voorwoord - Villamedia

INHOUD
Voorwoord
3
Kalender 2003
4
Mediabeleid
12
Auteursrecht
13
Persvrijheid
14
Ethiek-Bronbescherming-Kwaliteitsontwikkeling
15
Arbeidsvoorwaarden
16
Bedrijven
19
Vereniging
21
Secties
22
Afdelingen
26
Beroepsgroepen en Werkgroepen
27
Internationaal
28
Cursussen-Communicatie-Debatten
29
Wie is wie
30
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
1
2
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
VOORWOORD
Het kan bijna geen toeval zijn dat de makers het afscheidsboek voor vertrekkend voorzitter Ron Abram de
titel geven ‘Zeven vette jaren’. Die blijken inderdaad voorbij.
De economische druk op de media blijkt onder meer uit het record aantal sociale plannen dat het NVJ
secretariaat afsluit. De meest problematische sector als het gaat om een fatsoenlijk sociaal plan blijkt de
landelijke publieke omroep. Bovendien worden daar opnieuw kansen gemist om te komen tot een meer
journalistieke organisatie. Een nieuwe omroepstructuur die functioneert zonder al te veel budget
verslindende bestuurs- en bureaucratielagen.
De instemming van de vakbeweging met de maatregelen van het kabinet om de economie te stimuleren
wordt ondersteund door een opvallend groot deel van de NVJ-leden.
Minder gelukkig zijn de dagbladleden met de haperende discussie over een eventueel nieuw loongebouw en
het opschorten door de werkgevers van de uitvoering van de ondertussen wel overeengekomen CAO voor
2003.
Met het rapport over de media van de Raad voor de Maatschappelijke Ontwikkeling lijken de media mede
verantwoordelijk te worden gesteld voor het op drift geraken van onze samenleving. De NVJ denkt dat alleen
vormen van zelfregulering en debat tussen media onderling en met het publiekgroepen, een antwoord
vormen op de aanhoudende kritiek van overheidsfunctionarissen en anderen op de media.
Ook voor de NVJ is het – net als voor veel krant- en tijdschrifttitels en omroeprubrieken, een uiterst moeilijk
en inspannend jaar. Met minder middelen meer doen, daar komt het simpel gezegd ook bij de NVJ op neer.
Voor het eerst sinds enkele decennia daalt het aantal gewone leden. Gelukkig een geringe daling van 1,9%,
maar toch. Intussen stijgt het beroep van individuele leden op de NVJ-advocaten en juristen met 25%. Met
vereende krachten slagen de secretariaatsmedewerkers er in de werkzaamheden zelfs nog uit te breiden
terwijl de formatie wordt ingekrompen. Het tekort van de exploitatie van de vereniging komt lager uit dan
begroot, een trend die ook in 2004 onverminderd dient te worden doorgezet.
Het aantal collectieve procedures in persvrijheidzaken neemt weer toe. Samen met betreffende media kan de
NVJ niet accepteren dat journalisten door politie op een onheuse wijze worden gehinderd bij hun werk. Het
fotoverbod bij de woning van het kroonprinselijk paar noopt NVJ om samen met het Nederlands
Genootschap van Hoofdredacteuren tot een principiële gang naar de kort geding rechter. Die maakt korte
metten met het verbod van de gemeente Wassenaar. De president acht het een te vergaande maatregel.
Gelukkig is het niet alleen maar kommer en kwel. De persvrijheidsgedachte die de NVJ al jaren lang
nationaal en internationaal uitdraagt, krijgt steun van andere organisaties. Het Persmuseum neemt het
initiatief tot de herdenking van de internationale persvrijheidsdag op 3 mei. Secretaris Thomas Bruning
slaagt er in voor het eerste een CAO te introduceren bij SBS/Cameo. Hiermee zijn alle commerciële
omroepen voorzien van eenCAO.
Ook in de overige sectoren komen de CAO's, zij het soms bijzonder moeizaam, weer tot stand.
Onderhandelingsdelegaties van kaderleden bijgestaan door een NVJ-secretaris besteden er veel energie aan.
Voor de duizenden freelancers in de vereniging wordt een speciale adviesdienst en website opgezet. Ook
wordt de service voor de NVF-leden nog uitgebreid. Tevens gaan deze collega’s deelnemen aan de
auteursrechtorganisatie Stichting Nieuwswaarde. Villamedia floreert en verovert naast het vakblad De
Journalist een onmisbare plaats in de bedrijfstak. Het vakblad zelf zoekt met hoofdredacteur naar nieuwe
wegen. Een taak die er niet makkelijker op wordt door een verschil van inzicht tussen de NVJ als eigenaar
van de titel en met bijna 90% van de abonnees/leden en Veen Magazines als zakelijk uitgever.
Kees Schaepman, voorzitter
Hans Verploeg, algemeen secretaris
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
3
Kalender 2003
JANUARI
10 januari - Medewerkers bij de publieke omroep zijn massaal bereid over te gaan tot acties. Na vier
maanden onderhandelen is er nog steeds geen zicht op een goede CAO. Er worden actiecomités opgericht
en vakbondsvergaderingen ingepland.
10 januari - Algemeen secretaris Hans Verploeg bereikt met PCM een principeakkoord over een sociaal
plan.
13 januari - Bianca Rootsaert begint als secretaris voor de sectie dagblad. Zij volgt Linda Lemmens op die
zich binnen de NVJ tijdelijk gaat bezig houden met lokale media.
22 januari - De NVJ en de directie van Media Groep Limburg bereiken een principeakkoord over het sociaal
plan Samen Sterker. Er is een verbeterde seniorenregeling afgesproken.
23 januari - De NVJ praat met directeur Lodewijk Bouwens van de Wereldomroep over de
reorganisatieplannen. De NVJ vindt dat de hoofdredacteur de aangewezen persoon is om de nieuwe
activiteiten uit te werken.
23 januari - NVJ-leden, werkzaam bij een van de PCM-titels, keuren het sociaal plan goed. Inmiddels
verklaart ook de directie van Het Parool/Weekmedia het sociaal plan van PCM nagenoeg één op één over te
willen nemen.
24 januari - De NVJ bereikt een principeakkoord over een sociaal plan bij HDC.
25 januari - Robin Utrecht wordt gekozen tot winnaar van de Zilveren Camera 2002. Hij wint tevens de
Publieksprijs en wordt uitgeroepen tot Fotojournalist van het Jaar. Justin Jin wint de Canonprijs.
31 januari - Ondanks overeenstemming over een onderhandelaarsakkoord is er nog steeds geen
omroepakkoord. Door het trage optreden wordt ook de loonnabetaling verder uitgesteld. De NVJ dringt met
andere bonden aan op een spoedoverleg.
FEBRUARI
12 februari - De veiling van de Pim Fortuyn-tafel in Perscentrum Nieuwspoort heeft 5.000 euro opgebracht
en de tafel verhuist naar politiek café Leefbaar Rotterdam. Het geld wordt overgemaakt aan het NVJ-fonds
'Reporters Respond'.
13 februari - Een actiegroep van illustratoren, journalisten en fotografen maakt bezwaar tegen
wurgcontracten van de Sanoma-bladen. Er wordt een e-mailactie georganiseerd. Illustratoren verspreiden
spotprenten over de kwestie.
14 februari - De NVJ opent een speciale website waarop wetteksten, uitzonderingen, jurisprudentie,
verzoekvoorbeelden, links en interviews te vinden zijn over de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB).
14 februari - De NVJ praat met de Raad van Bestuur van Wegener over het haperende sociaal plan. De
vereniging spreekt haar bezorgdheid uit over de toekomst van de regionale dagbladen van Wegener.
14 februari - Er is een voorlopige overeenstemming over een Omroep-CAO.
19 februari - De NVJ houdt een extra Verenigingsraad in verband met de bestuursverkiezing en de actuele
situatie in de bedrijfstak.
26 februari - Wegener-journalisten voeren in Apeldoorn actie en eisen een goed sociaal plan. Voor elke
potentiële boventallige wordt een zwarte ballon opgelaten. Algemeen secretaris Hans Verploeg en Wegenertopman Jan Houwert spreken dezelfde dag af dat de onderhandelingen opnieuw gestart kunnen worden.
4
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
28 februari - De NVJ wil met NDP en het Genootschap van Hoofdredacteuren een gezamenlijk protocol
afspreken over e-mailverkeer op redacties. Binnen zo’n protocol moet de vertrouwelijkheid van gegevens
binnen computersystemen van een redactie gewaarborgd zijn.
MAART
5 maart - De werkdruk onder tijdschriftredacteuren is fors verhoogd als gevolg van saneringen en
reorganisaties. Aldus de werknemersdelegaties van vak-, publieks- en opinietijdschriftjournalisten in
voorbereiding op de onderhandelingen voor een nieuwe CAO voor vaktijdschriftjournalisten en de CAO voor
publiekstijdschriftjournalisten/ opinieweekbladjournalisten.
5 maart - De NVJ keurt het voorstel van het ANP af om een aantal aanpassingen door te voeren in het
loongebouw. De werkgever ontvouwt het idee tijdens een eerste overleg ter voorbereiding van de komende
CAO-onderhandelingen.
6 maart - Omdat huis-aan-huisbladjournalisten dicht bij de lezers staan, moeten zij beschikken over
contactuele vaardigheden en een goed netwerk. Dit zijn de eerste conclusies uit een peiling van de NVJ
naar de noodzaak en behoefte aan journalistieke scholing bij lokale media.
14 maart - De sectie freelance van de NVJ opent haar eigen website, www.freelance-journalist.nl.
20 maart - De NVJ, de Finse vakbond Suomen Journalistiliitto en kaderleden gaan elkaar regelmatig op de
hoogte houden over de activiteiten van uitgever Sanoma. Een Finse delegatie is op bezoek bij de redacties
in Hoofddorp.
20 maart - De NVJ bereikt met de directie van AT5 een principeakkoord over een nieuwe Collectieve
Arbeidsvoorwaardenregeling (CAR) voor AT5. Per 1 april 2003 worden de salarissen verhoogd met 3,3%.
De door het personeel uitgesproken actiebereidheid heeft zijn vruchten afgeworpen.
24 maart - De NVJ-sectie internet houdt een bijeenkomst met als thema ‘Lichtpuntjes in de
internetjournalistiek?’. Peter Kentie, Francisco van Jole, Peter Olsthoorn en Ren de Vree praten over het al
dan niet bestaan van succesvolle internetjournalistiek.
26 maart - Wat is de positie van de Friese taal in de media? Hierover wordt gedebatteerd in het mediacafé
van Omrop Fryslân in Leeuwarden.
APRIL
1 april - De onderhandelingen voor een nieuwe CAO voor publiekstijdschriftjournalisten/
opinieweekbladjournalisten staan op springen. De werkgevers houden vast aan hun eerdere eis, een
drastische aanpassing van het salarisgebouw.
7 april - De onderhandelingen over een nieuwe CAO voor Vaktijdschriftjournalisten zijn opgeschort. De
komende weken gaat de NVJ de redacties bezoeken en de actiebereidheid peilen.
11 april - Bij de onderhandelingen over een nieuwe CAO bij het ANP is de werknemersdelegatie gestuit op
forse struikelblokken. Daar waar de NVJ heeft ingezet op koopkrachtbehoud en een verhoging van de
eindejaarsuitkering (samen 3,5%), biedt het ANP 1,75%.
11 april - Omroepsecretaris Thomas Bruning stelt alles in het werk om alsnog een definitief CAO-akkoord bij
de omroepen te bereiken.
16 april - Wegener lijkt terug te willen grijpen naar het versoberd sociaal plan dat eind 2002 is afgewezen. Dit
concluderen NVJ en Wegener-‘waakhonden’. Grootste obstakel vormen de zoektermijnen, waardoor de
groep tussen 35 en 55 jaar sociale schade kan ondervinden.
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
5
23 april - De Volkskrant probeert freelancers over te halen om de rechten voor hergebruik van hun bijdragen
gratis af te staan, opdat de krant ze op de website kan zetten en kan doorverhandelen aan Lexis-Nexis. De
NVJ adviseert de brief niet te ondertekenen.
24 april - In samenwerking met het ministerie van Defensie organiseert de NVJ een vijfdaagse training voor
journalisten die in risicogebieden werken.
25 april - Freelancers hebben een toenemende behoefte aan een NVJ als aanspreekpunt met bijbehorend
dienstenpakket, zo blijkt uit onderzoek. De NVJ kondigt een nieuwe FreelancersAdviesdienst aan.
MEI
3 mei - Het Persmuseum in Amsterdam organiseert samen met de NVJ, SCO en Press Now voor de eerste
keer De Dag van de Persvrijheid.
21 mei - De NVJ protesteert tegen de recente arrestatie van 28 Cubaanse journalisten en 49 andere
dissidenten. Daarom worden 77 typemachines, met de namen van de gevangenen, tegenover de Cubaanse
ambassade in Den Haag geplaatst.
22 mei - Er is een principeakkoord over een nieuwe ANP-CAO. De loonsverhoging bedraagt 2%. Die
loonsverhoging wordt eenmalig verhoogd met 0,5% indien de winstdoelstelling voor 2003 wordt gehaald.
24 mei - Na zeven jaar treedt Ron Abram af als voorzitter van de NVJ. Opvolger Kees Schaepman benoemt
Abram tot erelid. De Verenigingsraad stemt in met de benoeming van Christel Witteveen tot bestuurslid.
26 mei - De onderhandelingen voor een nieuwe CAO voor publiekstijdschriftjournalisten/
opinieweekbladjournalisten worden na een korte onderbreking hervat. Het nieuwe salarissysteem zoals de
werkgevers eerder voorstellen, is voor de NVJ onbespreekbaar.
31 mei - Er is eindelijk overeenstemming over de nieuwe CAO voor de publieke omroep. Naast een
loonsverhoging van 3% en afspraken over een beter loongebouw is er in deze CAO een fundament gelegd
voor een betere behandeling van medewerkers met een tijdelijk contract.
JUNI
4 juni - Verslaggeefster C. Collard en freelance fotograaf F. Gori van Dagblad De Limburger dienen bij de
hoofdofficier van justitie in Den Bosch een strafklacht in tegen de politie van Brabant Zuid-Oost en de
Algemene Inspectie Dienst (AID) wegens wederrechtelijke vrijheidsberoving en mishandeling. De NVJ neemt
de zaak hoog op en meldt de affaire bij de voorzitter van het college van procureurs-generaal en de vaste
kamercommissie van justitie.
10 juni - De onderhandelingen voor een nieuwe CAO Publiekstijdschriften/ opinieweekbladen dreigen vast te
lopen. De werknemersdelegatie wordt pijnlijk verrast door het loonbod: een eenmalige uitkering van 2% in
2003.
11 juni - De onderhandelingsdelegaties van de VSHU en de NVJ bereiken een principeakkoord over een
nieuwe CAO voor huis-aan-huisbladjournalisten.
11 juni - De NVJ reageert verontrust op het kabinetsvoornemen om de WAZ, de verplichte
Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, af te schaffen.
14 juni - De NVJ twijfelt sterk aan de waarde van de voorlopige adviezen van adviesbureau McKinsey over
de publieke omroep. Alles wijst erop dat niet besparingen op faciliteiten en overhead centraal staan in het
zogenoemde efficiencyonderzoek, maar het snoeien in programma-inhoudelijke activiteiten.
16 juni - De onderhandelingen voor een nieuwe Dagblad-CAO verlopen uiterst stroef. De werkgevers voelen
er niets voor om in het kader van de CAO te praten over een BTW-0 tarief voor de krantensector en het
ontdooien van de advertentiecompensatieregeling.
6
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
20 juni - De sectie freelance organiseert een netwerkbijeenkomst met als onderwerp ‘Hoe ziet de markt voor
freelancers er uit?’.
21 juni - Tijdens het radiodocumentairefestival ‘Grenzeloos Geluid’ organiseert de NVJ een workshop over
tijdelijke contracten bij de omroep, tarieven en auteursrecht. Aanwezig zijn omroepsecretaris Thomas
Bruning en NVJ-jurist Petra Oudhoff.
25 juni - De NVJ bezoekt alle redacties van de Wegener-dagbladen om toelichting te geven op het
principeakkoord Sociaal Plan Wegener Krantenbedrijven en eventuele vragen te beantwoorden.
JULI
12 juli - De NVJ en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren willen een onderzoek naar de
incidenten tussen politie en journalisten bij de inval Vinkenslag in Maastricht.
12 juli - De NVJ protesteert tegen het voornemen van het college van B&W in Wassenaar een verbod in te
stellen om binnen een bepaalde afstand van de woning van prins Willem-Alexander en prinses Máxima te
fotograferen of anderszins beeldmateriaal op te nemen.
12 juli - De NVJ heeft na vier onderhandelingsronden over een nieuwe Dagblad-CAO het overleg
opgeschort. De NVJ vraagt een salarisverhoging van 2%, de werkgevers bieden 1%, plus een eenmalige
uitkering van 0,5%.
12 juli - Het Sociaal Plan Wegener Krantenbedrijven is door een overgrote meerderheid van de leden
goedgekeurd.
AUGUSTUS
1 augustus - De overname van Weekmedia door mediabedrijf Imca Media Group is bijna rond. De garantie is
afgegeven dat het totaalpakket aan arbeidsvoorwaarden overgaat en dat in elk geval de komende 12
maanden de huidige werkgelegenheid gehandhaafd blijft.
7 augustus - De NVJ en de ondernemingsraden van de publieke omroepen vrezen dat de bezuinigingen
niét, zoals was toegezegd, de overhead en het topzware management raken, maar toch de programma's en
hun makers.
14 augustus - Werkgevers en werknemers in de dagbladsector hebben een principeakkoord bereikt over een
CAO waarin een salarisverhoging van 2% is opgenomen.
26 augustus - Na vijf onderhandelingsronden is er een principeakkoord over een nieuwe CAO voor
Publiekstijdschriftjournalisten/ Opinieweekbladjournalisten.
SEPTEMBER
3 september - Bij de EO vervallen 83 arbeidsplaatsen als gevolg van een reorganisatieplan om te
bezuinigen. De meeste banen verdwijnen bij de radio, internet, management, staf en ondersteuning. NVJsecretaris Bruning concludeert dat programmamakers en programma's toch het slachtoffer worden.
3 september - De gemeente Wassenaar gaat niet in hoger beroep tegen het vonnis in het kort geding dat de
NVJ en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren tegen haar hadden aangespannen over het
fotografieverbod rond villa De Eikenhorst. De rechter vindt de verbodsbepaling in de APV om te fotograferen
rondom het woonhuis van prins Willem-Alexander en prinses Máxima een te vergaand middel.
3 september - De NVJ-afdeling Limburg werkt aan een zwartboek met voorbeelden van belangenconflicten
met voorlichters. Gemeentevoorlichters bepalen dat journalisten niet met wethouders mogen praten en
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
7
politievoorlichters willen alleen dingen kwijt als dat past in hun strategisch doel, vindt afdelingssecretaris Jos
Bouten.
3 september - De NVJ organiseert een bijeenkomst over de toekomst van de publieke omroep.
6 september - De NVJ schrijft in een brandbrief dat programma’s en programmamakers de dupe worden van
bezuinigingen bij de omroepen ondanks toezeggingen dat zij worden gespaard.
7 september - Bij RTV West moeten 25 arbeidsplaatsen verdwijnen, deels via gedwongen ontslag. De
financiële situatie is dramatisch. De NVJ en de ondernemingsraad eisen een onafhankelijk onderzoek. Ook
zal de NVJ met de nieuwe directeur Binnendijk overleg voeren over een reorganisatieplan en sociaal plan.
11 september - De overgrote meerderheid van de NVJ-leden heeft het principeakkoord voor de DagbladCAO goedgekeurd. De NDP wil echter eerst opnieuw praten over herformulering van de opdracht aan de
studiecommissie Loongebouw. De NVJ wijst er op dat het CAO-pakket één geheel is.
12 september - RTV Rijnmond moet 30 tot 40 banen schrappen als de provincie niet structureel over de brug
komt met twee miljoen euro.
16 september - Radio Rijnmond overweegt vanwege het grote financiële tekort uit de Omroep-CAO te
stappen. NVJ-secretaris Thomas Bruning vindt dat omroepmedewerkers niet het slachtoffer mogen worden
van onverantwoord beleid.
23 september - De vierde Sander Thoenes-lezing staat in het teken van de 77 dissidenten, waaronder 28
journalisten, die in Cuba gevangen zijn genomen.
29 september - De mondiale vereniging Reporters sans Frontières organiseert in Parijs een Europese actie
tegen de detentie van journalisten in Cuba. De 77 schrijfmachines van de NVJ-actie zijn in Parijs afgeleverd.
30 september - De NVJ presenteert de uitslag van een omroepbrede enquête onder programmamakers.
