Overzicht Royal Society - Vrije Universiteit Brussel

Overzicht Royal Society
Uitvindingen en ontdekkingen
Vanwaar deze uitvindingen en ontdekkingen
Geschiedenis
Theorieën en stromingen
Belangrijkste namen:
 Hobbes
 Graunt
 Locke
 de Spinoza
 Petty
Uitvindingen en ontdekkingen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Galileo Galileï : valwetten , slingeruurwerk,...
Christiaan Huygens: golftheorie van het licht
Robert Hooke: spiraalwetten (veerconstante)
Isaac Newton: zwaartekrachtwetten, moderne natuurkunde
Robert Boyle: gaswetten
Robert Boyle, Denis Papin, James Watt: ontwikkeling
stoommachine
Johan Kepler: Wetten van de planeten
Blaise Pascal: barometer
Snellius: brekingswetten van het licht
…
Vanwaar deze uitvindingen en
ontdekkingen?
•
•
•
•
•
Nieuwe visie op de mens, natuur en leven
Proefondervindelijk experimenteren
Overboord gooien dogma’s van de kerk
Einde middeleeuwen: nieuw wereldbeeld en natuurvisie
Natuurwetenschappelijk model basis andere
wetenschappen
• Door uitvindingen: enorme uitbreiding van
waarnemingsmogelijkheden
• Groot vertrouwen in eigen oordelingsvermogen
• Commercieel ondernemersschap steeg in aanzien
Geschiedenis(1)
• Wetenschap sinds 1660 verstrengeld met Royal
Society
• RS vervult een belangrijke taak t.o.v overheid
• Adviserend en toezichthoudend orgaan
• Geen overheidsinstituut, maar privé-corporatie
• Overheid: financiële steun aan wetenschappelijk
onderzoek
Geschiedenis(2)
• 1645: burgeroorlogen in Engeland
• 10 universiteiten noodgedwongen stil
• Wetenschappers en filosofen zochten manier om
verder te werken
• “onzichtbare universiteit” opgericht in Londen
• Wekelijkse samenkomst
• Deze groep wetenschappers: J. Wilkins , J.
Goddard, R. Boyle, J. Wallis, C. Wren,...
• Discussiepunten: filosofie, astronomie, navigatie,
chemie, geometrie, natuurexperimenten
Geschiedenis(3)
• 1648-1649: Splitsing van de groep
• Deel naar Oxford (J. Wilkins, J. Wallis, J.
Goddard, samenkomst bij W. Petty, R.
Boyle)
• Deel bleef in Londen (de rest)
• 1659: Groep terug samen in Londen
Geschiedenis(4)
• Stichtingsdatum: 28 november 1660 (naamloos)
• Toenadering koning Charles II, sloot zich aan bij RS
• Wekelijkse afspraak: getuige natuurkundige
experimenten
• Officiële benaming Royal Society: 15 juli 1662
• 1663: naam veranderd: Royal Society of London
for Improving Natural Knowledge; koning Charles
II werd als stichter aangeduid
• 1710: voorzitterschap I. Newton: RS 2 eigen
huizen
Geschiedenis(5)
• Begin 17e eeuw: Kennis gebasseerd op grote namen
oudheid
• RS gaat zich hiervan distantiëren door observatie en
experimenten te laten primeren
• 1731: Nieuwe regel: elke kandidaat schriftelijk voorgesteld
en ondertekend door diegene die zijn kandidatuur
ondersteunen
• 1846: Beslissing: voortaan enkel “fellows” verkiezen op
basis van de verdienste van hun wetenschappelijk werk.
Voordien werkende wetenschappers en rijke amateurs
Geschiedenis(6)
• 1820: Nieuw beleid met strengere selectieprocedure
• Nieuwe professionele benadering: niet enkel geleerde
vereniging maar ook academie voor wetenschappers
• 1950: Overheid erkent dit. Toelage van £1000
• Hoewel dicht verbonden met overheid, RS nog altijd
autonoom
• 1860-1914: stijging activiteiten en nut van RS
• 20e eeuw: werk en personeel groeiden snel (vb.
