Kleinschalig wonen voor mensen met dementie

KLEINSCHALIG WONEN VOOR
MENSEN MET DEMENTIE
WETENSCHAP EN PRAKTIJK
SELMA TE BOEKHORST, PHD
INHOUD
• Achtergrond kleinschalig wonen
• Studies naar kleinschalig wonen
• Opzet en resultaten promotieonderzoek
• En de praktijk……
ACHTERGROND
• Zweeds initiatief uit 1979

Alternatief voor verzorgingshuis (!)
• In 1981 eerste kleinschalige woonvorm in NL
• In 2014 gouden standaard (?)
STUDIES (1)
Hilde Verbeek, promovenda
Maastricht University (2011)
STUDIES (2)
Trimbos-instituut
Monitor Woonvormen Dementie (2009 en 2011)
STUDIES (3)
• 2 onderzoeken naar concept
• 3 onderzoeken naar effecten
ONDERZOEK NAAR CONCEPT (1)
ONDERZOEK NAAR CONCEPT (1)
Te Boekhorst et al (2007), Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie (38), 17-26.
ONDERZOEK NAAR CONCEPT (2)
19 kleinschalige woonvormen en 7 moderne grootschalige
verpleeghuizen
Te Boekhorst et al (2011), International Psychigeriatrics (23), 1526-7.
ONDERZOEK: EFFECTEN
• Bewoners
• Familie
• Verzorgenden
DEELNEMENDE LOCATIES (1)
Voorwaarden kleinschalige woonvormen
• Maximaal zes bewoners
• Meer dan 200 meter van het verpleeghuis
• Clustering van maximaal zes woningen
• Er wordt dagelijks gekookt
• Gerealiseerd vòòr 1 januari 2003
DEELNEMENDE LOCATIES (2)
Voorwaarden grootschalige verpleeghuizen
• Gebouwd volgens bouwmaatstaf 1997
• Afdelingen met minimaal 20 bewoners
• Dependances met meer dan 60 plaatsen
• Geen verpleegunits in verzorgingshuizen
OPZET ONDERZOEK BEWONERS (1)
• Deelnemers
• 67 bewoners uit 19 kleinschalige woonvormen
• 97 bewoners uit 7 moderne grootschalige verpleeghuizen
• Meetmomenten
• Bij opname
• Zes maanden later
OPZET ONDERZOEK BEWONERS (2)
Uitkomstmaten:
Gemeten met:
Kwaliteit van leven
DQoL, Qualidem
Hulp bij ADL
IDDD
Sociale betrokkenheid
RISE uit de RAI
Gedrag
NPI-Q, RMBPC
Onrustmedicatie
Rapportages locaties
Vrijheidsbeperkingen
Rapportages locaties
Confounders:
Gemeten met:
Cognitieve status (niet bij IDDD)
MMSE
Leeftijd
Sexe
Baseline variabelen van de uitkomstmaten
zie boven
RESULTATEN ONDERZOEK BEWONERS (1)
Verschillen bij opname (!)
Bewoners van kleinschalig wonen hadden….:
• Betere cognitieve status
• Minder hulp nodig bij opname
En zij waren…..:
• Vaker vrouw
• Vaker alleen en thuiswonend
RESULTATEN ONDERZOEK BEWONERS (2)
Uitkomsten na zes maanden (na correctie voor confounding):
Verschil QoL:
•
Meer genieten van de omgeving (DQoL)
•
meer om handen hebben (Qualidem)
Te Boekhorst et al (2009), International Journal of Geriatric Psychiatry (24), 970-8.
OPZET ONDERZOEK FAMILIE
• Deelnemers
Mantelzorgers van de bewoners uit het vorige onderzoek
• Meetmomenten
• Bij opname
• Zes maanden later
• Uitkomstmaten
• Psychische gezondheid
• Zorgbelasting
• Ervaren zorgcompetentie
RESULTATEN ONDERZOEK FAMILIE
Uitkomsten na zes maanden:
Te Boekhorst et al (2008), Aging and Mental Health (12), 761-8.
OPZET ONDERZOEK VERZORGENDEN
• Wie doen mee?
• 183 verzorgenden in kleinschalig wonen
• 197 verzorgenden in moderne grootschalige
verpleeghuizen
• Wat willen we weten?
RESULTATEN ONDERZOEK VERZORGENDEN
Uitkomsten, eenmalige meting (!):
Te Boekhorst et al (2008), International Psychogeriatrics (20), 927-40.
CONCLUSIES UIT DE WETENSCHAP
Concept kleinschalig wonen:
•
Blijf lastig te definiëren en te behouden
Onderzoek bewoners:
•
•
Vooral veel verschillen bij opname
Kleinschalig wonen is (maar) iets beter
Onderzoek familie:
•
Opname lucht sowieso op
Onderzoek verzorgenden:
•
Werken in kleinschalig wonen lijkt leuker
EN DE PRAKTIJK………….?
Kleinschalig wonen als dogma
Maar……..
Het blijft (slechts) een middel om een doel te bereiken!
MET DANK AAN:
Onderzoeksgroep:
Dr. Marja Depla
Dr. Jacomine de Lange
Prof. dr. Anne Margriet Pot
Prof. dr. Jan Eefsting
Subsidiegevers: