Tentoonstelling Vleermuizen Algemeen Doelgroep: Groep 5 en 6 van het Basisonderwijs. Doel: Het doel van de tentoonstelling is dat leerlingen weten: Dat de vleermuis bestaat, Dat deze dieren ook in hun omgeving voorkomen Hoe ze leven Vleermuizen te waarderen (spannend, interessant, nuttig) Locatie: In de Zandwaaier. Duur: Circa 1,5 uur Lesactiviteiten: 1. Voorbereiding op school 2. Activiteiten in de Zandwaaier Begeleiding: Per 4 à 5 leerlingen één begeleider. Groepsgrootte: Maximaal 33 leerlingen. Verzamelpunt: Balie van Duincentrum de Zandwaaier te Overveen. Routebeschrijving: Als u uit de richting van Haarlem/Overveen komt rijdt u richting Zandvoort/Bloemendaal aan Zee. Het Duincentrum ligt aan het begin van de Zeeweg (N200). Komt u vanuit Zandvoort/ Bloemendaal aan Zee, dan rijdt u in tegengestelde richting, dus richting Overveen/Haarlem. Bij ingang Koevlak (waar ’t Wed is) kunt u de auto parkeren, en veilig oversteken bij de verkeerslichten. NB: Om te parkeren kunt u op de dag zelf of daags van te voren, uitrijkaarten kopen à €1,10 per stuk, aan de balie van Duincentrum De Zandwaaier aan de Zeeweg te Overveen. De inrijkaarten trekt u bij de slagboom van het parkeerterrein uit de automaat. Openingstijden Duincentrum De Zandwaaier: 1 nov. t/m 31 maart: di t/m zo van 12-17 uur en 1 april t/m 31 okt: di t/m zo van 10-17 uur. Tentoonstelling Vleermuizen Inleiding Vleermuizen vind je over de hele wereld. Ook in Nederland komen vleermuizen voor. Het is het enige zoogdier dat kan vliegen. Ze leven ´s nachts en slapen overdag. Dat doen ze hangend op hun kop. Sommige mensen vinden vleermuizen griezelig. Ze zijn bang dat ze in je haar vliegen of vast raken. Hoewel ze blind zijn gebeurd dit nooit. In sommige landen hebben vleermuizen een goede naam. In China geloven de mensen dat vleermuizen gezondheid en geluk brengen. Griezelig of niet, vleermuizen zijn in elk geval heel nuttige dieren. Er zijn 2 soorten: Insecteneters en vruchteneters. De insecteneters eten veel, vaak schadelijke insecten. De vruchteneters zorgen voor de bestuiving van veel vruchtbomen. Net als bijen. Lesactiviteiten 1. Voorbereiding op school om alvast in de sfeer te komen. Houd je een oriënterend kringgesprek over vleermuizen. Bekijk daarbij welke voorkennis aanwezig is bij de leerlingen en de bevindingen in een schema op het bord. 2. Activiteiten in de Zandwaaier: Welkom en daarna jassen/tassen in de garderobe. Bekijken van de tentoonstelling en invullen van het opdrachtenboekje Nb. Zorgt u dat u voor elk kind een kopie heeft van het opdrachtenboekje? Wij wensen u en de kinderen veel plezier met deze tentoonstelling Vleermuizen Opdrachten bij de tentoonstelling Vleermuizen Niveau A Dit boekje is van …………………………… Welkom bij de tentoonstelling Vleermuizen Het werkt zo: Kies met je groepje een opdracht. Het maakt niet uit bij welke opdracht je begint. Ga naar de zuil die bij de opdracht staat. Bekijk de zuil goed. Maak dan de vragen in je boekje. Zijn jullie klaar met de opdracht? Kijk dan welke plek vrij is. Ga nu die opdracht maken. Veel plezier! Opdracht 1: Zoogdieren (zuil A) 1. Vleermuizen zijn zoogdieren. Zoogdieren geven hun jongen …………..……………………………………………… Weet jij nog drie zoogdieren? ………………………..………………………………… ……………………………………………………………………………...…………… Kunnen zoogdieren ook vliegen? ……………………………………………………..... 2. Bekijk de tekening op de zuil. Een vleermuis en een mens lijken wel een beetje op elkaar! Kijk nu naar de plaatjes hieronder. Je ziet een arm en twee vleugels. Zet er bij van wie ze zijn. Kies uit: mens, vogel, vleermuis. ………………………… Vul ………………………….. …………………………. in : Aan de vleugel van een vogel zitten …………………………………………………. Op de vleugel van een vleermuis zit een soort ………………………………………. Opdracht 2 1. Familieleven (zuil B) Vleermuizen slapen overdag in een nest. Kijk naar de plaatjes op de zuil . Maken vleermuizen hun nest zelf?…………………………………………………… Wie heeft het nest op het plaatje gemaakt?…………………………………………… 2. Als een vleermuismoeder gaat jagen laat ze haar kind achter in het nest. Lees de tekst onder het kopje `mijn moeder ruikt naar aardbei´ Hoe vinden een vleermuismoeder en haar jong elkaar? ……………………………………………………………………………………….… …………………………………………………………………………………………. 3. Ga naar de drukknopjes. Als je het antwoord goed hebt , gaat er een lampje branden. Vul de goede antwoord : Vleermuisvleugels ……………………………………………………………………… Een vleermuis …………………………………………………………………………... Vleermuizen slapen …………………………………………………………………….. Opdracht 3: Nachtdieren (zuil C en zuil D) Bekijk eerst zuil C 1. 2. Wat doen vleermuizen overdag?……………………………………………… Wat doen vleermuizen ´s nachts?……………………………………………….. 3. Druk op de groene knop. Nu hoor je geluiden van de nacht . Vleermuizen zijn nachtdieren. Weet jij nog meer nachtdieren? 1…………………………………………………………………………………. 2…………………………………………………………………………………. 