Administratieve organisatie van een OCMW- vereniging van

Administratieve organisatie van een OCMWvereniging van publiek recht
In het kader van een zorgvereniging/zorgbedrijf
1 De beleids- en beheercyclus1
Geldt de beleids- en beheercyclus ook voor de OCMW-vereniging van publiek recht?
Publiekrechtelijke OCMW-verenigingen moeten de beleids- en beheercyclus toepassen,
weliswaar in een wat aangepaste versie. Ze moeten het meerjarenplan, het budget en de
jaarrekening opstellen in een vorm die ook grotendeels voor het OCMW geldt. Ook voor de
boekhouding van de vereniging gelden de OCMW-regels. De decreetgever heeft bij de
uitbreiding van het toepassingsgebied van de beleids- en beheerscyclus wel rekening
gehouden met de eigenheid van de verzelfstandigde entiteiten.

De toepassing van de beleids- en beheerscyclus geldt daarom wel voor de
beleidsrapporten en voor de boekhouding, maar niet voor het beheersmatige
luik. Dat wil zeggen dat de regels die gelden voor de lokale besturen alvorens een
verbintenis kan aangegaan worden niet van toepassing zijn op de OCMWverenigingen: er moet niet nagegaan worden of er voldoende kredieten beschikbaar
zijn, er moeten geen vastleggingen op die kredieten gebeuren en voorlopige kredieten
bestaan niet.

Ook de ontvangstencyclus wijkt af: vorderingen waarvan de invorderbaarheid
twijfelachtig is, moeten niet naar een rekening dubieuze debiteuren geboekt worden.

De financiële evenwichtsnormen zijn veel minder streng: de OCMW-vereniging
moet enkel een positief resultaat op kasbasis in het budgetjaar hebben.

Daarnaast zijn ook de regels omtrent de beheersrapporten niet van toepassing,
aangezien OCMW-verenigingen geen budgethouders kennen. Niets belet de besturen
om onderdelen van het beheersmatige luik via de beheersovereenkomst wel van
toepassing te maken, maar dit wordt niet algemeen opgelegd.
Waarom is de BBC van toepassing op de OCMW-vereniging?
Het toepassen van de BBC door de OCMW-vereniging moet zorgen voor een grotere
herkenbaarheid en leesbaarheid van die rapporten voor de raadsleden. OCMW-verenigingen
verzorgen vaak belangrijke onderdelen van het beleid van het OCMW. Vanuit democratisch
oogpunt is het dan ook van essentieel belang dat de OCMW-raden zich met kennis van zaken
kunnen uitspreken over het beleid van de OCMW-verenigingen.
1
http://binnenland.vlaanderen.be/beleids-en-beheerscyclus/bbc-en-verzelfstandigde-entiteiten
8 november 2016 - 1/4
Zoals hoger al aangegeven, worden de regels van de beleids- en beheerscyclus over de
beleidsrapporten ook van toepassing gemaakt op de OCMW-verenigingen. Naast het
verhogen van de transparantie voor de OCMW-raadsleden (en geïnteresseerde burgers),
moet dat ook mogelijkheden bieden om schaalvoordelen te creëren, waarbij bijvoorbeeld met
één financiële dienst kan gewerkt worden voor meerdere lokale besturen (gemeente, OCMW,
de OCMW-verenigingen). De toepassing van de beleids- en beheerscyclus voor de OCMWverenigingen verhindert niet dat deze instellingen eigen interne controleprocedures kunnen
uitwerken voor een versoepelde dagelijkse werking.2
Moet(en) de gemeente(n) het meerjarenplan van de OCMW-vereniging goedkeuren?
Wat de eigenlijke toezichtprocedures betreft, zijn de OCMW-verenigingen van publiek recht
onderworpen aan dezelfde controle en hetzelfde toezicht als het OCMW zelf.
Concreet houdt dat in dat de respectievelijke gemeenteraad (of gemeenteraden wanneer de
OCMW-vereniging een samenwerkingsverband is tussen meerdere OCMW’s) het
meerjarenplan (en de aanpassing ervan) van de vereniging moeten goedkeuren.
De raad voor maatschappelijk welzijn heeft daarbij geen formele rol te vervullen volgens de
decretale bepalingen.3 De OCMW-raad moet dus geen beslissing nemen over het
meerjarenplan van de OCMW-vereniging.
Moet(en) de gemeente(n) het budget van de OCMW-vereniging goedkeuren?
Het budget van de vereniging moet worden voorgelegd aan de gemeenteraad (of –raden). Die
neemt daar kennis van, als het past binnen het goedgekeurde meerjarenplan. Als het budget
niet past binnen het meerjarenplan, dan kan de gemeenteraad dat budget goedkeuren, of
aanpassen aan het meerjarenplan.4
Wat is de procedure als er één gemeente het meerjarenplan niet goedkeurt?
Het OCMW-decreet voorziet niet in de mogelijkheid dat één gemeenteraad (of meerdere) het
meerjarenplan niet zou goedkeuren, waardoor er eigenlijk geen meerjarenplan zou bestaan.
En ook geen budget, aangezien het budget in het meerjarenplan moet passen. Dat betekent
niet dat de OCMW-vereniging dan geen uitgaven kan doen. De artikelen uit het BBC-besluit
die de uitgavencyclus beschrijven, zijn niet van toepassing op OCMW-verenigingen van
publiek recht. Er moet dan ook geen krediet voorhanden zijn alvorens een verbintenis kan
worden aangegaan.
Vlaams Parlement, Stuk 1558 (2011-2012) – Nr. 1, 5
Omzendbrief BB 2013/6
4
Omzendbrief BB 2013/6
2
3
8 november 2016 - 2/4
Wat gebeurt er wanneer er geen meerjarenplan is?
De sanctionering voor het ontbreken van een meerjarenplan verloopt via het budget. De
OCMW-vereniging moet, behalve voor het eerste jaar van een bestuursperiode, het jaarlijkse
budget immers opstellen op basis van een meerjarenplan. Dat is onmogelijk wanneer er geen
meerjarenplan is.
Dat betekent niet dat de OCMW-vereniging dan geen uitgaven kan doen. De artikelen uit het
BBC-besluit die de uitgavencyclus beschrijven, zijn niet van toepassing op OCMWverenigingen van publiek recht.
Hoe verloopt de goedkeuringsprocedure van de jaarrekening?
De OCMW-vereniging moet worden beheerd volgens dezelfde regelen als deOCMW’s. Ze zijn
onderworpen aan dezelfde controle en hetzelfde administratief toezicht5. Na de vaststelling
van de jaarrekening moet deze bezorgd worden aan de gemeenteraad/gemeenteraden, die
zijn/hun opmerkingen ter kennis kan/kunnen brengen aan de provinciegouverneur.
Wat moet de vereniging doen onmiddellijk na de verzending van het meerjarenplan, het
budget en de jaarrekening naar de toezichthoudende overheid?

