FloraHolland neemt financiering onder de loep

Magazine
Kracht van de keten
De kracht van de beurs
Samen coöperatief
Sierteeltsector moet scherp blijven
op kwaliteit product voor Rusland
VERDIENSTELIJK
Experiment met veilen van roos
in een doos
FloraHolland
neemt financiering
onder de loep
Nummer 7 • 24 oktober 2015
Inhoud
1
Alstroemeria staat deze maand centraal. Fedor van Veen
van Together 2 Grow is druk bezig met de oogst van Alstroemeria, die ook wel Incalelie wordt genoemd. Dit product wordt
jaarrond gekweekt; het heeft zeven uur per dag zon nodig.
12-13
Kruisbestuiving. Het tv-programma Hollands Beste
Bloemstylist is weer elke zondagavond op de buis.
FloraHolland is dit jaar niet alleen bloemenleverancier van dit
succesvolle programma, maar ook sponsor en initiatiefnemer
van deze branchebrede promotiecampagne.
14-15
In actie. Het Van Gogh Museum werd begin september
geopend met een labyrinth van 125.000 zonnebloemen van
onze kwekers. Hoe kwam dit proces tot stand?
16-19
En verder
4-5. Samen coöperatief
Interview met financieel directeur Rens Buchwald over de
financiering van de coöperatie die onder de loep wordt
genomen.
6-7. Samen coöperatief
George Franke is secretaris en beleidsadviseur
fytosanitaire zaken bij de Vereniging van
Bloemenveilingen in Nederland (VBN). Hij volgt heel
nauwkeurig wat er allemaal gebeurt op fytosanitair
gebied. Zeker nu Rusland strengere grenscontroles
heeft ingesteld en zeer kritisch kijkt naar bloemen uit
Nederland.
20. #passionforflowers
VDE Plant uit Woubrugge onderscheidt zich met groene
kamerplanten. Karin van der Eijk: “We willen aan mensen
laten zien dat het leuk is om planten in huis te hebben.”
21. Anders denken
FloraHolland is actief bezig jonge consumenten te
bereiken met hippe ideeën. “Het is belangrijk om de
young influencers tussen 20 en 35 jaar te bereiken.
Zij zijn populair op social media.”
26.Op de grens
Friesland Campina heeft net als FloraHolland een
strategie voor 2020. Met merkkaas, zuiveldranken en
kindervoeding richt deze coöperatie haar pijlen op de
toekomst. Wat kan FloraHolland leren van Friesland
Campina?
QR-codes in FloraHolland Magazine
Af en toe treft u QR-codes aan in Magazine. Deze kunnen verwijzen
naar discussies op de Community, naar filmpjes op YouTube of
naar specifiek nieuws op www.floraholland.com.
Heeft uw smartphone nog geen QR-reader, dan kunt u deze
downloaden via uw app store. Komt u in Magazine een QR-code
tegen, zet dan uw QR-reader aan en richt de camera op de code.
Uw telefoon brengt u vervolgens automatisch naar de juiste
website.
Kracht van de keten. Vier verhalen rondom de
FloraHolland Trade Fair. Over de kracht van deze beurs die
begin november in Aalsmeer wordt gehouden.
Colofon FloraHolland Magazine, het relatiemagazine van FloraHolland, verschijnt acht keer per jaar en is ook te lezen op www.floraholland.com.
Redactieadres FloraHolland Magazine, Postbus 220, 2670 AE Naaldwijk, T 0174 – 632250,
E-mail [email protected]. www.twitter.com/floraholland, www.facebook.com/floraholland.
FloraHolland Magazine wordt gemaakt door Katja Bouwmeester, Rianne Nieuwenhuize, Piet Kralt, Willem Goedendorp, Van Deventer bv,
Fotostudio G.J. Vlekke, Nils van Houts, Cok van den Berg en Wim Zandbergen.
Voor informatie over of wijzigingen in de toezending van dit blad kunt u 0174 – 633666 bellen of e-mailen naar
[email protected].
Adverteren in FloraHolland Magazine? Bel Hans van Renssen van SierteeltNet/GroenteNet, T 06 81027688.
Het drukproces van dit blad voldoet aan de strengste eisen op het gebied van milieu en gezondheid. Dit tijdschrift wordt gedrukt op
FSC-gecertificeerd papier. De folie voor de verpakking van FloraHolland Magazine bestaat uit de grondstoffen polyethyleen c.q. polypropyleen.
2 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
De Kwestie
Inhoud
”Een klant moet zich welkom
voelen bij FloraHolland”
Een groep medewerkers van FloraHolland verbetert samen met de Samen Verbeteren
experts in een ‘Processenkwekerij’ het inschrijven van nieuwe klanten. De Processenkwekerij
is de manier waarop we binnen FloraHolland samen met het Samen Verbeteren programma
een proces in één klap flink kunnen verbeteren. De doorlooptijd van het inschrijfproces is nu
namelijk gemiddeld 67 dagen. En dat is veel te lang.
Het is goed om inzichtelijk te maken waar de pieken en dalen in een klantreis zitten.
Titia Posma werkt sinds augustus bij
FloraHolland. Titia is opgenomen in het
Samen Verbeteren team om zich te richten
op klantbeleving en customer journeys, waar
ze een specialisme in heeft opgebouwd.
Hierin is denken vanuit de klant altijd
het startpunt. “Een klant heeft altijd een
optelsom van ervaringen met een bedrijf en
dat bepaalt zijn beleving.” “Het inschrijven
van nieuwe klanten moet vernieuwd worden.
Zodat we het oude proces achter ons kunnen
laten. Voor klanten duurt het veel langer dan
ze verwachten. We doen niet genoeg om een
klant er doorheen te loodsen. Hij moet zich
welkom voelen bij ons.”
Klantreis
Volgens Titia, een van de Samen Verbeteren
experts, is het goed om inzichtelijk te
maken waar de pieken en dalen in de
klantreis zitten. Dit kan door het tekenen
van de customer journey (klantreis).
Dat is een middel om inzicht te krijgen
in klantbeleving. “Een klantreis kent
allerlei contactmomenten in de tijd. Welke
ervaringen de klant hierin opdoet, is
heel belangrijk. Als je pieken beleeft, dan
herinner je je een bedrijf op een positieve
manier. Als je ervaring vlak is, dan onthoud
je het niet.”
Met een andere bril
Vanaf eind september onderzoekt een
groep medewerkers van ons bedrijf
(onder andere Commercie, Finance,
Klantenservice, Accountmanagement) hoe
het inschrijven van nieuwe klanten op dit
moment verloopt.
“We gaan twee weken lang de klantreis
herontwerpen. En dat met alle mensen
die dagelijks met dit proces bezig zijn.
Dat wordt heel interessant. Het is echt
iets nieuws binnen FloraHolland. Het is
inspirerend om met elkaar te werken en
begrip voor elkaars mogelijkheden en
onmogelijkheden te hebben.
We willen hier bewust met een andere
bril kijken naar de contactmomenten en
de onderliggende interne processen.”
Het uiteindelijke doel is ervoor te zorgen
dat het inschrijven van onze nieuwe
klanten gestroomlijnder en ook effectiever
verloopt. “We willen de nieuwe klant op
een excellente manier verwelkomen.
En meerwaarde blijven bewijzen.
Dat kan door klantgerichter te denken,
én te doen.”
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 3
Samen coöperatief
FloraHolland neemt financiering
onder de loep
FloraHolland heeft plannen om de financiering van de coöperatie aan te passen. Waarom is dit het
juiste moment om naar de financiering te kijken? Wat stelt FloraHolland voor en wat betekent dat
voor u? Financieel directeur Rens Buchwaldt licht het toe.
“Met de strategie FloraHolland 2020
hebben we bepaald welke richting we
opgaan. Eén van onze doelstellingen
is de kosten met één derde omlaag
brengen. Een andere doelstelling is dat
wij gaan investeren in het programma
World Flower Exchange. We willen een
financieringsstructuur neerzetten die het
mogelijk maakt om met de uitvoering van
FloraHolland 2020 zo snel en efficiënt
mogelijk mee te bewegen.”
Coöperatieve financiering
“Daarbij kijken we uiteraard naar
financiering zoals dat bij een coöperatie
hoort. Een belangrijk en kenmerkend
aspect hierbij is ledenfinanciering. Het
zorgt voor binding, het geeft de organisatie
het vermogen om de strategie uit te voeren
en biedt continuïteit.De structuur van
die financiering moet dan natuurlijk wel
helder zijn, en passen bij de veranderende
bedrijfsvoering van de leden.”
Banken stellen andere eisen
De maatschappelijke ontwikkelingen
hebben ook invloed op onze
financiering. “Denk aan banken en hun
toezichthouders”, vervolgt Rens. “Zij
stellen tegenwoordig andere - vaak
strengere - eisen aan de partijen aan wie
ze geld lenen. Banken moeten voldoen aan
allerlei regels. Dat vertaalt zich in de eisen
die zij stellen aan partijen zoals wij aan wie
zij geld lenen.”
Exploitatieverlies
“Wat zeker ook meespeelt in de aanpassing
van de financiering van de coöperatie
is de reactie van leden op de manier
waarop het exploitatieverlies uit 2013 is
verwerkt. Het is een concreet onderdeel
uit de ledenfinanciering waar we veel
reacties en zorgen over hebben gehoord.
Reden genoeg om ook dat deel opnieuw
te bekijken in de financiering van onze
coöperatie .”
