De Kanteling vzw

De Kanteling vzw
Psychotherapiecentrum voor personen met een handicap
en/of chronische ziekte
Een handicap of een chronische ziekte gooit het leven van een persoon en zijn gezin
danig overhoop. Gelukkig slagen de meeste mensen er, met de nodige ups en downs,
in om een handicap een plaats te geven in hun leven. Sommige mensen zoeken
contact met lotgenoten om moeilijke momenten door te komen en ervaringen met
elkaar te delen. Anderen gaan op zoek naar professionele hulp. Personen met een
handicap die in een voorziening verblijven, vinden ondersteuning bij hun begeleiders.
Gezinnen kunnen terecht bij een thuisbegeleidingsdienst of in de voorziening waar
hun kind verblijft. Ook in de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) staat
een team van deskundigen klaar om mensen die het moeilijk hebben bij te staan. Uit
contacten met enkele CGG's blijkt echter dat ook zij kampen met wachtlijsten en dat
zij weinig ervaring hebben met mensen met een handicap. Die ervaring hebben
mensen in voorzieningen of thuisbegeleidingsdiensten wel, maar de psychologische
begeleiding die mensen er krijgen, is vaak minder intens dan gewenst. Mensen
kunnen privé op zoek gaan naar een therapeut. Therapie is echter niet gratis,
integendeel... er moet vaak diep in de buidel getast worden. De ervaring leert
bovendien dat veel therapeuten goed werk leveren, maar er zijn ook mensen die zich
'therapeut' noemen zonder dat zij hiervoor de nodige opleiding en ervaring hebben.
Moeilijk om het kaf van het koren te onderscheiden.
De mensen die samenwerken in 'De Kanteling', een psychotherapiecentrum voor
personen met een handicap en/of chronische ziekte, hebben in elk geval de nodige
opleidingen achter de rug om zich 'therapeut' te mogen noemen. Uniek voor dit
centrum is dat de therapeuten die er werken allemaal een nauwe band met handicap
of chronische ziekte hebben: Gerd Claes als moeder én zus, Marthe Lynen werkte
jaren als maatschappelijk werkster in een voorziening voor mensen met een handicap,
Karen Verstraeten ervaart aan den lijve wat het betekent om chronisch ziek te zijn en
Steven Van den Eede heeft een broer met een handicap. Ze zochten voor hun
samenwerking een naam die hun visie op therapie duidelijk maakte en kozen voor
'De Kanteling'. Owv de toenemende vragen voor therapie openden zij in Schilde
(bij A’pen) een eigen therapiecentrum, aangepast voor personen met een handicap.
Sinds maart ‘08 zijn ook Jella Govaerts en Annemie Verwimp collega’s geworden van
De Kanteling. (Zij waren nog niet aangeworven op het moment dat dit interview met
Handiscoop plaatsvond). Beiden hebben eveneens uitgebreide ervaring met handicap.
Handiscoop: Waarvoor kunnen mensen bij jullie terecht? En hoe gaan jullie
dan concreet aan het werk?
Marthe: Neem nu Patricia, een 30-jarige vrouw met een ernstige fysieke handicap.
Zij woont alleen, maar heeft het vaak heel erg moeilijk met haar handicap. De vele
zorgen worden haar soms te veel en zij voelt zich dan erg depressief. In haar leven
ontmoette Patricia al veel professionelen, maar zij geraakte er niet uit. Uiteindelijk
kwam zij bij ons terecht, oorspronkelijk met veel twijfels. Momenteel is zij drie jaar bij
ons in therapie. Op de momenten dat zij het moeilijk heeft, is de therapie intensief.
Daarna wordt die weer op een laag pitje gezet. Maar zij heeft alsmaar minder
moeilijke momenten. Als mensen zich bij ons aanmelden,hebben we eerst een
intakegesprek. We proberen de vragen in kaart te brengen en bekijken samen of wij
van betekenis kunnen zijn. Soms is er andere hulp nodig en moeten wij mensen
doorverwijzen. Wij nemen alle tijd voor een rustig gesprek.
