Energie- en eiwitverrijkt dieet voor uw kind Diëtetiek mca.nl Inhoudsopgave Energie- en eiwitrijke voeding 3 Hoe maakt u dagelijkse maaltijden energie- en eiwitrijker? 3 Hoe maakt u eten aantrekkelijker voor uw kind? 6 Recepten 6 Dieetpreparaten 8 Meer informatie 8 Colofon: Redactie: afdeling diëtetiek afdeling communicatie Vormgeving: beeldgroep MCA Oplage: 50 / 2e druk Druk: Ricoh Artikelnummer: 120105/2012 Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting. 2 Uw kind is afgevallen of komt onvoldoende aan. Het heeft daarom voeding nodig die extra energie en eiwit levert. Dit is belangrijk voor de verbetering van de conditie en weerstand van uw kind. In deze brochure vindt u informatie over energie- en eiwitrijke voedingsmiddelen, adviezen voor meer eetlust en enkele recepten. Energie- en eiwitrijke voeding Suggesties voor energie- en eiwitrijk Onze voeding bestaat uit verschillende boterhambeleg: stoffen. Eiwitten, vetten, koolhydraten, • mayonaise of kruidenboter in plaats van vocht, vitamines en mineralen. De eiwitten, vetten en koolhydraten leveren energie. Eiwitten hebben bovendien een belangrijke functie als bouwsteen. Wanneer gewichtstoename nodig is of bij ziekte, heeft het lichaam meer energie en margarine • volvette kaas (48+kaas), tomaat, ui onder de grill • een buitenlandse kaassoort zoals Brie of Camembert • worstsoorten als cervelaat, eiwitten nodig. Terwijl de eetlust van uw boterhamworst, smeerworst met augurk kind juist verminderd kan zijn. Hierdoor of tomaat valt uw kind gemakkelijk af of komt onvoldoende aan. • salade zoals tonijn-, kipkerrie- of zalmsalade • gekookt ei, roerei, omelet, of gebakken ei met spek en/of kaas Hoe maakt u dagelijkse maaltijden energie- en eiwitrijker? • ragout, een hamburger, kroket of knakworst • gebakken vis, haring of vis uit blik zoals Broodmaaltijd Besmeer de boterhammen van uw kind royaal met margarine of roomboter. Maak tonijn of zalm • pindakaas met hagelslag, suiker of banaan gebruik van energierijk beleg en varieer. Beleg het brood ook eens dubbel. Of verdeel de boterham in stukjes en versier deze met verschillende soorten beleg. 3 Energie- en eiwitverrijkt dieet voor uw kind De aanbevolen dagelijkse hoeveelheden per leeftijdscategorie: 1 - 3 jaar 4 - 8 jaar 9 - 13 jaar 14 - 18 jaar 50-100 gram 100-150 gram 150-200 gram 200 gram 1-2 opscheplepels 2-3 opscheplepels 3-4 opscheplepels 4 opscheplepels fruit 150 gram 150 gram 200 gram 200 gram 1½ stuk 1½ stuk 2 stuks 2 stuks brood 2-3 sneetjes 3-4 sneetjes 4-5 sneetjes 6-7 sneetjes aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten 50-100 gram 100-150 gram 150-200 gram 200-250 gram 1-2 aardappelen/ opscheplepels 2-3 aardappelen/ opscheplepels 3-4 aardappelen/ opscheplepels 4-5 aardappels/ opscheplepels melk(producten) 300 ml 400 ml 600 ml 600 ml kaas ½ plak ½ plak 1 plak 1 plak 10 gram 10 gram 20 gram 20 gram vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers 60 gram 60-80 gram 80-100 gram 100-125 gram margarine 10-15 gram 15-20 gram 20-25 gram 30-35 gram 5 gram/sneetje 5 gram/sneetje 5 gram/sneetje 5 gram/sneetje bak-, braad-, en frituurproducten, olie 15 g 15 g 15 g 15 g 1 eetlepel 1 eetlepel 1 eetlepel 1 eetlepel dranken ¾ liter 1 liter 1-1½ liter 1-1½ liter groente Bron: Voedingscentrum. 