Picea abies

Het abc van kerstbomen
Toegegeven, een kunststofkerstboom is netjes maar beweren dat die dé kerstsfeer in huis haalt is de waarheid
een beetje geweld aan doen. Als eeuwenoud symbool van de winterzonnewende kan alleen een echte kerstboom
die unieke kerstsfeer in huis brengen.
De kerstbomen die u bij ons vindt zijn doorgaans van Belgische ‘makelij’. De Ardennen leveren de hoofdmoot
van onze kersbomen. In Vlaanderen vindt u her en der ook kwekerijen.
Het aanbod herbergt grosso modo vier soorten :
De gewone spar (Picea abies Karst)
Onze klassieke kerstspar komt van nature voor in West-, Centraal- en Zuid-Europa. Hij is ruim verspreid en
daarom ook zeer goed bekend. Hij heeft de vorm van een kegel en heeft frisgroene naalden, die 15 tot 25 mm
lang zijn. Het is de goedkoopste kerstboom die bij ons verkrijgbaar is.
De Servische spar (Picea omorica)
Deze spar komt in de vrije natuur voor op een hoogte van 600 tot 1400 meter in het zuidoosten van Servië en het
westen van Bulgarije.
De Servische spar valt op door zijn grijsgroene kleur. Hij wordt meestal met kluit verkocht en kan na de
kerstperiode perfect geplant worden in de tuin. Hij is nauwelijks duurder dan de gewone spar.
De Nordmannspar (Abies nordmanniana)
Deze spar is afkomstig uit de bergstreken in het noorden van de Kaukasus en Georgië. De naalden zijn
donkergroen met een zilveren schijn, hebben een sterke glans en zijn ook langer dan die van de klassieke spar.
Hij heeft een mooie piramidevorm. De grootste troef van deze spar is dat hij zeer lang zijn naalden houdt.
Bovendien heeft hij veel naalden waardoor hij een volle indruk geeft. De Nordmannspar is de Rolls Royce onder
de kerstbomen.
Deze prachtige kerstboom groeit evenwel de helft trager dan een gewone kerstboom waardoor hij merkelijk
duurder is dan een gewone kerstspar. De Nordmannspar die hier wordt aangeboden is tien tot vijftien jaar oud.
De dwergspar (Picea albertiana Conica en Picea glauca Conica)
Deze kegelvormige sparren springen in het oog door hun kleine formaat. Ze worden daarom ook tafelboompjes
genoemd. Ze doen uitstekend dienst op plaatsen waar weinig ruimte is, bv. een klein balkon of een tafel. Ze laten
zich even goed opsmukken als grote bomen en brengen dezelfde kerstsfeer en -geur in huis. Een voordeel is dat
u ze probleemloos in de tuin of in een bloembak kunt overplanten na de kerstperiode. De uitval is nul procent. Ze
hebben alle eigenschappen van een grotere kerstboom en moeten op dezelfde manier verzorgd worden,
Met of zonder
Kerstbomen worden in drie vormen verkocht: zonder wortelkluit, met wortelkluit (in zwart plastic, om
uitdroging tegen te gaan), containers (zwarte plastic potten). Voor de laatste moet u meer betalen, maar de boom
wordt ook het best verzorgd. Hij wordt van meet af aan in goede teeltaarde gekweekt, ontwikkelt zich
gelijkmatig tot een sterke standvastige boom en blijft zijn hele leven mooi. Hij ziet het minst af van transport en
verplaatsing van buiten naar binnen en vice versa.
O dennenboom
Waarom die dennenboom zo aanspreekt in donkere en gure winterdagen is duidelijk. Naast de geur brengt de
boom kleur in huis. De groene kleur staat symbool voor nieuw leven en refereert naar het nieuwe jaar en het
nieuwe leven dat weer voor ons staat. Het waren de Germanen die de spar hoog in het vaandel droegen en het tot
een symbool maakten voor de winterzonnewende.
De kerstboom die u in huis haalt is ouder dan u denkt. Hij is ten minste acht jaar oud maar kan net zo goed (voor
de traaggroeiende Nordmannspar) een respectabele leeftijd van vijftien jaar hebben.
De kerstboom start als zaailing en blijft twee jaar in zijn zaaibed staan. Dan is hij zo’n 12 à 15 cm hoog. Daarna
worden de plantjes verspeend en na nog eens twee jaar worden ze opnieuw herplant. Dan zijn ze 50 à 60 cm
hoog. Op dit ogenblik wordt beslist of de plant mooi genoeg is om een kerstboom te worden. De uitval kan
eventueel nog dienen voor de bosbouw.
De planten hebben dan nog eens vier jaar voor de boeg. Zijn ze dan volgroeid, dan worden ze machinaal gerooid
en voorbereid voor de verkoop.
Hoe houdt u uw boom lang mooi ?
- Start eerst en vooral met een goede keuze. Bomen die, wanneer u eraan schudt , veel levende naalden verliezen
zijn niet meer fris. Bruine naalden zijn dood en mogen wel afvallen. Neem een boom waarvan de takken soepel
aanvoelen en de naalden glimmend donkergroen zijn.
- Schud de boom vooraleer u hem in huis haalt even uit, zodat de dode naalden afvallen.
- Een boom met wortelkluit behoudt langer zijn naalden, evenals de Nordmannspar.
- Bewaak de vochtigheid en de temperatuur van de ruimte waarin uw kerstboom staat. De boom verliest snel
naalden wanneer de wortelkluit te droog is, de temperatuur te hoog is of allebei. Eens de boom zijn naalden
verliest, is er geen weg meer terug. Het komt er dus op aan uitdroging te voorkomen.
- Pak het als volgt aan: plaats de boom (met of zonder kluit) in een ruime pot en hou hem vast aan de top. Vul de
pot voorzichtig op met stenen en keitjes tot de boom stevig recht staat. Vul verder op met zand en geef de boom
ruim water. Giet de kerstboom vervolgens dagelijks.
- Zet uw boom zo ver mogelijk van een warmtebron of een uitlaatrooster voor warme lucht.
Van kerstboom tot tuinspar
Iedereen heeft wel eens geprobeerd om de kerstboom na de feestdagen een definitief onderkomen te geven in de
tuin. Dat verloopt doorgaans met wisselend succes. Het meeste kans op slagen heeft u wanneer u een kerstboom
koopt in een container (pot).
Het is ook stresserend voor de boom om verjaagd te worden van een knusse warme kamer naar een steenkoud
winderig plaatsje buiten. Het komt er vooral op aan de boom zo goed mogelijk voor te bereiden op die
verandering. In plaats van hem een koudeschok te geven, laat u hem enkele dagen aan een killere temperatuur
wennen door hem naar een vorstvrije, niet verwarmde ruimte te verhuizen. Giet echter dagelijks water bij zoals
tevoren.
Na een viertal dagen geacclimatiseerd te zijn, mag de kerstboom de volle grond in, behalve wanneer het ’s
nachts vriest. Maak het plantgat groot genoeg en meng wat compost onder de aarde. Geef hem de eerste weken
nog regelmatig water. Picea omorica is interessant om buiten te planten omdat hij zijn lage takken behoudt, ook
op latere leeftijd.
Ook appartementsbewoners kunnen probleemloos kiezen voor een kerstboom met wortel. Na de
eindejaarsperiode kan de kerstboom op het terras gehouden worden. Mits een normale goede verzorging
overbrugt u hele jaar tot aan de volgende Kerst.