OKTOBER
1 oktober - De NVJ en de Nederlandse Dagblad Pers (NDP) maken bezwaar tegen de voorgenomen
wijziging van de Wet toezicht effectenverkeer. Het verspreiden van misleidende informatie of geruchten over
de financiële wereld wordt strafbaar gesteld. De bronnen van journalisten kunnen dan opdrogen, aldus de
NVJ.
2 oktober - De Raad van Bestuur van de publieke omroep meent dat verschraling van programma’s door de
bezuinigingen onontkoombaar zijn. Desondanks vloeit in 2004 20 miljoen terug ten behoeve van nieuwe
activiteiten.
7 oktober - Bij de AVRO raken 40 van de 230 personeelsleden hun baan kwijt. Gedwongen ontslagen
worden niet uitgesloten. De CAO schrijft voor dat vakbonden bij reorganisaties worden ingelicht. Thomas
Bruning vraagt om het plan en de voorwaarden voor boventalligen.
8 oktober - De NVJ wil, conform het principeakkoord over de Dagblad-CAO eerst nagaan of een aanpassing
van de huidige matrix-systematiek tegemoet kan komen aan de bezwaren van de werkgevers die functies en
waarderingen willen splitsen volgens een functiewegingssysteem.
8 oktober - De NVJ zet zich in voor een redactiestatuut en een redactieraad op nieuwsafdelingen van de
publieke omroep. Uit een NVJ-enquête blijkt dat ook programmamakers hun betrokkenheid willen vergroten.
8 oktober - De publieke omroep NPS geeft redacteuren van een aantal verdwenen programma's geen
functie- of baangarantie. Dat is tegen de regels van de CAO. NVJ-secretaris Thomas Bruning vraagt om
uitleg.
8
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
9 oktober - Een onderzoeksbureau gaat de oorzaak en omvang van de financiële problemen bij de regionale
omroepen RTV Rijnmond en RTV West in kaart brengen. Ook toekomstige samenwerking tussen beide
omroepen wordt onderzocht.
16 oktober - De NVJ pleit voor een omroepbreed sociaal plan om het verlies van arbeidsplaatsen zo klein
mogelijk te houden. Daarbij helpen vrijwillige vertrek- en ouderenregelingen, een arbeidspool en voorrang bij
omroepvacatures. Zo'n 450 banen staan op het spel. De Raad van Bestuur keurt een omroepbreed sociaal
plan af.
21 oktober - Een overgrote meerderheid op de redacties van TweeVandaag en Netwerk ziet niets in een
opbreking van het programma. Dit blijkt uit een bliksemenquête van de NVJ. De directie wil een overstap van
de EO naar Netwerk en de AVRO naar TweeVandaag.
21 oktober - De NVJ wil vasthouden aan een Pensioen-CAO die voorziet in een geïndexeerd pensioen.
Fondsen in nood kunnen dispensatie aanvragen bij de CAO-partijen en aangeven hoe en wanneer zij alsnog
aan de (nieuwe) pensioen-CAO kunnen voldoen. De NVJ opent een coördinatiepunt Pensioenen op
Villamedia.
23 oktober - Het NVJ-bestuur peilt de mening van de leden over de resultaten van het najaarsoverleg tussen
vakbeweging, werkgevers en regering.
24 oktober - De NVJ-leden hebben in grote meerderheid het principeakkoord over de nieuwe CAO voor
Vaktijdschriftjournalisten goedgekeurd.
30 oktober - De Wegener huis-aan-huisbladen hebben een redactieconvenant. Een belangrijke stap
voorwaarts, vindt de NVJ, omdat Wegener de grootste uitgever is in die sector.
NOVEMBER
7 november - De NVJ raadpleegt de redactiecommissies en de 'waakhonden' bij PCM. De directie wil praten
over een sociaal plan voor 2004 en 2005. Hoewel op dit moment geen reorganisaties zijn gepland, sluit PCM
ze ook niet uit.
10 november - De Indiase ambassade geeft geen visa af aan de journalisten die voor maandblad Opzij een
reportage willen maken over een opvanghuis voor ex-prostituees dat met Nederlandse hulp tot stand is
gekomen. De hoofdredactie weigert schriftelijk de bewegingsvrijheid van de verslaggeefster en de fotograaf
te beperken. De NVJ oefent internationaal druk uit op India.
12 november - Huub Elzerman wordt tijdens de VR-vergadering benoemd tot bestuurslid van de NVJ, hij
volgt Mariël Haggeman op.
12 november - Het pensioenfonds PNO Media (o.m. publieke omroep) wil per 1 januari de
middelloonregeling invoeren. De NVJ organiseert twee informatiebijeenkomsten.
12 november - De NVJ opent op de site van de sectie dagblad een PCM-Coördinatiepunt, waar de
berichtgeving over PCM wordt geconcentreerd. Hier worden standpunten geplaatst over PCM en agenda's
en resultaten van overleggroepen, zoals waakhonden en redactiecommissies.
12 november - Ruim tweederde van de NVJ-leden die hun mening geven over het najaarsakkoord, stemt
daarmee in.
15 november - De NVJ roept via de Marokkaanse ambassadeur opnieuw Marokko op om Ali Lmrabet vrij te
laten. De hoofdredacteur van twee satirische bladen is veroordeeld tot drie jaar cel wegens belediging van
de 'persoon van de koning'. Eerder nam de NVJ deel aan een demonstratie voor zijn vrijlating bij de
Marokkaanse ambassade.
18 november - De NVJ bekijkt de mogelijkheden om de verantwoordelijken voor het financiële
mismanagement bij RTV West aansprakelijk te stellen. Inmiddels is het buiten de omroep plaatsen van
boventalligen uitgesteld totdat de inhoud van het sociaal plan bekend is.
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
9
18 november - Nederland probeert weer schot te brengen in de zaak Sander Thoenes, de journalist die in
1999 in Oost-Timor is omgebracht. De zaak dreigt in de vergetelheid te raken doordat het VN-mandaat in
Oost-Timor in 2004 afloopt. Ambassadeur Ruud Treffers kaart de zaak tijdens zijn bezoek aan Oost-Timor
aan.
19 november - De NVJ schrijft in een discussienota dat het hoog tijd is voor een journalistieke structuur bij
de publieke omroep. De NVJ pleit voor onafhankelijkheid, inspraak, krachtenbundeling en
eindverantwoordelijkheid per net, en een meer indirecte rol voor de omroepen.
19 november – De NVJ en NDP bestuderen de problemen binnen de pensioenfondsen. Begin volgend jaar
starten de onderhandelingen over een nieuwe minimum Pensioen-CAO.
20 november - Omdat de NDP na het CAO-akkoord nog een functieclassificatiesysteem eiste, is de 2%
loonsverhoging voor dagbladjournalisten nog steeds niet uitgekeerd. De NVJ stelt voor om de functieindeling binnen het huidige loongebouw te bestuderen. Als de NDP niet instemt, dan gaat de NVJ terug naar
de leden.
22 november - De NVJ overlegt met Wegener over de pensioenproblematiek. De gepensioneerden zijn nu al
meer dan een jaar niet geïndexeerd.
23 november - Het kantoor van uitgeverij Quote Media is onder schot genomen. Er zijn 19 kogels afgevuurd
op het pand aan de Singel in Amsterdam. Ook is een kogel afgevuurd op het huis van Quote-eigenaar M.van
den Biggelaar in Amsterdam.
24 november - De subsidie voor de regionale omroepen kan het beste op landelijk niveau worden
vastgesteld en jaarlijks worden geïndexeerd. Dat schrijft de NVJ in een brief aan de Tweede Kamerfracties.
24 november - De NVJ start samen met het OM en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren een
tweedaagse cursus Strafrecht en OM. Uit onderzoek van de Raad van de Rechtspraak blijkt dat de helft van
alle rechtbankverslaggevers niet begrijpt wat er tijdens een rechtszaak wordt gezegd, driekwart begrijpt ook
het vonnis niet.
29 november - De eerste opzet van de website www.defotojournalist.nl wordt gepresenteerd. Leden kunnen
zelf hun eigen subsite bijhouden en hun werk aanbieden.
DECEMBER
2 december - Het nieuwe principeakkoord over de Dagblad-CAO wijkt op één punt af van dat wat in
augustus bereikt leek. Alle journalistieke functies worden in kaart gebracht en getoetst aan een
‘geoperationaliseerde’ matrix. Doorstroming binnen de salarisafdelingen en van de ene naar de andere
afdeling mag niet wordt belemmerd. Om de 2% loonsverhoging nog dit jaar te laten uitbetalen, wordt spoed
gezet achter het verkrijgen van de bestuurs- en ledengoedkeuring.
3 december - De NVJ vindt dat gebruik van een privé-auto op verzoek van een werkgever moet vergoed
worden op het oude fiscale maximumniveau: bruto 35 en netto 28 cent per kilometer. De NVJ gaat de
vergoedingen in de CAO-onderhandelingen inbrengen.
3 december - PCM wil de vrijwillige 57,5-jarigenregeling alleen nog onder speciale voorwaarden aanbieden.
De NVJ vreest dat op het laatste moment reorganisaties worden afgekondigd en gedwongen ontslagen niet
te vermijden zijn. Zij legt met de vakbonden het accent liever op effectief preventief personeelsbeleid.
4 december - De NVF ontwikkelt een website die zal functioneren als een PR-portal voor alle leden. Zij
kunnen hun eigen subsite bijhouden, en een portfolio met voorbeelden van hun werk plaatsen. Ook wordt
een link gelegd naar eventuele eigen sites van leden.
4 december - De pers is slecht af met het nieuwe communicatiesysteem C2000 dat brandweer, ambulance,
politie en marechaussee gaan gebruiken. Met een scanner meeluisteren op politiefrequenties kan niet meer.
10
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
Daarom is een Media-alarm bedacht, maar dat functioneert nauwelijks. De NVJ wil samen met het
Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren bij de overheid aan de bel trekken.
9 december - De dagbladwerkgevers hebben het CAO-akkoord goedgekeurd. De nabetaling van de 2%
loonsverbetering over heel 2003 door alle werkgevers nog voor de jaarwisseling wordt moeilijk.
10 december - NVJ-secretaris Hans Verploeg en leden van de parlementaire assemblee van de Raad van
Europa zoeken voor de Russische journalist Grigory Pasko werk als stringer of correspondent in Rusland.
Als militair correspondent trad Pasko naar voren als klokkenluider over de nucleaire vervuiling door de
Russische marine. Hij kreeg vier jaar dwangarbeid maar is door internationale druk na drie jaar vrijgekomen.
12 december - De NVJ vraagt de fractievoorzitters van Provinciale Staten in Zuid-Holland om RTV Rijnmond
en RTV West in de lucht te houden door een reddingsplan te maken. De verantwoordelijken moeten worden
aangepakt, vindt de NVJ, en beter financieel toezicht is noodzakelijk.
17 december - De Zuid-Hollandse Gedeputeerde Staten willen de regionale omroepen RTV West en RTV
Rijnmond tot half februari in de lucht houden en hen de tijd geven om een sociaal plan te maken. Omroepsecretaris Thomas Bruning is blij met de positieve ontwikkelingen.
19 december - De NVJ en KIEM raadplegen hun leden over het eindbod van de omroepwerkgevers voor
een sociaal plan voor de circa 450 boventalligen bij de omroepen. De organisaties streven naar een
omroepbreed plan, waarin de werkgevers zich ook inspannen voor externe herplaatsing. Dat gaat de
omroepen te ver.
19 december - De nieuwsdienst van het Financieele Dagblad vindt dat de acht ontslagen die vallen door het
opheffen van de nieuwsdienst redactiebreed moeten worden opgevangen
19 december - Stichting Nieuwswaarde keert 240.000 euro uit aan 645 journalisten, gemiddeld 372 euro per
persoon. Het gaat om vergoedingen wegens kopiëren uit dag-, nieuws- en opiniebladen, en voor privékopieën van nieuws- en actualiteitenrubrieken van de omroep.
19 december - De NVJ-sectie Freelance opent de nieuwe site freelance-journalist.nl. Ook zal de nieuwe
dienst Freelancers Advies NVJ van start gaan.
21 december - PCM en NVJ bereiken een akkoord op hoofdlijnen over een sociaal plan voor de komende
jaren. De NVJ helpt PCM met een doelmatiger preventief personeelsbeleid een nieuwe richting in te slaan,
waardoor ontslagen zoveel mogelijk vermeden worden.
23 december - De internationale journalistenvereniging meldt dat in 2003 minstens 83 media-mensen in het
harnas zijn gestorven, 13 meer dan in het jaar daarvoor. NVJ-secretaris Hans Verploeg, tot 2001 binnen de
IFJ onder meer belast met veiligheid van journalisten, juicht toe dat inmiddels een speciaal instituut voor de
veiligheid is opgericht, het INSI waarin de grote Amerikaanse persbureaus en netwerken zijn
vertegenwoordigd, en vanuit Nederland het NOS-journaal, RTL-Nieuws en de NVJ.
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
11
Mediabeleid
WEINIG VOORTGANG
Ondanks de vele voorzetten van onder
meer de NVJ en dagbladuitgevers
komt er nauwelijks schot in het
mediabeleid. De publieke omroepen
bezuinigen bijna uitsluitend op de
kosten van programma’s en nauwelijks
op infrastructurele zaken. De almacht
van de omroepvoorzitters resulteert in
eenzijdig opgelegde beslissingen
waardoor journalistieke
productievormen - door de NVJ al tien
jaar bepleit - maar niet van de grond
kunnen komen.
Op het terrein van de dagbladen blijft
de rijksoverheid dralen. Samen met de
sectie dagblad wordt besloten opnieuw
de belangrijkste politieke
woordvoerders te bezoeken.
In een lezing voor het Nederlands
Genootschap van Hoofdredacteuren
besluit algemeen secretaris Hans
Verploeg zijn betoog met een aantal
aanbevelingen voor dagbladen.
Het NVJ-bestuur voert in oktober een
kennismakingsgesprek met
staatssecretaris Medy van der Laan van
OCW. De overheid neemt de kritiek op
de media uit resp. het RMO- en ROBrapport serieus. Van de NVJ mag
worden verwacht met bedrijfspartners
zelfregulering nieuw elan te geven.
RMO-RAPPORT
Journalistieke verantwoordelijkheid
Er verschijnen twee opmerkelijke
rapporten over de noodzaak om de
journalistieke verantwoordelijkheid te
vergroten: ‘Medialogica’ van de Raad
voor Maatschappelijke Ontwikkeling
(RMO) en het ROB-rapport ‘Politiek
en Media’.
Met name het RMO-rapport wordt in
de mediasector niet onverdeeld gunstig
ontvangen. De terminologie valt
verkeerd alsook het concrete voorstel
voor een zogenoemd mediawatchinstituut. Niettemin moet ook de NVJ
constateren dat de onvrede over de
media - vaak op niet-rationele gronden
- bij politici en burgers toeneemt.
Met name politici maar ook delen van
het publiek vragen om een
beroepscode voor journalisten. De
NVJ vindt echter dat journalisten niet
vergeleken kunnen worden met
advocaten en rechters. De laatste twee
beroepsgroepen zijn een voorbeeld van
streng afgepaalde en gereglementeerde
groepen. In tegenstelling tot enkele
andere landen is de journalistiek in
Nederland een open vak.
Een generieke journalistieke code
bestaat al: de IFJ-code van Bordeaux.
Dat is ook de enige oplossing. Een
verdere verfijning in allerlei spelregels
leidt tot meer verboden en geboden,
die het metier onwerkbaar maken. Zo
wil de EU een strafmaatregel invoeren
voor financiële journalisten die te
goeder trouw misleidende informatie
brengen. Andere organen wensen de
journalistiek de regel op te leggen dat
de berichtgeving nooit het leven van
anderen in gevaar mag brengen. Dit
zijn theoretische spelregels die niet in
praktijk te brengen zijn. Een set
spelregels vormt de jurisprudentie,
zowel de uitspraken van de Raad voor
de Journalistiek, als die van de rechter.
De NVJ bepleit drie pijlers voor
zelfregulering:
1. Verdere versteviging van het
draagvlak voor de Raad voor de
Journalistiek en actieve participatie
door de media aan dit lichaam door
zelfregulering.
2. Dagbladuitgevers en de NVJ zullen
samen met het wetenschappelijk
Persinstituut komen tot een
nieuwsmonitor. Een dergelijke
nieuwsmonitor geeft geen strafpunten,
maar analyseert trends en
ontwikkelingen in de nieuwsgaring en
berichtgeving.
3. Het tijdelijk neerzetten van een
debatbureau. Media en journalisten
worden landelijk en regionaal aangezet
om in debat te gaan met publiek en
politici over verschillende
controverses. Analyses uit de
nieuwsmonitor kunnen daarbij van
dienst zijn. Zo ook uitspraken in
omstreden mediakwesties door de
Raad voor de Journalistiek of rechter.
Naast bestaande debatten die media nu
al zelf organiseren met hun publiek
kan er zo een extra discussie worden
toegevoegd als onderdeel van het
systeem van zelfregulering.
Met het ROB-rapport Politiek en
Media wordt als het ware geprobeerd
de problematiek van de communicatie
van een overheid, op drift in een
complexe samenleving, te
vereenzelvigen met de problemen van
de media. De laatste zijn vooral
economisch en demografisch.
NOTA ‘HOE VERDER MET DE
JOURNALISTIEK’?
Visie op veranderend
medialandschap
In het voorjaar wordt de nota ‘Hoe
verder met de journalistiek’ breed
verspreid. De media ondergaan
ingrijpende veranderingen als gevolg
van de economische terugval, en
onderlinge mediaconcurrentie en
maatschappelijke verschuivingen.
Deze nota omvat de visie van de NVJ
op de ontwikkelingen bij alle
mediavormen: dagbladen, omroepen,
tijdschriften, lokale media, internet en
multimediale werkvormen.
Publieke omroepen: Voor de publieke
omroepen geldt de notitie tevens als
een vervolg op het tien jaar oude
rapport ’Hoe is de stand, Mieke?’. De
NVJ pleit voor meer ruimte voor de
programmamakers en minder
bestuurslagen bij de publieke omroep.
De NVJ concludeert dat de regionale
omroepen onder zware druk staan. Hun
positie moet gehandhaafd blijven
omdat zij in de regio’s samen met de
regiokranten een veelzijdig mediaaanbod weten te brengen.
Dagbladen: De NVJ vindt dat bij de
dagbladen te veel wordt bezuinigd op
menskracht. Bovendien wordt
onvoldoende bedacht dat juist nieuwe
investeringen nodig zijn om lezers te
behouden en productvernieuwingen in
te voeren.
De NVJ wil er bij de overheid op
aandringen dat het Bedrijfsfonds voor
de Pers reglementair de ruimte krijgt
om experimenten van
dagbladbedrijven te financieren. De
NVJ steunt het voornemen van de
overheid om het Bedrijfsfonds ook
bijstand te laten verlenen aan
bedreigde titels binnen een op zichzelf
goed renderend concern.
Regionale dagbladen/ huis-aanhuisbladen: Regionale kranten zouden
samen met huis-aan-huis-bladen uit
hetzelfde bedrijf enkele malen per
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
12
week een – aanvankelijk gratis –
nieuwsblad uit kunnen brengen.
Zodoende kunnen deze media hun
soms extreem lage dekkingsgraad
opvijzelen.
Tijdschriften: Bij de
tijdschriftuitgeverijen wil de NVJ het
debat over de werking van het
redactiestatuut intensiveren.
Internet: Uit het drie jaar durende
NVJ-onderzoek naar de relatie tussen
internet en journalistiek kan een
tussenstand worden gegeven over de
internetontwikkelingen: webredacties
worden kleiner; studenten journalistiek
hebben nauwelijks interesse in
internetjournalistiek. Het gebruik van
internet als aanvullend medium moet
intensiever. Zowel voor een krant als
voor een radioprogramma kan een
goede website van grote betekenis zijn.
Tegenwoordig wordt internet ook
ingezet voor de distributie van het
papieren product via PDF-bestanden
en hotelprinters voor bijvoorbeeld
lezers in het buitenland. In de VS telt
zo'n abonnement mee voor de
oplagebepaling. De NVJ is er
voorstander van dit telsysteem in ons
land over te nemen.
BTW: De NVJ vindt dat het nultarief
zou moeten gelden voor álle media,
dus voor dagbladen, tijdschriften,
commerciële omroepen en
elektronische media. Waar de overheid
brede educatie en zelfontplooiing
voorstaat, past geen belasting op
informatie. Bovendien verdwijnt met
het nultarief de oneigenlijke
concurrentie met de niet met BTW
belaste publieke omroepen.