Samenwerking UNESCO op natuurwetenschappelijk vlak)
Geschiedenis(7)
• In de meer dan 340 jaar van bestaan RS:
dezelfde doelen:
o Promoten dat het experiment en de observatie in
het wetenschappelijk onderzoek belangrijker zijn
dan autoriteit
o Streven naar wetenschappelijke samenwerking
van geleerden zonder grenzen op het vlak van ras
en geloof
Theorieën en stromingen(1)
• Begin 17e eeuw: Opkomst natuurwetten
• Gedeeltelijk gebaseerd op gedachten van
Aristoteles (rol van de ervaring als bron van
kennis)
• Middeleeuwse maatschappij: statisch
• Afzet hiertegen
Theorieën en stromingen(2)
• Alles in natuur: zekere balans
• Idee zorgde voor balansdenken
• Balansdenken: 4 grote punten die ook basis
vormen voor natuurkundig denken:
o Conservatieve opvatting: men denkt in termen van
stabiliteit, niet in termen van verandering (bewegingtegenbeweging-stabiliteit)
o Encyclopedisch, cosmologisch gedachtengoed: 1 groot
geheel
o Pantometrische visie
o Beleidsgericht denken
Theorieën en stromingen(3)
• Aantal wetten die men moet naleven, wetten die
het gezag en het goddelijke voorafgaan
• Maatschappelijke betrekkingen kunnen
georganiseerd worden onafhankelijk van het
religieuze denken en met een zekere autonomie.
• Stromingen beïnvloed door het NK-denken:
o Het positivisme
o De conflictsociologie
o Het evolutionisme
Belangrijkste namen:
Thomas Hobbes(1)
Hobbes(2)
• 1588-1679
• Oxford: scholastische filosofie
• 3 grote reizen: ontmoeting belangrijke
intellectuelen van zijn tijd
• Eerste reis: verruiming Franse en Italiaanse taal,
ontmoeting Francis Bacon
• Tweede reis: geometrie en filosofische inzichten
• Derde reis: ontmoeting filosofen o.a. Descartes
• 3-delig filosofisch werk: materie van het lichaam,
menselijke natuur en maatschappij
Hobbes(3)
• Italië: ontmoeting Galileo: Onder diens
invloed ontwikkelde hij sociale filosofie
door gebruik van principes van geometrie
en natuurwetenschappen
• Voor de burgeroorlog: vlucht naar Frankrijk
(gedurende 11 jaar)
Hobbes(4)
• Behoorde niet tot de RS
• “All these people have wounded me and are my
enemies”
• RS wou Hobbes wel tot lid benoemen:
MAAR:enkele problemen
• Tegenspraak in theorieën van R. Boyle en J. Wallis
• RS hoofdzakelijk Puriteinse lidmaatschap
(wetenschap kan het Christendom nooit
overheersen)
• Hobbes plaatste wetenschap steeds voorop
Hobbes(5)
• “Human volition is nothing but the determination
of the will by the strongest present desire”
• In de eerste plaats is iedereen elkanders concurrent
“homo homini lupus”
• “ State of War”
• De mens is een rationeel wezen, wil dus aan die
brute natuurstaat ontsnappen door rationale
gedragsregels, om vreedzaam samen te leven, op
te stellen
Hobbes(6)
• Natuurwetten
• De natuurstaat: mensen zijn fysische objecten met
mechanische termen, zelfs de gedachte
• Mens niet geneigd om zich aan natuurlijke wetten
te houden
• Om vreedzaam samen te leven moet er een
instantie zijn die de mensen controleert en straft
• Monarchie
Hobbes(7)
•
o
o
o
o
o
o
o
Belangrijkste werken:
“Leviathan”
“Elements of Law natural and politic”
“De Cive”
“First Draught”
“Corpore”
“Homine”
Autobiografie in het Latijn
Belangrijkste namen: John
Graunt(1)
Graunt(2)
• 1620-1674
• 1 van de eerste statistici: Politieke
aritmetica
• Auteur “Bills of Mortality”: collectie
geboorte- en sterftecijfers Londen
• Lid van RS sinds 1663
• Tijdlang burgemeester van Londen
Graunt(3)
•
o
o
o
Relevantie t.o.v. Sociologisch denken
Geen sociale theorieën maar empirisch werk
Pantometrie: alles kan gemeten worden
Beleidsgericht karakter van de
wetenschappen
