Plan van aanpak uitwerking Rijnlandroute Zoeken naar balans Optimaal versie 1.0 Jeroen Traudes Henriëtte Noordhof juli 2012 1. Inleiding Op 27 juni heeft Provinciale Staten van Zuid- Holland een tracékeuze gemaakt voor Zoeken naar Balans Optimaal. LET OP: NIET ALLE INPASSINGEN HIERIN VERWERKT, BIJV. verlengde tunnel Voorschoten. 1 De Leidse gemeenteraad heeft het besluit van GS kunnen volgen. De gemeenteraad heeft de volgende inpassingsambities geformuleerd: 1. een zoveel mogelijk gesloten tunnelbak tussen het knooppunt Maaldrift en 2. 3. 4. 5. 6. 7. het spoor (passage Stevenshof); een alternatieve ontsluiting voor de bypass Oostvlietpolder, waardoor het groene karakter van de Oostvlietpolder zo veel mogelijk behouden kan blijven; ofwel ondertunnelde ofwel verdiepte en overkluisde aanleg door de Oostvlietpolder met een tunnelaansluiting op de A4; bij de reeds toegezegde afspraak om Knoop Leiden west ruimtelijk te optimaliseren, daarin de aansluiting Leiden-Zuid mee te nemen; het in stand houden van de waterverbindingen tussen Stevenshof en Papenwegse polder, via de bestaande weteringen; als compensatiemaatregel, het creëren van de groene / recreatieve verbinding tussen Vlietlanden en Cronesteyn, op te nemen; mocht de keuze vallen op de bypass Oostvlietpolder, dan moet er een oplossing worden gevonden voor de aanwezige sportvoorzieningen; De Tweede Kamer zal op 28 juni en 5 juli over de financiële middelen spreken. Dit projectplan heeft als doel de Leidse inzet in goede banen te leiden. Het projectplan gaat in op de te behalen resultaten, de organisatie die daarvoor nodig is, de planning en de kosten die dit alles met zich meebrengt. 2. Resultaat Het uiteindelijke te behalen resultaat is het realiseren van de Rijnlandroute, in de vorm Zoeken naar Balans Optimaal. Het Zoeken naar Balans Optimaal tracé ziet er als volgt uit: - Verdubbeling Tjalmaweg - 2 ongelijkvloerse aansluitingen bij Valkenburg - Uitbreiding en optimalisatie knoop Leiden west - Verbreding A44 - Volledige aansluiting Maaldrift, onderlangs (in tunnels) - A4-A44 2 x 2 rijstroken - Een verlengde tunnel bij Voorschoten - Een ligging langs de Vlietlanden in de Oostvlietpolder - Volledige aansluiting op de A4, bovenlangs - Parallelstructuur A4 De inpassing van de weg moet plaatsvinden met een hoge ruimtelijke kwaliteit. Met daarbij de in paragraaf 1 geformuleerde inpassingsambities van de gemeenteraad Om dit resultaat te behalen zijn er diverse subdoelen te behalen, waaraan meerdere activiteiten worden gekoppeld. Deze activiteiten moeten door de projectorganisatie worden uitgevoerd. 2 De deelresultaten zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9 10. 11. 12. Het zo goed mogelijk borgen van de kwaliteit van de ontwerp inpassingsplan en erop toezien dat de inpassingsambities voor Leiden worden meegenomen in de uitwerking van de plannen. Bij de variant Zoeken naar Balans gaat het in ieder geval om: inpassing Stevenshof, zo veel mogelijk gesloten tunnelbak inpassing Oostvlietpolder, zo veel mogelijk verdiept of ondertunneld, ook de aansluiting op de A4 Bij de optimalisatie Knoop Leiden West, ook aansluiting Leiden Zuid bekijken het in stand houden van de waterverbindingen tussen Stevenshof en Papenwegse polder, via de bestaande weteringen; het creëren van de groene / recreatieve verbinding tussen Vlietlanden en Cronesteyn, op te nemen; mocht de keuze vallen op de bypass Oostvlietpolder, dan moet er een oplossing worden gevonden voor de aanwezige sportvoorzieningen; Hiertoe wordt het document Visie Leidse Inpassing aangepast. Voor een verdere uitwerking per onderwerp zie de bijlage. Het onderzoeken van alternatieve ontsluiting voor de bypass Oostvlietpolder: zie plan van aanpak Verkenning Aansluiting Leiden- A4 Het vastleggen van de financiering via het regionaal investeringsfonds Eerste tranche en tweede tranche, met het