Meditatieve viering rondom de Christus Iconen Moergestel januari

Meditatieve viering rondom de Christus Iconen
Moergestel januari 2013
Begroeting met kruisteken
Welkom en inleiding:
Welkom in deze viering waarin de 12 Christus iconen van het jaar van het Geloof als uitgangspunt
van overweging en gebed present gesteld worden. We hebben ervoor gekozen om zes iconen
uitdrukkelijk present te stellen namelijk de geboorte iconen en de opstandigs iconen. De
Aankondiging, de geboorte, de opdracht aan de linkerkant voor u en de kruisdood, de opstanding, en
de begeestering van Pinksteren aan de rechterkant. De andere zes iconen over het openbare leven
van Jezus zijn links opgesteld. Nadat we gebeden hebben rondom de zes iconen vieren we samen de
eucharistie in de dienst van de tafel.
(Inleiding op de Iconen (geen intellectuele catechese maar een kennismaking bedoelt ter verdieping)
In de icoonschilderkunst wordt gesproken over ‘een Icoon schrijven’. Het is het in beeld brengen,een
verbeeldende getuigenis van een op schrift gesteld geloof, een Bijbelverhaal, dat ons via de Iconen
toespreekt. Het schilderen van iconen is voor de orthodoxe kerk een werk waarvoor Gods zegen
gevraagd wordt wat in de regel gepaard met gebed en vasten, een monnikenwerk wordt het ook wel
genoemd.
De Icoon is vóór alles een liturgisch voorwerp dat beschouwd dient te worden als een middel
om Christus, of Maria of Heiligen door hun voorstelling op te roepen, dichter bij de mensen te
brengen en de biddende gelovigen te helpen om zich tot God te wenden. Een Icoon is meer
dan een ‘beeld’ of ‘gelijkenis’; het wil een deel van het wezen van de afgebeelde weergeven,
in feite het wezen zèlf zijn.
De orthodoxie leert dat door een icoon te eren, door er voor te bidden, de gelovige in
verbinding treedt met God. Een gelovige vereert een icoon door het slaan van een kruis en het
maken van buigingen en door de icoon eventueel te kussen; in de kerk zetten de gelovigen een
kaars voor de icoon op een daarvoor bestemde kaarsenstandaard. Bij het schilderen van
iconen worden de beste materialen uit de schepping gebruikt en zo aan god aangeboden.
Het mysterie wat op de icoon staat afgebeeld gebeurt ook vandaag in het leven van ons gelovigen.
Dit binnentreden van God in onze wereld wordt op de iconen zichtbaar gemaakt door de lichtbron
die achter de icoon verscholen is: Het Goddelijk licht dat de wereld verlicht. Het opgaan van mensen
naar God wordt verbeeld door voetstappen op de rotsen die ons naar boven, naar hem voeren.
Als afsluiting van de Icoon – aanbidding bidden we de geloofsbelijdenis van Nicea –
Constantinopel. Deze tekst was aanleiding voor de eerste grote scheuring in de christelijke kerk
tussen Oost en West. Daarom wil ik daar in dit kader nu even aandacht aan besteden: De
geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel 325 is de tekst waarin voor de eerste keer in de
christelijke geschiedenis de fundamentele doctrines van het christendom werden vastgesteld. Naast
politieke redenen in de strijd tussen Rome en Constantinopel, tussen Oost en West, is deze
geloofsbelijdenis een oorzaak geweest van het grote schisma tussen oost en west in 1054. Omdat in
de latere Latijnse vertaling van de tekst de Heilige geest voortkomt uit de Vader én de Zoon. De
Griekse orthodoxe kerk was het met die toevoeging ‘en uit de Zoon’ niet eens omdat zo de
gelijkwaardigheid van de Geest van God in het geding kwam door daar de Geest ook voortkomend
aan uit de Zoon aan toe te voegen. Dit wordt gezien als een ketterse aantasting van de Triniteitsleer.
Laten we nu samen de zes iconen present stellen.
 U heeft een papier gekregen met de tekst van de gebeden die we elke keer na het present
stellen van de icoon samen bidden.

Het eindigt met de geloofsbelijdenis waarmee we deze meditatie afsluiten waarna we
overgaan tot de dienst van de tafel, de eucharistie.
 Tijdens deze overgang is er gelegenheid om zelf een kaarsje aan te steken voor de iconen.