4 Denk ook eens aan mueslibrood, notenbrood, krentenbrood of bollen, rozijnenbrood, puddingbroodjes of • gebruik vette vlees- of vissoorten zoals een slavink, hamburger, gehakt of speklap, zalm of makreel. croissants. Deze broodsoorten leveren • wees scheutig met jus meer energie dan een boterham. • roer eens een extra klontje margarine, roomboter of een extra scheutje Alternatieven voor brood: olie, room of crème fraîche door de • een tosti met margarine, ham, kaas en aardappelen of groente ananas • flensjes of wentelteefjes • pap van volle melk met extra margarine, olie, ongeklopte slagroom, siroop of een schepje zuigelingenvoeding • vla, Griekse yoghurt, volle (vruchten) • voeg extra (geraspte) kaas, ham of spekjes toe aan de maaltijd • (vlees)sausjes, mayonaise of kant-enklare saus leveren extra energie • varieer met verschillende soorten nagerechten zoals vla, volle yoghurt, yoghurt of (vruchten)kwark met (on) volle kwark, Griekse yoghurt, pap, geklopte slagroom, siroop of suiker pudding, mousse, roomijs of vlaflip • maaltijdsoep of cup-a-soup met stukjes (stok)brood • garneer ook eens het nagerecht met wafels, lange vingers, puddingsaus, • pizza of hartige taart siroop, slagroom, fruit, hagelslag of • een warme maaltijd chocoladevlokken Warme maaltijd Tussendoortjes Geef uw kind dagelijks een warme Geef uw kind energie- en eiwitrijke maaltijd. Voor de afwisseling kunt u ook tussendoortjes. Dit mag overigens niet eens denken aan maaltijdsoep, hartige ten koste gaan van de eetlust van uw taart, pizza of stamppot. kind tijdens de hoofdmaaltijden. Geef een tussendoortje daarom bij voorkeur Suggesties voor een energie- en eiwitrijke halverwege de ochtend of middag en warme maaltijd: niet vlak voor de maaltijd. Ook is het • een samengesteld gerecht zoals een belangrijk om de tussendoortjes te ovenschotel of stamppot variëren. 5 Energie- en eiwitverrijkt dieet voor uw kind Suggesties voor energie- en eiwitrijke tussendoortjes: • beschuit, creamcracker, knäckebröd, een sneetje brood of een paar toastjes porties, schep liever nog een keer op. • Eventueel kan uw kind ook ’s middags warm eten als het ’s avonds moe is. • Geef voldoende tijd om te eten met met royaal margarine of roomboter en een maximum van ongeveer dertig ruim beleg minuten. Laat uw kind rustig eten en • ontbijtkoek of een (mini) krenten- of mueslibol met royaal margarine of roomboter • kaasstengel • milkshake of smoothie, vla, volle kwark of roomijs met slagroom goed kauwen. • Breng variatie aan. Wissel bijvoorbeeld koude en warme, zoete en hartige gerechten regelmatig af. • Fris-zure producten bevorderen over het algemeen de eetlust. Denk • blokjes volvette kaas en stukjes worst hierbij aan een klein glas vruchten- of • noten, (dop)pinda’s, studentenhaver, tomatensap, een (stukje) appel, augurk chips, slaatjes of andere snacks • (mini)repen zoals Mars, Snickers, Nuts, Twix, M&M’s of een stukje chocolade • cake, gebak of koek zoals een stroopwafel of gevulde koek of tomaat. Een kopje bouillon kan ook de eetlust opwekken. Geef deze producten ongeveer een half uur voor de maaltijd aan uw kind. • Het is belangrijk dat uw kind voldoende drinkt. Maar te veel suikerhoudende dranken nemen de honger weg. Geef uw Hoe maakt u eten aantrekkelijker voor uw kind daarom niet meer dan twee glazen kind? suikerhoudende dranken per dag. • Maak de maaltijd aantrekkelijk met bijvoorbeeld een leuke placemat, Recepten gekleurd servies, eigen bestek, een