nadenken en vastleggen van afspraken over aanbestedingsvoordelen (verminderen bijdrage, realiseren extra inpassingswensen) Onderzoeken van de mogelijkheden hoe om te gaan met Churchilllaan en middelen voor aanpassing kruising Churchilllaan – Haagse Schouwweg Het zoeken naar een oplossing voor de laatste boer van Leiden, W. vd Post Specifiek voor de Knoop Leiden West moet er een oplossing gevonden worden die voldoende verkeersoplossend vermogen heeft, maar ook voldoende recht doet aan de ruimtelijke kwaliteit die in dat gebied gewenst is. Het op elkaar doen aansluiten van de ontwerpen van het Leidse project Ontsluiting Leiden Bio Science Park, het realiseren van een ongelijkvloerse kruising bij de Plesmanlaan en de Knoop Leiden West. Een college- of raadsreactie op het voorontwerp Inpassingsplan Het in algemene zin onder de aandacht brengen van het Leidse belang bij de provinciale organisatie en erop toezien dat dit belang wordt meegenomen in de provinciale afwegingen. Het in algemene zin onder de aandacht brengen van het Leidse belang bij andere (overheids)organisaties die van belang zijn voor de Rijnlandroute, zoals de buurgemeenten, Rijkswaterstaat, het Hoogheemraadschap, zonder daarbij de goede relatie te verstoren Coördinatie Provinciale, gemeentelijke en Holland Rijnland-besluitvorming en communicatie. Coördineren dat de afspraken m.b.t. de Rijnlandroute meegenomen worden in de herziening van de BOII. Het is belangrijk hierbij aan te tekenen dat de provincie Zuid Holland de verantwoordelijkheid heeft voor het project. Het is een provinciaal project, vandaar 3 dat de Leidse inbreng zich vooral richt op het leveren van informatie en het zo goed mogelijk borgen van de Leidse belangen en het beïnvloeden van het provinciale proces. 3. De organisatiestructuur Bestuurlijk opdrachtgever: wethouder Bereikbaarheid, Robert Strijk Ambtelijk opdrachtgever: Chris de Vor Ambtelijk opdrachtnemers: Jeroen Traudes en Henriëtte Noordhof Leiden participeert in meerdere gremia. Op bestuurlijk niveau is de stuurgroep, waarin wethouders en gedeputeerde meningen uitwisselen. De wethouder Verkeer is bestuurlijk opdrachtgever binnen de gemeente Leiden en heeft namens de gemeente zitting in de stuurgroep. Stuurgroep PZH-Leiden Daarnaast wordt er een periodieke afstemming tussen de wethouder en de gedeputeerde voorgesteld, gezien de centrale rol die de gemeente Leiden speelt in het proces. Dit wordt bij voorkeur gezamenlijk met het HOV-dossier georganiseerd. Directieraad PZH-Leiden Omdat er de komende maanden veel uitgewerkt moet worden op de Rijnlandroute en het HOV is een ambtelijke directieraad ingesteld. Ook start in Leiden de aanbestedingsprocedure voor de Ontsluiting van het Bio Science Park (OBSP). Dit kruispunt valt binnen het ‘invloedsgebied’ van de Rijnlandroute. In deze directieraad zal de ‘integrale onderhandeling’ plaatsvinden. Vanuit Leiden zit hier de ambtelijk opdrachtgever in (Chris de Vor). Vanuit de Provincie zal voor de Rijnlandroute, Bert Driesse zitting nemen en voor het HOV, Leo Persoon. Frequentie: op korte termijn 1 x per 4 weken, kan later naar 1 x per 6 weken. Intern coördinatie overlegRLR en HOV Leden: Wim Mulder, Chris de Vor, Wieger Savenije, Leon de Laat, Manus Barten, Jeroen Traudes, Henriëtte Noordhof Frequentie: iedere maandag van 15-17 uur (vanaf 9 juli). Ambtelijk overleg PZH-Leiden De projectleiding van Leiden heeft tweewekelijks overleg met de projectleiding van PZH, op vrijdagochtend 8.30 uur. Daarnaast is er diverse bredere overleggen met de provincie: de algemene projectgroep Rijnlandroute (PZH), 1 x per maand. de projectgroep Knoop Leiden West (PZH) de projectgroep Inpassingsplan (PZH) Holland Rijnland Ambtelijk coördinatieoverleg As Leiden-Katwijk (Holland Rijnland), afstemming tussen HOV, Rijnlandroute, Valkenburg, Leiden Bio Science Park 4 Op niet reguliere basis vindt er