepakt, wordt in 2013 afgerond. 10.161 14.490 14.490 Is aangeschaft, in 2011 geimplementeerd, laatste aanpassingen vinden begin 2013 plaats. 37.236 -37.236 63.298 82.971 -19.673 -19.673 Kostenplaats 200: Personeel en organisatie 20001 792003 Digitaliseren personeelsdossiers 30.000 20002 792004 Personeelsinformatiesysteem (upgrade Beaufort) 40.000 9940012 15.349 792000 Fiets- en PC - privé project 55.522 -55.522 Investering wordt in 3 jaar terugontvangen Kostenplaats 240: Informatievoorziening en automatisering 9947927 792432 Programma dienstverlening 2012 9947929 792434 Basisregistratie grootschalige topografie 2012 117.000 38.090 78.910 78.910 9947913 792494 Automatisering 2012 uitbreiding en vervanging 210.403 242.941 -32.538 -32.538 9947914 792495 Migratie MS office 9.939 12.209 -2.270 17.336 -17.336 41.354 23.646 2.909 -2.909 Krediet verrekenen met budget programma dienstverlening 2013. Budget overhevelen naar 2013. Project enigszins vertraagd. Krediet verrekenen met budget automatisering 2013. Kostenplaats 250: Facilitaire zaken 9925012 792507 Professioneel podium voor beeldende kunst 25.246 25.246 42.669 42.669 Gereed. Uitgaven worden gedekt door provinciale subsidie Kostenplaats 260: Bouwkundig beheer accommodaties 9926619 792688 Calamiteitenbudget gem. accommodaties 2012 9926621 792636 Renovatie watertoren P.C. Stamstraat 65.000 194 1.000 -1.000 Financiële afwikkeling heeft in 2011 plaats gevonden, afrekening transformatieplan heeft plaats gevonden in 2012. 195 Activanr. FCL Omschrijving Totale raming volgens begroting UITGAVEN Uitgaven t/m Uitgaven 2012 Restant raming 2011 31-12-2012 Kostenplaats 300: Bevolkingsadministratie 9943011 792417 Modernisering GBA (2007+ 2008) 99.741 24.741 8.036 Nog te verwachten uitgaven na 2012 Nog bij te ramen in 2013 Totale raming Inkomsten t/m volgens 2011 begroting INKOMSTEN Nog bij te Opmerking Inkomsten Restant Nog te 2012 raming 31-12- verwachten ramen in 2013 2012 inkomsten na 2012 66.964 75.000 Voortgang afhankelijk van rijksontwikkelingen. Budget naar 2013 100.000 100.000 Voortgang afhankelijk van rijksontwikkelingen. Budget naar 2013 Kostenplaats 310: Heffing en inning belatingen 9931001 793101 Vervanging belastingsapplicatie 2012 9931002 793102 Digitaliseren dossiers belastingen 2012 100.000 Kostenplaats 410: Tractie en Garage 9957217 794119 Aanschaf Tractiemiddelen 2012 9957229 9957230 382.763 27.545 355.218 794131 Aanschaf klein materieel 11.005 -11.005 Is gereed. Zie toelichting bij 794119 794132 Aanschaf tractoren 2012 63.694 -63.694 Is gereed. Zie toelichting bij 794119 9957231 794133 Aanschaf hoogwerker 2012 68.533 -68.533 Is gereed. Zie toelichting bij 794119 9957232 794134 Aanschaf kipper begraafplaats 13.838 -13.838 Is gereed. Zie toelichting bij 794119 9957233 794135 Aanschaf hogedrukreiniger 2012 9957234 794136 Aanschaf vrachtauto 2012 9957235 44 -44 Is gereed. Dit project dient in samenhang met 794131 t/m 794139 te worden bezien. 19.185 -19.185 Is gereed. Zie toelichting bij 794119 107.680 -107.680 Is gereed. Zie toelichting bij 794119 794137 Aanschaf lichte bedrijfswagens garage 2012 18.427 -18.427 Is gereed. Zie toelichting bij 794119 9957236 794138 Aanschaf lichte bedrijfswagens WRV 2012 38.122 -38.122 9957237 794139 Aanschaf hefbrug 2012 10.100 -10.100 376 -376 Is gereed. Zie toelichting bij 794119 Is gereed. Zie toelichting bij 794119 Kostenplaats 500: GEO-informatie 9954016 795004 Uitbouw GEO-infovoorziening 2012 Totaal programma 13 TOTAAL Investeringen 18.675 1.325 42.626.860 20.000 40.160.769 1.347.162 1.118.929 246.189 3.014.522 2.896.710 1.305.251 -1.187.439 115.673.224 86.691.821 21.316.135 7.665.268 3.916.568 32.997.283 22.863.565 7.650.164 2.483.554 Gereed 1.429.455 