Geo actueel opdracht tsunami Japan

Geo Actueel opdracht – door Martijn Ramselaar
Onderwerp: Tsunami Japan 11 maart 2011
Filmpje
NOS Journaal 18.00 – 11 maart 2011
Link: http://player.omroep.nl/?aflID=12226635
Aardrijkskundige begrippen bij het filmpje
 Aardbeving: Aardbevingen ontstaan op plekken waar aardplaten tegen elkaar botsen,
langs elkaar schuiven of onder elkaar duiken. Als na druk gedurende langere tijd de
platen losschieten is er een aardbeving.
 Tsunami: Vloedgolf als gevolg van een aardbeving in de zeebodem (een aardbeving in
de oceanische korst)
 Epicentrum: Het punt op het aardoppervlak loodrecht boven het hypocentrum van een
aardbeving. Het hypocentrum is de locatie in de ondergrond waar een aardbeving
ontstaat
 Schaal van Richter: De sterkte van aardbevingen wordt weergegeven door de schaal
van Richter.
Niet genoemd in het filmpje:
 Aardkorst: De korst ligt boven de mantel en is het oppervlak waarop wij leven. In
verhouding met de andere aardlagen is deze laag veel dunner. Zij drijft als het ware op
de zachtere, dichtere mantel. De korst bestaat uit vast materiaal maar dit materiaal is
niet overal hetzelfde. Je hebt oceanische- en continentale korst. De oceanische korst is
ongeveer 10 km dik en bestaat voornamelijk uit zware gesteenten. De continentale
korst is dikker dan de oceanische – de gemiddelde dikte is rond de 30 km.
 Trog: Een langwerpige kuil in de zeebodem op plekken waar oceanische korst onder een
continentale korst geduwd wordt.
Aardrijkskundige regels bij het filmpje
 Platentektoniek: De aardkorstplaten liggen niet stil, maar bewegen ten opzichte van
elkaar. Dit heet platentektoniek.
 Convectiestroming: Aardkern (deel vast, deel vloeibaar) verhit de aardmantel (stroperig
vloeibaar) waardoor convectiestroming ontstaat: stroperige magma bij de aardkern
wordt door verhitting lichter en stijgt naar de aardkorst, daar koelt het af, wordt zwaar,
gaat opzij en daalt weer. Platentektoniek kan dus verklaard worden door stromingen in
het binnenste van de aarde.
Mogelijke vragen/opdracht naar aanleiding van het filmpje
1) Wat betekenen de verschillende begrippen die worden genoemd in het filmpje? Zie
boven
2) Wat de absolute ligging van Sendai – een van de zwaarst getroffen steden? 38 N.B. 141
O.L.
3) Welke atlaskaart gebruik je? 153
4) Welke aardkorst platen spelen een rol hier? Pacifische plaat, Filipijnse plaat.
Euraziatische plaat
5) Welke kaart gebruik je? 192B
6) Hoe bewegen de platen? 8Cm per/jaar Pacifische plaat + Filipijnse plaat bewegen
onder/botsen tegen de Euraziatische plaat
7) Hoe is de aardbeving ontstaan? Losschieten platen na opgebouwde spanning
8) De schaal van Richter geeft alleen de sterkte aan, niet wat de effecten van de
aardbeving zijn. Van welke factoren hangt de schade nog meer af. Noem er minimaal 3.
 hoe diep vond de beving plaats?
 wat voor ondergrond is aanwezig?
 wonen er veel mensen in het gebied?
 hoe sterk zijn de huizen
9)







Hoe is de tsunami ontstaan? Zet de volgende fase van de tsunami in de juiste volgorde:
Fase 1: Opbouw van spanning leidt tot een onderzeese aardbeving
Fase 2: De waterkolom komt in beweging
Fase 3: Rimpelingen aan het wateroppervlak beginnen zich horizontaal te verplaatsen
Fase 4: De golven verwijderen zich met grote snelheid van het epicentrum
Fase 5: De golven naderen de kust en veranderen in een rolgolf (tsunami)
Fase 6: Golfsnelheid wordt omgezet in golfhoogte door oplopende kustvloer
Fase 7: De tsunami overspoelt het land en richt verwoestingen aan