Wat gebeurt er met geplande activiteiten en rekeningen die

Vragen en antwoorden
Waarom hebben afdelingen geen toegang meer tot de afdelingsrekening?
Op 23 september 2015 hebben alle penningmeesters een anonieme brief ontvangen waarin
zij werden opgeroepen ANBO-ledengeld naar een aparte rekening, buiten de vereniging, over
te maken. Dat is oproepen tot verduistering. Al eerder heeft ANBO signalen ontvangen dat
ANBO-ledengelden verdwenen naar separate of privérekeningen. Bij het in kaart brengen van
alle bankrekeningen is gebleken, dat er diverse rekeningen bestaan op naam van ANBO die bij
de vereniging niet bekend zijn. Ook zijn er stichtingen op naam van ANBO bij de Kamer van
Koophandel ingeschreven die niet bekend zijn bij de vereniging. Al deze omstandigheden
hebben ertoe geleid dat de rekeningen, de ledenbestanden en de websites per direct onder
de verantwoordelijkheid van het verenigingsbureau te brengen. Dat betekent dat
afdelingsbesturen geen toegang meer hebben tot de afdelingsrekening, het ledenportaal en
de website. De meeste vrijwilligers maken zich met veel enthousiasme en inzet dienstbaar
voor de vereniging en leden. De risico's van de huidige werkwijze zijn echter niet langer
verantwoord. Leden vertrouwen op zorgvuldigheid en daarom moet de verantwoordelijk
bestuurder soms moeilijke beslissingen nemen. Dit is er één van.
Waarom wordt dit nu gedaan zonder vooroverleg of communicatie?
Liever hadden wij meer tijd genomen om onze leden en vrijwilligers te informeren over de
uitwerking van dit besluit. Helaas heeft de eerder genoemde anonieme dreigbrief ons
genoodzaakt deze stap te zetten.
Mag het verenigingsbureau dit doen?
De directeur-bestuurder is verantwoordelijk voor de hele vereniging en daarmee ook
verantwoordelijk voor de middelen van ANBO. Als er risico bestaat op het weglekken van
gelden om wat voor reden dan ook, dan is de bestuurder hier verantwoordelijk en
aansprakelijk voor. Vanwege de inhoud van de anonieme dreigbrief en de wijde verspreiding
van deze brief is voor deze ingreep gekozen. De actie is overlegd met de Raad van Toezicht,
die de analyse deelt dat hier het belang van de bescherming van ledengelden zwaarder weegt
dan het belang van afdelingen.
Is er fraude geconstateerd?
Ja. De afgelopen jaren is herhaaldelijk fraude geconstateerd. Maar dat staat los van het
weglekken van geld: we kregen al langer signalen dat gelden moedwillig buiten de vereniging
geparkeerd zijn. Of dat te goeder of te kwader trouw gebeurt is niet relevant; dit is
verduistering en is strafbaar.
Waarom is er niet eerder ingegrepen?
We hebben pas sinds een paar jaar goed inzicht in de afdelingsgelden. Dat is mooi want ook
afdelingen moeten verantwoorden wat zij met ledengeld doen. Dat hebben veel afdelingen
heel lang niet gedaan en ook niet gewild. Afdelingen waren altijd heel autonoom. In het
verandertaject ANBO Anders dat in 2008 is gestart om de vereniging toekomstbesteding te
maken zijn hierover afspraken gemaakt. Anders omgaan met ledengeld hoort daar ook bij. Nu
we met één boekhouding werken wordt duidelijk dat er niet altijd met geld wordt omgegaan
zoals dit binnen onze vereniging is afgesproken. Nu wij dit zichtbaar hebben is al meerdere
malen ingegrepen omdat geld verkeerd besteedt wordt. Helaas zijn wij als vereniging zo
groot dat het niet langer verantwoord is om op deze wijze met de ledengelden om te gaan.
Wij zijn heel trots op de vereniging en heel trots op onze vrijwilligers. Echter, de autonomie
die men heeft wordt als een recht gezien. De afgelopen jaren is er veel interne weerstand
geweest, met afsplitsingen in de vorm van nieuwe seniorenverenigingen. Nu is het zo dat
wachten nog meer schade veroorzaakt. Daarom is er de noodzaak om deze storm te
trotseren. In de hoop dat vrijwilligers zich blijven inzetten en samen met het
verenigingsbureau willen werken aan een gezonde, moderne en toekomstgerichte vereniging.
