Hoe speelt FloraHolland in op veranderende aanvoerpatronen?

Magazine verschijnt 12 x per jaar
#9, september 2012
Magazine
Resultaten onderzoek Klantopinie | p 9
Snijbloemendistributie Aalsmeer wordt vernieuwd | p 14
Tuinbouw en overheidsbeleid; wat doet Greenport Holland? | p 22
Vooruitkijken | p 6 en 7
Hoe speelt FloraHolland
in op veranderende
aanvoerpatronen?
Highlights
2
Highlights
Unieke stagiair bij FloraHolland
Drukbezochte bloemenevenementen
Jan Lachner, jong, ondernemend en creatief.
De bloemenevenementen van augustus en begin september trokken
traditiegetrouw veel bekijks. Het Varend Corso Westland trok
425.000 bezoekers, een record. Bij de Flower Parade Rijnsburg ging
het om en nabij de 250.000 mensen. Ook de bloemententoonstellingen in Naaldwijk en Noordwijk werden goed bezocht.
FloraHolland was overal van de partij. In het Varend Corso
Westland had de boot van FloraHolland als thema
‘Zien en gezien worden’. De praalwagen in Rijnsburg had als thema
‘Ik hou van bloemen’.
Op 17 augustus zond EenVandaag op Nederland 1 een item
uit over het verhaal van de 25-jarige Fransman Jan Lachner.
Voor zijn project Euro-Jobs had hij 33 verschillende banen in
33 verschillende landen in 33 weken. Overal zocht hij een voor
dat land kenmerkende baan. Zo werkte hij in Ierland in een
pub, in Spanje was hij flamencoleraar, op Cyprus reisagent. In
Nederland was FloraHolland een logische keus voor een week.
Jan wilde ontdekken en laten zien wat de verschillen zijn
tussen de Europese landen en culturen. En waar zie je dat
beter dan op de werkvloer? Inmiddels concludeert hij dat er
helemaal niet zo veel verschillen zijn tussen landen en
mensen, en dat Europa eigenlijk één groot land is. Hij wil met
zijn project jongeren inspireren en laten zien dat je met durf
en een open houding veel kan leren en bereiken.
In een wereld die moderniseert en meer virtueel en internationaal wordt, is Jan Lachner het type medewerker dat
FloraHolland zoekt, jong, ondernemend en creatief.
Maarel Orchids: geslaagde open dag
Nolina Kwekerijen blinkt uit op Plantarium 2012
Veel bezoek bij Maarel Orchids.
Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van Albert Heijn konden
mensen in augustus leveranciers van de Zaanse grootgrutter
bezoeken. Zo wilde Albert Heijn laten zien waar Hollandse
bloemen, potplanten, groenten en vlees in de supermarkt vandaan
komen. De open dag werd in het hele land bij circa 175 boeren en
telers georganiseerd en trok in totaal ruim 35.000 bezoekers. Maarel
Orchids in Maasdijk, producent van Phalaenopsis, nam ook deel.
“Geweldig om mensen bij ons op de kwekerij te ontvangen”, vertelt
Arno van der Maarel. “De enthousiaste reacties maakten het voor
ons extra leuk om onze teeltwijze te laten zien. Er was een route
uitgezet in de verwerkingshal en in de kas, en onze medewerkers
vertelden over het proces en de techniek erachter.”
De stand van Nolina Kwekerijen uit Woubrugge is vorige maand op
Plantarium door de VKC-jury uitgeroepen tot de beste groene
stand. De jury motiveerde die beslissing als volgt: het thema
‘communicatie’ was als uitgangspunt gebruikt en consequent
doorgevoerd in de uitvoering. De stand is open en toegankelijk.
Er is goed gebruikgemaakt van ‘color blocking’, planten op kleur bij
elkaar dus, en de gebruikte planten waren van uitzonderlijke
kwaliteit.
Index
3
Colofon
FloraHolland Magazine is het maandelijks verschijnende
relatiemagazine van FloraHolland.
Redactieadres
FloraHolland Magazine, Postbus 220, 2670 AE Naaldwijk
T 0174 – 63 35 65, E-mail [email protected]
FloraHolland Magazine
Index
Coöperatie
Column
Voor informatie over of wijzigingen in de toezending van dit
blad kunt u 0174 – 63 36 66 bellen of e-mailen naar
[email protected].
Adverteren in FloraHolland Magazine?
Bel Martijn Haas van SierteeltNet/GroenteNet, T 06 – 3476 7068.
Van de bestuurstafel 4
Een probleem dat geen probleem had mogen zijn 5
Veilingachtergronden FloraHolland speelt in
op veranderende aanvoer
Wat vinden klanten van de dienstverlening?
Pilot nieuw kwaliteitssysteem van start
HubWays ontgroeit het stadium van praten
Marktadvies, wat kun je er mee?
FloraHolland, de (on)bekende werkgever
Mensenwerk
wordt gemaakt door Piet Kralt, Nancy Bierman,
Krijn Schuitemaker, Willem Goedendorp, Van Deventer bv,
Fotostudio G.J. Vlekke, Frank Bonnet, Ronald Segaar,
Lé Giesen, Foto Ruben, Gerard van Rossum en anderen.
6
9
10
11
12
13
10
Snijbloemendistributie Aalsmeer
wordt vernieuwd 14
Veilingachtergronden
Promotiebus, nu ook voor bloemen 16
Flor@live, direct contact met veilingmensen 17
Bedrijvigheid JoGrow knokt voor betere positie groene planten 18
Bloemenbureau Holland en de productpromotie 21
Opinie
Greenport Holland werkt aan sterke tuinbouw 22
18
Over de grensImportkweker
25
Nieuws
Omzetcijfers en terugblik Ride for the Roses 26
22
Het drukproces van dit blad voldoet aan de meest strenge eisen op het
gebied van milieu en gezondheid. Dit tijdschrift wordt gedrukt op
FSC-gecertificeerd papier. De folie voor de verpakking van FloraHolland
Magazine bestaat uit de grondstoffen polyethyleen c.q. polypropyleen.
25
Coöperatie
4
Adviesraden worden breed ingeschakeld
Op steeds meer terreinen schakelen bestuur en directie de Adviesraden Bloemen en
Planten in. In de onlangs gehouden bijeenkomsten van de Adviesraden ging het onder
meer om de rechten en plichten van leden en de toekomst van Connect.
De vraag is of je dit uitgangspunt onder
alle omstandigheden kunt volhouden.
Ook leden kunnen door een onverwachte
meeraanvoer de markt beperken. Wil je de
klok sterk houden, dan moet je niet alleen
naar de techniek kijken, maar ook naar de
regelmaat van aanvoeren in relatie tot de
verwachte vraag op een marktplaats.
Dat de Adviesraden een belangwekkend
advies uit te brengen hebben op dit punt,
moge duidelijk zijn.
Een ander onderwerp van belang is de
toekomst van Connect. In de snel
veranderende wereld moet Connect
veranderen van gericht op bemiddeling
naar gericht op commerciële
dienstverlening.
Ook leden kunnen door een onverwachte meeraanvoer de markt beperken
Eerder al (in mei) hadden de Adviesraden
beeld- en oordeelsvormend over het
onderwerp rechten en plichten gesproken.
Eind september leidde dit tot een advies. Bij
het ter perse gaan van dit nummer van
FloraHolland Magazine was dat advies nog
niet bekend. Wel is duidelijk dat het advies
onder meer zal gaan over de mate van
toegang tot de afzetinstrumenten van de
coöperatie. Aan niet-leden kunnen op dit
punt beperkingen worden opgelegd. Leden
hebben daartoe onbeperkte toegang.
Bestuursvacature
Zoals bekend is bestuurslid Tom van der
Houwen eind dit jaar op grond van het
rooster aftredend en niet herkiesbaar.
Leden hebben gelegenheid gehad om
kandidaten in zijn plaats voor te dragen.
Inmiddels hebben de eerste gesprekken
met kandidaten plaatsgevonden.
Zodra de kandidaat bekend is, wordt zijn
of haar naam bekend gemaakt.
Tekst: Piet Kralt
FloraHolland: vertrouwen in Frederique’s Choice
FloraHolland neemt een minderheidsbelang in Frederique’s Choice Europe BV.
Frederique’s Choice, opgezet door
voormalig topmodel Frederique van der
Wal, is een van de eerste consumentenmerken voor bloemen en planten.
FloraHolland gelooft in het toepassen van
merken bij bloemen en planten en ziet
toekomst in virtuele afzet bij consumenten
via een webshop. Frederique’s Choice richt
zich hoofdzakelijk op online verkoop.
Dankzij dit samenwerkingsverband, dat
door Retail Services is opgezet, kan de
veiling de ontwikkelingen van dit verkoop-
kanaal in Nederland en Europa van
dichtbij volgen. Zo is meerwaarde uit de
markt te halen en is rendementsverbetering
voor het retailerschap en de deelnemende
kwekers te realiseren.
Samenwerking
Frederique’s Choice wil een toonaangevende speler in Europa worden (op langere
termijn ook wereldwijd). Samen met
FloraHolland kan deze ambitie sneller
waargemaakt worden. FloraHolland heeft
een schat aan ervaring, productkennis en
rechtstreeks toegang tot de bron.
Het merk Frederique’s Choice is hoog
gepositioneerd in de markt en verkoopt
online handgebonden boeketten met een
eigen, herkenbare stijl. Frederique van der
Wal stelt persoonlijk de gehele collectie
samen met specialisten uit het vak. De
collectie bevat naast handgebonden
boeketten mondgeblazen glasvazen, pot/
plant combinaties en unieke lifestyle
producten rondom bloemen, planten en
bloembollen. De collectie planten in
bijpassende sierpotten worden in een eigen
shop in shop via de betere tuincentra
verkocht.
