Torbeyns_Wiskundedidactische kennis

De wiskundedidactische
kennis van toekomstige
kleuterleid(st)ers in
Vlaanderen
Joke Torbeyns, Fien Depaepe, & Gwen Verguts
KU Leuven
Inleiding - 1
• Professionele kennis van leerkrachten (Shulman, 1986):
unieke en onderscheidende positie van “vakdidactische
kennis”
• Vakdidactische kennis
o Definitie
1.
2.
o
Instructiestrategieën en representaties
Misvattingen en moeilijkheden lerende
Belang
Kwaliteit onderwijs en leerresultaten lerende
Ook domein wiskunde
Inleiding - 2
• Echter
o
Vakdidactische kennis domein wiskunde (toekomstige)
kleuterleid(st)ers – algemeen/internationaal?
→ uitzondering: KomMa project Dunekacke en collega’s (2016,
Duitsland)
Vakdidactische kennis domein wiskunde (toekomstige)
kleuterleid(st)ers – Vlaanderen?
o Gevolgen voor opleiding en bijscholing – ook in
Vlaanderen
↓
• Doel: in kaart brengen van wiskundedidactische kennis
toekomstige kleuterleid(st)ers Vlaanderen
o
Ontwikkeling toets: kader - 1
• Vakdidactische kennis: 2 dimensies
1.
2.
Instructiestrategieën en representaties
Misvattingen en moeilijkheden lerende
• Ontwikkelingsdoelen wiskunde kleuteronderwijs
Vlaanderen: 3 domeinen
1. Getallen
2. Meten
3. Ruimte
Ontwikkeling toets: kader - 2
Domein
Vakdidactische kennis
Instructiestrategieën en
representaties
Moeilijkheden en
misvattingen lerende
Getallen
4 items
4 items
Meten
4 items
4 items
Ruimte
4 items
4 items
Instructiestrategieën: getallen
Instructiestrategieën: meten
Instructiestrategieën: ruimte
Misvattingen lerende: getallen
Misvattingen lerende: meten
Misvattingen lerende: ruimte
Toekomstige kleuterleid(st)ers
• 296 studenten professionele bachelor leerkracht
kleuteronderwijs (5 ♂; drie instellingen)
o 174 studenten 1ste jaar
o 59 studenten 2de jaar
o 60 studenten 3de jaar
• Collectieve toetsafname, einde 1ste - begin 2de semester
• Resultaten
o > 70% correct in elk opleidingsjaar, variatie is beperkt →
beperkte groei doorheen lerarenopleiding
o Groei tussen 1ste en 2de, maar niet tussen 2de en 3de
opleidingsjaar
Wiskundedidactische kennis: opleidingsjaar
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Jaar 1
Jaar 2
Jaar 3
Wiskundedidactische kennis: dimensie
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Jaar 1
Jaar 2
Instructiestrategieën
Misvattingen lerende
Jaar 3
Wiskundedidactische kennis: domein
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Jaar 1
Jaar 2
Getallen
Meten
Jaar 3
Ruimte
Wiskundedidactische kennis: domein
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Jaar 1
Jaar 2
Getallen
Meten
Jaar 3
Ruimte
Expertenpanel
• 8 experten
Lerarenopleiding
o Onderwijsinspectie
• Beoordeling inhoud en relevantie toets
o Meeste items door meerderheid experts inhoudelijk
correct en relevant beoordeeld
o Evenwel
o
1. 5 items meer dan 1 domein
2. 3 items herformulering vraag / antwoordmogelijkheden
3. Vraag tot toevoegen items die inhoud ontwikkelingsdoelen
overstijgen (o.a. probleem-oplossen, differentiatie)
Besluit
• Verdere ontwikkeling toets op basis van expertenpanel
• Wiskundedidactische kennis toekomstige kleuterleid(st)ers
Vlaanderen:
o Relatief hoge scores in elk opleidingsjaar, beperkte
groei doorheen lerarenopleiding
o Enkel groei tussen 1ste en 2de jaar
• Alle studenten 1ste jaar
• Stage-ervaringen in relatie tot ontwikkeling vakdidactische kennis
2de en 3de jaar (evenwel: timing praktijkstage 3de jaar)
o
o
Beperkte ontwikkeling dimensie misvattingen
Beperkte ontwikkeling domein meten
Stellingen
1. De beperkte ontwikkeling in PCK tussen het 2de en 3de
opleidingsjaar is verrassend, vermits PCK zich vooral
ontwikkelt op basis van stage- en onderwijservaringen.
2. De beperkte ontwikkeling in PCK voor het domein meten
is niet verrassend gezien de beperkte aandacht voor dit
domein in de opleiding.
3. De resultaten van onderzoek naar PCK op het domein
van wiskunde bij (toekomstige) kleuterleid(st)ers bevatten
belangrijke informatie voor de inhoudelijke invulling van
de opleiding en bijscholing op dit domein.