Bestand downloaden

Tablet en smartphone
Dit projectje is ipad vriendelijk, wat wil dit
nu zeggen?
1. Als je in dit projectboekje een QR code ontdekt kan je deze
inscannen met QR scan app (application = toepassing)
Probeer maar eens
Nu verschijnen er op je tablet filmpjes of
extra info
2. Staat er bij een opdracht een icoontje van een app, dan zal
deze op de ipad geïnstalleerd zijn en kan je deze ook eens
uittesten, leuk en leerrijk hoor
2
1. Probleemstelling
Bij slecht weer zijn we genoodzaakt om onze vrije tijd binnen door te
brengen, hoe doe jij dat?
- …………………………………………………………..
- …………………………………………………………..
- …………………………………………………………..
Die moderne en elektronische spelletjes had men vroeger niet.
Hoe brachten ze hun tijd dan door?
 …………………………………………………………..
 …………………………………………………………..
 …………………………………………………………..
Wij gaan nu zelf een denk en behendigheidsspelletje maken, we noemen
dit een Chinese puzzel.
Chinese puzzels zijn er in meerdere moeilijkheidsgraden, onze puzzel
noemt: ”hart in de doos”.
www.creativepuzzels.com
3
2. Geleider en niet-geleiders
Onze Chinese puzzel bestaat uit elektrische geleiders.
Wij gebruiken stijve geleiders, maar er
bestaan ook soepele geleiders
Opdracht
Onderzoek nu eens aandachtig een stukje stijve en
een stukje soepele geleider.
Wat is het verschil?
- ……………………………………………………………………………………………………………..
- ……………………………………………………………………………………………………………..
1. Gebruik
Elektrische geleiders verbinden verschillende elektrische
onderdelen of toestellen met elkaar.
2. Samenstelling
Ze zijn meestel gemaakt uit koper (goede elektrische geleider)
met daaromheen een bescherming in plastiek of rubber.
Zoals hierboven gezegd, worden elektrische draden beschermd
door een mantel in p……………… of r……………………. .
Wie kent hiervoor de reden?
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
Rubber wordt steeds minder gebruikt omdat het duurder is en
na een aantal jaren gemakkelijk barstjes vertoont.
Plastiek wordt niet alleen gebruikt voor
de isolatie rond de geleiders, maar ook
om er buizen van te maken waarin men
verschillende draden kan aanbrengen.
4
De bekleding (isolatie) rond de draden is uitgevoerd in
verschillende kleuren.
Opdracht
Bekijk het voorbeeld eens goed
en probeer uit te vinden waarom.
…………………………………………………………….
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
3. De aardingsgeleider
Er is één geleider die uit twee kleuren bestaat, welke?
………………………………… en ………………………………
Deze geleider mag niet op het elektriciteitsnet aangesloten worden maar
dient enkel om bij defecte toestellen de elektrische stroom veilig af te
voeren.
Waar voert de aardingsgeleider die stroom dan naartoe?
(de oplossing is in het woord zelf terug te vinden)
……………………………………………………………………………………………
Bekijk de wandcontactdozen in de klas eens
goed en probeer de aardingspin terug te vinden.
In heel oude gebouwen is er soms nog geen aarding aanwezig.
Wat is dan het grote gevaar?
……………………………………………………………………………………………………………………………..
Niet enkel de aarding zorgt voor onze veiligheid.
We hebben ook nog een schakelaar die automatisch de elektriciteit
uitschakelt als we een verlies (van elektriciteit) op de stroomkring
hebben.
Deze schakelaar heet verliesstroomschakelaar
of differentieelschakelaar en schakelt enorm
snel de elektrische kring uit zodat je geen grote
elektrische schok kan krijgen.
5
4. Zekeringen
Al de geleiders in een gebouw worden op een bepaalde plaats
onderbroken door zekeringen.
Het doel van een zekering is de
elektriciteit op een geleider uit te
schakelen als er op deze geleider te
veel toestellen zijn aangesloten of als er ergens een kortsluiting
ontstaat.
Elke stroomkring in een gebouw heeft zijn specifieke zekering naargelang
de stroomsterkte die er in een bepaalde kring nodig is.
Opdracht
Bekijk eens samen met je leerkracht (of thuis met een van je
ouders) de zekeringskast met de zekeringen.
Probeer ook de verliesstroomschakelaar terug te vinden.
Wat merk je op?
…………………………………………………………………………………………………………………..
Waarom zijn er in de keuken of de werkplaats zwaardere
zekeringen nodig dan in een slaapkamer of klaslokaal?
……………………………………………………………………………………………………………………
Om effectief te zijn horen bij zwaardere zekeringen ook dikkere
geleiders.