Column
5
Een probleem dat geen probleem had mogen zijn
Piet Kralt
Hoofdredacteur FloraHolland Magazine
Heel vroeger, toen Bloemenveiling Flora nog zelfstandig was,
schreef ik ook al columns. Een van die columns (uit mei
1997) droeg de titel Domme kwekers. Hij ging over te grote
lengteverschillen in tulpen en over een bericht van de
Consumentenbond over residu op snijbloemen. U ziet: er is
niets nieuws onder de zon.
In die column omschreef ik Domme kwekers als kwekers die
zichzelf en de sector in diskrediet brengen, door de wijze
waarop zij produceren, sorteren en transporteren. Helaas is
die omschrijving nog steeds actueel.
Ik rakel dat oude verhaal (uiteraard) niet zonder reden op.
Een groot Duits supermarktconcern kondigde onlangs aan
alleen nog bloemen en planten te verhandelen die onder
MPS-A of een daarmee vergelijkbaar certificaat zijn geproduceerd. Dat is op zich geen verrassing. Iedereen die de laatste
jaren niet onder een steen heeft gelegen, had kunnen
voorspellen dat dit zou gebeuren. Vooral in de Duitstalige
landen en in het Verenigd Koninkrijk gebruiken retailers het
milieu om zich bij hun afnemers positief te profileren. Dat
hebben ze niet gisteren verzonnen. Het milieu speelt in de
Duitse samenleving al honderd jaar een rol. Die rol is de
afgelopen decennia alleen maar prominenter geworden. Dat
had ons niet mogen ontgaan. Toch is dat bij sommige van ons
wel gebeurd (of ze keken gewoon de andere kant op). Nu
leidt deze aankondiging in Nederland Bloemenland tot
onrust. Want hebben we wel voldoende MPS-A producten
in de kwaliteit en de sortering die dit supermarktconcern
vraagt? En zo niet, raken we dan een grote klant kwijt als
Nederlandse bloemisterij?
Dit is een probleem dat nooit een probleem had mogen
worden. Al sinds de jaren tachtig is de milieubelasting door
de sierteelt een issue. Als sinds 1995 biedt MPS de mogelijkheid tot registreren en om onder MPS-A te produceren.
Te veel kwekers hebben die mogelijkheid uit gemakzucht
laten liggen, en nu zitten we met de gebakken peren.
Natuurlijk is registreren extra werk en is MPS-A niet voor
elk gewas haalbaar. Maar in plaats van dat probleem aan te
pakken, hebben veel kwekers niets gedaan. Jammer, want
er hadden al veel meer registrerende kwekers moeten zijn.
En nu moeten ze er als de wiedeweerga komen, willen we
geen grote klanten verliezen. Want als er één schaap (lees
Duitse discountsupermarkt) over de dam is, volgen er
meer.
U bent toch geen domme kweker?
Coöperatie
6
FloraHolland wil inspelen op de nieuwe realiteit
Op het eerste gezicht lijkt 2012 een goed sierteeltjaar. Ondanks matige zomerprijzen zette
FloraHolland tot en met augustus circa vier procent meer om dan vorig jaar. Veel andere
sectoren zouden daar jaloers op zijn. Maar, het aantal stuks op de klok daalt en de directe
afzet groeit sterker. Dat heeft gevolgen voor de exploitatie. De veiling zal aan die nieuwe
realiteit het hoofd moeten bieden.
Door bijsturing en aanpassingen, blijft het exploitatieresultaat in
2012 in de buurt van de begroting. Maar om in 2013 en later een
financieel en operationeel gezond bedrijf te behouden, zijn verdere,
meer structurele, maatregelen nodig. Die maatregelen zullen
onderdeel uitmaken van het jaarplan 2013. Dit artikel gaat niet over
deze maatregelen. Eenvoudigweg omdat ze nog worden uitgedacht
en uitgewerkt. Wel gaan we hier in op de achtergronden van deze
ontwikkelingen. Dat doen we samen met operationeel directeur
Rens Buchwaldt.
Waarom verschuift er aanvoer van de klok naar de directe
stromen?
“Dat heeft met marktontwikkelingen te maken, vooral met het feit
dat kwekers, klanten en eindklanten graag meer direct zakendoen,
en met technologische ontwikkelingen. Voor veel kwekers is het
commercieel noodzakelijk om verder te kijken dan de veilingklok.
De technologie stelt hen daartoe in staat. Er zijn aanbodsbanken.
Kwekers kunnen met hun product in webwinkels terecht. Omdat ze
direct contact met hun afnemers willen, hebben ze zelf verkopers in
dienst of persoonlijke verkopers van FloraHolland Connect.
Kwekers kiezen meer voor welke markt ze produceren. Ook hebben
ze de instrumenten om hun product af te zetten zoals zij dat willen.
Bovendien speelt de groei van de sector zich verder van Nederland
af. De productiegroei zit in de importlanden, de afzetgroei in
Oost-Europa. Het spreekt niet vanzelf dat het Nederlandse cluster
die groei accommodeert en dat heeft gevolgen voor FloraHolland.”
Wat betekent die ontwikkeling voor de dienstverlening van
FloraHolland?
“Vroeger waren veiling en klok synoniem en was de dienstverlening
afgestemd op de veilingklok. Nu zijn er meer afzetinstrumenten,
met de daaraan verbonden dienstverlening. Veel kwekersbedrijven
zijn groter geworden. Dat stelt hen in staat dingen zelf te doen, die
ze vroeger niet konden. De kweker kiest zijn eigen wijze van
afzetten en daarmee het daaraan verbonden dienstenpakket.
Maar daarbinnen besluit hij ook nog eens diensten wel of niet af te
Rens Buchwaldt: Meer flexibel zijn om te kunnen voldoen aan de marktvraag
Coöperatie
7
De kweker kiest zijn eigen wijze van afzeten
Wat betekent dit voor de exploitatie van FloraHolland?
“De vraag naar onze traditionele kern- en basisdiensten neemt af.
Die diensten zijn sterk gekoppeld aan de klokafzet. Daalt die, dan
daalt de vraag naar diensten mee. Bij de directe afzet brengen
kwekers steeds vaker zelf de transactie tot stand zonder onze
bemiddelingsdiensten te gebruiken.
Onze traditionele diensten zijn meestal collectief. Nu de kweker
zelf zijn afzetmethode kiest (en dus de daaraan gekoppelde
dienstverlening) is er minder belangstelling voor collectieve
diensten.
FloraHolland heeft altijd sterk geïnvesteerd in middelen en mensen
om transacties tot stand te brengen en de kloklogistiek af te
wikkelen. Maar nu kwekers steeds meer zelf transacties tot stand
brengen, wordt het gebruik van die middelen en de inzet van onze
mensen minder vanzelfsprekend.
Zeker zo belangrijk is dat we een stabiele rol in de sector
willen blijven vervullen. FloraHolland biedt betalingszekerheid aan haar leden en helpt mee bij het ontwikkelen van de
sectorinfrastructuur. Die positie kunnen we alleen behouden
als we financieel weerbaar blijven.”
Wat staat FloraHolland te doen?
“We bekijken de hele bedrijfsvoering. We denken na over de
capaciteit en de flexibiliteit van onze mensen en onze ruimtes,
over tarieven, over het gebruik van logistieke middelen en
over de dienstverlening in de directe stromen. Flexibiliteit zal
in het hele verhaal een kernbegrip zijn. We moeten als bedrijf
op alle fronten meer flexibel zijn om te kunnen voldoen aan
de marktvraag. Misschien schaffen we oude diensten af, maar
er zal ook oog zijn voor het nieuwe. We moeten ons echter
realiseren dat er voor veel van de nieuwe diensten minder
capaciteit – in mensen en middelen – nodig is dan voor de
traditionele diensten. Minder diensten die gekoppeld zijn aan
het tot stand brengen van transacties, meer diensten die leden
helpen om zelf transacties tot stand te brengen. Een klokinstrument waar meer maatwerk op mogelijk is. Digitaal en
persoonlijk advies aan kwekers om beter de markt op te gaan.
En logistieke dienstverlening die helpt om directe transacties
kosten efficiënt af te wikkelen. Er is ook nog het nodige te
winnen door samenwerking. Onder meer in de consortia die
we momenteel helpen opzetten. En we kunnen internationaal
aanbod beter binden door betere commerciële en financiële
diensten.”
“We zullen een aantal stevige stappen moeten zetten”,
besluit Rens Buchwaldt. “Zodat we kunnen inspelen op de
veranderde commerciële verhoudingen binnen de keten.
Maar vooral zorgen dat FloraHolland als internationaal
handelsplatform sterk blijft voor haar leden en klanten.”
Nu kwekers steeds meer zelf transacties tot stand brengen, wordt het gebruik van die middelen en de inzet van onze mensen minder vanzelfsprekend
Tekst: Piet Kralt
nemen. Welke diensten hij afneemt, hangt af van de kwaliteit en de
prijs ervan bij FloraHolland en bij dienstenaanbieders buiten
FloraHolland.”
ALLESKUNNER.
Eindeloze
mogelijkheden met
snijheesters
Kolster B.V.
snijhortensia’s
hypericum, pioenen,
symphoricarpos en vele
andere succesvolle rassen
Bel voor een gratis catalogus
of bezoek onze websites:
www.kolster.nl
www.magicalworld.eu
tel: 0172 217090
fax: 0172 218197
e-mail: [email protected]
Van thermisch gevormde Hangpotten tot en met
bijpassende Accessoires: Bij Pöppelmann TEKU∏
houden we alles in eigen hand. Uw aanspreekpunt
als het om planten gaat.
