Prikkelbare darm syndroom - AZ Sint

Prikkelbare darm syndroom
Definitie
Het prikkelbare darm syndroom (PDS) werd vroeger ook wel spastisch dikke darm of spastisch colon
genoemd. In het Engels heet het Irritable Bowel Syndrome (IBS).
PDS valt onder de zogenaamde functionele buikklachten en is de meest voorkomende chronische
darmstoornis. Men schat dat het bij ongeveer 15 tot 20 % van de vrouwen en 5 tot 20 % van de mannen
voorkomt. Het is een vervelende maar geen ernstige aandoening. Er bestaat geen verhoogde kans op
darmkanker.
Symptomen
De klachten van PDS verschillen van persoon tot persoon en zelfs per persoon kunnen de klachten nog
van dag tot dag verschillen. Soms hebben mensen maanden achtereen klachten, gevolgd door
klachtenvrije perioden. En vervolgens treden de klachten weer op.
De meest kenmerkende symptomen van het PDS zijn zeurende, krampende of stekende pijn in de buik.
Pijn kan op allerlei plekken in de buik worden gevoeld en verminderd soms na de stoelgang, soms ook na
de maaltijd. De pijn kan zeer hevig zijn, zodat normale bezigheden moeten onderbroken worden.
PDS gaat bijna altijd gepaard met een afwijkend ontlastingspatroon. Sommige mensen hebben last van
verstopping, anderen hebben vooral last van diarree, weer anderen hebben last van een plotselinge niet
houdbare aandrang, met of zonder diarree. En weer anderen hebben een ontlastingspatroon waarbij
verstopping en diarree elkaar afwisselen. Ook kan het ontlastingspatroon zich gedurende de dag wijzigen.
Opvallend is dat er mensen zijn die vooral ’s avonds nogal eens last hebben van de pijn al dan niet
gepaard gaande met aandrang. Vaak hebben patiënten stoelgangdrang onmiddellijk volgend op de
maaltijd (gastro-colische reflex).
Vaak zijn er ook andere darmklachten. Veel voorkomend zijn gasvorming, winderigheid, rommelingen,
een opgeblazen gevoel en een opgezette buik. Soms is er ook zuurbranden, sliklast, gevoel van een brok
in de keel. Af en toe zijn er ook algemene klachten zoals hoofdpijn, moeheid, spier- en gewrichtspijnen.
Oorzaken
De klachten berusten op een stoornis in de functie van het maag- darmkanaal met betrekking tot de
bewegingen van de darmen. Ook mensen die geen PDS hebben kunnen dezelfde klachten hebben. Bij
PDS zijn de verschijnselen echt chronisch. Men kan vele jaren last hebben, soms in meerdere, soms in
mindere mate. Dé oorzaak van PDS is nog niet bekend.
De factoren die kunnen samenhangen met oorzaken van PDS zijn:
bewegingsstoornissen in het maag-darmkanaal
voedingsfactoren
verlaagde pijndrempel in het maag- darmkanaal
psychosociale factoren
afwijkingen in de darmflora
mogelijke onstekingscellen in de darmen.
Diagnose
Om tot meer eenheid in onderzoek en diagnose te komen wordt gebruik gemaakt van de zogenaamde
Rome-criteria. Gastro-enterologen van de gehele wereld nemen regelmatig deel aan conferenties in
Rome die diagnostische criteria vastleggen over de functionele darmziekten. De laatste versie (“Rome IIIcriteria”) verscheen in oktober 2006.
De diagnose PDS wordt alleen gesteld als er geen organische of biochemische verklaring voor de
symptomen te vinden is.
De symptomen moeten in ieder geval al langer dan 6 maanden bestaan voordat de diagnose gesteld kan
worden en moeten 3 maanden actief aanwezig zijn geweest.
Algemeen Ziekenhuis Sint-Jozef
www.azsintjozef-malle.be
Oude Liersebaan 4 - 2390 Malle
Het AZ Sint-Jozef maakt deel uit van de groep Emmaüs
tel. 03 380 20 11
fax 03 380 28 90
[email protected]
Iemand moet tenminste 2 van de volgende 3 symptomen hebben:
abdominale pijn die vaak minder wordt na toiletbezoek;
verandering van de frequentie van de stoelgang, meer dan 3 keer per dag: diarree, of minder dan 3
keer in de week: constipatie;
de vorm van de stoelgang is veranderd, te hard of te waterig.
Symptomen die de diagnose versterken:
abnormale stoelgangs-uitdrijving;
slijm bij de ontlasting;
een opgeblazen gevoel/opgezette buik.
De ziektegeschiedenis kan de arts op het spoor van PDS zetten. Daarbij kan aanvullend lichamelijk
onderzoek, laboratoriumonderzoek en röntgenonderzoek worden gedaan.
Verschillende soorten scopiën, zoals gastroscopie en colonoscopie kunnen worden gedaan. Hierover
vindt u meer uitleg onder topic “Technische Onderzoeken” van deze website.
Behandelingen
Er is nog geen afdoende behandeling gevonden voor PDS. Veel nadruk wordt gelegd op voeding- en
leefregels. In de klassieke geneeskunde wordt veel gebruik gemaakt van medicijnen, die worden
onderscheiden als:
krampwerende middelen (spasmolytica);
bulkvormende stoffen;
laxeermiddelen;
middelen tegen diarree;
pijnstillers;
kalmerende middelen;
anti-depressiva.
Experimenteer niet langdurig zelf met middelen, maar raadpleeg een arts. Hypnotherapie en cognitieve
gedragstherapie kunnen bij PDS de problemen verminderen en helpen beter met de aandoening om te
gaan. Een goede uitleg door uw huisarts en/of specialist kan veel ongerustheid voorkomen.
Betrouwbare websites
www.prikkelbaredarm.be
www.gezondheid.be
www.e-gezondheid.be
www.pdsb.nl
www.aboutibs.org
www.helpforibs.com
www.romecriteria.org
Algemeen Ziekenhuis Sint-Jozef
www.azsintjozef-malle.be
Oude Liersebaan 4 - 2390 Malle
Het AZ Sint-Jozef maakt deel uit van de groep Emmaüs
tel. 03 380 20 11
fax 03 380 28 90
[email protected]