Dilemma*s van Kapitaalseisen

Dilemma’s van Kapitaalseisen
Follow the Money, 9 december 2013
Agenda
-
Doel
Basics
Dilemma’s
Resolutie Richtlijn
Conclusie
JA, natuurlijk moeten we meer kapitaal
• Dat is op zichzelf ook geen discussie meer
• Basel III vs Basel II
• Van 4,5% naar 6% + toeslagen tot 5% = 11%
• En dat leidt tot lagere groei:
– OECD: -0,05% tot -0,15% per jaar
– BIS: -0,08% per jaar plus -0,09% voor elke extra %
kapitaal
Doel
• Moeten we meer doen dan Basel III?
• There is no such thing as a free lunch
• Dus er is geen makkelijke oplossing
Basics
• Risico’s
• Kapitaalseisen
– RWA
– LR
Risico’s
• Kredietrisico’s
– Default Ratio en Loss Given Default
• Operational Risk
• Market Risk
Kapitaalseisen
• RWA
– Risk Weighted Assets
•
•
•
•
•
Nul Risico: Cash, Staatsleningen
Laag Risico: Hypotheken
Medium: Investment Grade Corporates
High: SME
Ultra High: Equity Investments
RWA
• RWA
– Risk Weighted Assets
•
•
•
•
•
0%: Cash, Staatsleningen (Eurozone, AA+)
2%: Hypotheken
10%: Investment Grade Corporates
25-50%: SME
100%: Equity Investements
RWA
• Twee Methoden
– Standardised (Toezichthouder)
– Advanced Model (Bank -> Toezichthouder)
Leverage Ratio
• Basel III ‘Phase in’ =13,76 / 394 = 3,6%
• Basel III ‘Fully Loaded’ = 3,1%
Relevantie
Relevantie
• RWA
– Prikkel voor grootst mogelijke balans tegen laagste
RWA -> ‘Veilige Assets’
• LR
– Prikkel voor Beperkte Balans met hoogst mogelijke
Risico’s -> ‘Risky Assets’
De Uitdaging
•
•
•
•
•
Admati & Hellwig: 20% tot 30% LR
Klaas van Egmond: 18% LR
Boot/van Wijnbergen: Meer, meer, meer, NU
Ewald Engelen: 10% tot 12%
SLF/Benink: 5% EV + 5% AT1
• Kan dat? Zijn er ook nadelen?
Dilemma
• We willen
–
–
–
–
–
–
–
Veiliger Banken
Geen Subsidie meer
Een groeiende economie
Stabiele Inflatie ‘Below, but close to 2%’
Lagere Private Schulden -> Kleinere Bankensector
Voldoende kredietverstrekking
Goedkope kredietverstrekking
– Zijn die altijd met elkaar te verenigen?
Mythe of Werkelijkheid?
• Meer Kapitaal maakt kredieten duurder
• Meer Kapitaal maakt kredieten schaarser
• Meer Kapitaal is onhaalbaar
• Meer Kapitaal is makkelijk te realiseren
• Meer Kapitaal heeft geen nadelen
• Meer Kapitaal leidt tot meer krediet
Krediet Duurder?
Uitgangssituatie
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
Passiva
100Deposito's
200Obligaties
700Eigen vermogen
1000
600
370
30
1000
Funding Kosten
Deposito's
2%
Obligaties
5%
Totaal
Gemiddeld
12
18,5
30,5
3,05%
Rentemarge
Cost/Income Ratio
Risk Costs
Profit Before Tax
After Tax
ROE
1,50%
60%
0,50%
2,5
1,9
6,3%
LR naar 25%
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
Passiva
100Deposito's
200Obligaties
700Eigen vermogen
1000
500
250
250
1000
Funding Kosten
Deposito's
2%
Obligaties
5%
Totaal
Gemiddeld
10
12,5
22,5
2,25%
Rentemarge
Cost/Income Ratio
Risk Costs
Profit Before Tax
After Tax
ROE
2,30%
60%
0,50%
5,7
4,3
1,7%
Modigliani-Miller
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
Passiva
100Deposito's
200Obligaties
700Eigen vermogen
1000
500
250
250
1000
Funding Kosten
Deposito's
1%
Obligaties
3%
Totaal
Gemiddeld
5
7,5
12,5
1,25%
Rentemarge
Cost/Income Ratio
Risk Costs
Profit Before Tax
After Tax
ROE
3,30%
60%
0,50%
9,7
7,3
2,9%
Uitgangssituatie
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
Passiva
100Deposito's
200Obligaties
700Eigen vermogen
1000
600
370
30
1000
Funding Kosten
Deposito's
2%
Obligaties
5%
Totaal
Gemiddeld
12
18,5
30,5
3,05%
Rentemarge
Cost/Income Ratio
Risk Costs
Profit Before Tax
After Tax
ROE
1,50%
60%
0,50%
2,5
1,9
6,3%
De Rabo Oplossing?