Financiering Programma 13: Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 791401 Langlopende geldleningen 11.845.370 TOTAAL Geldleningen TOTAAL 11.845.370 11.845.370 115.673.224 196 86.691.821 21.316.135 7.665.268 3.916.568 44.842.653 11.845.370 22.863.565 7.650.164 14.328.924 1.429.455 197 III 198 Bijlage Personele sterkte en personeelslasten 199 Bijlage III : Overzicht personele sterkte en personeelslasten 2012 Omschrijving organisatie-eenheid begrote formatie 2012 programmabegroting werkelijke formatie 2012 25,00 4,50 3,00 25,00 4,50 3,00 32,50 32,50 Directie en secretariaat Individuele beloningsdifferentiatie 3,11 2,86 3,11 2,86 Cluster Grondgebied Individuele beloningsdifferentiatie 124,20 122,03 124,20 122,03 Cluster Samenleving Individuele beloningsdifferentiatie 85,78 83,93 85,78 83,93 Brandweer Vergoedingen vrijwilligers brandweer 6,49 5,89 6,49 5,89 63,22 61,70 63,22 61,70 0,00 0,30 1,40 0,67 0,30 1,40 1,70 2,37 317,00 311,28 Bestuursorganen / Raadsgriffie: Raadsleden Burgemeester en wethouders Griffie Individuele beloningsdifferentiatie Totaal Bestuursorganen Individuele beloningsdifferentiatie Cluster Bedrijfsvoering Individuele beloningsdifferentiatie Overig : Cultuurverandering en organisatieontwikkeling Marktmeester Logopedie Ambtenaren Burgerlijke Stand Stagiaires Vergoeding ambtsjubilea Premie WOR Totaal overig : Totaal huidig personeel werkelijke personeelslasten 2012 336.679 454.500 210.873 310 1.002.362 335.071 452.412 219.952 447 1.007.882 Ten laste van product (pr) of kostenplaats (kp) pr 100 pr 110 kp 180 kp 180 222.535 1.810 224.345 192.995 kp 100 0 kp 100 192.995 7.148.541 13.340 7.161.881 7.095.879 kp 110 11.532 kp 110 7.107.411 5.121.115 8.650 5.129.765 5.082.541 kp 130 1.550 kp 130 5.084.091 411.941 317.000 367.835 kp 150 335.824 kp 150 670 729.611 349 704.008 3.910.749 6.400 3.917.149 0 13.391 71.227 14.000 17.000 69.000 2.000 186.618 18.351.731 3.859.469 kp 160 6.991 kp 160 3.866.460 88.526 13.265 71.169 9.446 18.090 59.351 1.901 261.748 kp 200 kp 110 pr 48010 pr 330 kp 200 kp 200 kp 200 18.224.595 Voormalig personeel : Burgemeester / wethouders Overig voormalig personeel 298.455 211.880 297.455 pr 110 189.136 kp 200 Totaal voormalig personeel 510.335 486.591 18.862.066 18.711.186 TOTAAL GENERAAL 200 begrote personeelslasten 2012 317,00 311,28 201 IV 202 Bijlage Reserves en voorzieningen 203 204 205 TOTAAL RESERVES Bestemmingsreserves 401 Reserve Strategische Projecten 402 Reserve inzameling en verwerking afval 403 Reserve rioleringen 405 Reserve Wmo 406 Reserve Salomonsonhuis / zorgpunt 407 Reserve bijzondere bijstand 409 Reserve Wet Werk en Bijstand 410 Reserve onderwijsachterstanden en jeugdbeleid 411 Reserve groenrenovaties 413 Reserve duurzaam bouwen 414 Reserve wijk- en buurtaccommodaties 415 Reserve kunst 416 Reserve rood-voor-rood 417 Reserve WOP de Blokken 418 Reserve reconstructie plattelandsvernieuwing 419 Reserve wachtgelden huidige wethouders Totaal bestemmingsreserves Algemene reserves 101 Vrij aanwendbare reserve 102 Financieringsreserve 103 Bufferreserve Totaal algemene reserves Reserve Staat van reserves rekening 2012 21.783.271 15.921.843 16.141.093 2.366.612 6.777.272 6.235.090 2.089.217 117.430 52.282 740.173 261.361 0 1.134.678 5.791.630 5.708.827 162.260 1.623 0 295.938 0 134.834 70.037 170.000 0 40.907 409 20.000 428.499 -340.389 0 120.713 10.515 124.045 105.166 0 0 10.276 10.506 0 0 35.575 0 1.630.793 384.410 205.085 181.327 29.777 0 100.000 100.000 0 9.476.596 13.350.119 12.480.163 2.756.879 942.908 1.541.731 5.277.312 660.571 453.780 4.272.484 968.245 1.665.419 12.306.675 2.571.724 3.660.930 0 21.564.021 0 2.908.794 0 2.154.365 0 1.001.534 0 1.217.481 0 163.883 0 161.104 0 240.037 0 21.316 