NAJAARSVERGADERING
NEDERLANDS GENOOTSCHAP
VOOR HOOFDREDACTEUREN
Actiepunten aanpak
mediaproblemen
Algemeen secretaris Hans Verploeg
legt, nadrukkelijk op persoonlijke titel,
op 28 november het Nederlands
Genootschap van Hoofdredacteuren
tien mogelijke actiepunten voor om de
huidige problemen bij de media aan te
kunnen pakken. Deze actiepunten zijn:
1. Innovatie: Meer tijd en geld steken
in onderzoek en innovatie van het
eigen medium. Jaarlijks moet daarvoor
een bedrag worden opgenomen in de
begroting om ruimte te creëren, maar
ook om ertoe gedwongen te worden
stil te staan bij ontwikkeling en
strategie.
2. Oprichten onderzoeksinstituut. Een
zogenoemd Readership Instituut moet
op dagelijkse basis informatie kunnen
geven over reacties van lezers,
doelgroepen, zap-gedrag en
marktbewerking. Het instituut kan
gezamenlijke onderzoeken opzetten.
Een nieuwsmonitor, die opgezet zal
worden door het Persinstituut, de NVJ
en NDP, kan hier op aansluiten.
3. Community-vorming. Meer aandacht
besteden aan de ontwikkeling van de
eigen identiteit en de versterking van
de gemeenschapsvorming. Dit zijn
belangrijke taken van de media naast
het brengen van nieuws, duiding,
overzicht, ordening en verrassing.
Vanuit de community-gedachte moet
op zoek worden gegaan naar
natuurlijke partners bij andere media.
Gebruik hiervoor internet,
tijdschriften, huis-aan-huisbladen, en na mogelijke wetswijziging - radio en
televisie, zowel publiek als
commercieel. Verkenning is nu al
mogelijk.
4. Versterken regionale en locale
journalistiek. Meer aandacht besteden
aan de samenbindende werking van
verschillende media en een verdere
journalistieke verfijning naar de regio.
Samenwerking verkennen tussen huisaan-huisbladen en eventueel
(experimenteel) regionale omroepen.
5. Journalistieke vaardigheden
uitbreiden naar internet. Redacties
moeten op termijn worden omgevormd
tot multidisciplinair werkende
journalistieke units. Internet wordt
daarom inherent gemaakt aan het
beroep van journalist.
6. Doelgroepenbeleid. Het huidige
aanbod moet meer divers worden
afgestemd op de verschillende
doelgroepen. Ontwikkel daarom een
doelgroepenbeleid om het
journalistieke aanbod op de vraag af te
stemmen. Diepgang voor mensen die
daarin zijn geïnteresseerd; headlines
voor andere groepen. Het aanbod
wordt gegoten in eigen passende
mediavormen. Amerikaanse
experimenten maken de bedoeling
duidelijk. Jongeren hebben daar hun
eigen nieuwsagenda: milieu, sport,
gezondheid, technologie, entertainment
en in veel mindere mate politiek en
economie. Voor jongeren worden
tevens kortere items gemaakt headline nieuws - en veel updates.
7. Marketing afstemmen. Zorg voor
een betere verstandhouding tussen de
marketingafdeling en de redactie.
Hierdoor kunnen betere
marktstrategieën en
productdifferentiatie ontwikkeld
worden.
8. Hoofdredactie in de Raad van
Bestuur van het concern. De
hoofdredactie moet betrokken worden
bij de afstemming van de verschillende
media in het bedrijf. Producten zoals
regionale kranten en huis-aanhuisbladen kunnen, ook redactioneel,
op elkaar worden afgestemd. De
hoofdredacteur moet een positie
opeisen bij alle outlets.
9. Verbeteren geloofwaardigheid
journalistiek. Het Nederlands
Genootschap van Hoofdredacteuren en
de NVJ moeten voorkomen dat de
geloofwaardigheid van de
berichtgeving ter discussie wordt
gesteld. Er is meer irritatie dan
voorheen over media-uitingen. Er moet
worden geïnvesteerd in kwaliteit en
collegialiteit. Niet eindeloos debatteren
over de voor- en nadelen van
zelfregulering - een knoop doorhakken
over de Raad voor de Journalistiek maar gezamenlijk voorstellen doen.
10. Criminele aanvallen op media
aanpakken. De beschieting van de
burelen en het huis van de uitgever van
Quote Media is een van de vele
zorgwekkende incidenten. Dat geldt
ook voor de bedreigingen aan het adres
van leden van de rechterlijke macht en
het openbaar ministerie. Een
journalistiek antwoord kan bestaan uit
een grootscheeps, eventueel
gezamenlijk opgezet
onderzoeksproject, waarbij 50 tot 100
journalisten de vermenging van de
onderwereld met de bovenwereld
blootleggen.
Auteursrecht
RECHTSBESCHERMING
FREELANCERS
Wurgcontracten en andere
ongunstige bepalingen
Na vergeefse pogingen van de
beroepsorganisaties om in overleg te
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
13
komen met de Sanoma-directie is er
nog steeds sprake van wurgcontracten
voor freelancers die voor deze uitgever
werken.
De freelancers zetten nu zelf ludieke
acties op touw onder aanvoering van
oud-sectie bestuurslid Hans Hermans.
Illustratoren vervaardigen spotprenten
die als protest op tal van schermen op
de redactieburelen van media in
binnen- en buitenland verschijnen. De
actie levert wel pers op, maar geen
bereidheid van de Sanoma-directie om
met de freelancers over de contracten
te onderhandelen.
De NVJ, BNO, FLA en
Fotografenfederatie vormen aan het
einde van het jaar een werkgroep
Sanoma om te trachten met een
gezamenlijke actie de Sanoma-directie
te bewegen de bezwarende bepalingen
uit de wurgcontracten te halen. Nog
eenmaal wordt voorgesteld om met de
directie te praten. Na afwijzing
onderzoekt de werkgroep de
haalbaarheid van een algemene
voorwaarden procedure.
De groep Volkskrant-freelancers, die
eerder een contract tekenden waarbij
zij akkoord gingen met een vergoeding
van 2 procent voor hergebruik van hun
werk op internet, ontvangt van de
hoofdredactie een brief dat die betaling
wordt stopgezet. De hoofdredactie laat
de freelancers weten automatisch van
instemming uit te gaan als er niet op de
brief wordt gereageerd.
Later wordt ook de nieuwe freelancers
een contract voorgelegd waarin van de
auteursrechten wordt afgezien. De
Volkskrant verwacht dat de freelancers
hun bijdragen leveren aan de papieren
krant, de website, het centraal archief
voor PCM-dagbladen en Lexis Nexis
zonder dat er voor hergebruik wordt
betaald. De pogingen van de NVJ om
met de hoofdredactie van de
Volkskrant over de auteursrechten van
freelancers te overleggen, halen niets
uit.
STICHTING NIEUWSWAARDE
Actieve werving
Stichting Nieuwswaarde keert in het
verslagjaar een bedrag van bijna
240.000 euro uit aan 645 journalisten.
Het aantal aanmeldingen stijgt fors ten
opzichte van het voorgaande jaar. De
stijging is mede het gevolg van een
actieve werving. Stichting
Nieuwswaarde roept schrijvende
14
journalisten op zich aan te melden voor
de verdeling van reprorecht- en
thuiskopievergoedingen.
Reprorechtgelden worden uitgekeerd
voor het kopiëren uit dag-, nieuws- en
opiniebladen. Thuiskopievergoedingen
worden aan journalisten uitgekeerd
voor het privé kopiëren van nieuws- en
actualiteitenrubrieken die door radio en
televisie zijn uitgezonden.
In de komende periode zal de
hoeveelheid geld dat voor repartitie
onder freelance journalisten
beschikbaar is alleen maar toenemen.
Stichting Nieuwswaarde is namelijk
door de Stichting Leenrecht
aangewezen als de verdeelorganisatie
van de vergoedingen voor het uitlenen
van tijdschriften. De stichting streeft er
naar in de loop van 2004 die gelden
ook daadwerkelijk aan journalisten
over te maken, in elk geval aan de
schrijvende journalisten.
De Stichting Nieuwswaarde werpt zich
ook op als de vertegenwoordiger van
fotojournalisten op het terrein van het
collectief rechtenbeheer. De stichting
wendt zich tot freelance
fotojournalisten met het voorstel zich
aan te sluiten. Voor het einde van het
jaar geven veel fotojournalisten aan die
oproep gehoor.
Hoewel Stichting Nieuwswaarde zeer
tevreden is over de sterke groei van het
aantal auteurs dat zich heeft
aangemeld, blijft de stichting van
mening dat een te groot aantal
journalisten geen gebruik maakt van
het recht op uitbetaling van
vergoedingen. Stichting Nieuwswaarde
gaat dan ook door met het verstrekken
van informatie aan journalisten over de
mogelijkheid geld te ontvangen uit de
collectieve auteursrechten.
HERGEBRUIK
Schadevergoeding
De kantonrechter in Amsterdam beslist
dat een NVJ-lid een schadevergoeding
van 30 procent krijgt toegekend omdat
artikelen zonder toestemming
overgenomen zijn op internet. Het is
de eerste keer dat een rechter
hergebruik op internet stevig afstraft.
Persvrijheid
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
PERSVRIJHEID - NEDERLAND
Nieuwe dieptepunten
Het intimideren van journalisten en
van media krijgt een nieuwe dimensie
als het gebouw van Quote Media in
Amsterdam wordt beschoten en ook
het woonhuis van de eigenaar. De NVJ
reageert verontwaardigd over de lauwe
reactie van Justitie.
In het zuiden van het land dienen
verslaggeefster C. Collard en freelance
fotograaf F. Gori van Dagblad De
Limburger een strafklacht in tegen de
politie van Brabant Zuid-Oost en de
Algemene Inspectie Dienst (AID)
wegens wederrechtelijke
vrijheidsberoving en mishandeling. De
NVJ neemt de zaak hoog op en meldt
de affaire bij de voorzitter van het
college van procureurs-generaal en de
vaste kamercommissie van Justitie.
De twee journalisten zijn getuige van
de ruiming van hobbypluimvee.
Fotograaf Gori maakt foto's van de
gebeurtenis, maar wordt belet om nog
verder te fotograferen. Beide
journalisten worden urenlang
opgesloten op het politiebureau in
Budel.
De NVJ en Dagblad De Limburger
nemen de arrestatie en de
intimiderende behandeling van beide
verslaggevers hoog op. Na de
negatieve uitspraak door de rechter
besluiten de NVJ en Dagblad De
Limburger in hoger beroep te gaan.
Ook het beroep bij het Europese Hof
over de onterechte gijzeling van Sp!tsjournalist Koen Voskuil, gesteund
door de NVJ, loopt nog steeds.
Samen met het Nederlands
Genootschap van Hoofdredacteuren
stapt de NVJ naar de rechter als blijkt
dat de gemeente Wassenaar overhaast
en zonder overleg met de media een
fotoverbod instelt bij villa Eickenhorst,
de woning van prins WillemAlexander en prinses Máxima. Niet om
paparazzi te gerieven, zoals de
advocaat van de gemeente stelt, maar
om een preventief verbod voor de
media ongedaan te maken. De media
steunen het handelen van de NVJ en
het genootschap. De Telegraaf in een
hoofdredactioneel commentaar:
“…voor de pers betrof het een
principiële zaak…”. De rechter stelt de
NVJ en het Nederlands Genootschap
van Hoofdredacteuren in het gelijk.
RTV Oost en de NVJ blijven zich
verzetten tegen de inval bij de
regionale zender en de inbeslagname
van videobanden. RTV Oost tekent
met steun van de NVJ cassatie aan bij
de Hoge Raad.
PERSVRIJHEIDSDAG
3 mei
Op initiatief van het Persmuseum
wordt op 3 mei een eerste bijeenkomst
gehouden in het kader van de
internationale persvrijheidsdag. In het
Persmuseum spreken op die dag Paul
Kok van Freedom House, Jan
Minkiwicz, de Poolse medewerker van
de Volkskrant en Kees Schaepman
namens de NVJ. Job Cohen,
burgemeester van Amsterdam, opent
aansluitend de tentoonstelling Tekenen
voor de Vrijheid, een keuze uit het
werk van Fritz Behrendt.
PERSVRIJHEID INTERNATIONAAL
Protestacties voor buitenlandse
collega’s
Cuba: Samen met schrijvers
organiseert de NVJ een waardige
protestactie met 77 schrijfmachines bij
de Cubaanse ambassade in Den Haag.
Terwijl de oorlog in Irak uitbarst, laat
president Fidel Castro als een dief in
de nacht 77 dissidenten arresteren.
Onder hen zijn 28 journalisten die
worden veroordeeld tot
gevangenisstraffen van 10 tot 28 jaar.
De schrijfmachineactie wordt samen
Reporters sans Frontières in Parijs
herhaald en brengt er meer dan 1.000
mensen op de been. Met hulp van
Reporters Respond probeert de NVJ de
gevangen journalisten te ondersteunen
met onder andere medicijnen.
Marokko: De NVJ overlegt met de
Marokkaanse overheid over de
vrijlating van Ali Lmrabet, de
hoofdredacteur van een satirisch
tijdschrift. Lmrabet is veroordeeld tot
drie jaar gevangenisstraf en gaat in
hongerstaking. Na veel internationale
protesten wordt hij in het najaar
vrijgelaten.
India: De redactie van maandblad
Opzij wordt bijgestaan in een scherp
incident met de Indiase regering. De
autoriteiten eisen een getekende
verklaring van de hoofdredactie dat
hun redacteuren bij het bezoek aan
India zich beperken tot één onderwerp.
Protesten van het ministerie van
Buitenlandse Zaken, IFJ en NVJ
richten niets uit. Opzij weigert te
tekenen en ziet af van de reportages.
Birma: Met afschuw reageert de NVJ
op het doodvonnis voor de Birmese
journalist Zwa Thet Htwayu. Door een
krijgsraad is de journalist in Birma ter
dood veroordeeld omdat hij vragen
heeft gesteld over de besteding van een
internationale gift van vier miljoen
dollar ter promotie van de
voetbalsport. De Nederlandse regering
en de Europese Unie worden
opgeroepen zwaar te protesteren om
uitvoering van het doodsvonnis te
verhinderen.
WERKGROEP
Media en terrorisme
Op verzoek van de Nederlandse
regering participeert algemeen
secretaris Hans Verploeg in een
werkgroep Media en Terrorisme van
de Raad van Europa. De opkomst van
de nationale en internationale
terrorismebestrijding heeft ongunstige
en onwerkbare regelingen voor
journalisten tot gevolg. De werkgroep
gaat zich inzetten om deze regelingen
te verbeteren danwel te bestrijden.
Ethiek Bronbescherming Kwaliteitsontwikkeling WIJZIGING WET TOEZICHT
EFFECTENVERKEER
Tegen verbod marktmanipulatie
De NVJ, het Nederlands Genootschap
van Hoofdredacteuren en de NDP
maken zich zorgen om de
voorgenomen wijziging van de Wet
toezicht effectenverkeer. De wet kan
van negatieve invloed zijn op de
informatievoorziening. Mensen die
dergelijke informatie aan journalisten
zouden willen verstrekken, zullen zich
immers vanwege een mogelijke
strafvervolging terughoudend
opstellen. Dat betekent het einde van
veel bronnen voor journalisten.
In het wetsvoorstel wordt een nieuwe
EU-richtlijn op het terrein van
gebruikmaking van voorwetenschap en
marktmanipulatie geïmplementeerd.
Onderdeel van de richtlijn is dus het
verbod op marktmanipulatie. Het
verbod is niet van toepassing op het
verspreiden van informatie door
journalisten, voor zover zij in hun
normale beroepshoedanigheid
handelen en zij geen voordeel of winst
behalen. De NVJ zou deze
uitzondering graag uitbreiden tot
uitgevers en omroepen, zodat het
medium geen angst hoeft te hebben te
worden gestraft indien nieuws naar
buiten wordt gebracht.
Alleen een verruiming kan de
uitzondering voor de journalistiek een
werkelijke betekenis geven.
Het voornemen van de EU lijkt na
interventie van grote internationale
uitgevers en de NVJ van tafel. Toch
blijkt het aan het einde van het jaar
nodig om opnieuw samen met de
dagbladuitgevers in de pen te klimmen
tegen de voorgenomen Europese
richtlijn.
WOB
Site vernieuwd
Een speciale website over de Wet
Openbaarheid van Bestuur www.wobinfo.nl - is door Lotte van
Doorn opnieuw opgezet en verder
uitgebreid. De site wordt actueel
gehouden in samenwerking met WOBspecialist Arthur Maandag. Naast het
plaatsen van actuele jurisprudentie, en
het duiden daarvan, worden artikelen
op de site gepubliceerd over
journalisten met WOB-ervaring.
RAAD VOOR DE
JOURNALISTIEK
Ambtshalve uitspraak
De Raad voor de Journalistiek doet
voor het eerst sinds 1995 en 1996 weer
een ambtshalve uitspraak, ditmaal over
embargo’s. De aanleiding voor deze
algemene uitspraak is een geschil uit
2002 over het gebruik van onder
embargo verstrekt ANP-materiaal over
de Miljoenennota op internet. Inclusief
deze ambtshalve uitspraak worden
door de Raad in 2003 70 uitspraken
gedaan. Opvallend is dat in ruim de
helft van de zaken de klacht (deels)
gegrond wordt bevonden.
Het aantal uitgesplitste oordelen komt
soms niet overeen met het totaal aantal
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
15
uitspraken per jaar, bijvoorbeeld omdat
in één zaak de klager voor een deel
niet-ontvankelijk is verklaard en zijn
klacht voor het overige ongegrond is.
Van 17 in 2003 behandelde klachten
volgt in 2004 de uitspraak.
De uitspraken uit 2003 hebben
betrekking op 42 verschillende media.
Dit jaar zijn opvallend genoeg geen
uitspraken gedaan met betrekking tot
persdiensten, kabelkranten en
regionale omroepen.
Het aantal uitspraken tegen publieksen opinietijdschriften is verdubbeld: 15
in 2003 tegenover 7 in 2002. Verder
betreffen de uitspraken 4 landelijke en
13 regionale dagbladen; 5 nieuws/
week/huis-aan-huisbladen; 10
publieks/opinietijdschriften,
2 vak/bedrijfsbladen, 2 buitenlandse
bladen, 5 landelijke publieke
omroepen (8 televisie-uitzendingen en
1 radio-uitzending) en 1 commerciële
tv-producent.
Van de uitspraken zijn er 26 die geheel
dan wel in samenvatting zijn
gepubliceerd door 21 betrokken media
- 3 landelijke en 8 regionale
dagbladen, 2 nieuws/week/huis-aanhuisbladen, 3
publieks/opinietijdschriften, 1 vak/bedrijfsblad, 1 buitenlands blad en
door 3 landelijke publieke omroepen
(2 op internet, 1 op teletekst en 1 in
een radio-uitzending). Het betreft hier
16 (deels) gegronde en 9 ongegronde
uitspraken en 1 niet-ontvankelijk
verklaring.
In 21 zaken hebben de 17 daarbij
betrokken media de Raad laten weten
niet te publiceren.
Redenen: op verzoek van klager (1);
klacht is ongegrond/vervelend voor
klager (6); klacht is ongegrond/geen
nieuwswaarde (2); klager is nietontvankelijk (1); programma bestaat
niet meer (1); niet relevant/niet
opportuun (4); niet eens met uitspraak
Raad voor de Journalistiek
Klachten
Ingediende klachten
(2); ziet geen heil in Raad (4).
Behalve in de ambtshalve uitspraak
heeft de Raad in twee zaken om geen
publicatie verzocht: de ene zaak betrof
een boek; in de andere zaak is ter
zitting overeengekomen dat de
uitspraak niet in het medium zou
worden gepubliceerd. In de overige 20
zaken is (nog) niet bekend of de
uitspraak is gepubliceerd.
In het verslagjaar zijn 324 telefonische
verzoeken om informatie
binnengekomen. Naar aanleiding
daarvan zijn 65 brochures verzonden.
Het secretariaat verstuurt 202 reacties onder meer in antwoord op per e-mail
gestelde vragen. Dit is 30 procent meer
als in 2002.
ARBEIDSVOORWAARDEN
Individuele
zaken betreft een geschil omtrent het
einde van de arbeidsovereenkomst. In
53 andere zaken gaat het om een
andersoortig arbeidsrechtelijk
probleem. Ook zijn er veel
auteursrechtzaken in behandeling
genomen: 46. Geschillen omtrent het
honorarium van freelancers zijn er ook
veel geweest: 67. De rest van de zaken
betreft geschillen omtrent pensioen,
sociale zekerheid, belastingen en
diverse andere kwesties. Het gaat
hierbij niet alleen om procedures, maar
ook om zaken waarin uitvoerig
gecorrespondeerd diende te worden
en/of onderhandeld.