Voorstel
“De impact van deze vier aspecten
hebben we uitgebreid onder de loep
genomen. Daaruit komt een voorstel
om de financiering van de coöperatie
aan te passen, te vereenvoudigen en
te moderniseren. En dat gaat verder
dan op het moment dat het financieel
meezit een deel van een jaarlaag van
de ledenlening uit te keren, zoals in
het verleden wel eens is gebeurd. ” In
welke richting zoeken we de oplossing?
“We kijken naar drie hoofdlijnen,” legt
Rens uit. “Ledenfinanciering is nodig
en hoort bij onze coöperatie , maar hoe
kunnen we deze wel aanpassen zodat
het lidmaatschap aantrekkelijk blijft?
Kunnen we vereenvoudigen door de
participatiereserve en ledenlening om
te zetten in één systematiek? En hoe
houden we de bankfinanciering op een
verstandig niveau ten opzichte van
ledenfinanciering?”
Rens Buchwaldt, Financieel directeur.
Kom naar de regiobijeenkomsten
“Hoewel we gaan vereenvoudigen blijkt
de stap om daar te komen toch wel zo
complex dat we het onderwerp vooral
persoonlijk gaan toelichten,” vertelt Rens.
“Te beginnen bij de regiobijeenkomsten.
Er is dit najaar dus weer alle reden om een
bijeenkomst bij u in de buurt te bezoeken.”
Meer daarover vindt u op de pagina
hiernaast.
Kijk voor meer informatie
op ons dossier op internet:
www.floraholland/floraholland2020
“Er is dit najaar dus weer alle reden om een
bijeenkomst bij u in de buurt te bezoeken”
4 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
Samen coöperatief
Praat mee over uw coöperatie
In november en december worden, zowel in Nederland als daarbuiten, weer de gebruikelijke
regiobijeenkomsten gehouden. Het schema van data, tijden en locaties vindt u elders op deze pagina.
FloraHolland hecht veel waarde aan deze bijeenkomsten als platform voor discussie over de coöperatie.
Binnen de coöperatie gaat het erom de afzet van de leden zo goed mogelijk te organiseren, en klanten daarbij
zo goed mogelijk te helpen. Om die ambitie te kunnen invullen, is het noodzakelijk dat het beleid door de leden
wordt gedragen. De regiobijeenkomsten vormen bij uitstek een plek om daarover van gedachten te wisselen.
Financiën
Traditiegetrouw staat in elke regiobijeenkomst een
toelichting op en een discussie over het jaarplan op de
agenda. Belangrijk, want uit dat jaarplan vloeien de tarieven
voort, die volgend jaar aan de leden worden doorberekend.
Dit jaar vindt daarnaast een wat fundamentelere
discussie plaats met een financiële component. Binnen de
coöperatie – onder meer in de raad van commissarissen en
de Adviesraden – is de afgelopen tijd nagedacht over de
financiering van de coöperatie. Hoe doe je dat? Hoe zit het
met de verhouding tussen leden met een grote omzet en
leden met een kleinere omzet? Wat betalen leden en wat
betalen klanten? Vragen te over dus. Elders in dit blad vertelt
financieel directeur Rens Buchwaldt er meer over. Tijdens de
regiobijeenkomsten staat het onderwerp op de agenda.
Dit is zeker het geval voor het programma Het Nieuwe
Veilen. Voor dat programma zijn enkele scenario’s
ontwikkeld, die tijdens de bijeenkomsten met de leden
zullen worden besproken.
Algemene discussie over veilingzaken
De strategie FloraHolland 2020 wordt momenteel uitgewerkt
in een aantal programma’s. Waar daarvoor aanleiding
is, wordt de voortgang van die programma’s tijdens de
regiobijeenkomsten toegelicht.
Elke regiobijeenkomst heeft vaste onderdelen.
Zo is er een presentatie van de raad van
commissarissen. Die heeft dan net een tweedaagse
conferentie over de toekomst van de coöperatie
achter de rug. Tijdens de regiobijeenkomsten zal daar
over verteld worden. Een ander vast onderdeel is de
algemene discussie over veilingzaken. Leden, maar ook
veilingmensen, zien die discussie als een groot goed. Het
geeft leden gelegenheid om zonder tussenkomst van wie
dan ook te vertellen hoe zij over actuele veilingzaken
denken.
En het geeft veilingmensen de gelegenheid om de
mening van de leden op onversneden wijze te horen.
Wie wil dat zijn of haar stem wordt gehoord, die bezoekt
gewoon de regiobijeenkomst in de buurt.
Wanneer is de bijeenkomst in uw regio?
Regio
Locatie
Duin- en Bollenstreek
FloraHolland Rijnsburg
Oost-Nederland
Huissen
Oost-Brabant en Limburg
Sevenum
Aalsmeer/Flevoland
FloraHolland Aalsmeer
Oostland
Zoetermeer
West- en Midden-Brabant
Zuilichem
Noord-Nederland
FloraHolland Eelde
Westland-Oost
FloraHolland Naaldwijk
Noord-Holland
Heerhugowaard
Duitsland
Straelen
Rijn- en Veenstreek
Langeraar
Westland-Noord/-West
FloraHolland Naaldwijk
Zuid-Hollandse Eilanden en Zeeland Spijkenisse
Vlaanderen
Lochristi
Datum
Maandag 16 november
Dinsdag 17 november
Dinsdag 17 november
Woensdag 18 november
Woensdag 18 november
Maandag 23 november
Maandag 23 november
Dinsdag 24 november
Dinsdag 24 november
Donderdag 26 november
Dinsdag 1 december
Dinsdag 1 december
Woensdag 2 december
Donderdag 3 december
Het Nieuwe Veilen
Tijd
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
16.00 uur
• De algemene ledenvergadering vindt plaats op donderdag 17 december om 19.30 uur in Naaldwijk.
Zij wordt vanaf 18.00 uur voorafgegaan door een buffet.
• In Israël werden tussen 19 en 21 oktober regiobijeenkomsten gehouden.
In Kenia en Ethiopië zullen die plaatsvinden tussen 9 en 13 november.
• Raadpleeg voor meer informatie over de regiobijeenkomsten www.floraholland.nl.
• Alle leden ontvangen een persoonlijke uitnodiging voor de bijeenkomst in hun regio.
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 5
Samen coöperatief
Sierteeltsector moet scherp blijven
op kwaliteit product naar Rusland
George Franke is secretaris en beleidsadviseur fytosanitaire zaken bij de Vereniging van
Bloemenveilingen in Nederland (VBN). Hij volgt heel nauwkeurig wat er allemaal gebeurt op
fytosanitair gebied. Zowel aan de import- als aan de exportkant. Zeker nu Rusland strengere
grenscontroles heeft ingesteld en Rusland zeer kritisch kijkt naar bloemen uit Nederland.
George vindt dat we dit alles wel serieus moeten nemen en dat we te allen tijde scherp moeten
blijven op bloemen en planten die naar Rusland gaan.
George Franke is secretaris en beleidsadviseur fytosanitaire zaken bij de Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland (VBN).
6 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
Samen coöperatief
Ieder land waar de tuinbouwsector zaken
mee doet, stelt fytosanitaire eisen aan onze
bloemen en planten. Rusland stelt strenge
eisen, maar ook landen als Japan en de
Verenigde Staten kijken kritisch naar het
Nederlandse product. Wat maakt Rusland
dan tot een grillig land waarmee je serieus
moet omgaan? “De eisen die de Russen
stellen zijn niet van gisteren; die zijn al
meer dan tien jaar oud. Daarvoor waren er
al regelmatig afkeuringen en waarschuwingen, omdat het voormalige Oostblokland
geen verbeteringen zag. En dat is deels
terecht omdat in met name chrysanten
regelmatig Californische trips wordt aangetroffen.”
Grillig land
George begon, na een studie Tuinbouw aan
de Wageningen Universiteit, in de jaren
tachtig als beleidsmedewerker bij de VBN.
Toen was het Engeland dat de grenzen
sloot voor chrysanten, iets wat nu vrijwel
ondenkbaar is omdat Engeland bij de EU
hoort. Rusland is altijd al een grillig land
geweest dat wij goed moeten monitoren,
geeft George aan. Het sluiten van de Russische grens is niet nieuw. In 2004 sloot
Rusland voor het eerst de grens in verband
met de herhaaldelijke vondsten van Californische trips in Nederlandse producten.
Begin 2005 kon de export worden hervat
na overeenstemming over de aanscherping
van de fytosanitaire controles in Nederland.
In de loop van 2006 dreigde Rusland weer
met het sluiten van de grens na vondsten
van trips. Dat leidde in 2007 tot de toezegging van Nederland aan Rusland om alleen
nog maar bloemen en planten van tripsvrije
bedrijven naar Rusland te exporteren.
teit) en word door hen geïnformeerd over
belangrijke wijzigingen en ontwikkelingen.
En daarbij zorg ik ervoor dat mijn collegalobbyisten van de VBN (Henk van Ginkel en
Eveline Herben) over de juiste boodschap
beschikken, zodat zij zich goed kunnen
richten op de betrokken politici. Ten slotte
is ook de afstemming met andere partijen
binnen het bedrijfsleven en binnen FloraHolland van groot belang.”
Tripsvrij telen onmogelijk
Wat kan de sierteeltsector doen om
Californische trips te bestrijden?
George: “Het is onmogelijk om 100
procent tripsvrij te telen. Enerzijds is
het aantal gewasbeschermingsmiddelen
tegen trips beperkt. En dat leidt dan weer
snel tot resistentie wat het er ook niet
gemakkelijker op maakt.”