0 88.110 0 7.183 0 105.166 0 20.782 0 35.575 0 1.810.118 0 211.104 0 200.000 0 10.346.552 1.089.165 118.331 104.461 37.009 56.734 8.113 14.797 3.502 2.045 21.425 6.036 5.258 514 0 81.540 9.066 5.000 473.831 137.844 263.866 213.624 615.334 Saldo aan Rente over het einde de reserve van het jaar 0 2.158.056 0 5.484.103 0 3.575.310 0 11.217.469 Saldo aan Toevoegin Onttrekkin Verminderi het begin g via de g via de ng ivm van het resultaat resultaat afschrijvin jaar bestemmin bestemmin g op activa g g 206 0 92.250 0 176.801 21.292 0 334.012 8.702 0 25.856 143.694 0 0 0 24.571 827.178 23.286 345.381 2.036 93.000 11.263 241 16.701 435 129.868 22.796 7.185 0 708 4.774 14.535 672.209 Saldo aan Rente over het einde de van het voorzienin g jaar 0 465.716 0 8.872.706 39.716 1.002 125.499 1.557.700 0 203.962 1.231 3.596 0 0 0 0 41.388 2.925.296 194.641 235.420 0 0 0 0 12.378 3.063 0 95.470 58.021 208.100 472.874 14.572.031 Saldo aan Toe- Ten gunste Aanhet begin voegingen van wendingen van het exploitatie jaar vrijgevalle n bedragen 701 Voorziening ISV 465.716 0 702 Voorziening toekomstige verliezen grondexploitatie 6.907.621 2.057.335 703 Voorziening parkeerbeleid 40.718 0 704 Voorziening privatisering was- en kleedruimten 1.860.000 0 705 Voorziening nieuwkomers 225.254 0 706 Voorziening tekorten SW-bedrijven 4.827 0 707 Voorziening participatiefonds 334.012 0 708 Voorziening CWI-projecten 8.702 0 709 Voorziening APPA 2.597.352 369.332 710 Voorziening wachtgelden oud-wethouders 455.917 0 711 Voorziening actieprogramma wonen 143.694 0 712 Voorziening monumenten 0 0 713 Voorziening afkoopregeling RGSHG 14.160 1.281 714 Voorziening op Vordering verkoop Vennootschap 95.470 0 715 Voorziening wachtgelden voormalig personeel 290.692 0 TOTAAL VOORZIENINGEN 13.444.135 2.427.948 Voorziening Staat van voorzieningen rekening 2012 V Bijlage Opgenomen langlopende geldleningen 207 208 209 4 5 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 nr. leningnr./ contractnr. 183.302.494,43 3.630.241,73 5.672.252,70 5.000.000,00 35.000.000,00 7.000.000,00 6.500.000,00 32.000.000,00 7.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 9.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 7.500.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 40.0087330 BNG 40.0087773 BNG 40.0094134 BNG 40.0096061 BNG 10023121 NWB 36667 ASN-bank 40.0100709 BNG 1-24479 NWB 1-24478 NWB 40.102008 BNG 40.102009 BNG 40.102010 BNG 40.103654 BNG 40.104414 BNG 40.104911 BNG 1-26798 NWB 1-27091 NWB 40.106509 BNG 40.106508 BNG Rubriek A Geldleningen algemeen Oorspronkelijk bedrag Bijlage V : Staat van geldleningen 2012 2023 2023 2017 2028 2019 2015 2031 2017 2028 2028 2028 2029 2018 2014 2030 2020 2021 2031 2032 Jaar van laatste aflossing Mogelijke rente herziening 6,04 5,46 4,92 5,26 4,20 3,325 3,68 4,355 4,665 4,68 4,695 4,71 4,575 2,66 4,04 2,45 3,38 4,54 4,70 rentepercentage 131.298.530,54 1.742.516,02 2.722.681,32 2.000.000,03 23.800.000,00 3.733.333,17 2.600.000,00 25.600.000,00 4.200.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 3.500.000,00 5.400.000,00 9.500.000,00 9.000.000,00 7.500.000,00 10.000.000,00 restantbedrag aan het begin van het dienstjaar 10.000.000,00 10.000.000,00 bedrag in de loop van het dienstjaar opgenomen 5.647.292,63 96.477,30 137.708,40 82.700,00 1.181.308,34 140.300,00 66.600,00 940.117,34 165.127,08 233.250,00 234.000,00 234.750,00 235.500,00 146.625,00 119.700,00 365.100,00 212.300,00 230.125,00 439.812,50 385.791,67 rente 10.627.099,80 145.209,67 226.890,11 333.333,33 1.400.000,00 466.666,69 650.000,00 1.280.000,00 700.