And if I fall on my face, I’ll kick myself right up and get back in the race (Frank Sinatra) 11. Betalingsmiddelen, -technieken in Internationale handel 11.1 Betalingsmiddelen De verschillende betalingstechnieken zijn afhankelijk van het vertrouwen tussen importeur en exporteur 1° Voorafbetaling (cash with order): geen vertrouwen. De koper betaalt onmiddellijk bij bestelling voor de productie of levering van goederen. De koper draagt de financieringslast tot hijzelf goederen kan doorverkopen. De koper zal dan ook een bankwaarborg eisen om de som terugbetaald te krijgen als de levering niet doorgaat. 2° Cash in advance: na de bestelling (productie) maar voor de levering. Nu heeft de verkoper (exporteur) wel het resiliatierisico (= risico dat het order toch niet doorgaat) of fabricagerisico. In de praktijk kiest men voor de combinatie van bovenstaande: 20% bij bestelling (cash with order); 30% voor de levering (cash in advance); en 50% na inspectie goederen 3° Cash on delivery (=open account): betaling bij levering; hier heeft de verkoper (exporteur) volledig vertrouwen in de koper. Exporteur draagt volledig resiliatierisico, solvabiliteitsrisico (kans op faling koper) en betalingsrisico en zelfs politiek risico. Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 1/33 4° Tussenoplossing: voorschot betaling; exporteur heeft een deel van het geld en kan de productie financieren. De importeur heeft wel al een deel betaald en heeft minder gunstige positie. De importeur zal eisen dat er aan het voorschot een onherroepelijk, onvoorwaardelijke voorschotten teruggave garantie is (advance payment bond) 5° Levering tegen rembours: de transporteur levert slechts de goederen af na ontvangst van factuurprijs door koper (vooral wegtransport). De exporteur geeft deze opdracht aan vervoerder. Het risico van resiliatie, betaling en politiek risico blijft bij exporteur. De vervoerder heeft het risico van cash geld te ontvangen (techniek wordt (internationaal) nog wel gebruikt bij veehandelaar) Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 2/33 11.1.1 Transfers (overschrijving van /naar buitenland) 1. Met tussenkomst van kredietinstellingen (KI) Transfer is overdracht van geld via Dt-Ct van rekening tussen personen uit verschillende landen 2/3 van de internationale overschrijvingen gebeuren manueel met een speciaal formulier en 1/3 gebeurt elektronisch (ISABEL) A. Betalingen naar buitenland Documenten Verplichte gegevensmelding: zie cursus Europese richtlijnen: (in Belgische wet) bank moet duidelijke informatie geven aan haar klanten (oorsprong bedrag, valutadatum, kosten, wisselkoers, uitvoeringstermijn) omschrijven van klachten, beroepsprocedure invoeren van nieuwe rekeningnummer gestandaardiseerd met controle mogelijk binnen de EU: IBAN : international Bank Account nummer: eerst ISO code land, dan check digit en rekening nummer BBAN : basis Bank account number: gewoon rekeningnummer IPI : international payment instruction: = genormaliseerd overschrijvingsnummer, zoals gewoon in binnenland. De schuldeiser stuurt dit mee met de factuur. De gegevens zijn reeds ingevuld en kunnen gescand worden, (zou moeten ingevoerd zijn sinds okt 2000 maar de banken zijn terughoudend en werken liever elektronisch) BE 76 778 5046620 57 BBAN IBAN Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 3/33 Betalingsopdrachten verlopen via: 1) SWIFT Is een wereldwijd, elektronisch telecommunicatienetwerk tussen financiële instellingen om betalingen door te sturen. (Society for worldwide interbank financial telecommunication) Is zeer snel door rechtstreekse communicatie tussen de computers, Is zeer veilig tegen fraude en vervalsing en de bedragen per transactie zijn onbeperkt. De banken kunnen via SWIFT ook berichten doorsturen. elke bank heeft zijn nr. (BIC=bank identification code) De transactie kan op verschillende manieren gebeuren: - dringend : prioritaire verwerking: na versturen meldt SWIFT vrij snel dat het bericht werd doorverstuurd met melding ontvangstreferte - gewone procedure: geen garantie inzake uitvoeringsdatum ( =binnen de 2 werkdagen voor buurlanden; tot enkele dagen andere Europese landen) Is de bank van correspondent niet bij de SWIFT aangesloten dan via telex of brief via koerier De valutadatum is dag vóór offerte van opdracht en tot dan loopt de rente. De wisselkoers is de dagkoers gesteund op koers 14.00 uur. op interbancaire wisselmarkt Kosten: Transferkosten (betalingsprovisie) = kosten voor tussenkomst bank Geen transfertkosten voor: - betalingen Luxemburg-België aan/verkoop effecten, coupon betalingen van/naar internationale instellingen diplomatieke en consulaire kosten sociale aard ( pensioen, rente, schadevergoedingen,..) (Opmerking: wisselkosten zijn afgeschaft) Andere kosten: portkosten en telecommunicatiekosten (= transmissie kosten) De kosten van de buitenlandse bank is afhankelijk van keuze reglement: - OUR : alle kosten (+ buitenlandse kosten) ten laste opdrachtgever (= standaardregel volgens Europese richtlijn) - BEN : alle kosten ten laste begunstigde (benificiary) - SHA : (=shared) Belgische kosten voor Belgische opdrachtgever, buitenlandse kosten voor buitenlandse begunstigde - Opm de laatste 2 is op uitdrukkelijk verzoek van de opdrachtgever Als het bedrag zuiver op de rekening moet komen van de begunstigde moet men melden “ zonder kosten voor de begunstigde” (de kosten worden anders van het bedrag afgetrokken). Zo ontvangt de begunstigde een netto-bedrag (vb voor belastingen, boetes, telefoonrekeningen) Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 4/33 2) Eurotransfer Probleemstelling : binnen de EU: moeten betalingen vlotter, goedkoper en meer doeltreffend gebeuren; (vooral voor kleine bedragen zijn de kosten groot; de bank van de post is de goedkoopste); elke financiële instelling heeft