En biologische bestrijding,
hoe zit het daarmee?
“Er zijn maar weinig biologische bestrijders
die trips effectief bestrijden. Veel beesten
lusten de trips gewoon niet. De biologische
bestrijders zijn vrij kritisch”, lacht George.
Hij geeft ook aan dat lobbyen voor meer
chemische gewasbeschermingsmiddelen
ook een andere kant heeft. “We moeten
hier erg voorzichtig mee omgaan, omdat
we duurzaamheid als sector ook hoog in het
vaandel hebben staan. De tuinbouwsector
heeft al te vaak negatieve publiciteit over
het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen gehad. Wij moeten niet de indruk wekken dat we alleen maar nieuwe chemische
middelen op de markt willen brengen.”
Steeds meer afzet naar Rusland
De juiste boodschap
Lobbyen voor fytosanitaire aangelegenheden is een lastig karwei. Landen hebben immers, op basis van internationale verdragen,
de mogelijkheid om eisen te stellen aan
producten die ze importeren, om daarmee
hun land te beschermen tegen de introductie van schadelijke ziekten en plagen. “Het is
mijn werk om informatie over fytosanitaire
ontwikkelingen te verzamelen. Ik onderhoud
de contacten met de mensen van het ministerie van Economische Zaken en de NVWA
(Nederlandse Voedsel- en Warenautori-
In de afgelopen vijftien jaar is Rusland
een heel belangrijk land voor de afzet
van bloemen en planten geworden.
Hoe komt dat? George: “De Russen
hebben na het uiteenvallen van de
Sovjet-Unie en het afscheid nemen van
het communisme meer te besteden
gekregen. Ook is er een vrije markt
ontstaan. Door onder andere de
export van olie en gas is de welvaart
toegenomen en zijn de handelsrelaties
verbeterd.”
”Lobbyen voor fytosanitaire aangelegenheden
is een lastig karwei”
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 7
Verdienstelijk
Veilen roos in doos lijkt succesvol
experiment
Sinds 27 augustus loopt er een experiment binnen FloraHolland Naaldwijk en Aalsmeer,
waarbij er rozen in de doos geveild worden op de klok. Omdat er steeds meer transacties
plaatsvinden waarbij rozen in de doos verhandeld worden, kwam de vraag vanuit de FPC Roos
en de handel om veilen in de doos mogelijk te maken. Tot nu toe vallen de resultaten zeker
niet tegen en is de prijsvorming over het algemeen goed te noemen.
Omdat er steeds meer transacties plaatsvinden waarbij rozen in de doos verhandeld worden, kwam de vraag vanuit de FPC Roos en de handel
om veilen in de doos mogelijk te maken.
Van oudsher worden rozen alleen op water
geveild op de klokken van FloraHolland.
Door het toenemend aantal transacties
met rozen in de doos is dit experiment
gestart. Bijkomend voordeel hiervan is de
efficiencyslag die zowel kwekers als klanten
hiermee kunnen realiseren. Daarnaast is
het transport van rozen efficiënter omdat
veilen op water driemaal zoveel volume
inneemt als veilen in dozen.
dat kwekers die eerst een treintje veilen
met rozen in een doos en daarna op water,
betere prijzen realiseren dan andersom.
De verwachting was dat het product in
een doos minder goed gewaardeerd zou
worden dan product op water. Maar in de
praktijk valt dat heel erg mee. Er wordt
in veel gevallen zelfs meer betaald voor
product in dozen dan op water. Dat is een
zeer goed resultaat.”
Prijsvorming optimaal
Enorme diversiteit in klanten
Het experiment loopt nu 15 veildagen en
gaat door tot begin oktober. Alleen de
eerste week liep de prijsvorming niet zo
lekker, vertelt Leo van Rijn, coördinator
product. Daarna liep de prijs steeds meer
op. “We monitoren de prijs op dagbasis
en stellen bij waar nodig. We hebben
onder andere de manier van aanvoeren
geoptimaliseerd, waardoor nu ook de
prijsvorming optimaal is. Opmerkelijk is
Een andere positieve ontwikkeling is dat er
aan de klantzijde een enorme diversiteit
ontstaat bij deze manier van veilen. Dit
verbaast Leo. “We hebben in de tweede
veilweek gemerkt dat er maar liefst 47
verschillende klanten waren op zestig
transacties. Dat is vrij hoog.
Normaal heb je veel minder verschillende
klanten.”
8 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
Interesse van bloemisten
Leo geeft aan dat steeds meer
bloemisten en kleine bedrijven
interesse tonen in het veilen van rozen
in een doos. Zij doen steeds meer
herhaalaankopen. De verwachting was
dat vooral de retail er interesse in zou
hebben.
Blijft dit experiment komend jaar
doorlopen? “Half oktober houden
we een evaluatie. Hoe gaat het? Zijn
kwekers en kopers tevreden? Dan gaan
we ook bekijken of er nog meer kwekers
willen meedoen. Dat aantal blijft nu
namelijk achter. Veel kwekers zijn (nog)
huiverig om mee te doen. Wij sporen
hen nu aan om zich aan te melden. De
prijsvorming is gewoon goed, dus dat
kan geen reden zijn niet mee te doen.
Ook de kwaliteit van de rozen in de doos
blijft goed; we hebben tot nu toe nog
geen enkele reclamatie.”
Verdienstelijk
Multichannelverkoop voor Certi
Naast de fysieke verkooppunten in tuincentra en bloemenwinkels, verkoopt Certi zijn producten
vanaf oktober ook online. Certi is het consumentenmerk dat kweker en consument met elkaar
verbindt. Dit merk garandeert de kwekers een eerlijke prijs voor hun bloemen en planten. En de
consument krijgt gegarandeerd product van een optimale kwaliteit en met een optimale bloeiduur.
John Zwaan, businessdeveloper bij
FloraHolland schetst het traject van Certi
om tot online verkoop te komen. “We
zijn met Certi gestart in de oude wereld,
met name in Duitse bloemenwinkels en
tuincentra. We gaan ons nu richten op
de onlinemarkt om elke koopimpuls van
de consument te benutten. Het merk is
gelanceerd om het vertrouwen in ons
product bij de consument te herstellen en
dit blijvend herkenbaar te maken. Om hen
structureel te kunnen blijven voorzien van
een topkwaliteit sierteeltproduct, wordt
de kweker een eerlijke prijs betaald. Door
een slimme en snelle, gesloten keten
worden kwaliteitsverlies en kosten tot
een absoluut minimum beperkt. Hierdoor
kan de consument van de topkwaliteit
van onze kwekers genieten tegen een
moderate prijs”.
Kennis van de consument
Unieke verhalen
Waarom wordt de onlinemarkt nu
ontgonnen? “Om elke koopimpuls van
de consument te kunnen benutten; ook
bij regenachtig weer en na sluitingstijd.
Bovendien is onlinemarketing gerichter
in te zetten en zijn de resultaten
goed meetbaar. Vervolgens kunnen
de resultaten weer geoptimaliseerd
worden. Hierbij richten we ons ook
mede op een onontgonnen doelgroep,
de jongere consument (25-35 jaar) die
zich veel online begeeft. Het drietal
verkoopkanalen versterkt elkaar omdat
producten fysiek te ervaren zijn in de
winkels én eenvoudig online te bestellen
zijn. Kortom, multichanellen (verkoop
over meerdere kanalen, redactie), om
jong en oud te bereiken. Het mooie aan de
onlineshop van Certi is dat er verhalen te
zien zijn over de producten die verkocht
worden. Alle verhalen schrijven we zelf,
dit zijn er inmiddels 1875, allemaal met
unieke content. Door een code in te
typen op de site, kan de consument deze
verhalen ophalen. De code vindt hij op
de bloemen en planten in de winkels.”
Op de winkelvloer wordt de consument
geprikkeld door de narrowcasting (dat is
het benaderen van meerdere doelgroepen)
met actueel beeldmateriaal. Inmiddels
werkt Certi met een groot aantal kwekers
samen en wordt er hard gewerkt aan
uitbreiding van het aantal fysieke
verkooppunten.
Ambitie
De ambitie van Certi is om over enkele
jaren vijftig shop-in-shops in tuincentra, en
driehonderd bloemenwinkels in Duitsland
te hebben. Elk multichannelkanaal moet
in 2016 goed functioneren. “Als dit loopt,
willen we het concept kopiëren naar
andere West-Europese landen.”
Binnen Certi wordt onderzoek gedaan
naar wat de consument wil. In de
bloemenwinkels wordt bijvoorbeeld
navraag gedaan waarom de gele roos
minder gekocht wordt. Deze informatie
wordt vervolgens gecommuniceerd naar
de kweker. Onder andere op deze manier
wordt de verbinding tussen de kweker en
de consument gemaakt. “Uitgangspunt
blijft het leveren van vitale producten,
met een lang vaasleven en een goede
bloeiduur. Hierbij werken we zowel met
grote als ook met kleinere kwekers uit het
topsegment.”
“Het mooie aan de
onlineshop van Certi is
dat er verhalen te zien
zijn over de producten
die verkocht worden”
De consument krijgt gegarandeerd product van een optimale kwaliteit en met een
optimale bloeiduur.
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 9
Verdienstelijk
Steeds meer digitale transacties
via FloraMondo
Het gaat goed met FloraMondo, het platform om online inkopen te doen. Ook de digitalisering in de
sierteeltsector groeit hard. Dit zien we aan een toenemend aantal digitale transacties. Steeds meer
koppelingen naar eigen webshops van klanten en een toenemend aantal gebruikers van digitale platformen.