Zoek op de verpakking eens de dikte van de
geleiders die wij gebruiken
Dikte geleider: ………………………………………………………………………………………………..
6
Opdracht
Kleef hieronder enkele afbeeldingen van geleiders en zekeringen.
Tip: zoek eens in reclamefolders van een doe-het-zelf winkel.
www.dmlights.be/installatie_materiaal.e
7
5. Gereedschappen voor het werken met geleiders
Een elektricien moet bij het aanleggen van een elektrische installatie
elektrische geleiders bewerken (plooien en knippen), hij gebruikt
hiervoor meestal een (of meerdere) tang(en).
1. De combinatietang
De combinatietang, ook nog u……………………….. tang genoemd, is een
gereedschap dat door bijna alle vakmensen gebruikt wordt.
Ook de elektricien gebruikt de combinatietang om te kn…………………. ,
te pl………………….. en om kleine werkstukken vast te klemmen en te
bewerken.
De combinatietang is gemaakt uit gelegeerd gereedschapsstaal in
een bepaalde vorm gesmeed en gehard.
De tang bestaat uit:
1
2
3
5
4
1. platte bek voor het buigen van draden
2. gekartelde holten voor het vasthouden
van kleine stukken
3. snijkanten voor het knippen van draden
4. scharnierpunt (regelmatig oliën)
5. geïsoleerde (plastiek of rubber)
handvatten tegen el……………………. schokken
2. De kniptang
Zoals de naam al zegt, dient deze tang voor het k…………………… van
zachte en h…………….. draadsoorten.
In tegenstelling tot de combinatietang, wordt deze tang dus maar
voor één soort werk gebruikt.
De bekken zijn meestal veel s………………………. dan bij de combinatietang.
8
De tang bestaat uit:
1. de bekken
2. het scharnierpunt ( ………………………………… )
3. de ge……………………………… handgrepen
1
3
2
3. De ronde bektang
Deze tang heeft lange puntige ronde bekken.
Ze wordt gebruikt voor het plooien van kleine ronde vormen.
De tang bestaat uit:
2
1
3
1.
2.
3.
4.
de ronde puntige bekken
het scharnierpunt
de geïsoleerde handgrepen
soms een veer om de bekken
automatisch open te houden
4
www.prof-tools.nl
9
3. De draadstriptang
Ook hier is de naam van de tang al duidelijk genoeg om te weten voor
welk werk men ze zal gebruiken.
Een draadstriptang dient dus om de meestal plastieken bescherming
van de geleiders te verwijderen.
Ze bestaat in verschillende uitvoeringen, maar wanneer men de keuze
heeft neemt men best een regelbare tang zodat deze eventueel ook
als kniptang kan gebruikt worden.
De tang bestaat uit:
4
2
3
5
1
1. snijvlakken van gehard staal
2. regelschroef om de snijvlakken in te stellen
volgens draaddikte
3. borgmoer om de regelschroef vast te
zetten, zodat ze niet kan loskomen tijdens
het werk
4. handvatten met of zonder plastiek
PAS DUS OP BIJ ELEKTRICITEIT
5. de veer, die de tang openhoudt
Onderhoud:
Regelmatig het scharnierpunt en de veer inoliën en zuiver houden.
10
6. Schatten en meten
Voordat we de geleiders voor onze Chinese puzzel afknippen moeten we
eerst de lengte kunnen bepalen.
Dit doen we door: 1. te schatten
2. te meten
Opdracht
Geef van de volgende oefening zo nauwkeurig mogelijk de
de afmetingen weer.
TIP: Geef de maten in mm.
Oefening 1
Lengten
geschat
1. ………………
2. …………….. .
3. ………………
4. ………………
5. ………………
Oefening 2
Lengten
1
2
1. ……………….
2. ………………
3. ………………
4
4. ………………
3
5. ………………
gemeten
……………….
……………….
……………….
……………….
……………….
……………….
……………….
……………….
……………….
……………….
5
Oefening 3
1
4
Diameters
2
3
5
1. ………………
2. ……………..
3. ……………..
4. ……………..
5. ……………..
……………….
……………….
……………….
……………….
……………….
11
7. Plooien van geleiders
Opdracht
Probeer volgende oefeningen zo nauwkeurig mogelijk te plooien.
Bewerkingen:
1. Draadlengte bepalen.
2. De geleider ontdoen van zijn isolatie met de draadstriptang
en combinatietang.
3. Draad met de combinatietang plooien volgens de tekening.
4. Vergelijken van het werkstuk met de tekening.
5. Eventueel bijplooien.
A = breedte bek combinatietang
12
8. Solderen
Bij onze Chinese puzzel moeten we de uiteinden van de geleiders stevig
met elkaar verbinden.
Zo een verbinding kunnen we tot stand brengen door te solderen.