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 500.000,00 1.800.000,00 500.000,00 1.000.000,00 750.000,00 500.000,00 375.000,00 aflossing Valuta datum 130.671.430,74 1.597.306,35 5-1 2.495.791,21 12-2 1.666.666,70 15-1 22.400.000,00 15-1 3.266.666,48 1-3 1.950.000,00 1-2 24.320.000,00 15-12 3.500.000,00 1-6 5.000.000,00 2-6 5.000.000,00 1-9 5.000.000,00 1-12 5.000.000,00 2-3 3.000.000,00 3-6 3.600.000,00 8-7 9.000.000,00 25-1 8.000.000,00 30-8 6.750.000,00 1-2 9.500.000,00 3-1/3-4/3-7/3-10 9.625.000,00 1-3/1-6/1-9/1-12 restantbedrag aan het einde van het dienstjaar VI 210 Bijlage Programmarekening naar product 211 212 213 8 7 1 2 3 4 5 6 nr. Trias Jeugdhulp St. Openbare bibliotheek Hellendoorn Sportclub Daarle L.S.V.N. te Nijverdal Trias Jeugdhulp Beheersvereniging 'n Kadiek Begunstigde 100 100 100 100 100 100 Percentage waarvoor borg is verleend 1.667.980,00 p.m. Diversen (in totaal 207 gegarandeerde geldleningen: gemeentegaranties) p.m. Diversen (in totaal 27 gegarandeerde geldleningen: waarborgfonds sociale woningbouw) Geldleningen woningbouw (met 50% deelneming van het Rijk 348.843 317.646 25.865 13.613 907.560 54.453 Geldleningen algemeen Oorspronkelijk bedrag geldlening Bijlage V : Staat van gewaarborgde geldleningen 2012 114.291.686 108.017.000 5.453.000 167.445 31.768 431 1.815 612.603 7.624 Restantbedrag geldlening begin boekjaar 5.572.588 5.037.000 480.000 13.954 15.882 431 454 22.689 2.179 Aflossingen in de loop van het boekjaar 108.719.098 102.980.000 4.973.000 153.491 15.886 0 1.361 589.914 5.445 Restantbedrag geldlening einde boekjaar 766.098 p.m. p.m. 153.491 15.886 0 1.361 589.914 5.445 Totaalbedrag geldlening einde boekjaar VII 214 Bijlage Staat van Activa 215 Bijlage VII: Staat van activa rekening 2012 omschrijving aanschafwaarde vermeerdering vermindering Desinvestering aanschafwaarde totale afschrijving afschrijving/aflos- boekwaarde boekwaarde rentelasten kapitaallasten 1-jan-2012 2012 2012 2012 31-dec-2012 begin boekjaar sing 2012 1-jan-2012 31-dec-2012 2012 2012 Immateriële activa Kosten sluiten geldleningen en disagio 92.370,14 92.370,14 92.370,14 Kosten van onderzoek en ontwikkeling 1.222.177,71 104.287,02 1.326.464,73 357.768,16 573.517,71 864.409,55 395.178,86 24.749,02 598.266,73 Totaal immateriële activa 1.314.547,85 104.287,02 1.418.834,87 450.138,30 573.517,71 864.409,55 395.178,86 24.749,02 598.266,73 Gronden en terreinen ( Ec N) 4.871.032,27 134.072,12 4.883.086,27 2.763.912,57 176.673,75 2.107.119,70 1.942.499,95 83.677,83 260.351,58 Gronden en terreinen (Ma N) 960.000,00 157.631,65 960.000,00 1.117.631,65 43.910,47 43.910,47 4.297.270,28 25.635,81 690.841,40 3.632.064,69 1.249.989,65 304.683,63 3.047.280,63 2.077.391,41 118.878,88 423.562,51 84.411.767,78 4.155.048,52 283.114,21 88.283.702,09 28.623.862,79 2.245.779,30 55.787.904,99 57.414.060,00 2.622.572,74 4.868.352,04 1.457.956,98 675.494,13 6.540,19 782.462,85 775.922,66 35.075,93 41.616,12 Materiële vaste activa Woonruimten (Ec N) Bedrijfsgebouwen (Ec N) Bedrijfsgebouwen (Ma N) 122.018,12 1.117.631,65 1.457.956,98 Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (Ec N) 27.866.319,25 3.668.961,21 122.826,30 31.412.454,16 10.830.659,33 684.062,93 17.035.659,92 19.897.731,90 805.590,97 1.489.653,90 Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (Ma N) 26.217.985,99 6.410.055,05 3.789.688,89 28.838.352,15 7.152.057,65 1.061.926,49 19.065.928,34 20.624.368,01 937.883,82 1.999.810,31 5.501.920,88 399.718,90 420,17 5.901.219,61 2.765.410,67 407.417,91 2.736.510,21 2.728.391,03 129.057,57 536.475,48 33.480,00 22.840,63 4.185,00 10.639,37 6.454,37 392,46 4.577,46 139.474,26 24.375.656,87 8.329.384,66 1.456.313,97 15.350.102,52 14.589.958,24 676.681,95 2.132.995,92 Vervoermiddelen (Ec N) Vervoermiddelen (Ma N) Machines, apparaten en installaties (Ec N) 33.480,00 23.679.487,18 