Afvalwater duurzaam en kosteneffectief zuiveren op een klein oppervlak Een weddenschap tussen 2 professoren zorgde voor de oplossing van een afvalwaterzuiveringsvraagstuk dat al 30 jaar speelde. Wie zou er als eerste aëroob korrelslib kunnen ontwikkelen om effectiever afval­ water te kunnen zuiveren? Mark van Loosdrecht van de TU Delft won van een Duitse professor. Hij ont­ wikkelde de innovatieve technologie Nereda®. Oplossing voor maatschappelijk vraagstuk Biologische zuiveringsinstallaties worden al decennialang wereld­ wijd toegepast voor de reiniging van afvalwater. Ze gebruiken ­zogenoemd actiefslib. Dit bezinkt zo langzaam dat hiervoor grote (bezink)tanks nodig zijn. Conventionele waterzuiveringsinstallaties gebruiken daardoor aanzienlijk veel ruimte en ook relatief veel energie en chemicaliën. Omdat in grote steden steeds minder ruimte is en er bovendien een groeiende vraag is naar schoon water, zoeken ingenieurs wereldwijd naar duurzame technolo­ gische oplossingen voor deze vraagstukken. Helle van der Roest van advies- en ingenieursbureau DHV noemt de uitvinding van het goed bezinkbare korrelslib door de TU Delft geweldig. “Alle bezinkprocessen in het zuiveringsproces van water vinden met het Nereda®-korrelslib plaats in één tank. Daardoor wordt het pro­ ces duurzamer, goedkoper en kan het op een veel kleiner oppervlak plaatsvinden.” Van der Roest had al in een vroeg stadium contact met de Mark van Loosdrecht over de uitvinding van het goed bezinkbare korrelslib. Hij stimuleerde vervolgens een brede publiek-private samenwerking om van de Nereda® een wereld­ wijde toepassing te maken. Kennis omzetten in producten “In 2000 stapten we naar de Stichting Toegepast onderzoek water­ beheer (STOWA) om samen met waterschappen de toepasbaarheid van de Nereda®-technologie in de praktijk te beoordelen”, vertelt Van der Roest. De eerste pilot met het korrelslib werd in 2003 bij de waterzuivering in Ede uitgevoerd. “De samenwerking tussen de TU Delft, STOWA, ons ingenieursbureau en de betrokken water­ schappen zorgde voor een doorbraak. In 2005 ontdekten we hoe korrels in de praktijk zich vormen en onder welke omstandigheden we ze kunnen handhaven.” Samen verder ontwikkelen Na de succesvolle pilot in Ede won Nereda® in 2005 een belangrijke innovatieprijs: De Vernufteling. “Maar innoveren is niet alleen ideeën tot kennis brengen”, vindt Van der Roest. “We moeten die kennis omzetten in producten en diensten, die we buiten Nederland kunnen vermarkten.” Onder de naam Nationaal Nereda® Ontwikkelingsprogramma (NNOP) werden 3 waterschappen launching customer, ondersteund door de overheid. Inmiddels is eind mei de eerste fullscale Nereda®-installatie in Epe opgestart. Van der Roest: “De eerste maanden zijn een spannende periode, waar alle NNOP-partijen bij betrokken zijn. De TU Delft, het water­ schap Veluwe en DHV zitten er bovenop, om het proces op volle praktijkschaal goed te volgen.” Risico’s nemen Inmiddels is de belangstelling voor Nereda® groot, ook vanuit het buitenland. “Een Nereda®-installatie kost minder energie, ver­ bruikt geen chemicaliën, neemt veel minder ruimte in, blijkt robuust en is bovendien goedkoper. Het biedt dus ook een oplos­ sing voor landen waar vergaande waterzuivering nu te duur is.” Deze uitvinding biedt volgens Van der Roest een grote kans voor Nederland: “Natuurlijk hebben we de technologie gepatenteerd, maar we moeten snelheid in het traject houden om de buitenlandse concurrentie voor te blijven. De Nederlandse watersector moet scherp blijven en ook samen risico’s nemen om de technologie wereldwijd te ontwikkelen en commercialiseren. Om de grote belangstelling voor de nog prille technologie aan te kunnen, heb­ ben we de kennis van alle betrokken partijen en samenwerking met de Nederlandse overheid nodig. Veel partijen in Nederland hebben geïnvesteerd in de ontwikkeling van de Nereda®-technologie. Door een goede vermarkting naar het buitenland kunnen deze investeringen weer naar de Nederlandse watersector terugvloeien. Zo kan Nederland ook in de toekomst watertechnologieën blijven ontwikkelen en haar naam hierin hoog houden.” Nederland innoveert: denk, doe, verdien! Dit is een publicatie van: Agentschap NL NL Innovatie Prinses Beatrixlaan 2 | 2595 AL | Den Haag Postbus 93144 | 2509 AC | Den Haag T +31 (0)88 602 80 00 E [email protected] www.agentschapnl.nl Agentschap NL | januari 2012 Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en inter­nationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving. De divisie NL Innovatie helpt ondernemend Nederland bij ­innovaties. Met geld, kennis en contacten. 2