800 producten in 2000 varianten.
Uitstekende leveringsmogelijkheden.
Want: TEKU∏ maakt het verschil.
De hagelnieuwe TEKU∏catalogus is uit! – Bestel nu:
+49 4442 982-1604
Pöppelmann GmbH & Co. KG · Kunststoffwerk-Werkzeugbau
Bakumer Straße 73 · 49393 Lohne · Deutschland
Telefon +49 4442 982-1604 · Fax +49 4442 982-342
[email protected] · www.poeppelmann.com
Veilingachtergronden
9
Klant wil meer erkenning en
duidelijkheid over koers en strategie
Het in juni gehouden onderzoek Klantopinie heeft zichtbaar gemaakt hoe klanten over de dienstverlening van
FloraHolland denken. Onlangs werden de resultaten bekend. Belangrijkste conclusie is dat een kleine meerderheid
van de klanten in algemene zin tevreden is over FloraHolland. Slechts een kleine groep geeft aan ontevreden te zijn.
Tekst: Piet Kralt
Aspecten die tevredenheid en
ontevredenheid beïnvloeden
“Vooral grote klanten vinden de koers en
strategie van FloraHolland onduidelijk”,
stelt manager Klantenservice &
Relatiemanagement Cees Hoekstra. En hij
vervolgt: “Tegelijkertijd geven de grote(re)
klanten aan eigenlijk geen keuze te hebben
als het gaat om de vraag waarom ze zaken
doen met FloraHolland. Hoewel meer dan
de helft van de klanten vertrouwen in
FloraHolland heeft, geeft ook een kwart
aan dat vertrouwen vanwege die
onduidelijkheid en gebrek aan keuze niet
te hebben. Deze groep is veelal ook
minder tevreden. Uiteraard zijn er ook
veel meer concrete aspecten die de
klanttevredenheid beïnvloeden, zoals
bijvoorbeeld het functioneren van de
klachtafhandeling. Binnen de dienstverleningsprocessen zijn het vooral de
betrouwbaarheid en de snelheid van het
afleveren. Het onderzoek levert tal van
aanknopingspunten tot verbetering op.
Die moeten we de komende tijd
aanpakken. Het doel is om bovengenoemde punten die de ontevredenheid
veroorzaken, om te zetten in punten die
juist een bijdrage leveren aan een grotere
tevredenheid over de totale dienstverlening. Een belangrijke conclusie is dat
FloraHolland moet ‘bouwen aan
vertrouwen’ van haar klanten, om zo een
bestendige en duurzame relatie met hen
verder uit te bouwen. De resultaten van
het onderzoek worden de komende
weken gepresenteerd. Intern, maar ook
aan de VGB. FloraHolland presenteert
eind oktober een actieplan over de
aanpak van de verbeterpunten”.
Tevreden Minder tevreden
Ruim twee derde deel van de klanten is
tevreden over de inkoopinstrumenten
klok en KOA. Deze tevredenheid geldt
voor zowel de aanbodinformatie als de
productkwaliteit. Wel wordt er extra
aandacht gevraagd voor de processen
rondom aanbodinformatie (productfoto’s), keur en zelfkeur.
De wijze waarop de relatiemanagers hun
klanten in contact brengen met andere
afdelingen en de snelheid waarmee zij
hulp bieden stemt tot tevredenheid.
Over het algemeen geldt dat kleinere
klanten en klanten op de kleinere
locaties meer tevreden zijn over
FloraHolland in het algemeen dan
grotere klanten en klanten op grotere
locaties.
De betrouwbaarheid en de snelheid van
afleveren worden op de grootste locaties
duidelijk slechter beoordeeld dan op de
kleinere locaties. Ook de dienstverlening
van FloraHolland Connect kan volgens
onze klanten beter, vooral waar het de
beschikbaarheid en de tijdigheid van
product- en prijsinformatie betreft. De
mate van tevredenheid is gemiddeld
lager naarmate de klanten groter zijn.
Datzelfde geldt voor de klachtafhandeling. Ook hier zijn grote klanten
kritischer dan kleine. Dat is deels te
verklaren uit het feit dat grote klanten
dikwijls complexere problemen met de
veiling hebben dan kleinere. Overigens
geeft dertig procent van alle klanten aan
het afgelopen jaar geen enkel probleem
met de dienstverlening te hebben gehad.
Bij de kwekers lag dit vorig jaar op twintig procent.
Klanten zijn tevreden over klok en KOA
Veilingachtergronden
10
Alstroemeria, de kweker garandeert
Sinds kort hebben de alstroemeriakwekers meer mogelijkheden om zich te onderscheiden op de klok. Dat gebeurt
in een pilot ten behoeve van een nieuw kwaliteitsbeleid voor de klokaanvoer. Daarin maakt de kweker zelf keuzes.
Hij is eindverantwoordelijk voor zijn partij-informatie en zijn productkwaliteit, en handelt eventuele klachten zelf
af met de koper. De informatie-uitwisseling tussen koper en kweker moet de samenwerking in de keten versterken,
met een tevreden eindklant als eindresultaat.
Tekst: Piet Kralt
Vanuit de koper geredeneerd, komen er in
het nieuwe kwaliteitsbeleid twee productstromen. De ene stroom wordt onder
kwaliteitsgarantie aangevoerd, de andere
niet. De kweker geeft de kwaliteitsgarantie
per partij, op grond van heldere regels, zelf
af of laat deze controleren door de veiling.
De kwekers kunnen er ook voor kiezen om
partijen zonder de kwaliteitsgarantie aan te
voeren.
Groeiend enthousiasme
“Voorafgaand aan deze pilot hebben we het
nieuwe kwaliteitsbeleid besproken met de
FPC’s en de Adviesraden. Veel kwekers zijn
persoonlijk bezocht”, zegt manager
Kwaliteit Nico Jansen in de Wal. “Kwekers
waren eerst gereserveerd, maar al snel
groeide hun enthousiasme. Zij willen hun
kopers graag laten zien hoe betrouwbaar
hun product is. Kopers zijn afwachtend
kritisch, al worden ze minder kritisch als
we het verhaal uitleggen. Een koper zei te
hopen dat het garantielabel hem extra
betrouwbare kwekers oplevert. We kiezen
voor een pilot met Alstroemeria. Er komt
ook nog een plantenpilot. Een werkgroep
van alstroemeriakwekers heeft geholpen bij
het voorbereiden van deze pilot en bij het
opstellen van de regels ervoor. De FPC
Alstroemeria heeft ingestemd en is
enthousiast.”
Regels ontstaan werkende weg
“De door de werkgroep ontwikkelde regels
zijn uitgangspunt voor de pilot”, vertelt
projectleider Margareth Pennings. “Indien
nodig kunnen we ze aanpassen. Het is een
echte pilot, een proef. Aan het eind van de
pilot halen we het net op. Het kan zijn dat
de betrokken kwekers en kopers zo enthousiast zijn dat we dit snel gaan uitrollen naar
andere producten. Het kan ook dat we samen
besluiten dat het huidige beleid nog steeds
prima is. Wellicht zijn er meer pilots nodig
om meer ideeën te toetsen. In ieder geval
gaat alles in nauw overleg met kwekers en
kopers.”
De belangrijkste regels
In deze pilot worden speciale kwaliteiten
nog niet extra onderscheiden.
De belangrijkste criteria en regels voor
de Garantiepartijen zijn:
• de kweker garandeert dat de aanvoerinformatie van deze partijen 100%
betrouwbaar is;
• het betreft partijen van A1- of
A2-kwaliteit, voorzien van representatief beeldmateriaal;
• kwekers hebben een herkeurpercentage lager dan 1 over de laatste
tweehonderd partijen.
De eventuele klachten worden binnen
een halfuur afgehandeld door de kweker.
Gebeurt dat om welke reden dan ook
niet, dan zorgt FloraHolland binnen een
uur voor de afhandeling.
Tijdens de pilot gaan de keurmeesters de
partijen controleren maar worden er
geen correcties toegepast voor de klok.
Deze informatie wordt wel dagelijks
gebruikt om de pilot te monitoren, te
bewaken en acties te ondernemen waar
dat nodig is.
Alstroemeria pilotproduct voor nieuw
kwaliteitsbeleid
Veilingachtergronden
11
Groen licht sector voor volgende fase
HubWays
HubWays laat zich misschien wel het beste omschrijven als ‘de centrale knoop’ van de sector, als het
gaat om sierteeltvervoer. Trefwoorden zijn efficiënt, toekomstbestendig, samenwerking en coördinatie.
Na een uitgebreide onderzoeksfase, logistieke analyse en marktonderzoek is er groen licht voor de
Tekst: Krijn Schuitemaker
volgende stap.
“We hebben laten zien dat het werkt en de
sector is enthousiast”, aldus projectmanager
Michiel van Veen. “We sluiten de projectfase
af. Straks is er een bedrijf, een N.V., voor ons
allemaal - dus voor de sector.” Van Veen
noemt de projectfase geslaagd omdat het
project dicht bij de ondernemers is gebleven.
“Wat levert het mij als ondernemer vandaag
al op als ik met HubWays werk? Op welke
kosten kan ik besparen zonder er moeite
voor te doen? Dat zijn praktische vragen
voor ondernemers en in het project hebben
we die steeds in ons achterhoofd gehouden.
Ondernemers blijven ondernemen. Dat
kunnen we met HubWays zelfs een versnelling geven.”