835.643,95 35.348,32 33.507,24 68.855,56 9.523,66 3.937,48 25.824,66 55.394,42 1.268,19 5.205,67 8.736.927,10 275.664,87 20.623,73 8.991.968,24 4.609.031,03 446.074,14 4.127.896,07 3.936.863,07 185.249,76 631.323,90 Overige materiele vaste activa (Ma N) 110.316,59 127.112,89 1.000,00 236.429,48 81.641,60 5.455,46 Gronden en terreinen ( Ec N)(voorheen erfpachtgr) 687.238,80 Machines, apparaten en installaties (Ma N) Overige materiele vaste activa (Ec N) Totaal materiële activa 188.867.051,42 687.238,80 16.223.052,21 5.170.007,08 199.920.096,55 67.113.808,37 6.803.050,25 28.674,99 149.332,42 3.323,65 8.779,11 687.238,80 687.238,80 32.643,84 32.643,84 121.753.243,05 126.003.237,93 5.676.208,06 12.479.258,31 5.823,60 Financiële vaste activa Kapitaalverstrekking aan deelnemingen Kapitaalverstrekking gemeensch. Regelingen Leningen aan deelnemingen Overige langlopende leningen Bijdr aan aktiva en eigendommen derden Totaal financiële activa 121.006,22 121.006,22 121.006,22 121.006,22 5.823,60 56.521,96 56.521,96 56.521,96 56.521,96 2.543,52 2.543,52 98.283,17 401.638,09 499.921,26 401.638,09 18.089,92 18.089,92 499.921,26 14.191.001,74 410.526,43 1.205.548,52 13.395.979,65 11.792,92 14.179.208,82 13.384.186,73 559.130,14 559.130,14 2.515.320,63 5.267,00 100.000,00 2.420.587,63 1.709.514,81 108.394,58 805.805,82 602.678,24 29.672,47 138.067,05 17.383.771,81 415.793,43 1.403.831,69 16.395.733,55 1.721.307,73 108.394,58 15.662.464,08 14.566.031,24 615.259,65 723.654,23 Bouwgrondexploitatie 9.062.436,29 460.972,03 439.403,01 9.084.005,31 9.062.436,29 9.084.005,31 426.069,37 426.069,37 25.674.907,03 3.969.211,40 636.922,17 29.007.196,26 25.674.907,03 29.007.196,26 1.043.250,27 1.043.250,27 181.625,14 142.820,50 34.918.968,46 4.573.003,93 Benzine,olie en vetten 12.087,41 2.671,44 Totaal voorraden 12.087,41 2.671,44 242.496.426,95 21.318.808,03 Voorraad gronden niet in exploitatie bouwgrond Voorraad bouwgrond in exploitatie Verspreide gronden, diverse percelen niet in expl Totaal bouwgrondexploitatie 1.076.325,18 324.445,64 8.219,04 173.406,10 316.226,60 9.805,50 9.805,50 38.415.647,21 8.219,04 34.910.749,42 38.407.428,17 1.479.125,14 1.479.125,14 14.758,85 12.087,41 14.758,85 14.758,85 12.087,41 14.758,85 173.202.953,51 179.386.635,05 7.795.341,87 15.280.304,41 Voorraden TOTAAL GENERAAL 216 7.650.163,95 256.165.071,03 69.293.473,44 7.484.962,54 217 VIII 218 Bijlage Verzamel- en Consolidatiestaat 219 Bijlage VIII:Verzamel- en consolidatiestaat Kostenplaatsen Kostencategorie Uitgaven Exploitatie Inkomsten 7 Uitgaven 0.0 Niet in te delen lasten Inkomsten Investeringen Uitgaven Totaal Inkomsten 74 1.1 Loonbetalingen en sociale premies 1.2 Sociale uitkeringen personeel 2.1 Werkelijk betaalde rente 17.356.493 1.150.096 131.115 61.426 18.506.589 294.050 486.591 5.663.274 38 2.2 Toegerekende rente 1.761.370 2.3 Afschrijvingen 7.484.963 3.0 Personeel van derden 983.864 557.362 557.524 3.2.1 Huren 1.761.370 931.616 95.954 263.777 713.648 981.524 1.271.172 741.641 3.2.2 Pachten 1.723.165 157.797 3.3.1 Opbrengst van grondverkopen 157.797 1.749.823 3.3.2 Aankoop gronden 255 713.842 976.618 3.3.2 Overige verkopen duurzame goederen 2.463.665 976.873 -5.635 3.3.3 Overige aankopen en uitbesteding duurzame goederen 19.353 3.4 Overige goederen en diensten 534.582 300.122 3.4.1 Betaalde belastingen 3.4.3 Aankopen niet duurzame goederen en diensten 11.581.079 6.650.700 -5.635 12.135.014 395.676 7.346.498 88.785 361.419 2.350 452.554 3.860.318 8.645.962 630.092 13.136.372 4.0.1 Belasting op producenten 7.242.752 4.0.2 Belasting op inkomen van gezinnen 7.242.752 3.307.166 4.1.1 Inkomensoverdrachten van/aan het rijk 282.589 4.1.2 Vermogensoverdrachten van/aan het rijk 125.000 4.2.1 