o Politieke behoefte aan administratie
o Mark Twain: “There are 3 kinds of lies: lies,
damned lies and statistics”
Graunt(4)
•
o
o
o
o
o
o
Belangrijke bevindingen van Bills of Mortality:
4 periodes met grote plagen
Stad herstelt binnen de 2 jaren na plaag
Herstelling vooral te wijten aan immigrate
Er is geen vast stramien in ‘ziektejaren’
Hoe zieker het jaar, hoe minder vruchtbaar
Ontkrachting bijgeloof idee: kroningsjaar is
ziektejaar
Graunt(5)
• Belangrijkste werk:
o “Natural and Political Observations upon
the Bills of Mortality”
Belangrijkste namen:
John Locke(1)
Locke(2)
•
•
•
•
•
•
1632-1704
Grondlegger Engels empirisme
Politiek filosoof: invloed ontstaan liberalisme
Amerikaanse grondwet is door hem geïnspireerd
Grieks, retoriek, geneeskunde en redevoering
Goede kennis van oprichters RS, later zelf lid
Locke(3)
• Gedeeltelijk gebaseerd op Hobbes’ natuurtstaat en
sociaal maatschappelijk contract
• Elke mens is vrij en gaat zijn eigen individuele
belangen optimaliseren
• Eigendom gekoppeld aan arbeid
• Kennistheorie (onderzoek naar hoe het menselijk
verstand werkt om aan goede filosofie te doen)
Locke(4)
•
o
o
o
o
o
o
Belangrijkste werken:
“Essay Concerning Human Understanding”
“Two Treatises of Civil Governement”
“A Letter Concerning Toleration”
“Some Thoughts Concerning Education”
“The Reasonableness of Christianity”
“Vindications”
Belangrijkste namen:
Benedictus de Spinoza(1)
de Spinoza(2)
• 1632-1677
• Geboren in Amsterdam, Portugeese afkomst
• Ouders naar Nederland gevlucht voor
jodenvervolging
• Goede contacten met vele Christenen, nooit
bekeerd tot Christendom
• Schreef in het Latijn
de Spinoza(3)
• Werd als ketter (atheïst) beschouwd: Schreef
onder anonieme naam en vals uitgeversadres
(behalve 1 werk)
• Vond anonimiteit passen bij filosofische theorie
(vermijdde terwijl ook gevangenisschap)
• Velen wouden niet geassociëerd worden met de
Spinoza en vielen zijn werk aan
• Publicatie “Ethica” na zijn dood door zijn
huisbaas
de Spinoza(4)
•
•
•
•
Rationalistisch denker
Tegenhanger empirisme (Engeland)
Hij was tegen de bijbel
De enige niet-historische boodschap die de bijbel
nog bevat is een oproep tot naastenliefde en liefde
tot God. Deze liefde moet gerealiseerd worden
door het redelijk inzicht. Het godsbeeld moet zich
plooien naar de rede. God is centrum van de
wereld.
• God niet als persoon beschouwd, alles is God.
de Spinoza(5)
• De mens is altijd een egoïstisch wezen (ook
in staatsverband)
• Democratie: elke mens verantwoordelijk
• Niet monarchie: 1 persoon
• In tegenstelling tot visie Hobbes op staat
de Spinoza(6)
•
o
o
o
Belangrijkste werken:
“Ethica Ordine Geometrico Demonstrata”
“Tractatus Theologico-Politicus”
“Tractatus Politicus”
Belangrijkste namen:
William Petty(1)
Petty(2)
• 1623-1687
• Latijn, Griekse, wiskunde, geneeskunde, astronomie,
chemie
• Parijs: secretaris van Hobbes
• Beïnvloed door Hobbes’ politieke filosofie
• Ontmoeting Graunt
• Lid RS vanaf stichting (1662)
• Medisch onderzoek, statistieken, demografie en economie
(vooral praktische toepassingen)
• Vooral invloed in sociale wetenschappen
• 1673: Ierland compleet in kaart gebracht
Petty(3)
• Belangrijke econoom en demograaf
• Door Graunt veel aan statisctisch onderzoek
gedaan
• Beleidsvoorstellen door kwantitatieve,
empirische onderzoeksmethoden
Petty(4)
•
o
o
o
o
o
o
Belangrijkste werken:
“Polithical Arithmetic”
“Treatise of Taxes and Contributions”
“Treatise of Verbum Sapienti”
“The Political Anatomy of Ireland”
“Essays in Political Arithmetic”
“Quantulumcunque concearning money”
EINDE
DANK U VOOR UW AANDACHT