De afdeling geeft verder aan de
secretarissen de nodige juridische
ondersteuning, onder meer bij het
opstellen van sociale plannen. Verder
zijn colleges gegeven bij journalistieke
onderwijsinstellingen en zijn lezingen
verzorgd over diverse juridische
onderwerpen. Daarnaast verzorgt de
afdeling de column ‘Mag dat zomaar’
in De Journalist.
belangenbehartiging
NVJ-JURISTEN & ADVOCATEN
Veel vragen en conflicten
In vergelijking met 2002 heeft de
juridische afdeling van NVJ dit jaar
maar liefst 25 procent meer adviezen
verstrekt. Als gevolg van de vele
reorganisaties worden veel journalisten
gedwongen ontslagen of met ontslag
bedreigd. Dit leidt tot veel vragen en
conflicten. Ook lijken er door de
verharding in de journalistieke wereld
meer juridische conflicten te ontstaan.
In 2003 zijn er 2087 telefonische en
schriftelijke adviezen verstrekt op
allerlei rechtsgebieden. Er zijn 397
nieuwe zaken in behandeling
genomen. Ook hier is een stijging te
constateren, van ruim 10 procent.
Bijna eenderde van het totaal aantal
2003
2002
74, waarvan
5 ingetrokken
6
-
78, waarvan
8 ingetrokken
9
1 poging (niet geslaagd)
Niet doorgezette klachten
Bemiddeling
Zittingen
Aantal zittingen
16
Behandelde klachten
74
Aantal uitspraken
70
Overloop van voorgaand jaar
14
Uitspraken
Gegrond
23
Deels
gegrond
16
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december13
2003
Ongegrond
31
Onbevoegd
1
Niet-ontvankelijk
2
16
71
66
10
12
13
40
1
5
Collectieve
belangenbehartiging
CAO DAGBLADJOURNALISTEN
Historisch dieptepunt
De CAO voor Dagbladjournalisten
kent een historisch dieptepunt. Het
moeizaam bereikte principeakkoord
tussen NVJ en NDP wordt vervolgens
door de werkgeversorganisatie
afgekeurd. De werkgevers wijzen de
omschrijving voor een studie naar een
aangepast loongebouw af. Ze willen
meer toezeggingen dan is afgesproken.
Uiteindelijk bereiken partijen op de
valreep van 2003 een akkoord. Beide
partijen stemmen in met een studie
naar een functie-georiënteerd
loongebouw. De NVJ stelt als
voorwaarde dat de doorstroom door de
afdelingen niet belemmerd mag
worden.
CAO PUBLIEKE OMROEP
Met terugwerkende kracht
Binnen de Publieke Omroep begint het
zo langzamerhand traditie te worden
dat CAO’s met terugwerkende kracht
ingaan. Het jaar 2003 vormt daarop
geen uitzondering. Eind januari is een
onderhandelingsresultaat bereikt, maar
dat weerhoudt de werkgevers er niet
van om nog zo’n vier maanden te
touwtrekken over de protocoltekst. In
feite is dit een voortzetting van de
onderhandelingen met andere
middelen. De meest heikele punten
zijn een vergoedingsregeling met
betrekking tot tijdelijke contracten en
de onregelmatigheidsvergoeding.
Naast een loonsverhoging van 3
procent wordt ook een eenmalige
uitkering van 0,75 procent
overeengekomen. De CAO-looptijd is
15 maanden, van 1 oktober 2002 tot 31
december 2003. Ondanks een akkoord
blijven de tijdelijke contracten een
punt van aandacht, evenals de al
jarenlang slepende kwestie van de
horizontale doorstroming waar het
verouderde loongebouw binnen de
Publieke Omroep geen goed
instrumentarium voor biedt.
CAO VAKTIJDSCHRIFTJOURNALISTEN
Schrille contrasten
De aanloop van de onderhandelingen
staan in het licht van het
najaarsakkoord 2002. De Vakcentrale
FNV is niet langer van plan de inflatie
van de voorafgaande CAO-periode te
compenseren, maar naar de verwachte
inflatiecijfers over 2003. De FNVbonden mogen maximaal 2,5 procent
structurele loonsverhoging inzetten in
plaats van 3,5 procent. De NVJ is het
principieel oneens met deze
verandering van het hanteren van het
inflatiepercentage. Als inzet voor de
tijdschriftonderhandelingen (vak- en
publiekstijdschriften en
opinieweekbladen) geldt dan ook als
looneis een structurele loonsverhoging
van 3,5 procent. Dit percentage staat
echter in schril contrast met het
loonbod van de
vaktijdschriftwerkgevers. Zij zetten in
op 0 procent structurele
loonsverhoging, geen periodieke
verhoging in 2003 en bovendien
stopzetting van de semi-automatische
periodieke verhoging in de komende
jaren.
Naast de loonsverhoging stelt de NVJ
onder andere voor om de
verlofspaarregeling uit te breiden, een
artikel over auteursrecht op te nemen
en de instroom van nieuwe collega’s te
bevorderen.
Het eerste onderhandelingsoverleg
wordt 5 maart 2003 gehouden. Een
principeakkoord over deze CAO wordt
pas na diverse ledenraadplegingen,
schorsingen, duwen en trekken op 21
augustus bereikt. De CAO heeft een
looptijd van 12 maanden, de lonen
worden structureel verhoogd met 2
procent, journalisten worden vooraf
geïnformeerd in geval van hergebruik
van hun werk, de arbeidsvoorwaarden
à la carte-regeling wordt verder
uitgebreid en het kennismakings/
instroomproject wordt gecontinueerd.
CAO PUBLIEKSTIJDSCHRIFTJOURNALISTEN/
CAO OPINIEWEEKBLADJOURNALISTEN
Onenigheid ontwikkeling loongebouw
De inzet van de NVJ wat betreft de
structurele loonsverhoging is net als bij
de CAO Vaktijdschriften 3,5 procent.
De werkgevers stellen voor geen
structurele loonsverhoging toe te
kennen, het automatisme van de
periodieke verhoging te laten
vervallen, en de periodieke verhoging
te halveren.
Verder dient er een nieuw
salarisgebouw te worden ontwikkeld.
De partijen bereiken op 26 augustus
een principeakkoord. Maar na het
bereiken hiervan ontstaat er verschil
van mening over de afspraak die
gemaakt is over de ontwikkeling van
een nieuw loongebouw. Uiteindelijk
worden de werkgevers en de NVJ het
pas eind september eens over de
afspraken met betrekking tot het
loongebouw.
De nieuwe CAO heeft een looptijd van
24 maanden. In 2003 worden de lonen
structureel verhoogd met 2 procent en
in 2004 met 3 procent mits er
overeenstemming wordt bereikt over
een nieuw loongebouw.
In de tijdschriften CAO’s worden ook
voorlopige afspraken gemaakt over de
minimum pensioenvoorwaarden. De
mogelijkheid van het middelloon
wordt geïntroduceerd, mits er aan een
aantal voorwaarden is voldaan. De
daadwerkelijke invoering van
middelloon is afhankelijk van de
respectievelijke pensioenfondsen in de
sector.
CAO HUIS-AANHUISBLADJOURNALISTEN
Moeizame start
Na een moeizame start en onbegrip
over en weer bereiken de
onderhandelingsdelegaties van de
VSHU en de NVJ op 14 juni 2003 een
principeakkoord. De CAO heeft een
looptijd van 12 maanden, de lonen
worden structureel verhoogd met 2
procent en een eenmalige uitkering van
0,5 procent. Verder wordt de
inconveniëntietoeslag verhoogd van 2
naar 3 procent. Er worden afspraken
gemaakt over zorgverlof, telewerken,
RSI, een vergoeding voor hergebruik
en vakbondsactiviteiten.
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
17
CAO ANP
Salarisperspectieven onaangetast
In de nieuwe CAO ANP blijven
salarisperspectieven en de hoogte van
de periodieken onaangetast, ondanks
eerdere voorstellen van de werkgever.
Er wordt een loonsverhoging van 2
procent afgesproken die eenmalig zal
worden verhoogd met 0,5 procent,
indien de voor 2003 gestelde
winstdoelstelling wordt gehaald.
Voor de journalisten, die nu voor het
ANP werken blijven de vaste
inconveniëntie-percentages gelijk. Een
nieuwe, individuele regeling zal alleen
gaan gelden voor nieuwe medewerkers
of bij overstap naar een andere
redactie. Verslaggevers worden niet
langer uitgezonderd in de nieuwe
regeling.
In het akkoord is verder een
aanpassing in de prepensioenregeling
opgenomen. Uitgangspunt wordt
voortaan dat journalisten bij 60 jaar
met hun werk stoppen bij het ANP.
Aangezien het ANP de volledige
premie betaalt voor de
prepensioenregeling, vindt de NVJ
deze wijziging aanvaardbaar. De
aanpassing geldt uiteraard niet voor
lopende gevallen.
Tenslotte heeft het ANP de bereidheid
uitgesproken om voor 2004 in overleg
met de NVJ een verlofspaarregeling op
te zetten.
CAR AT5
Achterstand verkleinen
Op 20 maart komt een nieuwe
Collectieve
Arbeidsvoorwaardenregeling (CAR)
voor AT5 tot stand. Na actiedreiging
komt de directie tegemoet aan de eis
om tenminste de publieke omroep qua
loonstijging bij te houden en
bovendien op een aantal punten in te
lopen op de Omroep-CAO, zoals
kinderopvangregeling, extra
vakantiedag en twee extra
compensatiedagen voor werken op
zondag.
De positie van medewerkers met
tijdelijke contracten is verbeterd. In de
nieuwe CAR kan gedurende maximaal
twee jaar met tijdelijke contracten
worden gewerkt. Daarna dient, bij
normaal functioneren en voldoende
werk, een contract voor onbepaalde
tijd te volgen.
18
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
CAO HMG
Van tijdelijk naar vast
In 2003 wordt de basis gelegd voor een
nieuwe CAO voor HMG. Opvallend
genoeg is het besef bij HMG dat er op
fatsoenlijke wijze met tijdelijke
contracten moet worden omgegaan,
veel meer aanwezig dan bij de
publieke omroepen. Vanaf 2005
worden tijdelijke contracten daar
uiterlijk na een jaar omgezet in een
vast contract.
CAO SBS/ CAMEO
Eersteling
Na jarenlange inspanningen sluit
secretaris Thomas Bruning eind 2003
de eerste CAO voor de journalisten bij
SBS afgesloten. Een mijlpaal, want na
lang verzet van directiezijde wordt
uiteindelijk in redelijk goede harmonie
een CAO afgesloten. Met daarin
afspraken over onder meer een nieuw
loongebouw, prijscompensatie,
overwerk en werk op onregelmatige
uren. De NVJ is hierbij uitstekend
ondersteund door een goede
onderhandelingsdelegatie,
samengesteld uit NVJ-leden werkzaam
bij SBS.
RESULTATEN CAO’S
Dagbladjournalisten
-Looptijd van 1 januari 2003 tot 31
december 2003.
-Looncompensatie per 1 maart 2003
2%.
-Studie naar een functie-georiënteerd
loongebouw.
-Premieverhoging prepensioen tot 8%
(40% dagbladjournalist, 60%
werkgever).
-Premies c.q. afdrachten van VUTregeling; fonds kinderopvang;
werkgeversbijdrage
(‘vakbondstientje’) blijven procentueel
gelijk aan die van 2002.
-De premie van de WAOhiaatverzekering is eerder dit jaar
aangepast en blijft ongewijzigd.
-Studiecommissies seniorenbeleid,
raad van uitvoering,
pensioenvernieuwing, leeftijdbewust
personeelsbeleid.
-Nieuwe protocollaire bepaling m.b.t.
vervanging bij langdurige afwezigheid.
Publieke omroep
-Looptijd van 1 oktober 2002 tot 31
december 2003.
-Salarisverhoging van 3% per 1 januari
2003. Eenmalige uitkering van 0,75%
over jaarsalaris 2002.
-Verhoging van 30% nacht en zon- en
feestdagentoeslag per 1 april 2003.
-Bereikbaarheidsdienstenvergoeding
geldt voortaan voor alle
personeelsgroepen A en B.
-Loongebouw: afspraken over betere
doorstroming. Herijking radio-,
programmablad- en regiofuncties,
doorstroming op basis van inzichtelijk
toetsingskader.
-Contractering: vergoeding bij nietvoortzetting van een
arbeidsovereenkomst (na 1 oktober
2002 afgesloten) voor bepaalde tijd (2
maandsalarissen na 24 maanden; 3
maandsalarissen na 36 maanden).
-Inventarisatie tijdelijke contracten.
Publiekstijdschriftjournalisten/
Opinieweekbladjournalisten
-Looptijd van 1 januari 2003 t/m 31
december 2004.
-Structurele salarisverhoging van 2%
per 1 april 2003 en 3% per 1 juli 2004.
-Invoering nieuw marktconform
loongebouw en indelingssysteem per 1
juli 2004.
-Toekenning periodieken op ‘semiautomatisch’ basis. Jaarlijkse periodiek
bij voldoende functioneren; geen
periodiek bij onvoldoende
functioneren mits minimaal twee
maanden van tevoren schriftelijk
meegedeeld.
-Pensioenvernieuwing conform
Minimum Pensioenvoorwaarden.
-Informatieverstrekking werkgevers
over functionerings-, beoordelings- en
loopbaanontwikkelingsgesprekken.
-Rapportage werkgevers over
contracten voor bepaalde tijd.
-Kortdurend zorgverlof: vergoeding
eerste 5 dagen tegen doorbetaling van
100% van het ongemaximeerde
dagloon; overige 5 dagen doorbetaling
van 70% van het maximum dagloon.
Vaktijdschriftjournalisten
-Looptijd van 1 januari 2003 t/m 31
december 2003.
-Salarisverhoging van 2% per 1 april
2003.
-Loongebouw: Toekenning periodieke
verhoging afhankelijk van
beoordelingsgesprek.
-Kennismakingsproject
Vaktijdschriftjournalisten.
-Procedureafspraken hergebruik.
-Informatieverstrekking werkgevers
over functionerings-, beoordelings- en
loopbaanontwikkelingsgesprekken.
-Onderzoek verbreding werkingssfeer
redactiestatuut tot internet.
-Rapportage werkgevers over tijdelijke
contracten.
-Pensioenvernieuwing.
-Vergoeding ziektekostenverzekering
derde kind beperkt tot 50 procent.
-Kortdurend zorgverlof: eerste vijf
dagen tegen een doorbetaling van
100% van het ongemaximeerde
dagloon; overige vijf dagen 70% van
het maximum dagloon.
ANP
-Looptijd van 1 januari 2003 tot en met
31 december 2003.
-Salarisverhoging van 2% structureel
per 1 januari 2003; eenmalige
uitkering van 0,5% van het jaarsalaris,
indien de begrote winst over 2003
wordt gerealiseerd.
-Individueel betaalde inconveniëntie
voor nieuwe medewerkers.
-Pensionering in principe op 60 jaar
(bij gelijkblijvende TOP-regeling).
Verzoek om verlenging dienstverband
mogelijk.
-Onderzoek mogelijkheden
verlofsparen.
-Voor sportjournalisten gaat een
werktijd van 160 uur in vier weken
gelden.
-De NVJ formuleert een tegenvoorstel
op het ANP-voorstel het loongebouw
aan te passen.
AT5
-Looptijd van 1 januari 2003 t/m 31
december 2003.
-Salarisverhoging van 3,3% per 1 april
2003.
-Invoering kinderopvangregeling.
-Per jaar 1 extra vakantie dag voor het
gehele personeel.
-Twee extra compensatiedagen voor
werken op zondag.
-Tijdelijke contracten worden
gemaximaliseerd tot 2 jaar. Bij
gebleken geschiktheid en
aanwezigheid van voldoende werk
wordt hierna een arbeidsovereenkomst
voor onbepaalde tijd aangeboden.
SBS
-Invoering van het salarisgebouw,
zoals dat bij HMG gehanteerd. Starten eindbedragen binnen de schalen
komen hoger uit en bij goed
functioneren; jaarlijkse salarisgroei
met stapjes van 3,5% gegarandeerd
wordt (dus los van inflatiecorrectie).
-Salarisverhoging per 1 januari 2004
van 1,5%, ervan uitgaande dat dit het
prijsindexniveau betreft op
meetmoment 31 december 2003.
-Winstdelingsregeling.
-Compensatie voor onregelmatigheid
(weekend en feestdagen).
-Instelling pensioencommissie.
PREPENSIOEN
Zwaar aangepakt
Loonmatiging en loonstop. Het kabinet
kiest de harde lijn en kondigt in het
najaar zware maatregelen aan. Er
worden voorstellen gedaan die vut en
prepensioen in de gevarenzone
brengen. Verzachtende maatregelen
worden door minister-president
Balkenende overwogen, mits de
vakbonden kiezen voor loonmatiging.
NVJ-bestuurslid Bert de Jong,
coördinator van het
arbeidsvoorwaardenbeleid, zet de
gevolgen voor prepensioen,
levensloopregeling en WAO en WW
op een rij.
Prepensioen
Pijnlijk is dat het kabinet per 2005 de
fiscale stimulans voor
prepensioenregelingen afschaft. De
premie voor de prepensioenregelingen
is niet langer onbelast. Daardoor daalt
het netto-inkomen. Als een journalist
nu in een jaar 800 euro aan premie
voor prepensioen betaalt, zal hij
ongeveer de helft daarvan aan
belasting moeten offeren. Deze
aanpassing levert de schatkist 1 miljard
euro op.
De maatregel sluit aan bij de visie van
de regering dat ouderen langer aan het
werk moeten blijven. De
aantrekkelijkheid van vervroegd
uittreden is niet helemaal vervlogen.
Alleen de afrekening met de fiscus
verandert. Bij uitkering is geen
belastinggeld meer verschuldigd.
Levensloopregeling
De nieuwe levensloopregeling die per
2004 mogelijk wordt, voorziet in een
deeltijdpensioen voor werknemers die
eerder dan hun 65ste jaar willen
stoppen. Maximaal de helft van
hetgeen een werknemer in een
levensloopregeling spaart, mag in de
twee jaar voorafgaande aan de
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
19
pensionering zo worden benut.
Werknemers kunnen 12 procent van
het bruto-inkomen opsparen voor de
levensloopregeling. Maximaal mag
anderhalf jaar worden gespaard voor
verlof, voor bijvoorbeeld zorg of
educatie. Pas bij uitkering volgt
belastingheffing.
WAO/WW
Het kabinet kiest voor verdere
uitholling van WAO en Ziektewet.
Alleen duurzaam arbeidsongeschikten
hebben straks recht op een uitkering
van 70 procent van het loon.
Gedeeltelijk arbeidsongeschikten
blijven in principe in dienst van het
bedrijf, maar het loon moet in het
tweede jaar worden beperkt tot 70
procent. Mogelijke aanvulling wordt
afgestraft. Dan is er geen recht meer op
een WAO-uitkering.
Wie een beroep wil doen op de WW,
moet 39 van de laatste 52 weken
hebben gewerkt. En bovendien vier
van de laatste vijf jaar. Voorts wil de
regering bij ontslag verstrekte
bonussen in mindering brengen op de
werkloosheidsuitkering.
PENSIOENFONDS PNO MEDIA
Voorstel tot middelloonregeling
Het pensioenfonds PNO Media
(publieke omroep, HMG, GPD, ANP)
wil per 1 januari 2004 overgaan van
een eindloonregeling naar een
middelloonregeling voor alle
deelnemers.
PNO verkeert, net als veel
pensioenfondsen in Nederland, in een
minder gunstige financiële positie. Dat
komt door de neergang op de beurs, de
langdurige lage renteniveaus, de hoge
inflatie en sterk gestegen lonen.
Weliswaar is de situatie niet zo ernstig
als bij sommige mediafondsen zoals
Wegener en PCM, maar een ingreep in
de regeling is noodzakelijk.
De NVJ moet helaas erkennen dat een
aanpassing van de pensioenregeling bij
PNO bijna onvermijdelijk is. Bij
invoering van een middelloonregeling
blijft de stijging van de
pensioenpremies in 2004 beperkt tot 2
procent. Het handhaven van de
eindloonregeling zou de
pensioenpremies per januari 2004 met
bijna 8 procent laten stijgen en
bovendien jarenlang geen indexatie
van de pensioenen impliceren. Dat zou
ingrijpende gevolgen hebben voor de
werkgelegenheid, besteedbaar salaris
en de inkomens van gepensioneerden.
De overgang van eindloon- naar
middelloonregeling houdt in dat
pensioenen die eerst berekend werden
op de eindsalarissen bij 55 jaar, nu
berekend gaan worden op het
gemiddelde salaris van de gehele
20
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
loopbaan. Voor 30 procent van alle
deelnemers pakt een
middelloonregeling negatief uit.
