stef bos over de tijd en de cultuur waarin wij leven

© Pascal Lagarde
STEF BOS OVER
DE TIJD EN DE CULTUUR
WAARIN WIJ LEVEN
Tekst: Kirsten Kielemoes
18
Het gaat nog steeds hard voor Stef Bos. De muzikant die zowel Nederland als Vlaanderen veroverde
met instant klassiekers als ‘Is dit nu later?’ en ‘Papa’ viert intussen 25 jaar in het vak. De inspiratie
en de drang tot het creëren van mooie muziek zijn echter niet geminderd, getuige zijn nieuwe voorstelling ‘Wereldwijd’.
I
n Wereldwijd neemt Bos het publiek mee
naar alle uithoeken van de wereld, gaande
van Indonesië tot Mexico, Cuba, Marokko
en Tanzania. In een persoonlijk relaas van zijn
reisverhalen blikt hij terug op die ervaringen
en stelt hij vast dat hoe verder we verwijderd
zijn van onze eigen cultuur, hoe beter we die
leren begrijpen.
Het is een voorstelling geworden die tekst en
muziek sterk verweeft met elkaar. Hoe is die
combinatie juist tot stand gekomen?
Stef Bos: “In de eerste plaats zijn we natuur-
lijk muzikanten en maken we muziek, maar
ik vond het toch ook belangrijk om als begeleiding daarbij mijn verhalen te vertellen en
zo iets herkenbaars over te brengen naar het
publiek. Vaak zijn dat grappige verhalen, maar
soms ook ontroerende anekdotes. Daardoor
kunnen mensen zichzelf soms beter verplaatsen in de sfeer en is de persoonlijke impact
groter.”
“Het is dus echt wel een verhalende voorstelling geworden. De verschillende muzikale invloeden zijn wel duidelijk aanwezig maar ik
ben de fase voorbij dat ik telkens op zoek ging
naar echte wereldmuziek om mensen te tonen
hoe interessant de Afrikaanse conga bijvoorbeeld kan klinken. Wat me nu vooral interesseert, is hoe wij en ook onze kinderen kijken
naar andere culturen en hoe je daardoor heel
veel van je eigen cultuur kan opsteken.”
“Door te reizen, sta je daar veel meer bij stil,
heb ik gemerkt. Ik trek dus de wereld in en
praat veel over andere culturen in Wereldwijd,
maar niet zozeer om aan te tonen hoe interessant die wel zijn, maar eerder om te demonstreren hoe interessant onze eigen cultuur
eigenlijk is.”
liefde, kinderen, de dood. Uiteindelijk wil iedereen op het einde van de dag gewoon een
goed leven leiden en gelukkig zijn. En je moet
ook durven in het hier en het nu te leven, want
dat is waar het om draait.”
“IK BEN EEN LIEDJESSCHRIJVER,
EN DUS PROBEER IK DE WERELD
DIE IK ZIE IN WOORDEN TE VATTEN”
Wat mag het publiek verwachten van Wereldwijd?
Stef Bos: “Muzikaal en tekstueel wordt het een
soort wereldreis in Buggenhout, met als doel
om te leren kijken naar onze eigen cultuur. Ik
wil de wereld gebruiken als een spiegel voor
wie we zelf zijn. Het is pas als je ver weg bent
dat je beseft hoe Vlaams of hoe Nederlands je
wel bent. Je leert je eigen plek soms ook meer
waarderen in het buitenland omdat je dan pas
beseft dat onze cultuur eveneens een enorme
authenticiteit heeft. In de praktijk gaat het dus
een hele feestelijke voorstelling worden waar
de vrolijkheid van afspat, maar waar je ook
buiten stapt met het idee dat het goed is om in
Buggenhout te zijn. (lacht)”
Je hebt in 2015 een wereldreis ondernomen
met je hele gezin. Hoe ervaarden je kinderen
al die verschillende indrukken?
Stef Bos: “Weet je, kinderen zijn veel intuïtiever als het gaat over wat ze te zien krijgen. Zij
kijken sowieso met een open geest naar andere
culturen, terwijl volwassenen van nature veel
sceptischer zijn. Als zij bijvoorbeeld een vrouw
met een boerka zien, hebben zij niet dezelfde
associaties als wij. Wij kijken ook veel meer
door de bril van onze eigen cultuur naar dingen die wij als ‘anders’ beschouwen, terwijl dat
voor hen één groot spel van de verbeelding is.