Bouwen
De directie van FloraHolland en het
VGB-bestuur hebben groen licht gegeven
voor de verdere uitbouw van HubWays. Ook
tijdens de ledenvergadering van Transport
en Logistiek Nederland (TLN) is, na
unaniem positieve besluitvorming, een
steunbetuiging uitgesproken. HubWays lijkt
er dus te gaan komen. Maar er is nog niets
tastbaars. Van Veen: “Dat gaat snel veranderen. Tot en met voorjaar 2013 bouwen we
aan een digitaal platform. Het bedrijf
Eyefreight staat in de startblokken om
hiermee, als partner van HubWays, aan de
slag te gaan. Zij hebben bewezen dit te
kunnen. De grote uitdaging is connectiviteit.
Oftewel, hoe sluiten we de sector op dit
platform aan? Als sierteeltsector spreken we,
door de FlorEcom-standaard, digitaal al
dezelfde taal. Dit geeft ons een enorme
versnelling in de ontwikkeling.” Groot
voordeel van het HubWays-platform is dat er
per ondernemer (kweker, koper, transporteur) nog maar één connectie nodig is. Dus
niet talloze connecties – en investeringskosten - tussen allerlei platformen die er al
zijn of zonder HubWays er zouden komen.
Van Veen: “Vanaf de zomer van 2013
bewijzen we wat we beloofd hebben.”
Kweker A ontvangt via het HubWaysplatform een elektronische order
op zijn smartphone. Als de order
is bevestigd, wordt automatisch
de planning van zijn vervoerder
geïnformeerd (voorlopige en
definitieve transportopdracht).
FloraHolland Connect krijgt
een EAB toegestuurd. Vanuit
het planningsysteem van de
vervoerder wordt de levering aan het
handelsbedrijf bevestigd, inclusief
het leveringstijdstip. Nergens hoeft
meer informatie te worden ingevoerd
in allerlei systemen. Ondertussen
kan elke partij in de keten steeds
volgen waar de order fysiek is en of
de levering op schema ligt (tracking
& tracing). Vervoerders kunnen
gemakkelijk transportopdrachten
combineren of collega-vervoerders
inschakelen door de Elektronische
Transport Opdracht weer aan te
bieden aan HubWays.
De logistieke analyse die is uitgevoerd
voor HubWays heeft de sector veel
inzicht opgeleverd. Op termijn
kan HubWays een rol spelen in het
verbeteren van de dienstverlening
op KOA-transporten en bij
aanvoerlogistiek, zoals het aanvoeren
op één locatie. Voor vervoerders biedt
HubWays de mogelijkheid tot betere
samenwerking en het verbeteren
van processen, door volledig digitale
ordering en planning. Kijk op www.
HubWays.nl voor meer informatie.
Veilingachtergronden
12
Marktadviezen leveren concrete
resultaten op
De afdeling Marktadviezen van FloraHolland adviseert individuele kwekers en ontwikkelt
concepten op maat. In de praktijk leveren zowel deze marktadviezen als de ontwikkelde concepten
Tekst: Piet Kralt
voor de betrokken kwekers concrete resultaten op. In dit artikel drie voorbeelden hiervan.
Klanten leren kennen Anders leren kijken Een beter assortiment Chrysantentelers David en Rochus van
Tuijl telen op drie locaties en veilden
onder drie verschillende namen.
“Totdat we de afdeling Marktadvies
lieten onderzoeken wie onze klanten
zijn en hoe zij ons zien”, vertelt David
van Tuijl. “Met ons product en onze
betrouwbaarheid zat het wel goed,
maar het schortte aan duidelijkheid.
Wij dachten dat we evenveel naar
Rusland als naar Engeland afzetten.
Maar het Russische aandeel bleek
beduidend lager. Nu is ons assortiment
aangepast en dat merk je gelijk. Verder
bleken onze klanten onze drie namen
onduidelijk te vinden. Daarom veilen
we nu alles onder de naam Linflowers.
Die naam verwijst naar de voornaam
van onze vader.
We zoeken klanten nu op. Op een
drukbezochte open middag hebben we
verteld wie wij zijn en hoe wij de
toekomst zien. Dat heeft onze
klantcontacten verstevigd, maar het
kan nog beter. Bijvoorbeeld door
jaarlijks onze voornaamste afnemers te
bezoeken.”
“Een kweker heeft een verhaal en hij
produceert een product met een
verhaal”, zegt Wijnand Termoshuizen
van Pannekoek Orchideeën. “De
consument wil die verhalen horen.
Voor één van onze producten hebben
wij een merkconcept laten ontwikkelen.
Dat heeft ons geleerd anders naar
producten te kijken. Het concept bracht
het bijzondere van het product in de
verpakkingen en alles daaromheen.
Het product werd een merk. Geen
product, maar een beleving.
Een concept is meer dan de zoveelste
nieuwe hoes. De afdeling Marktadvies
ontwikkelt concepten vanuit de
ondernemers- en de productwaardes.
Daardoor dekt de merknaam echt de
waardes van het product. Die productwaardes op hun beurt verschaffen de
handel concrete informatie over het
product en bieden de consument
beleving. Marketing hoort te zijn
ingebed in de commerciële organisatie
van kwekers. Daar hoort conceptontwikkeling als onderdeel bij. Zo bezien
geven de diensten van de afdeling
Marktadvies concrete meerwaarde.”
Voor chrysanten- en lisianthusteler
Ricardo Jansen bracht de afdeling
Marktadvies de afzetmarkten in kaart.
Jansen liet zich bovendien coachen in
de benadering van kansrijke afnemers.
“Omdat ik twee teelten heb, moet de koper het gezicht achter mijn product kennen. Toen ik vorig jaar weer chrysanten
ging veilen, zat ik aanvankelijk onder de
middenprijs. Totdat ik een paar klanten
had opgezocht.
Waar mijn chrysanten heengaan, wist ik
wel. Voor Lisianthus lag dat anders.
Toen ik mijn voornaamste afnemers
kende, ben ik daar langsgegaan met
mijn iPad met foto’s. Die tip uit het
onderzoek trok veel aandacht. Zulke
details onderstrepen je verhaal.
De cijfers onderstreepten dat mijn
lisianthusafzet erg versnipperd was.
Ik had geen vast assortiment. Nu teel ik
Lisianthus zoals ik chrysanten teel.
Twee rassen, en vaste aantallen.
Al met al een goede investering, die
duurder was geweest als dit onderzoek
door mensen buiten FloraHolland was
gedaan.”
Veilingachtergronden
13
Business Course
Duurzaamheid
maakt FloraHolland
hoort
aantrekkelijk bij
hbo en wo
bijstudenten
onze filosofie
De wereld waarin FloraHolland opereert
”Leveranciers
verandert. Meer
hebben
digitaal,
voormeer
ons een
internationaal,
gezicht. Wij meer
bezoeken
directe
hun bedrijven
productstromen. Nieuwe diensten moeten
en plannen
de bedrijven
samen
van
het
leden
assortiment
beter in en
de de
markt
productie.
helpen Ook
zetten.
als Voor
hetzelfde
die
nieuwe diensten zijn medewerkers nodig
artikel
met andere
op de klok
competenties.
even goedkoper
Ondanks
is, blijft
de huidige
die planning
hoge werkloosheid
overeind.
houden hoogopgeleiden de komende jaren
Tegelijkertijd
goede kansen
eisen op
wede
gecertificeerde
arbeidsmarkt.producten.
FloraHolland
Zo moet
kunnen
in wij
dit segment
onze
dus goed bekendstaan als werkgever, maar
klanten
op dit
eenmoment
kwalitatief
staat
goed,
FloraHolland
duurzaameigenlijk
product helemaal
leveren voor
nieteen
bekend.
faire De Business Course moet daar verandering
prijs. in
Duurzaamheid
brengen.
hoort bij onze filosofie.”
Tekst: Piet Kralt
Met de Business Course wil FloraHolland
zich onder studenten van hbo-opleidingen
en universiteiten profileren als een
aantrekkelijke werkgever. De Business
Course is een wedstrijd voor vier teams van
studenten uit uiteenlopende studiedisciplines. Zij krijgen een maand de tijd om een
bepaalde bloem of plant op bijzondere wijze
in de markt te zetten. Vervolgens brengen
ze hun ideeën in drie dagen tijd daadwerkelijk in praktijk, samen met kwekers en
veilingmensen. De plannen en de uitvoering ervan worden beoordeeld door een
deskundige jury. En er zijn prijzen te
winnen. Het bijzondere aan de Business
Course is dat er aandacht voor zal zijn bij
media die aansprekend zijn voor de
doelgroep (bijvoorbeeld Radio 538). In
september worden de deelnemers
geworven. Vervolgens ontstaan er teams,
die in opdracht van een kweker en gecoacht
door een veilingmedewerker, met ideeën
komen. Zoals gezegd, de beste ideeën
worden uitgevoerd en dat laatste gebeurt
tijdens de Business Course in november.
Hoger opgeleiden straks nodig
Waarom heeft FloraHolland de komende
jaren meer hoogopgeleide medewerkers
nodig? Daar zijn twee redenen voor te
vinden. De eerste is dat er relatief veel
medewerkers de komende jaren hun
pensioenleeftijd bereiken. In de meeste
gevallen moeten die mensen vervangen
worden door jongeren. De tweede reden is
Zet een plant in de
markt op jouw manier.
Met de FloraHolland
Business Course.
dat de aard van de werkzaamheden
binnen FloraHolland aan het veranderen
is. Tot nu toe hebben de meeste werkzaamheden binnen de veiling met het
klokproces te maken. Aanvoerlogistiek,
kwaliteitscontrole en distributie zijn
belangrijke activiteiten en het meeste
werk daar is van lager en middelbaar
niveau. Nu er klokomzet verschuift naar
de directe stromen, ontstaat er straks
behoefte aan andere medewerkers.
