Belangrijkste gevolgen van de luchtverontreinigende stoffen voor de

Belangrijkste gevolgen van de luchtverontreinigende stoffen voor de gezondheid en het milieu
Polluenten
Herkomst
Troposferische
ozon
(O3)
Ozon is een specifieke vorm van
zuurstof. In tegenstelling tot de andere
polluenten wordt ozon niet uitgestoten
door een welbepaalde bron, maar
ontstaat het door de fotochemische
omzetting van bepaalde
verontreinigende stoffen in de
atmosfeer, die voornamelijk afkomstig
zijn van het wegverkeer (NOX en VOS) in
aanwezigheid van de ultraviolette
zonnestralen. Hoge ozonconcentraties
kunnen vooral worden opgetekend in de
zomer, gedurende de warme en zonnige
uren van de dag.
De NOX zijn vooral afkomstig van
voertuigen en verbrandingsinstallaties.
Deze emissies vinden hoofdzakelijk
plaats in de vorm van NO (90 %) en in
mindere mate in de vorm van NO2.
Stikstofoxiden
(NOX)
Vluchtige
organische
stoffen
(VOS)
Gevolgen voor de gezondheid
Het is een agressief gas dat (vanaf een
concentratie van 150 tot 200 µg/m³)
migraine, prikkeling van ogen en keel,
hoesten en een verandering van de
longfunctie veroorzaakt, vooral bij
gevoelige personen.
NO is niet giftig voor de mens, in
tegenstelling tot NO2 dat een
verandering van de longfunctie en een
luchtweghyperactiviteit kan veroorzaken.
Bij kinderen en astmapatiënten kan het
de gevoeligheid van de bronchiën voor
infecties door microben verhogen.
De niet-methaan VOS (NMVOS) zijn
De effecten verschillen naar gelang van
gasachtig en zijn afkomstig van het
de verontreinigende stof en de
wegvervoer (voertuigen op benzine) of
blootstelling. Het kan gaan van
het gebruik van oplosmiddelen in
eenvoudige geurhinder en irritatie tot
industriële procédés (drukkerijen,
een vermindering van het
droogkuis,…) of in lijm, vernis, verf, …De ademhalingsvermogen. Benzeen is een
best gekende zijn de BTX (benzeen,
erkende carcinogene stof.
tolueen, xyleen).
Page 1 sur 3
Gevolgen voor het leefmilieu
In zeer hoge hoeveelheden kan ozon
schadelijke gevolgen hebben voor het
leefmilieu. Het draagt bij tot een
verzuring van het leefmilieu die de
samenstelling van de lucht, het
oppervlaktewater en de bodem
verstoort. Zo schaadt ozon onze
ecosystemen (afsterven van bossen,
verzuring van zoetwatermeren,
aantasting van de voedselketen, …) en
tast het gebouwen en teelten aan.
De NOX spelen een rol in de vorming van
troposferische ozon en dragen bij tot het
verschijnsel zure regen dat planten en
gebouwen aantast.
De VOS spelen een rol in de vorming van
troposferische ozon en dragen bij tot het
verschijnsel zure regen dat planten en
gebouwen aantast.
Belangrijkste gevolgen van de luchtverontreinigende stoffen voor de gezondheid en het milieu
Polluenten
Herkomst
Hoofdzakelijk afkomstig van de
verbranding van fossiele brandstoffen
voor transport, verwarming en
industriële activiteiten.
Zwaveldioxide Hoofdzakelijk afkomstig van de
verbranding van zwavelhoudende
(SO2)
fossiele brandstoffen (zoals stookolie en
steenkool). De concentraties liggen iets
hoger in een omgeving met druk
verkeer.
Ammoniak is een verontreinigende stof
Ammoniak
die vooral verband houdt met
(NH3)
landbouwactiviteiten. In een stedelijke
omgeving lijkt de productie ervan af te
hangen van de dichtheid van de
bewoning. De aanwezigheid houdt
verband met het gebruik van
schoonmaakproducten, de
ontbindingsprocessen van organische
stoffen en het gebruik van wagens die
zijn uitgerust met een katalysator.