Als je de schoonheid daarvan inziet, kan dat
heel verrijkend zijn omdat het een hele speelse manier is om naar de wereld te kijken. En
volwassenen doen dat misschien te weinig, net
omdat wij met zoveel naargeestigheid te maken krijgen in deze wereld.”
Ben je nog tot andere inzichten gekomen tijdens je vele reizen?
Stef Bos: “Het verbaasde me telkens hoe gemakkelijk je met andere mensen contact kan
maken als het gaat om essentiële zaken zoals
In welke mate is dit voor jou een persoonlijke
voorstelling geworden?
Stef Bos: “Toen we discussieerden over de vormelijke inhoud van Wereldwijd ben ik ineens
op het idee gekomen om mijn reisdagboeken
19
te raadplegen. Die heb ik gedurende tien jaar
bijgehouden en daarin heb ik veel inzichten
over mezelf en mijn leven teruggevonden.
Weet je, als je opeens moederziel alleen onder
de sterrenhemel in Afrika staat, begin je wel na
te denken over de dingen (lacht). Dat zijn van
die momenten dat je heel helder ziet vanwaar
je komt en waar je naartoe wil. Die inzichten
liggen heel dicht bij reizen en toen ik dat besefte wist ik ook gewoon dat ik daar inspiratie
kon vinden. Zo is het dus een hele persoonlijke
voorstelling geworden.”
20
Heb je dan veel bijgeleerd over jezelf toen je
die reisdagboeken terug bij de hand nam?
Stef Bos: “Ik heb vaak alleen gereisd en achteraf beseft dat ik regelmatig grenzen opzocht om
mijn angsten te overwinnen. Mijn reisdagboeken vertellen ook vaak over hoe zoekende ik
was, of waarover ik twijfelde of hoe gelukkig ik
was. Dat wil ik ook delen met het publiek. Als ik
alleen maar over culturen zou vertellen, zou het
ook niet zo interessant zijn. Niettemin wou ik
er ook geen preek van maken over hoe mooi de
wereld wel is. Vandaar dat het persoonlijke zo
belangrijk is, omdat ik hele menselijke emoties
aanhaal die met het reizen naar boven komen.”
Heb je het gevoel dat je muzikaal heel erg geëvolueerd bent in de laatste jaren?
Stef Bos: “Ik voel dat ik in een enorm groeiproces zit. Ik schrijf ontzettend veel en ik voel die
golf, die noodzaak om dingen onder woorden
te brengen. In de kern van de zaak ben ik ook
een liedjesschrijver dus probeer ik de wereld
die ik zie in woorden te vatten. Tien jaar geleden ben ik pas tot dat inzicht gekomen en
daarom heb ik het gevoel dat mijn huidige pad,
die combinatie van muziek en tekst, ook veel
meer klopt nu.”
Hoe sta je dan juist tegenover je oude werk?
Geef je die teksten nu een nieuwe invulling?
Stef Bos: “Ik speel mijn oude werk nog altijd
heel graag, maar omdat ik zoveel ben veranderd, kijk ik er wel op een andere manier naar.
Om een voorbeeld te geven, zo heb ik onlangs
Is dit nu later? gespeeld voor Radio 2 en daarbij
heb ik de tekst aangepast om stil te staan bij
wat ik zovele jaren eerder heb geschreven. Aan
het einde zing ik dus waar ik nu sta.”
Hoe klinkt het antwoord?
Stef Bos: “Nu is het later. Ik ben vader van een
dochter en een zoon. Ik zie de toekomst door
hun ogen. Schoonheid, waanzin, oorlog in de
wereld waar wij wonen. Maar ik blijf geloven.
Heb nog steeds mijn dromen. Niet verraden.
Niet verkankerd. Wel veranderd door de jaren.
Het later losgelaten. Ik leef alleen in het hier en
nu. Want later is nu en dit is nu later.”
INFO
Wereldwijd
Stef Bos
Zaterdag 25 februari om 20.00 u.
GC De Pit Buggenhout
Zaterdag 4 maart om 20.00 u.
CC Nova, Wetteren