FloraHolland is een aantrekkelijke
werkgever, zo ervaren hoogopgeleiden die
er komen werken. Maar de naam
FloraHolland is onder de doelgroep nog
te weinig bekend. Slechts 37 procent van
de hbo’ers en wo’ers is bekend met de
naam FloraHolland. En dat terwijl het
fenomeen bloemenveiling onder potentiële hoogopgeleide werknemers wel
positieve associaties oproept. Het product
spreekt aan, evenals de dienstverlening.
Mensen die FloraHolland (leren) kennen,
zien het als een sociaal en innovatief
bedrijf. Maar er is nog veel onbekendheid.
Vandaar deze Business Course. Wij raden
u aan om de media te volgen, want daar
zal de naam FloraHolland vaak vallen.
Mensenwerk
14
Mensenwerk
Tekst: Krijn Schuitemaker
15
Werk maken van vernieuwing
De plannen liggen klaar en als alles volgens die planning verloopt, beschikt FloraHolland Aalsmeer nog voor de piekperiode
van 2013 over een up-to-date verdeelvloer. Na de piek worden dan nog Voice, de spraakgestuurde distributie, en
gemechaniseerde buffers ingevoerd. “De drie verdeelgebieden van nu, twee loopgebieden en de centrale verdeling, gaan
plaatsmaken voor één groot verdeelgebied”, aldus manager Logistieke Operatie Ron van ’t Hoog. “De producten worden
vanuit de koelcellen aangevoerd via twee gemechaniseerde buffers. Deze buffers worden aangestuurd door ons logistieke
besturingssysteem.” De nieuwe verdeelhal wordt gerealiseerd om de dienstverlening aan klanten te verbeteren. Ronald Teerds,
manager Logistiek: “stabielere doorlooptijden en minder fouten bijvoorbeeld. Daarnaast kunnen we efficiënter omgaan met
het werkaanbod en ook qua veiligheid en andere arbo-zaken voor medewerkers gaan we erop vooruit.” Er wordt in de
verdeelhal een aantal arbotechnische verbeteringen doorgevoerd. Van ’t Hoog: “Aflopende buffers bijvoorbeeld, waardoor er
niet meer aan karren geduwd of getrokken hoeft te worden.” Bestuur en directie hebben groen licht gegeven. Het project ligt
nu ter advisering bij de ondernemingsraad. De start voor de werkzaamheden staat gepland in het laatste kwartaal van dit jaar.
Begin 2015 zal de herinrichting van het bloemenproces in Aalsmeer afgerond zijn.
Veilingachtergronden
16
Laagdrempelig in contact met de klant
Een promotiebus vol anthuriums reed begin september als proef langs diverse
Tekst: Nancy Bierman
groothandelaren. De promotieronde leverde enthousiaste kwekers en klanten op.
John van Breugel, verkoper segment
groothandel bij FloraHolland Connect: “De
Monsterbus met planten doet al jaren
wekelijks zijn ronde. Voor bloemen is er nu
nog onvoldoende aanbod om dat met
dezelfde frequentie op te pakken. Tijdens
een gesprek met selectiebedrijf Anthura
Flowers kwam het idee boven om een
promotiebus, met het anthuriumaanbod en
nieuwe anthuriumsoorten, een week lang
langs exporteurs te laten rijden. De eerste
ronde langs 36 exporteurs in Naaldwijk,
Aalsmeer en Rijnsburg volgde vervolgens
begin september.
Telers van materiaal, afkomstig van
Rijnplant en Anthura, gaven hun producten
mee en waren deels tijdens de tour
aanwezig. Op die manier konden zij, onder
begeleiding van de chauffeur van de
Monsterbus, het sortiment presenteren en
informatie geven over het product, de
veildagen en het bedrijf. Klanten konden
ook kennismaken met nieuwe soorten. Van
Breugel: “Bij iedere noviteit stond een
spaarvarkentje. Exporteurs lieten wij
vervolgens muntjes verdelen over de
producten die zij het meest veelbelovend
vinden. Dat geeft inzicht in de wensen van
de exporteurs.”
Contact tussen klant en teler
In dit proces regelt FloraHolland de
vrachtwagen en de bezoeken. Van Breugel:
“Vooral voor kwekers die minder snel
contact met hun klanten zoeken, kan deze
dienst interessant zijn. Niet alle kwekers
zijn gewend om actief bij hun klanten op
bezoek te gaan, terwijl klanten het erg
waarderen om de kwekers zelf eens te
spreken. Het is een goede manier om het
eigen product onder de aandacht te
brengen. Is het contact eenmaal gelegd, dan
zoeken klanten en kwekers elkaar daarna
gemakkelijker op. De bezoekronde spreken
wij ook met de kwekers door om de
inzichten te delen. Kwekers ontvangen daar
ook een verslag van.”
Jeroen Ammerlaan van Anthurium
Adventure was drie dagen van de partij.
“Ik juich dit initiatief echt toe. Het is een
mooie, laagdrempelige manier om in
contact te komen met de handel. Als ik dit
zelf zou willen organiseren, dan kost het al
veel moeite om na afloop van het veilen op
één dag drie klanten te spreken. Je moet
dan ook nog klanten uitzoeken die relatief
dicht bij elkaar zitten. Ook verkopers krijg
je niet zo snel aan tafel. Bij een van de
exporteurs kwamen ze met zijn achten in
de vrachtwagen kijken. Dat is leuk. Na het
eerste contact staat de deur in ieder geval
op een kier voor een vervolggesprek. Het is
een uitgelezen kans voor kwekers om hun
assortiment bij de handel onder de
aandacht te brengen. Ook voor kwekers van
andere producten is dit interessant.”
Proef
De promotiebus met bloemen is een proef,
maar ideeën voor de toekomst zijn er bij
Van Breugel zat. “Afhankelijk van het
succes kunnen we nadenken over een
vervolg. Te denken valt dan aan themabussen rond de feestdagen en kwekerscollectieven die gezamenlijk hun aanbod in
beeld brengen. En ook een bus ter promotie
van het aanbod op de FloraHolland Trade
Fair is een mogelijkheid.”
Vragen of interesse?
Neem dan even contact op met uw
contactpersoon bij FloraHolland
Connect.
John van Breugel: “Niet alle kwekers zijn het nog
gewend om bij hun klanten langs te gaan.”
Veilingachtergronden
17
Praat live mee over veilingzaken met Flor@live
Op maandag 8 oktober tussen 17.00 en 18.00 uur organiseert FloraHolland een webcast, Flor@live. U kunt
daaraan meedoen via www.floraholland.com. Tijdens de webcast kan iedereen online en live vragen stellen aan
manager Veilen en Kwaliteit Dirk Hogervorst. Die vragen worden dan direct beantwoord. De kwestie waarover u
vragen kunt stellen, is: moet het kopersnummer bij het tot stand komen van transacties zichtbaar blijven in het
klokfront? Later dit jaar is er bij enkele productgroepen namelijk een pilot, waarbij dit niet het geval zal zijn. De webcast is bedoeld om daar een discussie over te voeren.
De webcast is een communicatiemiddel
dat voor verschillende doelgroepen
aantrekkelijk is. Het is een alternatief voor
klankborden met hun vergaderingen en
verslagen. Je kijkt er thuis naar. Dat
scheelt reistijd en is dus duurzamer. En
omdat de inhoud van de webcast bewaard
blijft, kun je bepaalde details later gewoon
terugzien.
Het mooie van deze aanpak is dat
FloraHolland heel direct toetst hoe
bepaalde beleidsvoornemens bij leden en
klanten vallen. Je kunt echt luisteren naar
de kweker of de koper, want je bent direct
met hem in gesprek.
In deze eerste editie van Flor@live
reageert alleen Dirk Hogervorst namens
de veiling op vragen.
Tekst: Piet Kralt
Bij Flora@live wordt grotendeels van dezelfde techniek gebruik gemaakt als bij het in beeld brengen
van de algemene ledenvergadering. Maar Flor@live is wel interactief
Een webcast is een live videostream )een
soort tv-uitzending) die u via het internet
op uw pc, iPad of mobiele telefoon kunt
volgen. Naast de videostream wordt ook
een powerpointpresentatie getoond.
FloraHolland brengt op die manier al de
algemene ledenvergadering bij mensen die
daar niet bij kunnen zijn. Het bijzondere
van de webcast Flor@live is de interactiviteit. U kunt schriftelijk online vragen
stellen, die live tijdens de uitzending
worden behandeld. Zijn er teveel vragen om
in een uur te behandelen, dan leest u de
antwoorden korte tijd later op www.
floraholland.com. Ook worden er pollvragen getoond waar u als kijker live aan
kunt deelnemen. Vooralsnog is hier sprake
van een pilot. Afhankelijk van het verloop
daarvan wordt bezien of dit voor herhaling
vatbaar is.
Flor@live, een Bloei!-initiatief
Flor@live is een project dat voortkomt uit
het Bloei!-traject. Onder de noemer Bloei!
volgen medewerkers van FloraHolland een
traject om de (bedrijfs)cultuur te verbeteren. Dat laat ze zien dat het van hun
gedrag en hun vaardigheden afhangt hoe
goed FloraHolland inspeelt op de uitdagingen van de markt van vandaag. In het
kader van Bloei! hebben groepen medewerkers onder meer ideeën ontwikkeld om
leden en klanten beter aan FloraHolland te
binden. Flor@live is het winnende idee.
Hoe doe je mee aan Flor@live?