overleg plaats met Holland Rijnland, en de regio gemeenten. Leidse projectgroep Inpassing Deelnemers: Leon de Laat, Wieger Savenije, Jeroen Traudes, Henriëtte Noordhof (RMB), Ruud Boetekees (REA/VM), Martijn Overing (REA/ORO), Eduard Dumas (IB), Karen Jansen (REA/Stadsruimte), Matt Reinders (ODWH) Deze projectgroep bereidt de provinciale projectgroep Inpassingsplan o.a. voor. Frequentie: 1 x per week, maandag 14.00 -15.00 uur. Interne organisatie en aansturing De organisatie, waarvoor de programmamanager Bereikbaarheid ambtelijk opdrachtgever is bestaat dus uit een algemeen projectleiding en uit bijdragen van meerdere vakinhoudelijke disciplines. De projectleiding bewaakt de samenhang en onderhoudt de relaties in de diverse verbanden. De vakinhoudelijke specialisten dragen op hun eigen terrein bij aan de Leidse en provinciale producten, die benodigd zijn voor in eerste instantie een gedegen afweging en in het vervolg hierop een kwalitatief hoogwaardig ontwerp. Dit kan schematisch worden weergegeven zoals in bijlage 1 (nog aanpassen) Intern vindt er periodieke afstemming plaats tussen de projectleiding van de Rijnlandroute en het management en de projectleiders van het programma Bereikbaarheid. De resultaten worden door het projectleiding teruggekoppeld richting ambtelijk opdrachtgever in een bilateraal overleg en bestuurlijk opdrachtgever in het periodiek overleg Bereikbaarheid. Het organisatieschema is in die zin niet uitputtend omdat de provincie haar planning voor de komend tijd nog niet bekend heeft gemaakt. Daarnaast ligt het in de lijn der verwachting dat beroep zal moeten worden gedaan op externe kennis. Het is goed mogelijk dat om bepaalde vragen te beantwoorden kennis en capaciteit in de eigen organisatie ontbreekt. De projectleiding kan om in deze leemte te voorzien externe opdrachten geven. De resultaten worden vervolgens besproken in de betreffende projectgroep. 4. Planning De provincie heeft nog geen uitgewerkte planning van het vervolgproces naar een ontwerp inpasssingsplan. Als vastgehouden wordt aan vaststelling van het ontwerp inpassingsplan in januari 2013 door GS, zien wij de volgende planning: 3 juli 4-14 juli 11 juli-5 sept besluitvorming voorontwerp inpassingsplan in GS informatiebijeenkomst voorontwerp inpassingsplan (raden en bewoners) Ter inzagelegging voorontwerp inpassingpslan en MER 2e fase 5 28 aug. sept.2012 B&W reactie op voorontwerp Inpassingsplan Horen gemeenteraden Uitwerken inpassingsambities Juni: aanpassen Leidse ambtelijke visie aan de hand van de geformuleerde inpassingsambities (Door Leon de Laat) Juli/augustus: uitwerken deelgebieden Stevenshof, Knoop West/A44 en Oostvlietpolder Hiervoor zullen inhoudelijke sessies worden georganiseerd September: uitkomsten van de 4 Leidse tracédelen bij elkaar brengen en die van Katwijk en Voorschoten en op basis hiervan tot een totale afweging komen Per tracédeel 1 a 2 varianten met beoordeling op ruimtelijke inpassing, kosten en verkeerskundig ontwerp. Oktober: November: November: dit voorleggen aan het college dit terugkoppelen aan de raad dit verwerken in het inpassingsplan Alle inpassingswensen die we hebben moeten landen in het inpassingsplan 8 januari 2013 Vrijgeven Ontwerp Inpassingsplan door GS 16 jan-27 feb Ter inzagelegging Ontwerp PIP 19 febr. Collegereactie juli 2013 besluit definitief Inpassingsplan PS Ter inzagelegging vaststellingsbesluit In het werkplan 2012 is de volgende capaciteit opgenomen: Daarvan is de stand per 1 juli 2012: Afdeling/team Discipline Ruimte- en Milieubeleid Projectleiding, Stedenbouw en Verkeerskunde Bestemmingsplan Onderwijshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Stadsruimte Sociaal- economische beleid Stadskennis Werkvoorbereiding Openbare Ruimte Aantal uren 1400 Gerealiseerd 200 ? Groen en landschap Economie 200 20 ? Economie Ingenieursbureau 50 100 1237 64 6 