eigen systeem voor eurobetaling Kenmerk eurobetaling: - goedkoop gestandaardiseerd systeem (andere land moet wel aangesloten zijn) minimale formaliteiten uitbreiding naar andere EMU-landen Belgische banken sloten bilaterale akkoorden met KI van bepaalde Europese landen Voorwaarden: - beperkt in bedrag (afhankelijk van land) normaal € 9.000 niet-dringende betalingen in euro betalingen naar rekening KI in land van bestemming OUR-regel = alle kosten ten laste opdrachtgever; begunstigde ontvangt volledig bedrag Werkwijze: op document; wijze van betaling: “eurobetaling” Voordeel - gekend en vast uitvoeringstermijn (normaal 4 werkdagen) - vast eurobelastingtarief per opdracht (=kost) tussen 6,00 en 7,50 EUR zonder BTW; en onafhankelijk van transactiebedrag - begunstigde heeft kosten meer Opmerking o Wet 9 jan 2000 binnen de EER (Europese Economische Ruimte) is van toepassing in België, geldend voor Eurotransfer; maximale bedrag van overschrijvingen: max. 50.000,00 EUR; uitvoeringstermijn max. 5 werkdagen; klachten en beroepsprocedure; (vb verwijlintresten bij te late uitvoering ten gunste klant) (kosten : betaling provisie tot 3.750,00 EUR: 4,54 EUR + BTW. Meer dan 3.750,00 EUR: max. 91 EUR (afhankelijk van bank); - verzendingkosten : (enkel voor uitgaande betalingen: SWIFT normaal: 1,83 EUR; SWIFT dringend 4,54 EUR o zijn de betalingen niet onderhevig aan de wet van 9/1/2000 dan kan de bank de tarieven bepalen (transactiebedrag max € 2500,00) Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 5/33 B. Betalingen vanuit buitenland: - de betaling kan uitgevoerd zijn volgens SWIFT of Eurobetaling de Belgische begunstigde ontvangt geld binnen 2 - 4 werkdagen valutadatum = dag na creditering rekening brengt rente op wisselkoers = dagkoers van de bank wie betaalt de buitenlandse, resp Belgische bankkosten? Ofwel de buitenlandse opdrachtgever of Belgische begunstigde of volgens afspraak C. Elektronisch betalen van en naar het buitenland Belgische banken stellen software ter beschikking om betalingen elektronisch uit te voeren via modem. De onderneming gaat rechtstreeks bankieren met de buitenlandse bank (zoals hij zou doen met zijn binnenlandse bank) ISABEL : (interbank standards association belgium), software pakket - Opdrachten rechtstreeks uitvoeren in EURO On line een zicht op de rekening Modules laten toe: cash management; rechtstreeks berichten aan buitenlandse bank Geen behandelingskosten meer voor tussenkomst bank D Verloop van financiële betalingen via KI - Nostro – Vostro rekeningen (of Loro): nostro is de rekening van de Belgische bank in buitenland (buitenlandse rekening) vb KBC heeft rekening in de USA bij Bank of New York in dollar; vostro is de buitenlandse bank die bij ons een EUR rekening opent; vb Bank of New York heeft tegoeden bij KBC - Alle betalingen van de klanten gaan langs de Dt en Ct van deze nostro/vostro rekeningen Vb: - betalingen in Turkije in EUR: dan via een Turkse bank langs rekening van de KI - betalingen in dollar in Duitsland: via dollarrekening bij USA banken van beide banken E. Clearing kanalen Nu meer gebruik van clearing centrale (ipv Nostro en Vostro) en TARGET (=trans-european automated real time gross settlement Express transfer) geautomatiseerde transfer in real time van grote bedragen binnen de ESCB; dus alles verloopt via de Europese centrale banken (zoals clearing in binnenland) Valutering afhankelijk van - in of uitkomende betalingen - EUR of OUT (= vreemde valuta) - dringend of normaal - elektronische of manueel Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 6/33 2. Met tussenkomst bank van de Post A. Betaling naar buitenland 1. Overdracht van postchequerekening naar een buitenlandse postchequerekening Elektronisch betaalnetwerk samen met postbanken van andere landen = EUROgiro kenmerken : o de transactietijd is 2 tot maximaal 4 werkdagen o vaste kostprijs per transactie o alle postcheque.houders uit 19 landen kunnen systeem gebruiken Wie betaalt de transferkosten: o BEN regel o OUR o SHA Landen : zie cursus p 237 Documenten : internationale betalingsorder (form 1036) in lokale munt (vb voor Zwitserland) of EUR 2. overdracht van een postchequerekening naar buitenlandse bankrekening systeem Eurogiro (20 landen) en buiten de Eurogiro (40 tal deviezen in totaal) vb zie cursus p 239 3. als de buitenlandse rekening niet gekend is, overdracht van bankcheque via postrekening .ahv internationale betalingdorder (formulier1036). In het land van de begunstigde maakt de bankcorrespondent (voor die valuta) een gekruiste bankcheque op die wordt opgestuurd naar adres van de begunstigde (van post naar bank naar begunstigde) 4. doorlopende betalingsopdrachten (formulier 1037); bepaalde bedragen op bepaalde tijdstippen automatisch overmaken. B. Betaling vanuit buitenland C. Elektronisch overdrachten van/naar buitenland door PC line voor DOS en ISABEL. Ook TARGET wordt gebruikt. Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 7/33 3. Western Union Geld Transfer: van/naar buitenland - cash geld transporteren naar 32000 kantoren in 135 landen (ook via spoorwegstation) - verzender betaalt verzendingskosten; na 15 minuten kan de ontvanger reeds het geld afhalen aan ander kantoor van Western Union (ahv ontvangstdocument) - geen rekeningnummer of kredietkaart nodig; zeer snel; openingsuren kantoor van 's morgens vroeg tot 's avond laat, ook in weekend 4. Voor- en nadelen internationale transfers Voordeel : - goedkoop en snel - enkel als verkoopcontract stipt wordt uitgevoerd en er geen commercieel of politiek risico is Nadeel - geen zekerheid voor politiek en commercieel risico - geen zekerheid kwaliteit/kwantiteit levering 5. Gebruik Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 8/33 11.1.2 Betaling per cheque van/naar buitenland Onmiddellijk beschikbaar Fonds Niet