Dierenpraktijken nieuw

DP paardenspecial 2011_Dierenpraktijken nieuw 28-03-11 14:45 Pagina 28
n
Pasapercdiael
Voeding
De waarheid over
Voeding en welzijn
28
DP paardenspecial 2011_Dierenpraktijken nieuw 28-03-11 14:45 Pagina 29
Voor veel paardenliefhebbers is er niets zo mooi als paarden die genieten van weidegang.
De zon op hun glimmende vacht, alle ruimte voor vrolijke bokkesprongen en heldergroen,
en vooral mals gras om van te smullen. Gelukkig zijn steeds meer mensen zich bewust van
het belang van goed en genoeg ruwvoer. Krachtvoer krijgt intussen steeds meer de reputatie
slecht te zijn voor paarden, “want er zit zoveel suiker in”. Maar hoe zit het nu precies?
En hoe voer je je paard nu goed? Voedingsdeskundige Vincent Hinnen van Pavo legt uit.
nder suikers verstaan
we niet de geraffineerde
witte korrels die we zelf
in de koffie doen. We bedoelen de
koolhydraten in de voeding, die tijdens
de vertering worden afgebroken tot
kleine chemische structuren en uiteindelijk als glucosemoleculen worden
opgenomen in het bloed. Het lichaam
controleert steeds de suikerspiegel: de
concentratie van glucose in het bloed.
Door het eten van een suikerrijke
maaltijd, stijgt die spiegel en in de alvleesklier wordt dan insuline
aangemaakt. Onder invloed van
dit hormoon wordt het teveel aan
glucose omgezet in glycogeen,
dat in het lichaam kan worden
opgeslagen. Zo kan het later,
bij een tekort aan glucose,
weer worden ingezet. Glucose
is namelijk een van de belangrijkste energieleveranciers voor
het lichaam. Ook stimuleert insuline
de opname van glucose in de lichaamscellen. Een prachtig regelsysteem van
Moeder Natuur dus.”
“O
Ontregeld
“Het systeem kan echter ook ontregeld raken. Is de aanvoer van glucose
continu hoog, dan daalt het effect van
insuline en wordt de glucose niet meer
omgezet in glycogeen en niet meer opgenomen in de cellen. Dat wordt insulineresistentie genoemd, bij mensen
bekend onder de noemer diabetes type
2. Als gevolg daarvan blijft de suikerspiegel hoog maar wordt de glucose
niet meer verbrand en komt er dus
geen energie vrij. Eigenaren zien hun
paard lusteloos zijn en verhogen
meestal de hoeveelheid krachtvoer of
gaan supplementen geven (die meestal
ziekte hoefbevangenheid. Ook spierstijfheid, luchtwegproblemen en gewrichtsontstekingen worden in verband gebracht met insulineresistentie.
“Vermoed je dus insulineresistentie bij
je paard, wacht dan niet af en neem
contact op met je dierenarts!”
Voorkomen
Belangrijk is het dus om het aanbod van suikers in de gaten te houden.
“Vooral de hoeveelheid suikers in vers
voorjaarsgras wordt vaak onderschat,”
‘Ruwvoer is de basis en
voorziet in een groot deel
van de voedingbehoefte
van een paard’
een hoge concentratie suikers bevatten), waarmee de aanvoer van glucose
nog verder stijgt en het probleem almaar groter wordt,” vertelt Hinnen. De
gevolgen kunnen enorm zijn: insulineresistentie kan onder andere leiden tot
de levensbedreigende en zeer pijnlijke
aldus de voedingsexpert. “Zeker wanneer de nachten koud zijn, is de suikerconcentratie daarvan erg hoog.
Weidegang na het middaguur is daarom niet aan te raden. Let ook op de
hoeveelheid krachtvoer die je geeft.
Granen bevatten veel zetmeel, dat in
29
DP paardenspecial 2011_Dierenpraktijken nieuw 28-03-11 14:45 Pagina 30
het lichaam wordt afgebroken tot suiker. Ook suikers uit melassestroop
worden veel verwerkt in brokken en
muesli’s. Beweging is een belangrijk
facet bij het voorkomen van insulineresistentie. Veel beweging vraagt veel
energie, waarvoor glucose moet worden verbrand.” Ook bestaat er een erfelijkheidsaspect, vertelt Hinnen. “Bepaalde rassen blijken na onderzoek
meer aanleg te hebben voor het ontwikkelen van insulineresistentie. Het
gaat dan met name om sobere rassen,
die goed kunnen overleven op lage
hoeveelheden suikers, zoals Shetlanders, IJslanders en Welshpony's. Zij
worden al snel overvoerd met suikers
en lopen daarom meer risico dan bijvoorbeeld KWPN'ers.”
Mineralen en vitaminen
Naast suikers zijn ook vitaminen en
mineralen van belang om in de gaten te
en vitaminesupplementen worden gretig bijgevoerd. “Veel mineralen en vitaminen krijgen paarden gewoon binnen
met goed ruwvoer. Aan krachtvoer
worden vaak nog extra vitaminen toegevoegd. Op de verpakking staat precies wat het krachtvoer hieraan bevat.
Bij ruwvoer is
het lastiger de
precieze gehaltes te bepalen.
En het zijn belangrijke stoffen voor het lichaam, dus het is zaak om te weten
wat je paard binnen krijgt.” Op
www.pavo.nl vind je een tabel met de
belangrijkste mineralen en vitaminen
op een rijtje, met daarbij een korte toelichting over hun functie en de symptomen bij een tekort of juist overschot.
Twijfel je of jouw paard wel de juiste
hoeveelheden mineralen en vitaminen
binnen krijgt, neem dan contact op
met je dierenarts. Aan de hand van een
speciaal bloedonderzoek kan de precieze mineralenstatus worden bepaald.
‘Insulineresistentie kan onder andere
leiden tot de levensbedreigende
ziekte hoefbevangenheid’
houden. We weten allemaal wel dat vitaminen goed zijn voor de gezondheid
30
Vele kleine beetjes
Rollen is niet alleen een vorm van vachtverzorging, maar ook een teken dat het paard lekker in
zijn vel zit
Er zijn meer fysieke zaken waarmee je rekening moet houden als het
gaat om voeren. De paardenmaag is er
bijvoorbeeld niet op gemaakt grote
hoeveelheden in korte tijd te verwerken. Hinnen: “De inhoud is maar zo’n
vijftien liter en maagzuur wordt vrij
constant aangemaakt. De spijsvertering
van een paard is erop ingericht om vele
kleine beetjes te eten, verspreid over de
hele dag. Ze kennen geen dag- en
nachtritme zoals mensen. Eten, bewegen en slapen worden in de natuur
steeds met elkaar afgewisseld. Slapen