Stefaan Van Brabandt / Bruno Vanden Broecke / De

StefaanVanBrabandt/
BrunoVandenBroecke/
DeVerwondering
Socrates
19/11/2015–20:30–Kaaitheater
theater•Nederlands•75min
EXTRAKomvóórdevoorstellingnaarAlicjaGescinska’sRE:MAKETALKat7PM
SocratesendelustenenlastenvandetwijfelinhetKaaiforum.
CREDITS
spel
BrunoVandenBroecke
productie
DeVerwondering
tekst&regie
StefaanVanBrabandt
coproductie
HetZuidelijkToneel
VlaamsCultuurhuis
DeBrakkeGrond
Arenbergschouwburg
dramaturgie
WannesGyselinck
RE:MAKETALKat7PM
AlicjaGescinska–Socratesendelustenenlastenvandetwijfel
GeborenincommunistischPolen,gevluchtnaarhetWesten,opgevangeninhetKleinKasteeltjein
BrusselennuwerkzaamalsmoraalwetenschapperaanUGent.Datis,ineennotendop,de
geschiedenisvanAlicjaGescinska.MethaarboekenDeveroveringvandevrijheid(2011)enEen
soortvanliefde(2015)maaktezegroteindruk.OpCanvasgaatzeditjaarmethetprogramma
Wanderlustopzoeknaardezinvanhetbestaan.InhetKaaitheaterfocustzeopdenegatieve
perceptievantwijfel.Zebepleiteenherwaarderingvandeaarzeling,minderstelligheidenmeer
Socratischetwijfelinhetpubliekeenpolitiekedebat.
Hoedesamenlevingopnieuw‘maken’aanhetbeginvande21steeeuw?RE:MAKEiseenreeks
lezingenendebattenwaarinzowelconcretepraktijkenalsnieuweideeënaanbodkomen.
BekijkhetvolledigeRE:MAKEprogrammaopwww.kaaitheater.be/remake
SOCRATES
VeertigjaarnaJulienSchoenaertsbrengtacteurBrunoVandenBroecke‘devadervandeWesterse
filosofie’weertotleven.MetprovocerendevragenondermijndeSocrates–leermeestervanPlato,
uitvindervandesocratischemethode–devooroordelenhetAtheensevolkenbekooptdatmetde
dood.Zijngedachtegoedheeft2.400jaarnadatumnognietsaanwaardeingeboet.
Indezetheatertekst–geschrevenengeregisseerddoorStefaanVanBrabandt–blikt'dehorzelvan
Athene'terugopeenturbulentlevenindelaatsteurenvoorhijvandegifbekerdrinkt.Hetisde
eersteineenreeksfilosofenmonologenwaarinVanBrabandtdefilosoofzelfaanhetwoordlaat,in
eentoonenstijldieovereenstemmenmetdedenkhoudingenhettemperamentvandefilosoofin
kwestie.IndegeestvanSocratesisSocratesduseenironische,ontroerende,tragikomische
voorstellingdieaanhetdenkenzet.Naeensuccesvolletoerneevorigseizoen,keertdevoorstelling
terugnaarhetKaaitheater.
MONOLOOGSOCRATESISINDEZETIJDACTUEEL
InterviewmetBrunoVandenBroeckeenStefaanVanBrabandtdoorAnnetteEmbrechts(DeVolkskrant,30
september2015).
Letop:Socratesisaanhetwoord,enhijheeftwattevertellen!Indezetijdvanveeltesnelle
meningenengrotezekerheden,isdemonoloogdiedeVlaamsetheatermakerStefaanVan
BrabandtschreefvooracteurBrunoVandenBroeckeactueelenrelevant.
ZeogeninhetAmsterdamsecaféDeBrakkeGrondalseenhechtkomischduo.Deeenlanggezicht,
grootvoorhoofd,kaalenrossig.Deanderrondgezicht,grootvoorhoofd,kaalendonker.Acteur
BrunoVandenBroecke(41)-de'grote'-slaatvriend,regisseureninitiatiefnemerStefaanVan
Brabandt(36)amicaalopdeschouder.'Hebtgijmijgekozenvanwegemijnekalekop?Lijkikop
Socrates?'TochgaathijnietverkleedalsGrieksewijsgeerhetpodiumop.'Sandalenogenonnozel.Ik
laatmijnrodebaardgroeien,krijgeenstuggezwartetruiaan,blotevoeten,that'sit.Nietsinde
handen,nietsindemouwen.Eenmonoloogalsofikallesterplekkebedenk.'
SocratesisdeeerstetheatermonoloogvaneendoorVanBrabandtgeschrevenreeksovergrote
filosofen.LatervolgenArthurSchopenhauer,SørenKierkegaard,FriedrichNietzscheenMichel
Foucault,gespeelddoorcollega's.VandenBroecketraptaf,alsgrondleggervandewestersefilosofie.
'DitstukisBrunoophetlijfgeschreven.IkhebjarenmethemsamengewerktbijCompagnieDeKoe.