John Westerlaken van exporteur en importeur Holandirect is enthousiast over FloraMondo. “Klanten bestellen
in onze webshop hun producten. We hebben hier een compleet assortiment achter hangen, door koppelingen
met diverse leveranciers. Voor de bloemen is dit FloraMondo.”
John Westerlaken, Holandirect.
Hoe denkt de klant over FloraMondo?
De groei van functies in FloraMondo is John van Holandirect
niet ontgaan. Dit Rijnsburgse bedrijf onderscheidt zich met een
compleet assortiment voor de bloemist op de Franse markt.
“We kopen iedere dag in en zetten de producten zo snel mogelijk
op transport naar Frankrijk. We willen met zo weinig mogelijk
middelen en voorraad werken. We verkopen vooral boeketten,
10 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
snijgroen, en gereedschap. Via onze webshop kopen zo’n tachtig
Franse bloemisten in. De logistieke uitdaging is om alles op tijd hier
te krijgen zodat alles op transport naar Frankrijk kan. We bieden
alles aan in aparte categorieën; de categorie ‘direct van de kweker’
groeit steeds harder. Hier zit de koppeling met FloraMondo achter.
De klant weet precies waarvoor hij kiest; hij heeft de zekerheid dat
het vers is. Het is nog verser dan de klok.
Verdienstelijk
Wat zijn de wensen van John voor
FloraMondo?
“Het kan altijd beter. Ik mis het filteren in
de webshopkoppeling. Ik wil verder finetunen wat er in mijn webshop komt te staan.
In FloraMondo zelf zit het filter wel, maar
dit is nog te basaal.”
In dialoog met gebruikers van
FloraMondo
Om FloraMondo als handelsplatform goed
aan te laten sluiten op de daadwerkelijke
behoefte van kwekers en klanten, werkt het
FloraMondo team van FloraHolland samen
met klankbordgroepen van deze gebruikers. Dat geeft op korte termijn urgente
ontwikkelingspunten en verbeteringen en
zorgt daarnaast voor een visie over de
toekomst van het platform.
FloraHolland gaat graag in discussie met
huidige en toekomstige gebruikers van het
platform, zowel kwekers als klanten. Om de
visie en de lijst met ontwikkelingspunten
voor een volgende release/update van
FloraMondo aan te scherpen.
FloraMondo op TradeFair Aalsmeer
Tijdens de FloraHolland Trade Fair
Aalsmeer, van woensdag 4 tot vrijdag 6
november, presenteren we onze toekomstvisie op de verdere ontwikkeling van
FloraMondo als hét onlinehandelsplatform
voor kwekers en klanten in bloemen én
planten. We horen dan van u of u zich in
de plannen kunt vinden en hoe u zaken
eventueel net even anders zou willen zien.
John Westerlaken
Die feedback gebruiken we graag bij het
verder aanscherpen van FloraMondo.
Klokvoorverkoop planten neemt toe
Binnen FloraMondo is sinds maart Klokvoorverkoop Planten beschikbaar. Deze is
in een paar maanden tijd al op hetzelfde
niveau als Klokvoorverkoop Bloemen.
Inmiddels vinden er per week ruim 13.500
transacties via Klokvoorverkoop plaats.
Zestig procent van deze transacties gaat
via klanten met een webkoppeling, waarmee het aanbod van de aanvoerder direct
in de webshop van de klant staat.
Een kwart van de aanvoerders biedt aan
via Klokvoorverkoop. Dit is een verkoopvorm waarbij een aanvoerder tegen een
door hem bepaalde prijs tot een derde
van de te veilen klokpartij beschikbaar
kan stellen aan klanten. Klanten kunnen
in FloraMondo voor het veilen dus alvast
inkopen uit het aanbod van Klokvoorverkoop. Ideaal voor inkopers vanwege de
zekerheid die het kan bieden, als zij per
se willen beschikken over een partij die ze
niet willen missen tijdens het kopen op de
klok. Of als zij dit aanbod van Klokvoorverkoop automatisch beschikbaar willen stellen in hun eigen webshop. De logistieke
afhandeling van de gekochte producten
gaat gewoon mee in de klokdistributie.
Langere openingstijd
De afgelopen maand is Klokvoorverkoop
geëvalueerd. De eerste conclusies leren dat
de gebruikers vooral een langere openingstijd wensen. Daarnaast willen zij een
nóg breder en dieper aanbod en de mogelijkheid om een mix per laag (verschillende kleuren op een laag maar per fust
één kleur), mixkarren en CC Containers
aan te bieden. FloraHolland bekijkt wat er
geregeld moet worden om de openingstijd van Klokvoorverkoop te verruimen.
Besluitvorming hierover verwachten wij
op korte termijn. Het ontwikkelteam van
FloraMondo werkt nu aan de gewenste
mogelijkheid om een mix per laag en
mixkarren aan te bieden.
Klokaanbod online bekijken
Voor zowel bloemen als planten is het
inmiddels mogelijk om het aanbod dat de
volgende dag op de klok verschijnt, online in te zien. Dit betreft dus het complete klokaanbod, niet alleen Klokvoorverkoop. Op dit moment wordt onderzocht
of deze onlinefunctie kan worden ondergebracht in FloraMondo. Hiermee heeft
de koper nog meer regie over aanbod en
inkopen, want je kunt markeren wat je de
volgende dag allemaal wilt inkopen.
Kijk op onze website
www.floraholland.com/floramondo
om meer over de toekomstvisie van
FloraMondo te lezen.
Cumulatieve omzet ontwikkeling klokverkoop
van Hollandirect:
“Via onze webshop
kopen zo’n tachtig
Franse bloemisten in”
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 11
Kruisbestuiving
Anita van Leeuwen, medewerker van de Bloemenvink.
”Consumenten zijn verbaasd wat er allemaal kan met bloemen”
B
loemist Judith Ebbers van De Bloemenvink in Leidschendam doet mee aan de campagne “Boeket van de Week”
rondom het tv-programma Hollands Beste Bloemstylist
(HBB). In de winkel zijn bij een vaas gerbera’s steekkaartjes te
zien en een poster naast de hoofdtafel met bloemen en planten. Op deze kaartjes en de poster wordt de aandacht gevestigd op het tv-programma en op het Boeket van de Week. Het
tv-programma is goed voor de aandacht voor het bloemenvak
vindt Judith. “We hebben het programma vorig jaar al met veel
aandacht gevolgd. Wat we merken is dat consumenten verbaasd
zijn over wat er qua stijlen allemaal met bloemen mogelijk is,
zoals bij een trouwerij. Ik vind het knap dat de deelnemers in
zo’n korte tijd een opdracht kunnen maken met goed materiaal.
Ik weet uit ervaring dat daar heel wat kennis en creativiteit bij
komt kijken.” Positief aan de campagne vindt zij de introductie
van het boeket van de week.
12 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
Dat geeft herkenning voor de consument in de winkel, en hij kan
het ook kopen in de winkel.
Judith had wel iets meer van de campagne verwacht; ze vindt
dat de bloemen te kort in beeld zijn. “Dit kan uitgebreider.”
Een consument in de winkel volgt het tv-programma. Saskia
Corver: “Het is een leuk programma. Ik ben er door geïnspireerd
om hier weer binnen te stappen. In De Bloemenvink denken ze
sowieso enorm met je mee.”
De sponsoring door FloraHolland is onderdeel van de
Strategie voor 2020 (Programma Consumer).
Kruisbestuiving
Judith Ebbers demonstreert het promotiemateriaal van
Hollands Beste Bloemstylist.
Frank van den Hoek, afdelingsmanager FloraHolland.
“Het vak van bloemist krijgt veel positieve aandacht”
S
inds 13 september is het tv-programma Hollands Beste
Bloemstylist weer elke zondagavond op de buis. FloraHolland is dit jaar niet alleen bloemenleverancier van dit
succesvolle programma, maar ook sponsor en initiatiefnemer van
deze branchebrede promotiecampagne. Bloemisten krijgen veel
positieve reacties van hun klanten op het programma. “Consumenten reageren enthousiast, het bloemistenvak krijgt veel positieve aandacht,” vertelt afdelingsmanager Frank van den Hoek.
FloraHolland, Bloemenbureau Holland en de branchevereniging
voor Bloemisten (VBW) hebben de krachten gebundeld. De
positieve aandacht voor bloemen en planten in het programma
hebben zij gezamenlijk vertaald in een aanvullende campagne,
waarin de bloemist als creatieve vakman wordt gepositioneerd.
Inmiddels doen er ongeveer vijfhonderd bloemisten mee. Allen
maken gebruik van het promotiemateriaal. Bloemisten kunnen
zich aanmelden via de website van Mijn Bloemist. “We hebben er
vanuit de sector veel moeite in gestoken. Nu moeten we het nog tot
een succes maken. Ook vanuit onze strategie FloraHolland 2020 is
het belangrijk dat we hierin het initiatief nemen. We hebben ons tot
doel gesteld om de bestedingen van de consument voor bloemen
en planten te laten groeien”, aldus Frank. Een tv-programma met
ondersteunende campagne kan daar een bijdrage aan leveren. De
resultaten worden dan ook nauwgezet gemeten. Zowel de invloed
op de verkoop bij de bloemist als de beleving van de consument
bij ons prachtige product wordt in kaart gebracht. Hollands Beste
Bloemstylist draait nu in Nederland. We hopen en werken er ook aan
dat het programma ook in andere Europese landen op tv gaat komen. Dan kunnen we de ervaringen van dit seizoen prima gebruiken.