1. Soorten verbindingen.
In de techniek komen twee soorten verbindingen voor, namelijk
……………………………. en losneembare verbindingen.
Losneembare verbindingen zijn verbindingen die gemakkelijk kunnen
worden losgemaakt zonder het werkstuk te beschadigen.
Voorbeeld : bouten, moeren, velcro, …
Vaste verbindingen zijn samenvoegingen die ……………….. losneembaar
zijn.
Voorbeeld: lassen, solderen, …
2. Wat is solderen.
Solderen is een gemakkelijke manier om twee
……………….. aan elkaar te verbinden.
Toepassingen van solderen zijn:
- ……………………………………………………………
- ……………………………………………………………
3. Benodigdheden bij het solderen.
soldeerbout – tinsoldeer – soldeerpasta
a. soldeerbout: deze levert de nodige …………………….. voor het vloeien
van het soldeer
verwarmingselement
handvat
punt of stift
13
b. Tinsoldeer: is een legering (samensmelting) van tin en ………………….
% tin
% lood
Smeltpunt °C
40
60
250
50
50
225
60
40
195
c. Soldeerpasta: Dit is het vloeimiddel en dient om de
metaaloppervlakken tijdens het solderen te
beschermen tegen oxidatie.
Soldeerpasta wordt vooral gebruikt bij het
solderen van koper.
LET TIJDENS HET SOLDEREN OP DE VOLGENDE PUNTEN
- De onderdelen moeten voldoende tegen elkaar geklemd zijn.
- De te verbinden delen mogen niet ten opzichte van elkaar kunnen
bewegen zolang het soldeer nog glanst en dus niet gestold is.
- Het werkstuk moet geklemd blijven tot de soldeernaad volledig
afgekoeld is.
- De soldeerpunt moet voldoende heet zijn om het soldeer dun
vloeibaar te houden.
Zonder solderen zou het
onmogelijk zijn een computer te
bouwen
Kijk maar eens naar onderstaande foto’s. (of haal een oude computer uit
elkaar)
14
Elk pinnetje van onderstaande processor
zit vast met een minuscuul soldeerpuntje,
wie heeft het geduld om ze eens te tellen?
Maken van soldeeroefeningen
Bewerkingsvolgorde
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Gereedschappen
Knippen en plooien van de geleiders
c………………………………………………….
Figuur samenstellen en vastmaken op
een plank
Soldeerbout reinigen
p…………………………………………………..
De punt van de bout vertinnen
t…………………………………………………..
De verbinding solderen
s…………………………………………………..
Ontvetten van het werkstuk
o…………………………………………………..
sc ………………………………………………….
Het overtollig tinsoldeer verwijderen s…………………………………………………..
Opzuiveren
st………………………………………………..
Kies uit : papierplakband – tinsoldeer – schuurpapier staalwol – combinatietang – ontvetter - soldeerbout
15
9. Veiligheid
De hitte van de soldeerbout is met het oog niet waarneembaar.
Veiligheidsvoorschriften:
- Raak nooit de punt van de soldeerbout met blote handen aan.
- De gesoldeerde geleiders worden heel warm, laat ze voldoende
afkoelen voor je ze losmaakt.
- Laat de soldeerbout niet op de werkbank liggen maar plaats ze in de
speciale houder.
- Na het gebruik steeds de stekker uit het stopcontact halen.
- Heb je toch een brandwonde bedenk dan :
”eerst water de rest komt later”.
Hou je hand onder lauw water en verwittig onmiddellijk je
leerkracht.
Soldeerbout en veiligheidshouder
Werk steeds ordelijk en laat de
soldeerbout niet op de werkbank liggen
maar plaats hem in de veiligheidshouder
Eerst water de rest komt later
www.brandwonden.be
16
10. Solderen van geleiders
Opdracht
Maak de volgende soldeeroefeningen.
Langsverbinding
Hoekverbinding
T-verbinding
De zwarte gedeelten van je
tekening zijn de soldeerpunten
17
Sierfiguur
Opdracht
Kies en maak één van onderstaande figuren, dit is een goede
voorbereidingsoefening voor je Chinese puzzel.
Flamingo
Poes
18
Zeilboot
19
Bart
www.popschoolmaastricht.nl/college_solderen.php
20
11. Chinese puzzel
1. De doos
1
soldeerpunten
soldeerpunten
2
Het hart
soldeerpunt
21
Werkmethode
Bewerking
1
Geleiders afmeten en knippen
2
Geleiders ontmantelen
3
Geleiders plooien
4
Hart dicht solderen
5
Deksel (1) van doos dicht solderen
6
Deksel (1) door de ringen van de doos(2)
aanbrengen
Doos dicht solderen
7
8
Ringen van deksel (1) vervormen zodat ze
niet uit ringen doos (2) kunnen schuiven
Gereedschap
zijkniptang
meetlat
striptang
tekening
tangen
soldeerbout
soldeertin & pasta
soldeerbout
soldeertin & pasta
soldeerbout
soldeertin
combinatietang
12. Oplossing van de puzzel
Doel: het hartje in de doos brengen.