Wanneer weer de beschikking over de afdelingsrekening?
Afdelingsbesturen krijgen geen directe beschikking meer over de afdelingsrekening.
Activiteiten kunnen doorgaan met kennis, budget en ondersteuning van ANBO. Voor het
budget worden ANBO Betaalpassen beschikbaar gesteld. Men kan dus wel beschikken over
ANBO-geld, maar niet over een ANBO-rekening.
Waarom geen toegang tot ledenportaal en afdelingswebsite?
In het ledenportaal staan de gegevens van leden. Deze gegevens vallen onder de
privacywetgeving. De directeur-bestuurder is verantwoordelijk voor een goed beheer van
deze gegevens en dient deze gegevens te beschermen tegen oneigenlijk gebruik. Helaas zijn
er vrijwilligers binnen ANBO, die op dit moment de gegevens gebruiken om eigen
verenigingen op te richten uit onvrede met het beleid van ANBO. Ook zijn ledenbestanden
(niet geanonimiseerd) door vrijwilligers bij journalisten neergelegd. Vanwege die
omstandigheden wordt geen verder risico gelopen.
Ditzelfde geldt voor de afdelingswebsites. Op die websites hoort alleen informatie over lokale
activiteiten te staan en informatie over ANBO-beleid en -acties. Helaas worden websites ook
gebruikt om eigen standpunten te communiceren die haaks staan op het ANBO-beleid of om
leden op te roepen op te zeggen bij ANBO.
Geld van afdelingen is toch van de afdelingen?
Het geld van afdelingen behoort aan de vereniging ANBO. Ook gelden die afdelingen hebben
verworven met activiteiten onder de naam van ANBO, behoren de vereniging toe. Gelden die
zijn verkregen vanuit gemeentesubsidie behoren besteed te worden conform de
subsidievoorwaarden. Dit geld wordt als zodanig dan ook geoormerkt en blijft ter beschikking
staan. Dit geldt ook voor geld dat leden voor bepaalde doeleinden gespaard hebben,
bijvoorbeeld activiteiten of jubilea. Ook dit geld wordt geoormerkt en blijft ter beschikking
staan. En ook erfenissen of legaten die aan een afdeling zijn geschonken, worden conform
doelbestemming besteed.
Wat gebeurt er met geplande activiteiten en rekeningen die betaald moeten worden?
Voor betalingen kunnen afdelingsbesturen zich wenden tot het regiokantoor. Zij zullen met u
overleggen en als tussenpersoon fungeren met het verenigingsbureau. Het verenigingsbureau
zal de betaling verzorgen op basis van facturen en bonnen en later met het afdelingsbudget
verrekenen. Alle verplichtingen worden nagekomen. Twinfield blijft voorlopig open voor
penningmeesters en sluit zodra de laatste administraties zijn overgedragen en afgewikkeld.
Dit zal na het laatste kwartaal zijn.
Hoe staat het met geplande activiteiten waar deelnemers een bijdrage voor hebben
betaald?
Geplande activiteiten gaan te allen tijde door. Het belang van de leden staat voorop en
afspraak is afspraak. Leveranciers of andere externen worden betaald conform afspraak of
contractbepaling.
Toekomst van de afdelingen
Op de korte termijn verandert er weinig in de afdelingen en zullen leden niets merken van de
overgang. Met de ANBO Betaalpas kunnen de activiteiten van de afdelingen gewoon worden
betaald. Afdelingen kunnen activiteiten aanmelden en deze worden dan bekostigd, zoals nu
ook het geval is. Sociale activiteiten moeten zichzelf bedruipen, organisatiekosten worden
bekostigd via ANBO. Vanaf november 2015 wordt steeds meer gewerkt met activiteitenteams
en actieve leden. Op de geplande regiobijeenkomsten (3 tot 10 november) wordt men
hierover uitgebreid geïnformeerd en kan men zelf ideeën aandragen. Afdelingen worden
ondersteund bij het maken van plannen met bijbehorende begroting. Vanaf 1 juli 2016 is de
werkwijze, dat geld wordt toegekend op basis van een goedgekeurde begroting en worden
budgetten toegekend.
Hoe werken de ANBO Betaalpassen?