Elke week staat er een bloem centraal in het programma, en dat
gegeven verwerken de deelnemende bloemisten in het boeket van
de week. “We hebben wekelijks een mooi verhaal over het product.
Zo komt het vakmanschap van de bloemist goed naar voren.”
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 13
Van Gogh
springlevend
met 125.000
zonnebloemen
14 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
In actie
Tijdens de opening van het Van Gogh Museum, in het
weekend van 4 en 5 september, stonden er twee dagen
lang 125.000 zonnebloemen te schitteren op het
Museumplein. Dat de zonnebloemen hier terechtkwamen
was te danken aan de inzet van medewerkers en
kwekers van FloraHolland. Duizenden mensen bezochten
het zonnebloemenlabyrint in de hoofdstad.
In mei 2015 kwam de vraag om medewerking van FloraHolland bij Dirk Jansen van FHS terecht. “Er moest iets
gebeuren met zonnebloemen en de opening van het Van
Gogh Museum.” Baba Futa, teamleider van Dirk, werd met
zijn team verantwoordelijk voor de handling. Vervolgens
werd er veel overlegd met Zuidkoop en organisatiebureau Xsaga. “We moesten bedenken hoe we de productie
van zonnebloemen konden verhogen met een optimaal
resultaat. Er werd een voorbeeld van een boeket gemaakt
zodat we konden zien hoe we de bloemen het beste konden steken en presenteren. Daarna werd bepaald dat de
zonnebloemen drie verschillende lengtes moesten krijgen:
1 meter, 80 cm en 65 cm. Daarmee werd het mooiste effect bereikt qua visualisatie. De zonnebloemen waren in
emmers met gaas gestoken met een beschermvel, zodat
ze stevig vastzaten. Het fust moest worden afgedekt met
een groen vel, zodat het niet zichtbaar was.”
120 stelen per uur
Er werd berekend dat er 120 stelen per manuur konden
worden gestoken. Op zaterdag 30 augustus werd door
vrijwilligers begonnen met het steken. Dit waren allemaal
collega’s van FloraHolland en mensen die normaal via het
uitzendbureau bij ons werken. In de week erna werd er
drie dagen met betaalde krachten keihard gewerkt, zodat
alles op tijd klaar was voor het zonnebloemenspektakel.
Dirk heeft veel complimenten voor het team en teamleider
Baba die hard gewerkt heeft met zijn team. “De jongens
groeiden in het proces, en dat was mooi om te zien.”
Met de vervoerders van De Winter werd een deal gemaakt
dat er voldoende voorraad werd aangeleverd. Transporten
reden heen en weer naar het Museumplein. “Er heeft geen
vrachtwagen stilgestaan”, aldus Dirk. 6300 fusten met
zonnebloemen gingen van Naaldwijk naar Amsterdam.
Nieuwe doelgroep
Dirk is erg enthousiast over deze actie vanuit FloraHolland om bloemen te promoten bij een nieuwe doelgroep
consumenten. Dit mag van hem meer gebeuren in de
toekomst. Het is wat dat betreft goed om de lijntjes met
Xsaga kort te houden. “Dat zijn creatievelingen en die
bereiken veel met hun acties. Xsaga weet precies waar
openingen plaatsvinden dus wij moeten feeling met hen
houden.” Dirk denkt aan samenwerking met kunstacademies die bezig zijn met lifestyle en design. Zijn dochter is
afgestudeerd op de Jan de Bouvrie academie en zij kent
het wereldje. “Hier kunnen wij als FloraHolland misschien
onze meerwaarde laten zien. Kunst en bloemen vormen
een goede combinatie. Via deze mensen kunnen bloemen
ook weer naar de early adapters (jongeren tussen 20 en
35 jaar) gaan.”
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 15
Kracht van de keten
De kracht van de FloraHolland Trade Fair
FloraHolland Trade Fair brengt
vraag en aanbod bijeen
Van woensdag 4 t/m vrijdag 6 november is Nederland centrum van de sierteeltwereld. Dan vinden de
FloraHolland Trade Fair Aalsmeer en de IFTF Vijfhuizen plaats. Beide beurzen trekken veel nationaal en
internationaal sierteeltpubliek. Op de Trade Fair tonen leden-aanvoerders van FloraHolland, veredelaars,
handelsbedrijven en aanbieders van decoratieve materialen hun producten en diensten aan klanten en
klanten van klanten. Beursmanager Wilma van Straalen vertelt erover.
“Onze beurs is met 25.000 m2 weer groter
dan vorig jaar. We zitten helemaal vol en
hanteren een duidelijk toelatingsbeleid.
Leden-aanvoerders van FloraHolland hebben voorrang. Er is zoals gebruikelijk veel
animo voor deelname, ook van internationale aanvoerders. Ook dit jaar begroeten
we weer nieuwe deelnemers. Met het
toelaten van veredelaars zijn we enkele
jaren geleden begonnen. Inmiddels doen
er vijftig Nederlandse en buitenlandse veredelaars mee. Al die bedrijven hebben wel
een link met FloraHolland. Dat geldt ook
voor de handelsbedrijven die meedoen.”
om dingen anders aan te pakken. Florian
Seyd is meester-bloembinder en stylist. Zijn
bedrijf The Wunderkammer is gespecialiseerd in het veranderen van ruimtes in een
bijzondere omgeving. Remy Steijger, social
media adviseur, vertelt over benadering
en doelgroepbereik van social media in de
sector. Meer informatie over het programma
in het FloraHolland House staat op
www.floraholland.com/tradefair.
“De FloraHolland Trade Fair brengt
de hele keten in een inspirerende
setting bijeen. Natuurlijk blijft het elk
jaar woekeren met de ruimte, maar
die schaarste heeft ook een voordeel.
De beurs wordt niet te groot.
De bezoeker krijgt het complete
overzicht van wat de sector te bieden
heeft op behapbare schaal.”
“De FloraHolland Trade Fair brengt vraag
en aanbod bijeen in optima forma.
De bezoeker vindt er de totale sierteeltketen rondom het product, van veredelaar
tot retailer en bloemist. Van het veredelingsproduct tot het eindproduct, met
daarbij alle schakels die waarde toevoegen.
Onze kwekers ontmoeten er hun klanten
en de klanten van hun klanten. Door hun
deelname aan de FloraHolland Trade Fair
kunnen ze in de keten kijken. Overigens is
de FloraHolland Trade Fair meer een relatiebeurs dan een verkoopbeurs. In Aalsmeer wordt de basis gelegd voor verkopen
in de periode na de beurs.”
“FloraHolland presenteert zichzelf in
het FloraHolland House. Op pagina 17
meer over het FloraHolland House. Hier
de opmerking dat dit dé inspiratie- en
ontmoetingsplek is. De businesslounges,
de persruimte en de mensen van FloraHolland zijn er te vinden. Er komen bijzondere
sprekers. Trendwatcher Adjiedj Bakas
inspireert met een energieke presentatie en motiveert het publiek
1
16 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
1
Wilma van Straalen, Beursmanager.
Kracht van de keten
FloraHolland House, samen de
toekomst verkennen
Flowering the World together, planting seeds of opportunities for our members. Kort samengevat is dat de missie van
FloraHolland en dus ook van de FloraHolland Trade Fair. Inspelen op marktontwikkelingen en de kansen en mogelijkheden
van morgen laten zien. Ook in de centrale presentatie van FloraHolland op de Trade Fair, het FloraHolland House.
2
“In het FloraHolland House zoeken we de
interactie met standhouders en bezoekers”, vertelt afdelingsmanager Frank van
den Hoek. “Samen willen we bekijken hoe
we de sector toekomstbestendig kunnen
maken. Dat doen we door inzicht te geven
in de trends, die relevant zijn in de toekomst. FloraHolland werkt haar strategie
FloraHolland 2020 uit in toekomstgerichte
programma’s. In het FloraHolland House
willen we met sectorgenoten over die programma’s praten. We nodigen daarom iedereen uit om hun ideeën met ons maar
ook met elkaar te delen. Daarvoor moet
het FloraHolland House dé plek zijn.”
House of Opportunities
Van den Hoek beseft dat dit een andere
insteek is. “Eentje die past bij FloraHolland
anno nu. Onze nieuwe strategie is in samenwerking met veel ketenpartners, leden,
klanten en anderen, tot stand gekomen.
FloraHolland zoekt ketenconsensus en wil
in samenwerking tot actie komen. Daar past
bij, dat je jezelf op deze beurs op deze wijze
presenteert. De ondertitel van het FloraHolland House is House of Opportunities. We
willen samen de kansen ontdekken en die
ontginnen. Dus presenteren we met veel
trots het FloraHolland House.”
Voor iedereen
“Dat alles betekent, dat het FloraHolland
House naast een inspiratieplek een ontmoetingsplek is”, vervolgt Van den Hoek. “Het
perscentrum is er gevestigd, en ook de businesslounges. Bezoekers vinden er de mensen
van FloraHolland, die hen verder kunnen hel-
pen. Verder zijn er sprekers van naam, die
tijdens de beurs over een veelheid van onderwerpen hun licht zullen laten schijnen.
En ten slotte is het FloraHolland House
de plek waar de nieuwigheden van het
afgelopen jaar worden getoond. Dat alles
doen we in een nieuw vormgegeven ruimte
met een moderne pop-up-uitstraling. Een
eerlijke ruimte, die echt voor iedereen is.