Maandag 8 oktober tussen 17.00 en 18.0
uur is dus het moment waarop de eerste
webcast Flor@live plaatsvindt. Iedereen
kan meedoen, leden, klanten, medewerkers en andere belangstellenden.
Binnenkort krijgen alle kwekers en
kopers een aankondiging van Flor@live.
Bij die aankondiging zit een link. Het
enige dat u hoeft te doen om de webcast
(live) te kunnen volgen is uzelf
aanmelden via een registratiepagina.
Vervolgens hebt u toegang tot de
webcast en kunt u uw vragen afvuren.
De medewerkers die Flor@live hebben
bedacht en ontwikkeld hopen op een
stevige discussie.
Bedrijvigheid
18
John Grootscholten: “Samenwerking is de toekomst”
De opa van John Grootscholten startte JoGrow in 1922. John nam het bedrijf
in 1996 over van zijn eigen vader. In Kwintsheul kweekt hij een honderdtal
verschillende soorten en maten groene kamerplanten en een breed
seizoensgebonden assortiment Dianthus en Hydrangea.
De groene kamerplant heeft het zwaar in de markt. Het
marktaandeel zakte tussen 2002 en 2011 van 43% naar
23%, met daarbij ook nog eens een steeds dalende
middenprijs. Grootscholten wijt het aan de teruglopende
interieurmarkt en het imago van de groene plant. “20%
van de kantoren staat momenteel leeg en in winkels
gebeurt te weinig in de groene hoek. Daar zie je nog
steeds diezelfde groene plant staan als tien jaar geleden.”
Toch is er, volgens Grootscholten, vernieuwing in de
groene kamerplanten te vinden. “Ik denk dat er te weinig
handelaren bij ketens op bezoek gaan. Zelf heb ik bijna
dagelijks een klant op bezoek om onze presentatie met
actueel aanbod te bekijken. Klanten nemen bovendien
vaak hun eindklanten mee. Tijdens de huisbeurs met de
telersvereniging heb ik hier ook veel klanten over de
vloer. We presenteren dan gezamenlijk een aantrekkelijk
en actueel aanbod van groene kamerplanten en bol-oppot, voor als de kerstboom er weer uitgaat.”
Maatwerk
Grootscholten: “Wij kweken onze producten op een
oppervlakte van 30.000 vierkante meter, maar ook hier
worden de verkoopeenheden kleiner. Via de webshop
bestellen klanten soms een bakje of zelfs één plant. Met
onze omvang en ons assortiment krijgen wij een kar
gelukkig snel vol. Dan houd je de transportkosten in de
hand. Maatwerk is onze kracht en houdt ons aantrekkelijk voor onze klanten. Met kleinere partijen testen wij
bovendien onze nieuwe soorten. Maar het blijft natuurlijk eenvoudiger om grote volumes af te zetten.”
One-stop-shopping
60% van zijn productie verschijnt onder de vlag van
Decorum. De meeste producten van JoGrow gaan naar
Duitsland, Rusland, Zweden, Frankrijk, België en
Zwitserland. 15% komt voor de klok en 25% gaat via
FloraHolland Connect naar de andere dealers.
John Grootscholten met de Aglaonema Cutlass die nieuw is in Europa
Bedrijvigheid
19
Diverse soorten Aglaonema
BV Nederland
Hij ziet kansen in plantpresentaties, generieke activiteiten,
publiciteit en storytelling. Grootscholten: “Ik heb gezien dat de
omzet op de winkelvloer met 25 procent kan stijgen met een goed
schappenplan en planten die je mooi op kleur en hoogte presenteert. Ook de duurdere planten gaan dan over de toonbank.”
Om kansen te benutten moeten we denken als BV Nederland, vindt
Grootscholten. “Samenwerking is de toekomst. Dat geldt zowel voor
de handel als voor toeleveranciers en kwekers onderling.”
De FPC splitste zich op in een FPC Grote groene en bonte kamerplanten en import, en in een FPC Kleine groene en bonte kamer-
JoGrow, one-stop-shopping in exclusiviteiten
planten. Grootscholten is voorzitter van de eerstgenoemde FPC.
Voor de groene kamerplanten ligt er nu een marktplan dat is
afgestemd en besproken met beide FPC’s. Hierin staan activiteiten
en doelstellingen voor de groene en bonte kamerplant voor de
komende jaren. Met dit marktplan willen veiling en FPC’s al in
2013 een betere verkoop en prijs realiseren.
Grootscholten is redelijk tevreden over de samenwerking met de
veiling. Ik zie zeker vooruitgang. “Nu de structuur staat en wij vaste
aanspreekpunten in de veiling hebben, kunnen we stappen gaan
zetten. Samen met de veiling en Bloemenbureau Holland.”
Kerstboom eruit, kamerplant erin
Wilt u een actueel aanbod aan groene kamerplanten en bol-oppot producten van telersvereniging Decorum Company zien?
Kom dan op woensdag 12 en donderdag 13 december van 09.00
tot 17.00 uur, en op vrijdag 14 december van 09.00 tot 14.00 uur,
naar JoGrow aan de Hoenderparklaan 153 in Kwintsheul.
Tekst: Nancy Bierman
Kwaliteit en een veelzijdig assortiment vindt Grootscholten
belangrijk. “We zijn een one-stop-shopping adres in exclusiviteiten.” Om exclusief te kunnen blijven, vliegt hij om het jaar naar
Midden-Amerika om daar producten te zoeken die hier nog niet op
de markt zijn. Ook in Midden-Amerika is het een kwestie van
gunnen en gegund worden. Je moet het echt samen doen.” Hij heeft
moeite met het prijsvechten bij de standaardproducten. “Volgens
mij gaat het namelijk niet om het laatste dubbeltje meer, als de
uitstraling van de plant super is.”
Verhuur van Deense Containers en Platen
Website www.rojaalplant.nl
Telefoon 070 317 01 80
Nieuwe
rasseN Voor
succesVol
oNderNemeN!
Kompleet geïnstalleerd € 1895,- excl. BTW en transport
Snijheesters-Pioenrozen-Vaste
planten
Handelskwekerij
Verheijen
Veredeling en vermeerdering van:
Veredeling
Vermeerdering
Keuze uit veelen
succesvolle
rassen!
o.a.planten - Pioenrozen
Snijheesters - Vaste
Meer info: www.bloemenfoto.com
Hypericumrassen
Oostermiddenmeerweg 31, 1771 RR Wieringerwerftel: 0227 555 329 - mobiel: 0653 310 463
Vaste planten
zoals:
[email protected]
- www.verheijenplants.nl
Lysimachia Marilyn®,
Physalis ,,Benjamin®” ,, Jumbo®”
en natuurlijk
het bestaande sortiment
Praktijkgerichte teeltinformatie tijdens de teelt
beschikbaar d.m.v bedrijfsbezoeken-email-fax-tel.
bbv-do it 120509.indd 1
10-05-2012 11:17:59
Bedrijvigheid
21
Bloemenbureau Holland
Duurzaamheid
hoort
blijft
actief
in productpromotie
bij onze
filosofie
”Leveranciers
”Hoewel
veelhebben
mensen
voor
denken
ons een
dat
gezicht.
ons Projectbureau
Wij bezoeken hun
is bedrijven
opgeheven,
en plannen
blijft
Bloemenbureau
samen het assortiment
Holland gewoon
en de productie.
ook aan
Ook
productgerichte
als hetzelfde
artikel op de
promotie
doen.
klok even
Helaas
goedkoper
kunnenis,we
blijft
geen
die planning
productcampagnes
overeind.
meer
Tegelijkertijd eisen we
meefinancieren,
zoals
gecertificeerde
we dat deden
producten.
vanuitZo
het
kunnen
Projectbureau.
wij onze
klantennu
Maar
een
we
kwalitatief
productgerichte
goed, duurzaam
promotie
product
in onze
leveren
dagelijkse
voor een faire
prijs. Duurzaamheid
activiteiten
integreren,
hoort bij
kunnen
onze filosofie.”
we wel effectiever werken.”
De rozen
van Coop
Schweiz hebben
het
Ivo
Brautigam:
“Productgerichte
promotie
Max Havelaar certificaat en komen dus niet
gaat
gewoon
door”
meer uit Nederland
Tekst: Piet Kralt
Directeur Ivo Brautigam van
Bloemenbureau Holland beseft dat het niet
meer meefinancieren vanuit het collectief
tot onrust heeft geleid. Juist nu kiezen veel
productgroepen (ook via de FPC’s) voor
productgerichte promotie. De ogenschijnlijke opheffing van het Projectbureau leek
roet in het eten te gooien. Maar dat valt
enorm mee.
Kennis en ervaring
“Productgroepen die bij ons over productpromotie komen praten, zijn zeer welkom”,
vervolgt Brautigam. “Ze kunnen de kennis,
de ervaring en het netwerk van
Bloemenbureau Holland benutten.
Bloemenbureau Holland maakt frequent
gebruik van internet. Geen platform over
bloemen en planten wordt zo goed bekeken
als het onze. De consument pikt er echt
informatie op. We maken volop gebruik
van social media. Door gebruikerstips door
te spelen, maar ook door er allerlei
activiteiten op te organiseren waarmee
consumenten aan de slag kunnen. Leuke
dingen, die niet duur zijn om te organiseren
en die grote aantallen internationale
consumenten aantrekken. Je kunt er zelfs je
nieuwe roos of lelie op introduceren. En wil
je een grotere campagne, dan kan dat ook.”
