Strategy Investment - Achmea Investment Management

Achmea Investment Management - Investment Strategy
Investment Highlights ̴ week 45
Datum: 14 november 2016
e
Figuur 1 Trump 45 president van de Verenigde Staten
Make America great again…
Hét thema van afgelopen week wordt samengevat in één
woord: Trump. Wat voor velen ondenkbaar was, is toch
e
gebeurd. Donald Trump wordt de 45 president van de
Verenigde Staten. Na een ongemeen harde en smerige
verkiezingscampagne wist Trump een ruime meerderheid
van de kiesmannen binnen te slepen. Dit is na de Brexit
een tweede grote schok voor de gevestigde orde en haar
mainstreammedia. Met dit scenario werd geen rekening
gehouden. Men was er van overtuigd dat ‘hun’ kandidaat
Hillary Clinton eenvoudig de presidentsverkiezingen zou
winnen. De Republikeinen behielden ook de meerderheid
in het Amerikaanse Congres, daarmee is het drama voor
de Democraten compleet. Het gevreesde rampscenario
voor de financiële markten bleef gelukkig uit. De
aandelenmarkten herstelden snel van de eerste schok. De
verkiezingswinst van Trump zette de rente wereldwijd
hoger. Trump vindt het monetair beleid van de Verenigde
Staten te ruim en zijn beoogde economisch beleid is
inflatoir. Het overige nieuws raakte ondergesneeuwd in
het verkiezingsgeweld. De winst van Trump zal ook de
komende weken nog voor veel ophef zorgen. De wereld
draait echter gewoon door. Zo spreekt komende week
Fed-president Yellen voor het Amerikaanse Congres over
de staat van de Amerikaanse economie.
Belangrijkste Economische data week 45

Het Amerikaanse consumentenvertrouwen herstelt

De Europese industriële productie blijft zwak

De Chinese inflatie (CPI en PPI) stijgt verder
< Lees verder op pagina 2>
Overig Nieuws week 45

De Amerikaanse ‘stakkers’ geven de Republikeinen
een clean sweep: het presidentschap en het Congres
< Lees verder op pagina 3>
Ontwikkelingen financiële markten week 45

Winst Trump zet de rente wereldwijd hoger

Positieve week voor Amerikaanse aandelen

Amerikaanse dollar wint aan kracht
< Lees verder op pagina 4>
Vooruitblik op week 46

