Verpakkingen door de eeuwen heen

Verpakkingen door de eeuwen heen
Rondleiding
De geschiedenis van de verpakking is onlosmakelijk verbonden met uitwisselingen tussen
mensen en hun verplaatsingen. Wie de groep moest verlaten, moet ook voedingswaren
kunnen meenemen. Meteen onstond de behoefte aan verpakkingen om die
voedingswaren te bundelen, te vervoeren, te beschermen en te bewaren.
Sindsdien volgde de ene innovatie de andere op. Plastic kan worden vervaardigd op basis
van planten, intelligente etiketten geven aan wanneer een product niet langer geschikt is
voor consumptie, verpakkingen onder gewijzigde atmosfeer houden onze producten
langer vers en RFID-systemen – dat zij identificatiesystemen die werken op basis van
radiogolven – maken het product traceerbaar en koppelen er massa’s informatie aan.
Etalages
De eerste verpakkingen dateren uit de prehistorie. Mensen gebruikten toen
bladeren, fruit, boomschors, huiden en hoorns van dieren om water en voedsel
te vervoeren.
In 6000 voor Christus duiken de eerste kruiken op. Ze werden in de Oudheid
vaak gebruikt om wijn, olijfolie en vissaus te transporteren. Kruiken werden
toen ook al gerecycleerd. Ze werden bijvoorbeeld fijngemalen om mortel mee
te maken, of hergebruikt als waterleiding.
De houten ton met ijzeren ringen is een Gallische uitvinding. Dit type ton is
steviger dan een kruik en werd gebruikt om bier in te bewaren en om drinkwater
te vervoeren.
De eerste flacons en sieraden uit glas vinden we terug in het oude Egypte,
enkele duizenden jaren voor Christus. De techniek van het glasblazen ontstond
ongeveer 50 jaar voor Christus.
In de 13de eeuw werd het blik uitgevonden. Dankzij de vooruitgang in de
metaalbewerking
ontstond in 1786 ook het staal. Tijdens de Franse Revolutie ontdekte
Nicolas Appert in 1795 hoe hij voedsel kon inmaken en steriliseren. Meteen
deden ook de eerste conservenblikken hun intrede.
In 1827 werd aluminium ontdekt. Het werd gebruikt voor de productie van
dozen en vanaf 1850 ook voor soepele verftubes. Daardoor konden schilders
het platteland op, wat de opkomst van het impressionisme inluidde.
Sinds de jaren 1930 werden in de Verenigde Staten bepaalde dranken in ronde,
blikken dozen verkocht. Ze leken sterk op conservenblikken en kregen de naam
‘tin can’. In 1959 maakte het aluminium drankblikje zijn opwachting.
De uitvinding van het hedendaagse papier hebben we te danken aan de
Chinezen uit de Han-dynastie in 105. Aanvankelijk werden oude doeken
gebruikt om papier te maken, maar vanaf 1850 werd houtpulp gebruikt. Rond
dezelfde tijd verscheen ook de eerste machine om karton uit meerdere lagen
te produceren. Naarmate de technologie evolueerde, werden kartonnen verpakkingen
ook uitgerust met beveiligingssystemen en brailleschrift.
In de Verenigde Staten verschenen begin 20ste eeuw de eerste drankkartons
voor melk. In 1961 slaagde een Zweedse fabrikant erin om een steriele melkverpakking
te produceren, waardoor melk langer kon bewaren.
Vacuümverpakkingen gaan de wildgroei van micro-organismen tegen. De eerste
oplosbare koffie in vacuümverpakking verscheen in 1961 op de Belgische markt.
De geschiedenis van plastic materialen gaat terug tot het oude Egypte, waar
ze lijmen op basis van gelatine gebruikten. In 1856 werd de eerste kunstmatige
plasticsoort geproduceerd : celluloid. Het diende als alternatief voor ivoor om
biljartballen uit te maken. Het eerste industriële plastic op basis van een synthetische
polymeer was Bakeliet. Het werd door de Belgische chemicus Leo
Baekeland uitgevonden in 1907. In de 20ste eeuw werden tal van polymeren
ontwikkeld. In 1953 ontstond HDPE en de eerste flessen in PET verschenen
begin jaren 1990. Sinds eind jaren 1990 bevatten PET-flessen ook gerecycleerde
PET. In 2009 kwam zelfs de eerste PET-fles op de markt die uit rietsuiker is
gemaakt. Verpakkingen onder verlengen de houdbaarheid van snel bederfbare
voedingsmiddelen.