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
Passiva
100Deposito's
200Obligaties
700Ledencertificaten
Eigen vermogen
1000
Deposito's
Obligaties
Leden
certificaten
600
340
30
30
1000
Funding Kosten
2%
5%
6,5%
Totaal
Gemiddeld
12
17
1,95
30,95
3,10%
Rentemarge
Cost/Income Ratio
Risk Costs
Profit Before Tax
After Tax
ROE
1,50%
60%
0,50%
2,5
1,4
4,6%
Krediet Schaarser?
Opdracht aan Banken: Verhoog LR
• Nadat alle ballast is verkocht:
• Drie opties
– Dividend Inhouden
– Kapitaal ophalen
– Activa zijde krimpen
Uitgangssituatie
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
Passiva
100Deposito's
200Obligaties
700Eigen vermogen
1000
600
370
30
1000
Funding Kosten
Deposito's
2%
Obligaties
5%
Totaal
Gemiddeld
12
18,5
30,5
3,05%
Rentemarge
Cost/Income Ratio
Risk Costs
Profit Before Tax
After Tax
ROE
1,50%
60%
0,50%
2,5
1,9
6,3%
Dividend Inhouden
• 1% LR = 10 miljard
• 220 miljard op te halen, 1.9 miljard winst per
jaar = 110 jaar
• Elke 1% LR duurt kleine 6 jaar
• Bij balansgroei van 1% per jaar onmogelijk
Kapitaal ophalen
•
•
•
•
•
Nederlandse Bankensector: 2300 miljard
1% LR = 23 miljard
Huidige LR Basel III fully loaded: ca 3%
Verhoging naar 5% vergt ca 45 miljard
Verhoging naar 20% vergt 400 miljard
• Marketcap Euronext Amsterdam:
ca 500 miljard, waarvan AEX 300 miljard
• En als balanstotaal met 1% per jaar groeit…
Kapitaal ophalen
• Van Wijnbergen/Boot:
“Is hartstikke makkelijk, in 2009 deed de VS het ook”
252 miljard Tarp direct recap door Overheid
200 miljard Redding Freddie Mac, Fannie Mae
175 miljard uit de markt, met overheidsgarantie
175 miljard = 1,3% balanstotaal of 0,9% GDP
In VS bankensector = 85% GDP
In NL Bankensector = 400% GDP
Price To Book
Kapitaal Ophalen
• Claimemissie
– Koers 20 euro, boekwaarde 30 euro, 1 miljard
aandelen, WPA 1,9 euro
– P/B 0,66, K/W 10,5
– Claim op 10 euro, 1 miljard aandelen
• Koers 10 euro, boekwaarde 20 euro, 2 miljard
aandelen, wpa 1
– P/B 0,5 K/W 10
Kapitaal Ophalen
• Claimemissie
– Koers 20 euro, boekwaarde 30 euro, 1 miljard
aandelen, WPA 1,9 euro
– P/B 0,66, K/W 10,5
– Claim op 5 euro, 1 miljard aandelen
• Koers 5 euro, boekwaarde 17,5 euro, 2 miljard
aandelen, wpa 1
– P/B 0,28 K/W 5
Kapitaal Ophalen
• Claimemissie
– Koers 20 euro, boekwaarde 30 euro, 1 miljard
aandelen, WPA 1,9 euro
– P/B 0,66, K/W 10,5
– Claim op 10 euro, 2 miljard aandelen
• Koers 10 euro, boekwaarde 25 euro, 3 miljard
aandelen, wpa 0,7
– P/B 0,4 K/W 14
Van Micro naar Macro
• Micro Finance kent geen Macro Economie
• Macro Economie kent geen Finance
Waarom een bank anders is
• GDP = M * V
Wat gebeurt bij Kapitaal ophalen door
een niet-financiele onderneming?
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
Passiva
100Deposito's Beleggers
200Deposito's Bedrijven
700Obligaties
Eigen vermogen
1000
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
300
300
370
30
1000
Passiva
100Deposito's Beleggers
200Deposito's Bedrijven
700Obligaties
Eigen vermogen
1000
200
400
370
30
1000
En wat bij een bank?