Fed-president Yellen spreekt voor de Joint Economic
Committee. Daarnaast cijfers over de Amerikaanse
e
inflatie. In Europa groeicijfers over het 3 kwartaal.
Achmea Investment Highlights
Bron: New York Times
Grafiek 1 Forse rentestijging na winst Trump
Duitsland 10-jaarsrente
0,9%
VS 10-jaarsrente (rechter -as)
2,2%
2,0%
0,6%
1,8%
0,3%
1,6%
1,4%
0,0%
1,2%
-0,3%
jan-16 mrt-16 mei-16 jul-16 sep-16 nov-16
1,0%
Bron: Bloomberg, Achmea Investment Management
Tabel 1 Selectie economische cijfers week 45
Act.
Exp.
Prev.
VS: U. of Mich. sentiment
91,2
87,9
87,2
EZ: Retail sales j-o-j
1,1%
1,2%
1,2%
Dld: Fabrieksorders j-o-j
2,6%
3,5%
2,0%
Dld: Ind. productie m-o-m
-1,8%
-0,5%
3,0%
Fr: Ind. productie m-o-m
-1,1%
-0,3%
2,3%
CH: Exporten j-o-j
-7,3%
-6,0%
-10,0%
CH: Importen j-o-j
-1,4%
-1,0%
-1,9%
CH: CPI j-o-j
2,1%
2,1%
1,9%
CH: PPI j-o-j
1,2%
0,9%
0,1%
Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation =
marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode
Bron: Bloomberg, Achmea Investment Management
Achmea Investment Management - Investment Strategy
The Divided States of America
"New Balance: ‘The Obama admin turned a deaf ear to us
& frankly w/ Pres-Elect Trump we feel things are going to
move in the right direction’.” New Balance, het enige
sportmerk die hun sneakers nog in de Verenigde Staten
produceren, hopen het beste van president Trump.
Clinton-aanhangers zijn hier minder blij mee. Ze steken
hun New Balance schoenen massaal in brand.
bedrijfsleven terugloopt waardoor een einde komt aan de
sterke deflatoire druk. De oplopende inflatie voedt wel de
angst voor verdere prijsstijgingen in de toch al opgeblazen
Chinese vastgoedmarkt.
Grafiek 2 University of Michigan consumer sentiment
Consumentenvertrouwen (University of Michigan)
Amerikaanse consumentenvertrouwen trekt aan
Een rustige week met weinig data. In de Verenigde Staten
steeg het sentiment van de consument zoals gemeten
door de Universiteit van Michigan van 87,2 naar 91,2 (zie
grafiek 2). Dat is een relatief hoog niveau wat wijst op een
gezonde consumptiegroei. Positief is verder dat zowel de
huidige situatie als de verwachtingen een verbetering
laten zien. Grote vraag is natuurlijk wat de
verkiezingswinst van Trump voor het vertrouwen gaat
betekenen. De tegenstanders van Trump, toch de helft
van de bevolking, zien zijn presidentschap als een ramp
voor het land. Dat is meestal niet erg bevorderlijk voor
het vertrouwen in de toekomst.
Europese industrie blijft zwak
De Europese industriecijfers over september laten zien
dat de industriële sector zwak blijft. Op maandbasis viel
de productie in landen als Duitsland en Frankrijk meer
terug dan verwacht. Hierdoor zwakt ook het jaar-op-jaar
groeipad weer af (zie grafiek 3).
Chinese inflatie klimt omhoog
In China werden de inflatie- en handelscijfers over
oktober bekendgemaakt. De handelscijfers vielen weer
tegen. De Chinese exporten, gemeten in Amerikaanse
e
dollar, daalden voor de 7 maand op rij. De krimp was in
oktober met -7,3% j-o-j wel lager dan in september. De
oorzaak ligt bij de tegenvallende groei van de
wereldhandel en relatief zwakke groei van de
wereldeconomie. Met de komst van president Trump zal
de onzekerheid over de Chinese export toenemen. Trump
heeft China meermaals beschuldigd van oneerlijke
handelspraktijken. Eén van zijn campagnebeloftes was
het instellen van extra importtarieven op Chinese
producten. De kans op een handelsoorlog tussen China en
de Verenigde Staten is met de komst van Trump dus
toegenomen.
De Chinese inflatiecijfers waren weer hoger dan
verwacht. De inflatie voor consumptiegoederen steeg van
1,9% op jaarbasis naar 2,1% op jaarbasis. Oorzaken zijn
onder meer de gestegen grondstofprijzen. Ten opzichte
van een jaar geleden stegen de producentenprijzen (PPI)
e
voor de 2 maand op rij. Daarmee lijkt een einde
gekomen aan jarenlange deflatie in de industriële sector
(zie grafiek 4). De oorzaak voor het stijgende prijspeil ligt
niet alleen bij de oplopende grondstofprijzen. Er zijn ook
steeds meer signalen dat de overcapaciteit in het
Achmea Investment Highlights
110
100
90
80
70
60
50
40
nov-05
nov-07
nov-09
nov-11
nov-13
nov-15