ANBO Betaalpassen zijn een soort (pre-paid) pinpassen, waarop ANBO geld kan storten en
bijstorten. ANBO kan hiermee zorgdragen dat er altijd voldoende middelen zijn om de
activiteiten zoals gepland en begroot uit te kunnen voeren. Het voordeel van deze passen is
dat afschrijvingen ook direct verwerkt en geadministreerd worden in de centrale
boekhouding.
Wanneer zijn de ANBO Betaalpassen beschikbaar?
De betaalpassen zijn in november 2015 beschikbaar. ANBO gaat werken met één bank. Deze
zal de betaalpassen ter beschikking stellen. In principe is het aantal passen ongelimiteerd.
Hoe en waar kan ik een ANBO Betaalpas aanvragen?
Een betaalpas is aan te vragen bij het regiokantoor. De informatie daarover volgt. Ook op de
regiobijeenkomsten die tussen 3 en 10 november plaatsvinden.
Er is de garantie, dat elke afspraak die is gemaakt wordt nagekomen . Vanaf begin november
2015 zijn de ANBO Betaalpassen beschikbaar.
Hoe worden de betaalpassen gecontroleerd?
Via Proactive. Er is en blijft inzicht in boekingen en betalingen, voor budgethouder (de
persoon die beheer heeft over de betaalpas) en voor ANBO.
Wat gebeurt er met spaargeld?
Spaargeld is slapend geld. Contributie behoort te werken voor leden, want dáár betalen ze
voor. Geld sparen is niet de bedoeling; leden betalen voor dienstverlening. In 2012 is
afgesproken dat slapend geld werkend gemaakt moet worden. De gelden worden dus ingezet
om de dienstverlening van ANBO te verbeteren en de vereniging te moderniseren. In principe
kan straks elk lid met een goed idee een plan indienen en budget aanvragen. Op de korte
termijn zullen dit vooral de vrijwilligers zijn die nu al veel activiteiten organiseren.
Slapend geld werkend maken
Actieve vrijwilligers zullen beloond worden wanneer zij meer lokale activiteiten stimuleren.
Daarnaast worden ook leden oproepen om met plannen te komen.
Alle plannen die er goed uit zien en passen bij ANBO ontvangen budget. Er komt dus meer
geld voor activiteiten.
ANBO kent behoorlijk wat afdelingen die weinig tot geen activiteiten organiseren.
Tegelijkertijd wordt wel jaarlijks de contributiebijdrage gestort. Hierdoor stapelt ledengeld
zich op zonder dat er iets mee gedaan wordt. Dit geld wordt werkend gemaakt en zal ten
goede komen aan de leden. Dat verwachten zij ook van de vereniging waar ze lid van zijn.
Dit betekent dat geldstromen anders worden ingericht. Allereerst wordt het geld centraal
beheerd. Het verenigingsbureau heeft de verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering van
de hele vereniging. Onderdeel van de bedrijfsvoering is het oormerken van de lokale gelden,
inclusief het oormerken van subsidiegelden, legaten en ledenbijdragen aan activiteiten.
Technisch kan dit allemaal heel makkelijk. Het verenigingsbureau beschikt over een
geavanceerd financieel systeem dat bijna volledig digitaal en geautomatiseerd is. Hierdoor
zijn het oormerken van gelden, het inboeken van betalingen en het betalen van de facturen
gemakkelijke handelingen.
Afdelingen die actief zijn klagen al geruime tijd over beperktheid vanuit de
contributiebijdrage en hebben aangeven dat deze onvoldoende is voor het goed uitvoeren
van de activiteiten. Daar is goed naar geluisterd en deze werkwijze uit voortgekomen: leuke
ideeën en activiteiten die kunnen rekenen op een budget om ze uit te voeren. Het liefst
zoveel mogelijk.
Wat gebeurt er met gemeentelijke subsidies die afdelingen ontvangen?
Gemeentelijke subsidies zijn bestemd voor de inwoners van een gemeente. Dit is geld dat
beschikbaar is gesteld aan de rechtspersoon ANBO en valt daarmee onder de middelen van
ANBO. Dit geld moet zorgvuldig verantwoord worden en de directeur-bestuurder is daar
wettelijk aansprakelijk voor. De bestemming van de subsidie wordt uiteraard nagekomen en
de gelden zullen ook conform subsidievoorwaarden besteed worden.
Heeft ANBO financiële problemen?