Consumentgerichte campagnes
Bloemenbureau Holland biedt product-
groepen of individuele telers daarnaast vier
maatwerkmogelijkheden voor productgerichte campagnes: de winkel in, de straat
op, het web op en de media in. Bij de winkel
in gaat het om promotie op winkelniveau,
bij internationale bloemisten, groothandels,
tuincentra en supermarkten. Eventueel
versterkt door activiteiten op de website en
de social media van Bloemenbureau
Holland. De straat op gaat over publieksactiviteiten zoals de deze winter georganiseerde Nationale Tulpendag, of de
bloemenregen in Amsterdam en Madrid
tijdens de WK-finale. Bij het web op wordt
de al bestaande belangstelling voor de
website en de social media van
Bloemenbureau Holland benut. De media
in richt zich op aandacht voor producten in
de media via free publicity of via gerichte
reclame. Deskundigen van Bloemenbureau
Holland kunnen zulke campagnes
begeleiden.
Dichter bij de kweker
“Nu de activiteiten van het Projectbureau
onderdeel van onze reguliere activiteiten
zijn, staan we dichter bij de kweker”, stelt
Ivo Brautigam. “De kweker krijgt van ons
een goed marketingadvies op basis van de
vier maatwerkmodules. Ze kunnen het zo
simpel, complex, duur of goedkoop maken
als ze zelf willen.
Het wegvallen van de medefinanciering
leidt vooralsnog niet tot minder productgerichte promotieprojecten. We gaan bij de
productgroepen langs. Om ze onze aanpak
te presenteren. Daar hebben we vertrouwen
in. Temeer omdat onze opdrachtgevers
gebruik kunnen maken van onze sterke
consumentenpositie op internet en ons
internationale netwerk in de belangrijkste
exportlanden. www.bloemenbureauholland.nl is een sterk merk op het web. Surf
eens langs, bekijk wat we doen en bekijk de
film over onze promotieactiviteiten van de
laatste jaren!”
Opinie
22
De sector moet trendsettend blijven
”Leden van FloraHolland mogen van Greenport Holland verwachten dat het
vernieuwing zoekt en ondernemers een spiegel voorhoudt. Niemand hoeft het altijd
met ons eens te zijn, zolang wij tuinbouwondernemers maar aan het denken zetten en
hen scherp in het vizier houden bij beleidsmakers en politici. De acute problemen van
individuele bedrijven in zwaar weer kan geen enkele organisatie of overheid oplossen.
Wel kunnen we samen bouwen aan een toekomst voor tuinbouwondernemers. Samen ideeën ontwikkelen, zodat onze tuinbouw als geheel sterker wordt.”
Voorzitter Loek Hermans van Greenport Holland kent de beperkingen van zijn organisatie.
Tegelijkertijd benadrukt hij het belang van ketenbrede actie om de Nederlandse tuinbouw wereldwijd
leidend te houden. Hermans vertelt over het werk van Greenport Holland en de Topsector Tuinbouw en
Uitgangsmaterialen.
Tekst: Piet Kralt
Nummer 1 blijven
“Nederland is tuinbouwland nummer 1 in de wereld. Andere landen willen ons naar de kroon steken.
Greenport Holland en de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen ontwikkelen strategieën om onze
voorsprong te behouden. Eind vorig jaar heeft het tuinbouwbedrijfsleven, verenigd in Greenport
Holland, de Uitvoeringsagenda 2012-2016 vastgesteld met concrete projecten rondom vier thema’s. Dat
zijn Meer met minder, Voedselveiligheid en –zekerheid, Gezondheid en welbevinden en
Samenwerkende waardeketen. De aansturing van projecten gebeurt door mensen uit de bedrijven in de
sector. Een van onze kernpunten is dat we inspelen op trends. De wereld verandert snel, het consumentengedrag verandert mee en consumenten stellen steeds meer en andere eisen. In die omgeving moet de
Nederlandse tuinbouw trendsettend blijven en blijven vernieuwen. Dat lukt alleen in samenwerking.
Wij zoeken het in onze projecten sterk in wat we crossovers noemen. Hoe kan de tuinbouw profiteren
van wat er in andere (top)sectoren (logistiek, IT, creatieve industrie) gebeurt? In grensgebieden van
wetenschappelijke disciplines ontstaan de belangrijkste vernieuwingen. Zo is het ook hier.”
Het moet als keten
“Als de tuinbouw met één mond spreekt, wordt hij gehoord. Toen ik voorzitter van MKB-Nederland
werd, was het tussen ons en VNO-NCW water en vuur. Terwijl er veel overlap was in onze werkterreinen. Op een gegeven moment besloten Bernard Wientjes (voorzitter VNO-NCW – red.) en ik te gaan
samenwerken. Nu is het bedrijfsleven zowel in Den Haag als in Brussel goed vertegenwoordigd. Zo kan
het ook in de tuinbouw. Natuurlijk zijn er deelbelangen van telers, handelaren en zaadhuizen. Van
bloemen, planten, bomen en groente. Maar, die belangen hangen wel samen. Nederland heeft alle
mogelijkheden. We hebben excellente veredelaars, telers en handelaren, logistieke en andere experts. In
samenwerking tussen die partijen is meerwaarde te halen. De ketenconsortia, die FloraHolland helpt
oprichten, zijn daar een voorbeeld van. De afzetcoöperatie kan haar leden ook op andere terreinen
helpen. Uit mijn MKB-tijd herinner ik mij dat een individuele supermarkt te maken kreeg met een
stuntactie van een groot concern. De man zocht en vond medestanders om het product nog goedkoper
te kunnen aanbieden, en kreeg prompt van de NMa het verwijt van ongeoorloofde prijsafspraken.
Binnen FloraHolland kun je in vergelijkbare gevallen constructies maken, waardoor je voldoet aan de
mededingingsvoorschriften, maar toch niet tegen elkaar wordt uitgespeeld.
Problemen zijn niet altijd te voorkomen, maar door ketensamenwerking kun je wel de gevolgen beperkt
houden. Bijvoorbeeld door samen tracking & tracingsystemen te ontwikkelen. Dan kunnen we, als zich
weer zoiets als EHEC voordoet, binnen een paar uur reageren en het probleem lokaliseren.
Opinie
23
Voorzitter Loek Hermans van Greenport Holland
Die betrouwbaarheid geeft Nederland
Tuinbouwland meerwaarde.”
Overheidsgeld en
sectorverantwoordelijkheid
“We hebben als topsector minder overheidsgeld beschikbaar dan we hadden gehoopt.
Begrijpelijk in deze tijd. Er zijn nog wel
mogelijkheden. Veel politieke partijen
nemen in hun programma’s extra geld voor
research op. En samen met andere topsectoren kunnen we nieuwe kansen zoeken, de
eerdergenoemde crossovers.
Toch kan niet alles wat we willen. Dus
moeten we samen prioriteren. Vroeger was
de sector geneigd om voor iedereen een
stukje onderzoek op te tuigen. Nu moeten
we ons richten op kansrijke projecten, ook
als daardoor bepaalde sectoren wat minder
onderzoeksaandacht krijgen. Het kader
daarvoor ligt vast in onze
Uitvoeringsagenda en onze plannen voor
2013. Er zijn twee Topconsortia voor Kennis
en Innovatie opgezet (TKI’s). Het consortium voor uitgangsmaterialen doet vooral
fundamenteel onderzoek. Het tuinbouwconsortium doet meer toegepast onderzoek.
Ten slotte moeten we vermijden afhankelijk
te worden van overheidsgelden. Ik ben
voorstander van het behoud van de
mogelijkheid van een collectieve heffing.
Hoe je dat organiseert, is een kwestie van
uitwerking. In die uitwerking past dat
ondernemers en groepen ondernemers zelf
de gelegenheid krijgen om researchprojecten te organiseren.
Nogmaals, dat helpt de teler van vandaag niet bij zijn alledaagse zorgen. Toch gaat
Greenport Holland door. Want er zijn nieuwe ideeën nodig, waardoor Nederland
Tuinbouwland qua samenwerking sterker komt te staan.”
Meer informatie over Greenport Holland en de Uitvoeringsagenda 2012-2016 vindt u
op www.greenportholland.com.
Wat doet Greenport Holland concreet?
Veel onderwerpen uit de Uitvoeringsagenda 2012-2016 van Greenport Holland zijn ook
voor onze sector relevant. Hier een selectie.
Thema
Projecten
Meer met minder
- Opzet slimme logistieke ketens.
- Opstellen goed post harvest protocol voor geconditioneerd
multimodaal containertransport (o.a. voor zee- en
railtransport).
- Modernisering teeltareaal: nieuw verdienmodel
herstructurering, nieuwe ideeën voor innovatieve
ruimtelijke concepten.
Voedselveiligheid en - zekerheid
- Tuinbouw Digitaal: opstellen ICT standaarden, o.a. in
FlorEcom en bevorderen invoering daarvan.
- Versterken en vereenvoudigen fytosanitaire
controlesystematiek (ter bevordering export).
Gezondheid en welbevinden
- Onderzoek naar hoe groen gezondheid, welbevinden, milieu
en klimaat beïnvloedt.
- Innovatieve groenoplossingen voor woon-, werk- en
leefomgeving (stadstuinbouw, bouwen met groen en glas,
etc.).
Samenwerkende waardeketen
- Onderzoek naar internationale productstromen, gebruik
afzetinstrumenten en consumentenvoorkeuren.
- Onderzoek versterking afzet exclusieve cultivars via
bloemistenkanaal.
- Onderzoek mogelijkheden vermarkting
duurzaamheidsinitiatieven.
Ant Beeld
Een gebruiksvriendelijke
en betaalbare
fotomodule
Mogelijkheden:
• Beeldveilen op veilingen
FloraHolland en Plantion
• Productfoto’s koppelen
en verzenden in één
handeling
• Foto’s bewerken
• Logo en detailfoto’s
• Beeldbank synchronisatie
Aanschafprijs € 250,Onderhoud € 60,(prijzen excl. BTW)
Project1:Opmaak 1
08-06-2010
11:40
Pagina 1
T.C. kwaliteit Bodembedekkers in p9 6-pack
Mooie visuele handel voor de tuincentra.