________________________________________________________________________
Eerste icoon: voorganger leest steeds het eerste gedeelte van de tekst:
1. De aankondiging van de Heer Jezus (Maria Boodschap)
De aartsengel Gabriël draagt een boekrol met de boodschap van God die hij aan Maria en heel de
mensheid brengt. De tijd van wachten is voorbij. Nadat God eeuwenlang profeten heeft gezonden,
stuurt hij nu zijn eigen Zoon, de Messias. Vanuit een geopende hemel daalt een straal in Maria’s hart
neer en in die straal is een duif, de heilige Geest. Maria vraagt immers, hoe zal het gebeuren. De
engel antwoordt; zijn heilige Geest brengt alles tot stand. Maria geeft haar ja-woord, zie de
dienstmaagd des Heren.
 Bidden we samen: ondertussen wordt de kaars bij de icoon aangemaakt
Vandaag begint onze verlossing
het eeuwig heilsplan wordt geopenbaard.
De Zoon van God wordt geboren als kind van de Maagd.
Gabriël verkondigt de Liefde van God.
Daarom zeggen wij met hem tot de Moeder van God:
‘Wees gegroet Gij vol van genade. De Heer is met U’.
-
Even stilte-
2. Geboorte van de Heer (Kerstmis) Jezus de ster
Bethlehem betekent ‘Huis van brood’. In een grot ligt het pasgeboren kind. Op de icoon heeft de grot
de vorm van een hart omdat het donkere gedeelte van de grot verwijst naar de ziel van de mens
waarin God geboren wil worden. De kribbe heeft de vorm van een graftombe. Vanuit de kribbe loopt
een stroom levend water. Jozef en Maria kijken naar de sterrenstraal boven het kind. Jozef gelooft de
woorden van engel ‘wees niet bevreesd, het kind in haar schoot is van de heilige Geest, Hij zal zijn
volk redden’.
 Bidden we samen; ondertussen wordt de kaars bij de icoon aangemaakt
Heden baart de Maagd
Hem die allen te boven gaat,
de aarde biedt een grot aan hem die ongenaakbaar is.
engelen verheerlijken God samen met der herders.
Wijzen volgen de sterren
want voor ons is geboren als kind
hij die God is in alle eeuwigheid.
-
Even stilte-
3. Opdracht van de Heer Jezus (Ontmoeting des Heren) De bevrijder van ons mensen
Jozef en Maria zijn naar de tempel in Jeruzalem gekomen om hun kind aan God toe te wijden. Jozef
draagt de twee duiven, de prijs voor arme mensen voor een doop. Door de heilige Geest gedreven
zijn ook de oude Simeon en Hannah naar de tempel gekomen. Zij kennen de belofte van de komende
Messias uit het oude testament. Simeon neemt Jezus in zijn handen en getuigt dat Jezus het heil is
voor alle volkeren.
 Bidden we samen; ondertussen wordt de kaars bij de icoon aangemaakt
Wij aanbidden U, o Christus onze God.
Gij zijt verborgen. Alle begrip gaat Gij te boven.
Toch, vandaag gaat Gij op naar Jeruzalem,
gedragen in Maria’s armen,
om offers op te dragen zoals de Wet die voorschrijft.
Met een simpel gebaar houdt Gij
de hemel en aarde in stand en alles wat er in is,
en toch, Simeon draagt U
in zijn zwakke en hoogbejaarde armen.
-
Even stilte-
4. Kruisdood van de Heer Jezus Het mysterie van lijden en sterven
‘Aan het kruis met Hem’ hebben de hogepriesters geroepen. Pilatus vraagt nog: ‘wat voor kwaad
heeft hij gedaan?” maar vanwege het tumult onder het volk laat hij Jezus geselen en geeft hij Hem
over om gekruisigd te worden. “Kruisig dan uw Koning”werpt Pilatus ze toe. En zo wordt Jezus naar
Golgotha gebracht en daar aan het kruis genageld. Als reden voor de veroordeling staat er
geschreven: ‘Koning der Joden’. Tot het uiterste is Jezus gegaan, Hij nodigt ons uit: “Zoals ik u heb
liefgehad, zo moet ook gij elkaar liefhebben”.
 Bidden we samen; ondertussen wordt de kaars bij de icoon aangemaakt
Heden hangt aan een kruis
Die de aarde vast boven de wateren hing.
De Bruidegom der Kerk
wordt met nagels aan het hout gehecht.
De Zoon van de Maagd
wordt met een lans doorboord.
Wij aanbidden Uw lijden, o Christus
Toon ons nu ook de heerlijkheid van uw verrijzenis.
