Is de baarmoeder involutie volledig?

Gebruik van echografie om de baarmoeder
involutie van lacterende zeugen te meten
Thilmant1 P, Maes2 D., Detilleux3 J., Farnir4 F., Laitat5 M.
1Centre
Provincial Liégeois de Productions animales - Argenteau
Voortplanting, Verloskunde en Bedrijfsdiergeneeskunde, UGent
3Génétique quantitative - Département des Productions Animales, ULg
4Biostatistique, économie, sélection animale - Département des Productions Animales, ULg
5Clinique Porcine - Département Clinique des Animaux de Production, ULg
2Vakgroep
INTRODUCTIE
Wat is baarmoeder involutie?
terugkeer van de baarmoeder naar zijn pre-zwangerschapstatus
Bij de zeug: diffuse epithelio-choriale placenta
→ snelle involutie (3 weken)
→ intense contracties na de geboorte gedurende 2 dagen
→ uitvloei gedurende 3 tot 4 dagen - weinig bloed
→ vroege weefsel reorganisatie - acute ontstekingsreactie
INTRODUCTIE
Hoe kunnen we de baarmoeder involutie meten?
 baarmoeder biopsie
 niveau merkers van collageenafbraak
 echografie: meting van de baarmoeder hoogte
baarmoeder
darm
Baarmoeder hoogte
Doelstellingen
 Beschrijf het verloop van de baarmoeder involutie
 Is het mogelijk om baarmoederontsteking te diagnosticeren tijdens de lactatie
 vroege behandeling beginnen
 spoedig besluit het afvoeren van de zeugen juist na spenen
 Bestaat er een verband tussen de involutie en de toekomstige prestaties?
- Niet productieve dagen?
- reproductieve prestaties?
Onze aanpak
Zeugen
 9 bedrijven
 709 zeugen: echografies tijdens de lactatie
 642 zeugen → beschrijving van de baarmoeder involutie
 gemiddelde speen leeftijd: 21 tot 28 dagen
 genetische types: K+ en Hypor (+ PIC, Scapaag, Nucleus)
 pariteit van 1 to 13
Onze aanpak
Echografies
 3 tot 4 echografies per zeug gedurende de lactatie
 echografe Falco (Esaote Pie Medical) - micro-convex sonde (5 MHz)
Onze aanpak
 3 metingen
Baarmoeder hoogte
Onze aanpak
 3 metingen
blaas
Diamètre
utérines
Diameter
vandes
decornes
baarmoederhoornen
Onze aanpak
 3 metingen
0 = geen vloeistof
1 = met vloeistof
+ een opmerking als vlokjes aanwezig in vloeistof
Vloeistof aanwezigheid
metritis?
Onze aanpak
LOCHIAE
METRITIS
(3 dagen postpartum)
etter
Vloeistof aanwezigheid
RESULTATEN
Effect van tijd op de baarmoeder hoogte
12
p<0,0001
Hauteur utérine (cm)
10
8
6
- 0,25 cm/dag
4
12 cm
(dag 2)
6 cm
(dag 23)
2
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Temps (jours postpartum)
12
RESULTATEN
Effect van tijd op de diameter van de baarmoederhoornen
Diamètre des cornes utérines (cm)
3,5
3
p<0,0001
2,5
2
1,5
1
3,2 cm
(dag 2)
1,4 cm
(dag 21)
0,5
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Temps (jours postpartum)
13
RESULTATEN
Effect van tijd op de vloeistof aanwezigheid
Proportion de truies présentant du liquide dans
la lumière utérine (%)
100
78 %
(dag 2)
90
80
8%
(dag 21)
Odds ratio = 23,9
70
60
Odds ratio = 8,7
50
p<0,0001
40
30
20
10
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Temps (jours postpartum)
14
DISCUSSIE
- 0,25 cm/jour
 Baarmoeder hoogte:
12 cm
(dag 2)
6 cm
(dag 23)
Lee et al., 2000
 Diameter van baarmoederhoornen: 3,2 cm
(dag 2)
 Vloeistof aanwezigheid (% zeugen):
78 %
(dag 2)

1,4 cm
(dag 21)
8%
(dag 21)
DISCUSSIE
Baarmoeder involutie is volledig 21 dagen postpartum
Martinat-Botté et al., 1998
Slama et al., 1999


 Aandacht bij vroeg spenen: 10 tot 14 dagen  Noord Amerika
→ onvoldoende baarmoeder involutie
→ risico: verminderde reproductieve prestaties
DISCUSSIE
Degelijk materiaal
→ micro-convex sonde (5 MHz)
→ met functies « freeze » en « cineloop »
 Arbeidsintensief en tijdrovend onderzoek (4-5 minuten per zeug)
 Baarmoeder hoogte is beïnvloed door:
- de capaciteit van de buikholte
- het variabel volume van andere organen (blaas, maag)
DISCUSSIE
 Misschien is het mogelijk om de schatting van het baarmoedervolume te verbeteren?
 2de meting loodrecht op de baarmoeder hoogte?
 metingen van het baarmoeder oppervlak
DISCUSSIE
Reproductieve prestaties van zeugen (volgende cyclus)
 Weinig verdenking van baarmoederontsteking (2%) en zwangerschap 85%
 “te weinig” problematische gevallen tijdens de studie
 11 cystitis gedetecteerd → belang van het onderzoek
CONCLUSIE EN TOEKOMST
 Belang van echografie om de baarmoeder involutie te meten
 3 metingen gedurende laatste week in kraamstal (tussen dag 21-28)
→ Is de baarmoeder involutie volledig?
→ geen verwarring tussen lochiae en etter!
 diagnose : metritis- cystitis – placenta/foetus retentie
 behandeling en/of afvoeren van zeugen: vroeger!
 In de toekomst: doel bedrijven met reproductie stoornissen
→ witvuilen
→ lage reproductieve prestaties