Verkeer en Wijkmanagement Monumenten en Archeologie Communicatie Milieudienst WestHolland Verkeersontwerp 600 236 Monumenten en archeologie Communicatie Lucht, geluid, externe veiligheid, enz. 50 2 100 In de planning moet ook ruimte opgenomen worden om de raad te betrekken. In ieder geval moet de raad de mogelijkheid krijgen een uitspraak te doen over: 5. het Voorontwerp Provinciaal Inpassingsplan de inpassingsambities, met hun ruimtelijke gevolgen en financiële consequenties, met elkaar afgewogen het Ontwerp Provinciaal Inpassingsplan Informatie en communicatie Op regelmatige basis, tenminste wekelijks worden de resultaten besproken met de ambtelijk- en bestuurlijk opdrachtgever. Met de provincie wordt maandelijks in de projectgroep Rijnlandroute gesproken en daarnaast is er tweewekelijks overleg. De frequentie van de overige projectgroepen is in hoge mate aan de provincie. De verantwoordelijkheid voor de informatievoorziening ligt bij het projectleiding. De communicatie wordt verzorgt vanuit het Programma Bereikbaarheid (Annelies Vlaardingerbroek en Cleo Vissers). 6. Kosten De Rijnlandroute is een provinciaal project. De realisatiekosten bedragen circa € 931 miljoen. Hier draagt de gemeente Leiden aan bij middels het Regionaal Investeringsfonds (€ 32.626.041,-). De financiering van de Rijnlandroute is geborgd middels landelijke-, provinciale en regionale financiering en maakt verder geen deel uit van dit projectplan. In de perspectiefnota (vaststelling 5 juli 2012) is een budget van € 400.000 aangevraagd voor de jaren 2013-2016). Een deel van de kosten zullen echter al in 2012 besteed worden, om de Leidse inpassingsambities gerealiseerd te zien in het Ontwerp Inpassingsplan. Er worden ook interne kosten gemaakt, bijvoorbeeld door het IB. Ook wordt een projectmedewerker geworven die uit dit budget betaald moet worden. Met financiën wordt gekeken hoe de middelen voorgefinancierd kunnen worden. Voor het onderzoek naar de alternatieve ontsluiting van Leiden aan de oostzijde van de stad is bij het raadsbesluit naar de Tracékeuze Rijnlandroute een apart budget van € 100.00 ter beschikking gesteld. 7 Bijlage: Uitwerking van de resultaten Optimalisatie Knoop Leiden West: initiatief provincie/Leiden Start: 5 juni 2012 Einde: 10 september Voorleggen aan bestuurders: 17 september Opnemen in OPIP: 1 oktober Resultaat: een alternatief ontwerp voor Knoop Leiden west die minder ingrijpt op het Leiden Bio Science Park en die hoeveelheid asfalt vermindert op de Plesmanlaan. Mogelijk stuurgroep besluit is benodigd. Opties Er zijn nog een paar serieuze optimalisatiemogelijkheden die we als vertrekpunt meenemen (de “groslijst”): 0. Verbeterde inpassing huidig ontwerp 1. Regionale verkeersstromen anders organiseren: a. noordelijke randweg Rijnsburg b. verbinding Maaldrift-N206 ten zuiden van Valkenburgermeer c. verbinding Maaldrift-N206 ten noorden van Valkenburgermeer (lange bypass) 2. Kruising anders organiseren a. doortrekken tunnel Plesmanlaan vanuit Leiden b. korte bypass 3. Snelheidsregime veranderen * effecten 80 kilometer-regime op (deel) A44 (incl. behoud afslag Leiden-zuid) 4. Effect van minder optimale doorstroming Gewijzigde voorwaarden In vergelijking met eerdere uitgangspunten voor de knoop west moet worden toegevoegd: In- en uitvoegen van HOV-busverkeer op de knoop i.p.v. vrijliggende baan over de Rijn. Aanpak Voor bovengenoemde varianten wordt in beeld gebracht 1. Wat dit betekent voor de verkeersstromen (Goudappel Coffeng) 2. Welke financiële consequenties dit heeft (in positieve en negatieve zin) 3. Milieu-effecten dit heeft 4. Welke weerstanden er zijn (omgevingsanalyse) Deze quick scan, af te ronden begin augustus, zou moeten leiden tot de uitwerking van de (twee) meest kansrijke varianten. De keuze van die varianten moet zorgvuldig 8 gemaakt worden. Hiervoor zou een expertteam bij elkaar geroepen