Sociale netwerken kun je wél beïnvloeden!

Sophiaweg 89
6523 NH Nijmegen
T
F
024 – 323 77 39
024 - 323 89 35
E
I
[email protected]
www.involve.eu
KVK 09118043
Onderzoek: ‘How social networks work’
Sociale netwerken kun je wél beïnvloeden!
Nijmegen – Verrassende resultaten uit een onlangs door de universiteit van Twente samen met
Involve uitgevoerd onderzoek naar de ontwikkeling van sociale informele netwerken in
organisaties. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn deze heel goed te beïnvloeden.
Persoonlijke interesse van mensen, snelheid en flexibiliteit van het netwerk, formele bemoeienis,
aandacht en bevestiging van het management zijn daarbij belangrijke succesfactoren. De interne
communicatie adviseur kan hierbij een goede begeleidende rol spelen. Onder meer door sociale
media te gebruiken als ondersteunende tool van de ‘communicatoren’ in dit netwerk, in plaats van
als doel op zich.
The medium is NOT the message…
Aanleiding voor het onderzoek is dat vrijwel iedere communicatieprofessional speelt of worstelt met de
vraag: ‘Wat kan of moet ik met sociale media?’ Daarbij valt op dat de tools zelf alle aandacht krijgen.
Deze nadruk op het ‘middel’ is des te opvallender omdat we als beroepsgroep de tijd van ‘interne
communicatie is een nieuwsbrief’ inmiddels achter ons dachten te hebben gelaten. Vallen we terug in de
die oude middelenvalkuil!? Vandaar de vraag naar hoe en waarom mensen zouden willen netwerken, en
hoe sociale netwerken ontstaan en zich ontwikkelen. Omdat het sociale medium een middel is en geen
doel op zich. ‘The medium is in dit geval NOT the message’.
Hoe sociale netwerken werken
Netwerken ontstaan uit de intrinsieke behoefte van mensen om contact te leggen, informatie uit te
wisselen en groepen te vormen. Onderzoek op dit gebied is tot nu toe vooral gericht geweest op
structurele analyse van netwerken (hoe ziet het eruit) en heel voorzichtig ook op de kwaliteit van de
relaties binnen zo’n netwerk (levert het wat op). Het onderzoek ‘How social networks work’ focuste
vooral op hoe en waarom netwerken zich ontwikkelen en welke kansen dit de organisaties biedt om
netwerken te richten en te stimuleren. Het onderzoek, uitgevoerd door Isabel Ruiter in het kader van
haar masterscriptie, bestond naast literatuuronderzoek uit een praktijkonderzoek via de
sneeuwbalmethode waarbij drie thematische casussen in drie verschillende organisaties zijn onderzocht.
Voortdurende beweging
Uit het onderzoek blijkt dat ieder netwerk zich op een geheel unieke manier vormt en voortdurend ook
blijft vormen. Zoals genoemd is de combinatie van formele aandacht en persoonlijke interesse daarbij
cruciaal. Daarnaast is vooral ook de persoonlijke relatie tussen leden in een netwerk belangrijk. De
kracht van netwerken staat of valt dan ook met de verbinding via persoonlijke interesses, de mate van
inspiratievol contact met collega’s, de signalerende/agenderende rol en de flexibiliteit en snelheid die
het netwerk heeft.
Sociale media kunnen deze (beweging in) persoonlijke interactie en sociale netwerken zichtbaar maken,
vergemakkelijken en versnellen en zijn bij uitstek het middel om groepen mensen bij elkaar te brengen
om kennis uit te wisselen en samen te werken. Niet onbelangrijk voor wie beseft dat recente studies van
het Massachusetts Institute of Technology (2009) bewijzen dat ‘The employees with the most extensive
personal networks were 7% more productive than their colleagues’. Voorwaarde is wel dat ze gericht
worden ingezet en ondersteund, passend bij de doelen en de cultuur van de organisatie en aansluitend
bij de motieven voor mensen om zich te (willen) verbinden. Alleen dán kunnen sociale media actief
bijdragen aan het ontstaan van sociale netwerken over onderwerpen die voor je organisatie van belang
zijn.
Interne communicatie (IC) faciliteert
De resultaten uit het onderzoek en de brede Involve praktijk boden mooie handvatten voor een white
paper: The medium is NOT the message!: Sociale media in een brede interne communicatiecontext.
Deze whitepaper bouwt verder op de resultaten van onderzoek. En helpt de (interne) communicatie
professional die morgen aan de slag wil met een praktisch stappenplan.
Want handvatten genoeg in ieder geval voor de IC-adviseur. In de visie van Involve zal deze professional
zich steeds meer richten op het vlak van het laten ontstaan en ondersteunen van dergelijke netwerken.
Kennis over hoe netwerken zich vormen biedt hierbij aanknopingspunten. In het onderzoek van de
Ruiter worden de verschillende fasen in het vormen van sociale netwerken gebruikt om dit te
onderbouwen. Met een bestaand model van De Jong (2010) als basis benoemt ze de volgende fasen voor
de ontwikkeling van netwerken: Initiëren, wederzijdse actie, uitwisselen, agenderen, structureren.
Duidelijk is dat de interne communicatieprofessional zich steeds meer zal richten op het faciliteren van
de ‘communicatoren’ binnen de organisatie. Zodat zij zelf verbindingen leggen en van daar uit bijdragen
aan de organisatiedoelen.
De samenvatting van het onderzoek 'How social networks work': de ontwikkeling van interne niet
geformaliseerde organisatienetwerken: een multiple casestudy’ en de whitepaper 'The medium is NOT
themessage!': Sociale media in een brede interne communicatiecontext zijn te vinden op:
www.involve.eu/kennis-delen.
.
Over Involve
Involve is als enige bureau in Nederland volledig gespecialiseerd in interne communicatie. Mensen
bewegen tot resultaat: Dat is waar we dagelijks met zo’n 20 specialisten aan werken. Gericht op het
waarmaken van de merkbelofte, het stimuleren van samenwerking en het sneller realiseren van
veranderingen.
Voor onze -veelal vaste- opdrachtgevers zoals AkzoNobel, Alliander, Ernst&Young en ministeries als
Buitenlandse Zaken en Sociale Zaken & Werkgelegenheid, dekken we -vaak in teamverband - het gehele
werkterrein van interne communicatie. Van strategisch advies tot concrete planvorming en realisatie.
Voor de redactie
Meer informatie: Eric Smilde, [email protected], 06-51248074