4. Druk op de rode knop. Welke vijand hoor je ?………………………………………………………………….. 5. Ga nu naar zuil D Ga nu naar de kant van de zuil met de knopjes. Als je het goed hebt, gaat het lampje branden Vul in : Nederlandse vleermuizen eten ………………………………………….. Vleermuizen gebruiken hun staart als ………………………………….. Vleermuizen zijn………………………………………………………… Opdracht 4: Insecteneters (zuil E) Bekijk de zuil. 1. Vleermuizen eten……………………………………………………………………... Hier zie je twee insecten die door een vleermuis gegeten wordt Schrijf erbij hoe ze heten. Kies erbij hoe ze heten. Kies uit : Wesp Nachtvlinder (mot) Mug …………………….. 2. Hoeveel insecten vangt een vleermuis in een nacht? (zoek het antwoord in de tekst op de zuil) 3. ………………………………… 750 2500 500 Een vleermuis eet in 1 nacht ongeveer helft van zijn gewicht. Een vleermuis weegt 10 gram. Hoeveel gram moet hij dan eten?……………………………...…………………..gram Hoeveel kilo weeg jij ongeveer?……………………………………………………...kg Stel dat jij een vleermuis was. Hoeveel zou jij dan moeten eten?…………………………...………………………..kg Een brood weegt een kilo. Hoeveel broden zou jij dan per dag moeten eten?……………………………………. Dat lukt je vast niet! Opdracht 5 Jaarcirkel (zuil F) Bekijk de plaatjes op de zuil en lees de tekst op het bovenste deel van de hele zuil (alle vier de kanten). 1. Wanneer paren vleermuizen? 2. Wanneer krijgen vleermuizen jongen? (kijken goed naar de foto’s). 3. Zomer Herfst Winter Lente Zomer Herfst Winter Lente Wat doen vleermuizen in de winter? Spelen Slapen Jagen Nest bouwen Een dag uit het leven van een vleermuis. Kijk naar de plaatjes onderop de zuil Wat doen de vleermuizen: Overdag……………………………………de vleermuizen. In de schemer vliegen de vleermuizen naar………………………………………… ’s Nachts…………………………..…en …..………………………de vleermuizen Bij zonsopgang vliegen de vleermuizen terug naar ………………………………... Opdracht 6: (Bedreigingen zuil G) 1. Hier zie je vleermuizen in een woonplek. Deze vleermuizen wonen in een………………………………………………………... 2. Lees de tekst onder `Geloof jij in het sprookje Doornroosje? In de winter houden vleermuizen een ………………………………………………….. Waarom gaan ze in winterslaap?……………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. Hoeveel dagen slapen ze ongeveer?…………………………………………………… 3. Ga naar de kant met de druknopjes. Schrijf 3 vijanden van de vleermuis op. 1. ………………………………………………………………………………….. 2. ………………………………………………………………………………….. 3. ………………………………………………………………………………….. Opdracht 7: Geluidentafel Lees en vul in: Zien met je oren Vleermuizen zijn nachtdieren. Uilen zijn ook nachtdieren. Kijk goed naar de plaatjes hierboven. Vul in: De uil heeft grote……………………………………………………………………………….. Hiermee kan hij in het donker goed…………………………………………………………….. Kijk nu naar de ogen van de vleermuis. De ogen van de vleermuis zijn……………………….. Kan hij hier ’s nachts veel zien denk je ?………………………………………………………. De vleermuis heeft wel grote…………………………………………………………………… En die gebruikt hij ook goed! maar eens verder: Lees Heb je wel eens in een put geroepen? Je hoort dan een ………………………………………. Zo werkt het ook bij vleermuizen. Een vleermuis maakt onder het vliegen steeds geluidjes. Even later hoort de vleermuis de echo. Door de echo weet de vleermuis waar gebouwen of bomen staan Ook kan de vleermuis horen waar een insect vliegt. Ga verder op de volgende bladzijde: Kruis het goede antwoord aan: Vliegt een vleermuis in het donker overal tegenaan? Ja, want hij ziet niets in het donker Nee, want hij heeft super ogen Nee,want hij hoort via de echo waar iets is Bekijk nu de geluidentafel. Je ziet hier 10 knopjes. Onder elke knop zit een geluid. Knop 1 is een heel laag geluid. Knop 10 is een heel hoog geluid. Vleermuizen maken hele hoge geluiden Ze maken geluiden zoals onder knopje 8, 9 en 10. Druk nu één voor één de knopjes in. Hou elk knopje 5 seconden vast. Vul in: Het laatste geluid dat ik kan horen is knop…………………………………………….. Het hoogste geluid dat ik kan horen is knop………………...…………………………. Kun jij alle vleermuizen dus horen? (knop 8, 9 en 10)?………………………………... Opdracht 8: Vleermuizen door de hele tentoonstelling Grot Ga naar de grot Steek je hand even in het gat. Nu gaat het licht in de grot aan. Hoeveel vleermuizen hangen in deze grot?……………………………………………… Druk op de knop. Luister naar de ochtendgeluiden. Welke vogel hoor je?……………………………………………………………………... Grote Foto’s Er zijn veel verschillende soorten vleermuizen. Bekijk de grote foto’s in de tentoonstelling. Zoek de foto met de watervleermuizen en de vale vleermuizen. Hoeveel vleermuizen zie je hier?………………………………………………………… Wat doen de vleermuizen op deze foto?…………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. Zoek de foto van de vleermuis met een insect. Welke vleermuis is dit ?………………………………………………………………….. Bekijk alle grote foto’s nog eens goed. Welke vleermuis zie je op dit plaatje? Dit is denk ik de: ………………………………………………………………………………