Baten m.b.t. vergoeding en verhaal sociale uitkeringen 3.307.166 42.133.407 139.815 282.589 429.422 448.444 554.422 1.098.465 4.2.1 Subsidies aan marktproducenten 1.858.089 5.073.167 4.2.3 Overige inkomensoverdrachten 5.073.167 221.728 221.728 4.2.3 Sociale verstrekkingen in natura aan personen 6.069.821 4.2.4 Inkomensoverdrachten aan overheid (niet rijk) 10.745.198 1.232 10.746.430 2.106.809 139.067 2.245.876 133.307 133.307 4.2.5 Overige inkomensoverdrachten 6.069.821 4.3.1 Investeringsbijdragen en overige kapitaaloverdrachten van/aan overheid (niet rijk) 4.3.2 Overige investeringsbijdragen en overige kapitaaloverdrachten 1.769.010 5.6 Langlopende leningen 43.034 5.7 Aandelen en overige deelnemingen 6.1 Kapitaallasten 3.011.598 6.2.1 Verrekeningen kostenplaatsen voor investeringsprojecten 6.2.2 Overige verrekeningen van kostenplaatsen 20.752.122 6.3 Overige verrekeningen 18.679.267 220 61.061.169 1.769.010 949.299 1.384.999 992.333 1.384.999 11.037.626 11.303.832 11.037.626 11.303.832 16.968.270 18.349.790 35.225.810 37.053.628 15.280.304 24.571 18.257.540 15.280.304 12.193.453 218.178 15.423.229 1.344.800 2.014 1.344.800 1.346.814 1.344.800 43.066.863 22.285.979 48.016 74.764 43.112.865 43.114.879 -104.876 1.334.768 4.546.802 9.0 Overboeking mbt balans Totaal 588.259 872.462 1.858.089 4.2.2 Sociale uitkeringen in geld 42.133.407 1.098.465 872.462 4.2.2 Overige inkomensoverdrachten van overheid (niet rijk) 6.0 Reserveringen 1.761.370 7.484.963 167.823 3.1 Energie 983.902 1.761.370 374.254 3.0 Vergoeding voor personeel Inkomsten 74 5.663.274 2.1 Werkelijk ontvangen rente en winstuitkeringen Uitgaven 61.061.169 91.416.655 91.416.655 4.604.229 1.639.996 5.938.997 6.081.922 10.908.644 24.293.072 10.908.644 24.293.072 60.293.026 60.293.026 212.770.850 212.770.850 221 IX 222 Bijlage Single information single audit (SISA) en IMG 223 Ontvanger C7C Juridische grondslag Nummer BZK Specifieke uitkering Departement I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2012 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa Investering stedelijke vernieuwing (ISV) II Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de Provinciale beschikking en/of verantwoordingsinformatie verordening Besteding (jaar T) ten laste van provinciale middelen I N D I C A T O R E N Overige bestedingen (jaar T) Toelichting afwijking Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 01 1 2009/0102038 Eindverantwoording Ja/Nee Aard controle R Indicatornummer: C7C / 02 Aard controle R Indicatornummer: C7C / 03 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 04 Toelichting afwijking Realisatie Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. Alleen in te vullen na afloop project Alleen in te vullen na afloop project Alleen in te vullen na afloop project Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 05 OCW D9 1 Ja Onderwijsachterstandenbel Besteding (jaar T) aan eid 2011-2014 (OAB) voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO) Gemeenten Aard controle D1 Indicatornummer: C7C / 06 40 Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO) Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01 I&M E10 Tijdelijke subsidieregeling Innovatieprogramma Mooi Nederland Tijdelijke subsidieregeling innovatieprogramma Mooi Nederland € 89.070 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Provincies en gemeenten SZW G1C-1 1 IPMN923018 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is Wet sociale werkvoorziening om een dienstbetrekking als (Wsw) bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden Gemeenten verantwoorden op 31 december (jaar T); hier alleen het gemeentelijk deel indien er in (jaar T) exclusief deel openbaar lichaam enkele of