Welkom in het FloraHolland House.”
”Het FloraHolland House
is een inspiratieplek”
2
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 17
Kracht van de keten
De kracht van de FloraHolland Trade Fair
MM Flowers Europe wil aan naamsbekendheid bouwen
Handelsbedrijf MM Flowers is een van de nieuwe deelnemers van de FloraHolland Trade Fair.
Kjeld van der Rijst van MM Flowers vertelt waarom dat gebeurt.
“MM Flowers Europe werd vorig jaar
opgezet als de Europese tak van het
Engelse MM Flowers. De aandelen
daarvan zijn in handen van de
internationale rozentelers VEGPRO en
Elite”, vertelt Van der Rijst. “We zijn
gericht op de retail, verkopen producten
van onze aandeelhouder en werken
verder vooral via directe inkoop met
vaste kwekers. De klok benutten we
nauwelijks.
Gezien onze aandeelhouders is de roos
belangrijk, maar we bieden de retail het
complete assortiment. Omdat we met
vaste kwekers werken, bieden we een
constante productkwaliteit. Voor de retail
is dat belangrijk.”
Meedenken
MM Flowers staat dit jaar voor het eerst
op de FloraHolland Trade Fair. Van der
3
Rijst. “Dat ontstond in een goed gesprek
met onze accountmanager van FloraHolland. Ze heeft ons ook prima geholpen
bij de aanmelding. Onze stand krijgt een
frisse uitstraling, met een achterwand die
de wereld uitbeeldt, met daarin alle plekken vanwaar we rozen leveren.
Met onze deelname willen we onze naamsbekendheid vergroten. In Nederland en bij
de retail in het algemeen. Laten zien dat
we een belangrijke speler in dit segment
kunnen zijn. We verwachten er veel van.
We zijn nog klein, dus veel beursbezoekers
zijn voor ons potentiële klanten.”
Primera Fashion Flowers: we willen inspireren
”Evenals in voorgaande jaren willen we ook op deze FloraHolland Trade
Fair mensen inspireren.” Vanuit die gedachte neemt Primera Fashion
Flowers deel aan de beurs.
Primera Fashion Flowers is een bloemenmerk. Onder dat merk komen
gewaxte rozen en kleurbehandelde bloemen op de markt. “Er zijn mensen
die iets anders vragen dan wat Moeder Natuur biedt”, weten ze bij Primera
Fashion Flowers. “Zo wilde het parfummerk Miu Miu een nieuw parfum
introduceren in een fles in de kleuren aquablauw, goud en rood. Rode rozen
waren geen probleem, de aquablauwe en gouden hebben wij via onze
kleurbehandeling gecreëerd. Hier snijdt het mes aan twee kanten. Miu Miu
krijgt de bijzondere bloemen die zij willen hebben, en wij liften mee op hun
merkbekendheid.”
3
“Wij staan graag op de FloraHolland Trade Fair. Het is mooi om samen de
kracht van de keten te tonen. Daar moet je zijn voor vernieuwing en inspiratie.
Wij willen onze klanten (groothandelaren) en klanten van onze klanten
(bloemisten) inspireren. Laten zien waarmee onze klanten zaken kunnen
doen. Op de beurs tonen we ook nieuw foldermateriaal. We tonen er niet
alleen wat er is, maar ook hoe je het toepast. De FloraHolland Trade
Fair is een prachtplek om die boodschap te vertellen.”
18 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
3
Kracht van de keten
JHL Group brengt Trade Fair
in kerstsfeer
Een echt familiebedrijf, met een onderscheidend product, geleid door zes broers en een zus. Dat is de JHL Group,
teler en veredelaar van potgerbera en trouwe deelnemer aan de FloraHolland Trade Fair. Elizabeth, Lennart en
Marien Lekkerkerk vertellen over het waarom van die deelname.
4
Op productniveau zit het onderscheid in
een verrassend kleurrijk assortiment en in
wat ze bij de JHL Group Ecofair noemen.
De gedachte daarachter is dat het product
zodanig met natuurlijke stoffen wordt
gevoed, dat het van zichzelf vitaler is en
dus minder chemische gewasbescherming
nodig heeft. Die aanpak heeft positieve
gevolgen. Sinds vijf jaar geleden met
Ecofair werd begonnen, nam de chemische
gewasbescherming met vijftig procent af
en verbeterde de houdbaarheid van de
planten met twintig procent. “We helpen
het milieu en de klant krijgt een tieriger
plant met intensere kleuren, die ook nog
eens langer staat.”
Complete dienstverlening
Het bedrijf heeft het hele proces in eigen
hand. JHL Group veredelt al dertig jaar
(ook voor derden) en teelt uitsluitend zelf
veredelde en opgekweekte rassen met
bekende, positieve eigenschappen. “Dankzij
die aanpak is het uitgangsmateriaal optimaal. Door onze bedrijfsomvang kunnen we
bovendien grote en kleine orders draaien,
voorzien van elke denkbare waardetoevoeging. Potten, etiketten, strikken, wat de
klant vraagt.
Onze klanten zijn vooral binnen de
retail te vinden (vooral supermarkten
en bouwmarkten). De voornaamste
afzetgebieden zijn Duitsland, het Verenigd
Koninkrijk en Oost-Europa. Klanten
vinden ons en wij zoeken hen uiteraard
ook op door in te spelen op aanvragen.
We zijn te vinden op FlorExchange en bij
FloraHolland. We verkopen 85 procent van
onze productie direct. De klok gebruiken
we vooral voor de ‘randmaten’, partijen
met een zodanige omvang, dat je die beter
kunt veilen.”
Praten met iedereen
Een manier om in contact te komen met
klanten is het deelnemen aan beurzen. De
JHL Group doet aan zeven beurzen mee,
waarvan de FloraHolland Trade Fair een
belangrijke is. “We staan in de FloraPlanetstraat omdat we dat verkoopkanaal benutten. Onze stand is sfeervol en trendy en dit
jaar in kerstsfeer, omdat we in Aalsmeer
een kerstconcept introduceren. Omdat we
een familiebedrijf zijn, staan we er ook echt
als familie.
Voor ons is de FloraHolland Trade Fair een
belangrijke, zinvolle beurs. Alle partijen van
de sector komen in Aalsmeer samen, dus
moeten wij er ook zijn. In een paar dagen
kun je iedereen spreken die voor jouw
bedrijf relevant is. En wie weet, kom je ook
nog nieuwe mensen tegen. Of wij er zin in
hebben? Nou, reken maar!”
4
3
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 19
#passionforflowers
“Groene planten zijn gewoon
heel erg leuk”
Karin van der Eijk is eigenaar van VDE Plant uit het Zuid-Hollandse Woubrugge. In 2014 werd zij ‘meest
inspirerende tuinbouwvrouw in de categorie ‘potplanten’, via Ranking the Grower. Vanaf haar achttiende staat
zij aan de leiding van dit bedrijf met 35 soorten groene kamerplanten. Haar passie voor de sierteeltsector spat
er vanaf. “We moeten laten zien dat de tuinbouwsector leuk is.”
“Net van de tuinbouwschool, en na een stage in
Amerika, werd ik voor de keus gesteld of ik het bedrijf
wilde overnemen. Erg jong, maar ik dacht: zo’n kans
krijg ik nooit weer. Ik wilde graag aan het werk, liever
dan studeren. Ik leerde alle teelttechnieken van mijn
vader.” Op het totale bedrijf werken dertig mensen.
Hein en Edwin zijn haar compagnons. Hein doet de
boekhouding en planning, en broer Edwin doet de
verkoop. Samen met twee andere collega’s verzorgt
zij de teelt.
Exclusieve lijn
VDE levert, onder andere onder het label Intenz,
een exclusieve lijn, die speciaal ontwikkeld is om
zich te kunnen onderscheiden in de markt. Het label
staat voor vernieuwing, exclusiviteit en planten met
karakter. In deze lijn wordt de Clusia rosea ‘Princess’
geleverd. Ook de Philodendron ‘Atom’ zit in deze lijn,
een echte vernieuwende plant. We zien dat groene
planten echt trending zijn voor 2016. Bijvoorbeeld in
woonbladen en in kledingzaken zien we groene planten meer dan ooit terugkomen. Het is belangrijk om
planten in huis te hebben want ze dragen bij aan een
beter leefklimaat.” In de inspiratieruimte waar we het
interview houden, staan voorbeelden om hun kamerplanten te kunnen demonstreren. “De huizen hebben
steeds minder vensterbanken, en wij willen laten zien
hoe je toch planten in huis kunt hebben.”
Meer op social media
Na de prijs van meest inspirerende tuinbouwvrouw
werd zij door Eric Moor en Rob Baan enthousiast
gemaakt om meer naar buiten te treden. En het resultaat mag er zijn. Het bedrijf zit nu op Facebook en
Twitter en krijgt steeds meer volgers. “We willen aan
(jonge) mensen laten zien dat het leuk is om planten
in huis te hebben. Ook willen we laten zien dat onze
sector mooi en vernieuwend is. En groene planten
zijn gewoon heel erg leuk!”
#Passionforflowers
Kijk op www.vdeplant.nl voor meer
informatie over dit groene bedrijf. Of check
het Twitteraccount: https://twitter.com/
greenplantsvde
Karin van der Eijk is eigenaar van VDE Plant uit het Zuid-Hollandse Woubrugge.