Onmiddellijk na de verzending van het meerjarenplan, het budget en de jaarrekening
naar de toezichthoudende overheid moet de OCMW-vereniging een digitale versie
ervan bezorgen aan de Vlaamse Regering.
De niet-verzending houdt de uitvoerbaarheid van de betrokken beleidsrapporten
tegen.

Daarnaast is de vereniging verplicht om voor het einde van de daaropvolgende maand
aan de Vlaamse Regering digitaal te rapporteren over de transacties van elk
kwartaal.6
Als een vereniging midden in de legislatuur wordt opgericht, moet ze dan voldoen aan de
Beleids- en beheercyclus?
Alle OCMW-verenigingen van publiek recht moeten de BBC toepassen (met uitzondering van
de verenigingen die worden opgericht met het oog op het exploiteren van een ziekenhuis).
Gelet op artikel 207 van het BBC-besluit kan de minister van Binnenlands Bestuur wel voor
welbepaalde besturen een vroegere of latere datum van inwerkingtreding van het BBC-besluit
5
Art. 228 OCMW-deceet.
Art. 78 decreet 29 juni 2012 tot wijziging van het decreet van 19 december 2008 betreffende
de organisatie van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. Zie ook het Besluit van
de Vlaamse Regering van 25 juni 2010 betreffende de beleids- en beheercyclus van de
gemeenten, de provincies en de openbare centra voor maatschappelijk welzijn.
6
8 november 2016 - 3/4
bepalen. Omwille van de tijdsdruk hebben in 2014 een 16-tal OCMW-verenigingen van publiek
recht een jaar uitstel gekregen om de BBC in te voeren.
2 BTW
2.1 Btw bij detachering
Moet er btw worden betaald op het detacheren van OCMW-personeel naar de vereniging?
De terbeschikkingstelling van personeel van een OCMW aan een ander publiekrechtelijk
lichaam is een niet-btw-plichtige activiteit. Dit gaat ook op voor OCMW-personeel dat ter
beschikking wordt gesteld aan een publiekrechtelijke OCMW-vereniging. Op de vergoedingen
die de OCMW-vereniging hiervoor betaalt moet het dus geen btw afdragen7.
Moet er btw worden betaald op het detacheren van personeel van de vereniging naar het
OCMW?
Als de detachering uitgaat van een OCMW-vereniging, dan moet BTW worden betaald
(uiteraard voor zover de detachering gefactureerd wordt). Er is namelijk btw-plicht voor
organisaties, zoals de OCMW-vereniging, die de lokale overheid zelf heeft opgericht.
2.2 Btw bij leveren van prestaties
Als er prestaties/diensten geleverd worden aan het OCMW door de OCMW-vereniging, moet
er dan btw worden betaald?
Een OCMW-vereniging is, net zoals een AGB, altijd btw-plichtig8, al kan ze uiteraard ook
vrijgestelde handelingen verrichten (opgenomen in art. 44, §2, bijvoorbeeld in de thuiszorg of
woonzorg) waarvoor geen btw moet worden aangerekend.
Het factureren van juridische prestaties bijvoorbeeld aan een OCMW is geen vrijgestelde
handeling, en zal dus in principe met btw moeten gebeuren.
Ben Gilot, stafmedewerker financiën
Emme Vandeginste, stafmedewerker samenwerken in de thuiszorg
7
8
Beslissing Btw nr. E.T. 129.914 d.d. 27.04.2016
Art. 4 Wetboek W.Btw.
8 november 2016 - 4/4