Onmiddellijk beschikbaar Fonds Opdracht tot betalen CHEQUE WISSELBRIEF Belofte tot betalen Postwissel, ·kredietbewijs Promesse of Orderbriefje 1. Tussenkomst KI A Algemeen Cheque is een wettelijk overdraagbaar document op zicht. De houder (trekker) van de rekening geeft aan de bank (betrokkene) opdracht tot om een som te betalen aan de houder of begunstigde. Betaalmiddel op zicht en middel tot afhalen van cash Men spreekt van assignatie wanneer een cheque getrokken wordt op een niet bankier; dus een document waarbij men opdracht geeft een som op een tegoed voor te behouden voor een betaling Rekeninghouder Trekker Begunstigde Handelaar X Bankier Betrokkene - wettelijke vermeldingen (zie boek p 245) - bepaling van begunstigde: o Aan toonder: bezitter is de begunstigde, geen naammelding o Aan order: met naam maar endosseerbaar aan derde vermeld op rugzijde = overdraagbaar o op naam (met melding “niet aan order”)= niet overdraagbaar - overdragen van cheque Aan toonder: gewoon afgegeven Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 9/33 Op naam: Endossement (op rugzijde of allonge); nieuwe begunstigde is geëndosseerde, endossant is de overdrager; op rugzijde “betaal aan order van (naam)”; blanco endossement: enkel handtekening endossant, dus geen naam; op rugzijde “betaal aan toonder” = endossant aan toonder: is zelfde blanco endossement Op naam met melding “niet aan order” is niet overdraagbaar, dus niet endosseerbaar Incasso endossement: is als bank opdracht krijgt van klant om cheque te innen - Voorwaarden voor endossement: onvoorwaardelijk voor volledig bedrag niet noodzakelijk datum ononderbroken reeks van handtekeningen endossant staat borg voor betaling maar kan wel nieuwe (=verder) endossement verbieden B Opmaken van cheque - Gekruiste cheque: 2 evenwijdige strepen op voorzijde o Algemene kruising: geen melding tussen de evenwijdige strepen. De bank mag uitbetalen aan haar klant of aan andere bank. Heeft de begunstigde een andere bank dan trekker, dan gaat zijn bank de cheque voor hem innen. Als hij nergens klant is dan zal hij na aanbieding enkele dagen moeten wachten. Enkel cash-betaling als begunstigde bij zelfde bank klant is dan trekker (praktisch: enkel door overschrijving af te halen) o Bijzondere kruising: evenwijdige strepen met ertussen de naam van een bank. Dan mag de cheque enkel aan klant van deze bank uitbetaald worden - verrekeningscheque: evenwijdige strepen met melding “ in rekening brengen”: enkel door crediteren van rekening mogelijk - Geviseerde cheque: bank bevestigt dat op datum van uitgifte voldoende provisie was “ // met ertussen “geviseerd voor...” - Gecertificeerde cheque: ( met melding op voor en rugzijde) bank waarborgt dat bedrag geblokkeerd tot wettelijke aanbiedingstermijn is verstreken - Bescherming van houder van cheque: houder van cheque heeft bevoorrechte schuldvordering door cheque; trekker moet de cheque betalen; de houder heef recht op verhaal op endossant en trekker: Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 10/33 regresrecht; bewijzen van niet betaling: via protestakte of via verrekenkamer (komt tussen bij afrekening schulden en vorderingen tussen banken) of via attest van de bank welke laatste naar de registratie der protesten gaat en dan naar het parket met strafvervolging. De bedoeling is dat de weigering van betaling wordt vastgesteld. Het vaststellen van wanbetaling wordt met een aangetekend schrijven gemeld aan trekker, endossant en avalgever. Met melding “zonder protest” op cheque moet de houder deze aangetekende brief niet schrijven. - wettelijke aanbiedingstermijn: - 8 dagen als ze in België uitgegeven 20 dagen als uit gegeven in Europa en Middellandse zee 120 dagen buiten Europa Vanaf de datum van uitgifte (als er op cheque een latere datum is: dan onmiddellijke inning mogelijk: cheque is betaalbaar op zicht) Cheque is maximaal 6 maanden geldig vanaf einde aanbiedingstermijn (na 8 dagen, 20 dagen,..). Daarna heeft de cheque geen waarde meer. Dus na 8 dagen mag de trekker de betaling weigeren als de bank hiervan opdracht krijgt. Na 8 dagen + 6 maanden moet de bank nog toestemming vragen om cheque uit te betalen. aval : derde stelt zich borg voor betaling van cheque “goed voor aval voor (naam voor wie men borg staat)” Is er geen naam gemeld dan is men borg voor de trekker. Men kan ook een aval geven voor gedeelte van bedrag. C. Soorten cheques bij internationale betalingen - Betaling met bankcheque: is cheque getrokken door de bank op de kassa van bank zelf of op kassa correspondent. Bankcheque is altijd op naam en endosseerbaar. De rekening van de opdrachtgever (onderneming) wordt eerst gedebiteerd en op een rekening van de bank zelf geplaatst. Deze schrijft een cheque uit en stuurt deze op naar de begunstigde. Deze kan de cheque innen in bank naar keuze. De cheque kan ook worden gekruist (algemeen of bijzonder) kosten : - aanmaken cheque 5,00 EUR afhankelijk van bank - opdrachtgever betaalt provisie en correspondentiekosten - begunstigde betaalt de kosten zoals bij cheque tenzij schriftelijk overeengekomen dat opdrachtgever de kosten draagt Bepaalde banken voorzien ipv onmiddellijke creditering van de rekening de mogelijkheid “boeking na incasso” = als bank zelf het geld op haar rekening kreeg Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 11/33 - Betaling met cliëntencheque of internationaal zakencheque (ook genoemd incassocheque) Is een niet gewaarborgde cheque opgemaakt in 3 exemplaren: 1 voor de begunstigde, 1 voor de trekker en 1 voor de bank van de trekker om verrichtingen op te volgen. Op bijlage van internationale zakencheque: staan gegevens op voor het BLIW. Voor een betaling naar buitenland: importeur (Belg) stuurt de cheque aangetekend, of per koerier, naar de exporteur. Deze laatste overhandigt de cheque aan zijn bank