Dia 1 - Gymnasium

SE-Seneca
voorbereiding op CE 2013!
Soorten vragen
• Vragen over de achtergrond (tijd, genre, leven
van schrijver / hoofdpersonen)
• Begripsvragen
• Citeervragen
• Verwijsvragen
• Vragen die doelen op de structuur van de tekst)
• Stijlfiguren
• Vergelijkingsvragen met een andere
tekst (in LA of NE)
1. Begripsvragen
• Gaan eigenlijk altijd uit van een citaat uit de
tekst
• Vertaal dat citaat voor jezelf
• Lees dan de vraag nog een keer en zet op de
plaats van het Latijnse citaat
in gedachten je vertaling
• Let goed op of er antwoord in het
Nederlands of in het Latijn wordt
verwacht
2. Citeervragen
• Belangrijk is vooral om exact te citeren (het
eindexamen vraag vrijwel nooit naar hele
zinnen!!!!)
• Bedenk in het Nederlands welk antwoord je
wil geven
• Zoek de Latijnse woorden daar bij
• Let op woordsoort en woordgroep: wat hoort
bij elkaar, wat hoort er niet meer bij
3. Verwijsvragen
• Als je van een aanwijzend of persoonlijk
voornaamwoord moet aangeven waar het
naar verwijst.
• Vertaal voor jezelf de hele zin
• Kijk wie/wat er wordt bedoeld met het
verwijswoord (let op getal en geslacht!!)
• Zoek dat woord terug in de tekst
4. Vragen over structuur van tekst
• Worden meestal gesteld als er sprake is van een
opsomming of een andere vorm van structuur
(oorzaak-gevolg, tegenstelling etc)
• Let op woorden die een opsomming aangeven /
structuur aangeven
– voegwoorden
– verbindend/contrasterend (et, sed, enz.)
5. Stijlfiguren
• Leer de lijst met stijlmiddelen in je hulpboek
uit je hoofd
• Besteed extra aandacht aan de speciaal voor
Seneca genoemde taalkundige
bijzonderheden (HB hfdst. 1)
• Neem de behandelde teksten en probeer ze
daarin te vinden
6. Vergelijkingsvragen
• 1. Vergelijking van een
Seneca tekst met een
andere tekst (in Lat. of
in vertaling)
• 2. Vergelijking van een
stuk / zin van een tekst
met een (meestal
literaire) vertaling van
dat stuk/ die zin
6a. Tekst met tekst vergelijken
• Gaat om teksten die iets gemeenschappelijk
hebben of juist iets verschillends zeggen over
hetzelfde thema.
• Beantwoord de vraag door de overeenkomst /
het verschil aan te wijzen zowel in
de Latijnse tekst als in de tekst in
vertaling (tenzij anders gevraagd)
6b.Tekst met vertaling vergelijken
• Hoe is een bepaald woord vertaald?
• Welke woorden zijn in de vertaling weggelaten
of toegevoegd?
• Hoe is de structuur van het origineel
aangepast in de vertaling?
Tekst met vertaling vergelijken
• Hoe is een bepaalde werkwoordsvorm weergegeven? Het zal
dan meestal gaan om bijzondere werkwoordsvormen, zoals
een coniunctivus.
• Vaak wordt ook gevraagd naar de betekenisnuance van
imperfectum t.o.v. perfectum.
• Hoe is de oorspr. tekst aangepast in structuur?
- van moeilijke zin losse hoofdzinnen gemaakt;
- abl. abs vrij /niet als bijzin weergegeven;
- participium anders vertaald,
- weergave van naamvallen,
- weergave van bijzondere grammaticale
verschijnselen als bv coniunctivus