LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Melissa De Cooman Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: Aardrijkskunde / Fysica Stagebegeleider DLO: Mevr. Verstappen School: Paridaens Les gegeven door: Melissa De Cooman Onderwijsvorm: ASO Vak: Aardrijkskunde Richting: Onderwerp: Waterproblematiek Tigris en Eufraat Klas: Vakmentor: Mevr. Knapen Lokaal: Datum/Data: Aantal leerlingen: Lesuur/-uren: BEGINSITUATIE & DIDACTISCHE VERANTWOORDING Verantwoord, vanuit de beginsituatie, waarom je de les op deze manier aanpakt. Je kan onder andere verwijzen naar: algemene didactische principes, vakdidactiek, ontwikkelingspsychologie, situationele beginsituatie, verwachtingen van mentoren, eigen doelstellingen,… Ik start de les met een herhaling (herhalingsprincipe). Ik heb hiervoor gekozen, omdat deze les verder bouwt op de leerstof die vorige les aan bod is geweest. Het conflictgebied Eufraat – Tigris wordt eerst gesitueerd op kaart. Hiervoor zet ik de kaart dat de lln moeten aanvullen in hun wb op de ppt. Op die manier kunnen ze goed volgen waar we bezig zijn. De situering gebeurt via een OLG. Het conflict wordt opgelost via de werkvorm ‘mysterie’. Ik heb een mysterie gemaakt over een gezin dat aan landbouw doet, maar naar de stad moet verhuizen. De lln moeten in groep via kaartjes het mysterie oplossen. Dit doen ze door de verbanden tussen de kaartjes te zoeken en deze op een groot blad te kleven. Ik heb voor deze werkvorm gekozen, omdat de lln op die manier actief met het onderwerp bezig zijn (activiteitsprincipe), maar toch op een iets wat speelse manier. Ik probeer ze zo te motiveren om mee te werken. Ook ben ik er van overtuigt dat op die manier de leerstof beter blijft hangen bij de lln. Ik voorzie voor het groepswerk een timer. Zo kan ik er niet te veel tijd mee verliezen en weten de lln dat ze moeten door doen. De nabespreking van het mysterie is via een OLG, daarbij wordt ook het wb verder aangevuld. Ik sluit de les af met de cartoon waar de les ook mee is begonnen. Het is hier bij de bedoeling dat de lln nu de cartoon kunnen plaatsen bij het thema ‘spanningen tussen regio’s’. EINDTERMEN & LEERPLANDOELEN Situering in de eindtermen: (Vakoverschrijdend en/of vakgebonden) Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde 2de graad ET 11: op een eenvoudige manier de impact verklaren van: - politieke invloedsfactoren op kenmerken van aardrijkskundige entiteiten Leerstofthema: 4.7 Spanningen en ecologische problemen binnen regio’s Leerplandoelstellingen 1.3 Op een eenvoudige manier aantonen hoe politieke spanningen tussen landen de waterschaarste beïnvloeden. Didactische wenken De spanningen tussen Israël en Palestina om het Jordaanwater en om de watervoorraden van Cisjordanië (Westelijke Jordaanoever), tussen Soedan en Egypte om het Nijlwater, tussen Turkije en Syrië en Irak in het Tigris en Eufraat bekken zijn mogelijke voorbeeldstudies. Grootse voorbeelden van waterprojecten kunnen gebruikt worden om het thema water te introduceren (bv. Libië, de uitdroging van het Aralmeer, Turkije …). Situering in het leerplan: Leerplan aardrijkskunde 2de graad ASO van het VVKSO, leerplan aardrijkskunde 2de graad, Brussel, 2012, D/2012/7841/002 