Hiertoe behoren vooral werknemers
die nog jong zijn, nog veel carrière
voor de boeg hebben en uiteindelijk
een hoog salaris. Om negatieve
effecten voor deze groep te
compenseren wordt een
overgangsmaatregel in de regeling
opgenomen. Deze regeling wordt
echter pas actief, zodra het
pensioenfonds weer voldoende
financiële middelen heeft. Dit betreft
dus geen 100%-garantie, doch een
toezegging dat het fonds eerst de
getroffen deelnemers zal compenseren,
voordat de premie verlaagd zal
worden.
De bestaande prepensioenregeling, de
TOP-regeling (van 60 tot 65 jaar 75%
van het loon), blijft vooralsnog
gewoon in stand. Als het kabinet in
overleg met de sociale partners op
landelijk niveau een andere afspraak
maakt over de fiscale toelaatbaarheid
van het prepensioen, zouden
wijzigingen noodzakelijk kunnen
worden.
WAZ
Reconstructie gewenst
De WAZ is in de huidige vorm voor
freelancers een schamele voorziening.
Degenen die ervoor in aanmerking
komen, ontvangen pas na een jaar
uitkering, die maximaal 70% van het
minimumloon kan bedragen, terwijl er
wel een forse premie voor wordt
betaald. Niettemin baren de eerste
berichten over de mogelijke
verdwijning van de WAZ zorgen. Bij
het verdwijnen van de WAZ zullen
freelancers op de bijstand, een nog
schameler vangnet, aangewezen raken.
Het belangrijkste voordeel van de
WAZ boven een particuliere AOV is
dat de WAZ geen uitsluiting kent. De
NVJ pleit bij de ministeries van
Economische Zaken en VWS,
fractievoorzitters en kamerleden
ervoor om de WAZ ingrijpend te
reconstrueren in plaats van af te
schaffen.
Bedrijven
BINNENLANDS BESTUUR
Ongewenst verhuisplan
Als het aan Kluwer ligt verhuist de
redactie van haar titel Binnenlands
Bestuur naar Alphen aan den Rijn. De
redactie, nu gevestigd in Amsterdam,
is niet blij met dit voornemen. Zij is
niet betrokken geweest bij de
besluitvorming zodat argumenten voor
en tegen niet zijn afgewogen.
Binnenlands Bestuur vreest dat in de
beoogde vestigingsplaats geen
journalistieke cultuur heerst. De
onafhankelijkheid van de titel zou op
termijn ter discussie staan.
Binnenlands Bestuur wordt onderdeel
van de Business Unit Overheid waar
het uitgeven van boeken en cd rom
centraal staat. NVJ-secretaris Yvonne
Dankfort heeft de directie om
opheldering gevraagd.
METRO
Belofte verbroken
De directie van Metro stelt de redactie
voor om in de komende drie jaar de
loonschalen uit de Dagblad-CAO toe
te passen, mits alle andere CAObepalingen niet gelden. De NVJ eist
intrekking van het voorstel en stelt een
ultimatum. Afgezien van het verbreken
van de belofte ziet de NVJ het voorstel
als oneerlijke concurrentie ten opzichte
van andere dagbladen. Sp!ts werkt wel
conform de Dagblad-CAO.
Metro heeft na jarenlang getouwtrek
toegezegd om de CAO toe te passen.
Dit jaar zou weer overlegd worden
over de CAO, maar de directie zegt het
gesprek af. De NVJ constateert dat de
Metro-journalisten een zwijgplicht
opgelegd hebben gekregen.
NIEUWSBLAD TRANSPORT
Dupe van extra bezuiniging
Uitgever Reed Business Information
wil de frequentie van Nieuwsblad
Transport halveren. Het plan heeft
gevolgen voor de personeelsbezetting
maar ook voor het voortbestaan van
het nieuwsblad. Verwacht wordt dat
abonnementen worden opgezegd.
Eerder in het jaar moet de redactie van
Nieuwsblad Transport 40 procent
bezuinigen op variabele kosten. Dit
lukt en het blad weet zelfs een hoog
rendement te halen. De extra
bezuiniging komt daarom extra hard
aan. De redactie komt eind november
met een alternatief toekomstplan. De
uitgever laat het plan links liggen. De
NVJ onderzoekt in hoeverre Reed
Business Information kan worden
tegengehouden.
RTV WEST/ RTV RIJNMOND
Financiële ramp na wanbeleid
De regionale stations in Zuid-Holland,
RTV West en RTV Rijnmond, zitten in
grote financiële moeilijkheden.
Bezuinigingen zijn onvermijdelijk. Bij
RTV West moet minstens 1,3 miljoen
euro worden bezuinigd, bij RTV
Rijnmond 2 miljoen. Er staan tientallen
banen op de tocht.
Beide omroepen geven aan een
jaarlijkse extra bijdrage van 3,5
miljoen euro van de provincie nodig te
hebben. Tot nu toe komen gemeenten
en provincie steeds tegemoet met
eenmalige bedragen. De overheid wil
echter niet doorgaan met deze
financiële injecties.
Een hogere structurele bijdrage van de
provincie Zuid-Holland lijkt
aanvankelijk van de baan. Wel stelt de
lokale politiek regelmatig subsidies
beschikbaar voor interessante
programma’s. Maar met
projectsubsidies is de journalistieke
onafhankelijkheid in het geding, vindt
omroepsecretaris Thomas Bruning.
Eerst moeten voldoende structurele
financiële middelen komen voor
regionale omroepen. Bij RTV
Rijnmond stelt de omroepdirectie voor
om uit de CAO te stappen. Dit is zeer
tegen de wens van de NVJ. Personeel
mag niet de dupe worden van het
wanbeleid.
Het personeel is sowieso zonder enige
waarschuwing met de kwestie
geconfronteerd. De NVJ en de
ondernemingsraad verlangen in
september een onafhankelijk
onderzoek. Ook de provincie ZuidHolland kondigt een onderzoek aan
naar de problemen bij beide omroepen.
Het Commissariaat voor de Media eist
inzage in de stukken van de accountant
van RTV West. Er worden grote
vraagtekens gezet bij de
bedrijfsvoering van de voormalige
directie.
Aan het einde van het jaar besluit de
provincie alsnog om RTV West en
Rijnmond tenminste tot half februari
de kans te geven om met een
doorstartvoorstel te komen. Ook wordt
een lening beschikbaar gesteld voor
het afsluiten van een sociaal plan.
De NVJ besluit in december een
aansprakelijkheidsprocedure jegens
bestuur en oud-directie van RTV West
te starten. Bestuur en directie worden
aansprakelijk gehouden voor het
aannemen van nieuw personeel
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
21
alsmede voor het handhaven van een
bovenmatig personeelsbestand, terwijl
het budget daartoe ontoereikend is
geweest.
HDC
Experiment gratis krant
Na opvallend moeilijke
onderhandelingen sluiten NVJ en HDC
in januari een akkoord over een nieuw
sociaal plan. Bij HDC zullen in totaal
110 journalistieke banen verdwijnen.
Boventalligen krijgen een
ontslagbescherming van maximaal 21
maanden. Met interesse volgt de NVJ
het experiment van HDC met de gratis
krant in Almere. De demografische
samenstelling in deze stad leidt er toe
dat betaalde oplages niet van de grond
komen. De krant verschijnt vier keer
per week en is het gevolg van de
reorganisaties bij HDC Zuid in
Haarlem, Leiden en Hilversum.
PCM
Preventief vacaturebeleid
Aan het begin van het jaar komt na
vier maanden onderhandelen een
vernieuwend sociaal plan bij PCM tot
stand. De NVJ realiseert als rode draad
in het sociaal plan het preventief
vacaturebeleid dat mede dankzij de
actieve steun van de centrale
ondernemingsraad tot stand is
gekomen. Dit plan zal tevens dienen
als model voor de onderhandelingen
bij Wegener.
TEN HAGEN & STAM
‘Stand alone’
De overname van Ten Hagen & Stam
door Sdu gaat niet door. De uitgeverij,
die niet meer onder Kluwer Nederland
valt, wordt een soort ‘stand alone’. Ten
Hagen & Stam valt nu rechtstreeks
onder het Franse lid van de raad van
bestuur, Jean-Marc Detailleur. De NVJ
wil afspraken maken met de directie
over het te volgen traject en zonodig
het sociaal beleidskader aanpassen op
de nieuwe situatie.
WEGENER
Zwarte ballonnen
De redacties en de NVJ bevinden zich
in het begin van het jaar in een
patstelling over een nieuw sociaal plan
bij Wegener. Ruim 125 journalistieke
banen moeten verdwijnen. De
moeizame onderhandelingen bij
Wegener leiden tot de zogenoemde
zwarte ballonnenactie, de eerste actie
in de dagbladsector sinds jaren.
Journalisten van WUGO en De
22
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
Gelderlander laten 125 zwarte ballonen
op. Elke ballon symboliseert een
verdwijnende arbeidsplek. De actie
blijkt een uiterst effectief middel. De
impasse tussen NVJ en Wegener raakt
na overleg tussen bestuursvoorzitter
Jan Houwert en NVJ-secretaris Hans
Verploeg snel ten einde.
WERELDOMROEP
Herformulering reorganisatieplan
De directie, hoofdredacteuren en
afdelingshoofden van Wereldomroep
besluiten een gezamenlijk nieuw
reorganisatieplan op te stellen. Eerdere
plannen worden door de NVJ en de
ondernemingsraad van tafel geveegd.
In de herformulering geldt een
hoofdredactionele
verantwoordelijkheid voor alle
programmatische, projectmatige en
journalistieke activiteiten. De plannen
voor gedwongen ontslagen worden in
de ijskast gezet. Er komt wel een
externe vacaturestop. De
ondernemingsraad en de NVJ reageren
gematigd positief.
WOLTERS KLUWER
Samenvoegingen, verkoop en
verhuizingen
Met het aantreden van de nieuwe
bestuursvoorzitter, mevrouw
McKinstrey, worden binnen de
uitgeefgroepen nieuwe richtlijnen
verstrekt. Ondernemingen worden
samengevoegd. Het aantal
vestigingsplaatsen moet worden
teruggebracht..
Niet-kernactiviteiten worden verkocht:
Bohn Stafleu & van Loghum aan
PCM; Ten Hagen & Stam aan Sdu.
Die laatstgenoemde verkoop gaat
uiteindelijk na een half jaar van
onderhandelingen niet door.
In Alphen aan den Rijn worden nieuwe
gebouwen neergezet. De grootschalig
opgezette nieuwbouw staat gedeeltelijk
leeg. Kluwer besluit dan ook om de
redactie van Binnenlands Bestuur over
te brengen van Amsterdam naar
Alphen aan den Rijn. Dit plan stuit op
fel verzet van de redactie. De directie
blijft van mening dat er verhuisd moet
worden, maar op welke termijn is
onduidelijk.
Nadat de verkoop van Ten Hagen &
Stam mislukt is, wordt besloten in
eerste instantie intern te saneren met
als doel Ten Hagen & Stam
verkoopklaar te maken Een interim
directeur krijgt de opdracht de sanering
door te voeren hetgeen een reductie
van 100 arbeidsplaatsen betekent.
Inmiddels zijn er ruim 60
arbeidsplaatsen vervallen.
SANOMA
Sanoma Men’s Magazines
Sanoma brengt de mannenbladen van
Sanoma en dochteronderneming
Veldhuis onder in een nieuwe BV,
SMM (Sanoma Men’s Magazines).
SMM krijgt een vestiging in
Amsterdam Zuid-Oost.
Sanoma gaat ervan uit dat wanneer er
vanuit één uitgeverij wordt gewerkt er
beter ingespeeld kan worden op de
groeikansen in de markt. De
arbeidsvoorwaarden van de nieuwe
uitgeverij moeten worden
geharmoniseerd. De NVJ en een
commissie van de ondernemingsraad
weten uiteindelijk goede
overgangsregelingen voor de Sanomawerknemers overeen te komen. Voor
wat betreft de nieuwe
arbeidsvoorwaardenregeling is en blijft
de CAO van toepassing. Verder is er
zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij
de huidige
arbeidsvoorwaardenregeling.
VERONICA
Uitgeverij naar SBS
De Veronica Uitgeverij vreest dat het
Veronica TV-project zal leiden tot de
financiële ondergang van Veronica.
Het vertrouwen in de ad interim
aangestelde directieleden Kuiper en
Van Steijn is minimaal. Het personeel
eist door middel van een staking dat er
inzicht komt in de financiële situatie
van Veronica en openheid van
afspraken die zijn gemaakt. Een
bewindvoerder zou dit onderzoek
moeten leiden. De a.i. directie besluit
vervolgens zelfstandig onderzoek te
laten verrichten. KPMG krijgt de
opdracht zowel de financiële als de
organisatorische situatie te
onderzoeken. De summiere uitslag van
het onderzoek heeft geen invloed meer
op de verkoop van de
Veronica Uitgeverij. SBS neemt de
activiteiten van de Veronica Uitgeverij
in september over.
Vereniging
VERENIGINGSRAAD
Afscheid Ron Abram
In het verslagjaar komt de
Verenigingsraad drie keer bijeen.
Tijdens de vergadering in februari
wordt met name stilgestaan bij de
ontwikkelingen in de dagbladsector,
bij de bedrijven zelf, de CAOonderhandelingen en het loongebouw.
De jaarvergadering van de NVJ wordt
gehouden in Apeldoorn, mede in
verband met de jubilerende
Apeldoornse Courant. Gastsprekers
zijn Wegener-topman Jan Houwert en
PvdA-fractieleider Wouter Bos.
Vertrekkend voorzitter Ron Abram
wordt opgevolgd door Kees
Schaepman. Ron Abram ontvangt van
de Verenigingsraad het
erelidmaatschap. In de 120 jaar oude
NVJ-geschiedenis is Ron Abram het
tweede vooraanstaande lid dat een
gouden NVJ-speld opgespeld krijgt.
Tevens benoemt de Verenigingsraad
hem tot erelid.
Enkele weken later nemen leden en
externe relaties met dank en lof
afscheid van Ron Abram tijdens een
drukbezochte receptie in het Zalmhuis
in Rotterdam. Er verschijnt zelfs een
kleine brochure met de veelzeggende
titel ‘Zeven vette jaren’.
Hans Verploeg houdt op de
jaarvergadering een uiteenzetting over
de actuele stand van zaken in de
media. De jaarstukken en het gevoerde
beleid worden door de
Verenigingsraad, evenals het plan van
aanpak, goedgekeurd. Het financiële
resultaat over 2002 dat is begroot op
een tekort van 145.000 euro valt
minder nadelig uit, met een tekort van
27.000 euro. Ook voor 2003 wordt een
begrotingstekort aangekondigd. Dat
wordt na beantwoording van enkele
vragen uiteindelijk door de VR
geaccepteerd.
Freelance journalist Christel Witteveen
wordt door de VR in het bestuur
gekozen. Jaap Herschel wordt eerste
vice-voorzitter, bestuurslid Bert de
Jong tweede vice-voorzitter.
In de najaarsvergadering op 12
november wordt Huub Elzerman in het
bestuur gekozen. Hij volgt Mariëlle
Haggeman op. Na een ledenpeiling
stemt de NVJ in met het
najaarsakkoord van de sociale partners
met het kabinet Balkenende. Een
elektronische peiling geeft een
resultaat te zien van 67 procent voorstemmers binnen de NVJ.
Opnieuw wordt de Verenigingsraad
geïnformeerd over de ontwikkelingen
bij De Journalist. Het college blijft
zich bezorgd tonen over de
handelswijze van vof- partner Veen
Magazines.
Ook de discussie over de nota ‘Hoe
verder met de Journalistiek’ wordt
voortgezet.
Tijdens de bespreking van het plan van
aanpak wordt gewezen op de steeds
verdergaande bezuinigingen bij de
publieke omroepen en de financiële
debacles bij RTV West en RTV
Rijnmond. Het
arbeidsvoorwaardenbeleid 2004 wordt
na een toelichting van
portefeuillehouder Bert de Jong door
de Verenigingsraad geaccordeerd.
DE JOURNALIST
Conflict met vof-partner
Trouw-journalist Joost Divendal treedt
in januari in de voetsporen van Piet
Hagen als hoofdredacteur van het
vakblad De Journalist. Hij treft er twee
strijdende vof-partners aan: Veen
Magazines en de NVJ. Veen
Magazines heeft de redactie onheus
behandeld. Om die reden wordt het
geplande afscheid van Piet Hagen later
op bescheiden wijze in kleine kring
gehouden.
De oorzaak van het conflict is de
aanvankelijk chaotische situatie bij
Veen Magazines waar De Journalist
sinds april 2001 is ondergebracht.
Doorberekeningskosten kloppen niet,
crediteuren en freelancers worden veel
te laat uitbetaald.
Veen Magazines vindt het rendement
te laag en heeft al besloten in de
redactiekosten te snijden. Tevens is het
plan aangekondigd om het blad van
tweewekelijks naar een maandblad te
transformeren. De NVJ is het daar als
medepartner in de vof en enige
eigenaar van de titel, niet mee eens. In
de loop van het jaar wordt via
mediation geprobeerd de lucht op te
klaren. Dat lukt voor enkele maanden.
De Verenigingsraad toont zich bezorgd
en vraagt om een periodieke
rapportage. Het besluitvormend
college van de vereniging zegt niet in
te zullen stemmen met een
maandfrequentie.
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
23
SECRETARIAAT
Vacaturestop
In het najaar besluit algemeen
secretaris Hans Verploeg om de
vacaturestop te handhaven en nog
verder te bezuinigen. Voor het eerst
sinds het eind van de jaren zeventig
wordt de NVJ als gevolg van de
recessie geconfronteerd met een
ledenverlies van 2,5 procent.
De maatregelen op het secretariaat
leiden er toe dat het oplopend tekort
van ruim 200.000 euro kan worden
teruggebracht tot een bedrag dat iets
lager uitkomt dan het voor 2003
begrote tekort.
Dagblad-secretaris Linda Lemmens
wordt in januari opgevolgd door
Bianca Rootsaert. Zij was eerder
werkzaam bij de schrijversvereniging.
Lotte van Doorn treedt in het najaar in
dienst als redacteur van de
verenigingspagina’s in De Journalist
de ‘blauwe pagina’s’. Ook verzorgt zij
de WOB-website van de NVJ en
verleent medewerking aan VillaMedia.
VILLAMEDIA
Opnieuw groei
De website van de NVJ,
www.villamedia.nl, verwelkomt
opnieuw meer bezoekers die tevens
meer pagina’s bekijken dan in het jaar
daarvoor. Het gemiddeld aantal unieke
bezoekers per maand – dat de site per
maand dus minstens één keer bezoekt is 28.000. Het aantal pageviews opgevraagde pagina's - per maand is in
2003 gemiddeld 190.000. Het aantal
advertenties groeit met meer dan 50
procent.
De top-10 van populaire pagina's in
2003 is als volgt:
1
Voorpagina
2
Vacaturepagina
3
Prikbord
4
Beginpagina Sectie Dagblad
5
Beginpagina NVJ Algemeen
6
Beginpagina Journalinks
7
Beginpagina Sectie Freelance
8
Beginpagina Sectie Omroep
9
Nieuwskaart Nederland
10 Beginpagina Sectie NVF
DE DIGITALE JOURNALIST
Onderzoek digitalisering
Het langlopende onderzoek naar de
gevolgen van de digitalisering voor de
journalistiek wordt in het verslagjaar
voortgezet. In november is in
samenwerking met Forum - School
24
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
voor Journalistiek in Utrecht - een
enquête gehouden onder
internetjournalisten.
Op de website internetjournalist.nl
verschijnt elke werkdag relevant
vaknieuws. Berichten met een
bewaarwaarde worden opgenomen in
de speciale site over het onderzoek op
www.villamedia.nl/onderzoek.
De Nederlandse freelance journalist
Fons Tuinstra, die op meerdere
plaatsen ter wereld zijn werk verricht,
beschrijft in columns zijn
praktijkervaringen met de
internetmaatschappij.
Secties
SECTIE DAGBLAD
Perikelen loongebouw
De sectie dagblad houdt zich in 2003
voor een belangrijk deel bezig met de
perikelen rond het loongebouw. Al
jarenlang willen met name werkgevers
een nieuw loongebouw. Terugbrengen
van de personeelskosten is daarbij de
leidraad. Rond de jaarwisseling wordt
duidelijk dat een eerste onderzoek door
Deloitte & Touche tegemoet komt aan
de wensen van de werkgevers. Een
plus voor de NVJ is dat het rapport
aantoont dat journalisten bij dagbladen
niet exorbitant betaald krijgen – anders
dan werkgevers graag laten horen. De
salarissen lopen in de pas met andere
sectoren. Het overleg in de paritaire
onderzoekscommissie Loongebouw
leidt aan het einde van het jaar nog niet
tot een nieuw loongebouw.
Integendeel. In 2004 wordt een nieuw
onderzoeksrapport verwacht.