ANBO is een gezonde vereniging, met gezonde financiën. Dat kunt u ook lezen in de
jaarrekening.
Kan de directeur-bestuurder geld wegsluizen?
Net als bij elk bedrijf en bij elke organisatie controleert de accountant de boekhouding.
Jaarlijks wordt de jaarrekening door de accountant voorgelegd en goedgekeurd door de Raad
van Toezicht en de Ledenraad. De directeur-bestuurder wil en kan geen ANBO-geld
wegsluizen. Geld kan enkel ingezet worden ten behoeve van de vereniging en de leden.
Daarnaast werkt ANBO op advies van de accountant met functiescheiding. Dat betekent dat
degene die facturen goedkeurt (budgethouders) niet diegene is de betaling kan doen.
Overigens waarschuwt de accountant al langer voor de onoverzichtelijke financiële structuur.
Meerdere malen is er op gewezen dat er veel geld in het land staat op veel te veel
rekeningen. Het beheer hiervan is niet overzichtelijk en het is moeilijk om de kosten en baten
goed te kunnen volgen. Ook die waarschuwing is aanleiding geweest om actie te
ondernemen.
Wat willen onze leden?
Leden worden voornamelijk lid vanwege ledenvoordeel. Daarna blijven ze grotendeels
vanwege de collectieve belangenbehartiging.
Maar 70% van de leden vindt het (zeer) belangrijk dat onder de vlag van ANBO activiteiten
plaatsvinden. 95% van de leden gaat echter niet naar de plaatselijke afdeling. Dat komt onder
andere omdat plaats en tijd niet handig zijn (21%). Of omdat het aanbod niet voldoet (35%).
Wanneer meer leden de mogelijkheid hebben om zélf actief te zijn en activiteiten te
organiseren die aansluiten bij de individuele wensen, zegt driekwart van de leden 'ja' tegen
ANBO-activiteiten.
Favoriete activiteiten:








Bewegingsactiviteiten om fit en vitaal te blijven (44%)
Meldpunt voor lokale voorzieningen, zoals lantarenpalen, fietspaden, trottoirs (36%)
Culturele activiteiten bezoeken, zoals toneel of musea (32%)
Bezoeken van mensen die contact nodig hebben (49%)
Kleine klusjes opknappen (34%)
Gezamenlijke reizen en dagtochten (28%)
Informatie over zorg(verzekeringen), belastingen, wonen en financiën
Computercursussen of lezingen
ANBO biedt ook steun om de gemeente te beoordelen op terreinen zoals de Wmo,
seniorenhuisvesting etc. Zo ontstaat een goed beeld wat er in het land gebeurt.
De ambitie van ANBO
De Ledenraad van ANBO heeft de Meerjaren Ambitie 2016-2020 vastgesteld in de
vergadering van juni 2015. Een van de speerpunten is het vergroten van lokale zichtbaarheid.
Mensen zoeken elkaar steeds vaker op in de buurt. Voor contact, sociale, culturele en
leerzame activiteiten, maar ook voor goede informatie over Wmo en keukentafelgesprekken,
inkomen, pensioen en belastingvragen. Dat is wat mensen nodig hebben om de juiste keuzes
te maken over hun inkomen, hun gezondheid en hun woonsituatie.
De traditionele structuren binnen ANBO zijn onvoldoende toegerust op het waarmaken van
de ambitie van zoveel mogelijk diverse activiteiten. De vrijwilligers in de afdelingen geven dit
ook zelf aan. Vacatures zijn moeilijk op te vullen en de opkomst bij activiteiten loopt terug.
Dat betekent dat we de lokale activiteiten dan ook anders gaan organiseren. Meer via
activiteitenteams en via leden die het leuk vinden om hun kunde en vaardigheden met
anderen te delen en actief binnen ANBO aan de slag willen.
ANBO is er voor en door leden. Die willen geïnformeerd worden over de individuele gevolgen
van wetgeving, ze willen hulp als ze er niet uit komen met problemen rond inkomen,
pensioen, zorg, gezondheid en hun woonomgeving. Ze willen ledenvoordeel en zo het leven
leuker en makkelijker maken. En ze willen hun collectieve belangen behartigd zien. Daarnaast
willen leden sociale, culturele en educatieve activiteiten. In de buurt en op maat. Leden
betalen niet voor het in stand houden van bestuurslagen.