20 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
Anders denken
Young influencers bereik je met
culturele festivals
FloraHolland is actief bezig jonge consumenten te bereiken met hippe ideeën. Jacco Kaarsemaker en Teun van
Turenhout, senior projectleiders Markt en Product, houden zich binnen FloraHolland bezig met deze nieuwe
doelgroep. “Het is belangrijk om de young influencers te bereiken. Zij zijn populair op social media en bereiken
een grote groep jongeren die via de traditionele media nauwelijks te bereiken zijn of zich niet laten leiden.”
Interessante doelgroep
Jacco en Teun vertellen dat de evenementen door jongeren veel
gedeeld worden op social media. Deze doelgroep koopt over het
algemeen weinig bloemen en planten, en is daarom juist extra
interessant om te bereiken. Andere events waaraan afgelopen zomer werd deelgenomen waren Amsterdam Open Air en Milkshake
Festival. Zo deelden veel jongeren op het Milkshake Festival foto’s
van gerbera’s (in hun haar) met elkaar. “De traditionele manier
van beïnvloeden werkt niet. Deze jongeren stappen niet zomaar
bij een bloemist binnen. Ze krijgen duizenden prikkels binnen.
Bloemen en planten zijn geen onderdeel van hun lifestyle. Daarom
moeten wij zijn op die plekken waar we invloedrijke creatieve
geesten in contact kunnen brengen met bloemen en planten. Het
begint allemaal met het creëren van awareness. Het gaat er niet
per se om direct meer bloemen en planten te verkopen.”
Lijntjes gelegd
Gaat FloraHolland in 2016 verder met het aansluiten bij deze
evenementen? “Er zijn nu veel lijntjes gelegd met evenementenbureaus die festivals organiseren. Nederlandse festivals worden
steeds vaker naar het buitenland gekopieerd. Ons land is er super
goed in om dit te organiseren. Veel festivals zijn in Amsterdam,
dat is toch een creatieve broedplaats. Bloemen zijn producten met
een emotionele beleving. Daar moeten we veel meer gebruik van
maken als we bij hippe evenementen aansluiten.”
Geïnspireerde journalisten
Op het Milkshake Festival werden creatieve geesten in contact gebracht
met bloemen en planten.
Op het Kantorfestival, een cultureel festival met kunst, was FloraHolland vorig jaar november aanwezig met een bloemenkunstwerk, ontworpen door designer Denise Collignon, die populair is
onder de groep trendsettende jongeren. “Dit vond plaats in een
leegstaand kantoorpand dat voor de gelegenheid een weekend
lang getransformeerd was tot culturele broedplaats, waar innovatieve zaken plaatsvinden met kunst. Young influencers tussen
18 en 35 jaar, waren hier volop aanwezig. Deze hippe, creatieve
doelgroep, blogt veel en is actief op social media. Ze pakken heel
snel trends op. De stedeling is weinig thuis en de stad is hun achtertuin. Als deze doelgroep iets vindt, dan delen ze dat op social
media en dit wordt vaak geadopteerd door hun volgers. Uit het
experiment bleek dat kunst zeker een manier is om bloemen in de
lifestyle van de young influencers te krijgen, en bovendien kansrijk
is om de awareness voor bloemen in deze groep te verhogen.”
Teun vertelt dat er dit voorjaar een lunch is georganiseerd ter
ere van de lancering van het blad PUP magazine. Een blad dat
goed door Young Influencers wordt gelezen. De lunch was in een
woonkamer die prachtig aangekleed was met bloemen en planten.
“Hier stond ook weer het creëren van awareness centraal. Deze
journalisten schrijven nu waarschijnlijk eerder iets over bloemen
en planten omdat ze geïnspireerd zijn.”
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 21
Waarover praten wij?
FloraHolland is een club waar je
bij wilt horen
In het kader van onze strategie voor 2020 denken wij na over hoe we onze coöperatie op de kaart
zetten. Lucas Vos, CEO van FloraHolland, wil dat de coöperatie een club is waar je bij wilt horen.
Waarom ben je als kweker lid van FloraHolland?
 Wie: Bianca van Eyk
 Funtie: Kweker van Agapanthus bij Eyco Flowers in
Pijnacker
 Vindt: “Door het kloksysteem kan ik mijn producten aan
een grote groep klanten aanbieden”
“O
nze producten worden vaak in kleine
hoeveelheden afgenomen. Door het kloksysteem
van FloraHolland kan ik mijn producten aan
een grote groep klanten aanbieden in grote of kleine
hoeveelheden. Maar doordat klanten die dat graag willen
ook direct kunnen inkopen via Connect, hoef ik geen klanten
mis te lopen. Door het betalingssysteem van FloraHolland
ben ik gegarandeerd van betaling. Het is ook gemakkelijker
om gezamenlijk promotie op te pakken doordat je met een
grote groep kwekers lid bent van FloraHolland. Dit doen wij
bijvoorbeeld bij PurE Seasonal Flowers voor de productgroep
zomerbloemen.”
22 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
 Wie: Gerard Reus
 Functie: Tulpenkweker van Reus BV in Lutjebroek/
voorzitter FPC Tulp
 Vindt: “FloraHolland heeft bewezen een goede
coöperatie te zijn”
“D
e kracht van de coöperatie is dat je niet
uitgespeeld kunt worden bij andere partijen.
Je wilt graag bij FloraHolland horen omdat de
veiling heeft bewezen een goede coöperatie te zijn. Daardoor
is de sierteeltsector zo groot geworden. Onder tulpenkwekers
is er nu een groep kwekers die dreigt uit FloraHolland te
stappen. Als ik met hen praat, benadruk ik dat zij zich de
wereld eens zonder FloraHolland moeten voorstellen. Dan
worden ze stil. In de groentesector hebben we geconstateerd
dat The Greenery een slecht voorbeeld is. Hier is de klok
afgeschaft en daarna werden de kwekers tegen elkaar
uitgespeeld. Bij FloraHolland wordt er nu echt geluisterd
naar de kwekers. Daarom vind ik het niet terecht als mensen
kritiek hebben. Je moet geduld hebben met de coöperatie,
net als in je bedrijfsvoering. Samen zijn we sterk.”
Waarover praten wij?
C
Discussieer op
de Community
mee over dit onderwerp
en andere relevante
onderwerpen binnen uw
coöperatie.
community
“We moeten zeer zuinig zijn op FloraHolland”
 Wie: Gerard Scheffers
 Functie: Eigenaar bij Potplantenkwekerij Richplant
uit Naaldwijk
 Vindt: “In het buitenland zijn ze jaloers op onze
veiling”
“I
k vind het zeer belangrijk dat we gezamenlijk de
marktplaats in stand houden.
Ik kom regelmatig in het buitenland, en ervaar
dat ze daar erg jaloers zijn op onze veiling. En dat is niet
alleen om de concentratie van vraag en aanbod, maar
zeker ook om de betalingszekerheid. Ook de hoge mate
van kennis van sierteelt die hier rond de marktplaats
gebundeld is, is belangrijk. Ik vind dat we zeer zuinig
moeten zijn op FloraHolland, maar ook dat we constant
moeten werken aan een goede en betaalbare marktplaats.
En daar hebben we elkaar voor nodig.”
 Wie: Mark van der Hulst
 Functie: Voorzitter FPC Roos, Van der Hulst
rozenkwekerijen in Meterik (L)
 Vindt: “Alleen door samen te werken houden we
toekomstperspectief”
“E
en volmondig ja! Voor een deel uit een nostalgische
vanzelfsprekendheid, aangezien we dit jaar al veertig
jaar lid zijn van deze ‘club’. Maar ook in rationele zin
wil ik bij FloraHolland horen. Zonder samen te werken had de
sierteeltsector zich niet als coöperatie kunnen ontwikkelen.
Ik ben er van overtuigd dat we alleen door samen te blijven
werken toekomstperspectief blijven houden als veiling.
De omgeving waar we in ondernemen lijkt elk jaar wel
turbulenter te worden. Dit vraagt van FloraHolland dat zij een
flexibele en daadkrachtige organisatie is en wordt. Vastgeroeste
onderdelen moeten loskomen en dit besef moet door de hele
organisatie doordringen. Gelukkig heb ik de indruk dat er sinds
enige tijd een hele frisse wind door de organisatie waait. Ik heb
er dan ook het volste vertrouwen in dat ik ook in de toekomst
nog graag bij deze club wil horen.”
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 23
Bloemenbureau Holland
In elk nummer van FloraHolland Magazine vertelt Bloemenbureau Holland over zijn activiteiten
en over wat die opleveren. Dit keer gaat het over het onlinemagazine The Green Gallery.
The Green Gallery inspireert en
activeert voorlopers
De kortste verbinding tussen twee punten is de rechte lijn, maar soms is een omweg handig als je je doel
wilt bereiken. Of je doelgroep. Die wijsheid brengt Bloemenbureau Holland in de praktijk met het nieuwe
onlinemagazine The Green Gallery. Esther de Waard van Bloemenbureau Holland vertelt erover.
24 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
Bloemenbureau Holland
Wat is The Green Gallery?
“The Green Gallery is een online
magazine, dat de schoonheid van de natuur viert en daar een muze in ziet voor
kunstenaars, stylisten, foodstylisten,
bloggers en designers, kortom voor de
smaakmakers van de samenleving.