Bron: Bloomberg, Achmea Investment Management
Grafiek 3 Europese industrie blijft zwak
Duitsland Industriële productie (j-o-j)
10%
Frankrijk Industriële productie (j-o-j)
5%
0%
-5%
-10%
okt-11
okt-12
okt-13
okt-14
okt-15
Bron: Bloomberg, Achmea Investment Management
Grafiek 4 Chinese inflatie loopt verder op
China inflatie (CPI)
12%
China producentenprijzen (PPI)
8%
4%
0%
-4%
-8%
jan-10 jan-11 jan-12 jan-13 jan-14 jan-15 jan-16
Bron: Bloomberg, Achmea Investment Management
2/5
Achmea Investment Management - Investment Strategy
Wrath of the deplorables…
"Now it's time to bind the wounds of division. I say to
Democrats and Republicans it is time come together as
one united people. I pledge to be president for all
Americans.” Donald Trump in zijn overwinningstoespraak.
Opvallende woordkeuze na de hardste en smerigste
verkiezingscampagne uit de Amerikaanse geschiedenis.
De Republikeinen grijpen de macht
Negen november had een glorieuze nacht moeten
worden voor de Democraten. Hillary Clinton zou met
overmacht de eerste vrouwelijke president van de
Verenigde Staten worden. Daarover waren de gevestigde
orde, de mainstreammedia, de experts en de
opiniemakers het eens. Met een beetje geluk zouden de
Democraten ook nog het Congres overnemen. Maar zoals
eerder bij het Brexit-referendum zat men er volkomen
naast. Donald Trump won alle belangrijke swingsstates
(o.a. Florida, Ohio en Pennsylvania) en behaalde zo een
ruime meerderheid van de kiesmannen. Om de kater voor
de Democraten nog groter te maken, wisten de
Republikeinen de meerderheid in zowel het Huis van
Afgevaardigden als in de Senaat te behouden. Het werd
daarmee een clean sweep voor de Republikeinen.
Een gepolariseerd land
De winst van Trump is opmerkelijk. Hij had niet alleen
Hillary Clinton als tegenstander. Ook een groot deel van
de Republikeinse partij zag hem totaal niet zitten. De
mainstreammedia kozen openlijk partij voor Clinton. Men
vond Trump totaal ongeschikt als president. De media
kwalificeerde Trump als een domme, gevaarlijke,
racistische, vrouwen-hatende, populist. Met een reeks
van lompe, bizarre en beledigende uitspraken leek Trump
er alles aan te doen om dit beeld te bevestigen. Hij voelt
echter veel beter dan gedacht de huidige tijdsgeest aan.
Decennia van globalisering, immigratie en technologische
vooruitgang hebben niet alleen winnaars opgeleverd
maar ook veel verliezers. Mensen die hun fabrieken naar
het buitenland hebben zien verdwijnen. Mensen die hun
baan verloren door automatisering. Een middenklasse
wiens welvaart uitgehold is door het verschuiven van de
‘pricing power’ van de factor arbeid naar de factor
kapitaal. Een groot deel van deze groep kiezers herkent
zich niet meer in de gevestigde politiek. Hillary Clinton
noemde ze: de deplorables, de stakkers. Ook Clinton en
de media droegen zo bij aan de polarisatie. Ze
onderschatten echter de afkeer van de gevestigde orde.
Het stemgedrag lijkt dit te bevestigen. Bij vrouwen en
minderheden scoorde Clinton nauwelijks beter dan
Obama. Clinton won wel stemmen bij de
hogeropgeleiden en de hogere inkomens. Met andere
woorden bij de gevestigde orde, de winnaars van de
globalisering. Clinton verloor echter de klassieke
achterban van de Democraten: de laagopgeleide
arbeiders. Deze losers van de globalisering stapte
Achmea Investment Highlights
massaal over naar Trump. Deze deplorables bezorgde
hem de cruciale winst in de rustbelt states, het oude
industriële hart van de Verenigde Staten. Nu het stof is
neergedaald, blijft een sterk verdeeld land achter.
Trump steekt hand uit in overwinningsrede
De overwinningstoespraak van Trump was opvallend
mild. Hij wil een president zijn voor alle Amerikanen. Ook
riep hij op om gezamenlijk te werken aan een betere
toekomst voor de Verenigde Staten. De toespraak viel
goed op de financiële markten. De Clinton-achterban
reageert echter sceptisch. De laatste dagen worden
gekenmerkt door protesten tegen de nieuwe president.
Als Trump serieus is met zijn streven om president te zijn
voor alle Amerikanen, moet hij nog veel werk verzetten.
De plannen van Trump
Gedurende zijn campagne riep Trump veel dingen die
potentieel schadelijk zijn voor de (wereld)economie. Zo
