platentektoniek

Hoofdstuk 1: platentektoniek
1) Lithosfeer: de korst en de bovenmantel van de aarde
2) Asthenosfeer: bestaat uit taai, vloeibaar materiaal, het ligt tussen de lithosfeer
en de ondermantel
3) continentale korst: de aardkorst van het continent
4) Continentale plaat: een deel van de lithosfeer, het bestaat uit een
continentale korst (een groot stuk land) en zee
5) Oceanische korst: de aardkorst van de oceaanbodem
6) Oceanische plaat: een deel van de lithosfeer die enkel uit oceanische korst
en enkele eilandjes bevat
7) Isostasie: het drijvend evenwicht van de lithosfeer op de asthenosfeer, te
vergelijken met het drijven van ijs op water
8) Isostatische aanpassingen: de verticale bewegingen om het evenwicht van
de lithosfeer en de asthenosfeer te herstellen -> vb geven
9) Platentektoniek: is de kennis van- en de studie naar hoe de platen ontstaan,
hoe zij bewegen en hoe zij worden vernietigd.
10) Wegener: Volgens de theorie van de Duitse geleerde Wegener bestond de
aarde al heel lang geleden uit één massa land die langzaam uit elkaar drijft.
11) Drempel/rits/rug: langgerekte bergketens in het midden van de oceaan
12) Trog: langgerekte zones waar de oceaan veel dieper reikt dan normaal
13) Convectiestromen: in de kern van de aarde wordt er warmte geproduceerd,
deze warmte plant zich voort in de asthenosfeer tot convectiestromen in
gesloten circulatiecellen -> cfr. tekening!
14) Constructieve plaatrand: de rand van de plaat waar nieuw land wordt
opgebouwd (boven een warme stijgstroom)
15) Destructieve plaatrand: een plaatrand die afgebroken wordt (komt voor bij
botsende platen)
16) Passieve plaatrand: daar waar twee platen langs elkaar verschuiven, er komt
geen land bij, er verdwijnt ook geen land
17) Slenk: het centraal lager gelegen gedeelte gelegen tussen twee
opgestuwde delen van de lithosfeer
18) Horst: delen van de lithosfeer die opgestuwd werden.
19) Zeebodemspreiding: ?? (niet kennen?)
20) Schildvulkaan: een brede vulkaan met zachte hellingen. Het zijn rustige
vulkanen (=uitvloeiingsvulkanen)
21) Kegelvulkanen: explosieve vulkanen, gekenmerkt door steile vulkaankegel
afwisselend opgebouwd uit lava en vulkanische bommen-as
22) Geiser: niet kennen
23) Fumarolen: niet kennen?
24) Subductie: het naar beneden schuiven van de zware (vlugge) plaat onder
een lichte (trage) plaat
25) Ring of fire: een zone waar regelmatig vulkaanuitbarstingen en
aardbevingen voortkomen in een bijna cirkelvorm rond de Stille Oceaan
26) Geosynclinale: een zeebodem die wordt samengedrukt en verhoogd door
de druk van twee continentale platen. Het is een lang smal dalingsbekken op de
grens van twee botsende platen.
27) San Andreasbreuk: hier zijn aardbevingen in werking door de beweging van
twee platen die langs elkaar bewegen in Noord-Amerika (Californië) in gelijke of
tegengestelde zin en er wrijvingskrachten ontstaan
28) Aardbeving: een schokkende of trillende beweging van een gedeelte van
de aardkorst
29) Epicentrum: hevigste punt waarop de aardbeving het meest voelbaar is en
het ligt boven het hypocentrum
30) Hypocentrum: aardbevingshaard, de aardbevingsgolven vertrekken vanuit
het hypocentrum
31) Tsunami: vloedgolf
32) Schaal van Richter: meet de energie die vrijkomt bij een aardbeving (de
intensiteit van de beving)
33) Schaal van Mercalli: meet de schade op ten gevolge van een aardbeving
34) Hot Spot: niet kennen
35) Caledonische bergvorming: vorming van gebergte 450 à 400
miljoen jaar geleden, ontstaan door o.a. het botsen van Europa tegen
Groenland en Noord-Amerika
36) Hercynische bergvorming: vorming van gebergte 300 à 270 miljoen jaar
geleden ontstaan door o.a. het botsen van Europa tegen Azië en Spanje tegen
Zuid-Europa
37) Alpiene bergvorming: vorming van gebergte ontstaan o.a. door het botsen
van Indië tegen Azië en Afrika, de rest van Zuid-Europa en Arabië tegen Europa
heeft zo’n 35miljoen jaar geleden haar hoogtepunt bereikt en is vandaag ook
nog actief
Opmerking: vier ontplooiingsfases (vier periodes van intense bergvorming):
1) (Precambrische ontplooiingsfase) -> niet kennen
2) Caledonische ontplooiingsfase
3) Hercynische ontplooiingsfase
4) Alpiene ontplooiingsfase