die de cheque onmiddellijk kan uitbetalen (directe creditering) of wachten met uitbetaling tot ze zelf het bedrag ontvangt van de bank van de importeur. (de buitenlandse bank stuurt ook aangetekend de cheque naar de bank importeur). De importeur betaalt door gebruik van een cheque en dus contant, maar heeft eigenlijk een uitstel van betaling omdat bedrag later van de rekening gaat. Als de cheque niet mag betaald worden, zendt de bank van de trekker de cheque terug naar de remitterende bank (= bank van begunstigde) met reden van niet-betaling en eventueel protest. De verwerking van de cheque gebeurt niet via de SWIFT maar met apart circuit en is duurder dan een overschrijving maar goedkoper dan een wisselbrief en orderbrief. Kosten - betalingsprovisie - Incassoprovisie: vergoeding voor de verwerking van de cheque door bank van opdrachtgever - verzendingskosten Betalingen vanuit buitenland: Krijgt een Belgische begunstigde zo’n cheque dan endosseert hij deze aan zijn bank. De afgifte van de cheque gebeurt met opmaken van een incassoborderel. De Belgische bank int de cheque bij de bank van de trekker in het buitenland. De cheque wordt aangetekend of per koerier opgestuurd. De cheque kan geïnd worden: - - Directe creditering: het bedrag wordt gestort op de rekening van de begunstigde met valutadatum op later tijdstip (5-10 werkdagen), afhankelijk van land en munt. Bij nietbetaling van cheque wordt de rekening terug gedebiteerd. Incasso basis: cheque wordt eerst aangeboden en de rekening wordt pas gecrediteerd als de trekker betaald heeft. (en de bank het geld ontvangen). Gebruik : zie cursus Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 12/33 D. Maestrokaart: Betalingen uitvoeren bij banken en handelszaken in buitenland + ook gebruiken voor geldautomaten E. Reis/travellercheque - Betalingen in buitenland: o Reischeque wordt uitgegeven door gespecialiseerde instelling; zijn genummerd en uitgegeven met vaste waarde. Kan ze gebruiken voor contante betaling of laten verzilveren in buitenlandse bank. o Koopt de reischeque in zijn bank en tekent deze in aanwezigheid van een bediende. De rekening wordt gedebiteerd. Bij gebruik tekent men een 2e maal in aanwezigheid van bankbediende of handelaar. o Bij verlies, diefstal: refund procedure: ontvangt zonder kosten een vervangende reischeque o Kosten : bij aankoop debiteert men de rekening en de kosten (= provisie van 1 tot 1,25%) o Vb American Express Traveller Cheque; Thomas Coock - Ontvangen van reischeque door Belgische handelaar Mits tegen handtekening die met 1e overeenstemt. Begunstigde geeft cheque aan zijn bank en deze stuurt ze op naar buitenland, naar de emitterende bank. Dan wordt de rekening gecrediteerd (- de provisie). Is een veilig, eenvoudig maar duur en slechts voor kleine bedragen Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 13/33 2. Tussenkomst van de bank van de Post: A. Betalingen naar buitenland - Internationale postwissel (postmandaat) als men kent het rek.nummer van de begunstigde niet (of er bestaat geen post) en als vereffend wordt in munt van land van bestemmeling (money order) Het bedrag van de postwissel wordt door de post overgemaakt naar de postdienst van de begunstigde. Kosten zijn per vaste schijf (7,44 EUR tot 24,79 EUR) - Belgische postcheque: kan enkel geld afhalen in buitenlandse postkantoor maar niet als betaalmiddel gebruiken. Met een postchequekaart kan men ook geld afhalen in betaalautomaten van post B. Betalingen vanuit buitenland: - Internationale postwissel: bedrag wordt gratis op rekening begunstigde gestort. - Buitenlandse postcheque: wordt niet aanvaard; trekker kan enkel geld bij post afhalen 3. Voor-nadelen gebruik van een cheque in internationaal betalingsverkeer Voordeel :- eenvoudig en relatief goedkoop - vorm van contante betaling; importeur krijgt betalingsuitstel door later debitering Nadeel : - verwerking gaat niet snel - Risico: fraude, diefstal, verlies, ongedekte cheque - soms geen of gebrekkige wetgeving in buitenland mbt cheque 11.1.3 speciale betalingstechnieken 1° Export verzamelrekening (EVR) of centralisatierekening; - de exporteur opent bij de buitenlandse vestiging van zijn bank een rekening. Alle verkopen in dat land worden op die rekening gestort. Men transfereert periodiek of vanaf een bepaald bedrag, de bedragen op rekening in België (=land exporteur). - Voordeel : geen kosten, provisie (zowel voor in/uitvoerder) Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 14/33 2° collection account: buitenlandse exporteur die in België een rekening opent in een Belgische bank ( met vestiging in land exporteur) of Belgische filiaal van buitenlandse bank 3° gebruik EVR in omringende landen zie boek p 270 Addendum: De Cheque tegenover de wisselbrief Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 15/33 11.1.4 Wisselbrief Onmiddellijk beschikbaar Fonds Niet Onmiddellijk beschikbaar Fonds Opdracht tot betalen CHEQUE WISSELBRIEF Belofte tot betalen Postwissel, ·kredietbewijs Promesse of Orderbriefje 1° Definitie: Wissel of traite(enkel tussen handelaars) is een verhandelbaar handelspapier; de uitschrijver (trekker) geeft opdracht aan betrokkene (koper, importeur) om op bepaalde datum op een bepaalde plaats een som te betalen aan begunstigde. De begunstigde kan ook de trekker zijn; een WB is NOOIT aan toonder. Cambiair = de wisselbrief betreffende Personen die optreden bij het gebruik van de wisselbrief Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 16/33 2° Wettelijke vermeldingen: zie cursus 271 - Vervaldag: - is welbepaald: datowissel op zicht (of zonder vermeldingen) = zichtwissel; te betalen bij aanbieding (binnen jaar na uitgifte aanbieden!) ... dagen na zicht: na zicht van wissel (ook binnen jaar aanbieden) ... dagen na dagtekening: nadatowissel ... dagen na uitiftedatum - Plaats van betaling: als de plaats van betaling niet is aangeduid, dan wordt de wet toegepast; nl haalschuld en is de plaats het adres betrokkene. De plaats van betaling is tevens de plaats waar bij protest de rechtbank bevoegd is. Is de plaats van betaling een bank dan spreekt men van een gedomicilieerde WB en gaat dit via de debiteren van de bankrekening. - Fonds is de verrichting die aan de grondslag ligt voor het uitschrijven van een WB 5° Acceptatie: - Is niet verplicht: de betrokkene verbindt zich op de vervaldag te betalen aan de houder van de WB; de betrokkene wordt hoofdschuldenaar; de houder van de WB richt zich in eerste instantie naar de acceptant - Op voorzijde: gewoon handtekening betrokkene en naam van zijn hoedanigheid; op keerzijde: “geaccepteerd” (anders is dit misschien geëndosseerd) - acceptatie : is onvoorwaardelijk maar mag voor een gedeelte van het bedrag - Bij niet-acceptatie: vaststellen door deurwaarder en in protest van nietacceptatie - Kan een WB door verschillende personen laten accepteren Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 17/33 - Zichtwissel (op zicht): mag NIET ter acceptatie worden aangeboden, ze kan enkel ter betaling worden aangeboden 6° Aval - Garantie door derde (meestal bank); de avalgever is op zelfde manier verbonden als de persoon voor wie hij borg staat. Iedereen, behalve betrokkene, mag aval geven. Op voorzijde: enkel naam en handtekening avalgever; op rugzijde: “goed voor aval, borg” - aval is onvoorwaardelijk mag voor een deel van het bedrag - mag op allonge staan (niet de acceptatie) - avalgever moet aanduiden voor wie hij borg staat (anders is het voor de trekker) - aval moet niet gedateerd zijn 5° Endosseren - begunstigde (endossant) geeft de WB door aan derde (geëndosseerde) nieuwe begunstigde - geëndosseerde krijgt de oorspronkelijke rechten van de WB - endossant staat wel in voor de betaling op de vervaldag (regres) - op rugzijde of voorzijde of allonge “betaal aan.. - het endossement is voor het volledig bedrag, onvoorwaardelijk, ononderbroken (1 per vak), moet niet gedateerd zijn - Soorten eigendomsoverdragend endossement o Op naam: volledig endossement o blanco : geen naam van nieuwe begunstigde “betaal aan. (zonder naam)”; de geëndosseerde moet enkel handtekenen o aan toonder endosseren mag wel (niet het uitgeven) “betaal aan toonder”; is eigenlijk een blanco-endossement o Als de trekker niet wenst dat de WB wordt geëndosseerd: dan aan voorzijde: “niet aan order”. o Bij niet betaling kan men zich wenden tot één van de endossanten; dit is het regresrecht; als endossant wil afzien van regres: “zonder waarborg” endosseren - niet-eigendomsoverdragend endossement o incasso-endossement : houder van de WB geeft opdracht aan 3e om WB te innen “waarde ter incassering” voor zijn rekening o pandendossement : afgifte aan bank om als borg te dienen voor goede afloop van andere verrichting “ waarde in pand” Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 18/33 6° Protest Bij niet betaling: houder een protestakte laten opmaken, is een officieel bewijs van niet-betaling door: A. een protest bij de NBB Brussel door een door hen aangeduide gerechtsdeurwaarder voor WB die gedomicilieerd zijn op bankrekening (gaan via de verrekenkamer) B. ander protest door deurwaarder van plaats van betaling De deurwaarder biedt de WB nogmaals aan. Bij niet-betaling wordt een protestakte opgemaakt die naar de NBB wordt opgestuurd. Deze schrijft het protest over in een centraal repertorium met een repertoriumnummer. Dan wordt dit in een lijst (moniteur) bij de NBB en bij de rechtb van Koophandel verspreid. Enkel geaccepteerde WB kunnen geprotesteerd worden, om misbruiken te voorkomen. De niet geaccepteerde worden ook geprotesteerd maar niet gepubliceerd. Bij betaling: wordt dan een betalingsakte opgemaakt door deurwaarder en uit de lijst geschrapt. Bij niet-betaling moet de houder de endossanten (behalve bij “zonder protest”) en trekker verwittigen om regresrecht te kunnen uitoefenen. Dit gebeurt via een bericht van niet-betaling, aangetekend. Normaal wordt de voorafgaande aangesproken en dan zo verder is cascade. Maar wettelijk mag men om het even wie op de WB aanspreken De houder mag eisen: som van de WB + intresten vanaf de vervaldag + de protestkosten en andere gemaakte kosten. Rechtsvorderingen verjaren: o van houder tegen acceptanten: na 3 jaar o van houder tegen trekker en endossanten: na 1 jaar o van endossanten onder elkaar: 6 maanden 7° Gebruik zie boek 290 Addendum powerpointpresentatie Wisselbrief : Wisselbrief.ppt Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 19/33 11.1.5 Ricevuta Bancaria Specifiek voor schuldvorderingen op Italiaanse Importeurs 11.1.6 Orderbriefje (promesse) 1° Definitie: schuldenaar verbindt zich om een bepaalde som te betalen op een bepaalde plaats aan een begunstigde of diens order of aanbieder 2° Vermeldingen: clausule: “ niet aan order” (is niet endosseerbaar) is niet mogelijk; kan steeds geëndosseerd worden 3° Verschil met WB - promesse wordt opgemaakt door schuldenaar (geen trekker – geen betrokkene) - geen acceptatie, geen protest van non-acceptatie - Orderbrief is altijd aan order; met naammelding; mag doorgegeven worden en is nooit aan toonder - is een belofte tot betaling 4° Bank: de promesse wordt als kredietinstrument gebruikt. Een cliënt met liquiditeitsprobleem kan orderbriefjes tekenen ten voordele van de bank. Deze zal het orderbriefje kopen van de klant. 