Oplossing:
1. Steek het smalle gedeelte door een
ring van de doos.
2. Hef het deksel door het smalle
gedeelte van het hart naar boven
3. Laat het hart nu in de doos hangen
22
13. Bespreking
Bekijk je puzzel nu eens goed, welke verbeteringen kunnen we
eventueel nog aanbrengen.
- ………………………………………………………………………………..
- ………………………………………………………………………………..
14. Beroepen
Opdracht
Kleef hieronder of op een A4 blad een jobadvertentie die
te maken heeft met solderen en werken met geleiders.
Welke richtingen op school (of een andere school) kan
je volgen om bovenstaand beroep te kunnen
uitoefenen?
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
23
15. Kruiswoordraadsel
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Horizontaal
3 De bekken van de kniptang zijn zeer ...
5 Gereedschap om te solderen.
7 Gereedschap om de isolatie van geleiders te
verwijderen.
9 Iemand die elektrische installaties in huis
aanlegt.
12 Tinsoldeer is een samensmelting van tin en
...
13 Tang om geleiders op maat te knippen.
14 Welk materiaal gebruiken we om de
Chinese puzzel te vervaardigen ?
15 Manier om de lengte van een geleider te
bepalen.
Verticaal
1 Toestel om bij overbelasting een
2
4
6
stroomkring te onderbreken.
Geleider om ons te beschermen tegen
elektrische schokken.
Gereedschap waarmee je verschillende
bewerkingen kan uitvoeren.
Wat gebruik je als eerste bij brandwonden
?
De isolatie van onze geleiders bestaat uit ...
8
10 Onnauwkeurige manier om de lengte van
een geleider te bepalen.
11 Geleiders d.m.v. warmte met elkaar
verbinden.
24
16. Evaluatie
Hieronder vind je een evaluatiefiche, geef jezelf een beoordeling.
Zeer goed (zg): Ik ken er alles van en kan zo de leerkracht zijn plaats
innemen.
Goed (g): Ik weet er veel van, mits een beetje oefenen of opzoekingswerk gaat het zeker nog beter.
Voldoende (v): Ik weet voldoende om me uit de slag te kunnen trekken,
veel oefenen is de boodschap.
Onvoldoende (o): Het kan veel beter, ik deed mijn best niet of moet
eens met de leerkracht praten over een extra oefening.
Evaluatiefiche
Wat wordt er van mij verwacht
Mijn
evaluatie
Evaluatie
leerkracht
Ik kan de delen van een geleider herkennen en benoemen.
2 delen = ZG
1 deel = V
0 delen = O
Ik kan het verschil tussen soepele en stijve geleiders
weergeven. (eventueel met een schets)
1 verschil = ZG 2 verschillen = V
0 verschillen = O
Ik kan de aardingsgeleider herkennen.
Herkennen = ZG
Niet herkennen = O
Ik kan het doel van de aardingsgeleider verwoorden.
Juist verwoorden = ZG
Niet verwoorden = O
Ik kan een zekering in een stroomkring herkennen en aanduiden.
Herkennen = ZG
Niet herkennen = O
Ik kan verschillende soorten gereedschapstangen herkennen en
benoemen.
3 = ZG 2 = G 1 = V 0 = O
Ik kan geleiders op een correcte manier plooien.
Oef met Verschillende hoeken = ZG
1 hoek = V
Zelfde hoeken = G
geen juiste hoeken = O
Ik kan maten in mm schatten en meten.
Binnen de 2mm = ZG
4mm = G 8mm = V meer dan 8mm = O
Ik kan geleiders solderen
Verschillende hoeken en sterk = ZG rechte hoeken en sterk = G
Enkel langssoldeer = V
geen sterke verbinding = O
Ik ken enkele beroepen die verband houden met elektriciteit.
Beroep + studierichting + afgedrukt= ZG
Beroep en geen studierichting = V
Beroep + studierichting = G
Geen beroep = O
25
17. Moeilijke woorden
Moeilijke woorden die je niet begrijpt schrijf je in de
eerste kolom. Daarna zoek je met de ganse groep in
een woordenboek of op het internet naar een
verklaring, je bevindingen schrijf je in een groene
kleur in de verklaringskolom. Woordjes die dan nog
niet gevonden zijn leggen we voor aan de ganse klas en
verduidelijken we in een zwarte kleur.
Moeilijk woord
Woordverklaring
26