Dat is misschien een omweg. Het is niet
rechtstreeks roepen: koop bloemen
en planten. Het is het inspireren van
mensen, die belangrijk zijn voor twee
van onze belangrijke doelgroepen, de
individual performers en de cultivated
performers. Die twee doelgroepen kopen
samen ongeveer vijftig procent van onze
bloemen en planten. Zij laten zich inspireren door kunstenaars, stylisten, instagrammers enz. Door smaakmakers te
bewegen met ons product aan de gang
te gaan, inspireren we twee doelgroepen
met potentie om nog meer met bloemen
en planten te doen. Vaker te kopen en
meer te besteden per aankoop.”
Hoe maak je zo’n blad?
“Met The Green Gallery willen we een
Europese, smaakmakende groep mensen verleiden om meer met bloemen en
planten te doen. Bijvoorbeeld door een
kunstenaar een moderne interpretatie te
laten maken van een 17e eeuws bloemstilleven van schilderes Rachel Ruys.
Samen met hoofdredacteur Nancy
Berendsen bedenken we onderwerpen.
Zij heeft als oud-hoofdredacteur van
lifestyle magazines als Living en Holland Herald van KLM, veel ervaring met
het maken van magazines. Ze zet de
verhalen uit bij internationale artiesten
en bloggers. De verhalen laten aspiraties
zien en moeten inspireren. Er liggen
altijd koppelingen naar Bloemenbureau
Holland, onze trends en onze campagnes, maar dan wel gericht op deze
doelgroepen. Het zijn geen hapsnapverhalen. Ze passen in een meeromvattend
beleid.
We bepalen de onderwerpen door te
bekijken wat zich in de wereld afspeelt.
We kijken goed op de social media, die
onze doelgroepen frequent volgen. Wat
is daar trending? We praten ook met ons
ondernemersplatform om te horen, wat
de sector belangrijk vindt. Zo ontstaat
een lijst van onderwerpen, die je gebruikt om je rubrieken te vullen.
In het eerste nummer hadden we een
ode aan de roos, het geactualiseerde
bloemstilleven, allerlei toepassingen
van bloemen en planten, een interview
met een smaakmaker, een fashionshoot en nog veel meer. Dat nummer
was helemaal gewijd aan bloemen. Het
tweede, dat in november verschijnt, gaat
helemaal over planten.”
Hoe is The Green Gallery
ontvangen?
“Het eerste nummer van The Green Gallery hebben we destijds op knallende wijze geïntroduceerd tijdens een bijzonder
aangekleed diner in de onderdoorgang
van het Amsterdamse Rijksmuseum.
Die happening is goed aangekomen bij
de groep mensen, voor wie we het blad
maken. Onze conclusie is dat het onlinemagazine toen en daarna goed is ontvangen. Zoiets is altijd lastig te meten,
maar zonder verdere media-aandacht
waren er twee weken na de lancering al
tienduizend unieke hits. Bovendien zijn
we informatie uit het blad tegengekomen op de goede social media, bij de
juiste bloggers en in de juiste bladen.
Voor de tweede uitgave kopen we wel
media-aandacht in. Ook dan rekenen
we op een goede respons. We hebben
voor de tweede uitgave de navigatie nog
verder verbeterd. The Green Gallery kan
echt een belangrijk hulpmiddel worden
om belangrijke kopersgroepen nog meer
voor ons product te interesseren. Gelukkig vinden wij dat niet alleen. Ook onze
achterban is er positief over.”
FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015 25
Op de grens
Met merkkaas,
kindervoeding
en zuiveldranken
klaar voor 2020
Simon Ruiter is melkveehouder in Grootschermer. Zijn
boerderij ligt midden in de uitgestrekte polders van de
Beemster en de Schermer die in de Gouden Eeuw zijn
drooggelegd. Simon is bestuurslid bij Friesland Campina
(FC), een coöperatie met twintigduizend leden in
Nederland, België en Duitsland.
Op deze donderdag in september is het nat in de polders van
Noord-Holland. Het jongvee wordt naar binnen gehaald. Want
na alle regen is het weiland te drassig geworden, zegt Simon. De
melkveehouder is sinds de jaren tachtig boer en zijn bedrijf is flink
gegroeid. Hij heeft de fusie tussen Friesland Foods en Campina
in 2008 van dichtbij meegemaakt. Dat waren twee verschillende
bloedgroepen, vergelijkbaar met de fusie bij FloraHolland destijds.
Tot de fusie waren deze twee bedrijven concurrenten van elkaar.
“De Ajax en Feijenoord van de zuivel”, zeg maar. Campina was
meer op Europa gericht, terwijl Friesland Foods een stuk zakelijker
was en op Azië en Afrika gefocust. De fusie werd toch een succesverhaal, vertelt Simon. “De leden en het bestuur waren ervan
overtuigd dat het moest gebeuren. Buiten Nederland speelden
zoveel ontwikkelingen qua concurrentie. Efficiency werd steeds
belangrijker en er moesten kosten worden bespaard.”
Strategie en merkkaas
Naast de fusie werd er in 2009 een nieuwe strategie gelanceerd. Hierbij werd de metafoor van de beklimming van een berg
gebruikt. “We moesten opereren als een team en gaan voor
kwaliteit.” Drie speerpunten werden benoemd voor de periode
tot 2020: de groei van merkkaas, kindervoeding en dairy based
beverages (zuiveldranken). Ook werd een investeringsprogramma
opgezet waarbij 2,5 miljard euro werd geïnvesteerd om groei en
meer kwaliteit te realiseren. Simon geeft aan wat het probleem is
bij zuivelproducten zoals kaas. “Er hangt geen merk aan. Goudse
kaas is geen merkkaas. Nederlandse boeren zijn er niet goed in om
hun streekproducten met marge in de benen te houden. Daarom
moet merkkaas hoger op de agenda komen.”
Vaste garantieprijs voor melk
De boeren die bij FrieslandCampina zijn aangesloten zijn verzekerd
van een garantieprijs die maandelijks wordt bepaald en uitbetaald.
Voor de leden van Friesland Campina is het verplicht om alle
melk te ontvangen en te verwerken. Dat is een groot verschil ten
opzichte van FloraHolland waar kwekers geen standaardprijs voor
hun bloemen en planten krijgen en onderhevig zijn aan wisselende
prijsvorming op de klok. Simon geeft tegelijk ook de onzekerheid
van melkveehouders aan. “We zijn niet onderscheidend. Melk is
melk. Hoe wil je dat een gezicht geven? Dat kun je met bloemen en
planten veel beter doen.”
Chinese consument
Simon Ruiter is melkveehouder in Grootschermer en bestuurslid bij
Friesland Campina (FC). Een coöperatie met twintigduizend leden in
Nederland, België en Duitsland.
“We zijn niet onderscheidend.
Melk is melk. Dat kun je met bloemen
en planten veel beter doen.”
26 FloraHolland Magazine • 24 oktober 2015
FrieslandCampina richt net als FloraHolland haar pijlen op de
Chinese consument. “We mikken op de top van de Chinese consument. Hier verkopen we onze producten met een kwaliteitslabel
waardoor er veel marge op zit.” Simon deelt ten slotte nog een
zorg over de weidegang van koeien, de periode dat het vee buiten
loopt. “Koeien houden niet van temperaturen onder de 22 graden;
ze zitten liever binnen in de stal. Bedrijven worden steeds groter
waardoor weidegang lastiger wordt. Het is een grote uitdaging
voor de melkveehouders om weidegang te blijven bevorderen.
Want dat is wel iets waar we ons mee kunnen profileren.”
Wat kan FloraHolland leren van andere Nederlandse
coöperaties? De komende tijd laten we in deze rubriek steeds
iemand van een andere coöperatie aan het woord en bieden we
een kijkje achter de schermen.
Ant EAB
Het meestgebruikte EABprogramma
The orchid
professionals
®
since 1933
Nieuwe mogelijkheden:
• Plantion aanvoerbrief
met 24 partijen
• Minimum klokprijs
• Klokvoorverkoopprijs
Nu ook Ant-EAB Ultralight!
• Licentie voor kleine kwekers
• Aanvoeren op één vestiging
• Alleen basis-functies
Ultralight gebruikersrecht € 45,Helpdesk (optioneel)
€ 35,Project1:Opmaak 1
08-06-2010
11:40
Pagina 1
(prijzen per jaar excl. BTW)
A n t E a t e r
Meer informatie:
www.anteater.nl
tel 073-691 05 81
[email protected]
ADOPTEER EEN PUP
EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.
WWW.ADOPTEEREENPUP.NL
De specialist in uitgangsmateriaal
van orchideeën
+31 (0)251 20 30 60
www.floricultura.com
2A
0 0.0 0
J ES
RT
F
KAA
T
S
U
1
0
E 695,-
(ex. BTW)
120 x 80 mm
250 grams mc
full colour
U zoekt een degelijke partner voor uw drukwerk?
Een die al meer dan een eeuw kwaliteit levert (sinds 1895!),
innoveert en dienstverlening als haar core business ziet?
Opgegroeid in het hart van het Westland, kent wat hier groeit
en bloeit en met dezelfde mentaliteit.
Die partner, dat zijn wij! Specialist voor de tuinbouwsector. Het adres voor
uw fustkaartjes, kunststof steeketiketten en productlabels. Maar ook voor
uw briefpapier, enveloppen, visitekaartjes en natuurlijk flyers, folders en
brochures. Kleine of grote oplagen, snel, sterk concurrerend en vooral mooi.
www.vandeventer.nl
Marconistraat 10, 2691 GW ’s-Gravenzande, 0174 44 55 44, [email protected]