alle inwoners werkzaam zijn bij een Openbaar lichaam o.g.v. de Wgr. G1C-2 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) regeling G1C-1) 39,75 Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen € 43.514 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T), uitgedrukt in arbeidsjaren; G2 Nee Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 07 €0 Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 08 €0 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 09 SZW G3 €0 Besluit bijstandverlening Besteding (jaar T) zelfstandigen 2004 levensonderhoud gevestigde (exclusief levensonderhoud zelfstandigen (exclusief Bob) beginnende zelfstandigen) Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) Baten (jaar T) levensonderhoud Baten (jaar T) kapitaalverstrekking Besteding (jaar T) aan onderzoek Besteding (jaar T) Bob gevestigde zelfstandigen (exclusief (exclusief Bob) (exclusief Rijk) als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob) Bob) (exclusief Rijk) Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) Aard controle R Aard controle R helemaal niet hebben Indicatornummer: G3 / 01 Indicatornummer: G3 / 02 uitbesteed aan een Openbaar € 26.832 € 85.997 € 6.978 lichaam o.g.v. Wgr. Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk) Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E10 / 04 € 45.314 Aard controle R Indicatornummer: G3 / 07 SZW G5 Wet participatiebudget (WPB) €0 Besteding (jaar T) participatiebudget Aard controle R Indicatornummer: G3 / 03 Aard controle R Indicatornummer: G3 / 04 € 140.674 0,00 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (T-1); Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren; inclusief deel openbaar lichaam Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 02 252,50 Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk) Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren; f deel openbaar lichaam Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 03 9,72 Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T1), uitgedrukt in arbeidsjaren; Baten (jaar T) (niet-Rijk) participatiebudget Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 05 Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 06 5,48 VWS H10_2010 Brede doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU CJG)_Hernieuwde uitvraag 2008 tot en met 2011 Tijdelijke regeling CJG 12 Besteding 2008 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin. Aard controle R Indicatornummer: G5 / 02 Aard controle R Indicatornummer: G5 / 03 € 202.169 € 87.663 Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in (jaar T) behaalde NT2-certificaten, dat niet meetelt bij de outputverdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel. Besteding (jaar T) Regelluw Dit onderdeel is van toepassing voor gemeenten die in (jaar T-1) duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk. Aard controle R Indicatornummer: G5 / 04 Aard controle R Indicatornummer: G5 / 05 €0 €0 Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin. Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja/Nee Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 07 12 Besteding 2009 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin. Besteding 2010 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin. Gemeenten Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 01 € 525.226 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 01 € 4.414.270 Besteding (jaar T) IOAW Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 02 € 584.152 Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 03 € 627.945 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 02 € 134.907 Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 