wil hij handelsverdragen eenzijdig opzeggen, hoge
importtarieven opleggen aan Chinese producten en een
muur bouwen langs de grens met Mexico. Ook wil hij alle
illegalen uitzetten en Obamacare en het klimaatverdrag
opdoeken. De Europese NAVO-partners moeten volgens
Trump fors meer geld uittrekken voor hun defensie. Ook
moeten de Verenigde Staten zelfvoorzienend worden met
energie. Daarnaast wil Trump de Amerikaanse economie
stimuleren door de belastingen over de hele linie fors te
verlagen en de overheidsuitgaven te vergroten. Gezien de
Amerikaanse staatsschuld van circa 105% van het bbp
geen beleid zonder risico’s. Het is ook maar de vraag of
het Amerikaanse Congres met deze plannen mee wil
gaan. Op de financiële markten houdt men er echter
rekening mee dat de belastingverlagingen en zijn plannen
om miljarden te investeren in de Amerikaanse
infrastructuur er gaan komen. Dat zal op korte termijn
zowel de groei als de inflatie een positieve impuls geven.
Daarnaast vermindert dit de noodzaak van een
accomoderend monetair beleid door de Amerikaanse
centrale bank. Waar eerder een ruim budgettair beleid
niet mogelijk bleek, lijken de bakens in Washington nu
verzet te worden.
3/5
Achmea Investment Management - Investment Strategy
Trump zet aandelen én rente hoger
In aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen leken de
financiële markten overtuigd van een winst voor Clinton.
Nadat het nieuws begon binnen te sijpelen dat Donald
Trump de verkiezingen had gewonnen, sloeg in eerste
instantie de angst toe. Zouden de financiële markten
wereldwijd onderuit gaan? Paniek bleef echter uit. De
aandelenmarkten herstelden snel van de eerste
schrikreactie en ook de dollar krabbelde snel op. De
grootste impact was zichtbaar op de rentemarkten. Er
was echter geen sprake van een ‘vlucht naar veilige
havens’ maar juist het tegenovergestelde gebeurde:
staatsobligaties gingen in zowel de Verenigde Staten als
Europa in de uitverkoop.
Amerikaanse dollar sterker
De Amerikaanse dollar werd afgelopen week meer waard.
Niet alleen versus de valuta van opkomende landen, maar
ook versus de euro (zie grafiek 7). Grootste slachtoffer
was echter de Mexicaanse peso. Die daalde in reactie op
de winst van Trump ongeveer 13% in waarde.
Grafiek 5 Aandelenmarkten immuun voor winst Trump
Ontwikkelde landen
Opkomende landen
104,00
102,00
100,00
Omarmen de aandelenbeleggers president Trump?
Toen bekend werd dat Donald Trump de nieuwe
president van de Verenigde Staten zou worden, ging de
Japanse aandelenmarkt prompt 6% onderuit. Ook de
Europese aandelenmarkten openden met een verlies van
circa 3%. Na de verzoenende overwinningstoespraak van
Trump gaven beleggers hem het voordeel van de twijfel.
De aandelenmarkten maakte het verlies meer dan goed
(zie grafiek 5). Per saldo sloot de Amerikaanse
aandelenmarkten de week af met een winst van bijna 4%.
Ook de Europese (+1,8%) en Japanse (+2,8%)
aandelenmarkten eindigden de week met winst. Met een
verlies van 1,5% blijven de opkomende landen achter.
Vooral in Latijns-Amerika bestaat vrees voor de plannen
van president Trump.
Rente schiet omhoog
Doordat paniek op de financiële markten uitbleef, lag de
focus op de obligatiemarkten op de plannen van
president Trump. Die plannen bestaan onder meer uit
forse belastingverlagingen, forse overheidsstimulering,
beperken van immigratie en handelstarieven. Dit is een
cocktail van maatregelen die de inflatie en de
overheidstekorten omhoog stuwt. Dat zorgt voor
opwaartse druk op de rente (zie grafiek 1). De
Amerikaanse 10-jaarsrente steeg van 1,8% naar 2,2%. De
Duitse 10-jaarsrente verdubbelde van 0,14% naar 0,31%.
De spreads van landen als Spanje, Italië en Frankrijk
liepen uit. Het totaalrendement op staatsobligaties lag
tussen de -1,5% en -2,0%
Infrastructuur-speculaties zetten koperprijs hoger
Na de verkiezingswinst van Trump schoot de prijs van
koper omhoog (zie grafiek 6). Ook andere basismetalen
lieten prijsstijgingen zien. De oorzaak ligt bij de plannen
van Trump voor grootschalige infrastructuurprojecten. De
prijzen van andere grondstoffen gingen echter omlaag.
Hierdoor sloot de brede grondstoffenindex (GSCI) de