ALGEMEEN LESDOEL - De leerlingen kunnen de politieke spanningen in het stroomgebied van de Eufraat en Tigris in eigen woorden verklaren. SCHOOLAGENDA (Van de leerlingen. Verwijs naar het werkblad en/of de pagina’s in het werk- en/of handboek.) Thema 2: Spanningen en ecologische problemen in regio’s, hoofdstuk 1: water in de Arabische wereld, rivieren in de conflictgebieden: Eufraat en Tigris, wb p. 44-47 BRONNEN (Noteer alle gebruikte bronnen, volgens BIN.) Boeken - CALLEMEYN, J., VANDERHALLEN, D., en VAN HECKE, E., Algemene wereldatlas, Plantyn, Mechelen, 2012, 191 pagina’s. - NEYT, R., VAN BROECK, C., VAN CLEEMPUT, A. en VERSTAPPEN, H., Geogenie 4, De Boeck, Berchem, 2011, 136 pagina’s. - RONDEAUX, B., SLOOTMANS, T., VAN BOVEN, M., WAUTERS, J., Werkmap Aardrijkskunde 4, Wautersvan Boven BVBA, 2011, 190 pagina’s. - VANKAN, L., VAN DER SCHEE, J., Leren denken met aardrijkskunde, Nijmegen, 2013, 184 pagina’s. Websites - ONLINE STOPWATCH, 15 minutes, internet, 25/10/2014, (http://www.onlinestopwatch.com/timer/15minute/). LEERMIDDELEN & MEDIA In lokaal aanwezig - krijtbord - computer + beamer - atlas Door lesgever mee te brengen - digitale presentatie - kaartjes mysterie - grote bladen - lijm - stiften Didactisch lesontwerp KRACHTIGE LEEROMGEVING Leerdoelen De lln kunnen… Lesfasen & timing Instapfase Herhaling (3 min) Lesfase 1: Situering Tigris / Eufraat (10 min) Eufraat en Tigris aanduiden op kaart (C3) De landen opnoemen die deel uitmaken van het stroomgebied (C2) De landen aanduiden waar het brongebied, middenloop en de benedenloop van de rivieren stroomt (C3) Lesfase 2: Conflict Eufraat / Tigris (40 min) Samenwerken (A3) Onderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud Nog te bepalen, hangt af tot waar les geëindigd is. Voordat we dit conflict kunnen bekijken, gaan we eerst het stroomgebied van de Tigris en Eufraat situeren op kaart. Wb p. 44-45 Wb p. 44 - 45 Ppt OLG: Situering Waar stroomt de Eufraat? Waar stroomt de Tigris? Welke landen maken deel uit van het stroomgebied van deze rivieren? Deze mag je onderstrepen op de kaart. In welk land liggen de bronnen van deze rivieren? Krijgt dit land veel of weinig watertoevoer? Verklaar a.d.h.v. de klimatogrammen. In welke landen ligt de middenloop en de bijrivieren? Krijgen deze landen veel of weinig watertoevoer? Verklaar a.d.h.v. de klimatogrammen. In welke landen ligt de benedenloop van de rivieren? Krijgt dit land veel of weinig watertoevoer? Verklaar a.d.h.v. de klimatogrammen. Conflict: Mysterie Nu dat we weten waar de Tigris en Eufraat gesitueerd zijn, is het tijd om te kijken wat het conflict in deze regio is. Daarvoor gaan jullie het volgende mysterie oplossen (ppt). Ppt Om het mysterie op te lossen ga ik jullie Grote bladen, verschillende kaartjes geven. Jullie zullen verbanden lijm, stiften tussen deze kaartjes moeten vinden om het mysterie Situering Eufraat en Tigris Stroomgebied Eufraat en Tigris: Turkije, Syrië, Irak, Saudi-Arabië, Koeweit en Iran. Brongebied: Turkije Middenloop: Syrië en Irak Benedenloop: Irak Conflict Eufraat – Tigris Turkije is grote waterleverancier. Door het GAP (Zuid-Anatolië plan) wil Turkije de streek helemaal ontwikkelen. Men bouwt 22 dammen en 19 elektriciteitscentrales. Hiermee kan men 1.7 miljoen hectare landbouwgrond irrigeren. Gevolg GAP: het debiet van de Eufraat en de a.d.h.v. infobronnen het conflict Eufraat – Tigris onder eigen woorden brengen (C3) op te lossen. Het is de bedoeling dat jullie de kaartjes op een groot blad kleven en op die manier de relaties tussen de kaartjes weergeven en zo het mysterie van gezin X op te lossen. Jullie mogen per 4 werken en krijgen hier 15 min de tijd voor. Tigris daalt. In de zomermaanden dreigt de Eufraat in Syrië droog te vallen. Timer Nabespreking mysterie Welke groepje heeft het mysterie kunnen oplossen? Leg uit. Wat doet Turkije? Wat is het gevolg? Turkije wil eveneens dat de Koerden ( leven verspreid over Turkije, Syrië, Irak en Iran) niet onafhankelijk worden. Compromis tussen Turkije en Syrië: Syrië krijgt in ruil voor de stopzetting van haar steun aan de Koerden water. Ondertussen bouwt Syrië ook dammen op de Eufraat. Bij de Tigris geldt net hetzelfde verhaal. Nu dat jullie weten wat het conflict is, gaan we het wb invullen. Wb p. 45-47 De problematiek rond de Orontesrivier in eigen woorden uitleggen (C3) De problematiek tussen Irak en Iran uitleggen (C3) Welke 3 landen hebben de grootste oppervlakte binnen het stroomgebied? Welke 3 landen zijn voor hun watervoorziening het meest afhankelijk van deze rivieren? Als je eens denkt aan de lessen geschiedenis, waar ontstaan er steden? Dit is ook zo bij de Eufraat en de Tigris. De tekst p. 46-47 hebben jullie verwerkt in het mysterie. Jullie kunnen deze thuis ook nog eens nalezen. Turkije heeft een eenzelfde houding t.o.v. de landen van het stroomgebied van Tigris en Eufraat als Egypte voor de landen van het stroomgebied van de Nijl. Toch is er een verschil, welk ? Wat zijn hiervan de gevolgen? Hoe gebruikt Turkije het water als politiek wapen? Er is nog een andere rivier dat voor spanningen zorgt, namelijk de Orontesrivier. Door welke landen stroomt deze rivier? Welk probleem zou deze rivier met zich meebrengen? Tip: denk aan de plaats waar deze ontspringt en uitmondt. Hoe vormt de Orontes een argument van Turkije tegen Syrië? Een gelijkaardig probleem doet zich voor tussen Irak Ppt Problematiek Orontesrivier Orontesrivier ontspringt in Libanon en vloeit door Syrië naar Turkije. Libanon en Syrië gebruikt de rivier voor irrigatie. Ook heeft Syrië 2 dammen. Op die manier krijgt Turkije maar een klein deel van het water. Dit terwijl Syrië Turkije ervan beschuldigt het water van de Eufraat tegen te houden. Problematiek Irak – Iran Iran heeft een dam op een bijrivier van de Tigris zodat er nu watertekort is in NoordIrak. en Iran. Welk probleem zou dit kunnen zijn als je kijkt naar de dammen op het grondgebied van Irak? Lesfase 3: Besluit Besluit Hoe kun je de zin ‘Water is het nieuwe zwarte goud van het Midden-Oosten verklaren? Opmerkingen i.v.m. bijlagen: Steeds kopie toevoegen van ingevuld werkblad of -boek. Indien gebruik gemaakt wordt van transparanten of digitale presentatie: handouts toevoegen (verkleind, zwart/wit). Indien de klasopstelling gewijzigd wordt: plan en/of omschrijving toevoegen. BORDSCHEMA Conflict Eufraat – Tigris Bouw dammen Turkije (GAP) Andere landen vb. Syrië te kort aan water politiek wapen