Te leveren via FH connect.
Deze maand in de aanbieding:
HELLEBORUS NIGER
www.dejong-tuinplanten.nl
Voor meer informatie:
www.anteater.nl
A n t E a t e r
tel (073) 691 05 81
[email protected]
Schanseind 1, 4921 PM Made
Tel. 0162-681494 / e-mail: [email protected]
Europa’s grootste aanbod van tuinplanten
voor tuincentra en groothandel
30 monsterbeurzen per jaar
Dinsdag 07:30 - 14:00 uur
24/7 webshop
Volgende beurzen
• 25 september
• 9 oktober
• 23 oktober
Kerstbomen cash & carry
Open vanaf 12 november
7:30 - 17:00 uur
Zaagbomen vanaf 19/11
Nieuwe locatie voor alle komende beurzen:
Noorwegenlaan 37, Hazerswoude/ITC-Boskoop
GROEN-Direkt Boskoop BV
Noorwegenlaan 37
2391 PW Hazerswoude/ITC-Boskoop
Nederland
Tel.: +31 (0)172-211 576
Fax: +31 (0)172-212 174
[email protected]
www.groen-direkt.nl
Over de grens
25
“Het klimaat moet in je
voordeel werken bij de
productkeuze”
Paola en Stefano D’Alonzo: gekozen voor de Nederlandse en de Duitse markt
In de Italiaanse kustplaats Arma di Taggia, niet ver van de Franse grens, zijn de twee kwekerijen van
Sweet Pea Sanremo gevestigd. De afgelopen zeven jaar heeft het bedrijf vrijwel al zijn producten via
FloraHolland op de Europese markt afgezet.
“Oorspronkelijk waren de twee kwekerijen
afzonderlijke familiebedrijven, beide
gevestigd in de Riviera dei Fiori”, vertelt
Paola D’Alonzo. “Op het bedrijf van mijn
man Stefano werd destijds vooral
Alstroemeria geteeld. Mijn familie teelde
chrysanten.” Paola spreekt overigens
uitstekend Nederlands. “Na mijn universitaire studie in Italië heb ik vier jaar lang bij
Florist in De Kwakel in Nederland gewerkt.
Een mooie tijd, maar ik wilde op een
gegeven moment toch terug naar Italië.”
Paola had veel ervaring in de anthuriumteelt, maar besloot toch - op het inmiddels
samengevoegde bedrijf - iets nieuws te gaan
doen. “Dat is de Lathyrus, oftewel sweet
pea, geworden. Daar komt ook onze
bedrijfsnaam vandaan.”
Trosrozen
Op de kwekerijen van Sweet Pea Sanremo
worden ranonkels, anemonen, pioenen en
rozenbottels geteeld. Paola: “Van november
tot april staat alles in het teken van
ranonkels. De pioenen hebben we in het
voorjaar en in augustus zijn we gestart met
het oogsten van de rozenbottels. De
afgelopen tijd zijn we heel gericht op zoek
gegaan naar producten, waardoor we het
hele jaar rond werk hebben. De uitkomst
daarvan is dat we in het voorjaar van 2013
met trosrozen gaan beginnen. Dat worden
speciale soorten die we buiten kunnen telen.
Die keuze hebben we gemaakt op basis van
de wensen vanuit de Nederlandse en Duitse
markt. In Italië verkopen we vrijwel geen
producten meer.”
Klimaat
De ligging van de kwekerijen van Sweet Pea
Sanremo, dicht bij de Middellandse
Zeekust, staat garant voor veel licht. “En dat
levert bijzondere kleuren op. Als je dezelfde
trosrozen in Nederland zou telen, worden
ze veel lichter van kleur. Door de invloed
van licht en zon krijgen onze producten
onder andere een crême tot heel lichtroze
kleur. De afgelopen jaren hebben we geleerd
om in te spelen op de specifieke omstandigheden die we hier hebben. Het klimaat moet
een voordeel zijn en niet in je nadeel
werken.”
Bij Sweet Pea Sanremo werken tien mensen.
Paola: “We hebben, naast buitenteelt, ook
wat kassen. De trosrozen en ranonkels telen
we buiten.”
Vernieuwen
Paola en echtgenoot Stefano richten zich
met kun keuze voor nieuwe producten
volledig op de export. Paola: “De situatie op
de lokale markt zie ik op korte termijn niet
verbeteren.” Volgens Paola wordt het steeds
belangrijker om continu te zoeken naar
interessante en exclusieve producten. “Je
mag daarbij tegenwoordig vrijwel geen
foutje meer maken, want een verkeerde
keuze betekent dat je uit de markt bent.
Alstroemeria was altijd een interessant
product, maar in een paar jaar tijd was het
helemaal gebeurd en we moesten daar toen
echt mee stoppen. Het risico rondom de
keuze van je product is dus groter geworden,
en dat betekent dat je heel goed moet kijken
en observeren wat de markt vraagt.”
Nieuws
26
Cumulatief omzetoverzicht t/m week 38
Klokken FloraHolland
Omzet
(x 1000 euro)
Totaal FloraHolland
Omzet
mutatie
Verkocht
(x 1000 stuks)
Verkocht
mutatie
Gem. prijs
2012
Gem. prijs
2011
Omzet
(x 1000 euro)
Omzet
mutatie
Snijbloemen
1.376.141
0,5%
6.174.625
-6,0%
0,23
0,21
1.825.984
4,4%
Kamerplanten
311.735
-3,8%
266.446
-7,6%
1,19
1,14
1.121.767
2,2%
Tuinplanten
104.459
4,9%
142.213
-7,0%
0,75
0,67
316.354
8,4%
Som:
1.792.334
0,0%
6.583.284
-6,1%
0,28
0,26
3.264.105
4,0%
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw accountmanager of met de afdeling MarktInformatie (email: [email protected]).
Record Ride: 2,1 miljoen euro!
De op 9 september in Naaldwijk gereden
Ride for the Roses heeft een absoluut
recordbedrag opgebracht, 2,1 miljoen euro.
Dat brengt de totale opbrengst van vijftien
jaar Ride for the Roses op tien miljoen
euro. Al dat geld ging naar KWF
Kankerbestrijding voor het onderzoek naar
kanker.
De sierteeltsector heeft dit goede doel in
zijn hart gesloten. Evenals andere jaren
werd ook dit jaar daags tevoren de Pre Ride
for the Roses verreden.
Teams van sierteeltmensen reden vanuit de
sierteeltcentra in Nederland en vanuit
Herongen (D) naar de startplaats
Naaldwijk. Dat leverde het prachtige bedrag
van 435.000 euro op.
FloraHolland is partner van de Ride for the
Roses en steunt met geld, faciliteiten en
menskracht van heel veel vrijwilligers uit
de veiling.
In totaal reden circa 12.000 fietsers een
tocht, om daarmee het onderzoek naar
kanker te ondersteunen. Voor alle
afstanden was FloraHolland Naaldwijk
start- en finishplaats. Onnodig te zeggen
dat dit een enorme organisatie vergde, die
door veel vrijwillige hulp prima verliep.
Communicatieadviseur Conny van der
Hijden, zelf nauw bij de organisatie
betrokken, kijkt trots terug op de Ride for
the Roses 2012. “Ondanks de crisis 2,1
miljoen euro en 435.000 euro uit de
sierteelt. Plus de deelname van veel
sierteeltfietsers en de hulp van veel
vrijwilligers van binnen en buiten de
veiling.
Dat zegt iets over het belang dat mensen
aan dit goede doel hechten. Mooi als je daar
bij betrokken mag zijn.”
Volgend jaar is de Ride for the Roses bij
Plantion in Ede.
ER IS EEN ENERGIEMAATSCHAPPIJ DIE ER
NET ZO HARD VOOR MOET WERKEN ALS U.
Ondernemen vraagt veel energie. Letterlijk en figuurlijk.
ondernemers. We doen er alles aan om u zo goed mogelijk te
En u weet als geen ander dat het inkopen van die energie
adviseren en houden van heldere, transparante afspraken.
een groot verschil kan maken. Steeds vaker hét verschil.
We investeren flink in kennis van uw markt. Maar ook in
Daarbij heeft u een energiemaatschappij
nodig, die haar klanten net zo belangrijk
vindt, als u uw klanten. Die energiemaatschappij is DONG Energy. We zijn niet
heel erg groot en ook nog niet zo bekend
in Nederland. We weten dat we het elke
dag opnieuw moeten verdienen. Juist dat
maakt dat we veel gemeen hebben met
DAT IS DAN DUIDELIJK.
innovatieve producten. Zoals de DONG
ONDERNEMEN MET
DONG ENERGY
• Een persoonlijk adviseur
• Slim en op het juiste
moment inkopen
• Een helder, transparant
contract
Energy Alert, die de energiemarkt continu
volgt en u helpt om op het juiste moment
in te kopen. Het allerbelangrijkst vinden
we bereikbaarheid en persoonlijke aandacht. Meer weten? Maak een afspraak
met Wilma van Dijck (073) 616 02 05.
Of ga naar dongenergy.nl/ondernemen.
Onze insteek is duidelijk...
Boom & van Ketel: Met het licht op Groen
Oudeweg 141 - 2031 CC Haarlem
Postbus 1212 - 2001 BE Haarlem
[email protected]
T (023) 517 34 00
F (023) 532 81 39
www.boomvanketel.nl