Slide 1 - Gordion Cultureel Advies

‘Recente ontwikkelingen in het digitale domein
en de uitdaging voor de erfgoedsector’
Riemer Knoop
Gordion Cultureel Advies
www.gordion.nl
Afscheidsymposium Dirk Houtgraaf
Auditorium Naturalis, Leiden
27 febr. 2009
1. eCultuur: hoe zat ‘t ook alweer?
2. Musea zijn van gisteren
3. A balancing act
eCultuur* op 3 nivo’s
Digitaliseren
Dezelfde dingen anders doen
Innoveren
Nieuwe dingen doen
Rolverandering
Jezelf heruitvinden
* voor Cultuur-advies 2003 eCultuur van i naar e): ntegratie ict in processen van
* (Raad
culturele expressie, reflectie en informatieverschaffing
eCultuur in 3 domeinen:
Kunsten
Digitaliseren
Innoveren
Rolverandering
Media
Erfgoed
Dezelfde dingen anders doen
Nieuwe dingen doen
Allianties:
Jezelf heruitvinden
-Per soort instelling
-Per onderwerp
-Per plaats
-Anders: Oude Kerk oud
GoudA nieuw
eCultureel beleid met mond vol tanden:
Kunsten
Digitaliseren
Innoveren
Rolverandering
Media
Erfgoed
Dezelfde dingen
 anders doen

?
?
?
Nieuwe dingen doen
?
Jezelf heruitvinden
De staat van digitalisering, innovatie en rolverandering in de
Nederlandse erfgoedwereld laat nog veel te wensen over
Willem van Haecht, Apelles en Campaspe, 1630. Navraag naar aard
en betekenis van prachtkunstwerken in het Geheugen van Nederland
levert jarenlang stilzwijgen op. Uiteindelijk blijken instellingen, als ze al
elektronisch reageren, soms niet te weten dat het hele verhaal al op
hun eigen website staat.
Guggenheim NY collection online (700 werken = 10%)
gebruik zoekmachine sep 05-aug 06, n = 127.000 *
- kunstenaarsnamen meest gebruikte zoekterm (46%)
- door spellingsfouten blijft 1/3 van de algemene zoekacties zonder resultaat
en 1/2 van zoeken op kunstenaar
* J. Trant, Understanding Searches of an On-line Contemporary Art Museum Catalogue. A Preliminary Study - Fall
2006. http://conference.archimuse.com/files/trantSearchTermAnalysis061220a.pdf
2. MUSEA ZIJN VAN GISTEREN
Het San (‘bosjesmannen’)-diorama in het National South African Museum in
Kaapstad werd in 2001 na 42 jaar verwijderd. Het ligt nog wel in het depot.
Bron en discussie: http://flickr.com/photos/10726354@N00/2812074218/
John Soane’s House, Lincoln’s Inn Fields (Lnd), ‘Academy of Architecture’ 1806
The Works of Edgar Allan Poe, 5 vols, Londen 1914 (repr. 1848), Jarrold & Sons
Gekocht 1971 in Bognor Regis voor £ 1,50
Postzegels worden zelfs in het Museum voor Communicatie niet meer actief
Wat musea hebben zijn soms aangroeisels in de tijd, incrustaties, fouling.
Collecties groeien door de tijd heen – ze worden binnengebracht uit
verschillende motieven die later niet altijd meer goed te onderschrijven zijn
Modernisme: vooruitgang
en nieuwigheid
Verlichting: ontdek de wereld,
classificeer!
Renaissance: geleerdheid
en aanzien
Modernisme: vooruitgang
en nieuwigheid
Verlichting: ontdek de wereld,
classificeer!
Renaissance: geleerdheid
en aanzien
Geheugenloos nu
Geheugenloos nu
Geheugenloos nu
Modernisme:
Craniometrie
Futurologie
Volkskunde
Biocriminologie
Verlichting:
Taxonomie
Numismatografie
Fysiognomie
Renaissance:
Rariteiten
Het nieuwe
Zeeuws Museum
verhoudt zich
elegant tot de
traditie waar het
zelf uit voortkomt:
wonderkamer!
Pytr75.blogspot.com
Ook het Zuiderzee Museum doet
dat, zij het op een andere manier.
Het gaf opdracht aan een design
studio in een eigentijds,
autonoom kunstwerk te
reflecteren op de aard van de
collectie: Installatie Farm
Studio Job 2008
3. A balancing act
DÁÁR GAAT
eCULTUUR
OVER!
Centrale vraag voor musea:
Hoe vind ik een dynamisch evenwicht tussen
• het alert reageren op actuele vragen uit de samenleving in de taal
en met de media van nu
en
• het begrijpelijk maken of houden van de mentaliteiten van de
‘vorigen’ waaruit immers onze collecties ontstonden en betekenis
hadden?
Centrale vraag voor musea:
Hoe vind ik een dynamisch evenwicht tussen
• het alert reageren op actuele vragen uit de samenleving in de taal
en met de media van nu
en
• het begrijpelijk maken of houden van de mentaliteiten van de
‘vorigen’ waaruit immers onze collecties ontstonden en betekenis
hadden?
MAAR WAAR GAAT HIJ HEEN?
De balans is niet het doel maar
een eigenschap en voorwaarde.
Waar het uiteindelijk om gaat is de
stip op de horizon.