• Money Supply daalt
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
Passiva
100Deposito's Beleggers
200Deposito's Bedrijven
700Obligaties
Eigen vermogen
1000
Activa
Cash
Staatsleningen
Kredieten
Totaal
300
300
370
30
1000
Passiva
100Deposito's Beleggers
200Deposito's Bedrijven
700Obligaties
Eigen vermogen
1000
200
300
370
130
1000
Lange termijn effect van Kapitaalseisen
op groei Kredietverlening
• Maximale Balansgroei is altijd gelijk aan ROE bij
nul dividenduitkering
• Lagere ROE is dus lagere balansgroei
• En hoger kapitaal leidt tot lagere ROE
• Ideale Balansgroei is gelijk aan groei nominaal
GDP (Inflatie + Groei)
• Lange termijn ROE is dus minimaal 6% a 7%
gemiddeld
Mythe of Werkelijkheid
• Meer Kapitaal maakt kredieten duurder
• Meer Kapitaal maakt kredieten schaarser
• Meer Kapitaal is onhaalbaar
• Meer Kapitaal is makkelijk te realiseren
• Meer Kapitaal heeft geen nadelen
• Meer Kapitaal leidt tot meer krediet
Voorlopige Conclusie
• Zo makkelijk is het dus allemaal niet
• Keuzes, keuzes…
De Resolutie- en Bail-In Richtlijn
• Kapitaalseisen zijn maar de halve oplossing
• Als het minimum 20% is, wat doe je dan bij
19%?
Loss Absorbing Capital
• Winst
• Voorzieningen
• En dan pas kapitaal
Loss Absorbing Capital
Wat doet Staatssteun?
• Herstel vertrouwen door overmaat aan
solvabiliteitsinjectie
• Als bank door minimum zakt, waar dat ook
ligt, is vertrouwen weg
• Door minimum zakken is nl ALTIJD:
Onverwacht groot verlies
Solving TBTF
• TBTF los je op door failure mogelijk te maken
• Pre-crisis resolutie in essentie gelijk aan
regulier faillissement
– Doorstart onmogelijk
– Langdurige afhandeling
– Verlamming reële economische activiteiten
Resolutierichtlijn
•
•
•
•
Grote solvabiliteitsinjectie
Doorstart mogelijk maken
Snelle afhandeling
Doorgaan met reële economische activiteiten
Instrumenten
•
•
•
•
•
Separatie/Overname
Bail-In
Ex Ante resolutiefonds
Ex Post resolutiefonds
Staatssteun
Bail-In
• Alles, muv DGS gedekte deposito’s en secured
debt wordt bail-innabble
• Banken verplicht om Bail-Innable Debt uit te
geven (8% totaal, 5-3, 4-4)
• Bail-In kan afschrijving of conversie naar
aandelen zijn.
• Bij onvoldoende resultaat de resolutiefondsen
Waarom zouden we daar op wachten?
• Als NL alleen hogere eisen stelt,
– Concurrentieverstoring
– Vrije markt voor kapitaal verdwijnt
– Kapitaalseisen integraal onderdeel
resolutiemechanisme
– Toegenomen complexiteit voor MNB’s
– Monetaire transmissiemechanisme
Conclusie
• Dijsselbloem’s eis 4% LR is haalbaar met
dividend inhouding, zijn wel kosten aan
verbonden, maar beperkt
• Serieus kapitaal ophalen kan pas bij P/B > 1
• Resolutiemechanisme leidt tot hoger Loss
Absorbing Capital en lost TBTF op
• LR > 5% is nagenoeg onmogelijk cq selfdefeating
Stelling
• Kapitaalseisen moeten in relatie staan tot
risico
• Willekeurig hoge reserves zijn niet te
rechtvaardigen
• Een verband met historische verlies ratio’s
moet er dus altijd zijn
Relevantie
Radicale Oplossingen
• Directe Recap door ECB
• Debt/Equity Swap (Directe forced Bail-In)
• Overheidsgegarandeerde Claimemissies
• Of voor Nederland:
– Debt/Equity Swap via pensioenpremie/Kapitaal
– Lagere Private Schulden->Kleinere Banken
->Hogere LR
Gratis Bier
• Dat willen we allemaal wel
• Hogere kapitaalseisen op de eerste plaats
economische vraag maar politieke vraag:
• Welke afweging maak je tussen volatiliteit,
risico en groei
• En op korte termijn zijn er maxima
Dank
• Voor uw aandacht