rietje of een fleurig servetje • Laat uw kind helpen met het bereiden van een maaltijd of tussendoortje. • Biedt 3 keer een hoofdmaaltijd aan en 2-3 keer iets tussendoor. Geef geen grote 6 Wentelteefjes, 4 stuks Kluts een ei met een kopje - 150 ml volle melk. Week hierin ongeveer vier boterhammen. Verhit in een koekenpan boter of margarine en bak hierin de wentelteefjes. Lekker met suiker en kaneel. • In plaats van yoghurt kan gebruikt worden gemaakt van slagroomijs, kwarksoorten, (slagroom)vla Een milkshake Het basisrecept voor een milkshake Maaltijdsoep voor vier personen bestaat uit 100 ml volle melk, 50 gram roomijs en een smaakmaker. Mix alle Ingrediënten: ingrediënten met behulp van een mixer, • 2 uien mengbeker of garde. • 2 teentjes knoflook • 1 prei Voor de variatie: • 250 gram champignons • Vervang de volle melk door volle • 6 tomaten yoghurt, volle kwark, hangop of umer. • Vervang het roomijs door vanille-ijs, • 5 eetlepels olijfolie • 1 theelepel paprikapoeder aardbeienijs, chocolade-ijs, mokka-ijs, • 1 theelepel basilicum caramel-ijs of yoghurtijs. • 1 theelepel oregano • Verschillende smaakmakers zijn fruit, • 1,5 liter bouillon limonadesiroop, vla, koffie, cacao, • een scheut room of crème fraiche honing, jam, ongeklopte slagroom, • peper en zout vanillesuiker • 75 gram figuurtjespasta Een smoothie Pel de uien en knoflookteentjes en snipper Doe de volgende ingrediënten in een deze. Maak de prei schoon en snij deze blender of keukenmachine: een kleine in fijne ringen. Maak de champignons banaan, een geschilde peer in stukken en schoon en snijd deze in plakjes. Ontvel 100 ml volle yoghurt, eventueel een snufje de tomaten en snij ze in stukjes. Verhit kaneel toevoegen. de olie in een pan en fruit hierin de uien en knoflook glazig. Voeg vervolgens de Voor de variatie: prei, champignons en tomaten toe en bak • Andere fruitsoorten als appel, alles een paar minuten mee. Doe daarna (diepgevroren) bosvruchten, aardbeien, de paprikapoeder, basilicum en oregano sinaasappelsap, kiwi, mango en de bouillon erbij en voeg hieraan een 7 scheut room of crème fraiche toe. Meer informatie Breng alles aan de kook. Laat de soep vervolgens op een laag vuur met het Hoe kunt u uw diëtist bereiken? deksel op de pan vijf minuten zachtjes Met vragen en/of voor het maken van koken. Voeg dan de pasta toe en laat een afspraak kunt u telefonisch contact de soep nog ongeveer tien minuten opnemen met de afdeling diëtetiek. zachtjes koken tot de pasta gaar is. Dat kan op werkdagen tussen 9.00 Breng de soep op smaak met peper en en 12.00 uur, telefoon (072) 548 3552. zout. Maak de soep energierijker door Op andere tijden kunt u een bericht het toevoegen van volvette (strooi)kaas inspreken op het antwoordapparaat. of soepballetjes. Spreek uw naam, geboortedatum en telefoonnummer duidelijk in. We bellen u dan terug. U kunt uw vraag Dieetpreparaten ook mailen naar dië[email protected] Komt uw kind ondanks uw zorg voor energie- en eiwitrijke maaltijden Diëtist: .............................................................................. niet of nauwelijks aan? Overleg dan met uw diëtist of het zinvol is om dieetpreparaten toe te voegen aan de maaltijden. Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T (072) 548 44 44 mca.nl/dietetiek mca.nl Datum: ..............................................................................