03 € 254.268 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 04 € 4.247 224 225 Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 04 € 753.473 Aard controle D1 Indicatornummer: H10_2010 / 05 Ja Aard controle R Indicatornummer: G3 / 06 €0 Aard controle R Indicatornummer: G3 / 08 €0 Waarvan besteding (jaar T) van educatie bij roc's Aard controle R Indicatornummer: G5 / 01 € 1.279.728 Het aantal door de gemeente in (jaar T) ingekochte trajecten basisvaardigheden inclusie inclusief deel openbaar lichaam Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 04 189,92 Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. Aard controle R Indicatornummer: G3 / 05 € 34.331 Wet participatiebudget (WPB) Aard controle R Indicatornummer: G1C-1 / 02 Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. I. 2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) Aard controle nvt Indicatornummer: D9 / 04 €0 Cumulatieve bestedingen tot en met (jaar T) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E10 / 03 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 06 €0 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie. exclusief deel openbaar lichaam Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1C-2 / 01 SZW I. 5 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK) Opgebouwde reserve ultimo (jaar T1) Aard controle R Indicatornummer: D9 / 03 €0 Eindverantwoording Ja/Nee Aard controle R Indicatornummer: E10 / 02 inclusief deel openbaar lichaam 1 0163 (Hellendoorn) I Gebundelde uitkering op Besteding (jaar T) algemene grond van artikel 69 WWB bijstand I.1 WWB: algemene bijstand Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 08 Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie. Aard controle R Indicatornummer: G1C-1 / 01 SZW 40 Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO) Aard controle R Indicatornummer: D9 / 02 €0 Besteding (jaar T) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E10 / 01 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Gemeentedeel 2012 Aard controle D1 Indicatornummer: C7C / 07 Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 05 € 121.463 I.4 Besluit bijstandverlening Besteding (jaar T) Bbz 2004 zelfstandigen 2004 levensonderhoud beginnende (levensonderhoud zelfstandigen beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) € 420.397 €0 Activiteiten stedelijke vernieuwing Activiteiten stedelijke vernieuwing Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen) (in aantallen) (in aantallen) Afspraak Besteding (jaar T) IOAZ 226 227 Ja GSB-IiO Preventieve Jeugdzorg 2010/0123775 Nee IMG De Koemaste 2010/00993556 D1 Nee D1 Externe Veilig2011/0098425 heid Subsidie deel I Aard controle Beschikkings-nummer Project afgerond / provincie eindverantwoording Ja-nee € € € R 95.000 1.500.000 15.776 In de verleningsbeschikking opgenomen subsidie voor dit project € € € R 48.102 943.017 15.776 Werkelijk besteed tlv provinciale middelen jaar X (conform baten/lastenstelsel) FORMAT IMG / IIO / EV verantwoording volgens SISA systematiek 2012 € € € R 18.481 943.017 22.701 Werkelijk besteed tlv gemeentelijke middelen jaar X (conform baten/lastenstelsel) € € € R - - - Werkelijk besteed tlv middelen derden jaar X (conform baten/lastenstelsel) € € € R 108.162 1.264.118 31.552 Cumulatief besteed tlv provinciale middelen t/m jaar X (conform baten/lastenstelsel) € € € R 117.481 1.264.118 30.686 Cumulatief besteed tlv gemeentelijke middelen t/m jaar X (conform baten/lastenstelsel) € € € R - - - Cumulatief besteed tlv middelen derden t/m jaar X (conform baten/lastenstelsel) D1 31-12-12 n.v.t. 31-12-14 n.v.t. 31-12-14 n.v.t. D1 Geplande einddatum Optionele toelichting op één van de voorgaande kolommen 228 229