5° Overdraagbaarheid: - is overdraagbaar door endossement - als het orderbriefje gedomicilieerd is moet het rekeningnummer van ondertekenaar gemeld worden Onmiddellijk beschikbaar Fonds Niet Onmiddellijk beschikbaar Fonds Opdracht tot betalen CHEQUE WISSELBRIEF Belofte tot betalen Postwissel, ·kredietbewijs Promesse of Orderbriefje Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 20/33 11.2 Betalingstechnieken 11.2.1 Financieel incasso (Blanco incasso, clean payments) Is incasso, of te gelde maken van financiële documenten (WB, cheque, orderbrief) zonder handelsdocumenten mee aan te bieden, door KI 1° Betaling naar buitenland (financieel incasso import) - Belgische bank ontvangt een financieel document van buitenlandse bank om van haar klant, de acceptatie of de betaling te bekomen - de invoerder kan de acceptatie/betaling uitstellen tot na de vaststelling of de goederen conform zijn aan de verkoopsovereenkomst - op de vervaldag van de wisselbrief zal de Belgische bank (die de geaccepteerde WB ter incasso bewaarde) het nominale bedrag (provenu) van de WB storten naar de buitenlandse bank (remitterende bank). Dan worden de rekeningen van de klant importeur gedebiteerd en van de verkoper exporteur gecrediteerd. - de betaling gebeuren via SWIFT - kosten zijn voor de Belgische importeur: de betalingsprovisie, incassoprovisie, portkosten, SWIFT kosten + BTW - initiatief tot betaling ligt bij de Belgische importeur; commercieel, politiek risico voor de exporteur 2° Betaling van Belgische exporteur vanuit buitenland (financieel incasso export) - de Belgische exporteur vraagt aan zijn bank om van de importeur de acceptatie of betaling te verkrijgen van een handelsdocument - WB is een datoWB of op zicht WB - ofwel krijgt de exporteur onmiddellijk het bedrag op zijn rekening bij afgifte WB (=directe creditering) ofwel kiest hij voor incasso op de vervaldag na betaling door de importeur - het is de exporteur die nu initiatief neemt en dus de kosten draagt - resiliatie, commercieel en politiek risico ligt bij de exporteur Schema: - Exporteur schrijft WB voor (buitenlandse) importeur Vraagt aan zijn bank de acceptatie of betaling WB Belgische bank geeft WB aan buitenlandse bank (=incasserende bank) Buitenlandse bank vraagt aan haar klant (importeur)de acceptatie of betaling WB - Buitenlandse bank transfereert geld naar Belgische bank Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 21/33 11.2.2 Documentair incasso (documentaire remise of documentary payments) 0° Inleiding : situering van probleem 1° Wat? Exporteur overhandigt aan zijn bank (Bank Verkoper) de handelsdocumenten (factuur, vervoerdocumenten, verzekeringsdocumenten, vergunningen, certificaten), al dan niet vergezeld van een wisselbrief. Deze mogen slechts aan de importeur worden overhandigd tegen betaling (D/P) of tegen acceptatie (D/A) van een WB Direct incasso (direct collection): als exporteur rechtstreeks de documenten opstuurt naar de buitenlandse bank Partijen 2° opdrachtgever is verkoper (exporteur of remittent of principaal) geeft de handelsdocumenten af aan zijn (remitterende) bank en vertrouwt het incasso toe aan deze bank remitterende bank heeft de documenten en stuurt ze op naar de incasserende bank (=correspondent, buitenlandse bank) incassobank, collecting bank) is de bank die de opdracht van incasso krijgt betrokkene is de koper / importeur of drawee aanbiedende bank presenting bank geeft de documenten af aan de betrokkene importeur tegen betaling of tegen acceptatie Documents against payment (D/P) - de opdrachtgever (exporteur) geeft opdracht aan zijn bank (remitterende) om handelsdocumenten af te geven aan importeur als deze betaalt. De remitterende bank geeft deze opdracht door aan de incassobank. - incasso bank moet pas de documenten afgeven na de betaling door de importeur - Varianten: o handelsdocumenten betaalbaar bij 1e aanbieding (vóór de goederen zijn aangekomen) o documenten betaalbaar bij aankomst goederen o documenten betaalbaar ... dagen na aanbieding: op vermoedelijke datum van aankomst schip Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 22/33 - Risico’s Exporteur blijft met het resiliatierisico en betalingsrisico. De importeur kan de betaling van de doc weigeren omdat hij insolvabel is. Hij kan dan de goederen niet ontvangen (heeft geen cognossement of bezitstitel). De exporteur houdt de controle over de goederen die in het buitenland zijn. Voor andere vervoerdocumenten die geen bezitstitel vertegenwoordigen, kan men de documenten opstellen ten gunste van de bank. De bank geeft de aan de importeur slechts af na betaling of acceptatie. Bij niet-betaling moet de exporteur zijn goederen wel verkopen in het buitenland met mogelijk verlies. Hij kan ook de goederen terug laten brengen met bijkomende vervoer- en verzekeringskosten politiek risico: ook voor de exporteur transfer risico: (bij deviezen schaarste in land importeur) of wisselrisico - kosten voor importeur/exporteur worden door elk gedragen of volgens afspraak. De banken nemen zelf geen enkele verbintenis. Ze controleert enkel de juistheid en volledigheid van de documenten. 3° Documents against acceptance (D/A) - aanbiedende bank ( van de importeur) zal de documenten afgeven aan de importeur als hij een WB accepteert Deze kan verdisconteerd worden. - varianten bij de afhandeling van de geaccepteerde WB WB blijft bij incasserende bank (bank koper) om hem te doen incasseren op de vervaldag bij de koper-importeur WB kan teruggestuurd worden naar de remitterende bank en blijft daar tot de vervaldag om te worden opgestuurd ter incasso naar de bank van importeur. de WB wordt voor de vervaldag verdisconteerd - risico van niet betaling op de vervaldag kan vermeden worden door bankaval te eisen voor WB Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 23/33 - schema Verkoper Exporteur O gever Principaal Bank verkoper Bank Exporteur Remitterende bank Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 Importeur Koper Betrokkene Drawee Bank koper Bank Importeur Incasserende bank Collecting bank Presenting bank 24/33 11.2.3 Documentair krediet 0° Probleemstelling Basisschema 1 Verkoper S-eiser EXPORTEUR ( ve)rkoop