De perikelen rond het loongebouw
werken door in de onderhandelingen
voor een nieuwe CAO. In de zomer
wordt weliswaar een principeakkoord
bereikt, maar de werkgevers stellen de
goedkeuring uit. Pas in december
kunnen de dagbladjournalisten hun
loonstijging (2% per 1 maart 2003 –
wat neerkomt op 1,6% op jaarbasis)
tegemoet zien.
De combinatie van moeizaam CAOoverleg en besprekingen loongebouw
leiden ertoe dat de leden meerdere
CAO-nieuwsbrieven ontvangen. Hierin
wordt helder uiteengezet waar het in
beide kwesties om draait en wat de
opstelling van het sectiebestuur is. Uit
reacties blijkt dat de leden de
nieuwsbrieven op prijs stellen.
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
25
ONTWIKKELING LEDENGROEI 2003
SECTIE
JANUARI
DECEMBER
2003
2003
groei in %
Dagbladen
2597
2492
-4,0%
Freelance
1838
1847
0,5%
NVF
603
633
5,0%
Tijdschriften
957
937
-2,1%
Omroep
1149
1137
-1,0%
Internet
97
88
-9,3%
Kabelkranten
16
14
-12,5%
Persbureaus
187
155
-17,1%
Lokale media
309
307
-0,6%
Voorlichting
96
91
-5,2%
115
108
-6,1%
29
34
17,2%
Subtotaal
7993
7843
-1,9%
Studentlid
678
590
-13,0%
NVF studentenlid
13
13
0,0%
Buitengewoon lid
420
398
-5,2%
NVF buitengewoon lid
32
23
-28,1%
Gepensioneerd lid
19
19
0,0%
357
380
6,4%
18
19
5,6%
Subtotaal
1537
1442
-6,2%
TOTAAL LEDEN
9530
9285
-2,6%
Amsterdam
1563
1532
-2,0%
Midden-Nederland
1473
1436
-2,5%
Het Oosten
1113
1091
-2,0%
Den Haag
823
808
-1,8%
Noord-Brabant
660
667
1,1%
Rotterdam
556
554
-0,4%
Noord-Holland
598
587
-1,8%
Limburg
309
280
-9,4%
Groningen/Drenthe
364
355
-2,5%
Friesland
235
233
-0,9%
Zeeland
131
129
-1,5%
Buitenland
168
171
1,8%
7993
7843
-1,9%
Diversen
Werkloze schoolverlaters
Senior leden
NVF senior lid
LEDENTALLEN PER AFDELING
In het najaar wordt tijdens een
TOTAAL
26
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
bestuursconferentie van de sectie in
Holten nog eens uitvoerig stilgestaan
bij het loongebouw, alsmede bij de
toekomst van de dagbladjournalistiek.
Er groeit, constateert het
dagbladbestuur, een generatie lezers op
die misschien nog wel een krant leest,
zoals Metro en Sp!ts, maar gewend is
aan gratis informatie. Het bestuur zal
hier tijdens het ‘rondje dagblad’ in
2004 hierop ingaan. Tijdens datzelfde
‘rondje’ wordt gesproken over het
redactiestatuut. Dat staat onder druk en
het blijkt dat veel dagbladjournalisten
het belang van het statuut over het
hoofd zien.
De dagbladsector wordt getroffen door
een reeks reorganisaties waarbij
redacties niet worden gespaard. Bij
Wegener, PCM, HDC, MGL, NDC,
Het Parool en Het Financieele Dagblad
onderhandelt de NVJ over sociale
plannen waarbij de nadruk ligt op het
voorkomen van boventallige
werknemers. Tevens wordt de situatie
na de reorganisaties nauwlettend in de
gaten gehouden. Een reorganisatie mag
niet ten koste gaan van de
journalistieke onafhankelijkheid. Bij
alle bedrijven wordt gepleit voor proactief personeelsbeleid; opdat
reorganisaties in de toekomst zoveel
mogelijk voorkomen kunnen worden.
SECTIE LANDELIJKE OMROEP
Vraagtekens McKinsey-rapport
De verslagperiode staat vooral in het
teken van het McKinsey-rapport. Met
andere woorden: bezuinigingen en
reorganisaties. Al ver voor de
publicatie van het rapport in juni,
kondigt het nieuwe kabinet aan dat de
publieke omroep in de komende jaren
80 miljoen euro moet bezuinigen.
De Wereldomroep heeft los hiervan al
in januari een grootscheepse
reorganisatie met gedwongen
ontslagen aangekondigd. Hier
beginnen de eerste onderhandelingen
over een sociaal plan die uitmonden in
een goed resultaat.
Er volgen nog vele onderhandelingen
over andere sociale plannen. Een
omroepbreed sociaal plan voor de hele
Publieke Omroep, waar de NVJ zich
sterk voor maakt, blijkt voor de nog
altijd verdeelde omroepen niet
haalbaar. Sterker, het uiteindelijke
sociaal plan voor de EO en voor de
ondersteunende diensten van de NOS
is voor de NVJ te mager om te kunnen
ondertekenen.
Het McKinsey-rapport leidt tot veel
onrust bij de diverse omroepen. Voor
de NVJ en werknemers is het moeilijk
om een goed inzicht te krijgen in de
precieze gevolgen binnen de
omroeporganisaties. De vraag blijft of
de bezuinigingen niet toch worden
afgewenteld op de programmamakers.
Politiek Den Haag zegt nadrukkelijk
dat dit niet de bedoeling is. Het gaat
immers om het bereiken van meer
efficiency en samenwerking en niet om
een verschraling van het programmaaanbod en de kwaliteit ervan.
In de zomer trekken de werkgevers
zich terug in diverse werkgroepen om
invulling te geven aan de
bezuinigingstaakstelling. De
omroepmedewerkers lijken daarbij in
de vakantieperiode buitenspel te staan
en te worden geconfronteerd met
voldongen feiten. Om de vinger aan de
pols te houden belegt de NVJ in
augustus en september drie
bijeenkomsten waar
omroepmedewerkers niet alleen stoom
kunnen afblazen, maar ook met elkaar
kunnen overleggen over wat er
allemaal aan onheil op stapel staat. Op
Villamedia.nl wordt een meldpunt
geopend om de diverse bezuinigingen
inzichtelijk te maken. Ook wordt nauw
samengewerkt met de ‘bezorgde
omroepmedewerkers’, een initiatief
van de werkvloer dat via internet veel
aandacht krijgt.
Vanuit de NVJ start een werkgroep
‘Toekomst Publieke Omroep’ met als
deelnemers: Mariël Haggeman,
Thomas Bruning, Kees Schaepman,
René Roodheuvel, Vladimir Bartelds
en Tom Doesborg. De werkgroep is in
feite een vervolg op het adviesrapport
‘Hoe is de stand, Mieke ?’ uit 1995,
waarin gepleit werd voor een
herstructurering van de Publieke
Omroep. Veel conclusies uit 1995
blijken anno 2003 nog uiterst actueel.
Inmiddels ligt er een discussiestuk van
de NVJ over een journalistieke
structuur voor de publieke omroepen.
Daaraan voorafgaand wordt in
september een enquête gehouden onder
de NVJ-leden bij de publieke
omroepen. Daaruit blijkt onder meer
een grote behoefte aan goede
redactiestatuten en redactieraden.
De sectie spreekt ook regelmatig over
de pensioenen. Het PNO verkeert, net
als veel andere pensioenfondsen, in
een ongunstige financiële positie. Dat
komt onder andere door de beurs, de
lage rente, de hoge inflatie en de sterk
gestegen lonen van de afgelopen jaren.
Uiteindelijk wordt - noodgedwongen ingestemd met een overgang van
eindloon naar middelloonsysteem.
SECTIE VAKTIJDSCHRIFTEN
Ondoordacht versoberingsbeleid
Teruglopende oplages en advertentieinkomsten bepalen ook bij de
vakbladen de stemming op dit
moment. De diverse uitgevers reageren
op de afnemende omzet met
vacaturestops en inkrimpingen van
redacties. Een aantal titels wordt
geschrapt. Op veel plaatsen wordt een
versoberingsbeleid ingezet zonder
rekening te houden met de cyclische
aard van uitgeefproducten. Als gevolg
van die strategie - meer doen met
minder mensen - loopt de werkdruk
sterk op en stijgt het ziekteverzuim.
Veel redacties raken in een dusdanige
positie dat uitgevers ze meer als
kostenpost beschouwen dan als motor
van de verdiencapaciteit.
De druk op de afzonderlijke
journalistieke CAO voor
vaktijdschriftjournalisten, naast de
CAO BTU, neemt steeds verder toe.
Mede daardoor staat de relatie tussen
journalisten en de uitgevers van
vaktijdschriften onder druk. Uit een
imago-onderzoek over de
aantrekkelijkheid van de uitgeverij als
werkgever blijkt dat journalisten
kiezen voor een titel en minder voor de
uitgever. Het is meestal de loyaliteit
aan de titel en niet de relatie met de
uitgever die journalisten van
vaktijdschriften gemotiveerd houdt,
ondanks de op veel plaatsen begonnen
verschraling van secundaire
arbeidsvoorzieningen.
SECTIE FREELANCE
Consulentschap
De sectie freelance peilt onder haar
leden de behoefte aan een freelance
adviesdienst. Onderzoekster Agnes
Koerts presenteert op de algemene
ledenvergadering de uitkomst van een
onderzoek naar die behoefte. De
freelancers die aan het onderzoek
hebben meegewerkt, zijn over het
algemeen tevreden over de NVJ en
zien met name de juridische dienst als
rugdekking. Daarnaast is er inderdaad
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
27
behoefte aan een eigen adviesdienst
voor zelfstandig gevestigde leden van
de NVJ. De dienst zou moeten
voorzien in meer op de beroepspraktijk
toegesneden service en informatie.
Freelancers blijken in eerste instantie
gericht op hun creatieve
beroepsbeoefening. Bedrijfsmatige
aspecten lopen daarbij achter. Er is
vraag naar ondernemersadviezen,
coaching, conflictbemiddeling en
vraag naar een cursusaanbod, zowel op
bedrijfsmatig als op inhoudelijk
terrein. Ook is er behoefte aan
producten en service, bijvoorbeeld
computerassistentie en verzekeringen.
Leden willen hiervoor marktconforme
tarieven betalen, zo mogelijk met NVJkorting.
Naast de reguliere sectiebijeenkomsten
willen freelancers elkaar in kleine
gerichte bijeenkomsten en
intervisiegroepjes ontmoeten om
ervaringen uit te wisselen. Zij zien een
rol voor de NVJ weggelegd om deze
netwerken te bevorderen.
Er is een stappenplan opgesteld om de
adviesdienst in gang te zetten. Er
wordt naar gestreefd om de dienst
begin 2004 van start te kunnen laten
gaan.
Bijeenkomsten
De sectie freelance organiseert ook dit
jaar een aantal succesvolle
bijeenkomsten. De eerste is de
gecombineerde algemene
ledenvergadering en
netwerkbijeenkomst op 20 juni.
De sectie verschuift haar
jaarvergadering naar mei/juni om in de
tred te lopen met het verenigingsjaar
van de NVJ. De vergadering in juni
heeft een kleine agenda; eind 2002 is
immers al - en voor het laatst aan het
einde van het jaar - een
jaarvergadering gehouden. De
belangrijkste agendapunten vormen het
consulentschap voor freelancers en de
bestuursverkiezing.
Het sectiebestuur nodigt André
Beemsterboer, directeur van Cedar, uit
die een toelichting geeft over de
wetswijziging in het reprorecht
waardoor, behalve de overheid, nu ook
bedrijven voor repro-auteursrechten
moeten betalen. Hij benadrukt dat het
voor programmamakers, journalisten
en fotojournalisten van groot belang is
zich bij Stichting Nieuwswaarde aan te
sluiten.
28
Het thema voor de aansluitende
netwerkbijeenkomst luidt ‘Hoe ziet de
markt voor freelancers eruit?’
Freelance journalisten en panelleden
Leon Willems (IKON), Laura Starink
(M-NRC Handelsblad), Kees Schiferli,
headhunter, en NVJ-voorzitter Kees
Schaepman discussiëren onder leiding
van Frénk van der Linden over de
invloed van de markt op de
mogelijkheden van freelance
journalisten. Het panel en de 70
freelance journalisten komen snel tot
de conclusie dat de ontwikkelingen op
de markt zorgelijk zijn. De
bezuinigingen in de mediasector
hebben tot gevolg dat steeds meer
freelancers worden geschrapt. De
budgetten van krantenredacties worden
kleiner waardoor uiteindelijk de
freelancers flink worden gedupeerd.
Ook bij de omroepen zijn het de
freelancers die het eerste weg moeten.
Met het wegbezuinigingen verdwijnt
echter ook belangrijke specifieke
kennis en er blijft steeds minder tijd
over voor diepere achtergrondverhalen.
Terwijl het werk voor de freelancers
afneemt worden ook nog eens de
tarieven naar beneden bijgesteld.
Sommige freelancers zeggen met
redelijk succes een jaarlijkse verhoging
van het honorarium te kunnen
bewerkstelligen als zij met een groep
collega’s gezamenlijk onderhandelen.
Er wordt benadrukt dat freelancers
zich meer als ondernemer moeten
opstellen en moeten onderhandelen
over hun kwaliteiten.
In december wordt speciaal voor leden
van de sectie freelance in het
Persmuseum in Amsterdam een
voorbezichtiging georganiseerd van de
tentoonstelling Fokke en Sukke. Voor
zo’n 50 freelancers houdt
striptekenaar Jean-Marc van Tol een
boeiend verhaal over zijn ervaringen
als freelancer in de afgelopen 14 jaar
en laat met vaart de ene na de andere
striptekening op overheadsheets vorm
krijgen. Naar aanleiding van de
tekeningen wordt stevig
gediscussieerd, onder meer over
grenzen en ethiek.
De ontwikkeling van de website
freelance-journalist.nl die technisch
niet naar wens verloopt, komt voor
enkele maanden stil te liggen. In
december gaat de site opnieuw de lucht
in.
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
SECTIE INTERNET
In de wijk
Op initiatief van de sectie internet en
het NVJ-secretariaat start een project
waarbij twee dagbladen, het Haarlems
Dagblad en het Limburgs Dagblad, een
jaar lang een wijknieuwssite kunnen
maken. Het project wordt financieel
ondersteund door het Bedrijfsfonds
voor de Pers. Het doel van het project
is tweeledig: enerzijds om stadswijken
een professioneel nieuwsmedium te
geven; anderzijds wordt de regionale
pers bediend met dagvers nieuws uit de
wijk om zodoende regionale voeling te
houden tot in detail. De eerste
ervaringen van dit project worden in
2004 bekend gemaakt. De sectie
internet organiseert verder een aantal
bijeenkomsten waar over het vak en de
omstandigheden wordt gesproken. Ook
bemiddelt de sectie bij problemen van
internetleden.
LOKALE MEDIA
Redactiestatuut h-a-h gewenst
De onderhandelingen voor een nieuwe
CAO voor huis-aan-huisbladjournalisten verlopen traag. Pas
halverwege het verslagjaar wordt een
akkoord bereikt.
Op verzoek van de
werkgeversorganisatie NNP wordt
begin april overleg gevoerd met een
bestuurlijke delegatie van de NVJ. Het
is vooral een informatieve
bijeenkomst, bedoeld om elkaar en
elkaars belangen en standpunten beter
te leren kennen.
Doel van de sectie lokale media blijft
één CAO voor alle journalisten die
binnen deze sectie thuishoren.
Probleem is dat er twee
werkgeversorganisaties zijn: de VSHU
(h-a-h) en de NNP (nieuwsbladen) die
qua cultuur ver uit elkaar staan.
Het sectiebestuur komt dit jaar vier
maal bijeen. Tijdens de
jaarvergadering op 17 november wordt
onder meer over de nieuwe
ontwikkelingen op het gebied van
vakantierechten gesproken.
Het sectiebestuur bespreekt de
discussienota ‘Hoe verder met de
journalistiek’ en dan met name over de
passages waarin de lokale media ter
sprake komen. Het bestuur ondersteunt
het streven naar de totstandkoming van
een redactiestatuut voor huis-aanhuisbladen, maar wenst daar wél een
eigen invulling aan te geven vanwege
de kleinschaligheid van de redacties
van deze bladen.
Secretaris Yvonne Dankfort neemt
afscheid van de sectie. De langdurige
samenwerking wordt in de zomer
afgesloten met een etentje in haar
woonplaats Hilversum. Secretaris
Linda Lemmens heeft haar taken al in
een eerder stadium overgenomen, maar
ook van haar wordt afscheid genomen.
Haar taak is inmiddels overgenomen
door Bianca Rootsaert, tevens
secretaris van de sectie dagblad.
SECTIE NVF, FOTOJOURNALISTEN VAN DE NVJ
Aansluiting Stichting Nieuwswaarde
Het sectiebestuur NVF besluit over te
stappen van Burafo naar Stichting
Nieuwswaarde. Een voor de hand
liggende keuze, omdat dit in het
verlengde ligt van de fusie in 1997.
Voor Stichting Nieuwswaarde betekent
dit een versterking aan het
journalistenfront in de strijd met
uitgevers en omroepen om de
auteursrechten. Als het gaat om
rechten verwerven en lobbyen, telt de
macht van het getal.
Naast het collectief mandaat van de
NVJ geven honderden fotojournalisten
Stichting Nieuwswaarde voor het einde
van het jaar hun individuele mandaat.
Het NVF-bestuur en Stichting
Nieuwswaarde informeren de leden
van de NVF door middel van brieven,
brochures en tijdens bijeenkomsten.
Hoe meer fotojournalisten zich
aansluiten, hoe sneller de positie als
verdeelorganisatie kan worden
waargemaakt. Namens de
fotojournalisten treedt NVFbestuurslid Cees van Alten toe tot het
Nieuwswaarde-bestuur.
De NVF organiseert de eerste
regiobijeenkomst van het jaar in
Paterswolde. Tijdens de drukbezochte
bijeenkomst wordt aan de hand van
relevant beeldmateriaal een toelichting
gegeven op het portretrecht. Er zijn
productpresentaties over de nieuwste
digitale ontwikkelingen.
Een fotojournalistenlunch vindt in
november plaats in Breukelen. André
Beemsterboer, directeur van Cedar het facilitaire bedrijf voor alle
auteursrechtorganisaties - geeft een
toelichting op de aansluiting van NVF
bij Stichting Nieuwswaarde.
NVF-voorzitter Hans Kouwenhoven
presenteert de eerste opzet voor
www.defotojournalist.nl. Dit is een
service exclusief voor NVF-leden. Bij
deelname van een groot aantal
fotojournalisten kan de website groeien
naar de grootste beeldbank van
Nederland. Gebruikers vinden er de
namen van zelfstandig werkende NVFleden met hun naw-gegevens en
specialisaties. De klant kan direct
doorklikken naar de bijbehorende site
van de fotograaf. Door directe verkoop
van fotomateriaal kan dit
geldbesparing voor de fotojournalist
betekenen. Het initiatief wordt
omarmd. Het NVF-bestuur kan verder
met de uitwerking van de plannen.
ZILVEREN CAMERA 2002
Naar Robin Utrecht
De jurering van de Zilveren Camera
2002, die van de Fotojournalist van het
Jaar 2002 en die van de Canonprijs
2002 heeft op 24 en 25 januari plaats
in Haarlem. Twee dagen later worden
tijdens een drukbezochte
persconferentie alle prijswinnaars
bekendgemaakt. Burgemeester Ivo
Opstelten overhandigt de Zilveren
Camera-trofee en het beeldje
Fotojournalist van het Jaar 2002 aan de
winnaars. De Zilveren Camera 2002
gaat naar Robin Utrecht, die als enige
fotograaf een foto van de
neergeschoten politicus Pim Fortuyn
maakte. Robin Utrecht wordt tevens tot
Fotojournalist van het Jaar 2002
gekozen. Justin Jin is winnaar van de
Canonprijs 2002, een oeuvreprijs voor
fotojournalisten tot 30 jaar.
Aan het slot van het officiële
programma op het Zilveren Camerafeest in Calypso in Rotterdam wordt
de winnaar van de Publieksprijs 2002,
Robin Utrecht, bekend gemaakt.
Tijdens dit feest is een digitale
beeldprojectie te zien met alle eerste,
tweede en derde prijswinnende foto’s.
De ZC-tentoonstelling gaat op 30
maart in het ABC-centrum voor
Architectuur in Haarlem in première
Afdelingen
AFDELING MIDDENNEDERLAND
Consolidatie
Voor de afdeling Midden-Nederland is
2003 een jaar van consolidatie. Het
maandelijkse ‘spreek’uur in café
Hofman vindt tien keer plaats.