Zwevend stof of Ze vormen een complex van organische
stoffen of mineralen. De grove deeltjes
zwevende
(groter dan 10µm) worden gevormd door
deeltjes
mechanische processen zoals erosie,
uitbarstingen. De PM10 (kleiner dan
Met inbegrip van 10µm) en PM2,5 (kleiner dan 2,5µm) zijn
fijne deeltjes
afkomstig van verbrandingsprocessen
(PM10) en zeer
(industrie, verwarming, transport,…).
fijne (PM2,5)
deeltjes
Kooldioxide
(CO2)
Gevolgen voor de gezondheid
Geen gekende gevolgen voor de
gezondheid.
Het is een prikkelend gas. Een korte
blootstelling aan hoge waarden
(250µg/m³) kan ademhalingsproblemen
veroorzaken (bronchitis,…), vooral bij
gevoelige personen.
Gevolgen voor het leefmilieu
De verhoging van de CO2–concentratie
doet het broeikaseffect aanzienlijk
toenemen en draagt bij tot een
klimaatverandering op onze planeet.
In aanwezigheid van water vormt de
zwaveldioxide zwavelzuur (H2SO4) dat,
net als ozon, bijdraagt tot de verzuring
van het milieu.
De NH3 die aanwezig is in de lucht heeft
geen toxisch effect op de gezondheid.
Maar opgelet : in vloeibare vorm
(NH4OH) blijkt ammoniak heel corrosief!
Wanneer de stof wordt vermengd met
bleekwater (actieve chloor) kunnen
giftige gassen vrijkomen (chloramines).
Net als ozon draagt NH3 bij tot de
verzuring van het milieu.
De giftigheid van het stof is afhankelijk
van de aard en de grootte ervan en van
verbindingen met andere
verontreinigende stoffen. De fijne
deeltjes kunnen de luchtwegen
prikkelen, bij een lage concentratie,
vooral bij gevoelige personen. De zeer
fijne deeltjes dringen dieper door in de
luchtwegen. Sommige deeltjes hebben
mutagene of carcinogene
eigenschappen.
Het stof absorbeert en verspreidt het
licht en beperkt zo de zichtbaarheid. De
stofafzettingen maken vuil en kunnen
een onaangename geur hebben.
Page 2 sur 3
Belangrijkste gevolgen van de luchtverontreinigende stoffen voor de gezondheid en het milieu
Polluenten
Herkomst
Persistente
organische
polluenten
(POP)
De productie van dioxines is
hoofdzakelijk toe te schrijven aan
menselijke activiteiten, en ze komen
hoofdzakelijk in het leefmilieu terecht als
bijproducten van industriële processen
(chemische industrie van
chloorhoudende organische stoffen,
verbranding van organische of fossiele
stoffen,…). De Polycyclische Aromatische
Koolwaterstoffen (PAK) worden
uitgestoten in de atmosfeer als
bijproduct van de onvolledige
verbranding van organische stoffen.
Met inbegrip van
dioxines,
PAK,
pesticiden,…
Gevolgen voor de gezondheid
Hoge concentraties van POP’s hebben
een erkend carcinogeen effect op de
gezondheid. Sinds kort stelt men vast
dat de POP’s ook een effect kunnen
hebben bij zeer lage concentraties. Het
zijn hormoonverstoorders die een rol
spelen in de hormoonprocessen en deze
verstoren: congenitale misvormingen,
beperkt voortplantingsvermogen,
aangetaste fysieke en intellectuele
ontwikkeling, aangetast
immuunsysteem.
Page 3 sur 3
Gevolgen voor het leefmilieu
De POP’s zijn bestand tegen een
biologische, chemische en fotolytische
aantasting en blijven dus aanwezig in
het milieu. Ze worden overigens
gekenmerkt door een lage oplosbaarheid
in water en een grote oplosbaarheid in
lipiden, wat een bio-accumulatie
veroorzaakt in de lipiden van levende
organismen en een bioconcentratie in de
trofische ketens.