Gerd: Bij ons gaat het niet zozeer om de oplossing. Want geef toe... voor veel
problemen die een handicap voor een persoon of zijn gezin met zich mee brengt, zijn
er niet altijd directe oplossingen voor handen. Wij willen vooral mensen helpen om
hun ervaringen, problemen en gevoelens te verwoorden. Wij willen horen wat er aan
de hand is en daar zin aan geven. Wanneer mensen bijv. verdriet hebben, gaan wij
dat verdriet niet weg proberen te praten. Het gaat erom dat verdriet te erkennen en
daarmee te leren omgaan.
Karen: Wij ontkennen de pijn die mensen ervaren niet, maar proberen stil te staan bij
de beleving. Dit heeft niet altijd met de handicap te maken. Gevoelens van verdriet,
onmacht,... zijn eigen aan het leven, aan het volwassen worden,...
Steven: Niet alleen personen met een handicap of een chronische ziekte kunnen bij
ons terecht, maar ook hun partner, ouders, broers, zussen,... Wij werken zowel met
kinderen, jongeren als volwassenen. Daarbij kunnen er verschillende thema’s aan bod
komen: verwerking, schuldgevoelens, verantwoordelijkheid, onmacht, zorg,...
Handiscoop: Gerd en Marthe, jullie hebben elkaar enkele jaren geleden
gevonden. Nu werken jullie met vier therapeuten in een eigen
therapiecentrum en vanaf maart ‘08 met zes therapeuten. Is de nood aan
therapie dan zo groot?
Gerd: Zelf ben ik opgegroeid met een broer met een handicap en ik ben moeder van
een zoon met een handicap. Ik heb zelf ervaren dat er voor mensen met een handicap
en hun gezin weinig deskundige, therapeutische hulp bestaat. En hiermee wil ik niet
zeggen dat ik niet terecht kon in de voorzieningen waar mijn zoon en broer verblijven.
Ik heb bij de mensen die er werken altijd een luisterend oor gevonden. Maar tijdens
de gesprekken ging het vooral om pedagogische, sociaal-technische aspecten. De
vraag 'wat betekent het om een leven lang zus en moeder te zijn van een persoon
met een handicap?' kwam niet aan bod. Toen ik een opleiding als therapeut volgde,
heb ik ervaren dat er ook ruimte mocht zijn voor dit verhaal en dat deed deugd.
Marthe: Toen ik een vijftal jaren geleden Gerd ontmoette, werkte ik al een hele tijd
als therapeute maar niet specifiek voor deze doelgroep. Voordien werkte ik ruim tien
jaar op de sociale dienst van een voorziening en daar stelde ik vast dat er veel te
weinig tijd en ruimte kon gemaakt worden om op specifieke belevingsvragen van
personen met een handicap of ouders in te gaan. Gerd en ik hebben dan de handen in
elkaar geslagen. Wij zijn heel kleinschalig begonnen, maar wij kregen alsmaar meer
vragen. Daarom hebben wij gezocht naar collega's die, deels vanuit eigen ervaring,
met ons willen samenwerken. Ondertussen zijn we reeds met zes collega’s.
Handiscoop: Het feit dat jullie allemaal persoonlijke ervaringen met handicap
hebben, geeft duidelijk een meerwaarde aan jullie werking...
Karen: Stilstaan bij de pijn van anderen is gemakkelijker wanneer je dezelfde
ervaring hebt. Ik heb zelf kunnen ervaren dat het niet gemakkelijk is om met een
chronische ziekte te leren leven. Zeker toen ik jong was, heb ik heel wat moeilijke
momenten gehad en had ik echt nood aan begeleiding. Maar die heb ik helaas nooit
gevonden. Ik kon wel terecht bij een dienst voor patiëntenbegeleiding. Van die
mensen kreeg ik goede medische adviezen en informatie over allerlei
tegemoetkomingen en tussenkomsten,... Maar ik zocht vooral een antwoord op de
vraag: hoe geef ik die ziekte een plaats in mijn leven? Hiervoor was er echter weinig
aandacht. Nu hoor ik vaak dat mensen, die ondanks een chronische ziekte zo actief
mogelijk proberen te leven, ervaren dat hun familie, vrienden, collega's doen alsof die
ziekte niet bestaat. Het is positief dat er vooral oog is voor wat mensen nog allemaal
kunnen, maar er moet ook ruimte zijn om die ziekte te beleven, om er soms kwaad of
verdrietig om te zijn,...