-
Even stilte
5. Opstanding van de Heer Jezus (Nederdaling ter Helle) De gekruisigde die leeft!
Ze hebben Jezus in een graf neergelegd en voor de ingang een steen gerold. De hogepriesters en
farizeën vroegen zelf om het graf te laten bewaken, want zijn leerlingen zouden hem kunnen
weghalen en beweren dat hij is opgestaan uit de doden.’ Voor ons is het misschien net als voor de
eerste leerlingen moeilijk te geloven wat de vrouwen verkondigen over wat er gebeurd is bij het graf.
Maar we hebben pas weer mogen mee maken dat het kindje in de kribbe gelegd werd na verhalen
van zwangerschappen van Maria en Elisabeth die we ook moeilijk konden geloven. We zien dat er
gouden lichtstralen van Jezus uitgaan. ‘Hij is het ware Licht dat iedere mens verlicht.
 Bidden we samen; ondertussen wordt de kaars bij de icoon aangemaakt
Pasen, uw heerlijkheid openbaart zich vandaag
Pasen, nieuw en heilig. Pasen, het geheim van de Heer
Pasen, eerbiedwaardig. Pasen, met Christus Verlosser
Pasen, zonder smet. Pasen, zonder vergelijk
Pasen der gelovigen. Pasen, open deur van het paradijs
Pasen, dat ieder die gelooft, heiligt
-even stilte6. Pinksteren (nederdaling van de Heilige Geest) Gods Geest als een lopend vuur
Vanuit de geopende hemel schieten 7 stralen over de apostelen en Maria.
De apostelen bijeen in de zaal van het Avondmaal horen een gedruis alsof er een storm losbarst,
allen raken vervuld van de heilige Geest. De dag van Pinksteren is aangebroken. De apostelen
houden een boekrol in de hand en kijken alle richtingen op. Ze brengen het evangelie naar alle
uithoeken van de wereld. Ze zullen omwille van Jezus worden vervolgd maar de heilige Geest zal hen
ingeven wat ze moeten zeggen. Gods Geest als een lopend vuur brandt ook in onze harten. We
worden vandaag weer uitgenodigd om aan die bezieling handen en voeten te geven om zelf ook bij
te dragen aan de wording van Gods rijk op aarde.
 Bidden we samen; ondertussen wordt de kaars bij de icoon aangemaakt
Vandaag daalt de heilige Geest, de Trooster neer
in de bovenzaal op de leerlingen
en op Maria die bij hen is.
Komt, broeders en zusters,
laten wij ons voorbereiden met een zuiver hart
zodat Hij ook over ons mag neerdalen
en ons mag heiligen met zijn geestesgaven.
-
Even stilte-
Geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel (rooms-katholieke vertaling)
Bidden we samen:
Ik geloof in één God de almachtige Vader
Schepper van hemel en aarde, van al wat zichtbaar en onzichtbaar is.
En in één Heer, Jezus Christus,
eniggeboren Zoon van God,
vóór alle tijden geboren uit de Vader.
God uit God, licht uit licht, ware God uit de ware God.
Geboren, niet geschapen, één in wezen met de Vader,
en door wie alles geschapen is.
Hij is voor ons, mensen, en omwille van ons heil uit de hemel neergedaald.
Hij heeft het vlees aangenomen door de heilige Geest uit de Maagd Maria
en is mens geworden.
Hij werd voor ons gekruisigd,
Hij heeft geleden onder Pontius Pilatus en is begraven
Hij is verrezen op de derde dag, volgens de Schriften.
Hij is opgevaren ten hemel: zit aan de rechterhand van de Vader.
Hij zal wederkomen in heerlijkheid om te oordelen levenden en doden
en aan zijn rijk komt geen einde.
Ik geloof in de heilige Geest die Heer is en het leven geeft
die voortkomt uit de Vader en de Zoon;
die met de Vader en de Zoon tezamen wordt aanbeden en verheerlijkt;
die gesproken heeft door de profeten.
Ik geloof in de ene, heilige, katholieke en apostolische kerk.
Ik belijd één doopsel tot vergeving van de zonden.
Ik verwacht de opstanding van de doden
en het leven van het komend rijk.
Amen. (Als u wilt kunt u een kaarsje aansteken bij de iconen.)
_______________________________________________________________________
Slot Tekst aan het eind van de viering uit de :
Hymne: Credo, Domine, doe groeien ons geloof!
Geschreven voor het Jaar van het geloof. Tekst van het eerste couplet:
Onderweg, het hart tot U ge heven, gaan wij voort in de donkere nacht.
