"Een kind moet vooral kind kunnen zijn"

Kinderboek vertelt het verhaal van een ouder die kampt met psychische problemen
"Een kind moet vooral kind
kunnen zijn"
Hoe leg je aan een kind uit dat papa of mama kampt met een verslaving of depressie? Psychische
problemen van ouders hebben hun weerslag op de ontwikkeling van kinderen. Steven Gielis maakte met Huishouden vzw een kinderboek dat deze situaties herkenbaar en bespreekbaar maakt.
De papa van Fien zit met zijn hoofd in
de wolken. Soms is het mistig, soms zijn
de wolken opgelucht. De mensen praten
over die 'rare papa' van Fien. Fien stelt
zich veel vragen. Maar ze wil ook de wolken van papa laten verdwijnen...
Tijdig begrijpelijke antwoorden bieden,
kinderen versterken en een toekomst
bieden, dat willen we met Huishouden
vzw bereiken.”
Zo gaat de korte inhoud van Hoofd in
de wolken, een voorleesverhaal voor
kinderen vanaf vier jaar, een leesverhaal
voor oudere kinderen tot negen jaar. Het
verhaal gaat dieper in op de kenmerken
van psychische problemen, de mogelijke
effecten ervan binnen de gezinscontext en
de gevoelens van het kind met een ouder
die kampt met psychische problemen.
De illustraties komen van Sarah Menheere, de tekst werd bedacht door Steven
Gielis. Hij is lector Orthopedagogie en
voorzitter van Huishouden vzw, een organisatie die zich richt naar kinderen van
ouders met psychische problemen. Naast
tools (boeken, spellen) en projecten
creëerden ze ook de informatieve website
www.ikmaakdeklik.be, een wegwijzer
die leidt naar informatie, lotgenoten en
partners in de hulp.
Steven Gielis: "Toen ik in de jeugdhulp
werkte, begeleidde ik vaak gezinnen waar
het minder liep. De problematiek van een
ouder die kampt met psychische problemen kwam regelmatig voor. Uiteraard
heeft zo’n situatie gevolgen voor het kind.
Het stelt zich immers een pak vragen:
is het mijn schuld? Is het besmettelijk?
Vragen met een negatieve kleur die een
rol kunnen spelen in hun ontwikkeling.
14
Steven Gielis (Huishouden vzw)
"Kinderen van ouders met psychische
problemen vormen een grote risicogroep
binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Tussen de 30 en 70 procent ontwikkelt
later zelf ernstige problemen. Die kunnen
gevolgen hebben voor de eigen mentale
gezondheid of leiden tot schooluitval en
beperkte sociale vaardigheden.”
Zorgen voor een ouder
Samen met de auteur bladeren we door
het boek. Steven staat een paar keer stil
bij cruciale tekeningen. We zien papa
beer hoog in een boom terwijl beneden
de mama hem toeroept en het kind
met een doos vol boodschappen in de
handen staat. "Zo’n gezin staat wankel”,
zegt Steven. "Sommige ouders zullen de
rol van de partner overnemen, maar er
zijn ook kinderen die de nood voelen om
te zorgen voor hun ouder. Uiteraard is het
niet erg als dat af en toe eens gebeurt.
Het wordt wel een probleem als kinderen
daardoor hun eigen ontwikkeling op pauze zetten. Als ze bijvoorbeeld opnieuw
niet naar de jeugdbeweging kunnen
omdat ze hun mama moeten wekken voor
medicatie.”
"Kinderen moeten ook voor zichzelf zorgen. Als kind van een ouder met psychische problemen moet je soms de paraplu
opentrekken voor jezelf, want meestal sta
je mee in de regen. Een kind moet vooral
kind kunnen zijn: ontspannen, spelen en
genieten. En adolescenten moeten van
hun ouders kunnen loskomen.”
Herkenbare beelden
Eerder paste Huishouden vzw de verhaalmethodiek ook toe met Het verhaal van
Korneel, over een moeder met een depressie. Dankzij dat soort boeken kunnen
kinderen zich herkennen in de verschillende rollen. Steven: "Een begeleider kan
daarop inspelen: wat zie je? Wat zou er
aan de hand zijn? Het is een ideale tool
om de problematiek bespreekbaar te maken. Zelfs de taboesfeer komt aan bod.
Je ziet de dieren roddelen over de papa
van Fien. Ook dat heeft effect op kinderen
want het blijft altijd hun papa.”
Betrekken ouders hun kinderen bij de
problemen waarmee zij kampen? "Het is
voor hen heel moeilijk om te praten over
hun eigen kwetsbaarheid.
www.lm.be / maart-april 2016
Ze schamen zich of verstoppen hun
stoornis. Ze willen hun kinderen beschermen, hen niet confronteren met
hun problemen. Maar kinderen hebben
hypergevoelige antennes. En als ze niet
betrokken worden, kan dat leiden tot
schuldgevoelens.”
"Al te vaak krijgen kinderen van ouders
met psychische problemen te horen
dat ze sterk moeten zijn, dat ze moeten
volhouden. Durf daarom open te praten
over je gevoelens in plaats van ze weg
te moffelen of doe een beroep op goede
begeleiding. Zo vermijd je dat kinderen
onnodig andere redenen of foute antwoorden zoeken.”
www.lm.be / maart-april 2016
Het boek Hoofd in de wolken (15 euro) is
verkrijgbaar via www.huishouden-vzw.be.
Online platform voor kinderen van ouders
met psychische problemen:
www.ikmaakdeklik.be.
Win het
boek
Wij geven vijf exemplaren weg van
het boek Hoofd in
de wolken. Waag je kans: stuur een
e-mail met je adresgegevens voor
15 mei naar [email protected]. De
winnaars worden persoonlijk gecontacteerd.
Gratis psychologisch
advies
Nood aan een gesprek? Dan kan je
voor advies en ondersteuning terecht
bij onze psychologe Tine De Vos.
Maak een afspraak via 09 223 19 76
of [email protected].
Tussenkomst
LM betaalt maximaal 20 euro per
sessie, tot 120 euro per kalenderjaar
terug bij psychologische begeleiding.
Voor volwassenen is de tussenkomst
10 euro per sessie, tot 60 euro per
kalenderjaar. Meer info op
www.lm.be.
15