Opnieuw is gebleken dat (te) weinig
leden van dat ‘spreek’uur op de hoogte
zijn. Met ingang van 2004 is er daarom
een nieuwe pagina op VillaMedia te
vinden, waarop zowel de gegevens
voor dat ‘spreek’uur staan vermeld, als
mededelingen over eventuele extra
activiteiten.
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
29
ROTTERDAMSE
JOURNALISTEN VERENIGING
Visie op het vak
De Rotterdamse Journalisten
Vereniging (RJV, afdeling Rotterdam
van de NVJ) beseft al jaren dat diens
achterban niet bestaat uit
vergadertijgers. Dat is dan ook de
reden waarom het huidige RJV-bestuur
het organiseren van vakgerichte
excursies als kernactiviteit is gaan
beschouwen. Met name voorzitter
Hans Roodenburg en
penningmeester/activiteitenman Jim
Postma benutten hun schaarse vrije tijd
in 2003 om een RJV-reis naar
Shanghai te organiseren. Deze reis
naar de zusterstad van Rotterdam staat
voor mei 2004 op het programma. Het
bestuur tekent daarbij aan dat het de
Shanghai-reis beschouwt als sluitstuk
van de reeks excursies die dit bestuur
heeft georganiseerd. De ‘laatste reis’
van het zittende RJV bestuur trekt in
elk geval de belangstelling van de
achterban.
hij vermoedt dat hij het zélf had
kunnen bedenken.
Veel RJV-leden melden zich aan voor
de bijeenkomst ‘Welke journalist is
nog getrouwd met z’n krant?’, op 11
december gehouden in de Rotterdamse
Kunstenaarssociëteit. Journalist van de
eeuw, Henk Hofland, geeft zijn visie
op de beoefenaren van ‘het vak’, hun
werkwijze, omgang en betrokkenheid
bij hun product. Hofland verklaart nog
steeds met de krant getrouwd te zijn,
maar constateert ook dat de eisen aan
kranten anders zijn geworden en dat
Nederland provincialiseert. En dus
wordt een grote brand in Delfzijl en de
geboorte van baby Amalia gebracht als
ware ze wereldnieuws. Hofland: ‘De
media zijn bang voor elkaar geworden
en bang dat ze worden afgestraft als ze
bepaald nieuws niet groot brengen. Zo
ontstaat de situatie: voor alle zekerheid
smijt ik de hele Eén er tegenaan. Dan
stromen de abonnees wel toe. Maar dat
laatste gebeurt niet.’
De vraag of de journalistiek is
veranderd beantwoordt Hofland
bevestigend. Hij vindt deze op
sommige punten zelfs verbeterd. De
afsluiter van de discussiebijeenkomst
komt van collega en oud-NVJ
voorzitter, Aad van Cortenberghe.
Deze komt erop neer dat het
vakmanschap van de journalist kan
leiden tot een journalistiek product,
waarmee de lezer wat heeft en waarvan
30
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
AFDELING ZEELAND
Filmen rechtszitting mag
Omroep Zeeland krijgt meer
bevoegdheden om verslag te doen van
zittingen in de rechtszaal. Tot nu toe is
alleen filmen mogelijk tot en met de
bijna plichtmatige opnames van het
binnentreden van de rechters. De
camera’s moesten daarna worden
opgeborgen. Maar nu zijn er dus meer
mogelijkheden voor de omroep om
verslag te doen van de rechtszittingen.
Aldus mr. Gerard Nomes, persrechter
van het arrondissement Middelburg na
afloop van de nieuwjaarsbijeenkomst
van de afdeling Zeeland op 11 januari.
Vooraf vindt een discussie plaats met
als thema ‘criminalisering van
verdachten’. Onder leiding van NOSJournaal hoofdredacteur Hans Laroes,
praten Geert Jan Laan, hoofdredacteur
van het Dagblad van het Noorden,
Dick Bosscher, adjunct-hoofdredacteur
PZC en Mr. Gerard Nomes over het al
dan niet benoemen van verdachten; het
gebruik van initialen en het gebruik
van camera’s.
Tijdens de nieuwjaarsreceptie
bespreken de redactie van radio en
televisie van Omroep Zeeland en
persrechter Nomes de mogelijkheden
tot filmen en geluidsopnames. Het
resultaat is dat met ingang van 2003
ook de eis en het vonnis mogen
worden uitgezonden door Omroep
Zeeland.
AFDELING LIMBURG
Belangenconflicten met voorlichters
De afdeling Limburg organiseert op
3 oktober een bijeenkomst over
belangenconflicten met voorlichters.
Veel praktijkvoorbeelden passeren de
revue. Deze zijn afkomstig van
landelijk NVJ-voorzitter Kees
Schaepman en een beperkt aantal leden
dat de moeite heeft genomen om naar
het Fortuna-stadion in Sittard af te
reizen. De resultaten van de
bijeenkomst zullen door het
afdelingsbestuur worden gebundeld.
Beroepsgroepen en
Werkgroepen
NEDERLANDSE SPORT PERS
Prijsuitreiking uitgesteld
De NSP-prijs kan dit jaar niet
uitgereikt worden aan voetballer Pierre
van Hooijdonk vanwege
verplichtingen rondom zijn transfer
naar Turkije. De prijs zal alsnog in
2004 worden overhandigd.
Voorzitter Vincent Ronnes
vertegenwoordigt de beroepsgroep bij
het AIPS-congres in het Portugese
Porto. Zijn opvolger zal deze taak in
2004 op zich nemen en wordt dan
vergezeld door Marina Witte, directeur
van de Stichting NSP Service. De
stichting zal vooralsnog tot half 2007
in het ANP-kantoor in Rijswijk zijn
gevestigd.
VAKGROEP INFOGRAPHICMAKERS BNO/NVJ
Voortbestaan onzeker
De Vakgroep Infographicmakers
Nederland, de gezamenlijke activiteit
van de ontwerpersvereniging BNO en
de NVJ, kwakkelt en wordt
vermoedelijk in 2004 opgeheven. De
beroepsgroep heeft het kennelijk te
druk om activiteiten te ontplooien. Het
wel en wee van de website ondervindt
evenmin warme belangstelling van
leden van de groep.
PROJECTBUREAU MIGRANTEN
& MEDIA
Meningsverschil inhoudelijke koers
Het ministerie van VWS besluit in de
zomer de subsidie, waaruit M&M de
kantoorkosten betaalt, af te bouwen.
Tijdens de bespreking van de
Mediabegroting worden hierover
vragen gesteld aan staatssecretaris
Medy van der Laan. De kantoorruimte
van de M&M-coördinator wordt
verplaatst van debatcentrum De Balie
in Amsterdam naar (opnieuw) het
NVJ-pand. In de loop van 2003 wordt
M&M-coördinator Bart Top medisch
afgekeurd.
De NVJ en het bestuur van bureau
Migranten & Media worden het niet
eens over de inhoudelijke koers van
M&M: doorstarten als algemeen
journalistiek debatbureau of met de
oude M&M-formule doorgaan. Het
bestuur zal daarom in januari 2004
collectief aftreden.
Wat betreft het inhoudelijk werk wordt
2003 gekenmerkt door de naijleffecten
van de aanslagen in New York en
Washington en de moord op Pim
Fortuyn. Deze aanslagen beheersen de
discussie rondom de beeldvorming
over migranten. Migranten & Media
speelt een belangrijke, faciliterende rol
in het actuele debat over de media en
de multiculturele samenleving. Het
werk van Migranten & Media
concentreert zich op de doelgroepen
journalisten en mediaorganisaties;
journalistieke opleidingen;
professionals op het terrein van
beeldvorming.
Studenten van onder andere
journalistieke opleidingen en
communicatiewetenschappen vragen in
2003 geregeld informatie op. De
verzoeken om advies leiden dan ook
naar het regelmatig houden van
lezingen, workshops en het geven van
gastcolleges of interviews.
Er worden gastcolleges gegeven aan de
Universiteit van Amsterdam en de
School voor de Journalistiek in
Utrecht. M&M is jurylid van Prix Iris
(internationale televisiefestival Prix
Europa, Berlijn) en forumlid bij de
expertmeeting ‘Meer kleur in de
Media’ op de Filmacademie in
Amsterdam. In het najaar neemt het
bureau deel aan een congres over de
publieke omroep, georganiseerd door
het Minderhedenforum in Brussel.
Uit de buitenlandse contacten blijkt in
Nederland het denken over
journalistiek in de multiculturele
samenleving verder ontwikkeld te zijn
dan in veel andere landen.
De oorlog in Irak en de gevolgen voor
Nederland is onderwerp van discussie
tijdens een van de M&M
Journalistencafé’s in maart. ‘Bij een
mogelijk langdurige oorlog tegen Irak
is het van het grootste belang dat
moslimjongeren een stem krijgen zoals
dat nu reeds in België het geval is’,
aldus Shervin Nekuee in NRC
Handelsblad op 12 februari 2003. Over
dit thema, de relatie tussen
(oorlogs)verslaggeving en
opinievormingen Nederland,
debatteren onder andere Ahmet Olgun,
Mehmet Ülger, Fouad Sidali en Toine
Heijmans onder leiding van Frènk van
der Linden.
Aan de vooravond van het IDFA 2003,
vindt op 15 november in Felix Meritis
de tweede editie van Iriscope plaats.
Het festival biedt een selectie van
multiculturele televisieprogramma’s,
in oktober vertoond op het
internationale mediafestival Prix
Europe in Berlijn. Tijdens Iriscope
worden ook makers uitgenodigd om
bezoekers het filmproces en hun
keuzes daarbij toe te lichten. Het
verslag van Iriscope is tevens te lezen
op www.beeldvorming.net
In samenwerking met de El Fath
Moskee in Alphen aan den Rijn
organiseert NVJ-Migranten en Media
op 5 juni de bijeenkomst ‘Islam voor
Journalisten’. Tijdens de bijeenkomst
onder leiding van Samira El Kandousi
(Nova) komt de gespannen relatie
tussen media en moslims uitvoerig aan
bod. Zo’n 30 deelnemers,
voornamelijk journalisten, bezoeken de
moskee en maken na het diner een
gebedsdienst mee.
Voor redacties die hun expertise willen
versterken, heeft Migranten & Media
de training ‘Journalistiek in een
multiculturele samenleving’
ontwikkeld. Deze training (drie
dagdelen) is ondertussen gegeven op
de redacties van de Haagsche Courant,
Utrechts Nieuwsblad, Amersfoortse
Courant en de Dordtenaar. Het
programma wordt overlegd met de
hoofdredactie en is specifiek
toegesneden op de vraag van de
redactie.
Ook vanuit docentenkring wordt
verzocht om een korte training.
Daarom verzorgt M&M, met steun van
het ministerie van OC&W, in het
najaar 2003 het dagprogramma van
een training multiculturele
journalistiek voor het voltallige
docentenkorps op de Academie voor
de Journalistiek in Tilburg.
Dagelijks bezoeken gemiddeld 200
bezoekers de website
www.beeldvorming.net. De website
wordt gebruikt om een verslag van een
debat te lezen, informatie te vinden in
de database of een mening te posten in
het discussieforum. De M&Mdatabank bevat meer dan 500 titels van
publicaties, verslagen, artikelen,
video's en cd-roms over beeldvorming
van de multiculturele samenleving
door de media. De M&M-nieuwsbrief
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
31
telt meer dan 1.000 mailadressen,
vooral van journalisten, redacties en
studenten journalistiek.
Internationaal
SANDER THOENES-LEZING
Gevangenen Cuba
De Sander Thoenes-lezing staat dit jaar
in het teken van de 28 gevangen
journalisten op Cuba. De lezing wordt
sinds de dood van Sander Thoenes elk
jaar georganiseerd door Vrij Nederland
en NVJ. Sander Thoenes werd in 1999
op Oost-Timor vermoord. De
vervolging van de verantwoordelijke
militairen voor de moord op Thoenes
blijft, ondanks ogenschijnlijke
voortgang, haperen.
SCO
Naamsverandering
In de loop van het jaar brengt SCO een
samenwerking tot stand met de in Oost
Europa actieve Management Media
Academy (MMA). Ook met Press
Now zijn verkennende besprekingen
gaande. Besloten is om de naam van de
organisatie, SCO, in mei 2004 te
wijzigen in Free Voice.
SCO zorgt er voor dat jaarlijks
ongeveer drie miljoen euro aan steun
naar mediaprojecten in het Zuiden
wordt verstrekt. De belangrijkste
subsidiegevers zijn behalve NDP en
NVJ, het ministerie van
Ontwikkelingssamenwerking en de
Nationale Postcode Loterij.
Vrijwilligers uit mediabedrijven,
uitgevers, hoofdredacteuren en
journalisten alsmede enkele
specialisten uit de
ontwikkelingssamenwerking nemen
deel in de bestuurscolleges van SCO.
REPORTERS RESPOND
Financiële bijdrage
De hoofdredacteur van de inmiddels
gesloten krant Pagonya in Minsk,
Nikolay Markevich en zijn collega
Pavel Mozheyko, komen wegens hun
onafhankelijke berichtgeving in de
problemen. Zij krijgen een soort
verkapte gevangenis/heropvoedingsstraf wegens hun
‘smaad’ aan het adres van de president.
32
Zij moeten daar zelf hun
verblijfskosten en voedsel betalen. Met
een financiële bijdrage uit Reporters
Respond kunnen zij hun verblijf daar
enigszins verlichten. Reporters
Respond geeft ook bijstand in een
viertal andere zaken. Een tweetal
zaken uit 2003 is nog in onderzoek.
Reporters Respond wordt financieel op
peil gehouden door donaties van
sympathisanten, particulieren en
redacties.
Perscentrum Nieuwspoort veilt in het
kader van het 40-jarig bestaan tijdens
het ‘gala van het vrije woord’ de Pim
Fortuyn-tafel, waarvan de opbrengst
voor een goed doel wordt bestemd. De
veiling levert 5.000 euro op die
Nieuwspoort aan Reporters Respond
overmaakt.
MIXED MEDIA
Getroffen door bezuinigingen
De gezamenlijke dochter van NVJ en
uitgeversverbond NUV, Mixed Media,
ondervindt in 2003 de gevolgen van de
verslechterende economische situatie
in zowel de dagbladsector als de
audiovisuele sector. Toch weet ze
ondanks vacaturestops een aantal
werkgevers en organisaties te
ondersteunen en kandidaten te
plaatsen. Daarnaast zijn kandidaten
van Mixed Media ingestroomd in
opleidingstrajecten. Tegelijkertijd blijft
het aantal mensen dat zich bij Mixed
Media inschrijft in 2003 toenemen,
maar door het slechte economische tij
is de kans dat zij snel instromen
minimaal.
Bij de overheid wordt in 2003 ook
bezuinigd. Dit heeft tot gevolg dat
Mixed Media voor 2004 onvoldoende
financiële middelen weet te genereren.
Een verzoek om financiering bij de
werkgeversorganisatie wordt
afgewezen vanwege de moeilijke tijd
waarin de werkgevers zich bevinden.
Ook een verzoek aan individuele
werkgevers om Mixed Media met een
klein bedrag per jaar te subsidiëren,
levert nauwelijks wat op. Mixed Media
moet het in 2003 doen met een
subsidie van het ministerie van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
en een bijdrage uit het fonds
Bijzondere Projecten van de partners
in de Dagblad-CAO.
Eind 2003 is het secretariaat van
Mixed Media teruggebracht tot een
minimale bezetting. De activiteiten
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
richten zich vooral op het plaatsen van
kandidaten op stageplaatsen. Het
bestuur meent dat de huidige
moeilijkheden bij de bemiddeling geen
reden mogen vormen om de
activiteiten te staken, omdat ze de
doelstelling – via het instromen van
allochtone journalisten de media in
Nederland veelkleuriger te maken – te
belangrijk vindt.
ON FILE
Accent naar audiovisuele media
Bij NVJ-dochter On File zijn in 2003
zo’n 120 gevluchte journalisten en
schrijvers aangesloten, een aantal dat
jaarlijks gestaag stijgt. Van hen nemen
enkele tientallen leden actief deel in de
Nederlandse media, vaak als
vrijwilliger, soms als freelance
journalist, soms als deskundige.
Een groot aantal leden is actief binnen
On File, bezoekt redacties en neemt
deel aan journalistencafés (maandelijks
in Het Parool Theater) - maar is vooral
bezig via On File te zoeken naar
ingangen tot de Nederlandse media.
Daarom zijn in 2003 de accenten
verschoven: van schrijvende
journalistiek naar audiovisuele media.
De praktijk leert dat het eenvoudiger is
gevluchte journalisten weer aan de slag
te helpen in de audiovisuele media,
dan in de geschreven media. De
audiovisuele afdeling van On File
heeft in 2003 geresulteerd in
verscheidene korte reportages en films,
waarvan sommige van genoeg
kwaliteit zijn om door een regionale of
nationale televisiezender te worden
uitgezonden. Bovendien geeft
uitzendorganisatie Tempo Team On
File opdracht een film te maken over
vluchtelingen met een
verblijfsvergunning die door
bureaucratische rompslomp echter niet
aan het werk kunnen.
In 2003 organiseert On File met een
bijdrage uit een werknemerspotje van
de Vara een radiocursus bij het
Trainingscentrum van de
Wereldomroep. Verder zijn er
workshops: ‘camjo’ (camera en
journalistiek) en reportage schrijven.
Nieuw is dat journalisten binnen On
File zich organiseren in subgroepen.
Zo is in 2003 een organisatie van
Afrikaanse journalisten ontstaan, en is
er één voor Koerdische journalisten in
de maak. On File biedt deze groepen
gebruik van kantoor en computers en
de mogelijkheid journalistencafés over
hun problematiek te organiseren.
PRESS NOW
TMF-subsidie
De stemming van Press Now wordt in
2003 positief beïnvloed door de
toekenning van de TMF-subsidie
(Thematische Mede Financiering) tot
en met 2006. Er wordt zes miljoen
euro beschikbaar gesteld voor de
westelijke Balkan, Moldavië, regionale
projecten en activiteiten in Nederland.
De gelden van het ministerie van
Buitenlandse Zaken zijn verdeeld over
de verschillende Press Now-landen
met een zwaar accent op Albanië. De
hulp aan Kroatië wordt beëindigd.
In Macedonië is Press Now dit jaar
zeer betrokken bij het proces van
omvorming van de staatsomroep
MRTV tot een publiek bestel. Eind
2003 organiseert ze daarover een
Ronde Tafel Conferentie in Skopje,
waaraan tal van parlementariërs,
diplomaten en mediavertegenwoordigers deelnemen.
In Servië loopt de EU-financiering na
twee jaar niet meer via Press Now,
maar worden lokale organisaties
ingeschakeld. Daarom bouwt Press
Now het kantoor daar af en blijft één
vertegenwoordiger aanwezig, net als in
Macedonië, Albanië en Kosovo.
Stafleden van Press Now bezoeken in
wisselende samenstelling Oekraïne,
Georgië, Armenië en Azerbeidzjan, ter
oriëntatie en om projecten te
identificeren. Hiervoor is een beroep
gedaan op het Nederlandse OVSEfonds in het kader van het Nederlands
voorzitterschap. Eveneens in OVSEverband speelt Press Now een rol bij
de evaluatie van het mediawerk binnen
OVSE-missies in het oostelijk OVSEgebied.
Op 3 mei organiseert het Persmuseum
in Amsterdam een bijeenkomst/debat
op World Press Freedom Day, waaraan
ook Press Now meewerkt.
Vanaf september wordt in het
Verzetsmuseum in Amsterdam een
tentoonstelling gehouden over
OTPOR, verzet in Servië. De
tentoonstelling is samen met Press
Now voorbereid en ingericht.
In het najaar geeft Press Now de
scheidende Commissioner for the
Freedom of the Media, Freimut Duve
(OVSE Wenen) een centrale plaats in
een bijeenkomst in Amsterdam
Cursussen Communicatie - Debatten
NBC-VOORLICHTING
Zorgvuldige voorbereiding
Er heerst grote onzekerheid over
mogelijk in te zetten nucleaire,
biologische, chemische (NBC)
strijdmiddelen in de oorlog die in Irak
op uitbreken staat. Het is niet te
voorspellen of en welke onbekende
strijdmiddelen er kunnen worden
ingezet. Een twintigtal journalisten, die
mogelijk naar de Golfregio afreist,
neemt deel aan de oriëntatiedag die de
NVJ samen met het ministerie van
Defensie op de NBC-School in Vught
organiseert. Er wordt instructie
gegeven over herkenning, ontsmetting
en gevolgen van de strijdmiddelen en
over beschermende uitrusting. Het
wordt duidelijk voor de deelnemers dat
de complexiteit en ongewisheid rond
het gebruik van strijdmiddelen
zorgvuldige voorbereiding van de
journalisten vereist.
de problemen. Deze worden door het
ministerie van Buitenlandse Zaken en
de NVJ opgelost. In totaal komen in
2003 in Irak 18 journalisten om het
leven door oorlogshandelingen of
verkeersongelukken als gevolg van de
chaotische situatie. De
verzekeringspremies worden
torenhoog. De NVJ probeert samen
met de omroepen en de
hoofdredacteuren te komen tot het
opzetten van een onderlinge
waarborgverzekering voor molest
tijdens oorlogshandelingen. Een lange
weg tekent zich af waarbij met name
de publieke omroepen vooralsnog
kiezen voor de bestaande
verzekeringsvorm. Deze wordt
eventueel vanuit omroepmiddelen
aangevuld als de premie te hoog wordt.