contract Koper S-naar (Ogever) Belofte te betalen tegen afgifte van regelmatige doc aan bank koper Opening LC BANK KOPER Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 25/33 1° Begrip: Bank van de importeur verbindt zich, en dit op verzoek van importeur tegenover exporteur, de goederen te betalen tegen de conforme documenten of een WB te accepteren Bank plaatst haar handtekening (Swift authenticator of telexsleutel) en geeft zo krediet, dus geeft ze enkel een kredietwaardigheid en geen geld. De bank hoopt dat de importeur op de vervaldag zal betalen. Indien hij dat niet doet dan de treedt zijn bank op (die zich immers verbonden heeft) en vergoedt de exporteur. Maar door de noodzakelijke documenten in te houden heeft zij beschikkingsrecht op de goederen en zit de importeur vast. Documentair krediet is dus eigenlijk een borgstelling en is een op zichzelf bestaande verrichting, onafhankelijk van het koopcontract. Bij het documentair krediet zijn het de documenten die een beschikkingsrecht geven over de goederen van belang; niet de eigenlijke onderliggende goederen die schade kunnen hebben of niet conform kunnen zijn aan de overeenkomst en dit zonder dat het krediet erdoor in het gedrang komt Basisschema 2 a Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 26/33 Basisschema 2 b 2° Partijen - - importeur – koper - opdrachtgever,applicant, vraagt krediet aan bij zijn bank ten voordele van exporteur bank importeur = kredietopenende bank = emitterende bank, issuing bank; zij verbindt zich tot betalen van of acceptatie WB tegen de conforme documenten. De exporteur wordt via een bankcorrespondent op de hoogte gebracht door een kredietopeningbrief, accreditief of letter of credit (L/C) bank van de exporteur of interveniërende bank (adviserende) deelt de opening van krediet mee aan de exporteur exporteur, verkoper = begunstigde, beneficiary confirmerende bank, is die bank in het land va de begunstigde die de verbintenis van het L/C op zich neemt aangewezen bank, nominated bank meestal gevestigd in het land van de begunstigde; de afwikkeling van het LC gebeurt aan haar kassen Basisschema 3 Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 27/33 3° Documenten - Verzendingsdocumenten: bewijs dat goederen daadwerkelijk verzonden zijn - Verzekeringsdocumenten: geeft zekerheid dat goederen tegen schade, verlies, diefstal verzekerd zijn - Certificaten en Facturen: - oorsprong, gezondheid, analyse, inspectie, fytosanitair, ijkcertificaat, gewichtsnota, paklijst consulaire facturen, commercieel factuur voor nauwkeurige omschrijving goed Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 28/33 4° Verbintenissen aangegaan door banken - kredietopenende bank (emitterende, bank van de importeur) * Herroepelijk D/C: de bank of haar klant (importeur) kan zijn verbintenis terug intrekken zonder de begunstigde te verwittigen op voorhand. Deze laatste heeft dus weinig zekerheden voor exporteur (en komt weinig voor) * Onherroepelijk documentair krediet: de bank gaat een vaste verbintenis aan. De verbintenis kan slechts na akkoord met alle partijen (opdrachtgever, begunstigde, bank exporteur) worden ingetrokken. Bij een onherroepelijk krediet kan de importeur geen stap meer terugzetten bij moeilijkheden bij uitvoering verkoopcontract. De exporteur heeft alle zekerheden. - bank exporteur (interveniërende bank) * Geadviseerd (niet-geconfirmeerde) D/C: als de interveniërende bank (ingeschakeld op aanvraag kredietopenende bank) enkel het toestaan van het D/C meedeelt aan de exporteur zonder zelf zich te verbinden. De adviserende bank controleert wel de authenticiteit van het krediet. Zij neemt de betaling niet op zich. De exporteur is dan afhankelijk van de solvabiliteit van de kredietopenende bank en draagt het politiek risico (transfer van gelden is dan in moeilijkheden) * geconfirmeerd D/C; de kredietopende bank vraagt aan de interveniërende bank om zich te verbinden tot het betalen na ontvangst van de conforme documenten. Het geconfirmeerde krediet kan uitgaan vanuit de importeur (als zo oorspronkelijk voorzien in overeenkomst) of op aanvraag van de exporteur. Dit is dan zonder medeweten van importeur en van de kredietopenende bank (wordt ook delcredere genoemd) De exporteur beschikt over maximaalste waarborgen bij een onherroepelijk geconfirmeerde L/C, nl., deze van 1. de importeur 2. de bank van de importeur 3. de bank van de exporteur Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 29/33 - gevolgen van onherroepelijk D/C: Voor de importeur: zal pas betalen als de bank de documenten heeft conform met L/C. Na de betaling zal hij de documenten krijgen. Bij geconfirmeerd krediet heeft de exporteur meer zekerheden (van de bank importeur, van de bank exporteur en van de importeur zelf) en zal de importeur beter verkoopsvoorwaarden kunnen bedingen. Voor de exporteur: is zeker van zijn betaling. Het documentaire krediet wordt pas geopend na afsluiten verkoopscontract en dus heeft hij geen resiliatie, fabricage risico meer. Het politiek risico is door confirmatie verdwenen. Kredietopenende bank: (bank importeur): deze moet de exporteur betalen na ontvangst documenten. Dan krijgt de kredietopenende bank recht op betaling van de importeur-klant. De kredietopenende bank heeft wel een kasrisico als de importeur niet betaalt. De bank van de importeur stortte al het bedrag op bank exporteur die dan exporteur betaalde Soorten L/C Im,Ex Initiatief wordt genomen door K, resp V Herroepelijk Documentair Krediet ON Herroeppelijk Documentair Krediet Niet Geconfirmeerd (geadviseerd) Geconfirmeerd Adviseren: de kredietopening wordt door de bankcorrespondent aan de begunstigde meegedeeld zonder dat deze bank zelf enige verbintenis aangaat Confirmeren: er is een vast verbintenis van de bankcorrespondent tot uitvoering van de prestaties