Hoe sociaal zijn sociale vaardigheden? Op zoek naar een publieke

Hoe sociaal zijn sociale vaardigheden?
Op zoek naar een publieke houding
Job De Meyere
KHK- Lerarenopleiding Vorselaar
[email protected]
Ilse Geerinck
Centrum voor Wijsgerige Pedagogiek KULeuven
[email protected]
Aandacht voor sociale vaardigheden in het onderwijs
MINISTERIE VAN ONDERWIJS
AXENROOS - F. Cuvelier
Vakoverschrijdende doelen
op school:
* Leren leren
* Sociale vaardigheden
* Opvoeden tot burgerzin
* Gezondheidseducatie
* Milieu-educatie
“Sociale vaardigheden zijn alle gedragingen waarover
men als individu in onze maatschappij moet beschikken
om op een efficiënte en opbouwende wijze deel te
nemen aan het sociale leven, zowel op interpersoonlijk
als op familiaal en publiek/maatschappelijk niveau. De
voorgestelde sociale vaardigheden omvatten de
algemeen geldende omgangsvormen. In sommige
sociale groepen of in bepaalde omstandigheden kunnen
andere sociale vaardigheden efficiënt zijn.”
Ax: het vermogen om zich op
een bepaalde wijze
relationeel te gedragen.
De axenroos is een manier
om de gedragingen van mensen
te ordenen.
In die roos is niet alleen
de plaats belangrijk (pauw, uil, ...)
maar vooral ook de onderlinge relaties
(wisselwerking pauw/wasbeer - leeuw/kameel ...).
“Met het voorbeeld van de totemdieren bij de axenroos, krijgen de kinderen beelden en
woorden om hun gedrag te benoemen. Ze leren zichzelf beter kennen. Leren conflicten helder
bespreken. Ze leren dat al deze types van gedragingen goed zijn. Ze leren ook zien wanneer ze
de relatiewijze gepast of ongepast gebruiken.”
Sterke focus en aandacht voor het aanleren van sociale vaardigheden binnen het onderwijslandschap
Leren is de bewustwording van het eigen sociaal vermogen
Sociaal handelen is een uitwisseling (geven en nemen)
Het belang van zelf-kennis en reflectie: waar sta ik ten opzichte van de ander? - Hoe staat de ander ten opzichte van mij?
Sociale identiteit verwerven = toeëigening van en identificeren met sociale competenties
De sociaal vaardige is iemand die zich sociaal/publiek weet te gedragen: iemand die zich bewust is van het eigen sociaal vermogen en daarmee
aan het werk gaat, d.i. sociale relaties aangaan waardoor men zijn/haar sociale competenties kan vergroten.
Hoe sociaal zijn sociale vaardigheden?
SOCIALE VAARDIGHEDEN ALS EEN INDIVIDUEEL VERMOGEN OF
KAPITAAL
Sociaal kapitaal:Ten gelde maken van sociale competenties
Competentie: inzetbaar en transfereerbaar naar andere context
Valideren („valuta‟): waarde toekennen, waarde ontstaat maar door het in te
zetten en productief te maken
Voorwaarden voor transfer en productie van waarde:
Vrijkomen van afgezonderde bestemming (geen vaststaand
karakter/natuurlijke eigenschap/bestemming, bv. het luie kind).
Waarde als (sociaal) toegekende en toegevoegde waardering (zich
begeven op een markt).
HET SOCIALE ALS SOCIALE
Het sociale als sociale denken
Transfer impliceert het vrijmaken
Vrij gebruik (zonder doelstelling of criteria)
Iets dat nog niet toegeëigend, noch bestemd is: noch behoort tot het
private, noch tot de sociale sfeer.
Herdenken van het sociaal/publieke als publieke:
Niet als een uitwisseling en toe-eigening van sociaal kapitaal,
maar als zuiver medium/pure transfer.
Sociale is geen apart domein met toegangsprocedures
FACE als een positieve mogelijkheid
School als toegangspoort tot het sociale:
Toegang tot het sociale domein moet verworven worden.
Het sociale domein verschijnt hier als een apart domein.
Bruno Latour: geen aparte sociale sfeer/assemblage van het sociale
Bv.: niet de sociale sfeer van de school, maar de school is zelf de
constructie en assemblage van het sociale
Het mediëren tussen prive en sociaal (procedures, legitimatie)
Het sociale moet geïnstalleerd worden: „iets‟ moet in de sociale sfeer
gebracht worden.
„Private‟ eigenschappen wordt sociaal gevalideerd (bv.portfolio).
Sociale verwachtingen worden ge-privatiseerd of toegeëigend
(individuele behoefte).
De school als FACE („Blik‟)
De school als zuivere transfer
De openheid bewaren („Bewaarschool‟)
= het publieke als publieke (geen publiciteit: valideren)
Sociaal handelen: handelen zonder doel, zonder waarom
Geen doel buiten de school
De plaats van de simultas (het gelijk-tijd-ig-zijn)
Het beeld van de school IS de school
(„no-thing behind the image‟)
Zorg voor elke leerling als „beginner‟: leerling valt niet samen met zijn
sociaal vermogen/kapitaal, maar met het vermogen om te beginnen.
BESLUIT: HET SOCIALE ALS DOMEIN -> TOEGANGSPOORT
BESLUIT: HET SOCIALE ALS ‘FACE’