DEFENSIETRAINING
Veel belangstelling
Er is veel belangstelling voor de
training Journalisten in risicogebieden.
Aan de vijfdaagse training - over een
twee- en driedaags blok verdeeld neemt een vijftiental journalisten van
omroepen en geschreven pers, alsook
enkele freelancers en fotojournalisten
deel. De training heeft plaats op de
School voor Vredesmissies in
Amersfoort. Over het algemeen
ervaren de deelnemers de training als
zinvol. De NVJ blijft in contact met
Defensie over de kwaliteit van de
training.
MOLESTVERZEKERING
Torenhoge premies
De invasie in Irak brengt voor de
Nederlandse media niet alleen extra
nieuws met zich mee maar ook
risico’s. De NVJ geeft samen met het
ministerie van Defensie een extra
training voor journalisten in
risicogebieden. Enkele Nederlandse
journalisten komen in oorlogsgebied in
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
33
WIE IS WIE
Ereleden
A.I. Abram, H.J. van den Akker, M.M.
de Bok, A.H.J. van den Braak, H.
Gabriëls, R.M. Hopmans, E. Mathies,
N.G. Schrama, M. Jansen, A.C. van
Cortenberghe
Sectie Landelijke Omroep
K. Boonman (tot maart 2003),
N. Heithuis (tot maart 2003),
D. Oosterbaan, J.M.A. Otte,
R. Roodheuvel (vanaf maart 2003)
Brave-Wijnen Riems, A. Wijns,
algemene dienst; R. de Vree,
webmaster; L. van Doorn,
redacteur/webcoordinator (per 1
oktober 2003)
Sectie Regionale Omroep
M.B. Beumer, T. Doesborg, Th. van
Son, M.M. Visch
Redactie De Journalist
J. Divendal, F. Oremus, M.J.C.A.
Slats, J.E. Greve; J.C. Wesselius
BEROEPSGROEPVERTEGENWOORDIGERS
Redactie-adviesraad De Journalist
H.A. Elzerman, voorzitter; A. van
Liempt
VERENIGINGSRAAD
Afdelingsvertegenwoordigers
Friesland
B.A. Brugman, W. Bosma, M. van den
Broek
Beroepsgroep Sportjournalisten
V. Ronnes
Sectie Internet
F. Santing, L.B.M. Venselaar
NVJ-bestuur
Limburg
F. Bergers, E.A. van Dorst
Midden-Nederland
J.T.M. Zinken
Rotterdam
J.P. Postma, J.C. Roodenburg
Zeeland
J.A.M. Tabbers
SECTIEVERTEGENWOORDIGERS
Sectie Dagbladjournalisten
W.W.M. Jonkhout, J.E.L.M. van
Ginneken, Y. Jansen, E. Lammers,
F.Poelman, E.J. Roozendaal, R.F.
Witte.
Sectie Freelance journalisten
J.P.H. Hermans, S. van der Meulen, M.
Sjerps, M. Genova.
Sectie Lokale Media
P.C. Noorland, D.H. van Rheenen.
Sectie Opinietijdschriften
E. Croonenberg.
Sectie Voorlichters
C. Groeneweg
Sectie Vaktijdschriften
M. van Hoorn, L.G. Sengers.
Sectie NVF, fotojournalisten van de
NVJ
W.A.J.M. Crone, H. Kouwenhoven.
34
Dagelijks bestuur
A.I. Abram, voorzitter (tot 24-052003); C.S.M. Schaepman, eerste vicevoorzitter (tot 24-05-2003), voorzitter
(vanaf 24-05-2003); J.J. Herschel,
tweede vice-voorzitter (tot 24-052003), eerste vice-voorzitter (vanaf 2405-2003); B. de Jong, tweede vicevoorzitter (vanaf 24-05-2003)
Leden
M.Th.A.M. Haggeman (tot 12
november 2003), E. van Heeswijk
(vanaf 19 februari 2003), P. Nijenhuis,
M. de Sitter, M. Ülger, C. Witteveen
(vanaf 24-05-2003).
NVJ-SECRETARIAAT
H.R. Verploeg, algemeen secretaris; T.
Bruning, plv algemeen secretaris; Y.H.
Dankfort, L. Lemmens, B.A.E.M.
Rootsaert (per 13 januari 2003),
P.W.M. Speet, secretarissen; M.M.S.
van den Berg, S.G. van der Galiën,
P.C.C. Oudhoff, Y. Pattiasini, P.J.S.
van Leeuwen; advocaten/juridisch
medewerkers; M.C. Bolmers, D. Jong,
Y.J.G.L. van de Schoor, A. de Waal
(per 28 april 2003), I. Willemsen, M.
Wilms, K. de Winter (per 3 november
2003), secretaressen; H.J. van Giesenvan Oeffelen, administrateur; J. den
Besten, S. Derkaoui (per 1 september
2003 tot 31 december 2003), S.H. le
Fèvre (per 28 januari 2003), M.R.
Geelink, E.M. Jager, I. Staal, E.M.
Wognum (tot 28 februari 2003),
administratie; S. de Bruijne,
systeembeheerder; D. van Eeten,
archiefmedewerker; T.L. van der Laan,
E.A. Nahumury, telefonistes; G. den
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
SECTIES, BEROEPSGROEPEN
EN WERKGROEPEN
NVF, sectie fotojournalisten
H. Kouwenhoven, voorzitter;
W.A.J.M. Crone, secretaris; C. van
Alten, penningmeester; J. van der
Meyde, E. Oudenaarden, P.W.M.
Speet, secretaris, P. Comfurius,
secretaresse (tot mei 2003); A. de
Waal, secretaresse mei -juni 2003);
M. Wilms, secretaresse (vanaf juni
2003)
Beroepsgroep Sportjournalisten
V.J.M. Ronnes, voorzitter;
G.H. Hendriksen,
secretaris/penningmeester; B. Gaillard,
A. Dijkstra, G. Eijsink,
W.F.M. Vissers
Beroepsgroep Buitenland
A.K.M. van Lierop, voorzitter;
J. Werts, secretaris en penningmeester
Sectiebestuur Dagbladjournalisten
Dagelijks Bestuur
W.W.M. Jonkhout, voorzitter (tot dec
2003); , E.J. Roozendaal, interimvoorzitter (per dec 2003); R.F. Witte,
secretaris/penningmeester; E.A. van
Dorst (tot april 2003), E. Lammers; F.
Poelman, J.E.L.M. van Ginneken; L.
Lemmens, secretaris (tot 13 januari
2003), B. Rootsaert, secretaris (vanaf
13 januari 2003); M. Wilms,
secretaresse (tot 1 juni 2003); A. de
Waal, secretaresse (vanaf 1 juni 2003)
Leden
G.H.M. Ansems, J.C.F.H. Berkhout,
A. Botman, A.M. Damen, C. Goseling,
F. Heijbrock, R. Hendriks, E. de Jong,
I.M. Jonker, J. Kas, P.C.J. van der
Kooij, J.C. de Kruiff, M. Kuiper,
R.B.W. Lukassen, A.K. Mandemaker,
E.F.M. Naaijkens, A. Riethof,
G.M. Rijpkema, W.B.P. Steenhuis,
N. Troost, S. Veltmaat, D. Wijbrands
Sectiebestuur Voorlichters
C. Groeneweg, voorzitter
Sectiebestuur Freelance
S. van der Meulen, voorzitter (tot okt
2003); E.J.M. Janssen (interimvoorzitter vanaf okt 2003, J.E, van
Ditzhuijzen, M. Genova, H. Hanssen
(tot mei 2003), R. Schlikker, C.C.M.
van der Ven (vanaf mei 2003); P.W.M.
Speet, secretaris, P.Comfurius,
secretaresse (tot mei 2003); A. de
Waal, secretaresse mei -juni 2003);
M. Wilms, secretaresse (vanaf juni
2003)
Sectiebestuur Lokale Media
P.C. Noorland, voorzitter; D.H. van
Rheenen, vice-voorzitter; J.L.F. de
Ruiter, secretaris (tot 1 december
2003); W.J. Monsieurs, secretaris
(vanaf 1 december 2003); M.H.
Vrijdag, penningmeester; G. Wilkens,
W. Wagenvoort, A.A. Henzen;
Y. Dankfort, secretaris (tot 17 maart
2003); Linda Lemmens, secretaris (17
maart tot 1 oktober 2003); B.
Rootsaert, secretaris (vanaf 1 oktober
2003); Y. van der Schoor, secretaresse
(tot 1 juli 2003); K. de Winter,
secretaresse (vanaf 1 juli 2003).
weer vanaf nov 2003), J. Maarleveld,
D.O. Oosterbaan; J. Polderman (per
okt 2003), R. Serre, N. Steenbergen;
T.L.W. Bruning, secretaris; I.
Willemsen, secretaresse
Sectiebestuur Regionale Omroep
T. Doesborg, voorzitter;
S.G.J.M. Willems, penningmeester; M.
Beumer, Z. Hadderingh,
A.C.J. Haggesteijn, G. van Ommen, R.
Smith; F. Teunissen (tot maart 2003),
M.M. Visch, T.L.W. Bruning,
secretaris; I. Willemsen, secretaresse
Sectiebestuur Internetjournalisten
R.P.M. de Vree, voorzitter; E.L. van
Heeswijk, secretaris (tot dec 2003);
J.S. van den Heuvel, secretaris (vanaf
dec 2003); E. Bekker, H. Doeleman,
M. van Gelder, P. van Lier, M. Prins;
H. Verploeg, secretaris; M. Wilms,
secretaresse
Werkgroep Migranten en Media
M. Doppert; B. Top
AFDELINGSBESTUREN
Friesland
W. Bosma, voorzitter; M. Pennewaard,
penningmeester; M. van den Broek;
B.A. Brugman
Sectiebestuur Opinietijdschriften
E.C.A. Croonenberg, voorzitter;
J.J. van Bentum, secretaris; H.E.J.
Botje; M.A.M. Husken, Y. Dankfort,
secretaris; Y. van der Schoor,
secretaresse (tot 1 juli 2003); K. de
Winter, secretaresse (vanaf 1 juli
2003).
Limburg
T. Doesborg, voorzitter;
J.H.M. Bouten, secretaris; W.B.M.
Wagenvoort, penningmeester; E.A.
van Dorst, F. Bergers
Sectiebestuur
Vaktijdschriftjournalisten
L.G. Sengers, voorzitter, J.M.M.
Everaers, B. Linders, J. Warners,
C.L.H.P. Eras, T.N. van Vugt, P.E.
Bakker (tot 1 december 2003), Y.
Dankfort, secretaris; Y. van der
Schoor, secretaresse (tot 1 juli 2003);
K. de Winter, secretaresse (vanaf 1 juli
2003)
Rotterdam
J.C. Roodenburg, voorzitter; J. Kok,
secretaris; J.P. Postma, penningmeester
Sectiebestuur Landelijke Omroep
K. Boonman, voorzitter (tot maart
2003); R.G. Roodheuvel (vanaf maart
2003); J.M.A. Otte, vice-voorzitter;
V. Bartelds (per okt 2003); G. van
Brakel, H. Bruinewoud (per april
2003), F.N. Heithuis (tot jan 2003 en
Midden-Nederland
J.Th.M. Zinken, voorzitter/secretaris
Zeeland
J.A.M. Tabbers, voorzitter; H. van der
Werf, penningmeester
Onderhandelingsdelegatie CAO
Associated Press
P.W. Dijk, C. Schouten, H.M. Sittig,
L. Lemmens, secretaris (tot januari
2003); B. Rootsaert, secretaris (vanaf
januari 2003); M. Wilms, secretaresse
(tot juni 2003); A. de Waal,
secretaresse (vanaf juni 2003).
Onderhandelingsdelegatie Huis-aanhuisbladjournalisten
J.L.F. de Ruiter (tot 1 december 2003),
P. Nijenhuis; P.M. Nefkens (vanaf 17
maart 2003); G. Wilkens, Y.H.
Dankfort, secretaris (tot 17 maart
2003); L. Lemmens, secretaris (17
maart tot 1 oktober 2003); B.
Rootsaert, secretaris (vanaf 1 oktober
2003); Y. van der Schoor, secretaresse
(tot 1 juli 2003); K. de Winter,
secretaresse (vanaf 1 juli 2003).
Bestuur Kinderopvangfonds Huisaan-huisbladjournalisten
Y.H. Dankfort, secretaris (tot 17 maart
2003); L. Lemmens, secretaris (17
maart tot 1 oktober 2003); B.
Rootsaert, secretaris (vanaf 1 oktober
2003).
Onderhandelingsdelegatie
Nieuwsbladjournalisten
P.M. Nefkens, voorzitter; A. Udinga;
C.A. Schut, D.H. van Rheenen (vanaf
17 maart 2003), Y.H. Dankfort,
secretaris (tot 17 maart 2003); L.
Lemmens, secretaris (17 maart tot 1
oktober 2003); B. Rootsaert, secretaris
(vanaf 1 oktober 2003); Y. van der
Schoor, secretaresse (tot 1 juli 2003);
K. de Winter, secretaresse (vanaf 1 juli
2003).
Onderhandelingsdelegatie CAO
Publiekstijdschriften en
Opinieweekbladjournalisten
M.A.M. Bogaarts, voorzitter;
G. Lijffijt, J.H. Reichart, H.E.J. Botje
Y.J. de Best, Y.H. Dankfort, secretaris;
Y. van de Schoor, secretaresse (tot 1
juli 2003); K. de Winter, secretaresse
(vanaf 1 juli 2003).
DELEGATIES
Onderhandelingsdelegatie CAO
ANP
H.P.M. Kool, voorzitter; H.J. van
Lierop, G. Hendriksen, A.R. van
Rooijen, T. Bruning, secretaris
Bestuur Werkgelegenheidsfonds
CAO Vaktijdschriftjournalisten
Y.H. Dankfort, secretaris, M. de Sitter
Onderhandelingsdelegatie CAO
Vaktijdschriftjournalisten
L. Sengers, voorzitter; M. de Sitter,
J.M.M.Everaers; C.L.H.P. Eras, T.N.
van Vugt, P.E. Bakker (tot 1 december
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
35
2003), Y.H. Dankfort, secretaris; Y.
van de Schoor, secretaresse (tot 1 juli
2003); K. de Winter, secretaresse
(vanaf 1 juli 2003).
Stichting Nieuwswaarde
R.M. Hopmans, voorzitter; V.H.G.
Lebesque, bestuurslid; H. Verploeg,
secretaris/penningmeester
Bestuur Fonds Kinderopvang
Nieuwsbladjournalisten
Y.H. Dankfort, secretaris (tot 17 maart
2003); L. Lemmens, secretaris (van 17
maart tot 1 oktober 2003); B.
Rootsaert, secretaris (vanaf 1 oktober
2003).
Stichting Reprorecht
V.H.G. Lebesque
Bestuur Fonds Kinderopvang
Vaktijdschrift-, Publiekstijdschriften Opinieweekbladjournalisten
Y.H. Dankfort, secretaris
Onderhandelingsdelegatie CAO
Dagbladjournalisten
N.L.J. Goebert, voorzitter (tot maart
2003); G.C. den Elt (tot maart 2003),
E.A. van Dorst (tot maart 2003), B. de
Jong, W.B.P. Steenhuis, B. Rootsaert,
secretaris; M. Wilms, secretaresse (tot
juni 2003); A. de Waal, secretaresse
(vanaf juni 2003).
Stichting Auteursraad
P.W.M. Speet
Bestuur Stichting
Auteursrechtbelangen
H. Verploeg
Fotografenfederatie
C. van Alten
Stichting Krant in de Klas
M.Th.A.M. Haggeman
Stichting Landelijke
Politieperskaart
B.J. Nuys, voorzitter; D. van Rheenen
(vanaf 3 april 2003), P.W.M. Speet.
Bestuur Fonds Kinderopvang
Dagbladjournalisten
M.L. de Zwart, L. Lemmens, secretaris
(tot 1 oktober 2003); B. Rootsaert,
secretaris (vanaf 1 oktober 2003).
Raad van Uitvoering CAO
Dagbladjournalisten
F. Kuitenbrouwer, H.C.M.
van Seumeren, leden; M.M. de Bok,
J.W.M. Koppers, L. Lemmens,
secretaris (tot 1 oktober 2003); B.
Rootsaert, secretaris (vanaf 1 oktober
2003).
Bestuur Fonds Bijzondere Projecten
Dagbladjournalisten
J.W.M. Koppers,
A.H.J. Olde Monnikhof, L. Lemmens,
secretaris (tot 1 oktober 2003);
B. Rootsaert, secretaris (vanaf
1 oktober 2003).
Pensioenkamer van de Raad van
Uitvoering CAO Dagbladen
L. Lemmens, secretaris (tot 1 oktober
2003); B. Rootsaert, secretaris (vanaf 1
oktober 2003).
Onderhandelaar CAO Publieke
Omroep
R. Roodheuvel; T. Bruning, secretaris.
Onderhandelaar CAO HMG
G. van Brakel; T. Bruning, secretaris.
Onderhandelaar CAO AT5
T. Bruning, secretaris
VERTEGENWOORDIGERS IN
ANDERE ORGANEN
Stichting Raad voor de Journalistiek
A.G. Scherphuis, voorzitter,
J.J. Timmers, secretaris, M.C. Bolmers
(per 20-10-02).
36
Bestuur PNO (Pensioenfonds
Omroep)
D. Oosterbaan; T. Bruning, secretaris
Raad van Uitvoering CAO
Publiekstijdschriftjournalisten
Y.H. Dankfort, secretaris
Raad van Uitvoering CAO
Opinieweekbladen
Y.H. Dankfort, secretaris
Raad van Uitvoering CAO
Nieuwsbladjournalisten
Y.H. Dankfort, secretaris (tot 17 maart
2003); L. Lemmens, secretaris (van 17
maart tot 1 oktober 2003); Y.H.
Dankfort, secretaris (vanaf 1 oktober
2003).
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
Geschillencommissie CAO
Vaktijdschriftjournalisten
Y.H. Dankfort, secretaris
Geschillencommissie Huis-aanhuisbladjournalisten
J.J.L. Donkers (tot 1 december 2003),
L.J.F. de Ruiter (tot 1 december 2003),
N. Roozenburg (vanaf 1 november
2003), W.J. Monsieurs (vanaf 1
december 2003), Y.H. Dankfort,
secretaris (tot 17 maart 2003 en vanaf
1 oktober 2003); L. Lemmens,
secretaris (van 17 maart tot 1 oktober
2003).
Vut-fonds Tijdschriftjournalisten
C.H. Geudeker, Y.H. Dankfort,
secretaris
Vut-fonds Boeken- en
Tijdschriftenuitgeversbedrijf
Y.H. Dankfort, secretaris
FWG (VUT-fonds voor
dagbladjournalisten)
L. Lemmens, secretaris
FNV Federatieraad
A.I. Abram (tot mei 2003), H.R.
Verploeg
FNV Mondiaal
H.R. Verploeg
Curatorium Stichting
Het Persinstituut
H.R. Verploeg
Bestuur Stichting
Het Nederlands Persmuseum
J.A. Koerts, S. Smulders, W. Timmers
Stichting Communicatie
Ontwikkelingssamenwerking
Bestuur: H.R. Verploeg, voorzitter;
C.S.M. Schaepman. Raad van toezicht:
M. de Bok
Reporters Respond/JSS
C.R. Polak, S. Leeuwenkamp, C.S.M.
Schaepman, H.R. Verploeg, P.W.M.
Speet.
Media on the Spot
A. Groen, G. Meerbach, R. van Meurs,
C.S.M. Schaepman, J.H. Swart, H.R.
Verploeg
Press Now
E.C.M. Jurgens, voorzitter; J. Neurink,
vice-voorzitter
Mixed Media
J. Neurink, voorzitter; M.Th.A.M.
Haggeman, A.R.A. Sumter
On File
J. Neurink, vice-voorzitter
Colofon
Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ)
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam
telefoon
020 - 676 6771
fax
020 - 662 4901
e-mail
[email protected]
website
www.villamedia.nl
eindredactie: Connie Wiering
Jaarverslag NVJ 1 januari 2003 – 31 december 2003
37