PowerPoint-presentatie - Wageningen UR E

Vleermuizen en offshore windenergie
Sander Lagerveld & Bob Jonge Poerink
10 Oktober 2014
Agenda
 Vleermuizen en windturbines
 Vleermuizen op zee
 Risico’s voor offshore windenergie
 Mogelijke aanpak om risico’s te vermijden/verkleinen
Vleermuizen en windturbines in het nieuws:
Vleermuis slachtoffers
 Oorzaken:
● Aantrekking
● Aanvaringen & Barotrauma
 Aantallen variëren sterk per locatie. Op sommige locaties
geen verband tussen gemeten activiteit en aantal
slachtoffers (Bach et al, 2014)
 Migrerende soorten meest kwetsbaar
 Meeste slachtoffers in Juli - September
Natuurwetgeving
Internationaal:

Convention on the conservation of European wildlife and natural
habitats (Bern)


Convention on the conservation of migratory species (Bonn)
Bat agreement
Nationaal:



FF-wet (Alle soorten vleermuizen in cat III)
NB-wet (Meervleermuis in Meijendel & Berkheide)
Nieuwe natuurwet
Soortenstandaarden
Citaat uit Soortenstandaard Ruige dwergvleermuis:
Soor t e n st a n da a r d
Ruige
dwergvleermuis
Pipist r e llu s n a t h u sii
Planning en pre-constructiefase:

Is een windpark gepland in een migratieroute?

Afweging van alternatieve locaties windmolens
in relatie tot vleermuizen.
Post-constructiefase:

Stopzetten turbines tijdens perioden met veel
trek (stilstandvoorziening)

Monitoring effectiviteit maatregelen
Aanvaringsslachtoffers Noord Duitsland
Dürr et al 2014
Migrerende soorten
Tweekleurige vleermuis
Bosvleermuis
Rosse vleermuis
Meervleermuis
Ruige Dwergvleermuis
Migratieroutes
 Belangrijke migratieroutes langs de kust NO  ZW
 Bijvoorbeeld van de Ruige Dwergvleermuis (bron: UNEP)
?
Oostzee
 Veel vleermuizen offshore, 10 verschillende soorten!
 Vleermuizen worden aangetrokken door wind turbines,
o.a. door aanwezigheid van insecten
 Migratie, maar ook foerageergebied door lokale
populaties, in enkele gevallen zelfs verblijfplaatsen
 Sterke samenhang met weersomstandigheden
Ook offshore vleermuisactiviteit in:
 Duitsland, Denemarken & Finland
 IJsland, Faroer & UK
 USA & Bermuda
Vleermuizen op de Noordzee (voor 2012)
 Vondsten booreilanden/schepen:
 Waarnemingen tijdens vogeltrektellingen op de kust en
surveys op zee
 Monitoring met ultrasone recorders op Afsluitdijk,
Rottumeroog en Lauwersoog
Veel migratie langs de Nederlandse kust
en de Afsluitdijk
Pilot OWEZ en PAWP (2012 en 2013)
Doelstellingen:
 Zijn vleermuizen aanwezig in offshore wind farms?
 Soorten?
 Timing?
 Weersomstandigheden?
 Testen van ultrasone recorders voor offshore
condities
Locaties OWEZ en PAWP
Resultaten OWEZ & PAWP 2012
 Vleermuizen aanwezig in beide windparken
 98% Ruige Dwergvleermuis en 2% Rosse vleermuis.
 Sterke correlatie met weersomstandigheden
 Migratieperiode
 Geen drift!
Recente waarnemingen
 In 2013 ook Gewone Dwergvleermuis en Tweekleurige
vleermuis in Nederlandse offshore windparken
 Ringterugmelding van Ruige Dwergvleermuis (dec 2013)
 Verblijvende Ruige Dwergvleermuis in OWEZ (april 2014)
 Rosse Vleermuis in juli in OWEZ (2014)
 3 x zoveel call sequences bij RWE mast (75 km uit de kust)
i.r.t. OWEZ (2014)
Friesland
600 km
Blagdon Lake
Wat doen vleermuizen boven zee?
Beleidsvragen
 Zijn er slachtoffers? Zo ja, hoeveel?
 Aantasting beschermde natuurwaarden?
 Cumulatieve effecten?
 Mitigerende maatregelen noodzakelijk?
Onderzoeksvragen
 Waar en wanneer komen ze voor op zee?
•
•
•
•
•
Ligging migratieroutes/spatiële voorkomen
Timing in het jaar en gedurende de nacht
Samenhang met trek op land
Relatie met weersomstandigheden
Vlieghoogte
 Slachtoffers? => Gedragsgegevens noodzakelijk!
• Aantrekking
• Aantal sequenties  aantal individuen  groepsgrootte
• Migratie  Foerageren
• Echolocatie gedurende de dag
Monitoringstechnieken: Batcorder
 Ultrasone recorders; automatische
registratie vleermuisactiviteit
 Offshore bestendig robuust systeem
ontwikkeld door Fieldwork Company
 Uitgebreid getest in periode 2012 - 2014
 Calibreerbare microfoon; belangrijk
voor onderlinge vergelijking van datasets
tussen locaties en jaren!
 Kwalitatief hoogwaardige opnames maken
soortherkenning mogelijk
 Dagelijkse
(GSM)
controle via status update
Eventueel aanvullende monitoringstechnieken
t.b.v. gedragsonderzoek
Warmtebeeldcamera
(thermal imaging)
- Gedragsparameters
- Aanvaringsslachtoffers
- Controle recorders
Telemetrie
zenderen individuele dieren
en volgen met ontvangers op
zee en aan de kust
(bv Zuidpier IJmuiden)
Potentiële locaties



Meetpalen, platforms, meteo-masten & turbines
Offshore, near shore & kust
Laag & hoog