week toch af met een verlies van circa 1%.
Achmea Investment Highlights
98,00
96,00
94,00
1-sep-16 16-sep-16 1-okt-16 16-okt-16 31-okt-16
Bron: Bloomberg, Achmea Investment Management
Grafiek 6 Prijs van koper schiet omhoog
Koperprijs
$260
$240
$220
$200
$180
$160
jan-16
mrt-16
mei-16
jul-16
sep-16
nov-16
Bron: Bloomberg, Achmea Investment Management
Grafiek 7 Amerikaanse wint aan kracht
EURUSD
1,14
1,13
1,12
1,11
1,1
1,09
1,08
1,07
1,06
aug-16
sep-16
okt-16
nov-16
Bron: Bloomberg, Achmea Investment Management
4/5
Achmea Investment Management - Investment Strategy
Achmea IM - Investment Strategy
Postadres
Postbus 866
3700 AW Zeist
Bezoekadres
Handelsweg 2
3707 NH Zeist
www.achmeainvestmentmanagement.nl
Chief Strategist - Wim Barentsen
[email protected]
Auteurs:
Alex van den Berg - Senior Strategist
[email protected]
Maurice Geraets - Senior Strategist
[email protected]
Coen van de Laar - Senior Strategist
[email protected]
Frank van Weegberg - Senior Strategist
[email protected]
De auteurs van de Achmea Investment Highlights
rouleren wekelijks over de afdeling Investment
Strategy. De auteur van deze week:
Coen van de Laar
Achmea Investment Highlights
Disclaimer
Achmea Investment Management B.V. (“Achmea IM”)
heeft de informatie in dit document met zorg
samengesteld. De informatie is alleen bestemd voor
gekwalificeerde beleggers en/of professionele
beleggers zoals bedoeld in de Wet op het financieel
toezicht (Wft).
Dit document is of bevat (i) geen aanbod of
uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te
verkopen
of
te
verhandelen,
(ii)
geen
beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies, (iii) geen
juridisch, fiscaal of ander advies. Achmea IM raadt u
af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op
de informatie in dit document. Raadpleeg in
voorkomende gevallen een juridisch, fiscaal of andere
adviseur. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade
die het gevolg is van zo’n (beleggings)beslissing.
De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op
informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte
informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM
garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen
en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen
verkregen informatie. De informatie in dit document is
puur informatief en u kunt daaraan geen rechten
ontlenen. Alle informatie is een momentopname,
tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het
verstrekken van dit document na de oorspronkelijke
publicatiedatum is geen garantie dat de hierin
opgenomen informatie op die latere datum nog juist
en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze
informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het
noemen van rendementen op beleggingen in dit
document dient uitsluitend als uitleg en toelichting.
Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit
over het rendement of koersverloop van die
beleggingen. De waarde van uw belegging kan
fluctueren en in het verleden behaalde resultaten
bieden geen garantie voor de toekomst.
U mag de informatie in dit document alleen voor
eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de
informatie niet overnemen, vermenigvuldigen,
distribueren of openbaren zonder schriftelijke
toestemming van Achmea IM. Alle informatie
(teksten, foto’s, illustraties, grafisch materiaal,
handelsnamen, logo’s, woord- en beeldmerken) blijft
eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt
beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of
intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten
of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang
tot deze informatie.
Uitgegeven door: Achmea Investment Management
B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende
te Zeist (Handelsregister nr. 18059537). Achmea IM is
geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten
("AFM") in Amsterdam als een beheerder van
beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft
en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen
van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door
de AFM gehouden register.
5/5