Steven: Ik ben opgegroeid met een broer met een lichte verstandelijke beperking. Als
kind ervaarde ik dat dit toch wel een impact had op gans het gezin. Later werkte ik als
begeleider in een voorziening voor mensen met een handicap en stelde ik vast dat er
heel wat familieleden van een persoon met een handicap nood hadden om over hun
gevoelens en zorgen te praten. Daar was geen tijd/plek voor. Op een bepaald
moment was ik op zoek naar een therapeut(e) voor één van de cliënten. Na een
lange zoektocht kwam ik uiteindelijk bij Gerd en Marthe terecht. Van het één kwam
het ander en enige tijd later stapte ik mee in de kanteling. Binnen De Kanteling werk
ik vaak met mensen met een verstandelijke handicap. Voor hen is het helemaal niet
gemakkelijk om te vertellen wat zij ervaren en voelen. Maar er zijn heel wat
mogelijkheden om te achterhalen waarmee iemand met een verstandelijke handicap
het moeilijk heeft en wat hij nodig heeft.
Gerd: Onze eigen persoonlijke ervaringen maken dat mensen dikwijls aanvoelen dat
we hen écht begrijpen. We hebben niet alleen de theorie op zak. Wij zijn nu met zes
therapeuten die elkaar, iedere vanuit een specifieke ervaring en deskundigheid,
aanvullen. Soms werken we samen,in die mate dat we tegelijk met verschillende
gezinsleden werken. Zo werkt Steven bijv. met een jonge man met een nietaangeboren hersenletsel die nog niet kan aanvaarden dat hij met een handicap verder
door het leven moet. Zelf werk ik met zijn moeder, die van de ene op de andere dag
haar gezonde zoon totaal afhankelijk van anderen zag worden en het daar erg
moeilijk mee heeft. Maar ook de zus die nog thuis woont, meldde zich bij ons aan.
Haar ooit zo vrolijke broer terroriseert volgens haar momenteel het hele gezin. Zij
wordt begeleid door Karen. Soms leggen wij onze ervaringen samen om de therapie
op elkaar af te stemmen, maar dit doen wij nooit zonder de toestemming van de
mensen die wij begeleiden.
Marthe: Wanneer iemand bij ons in begeleiding is, werken wij doorgaans 45min tot
een uur , een uur dat niet moet gedeeld worden met anderen. Wij vinden het erg
belangrijk dat mensen zich bij ons veilig voelen. Hier kiezen mensen zelf hun
therapeut en het klikt of het klikt niet. Als het niet klikt, kan er met iemand anders
samengewerkt worden. Mensen kiezen ook zelf of zij al of niet bij ons in begeleiding
komen, niemand verplicht hen daartoe.
Handiscoop: Kan iedereen die het nodig heeft zich een therapie bij jullie
veroorloven?
Gerd: Wij werken allemaal als zelfstandigen in bijberoep dwz wij kiezen ervoor om
ons inkomen niet enkel afhankelijk te maken van het aantal cliënten die we in
therapie hebben. Wij vragen de gangbare prijzen die privé therapeuten vragen. Dat is
voor veel mensen niet haalbaar en therapie wordt helaas niet terugbetaald. Daarom
hebben we een vzw opgericht en zoeken we voortdurend naar sponsors die – samen
met ons- geloven in dit project. Via een ‘sociaal fonds’ slagen wij er in om voor
sommige cliënten een verminderde bijdrage te vragen.
'Je kunt de oceaan niet oversteken door alleen maar naar het water te staren'
(Tagore) is het motto van De Kanteling.
Wie het om één of andere reden erg moeilijk hebt met zijn handicap, de handicap van
zijn partner of kind,... hoeft het niet allemaal alleen te verwerken. Bij 'De Kanteling'
kom je terecht bij deskundige, opgeleide therapeuten die tegelijkertijd lot- en
bondgenoot zijn. Hun werking/visie kan je uitgebreid lezen op hun website
www.dekanteling.be
Lief Vanbael
De Kanteling, De Reep 13, 2970 Schilde, gsm: 0486/800 349 of 0486/02.75.99,
www.dekanteling.be
Wil je steun verlenen aan cliënten die het financieel moeilijk hebben om therapie te
betalen dan kan dit door overschrijving op het rekeningnummer van De Kanteling vzw
met melding: “steun Sociaal Fonds” 001-4760716-32