kunnen worden met daarin vertegenwoordigd verschillende disciplines. De kansrijke varianten worden vervolgens uitgewerkt tot het niveau van schetsontwerp en begin september moeten worden voorgelegd aan de besturen met een advies van het expertteam. Het bestuur kan hierna de afweging maken, mede in relatie tot eisen en wensen op andere delen van het tracé. Na een formeel beslismoment eind september kan dan de variant worden uitgewerkt tot een voorlopig ontwerp. Betrokken partijen De direct betrokken partijen moeten allemaal aan tafel zitten. Dat zijn: - Provincie Zuid-Holland - Gemeente Leiden - Gemeente Oegstgeest - Gemeente Katwijk - Rijkswaterstaat - Universiteit Leiden (- Rijks Vastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf) * alleen bij uitwerken variant 1b - Wassenaar (?) De tijd is te krap om draagvlak te verwerven buiten de kring van meest direct betrokken partijen. Vandaar dat een expertteam nuttig is om de besluitvorming ook enig gezag te geven. De periode oktober-november zou gebruikt kunnen worden om te communiceren met andere belanghebbenden, zodat wellicht in het inpassingsplan nog rekening gehouden kan worden met eventuele opmerkingen vanuit die hoek. Planning De organisatie van de uitwerking visie op knoop west vraagt om een bijna militaire planning. Belangrijk is om het proces heel snel helder te hebben en de betreffende partijen en personen te organiseren. Begin augustus moet er een quick scan liggen. Begin september één of meerdere schetsontwerpen. Begin oktober besluit van college en GS. November besluit Gemeenteraad en PS. Stevenshof: initiatief Leiden Uitwerking van de inpassingsambities van de gemeenteraad: ‘” een zoveel mogelijk gesloten tunnelbak tussen het knooppunt Maaldrift en het spoor (passage Stevenshof)” Start: juni 2012 Einde: 1 september 2012 Resultaat: 3 ruimtelijke ontwerpen met kostenonderbouwing Voor de ligging van de Rijnlandroute bij de Stevenshof worden ruimtelijk, verkeerskundig en financieel de mogelijkheden weergegeven van een ondertunnelde of zo veel mogelijk verdiepte ligging van de Rijnlandroute. Er wordt een drietal opties uitgewerkt: - het huidige ontwerp (basisontwerp) 9 - een tunnel (maximaal ontwerp) - verlengde onderdoorgangen A44 en spoor (optimaal ontwerp) De mogelijkheden voor de afslag Leiden – Zuid worden hier in meegenomen Deelnemers: - Leidse werkgroep Inpassingsplan - PZH: n.t.b. - afstemming Wassenaar Oostvlietpolder: initiatief Leiden Uitwerking van de inpassingsambitie van de gemeenteraad ofwel ondertunnelde ofwel verdiepte en overkluisde aanleg door de Oostvlietpolder met een tunnelaansluiting op de A4; het creëren van de groene / recreatieve verbinding tussen Vlietlanden en Cronesteyn, op te nemen; de mogelijkheden worden ruimtelijk, financieel en verkeerskundig op een rij gezet. ruimtelijk en financieel Projecttrekker: Leon de Laat PZH: n.t.b. Overige partijen: Zoeterwoude, Leidschendam-Voorburg Alternatieve ontsluiting van Leiden aan de Oostzijde op de A4 Initiatief: Leiden Trekker: Wieger Savenije PZH: Arjan Gerritsen Start: juni 2012 Einde: december 2012 Resultaat: gemeentelijk kaderbesluit voor de verbetering van de aansluiting Leiden op de A4. Onderzocht wordt hoe de verkenning zich verhoudt tot het provinciaal inpassingsplan (Steven de Boer). Regionaal Investeringsfonds Resultaat: het bevestigen van de financiële bijdrages aan Holland Rijnland via het Regionaal Investeringsfonds. Het voorstel voor het Algemeen Bestuur zal zijn om de in 2007 gereserveerde € 37,5 miljoen uit de eerste tranche RIF beschikbaar te stellen en de in 2010 toegezegde extra € 37,5 miljoen vast te leggen. De Leidse bijdrage aan RIF 1 is € 12,2 miljoen en de toezegging voor RIF 2 is €16,3 + 4 = € 20.3 miljoen. Totaal draagt Leiden € 32,5 miljoen euro bij. Start: 4 september B&W: 27 september cie. LB 11 oktober Raad 31 oktober AB HR 10