De Wet van Ohm Maak zonder weerstand je proefwerk natuurkunde! Openen van Crocodile Clips Op het buroblad van de computer vind je het pictogram van Crocodile Clips. Start Crocodile Clips door op dat pictogram te dubbelklikken. Het volgende venster verschijnt: En een wit vlak waar je de schakelingen kunt tekenen. Ga naar het menu File en Open het volgende bestand: opdr1_1.ckt Schakelingen maken in Clips Verbind de componenten met elkaar Hoe? Als je schakeling gesloten is, druk je op de schakelaar…. Nog meer features Plaats een lamp die je tussen de weerstand en de schakelaar Je kent het symbool voor het lampje. Op de knoppenbalk zit een knop met dat symbool erop. Zo zitten achter alle knoppenbalken elektrische componenten om die je in je schakeling kunt verwerken. Ze zijn aangegeven met het symbool voor dat component. Je hebt een fout gemaakt: je wilt geen lampje maar juist nóg een weerstand in serie zetten. Met de krokodil die links in de knoppenbalk zit, kun je componenten uit je schakeling verwijderen. Probeer dat en zet een weerstand op de plek waar nu het lampje zit. Waarde van weerstand instellen Dubbelklik op het getal bij de weerstand Verander de waarde van de weerstand in R = 20 (kΩ) Klik op OK. Controleer of deze waarde nu ook bij de weerstand in je schakeling staat De wet van Ohm met Crocodile Clips Vergelijking met de waterleiding Stel je een centrale verwarming (CV) voor met waterleidingen en een geiser en radiatoren in de kamers. We gaan eerst aan de hand van een paar experimenten een vergelijking trekken tussen een CV-systeem en een elektrische schakeling. Stroom Open met Clips het bestand opdr2_1.ckt. Je ziet een regelbare spanningsbron met alléén een +. En een stokje met “0V”erbij. Dat samen is de spanningsbron. We gaan de stroom meten. Plaats een stroommeter zó dat we de stroom door de variabele weerstand meten. En maak de stroomkring gesloten. Je kunt de elektrische stroom die door een snoer loopt vergelijken met het water dat door de leiding van de CV stroomt. Spanning Verander nu de spanning met de regelbare spanningsbron let daarbij op de waarde die de stroommeter aangeeft. Schrijf precies op wat er gebeurt met de stroom als je de spanning verandert. Een pomp zorgt ervoor dat het water steeds wordt rondgepompt. Deze pomp is te vergelijken met een spanningsbron. Elektrische weerstand Zet de spanningsbron op een bepaalde waarde en laat die bij het volgende experiment zó staan. Verander nu de regelbare weerstand let daarbij op de waarde die de stroommeter aangeeft. Schrijf precies op wat er gebeurt met de stroom als je de weerstand verandert. Wat gebeurt er als je de weerstand R = 0 (Ω) maakt? Je kunt de weerstand van een elektrische schakeling vergelijken met de kraan van de radiator. Hoe verder je die dicht draait, hoe moeilijker het water door de kraan loopt. Hoe meer weerstand je maakt, hoe moeilijker de stroom door de schakeling loopt. De Wet van Ohm We gaan nu de veranderingen die we gemerkt hebben preciezer onderzoeken. Zet de spanningsbron op U = 0 (V) en zet de weerstand op R = 20 (Ω). En vul de volgende tabel in. Tabel meet meetwaarden Spanning U 0 2 4 6 8 10 Stroom I1 Bij R = 20 (Ω) Stroom I2 Bij R = 50 (Ω) Stroom I3 Bij R = 100 (Ω) Diagram maken Zet deze gegevens in het diagram. Gebruik verschillende kleuren voor iedere kolom. (Denk erom: meetwaarden intekenen met een plusje +) Het I-U-diagram De wet van Ohm 0,6 Stroom I in (A) 0,5 0,4 Stroom 1 Stroom 2 0,3 Stroom 3 0,2 0,1 0 0 2 4 6 8 Spanning U in (V) 10 12 Berekeningen Bereken voor elk van de grafieken de verhouding R U R1 = R2 = R3 = I Hoe noem je het verband tussen U en I? De Wet gebruiken Open het bestand opdr2_2.ckt. Bereken vooraf de stroom door elke weerstand Gebruik de verhouding van de vorige sheet Controleer de stromen Druk de schakelaar bij de weerstand in I(R=10Ω) = (A) I(R=50Ω) = (A) I(R=100Ω) = (A) I(R=500Ω) = (A) I(R=1kΩ) = (A) I(R=5kΩ) = (A) De spanning berekenen Maak een nieuwe schakeling met in serie variabele spanningsbron, weerstand van 10 (kΩ), Ampere-meter schakelaar Bereken eerst bij welke spanning de stroom 100 (mA) is. Probeer de spanning zo te regelen dat de Ampere-meter 100 (mA) aangeeft. Wat is de spanning? Zó werkt de Wet van Ohm In verhouding best makkelijk… Uitleg snoertje vastmaken door met de muis op de uiteinden van één component te gaan staan, de linkermuisknop in te drukken en dan te verschuiven. Je ziet dan een ‘rolletje snoer’ verschijnen. Trek het snoer door tot het uiteinde van een ander component.