Maar Gij komt ons tegemoet die naar U uitzien:
Gij, de Zoon van de Hoogste, onze kracht.
Credo, Domine, Heer, geef geloof.
Met de heiligen, hier levend onder ons,
Heer, hoor ons aan, geef geloof!
Credo, Domine, doe groeien ons geloof!
(Print Tekst voor de mensen in de kerk om mee te bidden)
Aankondiging van de Heer. (Maria Boodschap) Als een bliksemflits
Vandaag begint onze verlossing
het eeuwig heilsplan wordt geopenbaard.
De Zoon van God wordt geboren als kind van de Maagd.
Gabriël verkondigt de Liefde van God.
Daarom zeggen wij met hem tot de Moeder van God:
‘Wees gegroet Gij vol van genade. De Heer is met U’.
- Even stilteGeboorte van de Heer (Kerstmis) Jezus de ster
Heden baart de Maagd
Hem die allen te boven gaat,
de aarde biedt een grot aan hem die ongenaakbaar is.
engelen verheerlijken God samen met der herders.
Wijzen volgen de sterren
want voor ons is geboren als kind
hij die God is in alle eeuwigheid.
- Even stilteOpdracht van de Heer Jezus (Ontmoeting des Heren) De bevrijder van ons mensen
Wij aanbidden U, o Christus onze God.
Gij zijt verborgen. Alle begrip gaat Gij te boven.
Toch, vandaag gaat Gij op naar Jeruzalem,
gedragen in Maria’s armen,
om offers op te dragen zoals de Wet die voorschrijft.
Met een simpel gebaar houdt Gij
de hemel en aarde in stand en alles wat er in is,
en toch, Simeon draagt U
in zijn zwakke en hoogbejaarde armen.
- Even stilteKruisdood van de Heer Jezus Het mysterie van lijden en sterven
Heden hangt aan een kruis
Die de aarde vast boven de wateren hing.
De Bruidegom der Kerk
wordt met nagels aan het hout gehecht.
De Zoon van de Maagd
wordt met een lans doorboord.
Wij aanbidden Uw lijden, o Christus
Toon ons nu ook de heerlijkheid van uw verrijzenis.
- Even stilteOpstanding van de Heer Jezus (Nederdaling ter Helle) De gekruisigde die leeft!
Pasen, uw heerlijkheid openbaart zich vandaag
Pasen, nieuw en heilig, Pasen, het geheim van de Heer
Pasen, eerbiedwaardig, Pasen, met Christus Verlosser
Pasen, zonder smet, Pasen, zonder vergelijk
Pasen der gelovigen, Pasen, open deur van het paradijs
Pasen, dat ieder die gelooft, heiligt
- even stiltePinksteren (nederdaling van de Heilige Geest)
Gods Geest als een lopend vuur
Vandaag daalt de heilige Geest, de Trooster neer
in de bovenzaal op de leerlingen
en op Maria die bij hen is.
Komt, broeders en zusters,
laten wij ons voorbereiden met een zuiver hart
zodat Hij ook over ons mag neerdalen
en ons mag heiligen met zijn geestesgaven.
- even stilteGeloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel (rooms-katholieke vertaling)
Ik geloof in één God de almachtige Vader
Schepper van hemel en aarde, van al wat zichtbaar en onzichtbaar is.
En in één Heer, Jezus Christus,
eniggeboren Zoon van God,
vóór alle tijden geboren uit de Vader.
God uit God, licht uit licht, ware God uit de ware God.
Geboren, niet geschapen, één in wezen met de Vader,
en door wie alles geschapen is.
Hij is voor ons, mensen, en omwille van ons heil uit de hemel neergedaald.
Hij heeft het vlees aangenomen door de heilige Geest uit de Maagd Maria
en is mens geworden.
Hij werd voor ons gekruisigd,
Hij heeft geleden onder Pontius Pilatus en is begraven
Hij is verrezen op de derde dag, volgens de Schriften.
Hij is opgevaren ten hemel: zit aan de rechterhand van de Vader.
Hij zal wederkomen in heerlijkheid om te oordelen levenden en doden
en aan zijn rijk komt geen einde.
Ik geloof in de heilige Geest die Heer is en het leven geeft
die voortkomt uit de Vader en de Zoon;
die met de Vader en de Zoon tezamen wordt aanbeden en verheerlijkt;
die gesproken heeft door de profeten.
Ik geloof in de ene, heilige, katholieke en apostolische kerk.
Ik belijd één doopsel tot vergeving van de zonden.
Ik verwacht de opstanding van de doden
en het leven van het komend rijk.
Amen.