Brunoheeftdevereisteironieenweerbarstigheid.Tegelijkertijdspeelthijconcreet,metnuance,
intelligentie,humorenwarmte.Nooitbraafofroutineus,ooknietalswelbespraaktfilosoof.'
NIETSWASEVIDENT
'Ikbegrijpnietsvanmijnleven,ikbegrijpnietsvanmijnwereldendatjaagtmijndenkenaan.(...)
Denkenbegintwaarwetenstopt.'(UitSocrates)
VoorVlamingenisVandenBroeckeeenbegrip.Hijwerdmateloospopulairalsdeachterstevoren
pratendekantoorklerkSammyTangheindetv-serieHetEiland,eenVlaamsevariantvanTheOffice.
HijwasdagelijkstehorenalsLustigeLezertijdensdeafsluitingvanManbijthond.Bovendienkrijgt
hijhetlangstewoordterwereldvloeiendoverzijnlippenenkanhijzinnentotachtwoorden
omgekeerduitspreken-eenuitdehandgelopenjeugdhobby.
DeNederlandsetheaterwereldontdektedemandieklassiekefilologieenGrieksstudeerdeechter
vooraldoorzijnverpletterendemonoloogMissie(2007),nogsteedsinviertalenopzijnrepertoire.
DaarinvertolkthijopoverrompelendewijzeeenWittePateruitCongo,naareentekstvanDavidVan
Reybrouck(dietekstzoulaterhethartvanzijnprijswinnendeboekCongovormen).Missieheefthet
effectvaneenmokerslag,doorgeraffineerdslalommenronddemoreleambiguïteitdiede
zendingsdranginvoormaligkoloniaalgebiedaankleeft.'Alseenmonoloogeenmaalmarcheertzoals
Missie,isheteenbalenergiedieikdezaalingooi.'
Maarnu,kortvoordepremièrevandezenieuwetheatermonoloog,ishijnognietzekerinzijnspel.
Móéthijhetooknietzekerweten.AlserietsiswatwewetenvanSocrates-slechtsuittweedehand,
viatekstenvanPlato-ishetdatvoorhemnietsevidentwas.Dathijallesterdiscussiestelde.
MOREELENPEDAGOGISCHIDEAAL
'Ikhebgeenantwoorden,ikhebgeenconclusies,ikheballeenvragen.(...)Ikbeneenlevendevraag.'
(UitSocrates)
VanBrabandt:'Wewetendathij,vuilenonverzorgd,mensenopstraataanklamptemet
doordringendestierenblikenmetironiehunmeningenaanhetwankelenbracht.Tochhadhijeen
onweerstaanbareaantrekkingskrachtopjongens.HijhadaltijdruziemetzijnvrouwXanthippeen
werdvaakgespotindebuurtvangymnasiavoltrainendejongens.Vergelijkhetmeteenvieze,oude
mandierondhangtinfitnesscentraomjongensteversieren,maargeliefdisvanwegezijnwijsheid.
Socrateswasnietuitopmacht,statusofgeld.Hijdachtvanuiteenmoreelenpedagogischideaal.'
NIETALTIJDEENMENINGOFANTWOORD
'Filosofieverondersteltmoedomtetwijfelen(...)omdeeigenuitgangspuntenenvooronderstellingen
kritischteonderzoekenendezekerhedenoverjezelfendewereldlostelaten.'(UitSocrates)
JuistdaaromvindenbeideherenhetbelangrijknumetSocratesopdeproppentekomen.Als
tegenwichttegenpopulismeenspuitfonteinenvansnellemeningenenoordelenalsTwitter.Van
Brabandt:'Indezetijdvanuitroeptekensenhoofdletterswiliklatenziendattwijfeleenkrachtkan
zijn.Hetisgeenschandeeensietsnietteweten.Wewillentegenjongerenzeggen:hethoeftniet
altijdsnel.Jehoeftnietaltijdeenmeningofantwoordparaattehebben.Denkengaatinvegen,niet
inzwartlijnen.'
MORALIST
'Wezijnalskindereninhetdonkerdieeenlichtjeaansteken,nietomdeduisternisteverdrijven,(...)
maaromonszelfwijstemakendatzeernietis.(...)Wetastenallemaalinhetduister,eenlevenlang.
Ookeenfilosoof.Hijiseenglimworm:hijscheptgeenklaarte,hijlaatduisterniszien.'(UitSocrates,
vrijnaarKarelBoullart)
VandenBroecke:'Socrateswasmoralist.Hetzallastigzijnnietdatvingertjetegenhetpubliekopte
steken.'DaaromgaathijSocratesspelenalseenbeminnelijke,grilligeman,indelaatsteurenvoor
zijndood,degifbekerinhetvooruitzicht:'Ikprobeereersthetpubliekzichwelkomtelatenvoelen.Ik
lijmze.Dedrempelvandevoorstellingislaag,delatvandedenkoefeninghoog.Diegaatoverde
vraag:watiseengoedleven,watisgoedsamenleven?Letwel:ertikteenklok.Ikgadood.Dieklok
kunjenietironiseren.'