die het krediet vermeldt (betalen, accepteren, negotiëren) Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 30/33 7° Beschikkingsvormen of realisatievormen van documentair krediet bij de afwikkeling van het L/C) - contante betaling = betaling op zicht Bij het voorleggen of controle documenten is er een betaling van een bepaalde som (max. 7 bankwerkdagen) na ontvangst documenten) Mogelijkheden : * Krediet beschikbaar tegen betaling bij kredietopenende bank. De kredietopenende bank waarschuwt de interveniërende bank dat het krediet betaalbaar is aan haar kassa’s. De interveniërende bank is een doorgeefstation die enkel het krediet meedeelt aan de begunstigde. De kredietopenende bank controleert zelf de documenten en voert zelf de betaling uit. De exporteur loopt kans dat de documenten zoek raken, dat de kredietopenende bank insolvabel is en loopt het politiek risico. * Krediet beschikbaar tegen betaling bij adviserende bank (interveniërende) Hier is krediet betaalbaar aan kassa interveniërende bank. Het is nu deze bank die de documenten controleert en de exporteur zal betalen, een betaling die definitief is. Bij een geconfirmeerd krediet kan de interveniërende bank de terugbetaling eisen van de adviserende bank die confirmeerde en zich dus borg stelde. De kredietopenende bank loopt risico dat de documenten verloren gaan bij het opsturen naar interveniërende bank * krediet is betaalbaar aan de kassa van en bank aangewezen door kredietopenende bank - uitgestelde betaling: na conform oordelen van de documenten (betaling bij kredietopenende of adviserende bank) zal de betaling nog 30, 60 dagen later gebeuren. De begindatum kan zijn: datum van verzenden goed, datum factuur, datum aanbieding document Laat toe om de goederen zelf na kijken voor de betaling (documenten zeggen niets over de staat van de goederen). De exporteur moet dus wachten (risico) en kan dit alleen toestaan als hij zich in mindere positie bevindt (buyer's market): kopersmarkt). De betaling gebeurt aan de kassa van de kredietopenende bank of aan de kassa van de adviserende bank. Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 31/33 - acceptatie WB: exporteur biedt samen met de documenten een WB getrokken op een bank aangeduid in het documentair krediet. De accepterende bank kan zijn de kredietopenende of de adviserende bank (soms een derde bank). Deze WB kan de exporteur verdisconteren. - negotiatie WB: er is een WB getrokken door de exporteur op de opdrachtgever (importeur) van documentair krediet. De WB zal gedomicilieerd zijn in de kredietopenende bank. Deze kan echter toelaten dat de WB genegotieerd wordt aan een bank in land van begunstigde; Negotiëren betekent dat de som van de WB bij deze bank ter beschikking van de exporteur is. Er is beperkt negotieerbaar: enkel betaalbaar bij een specifieke bank. Of er is vrij negotieerbaar: elke bank in land van begunstigde mag voorschotten geven. Bij niet-geconfirmeerde D/C beslist de kredietopenende bank over de documenten. En dus over de betaling. De negotiërende bank die betaalde zal de terugbetaling moeten eisen aan de begunstigde. Bij geconfirmeerd D/C gebeurt de negotiatie zonder verhaal op de begunstigde. 8° Voordelen D/C - Zekerheden zowel voor de importeur (ontvangst goed) als exporteur (betaling) Er is betalingsuitstel bij acceptkrediet Bij een onherroepelijk, geconfirmeerd krediet ook geen politiek of wisselrisico meer voor de exporteur 9° Valuta: van importeur, exporteur (geen wisselrisico) of 3e land 10° Speciale vormen van D/C * Renouvellerend, roterend (revolving) D/C: een documentair krediet wordt geopend voor meerder (ipv 1) transacties tussen importeur en zelfde exporteur Modaliteiten: Roterend qua tijd: - periodiek, niet cumulatief = bepaalde periode voor bepaald maximaal bedrag opnemen van krediet. Het niet benut saldo wordt niet gevoegd bij de volgende periode (is dus verloren) - periodiek, cumulatief: saldo niet benut is wel overdraagbaar Roterend qua bedrag: na elke opname wordt het oorspronkelijk bedrag weer opengesteld ongeacht de tijd Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 32/33 * Overdraagbaar (transfereerbaar) D/C : de exporteur heeft het recht om het krediet of deel ervan ter beschikking te stellen aan bvb zijn leverancier. Vb voor traders (exporteurtussenpersoon) hij verkocht goederen en is de begunstigde van een D/C. Hij geeft het D/C door aan zijn leverancier. Deze wordt dan de begunstigde. Voorwaarden - - kan maar 1 maal overgedragen worden; de voorwaarden van het krediet moeten mee opgenomen worden behalve het bedrag mag lager, de geldigheidsduur mag korter en de uiterste datum van aanbieding mag sneller zijn. de toelating van transfereren gebeurt door bank die de betaling, negotiatie of acceptatie doet * Back to back krediet (tegenkrediet) Als het D/C niet overdraagbaar is (als het niet zo op voorhand werd bepaald of de voorwaarden niet overeenkomen) dan kan op basis van het D/C een tegenkrediet gevraagd worden. De begunstigde van het 1e krediet is nu de kredietaanvrager voor het 2e krediet. De twee kredieten staan juridisch los van elkaar maar niet economisch (de betaling van de ene is de ontvangst van de andere) * D/C met red clause: D/C wordt normaal maar betaald na afgifte documenten. Met de Red Clause kan de begunstigde op voorhand voorschotten krijgen vooraleer de documenten af te geven. De begunstigde moet wel een attest voorleggen waarbij hij zich verbindt de documenten op de vervaldag af te geven. * Stand-by L/C (is eerder een waarborg) de kredietopenende bank verbindt zich de begunstigde te betalen als deze kan bewijzen (door onbetaalde facturen) dat hij als exporteur niet werd betaald 10° Kostprijs: - 2 banken dus dubbele provisie - duurder maar veiliger Buitenlandse handel Temmerman Walters Haesaerts Werner aj 2002 - 2003 33/33