Bloedtransfusie Hierbij geven wij u antwoord op een aantal vragen

Bloedtransfusie
Hierbij geven wij u antwoord op een aantal vragen over bloedtransfusie.
•
Wat is een bloedtransfusie?
•
Waarom een bloedtransfusie?
•
Hoe komt het ziekenhuis aan het bloed?
•
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
•
Een bloedtransfusie weigeren, kan dat?
•
Eigen bloed ontvangen?
Wat is bloedtransfusie?
Bij een bloedtransfusie worden bloedbestanddelen overgebracht van een gezond naar een ziek mens. Daarvoor
wordt het bloed van de donor na afname gesplitst in diverse delen zoals rode bloedcellen, bloedplaatjes, plasma
en stollingsfactoren.
Wat krijgt een patiënt toegediend?
Een patiënt ontvangt alleen dat gedeelte van het bloed dat nodig is. Een transfusie wordt gegeven via een infuus
op aanwijzing (op indicatie) van de behandelend specialist. Indien mogelijk wordt dit vooraf met u overlegd. U kunt
aan de behandelend arts vragen welke bloedproducten u krijgt of gekregen hebt en waarom.
Waarom een bloedtransfusie?
In Nederland ontvangen elk jaar ongeveer 250.000 mensen een bloedtransfusie. Een transfusie wordt gegeven om
een tekort aan rode bloedcellen, bloedplasma of bloedplaatjes weer aan te vullen. Bijvoorbeeld:
• bij ernstig bloedverlies wordt er te weinig zuurstof naar de weefsels getransporteerd. Voor dat transport zijn
rode bloedcellen nodig. In dit geval wordt een transfusie van alleen rode bloedcellen gegeven.
• door ziekte (bijvoorbeeld beenmergziekte, maar ook door ijzergebrek, Vitamine B12 of foliumzuurtekort) of door
sommige zware medicijnen (bijvoorbeeld chemotherapie) kan het zijn dat u te weinig rode bloedcellen of
bloedplaatjes heeft. Door dit laatste werkt de bloedstolling dan minder goed. De behandeld specialist kan dan
een transfusie van bloedplaatjes voorschrijven.
Hoe komt Treant Zorggroep aan de bloedproducten?
Treant Zorggroep betrekt de bloedproducten van Sanquin. Sanquin is een stichting die zich bezighoudt met het
inzamelen van bloed van donoren.
De kandidaat donor wordt medisch gekeurd. Een donor is een gezonde onbetaalde vrijwilliger. Het bloed dat wordt
afgenomen wordt bewerkt en de bloedproducten worden in steriele zakken geleverd aan de aangesloten
ziekenhuizen.
Het donorbloed wordt altijd getest op een aantal overdraagbare ziekten:
• geelzuchtvirussen (hepatitis B en C);
• geslachtsziekte syfilis;
• virussen die ruggenmergziekte of leukemie kunnen veroorzaken (HTLV-virus)
• het humane immunodeficientievirus (HIV I en II), dat AIDS kan veroorzaken.
De bloedproducten worden pas verzonden naar de ziekenhuizen als al deze testen goed zijn. Het gevaar van
besmetting is dan ook uiterst gering.
Een transfusie is een medische ingreep waaraan bepaalde risico's zijn verbonden. De bloedgroep van de donor en
de patiënt worden voor iedere transfusie gecontroleerd om er zeker van te zijn dat het donorbloed bij de patiënt
past. Toch blijft er een zeer kleine kans op bijwerkingen of besmetting:
•
De hoeveelheid virus is te klein om aan te tonen, terwijl het bloed wel besmet is.
•
Er kunnen (nieuwe, nog onbekende) ziektekiemen aanwezig zijn, waarop nog niet getest kan worden
•
Een enkele maal kan een zogenaamde transfusiereactie optreden tegen bloedbestanddelen waarop van
tevoren niet onderzocht wordt. Meestal zijn dat lichte koortsreacties en soms overgevoeligheidsreacties
met jeuk en huiduitslag (een soort allergische reactie).
Wat zijn de mogelijke bijwerkingen?
Is er bij u in het verleden één of andere vorm van transfusiereactie opgetreden? Dan is het van belang dit te
melden! Door speciale bewerkingen van het bloed zijn dergelijke reacties dan mogelijk te voorkomen of te
beperken.
Soms vormen patiënten na een bloedtransfusie afweerstoffen tegen andermans bloedcellen. Ook dit kan een
reactie geven in de vorm van koorts. Deze reactie kan met medicijnen worden behandeld. Zo'n reactie kan ook
worden veroorzaakt door afweerstoffen tegen bloedcellen van een bepaalde bloedgroep. In het laatste geval krijgt
u een transfusiekaartje met daarop de vermelding van dit gegeven. Dit moet u bij volgende bloedtransfusies altijd
aan uw arts tonen. Omdat de mogelijkheid bestaat dat deze afweerstoffen na verloop van tijd niet meer
aantoonbaar zijn, worden de gegevens over deze afweerstoffen en ook van ernstige allergische reacties meestal
opgeslagen in het landelijk datasysteem TRIX. De afkorting TRIX staat voor Transfusie Register Irregulaire
antistoffen en X(kruis)-proefproblemen. TRIX helpt het ziekenhuis waar u op dat moment wordt behandeld zo goed
mogelijk passend bloed voor u te vinden. Zo worden wachttijden en bijwerkingen voorkomen.
Het laboratorium van het ziekenhuis raadpleegt voorafgaand aan elke mogelijke bloedtransfusie deze landelijke
databas. Ook worden nieuw gevonden antistoffen er in vastgelegd.
Heeft u bezwaar tegen registratie van uw gegevens in TRIX of tegen het raadplegen van TRIX door het
laboratorium? Maak het kenbaar aan uw behandelend arts!
Een bloedtransfusie weigeren, kan dat?
Een patiënt heeft het recht een behandeling, dus ook een bloedtransfusie, te weigeren. Hierdoor worden de risico's
voor de patiënten echter meestal groter. Wenst u geen bloed of bloedproducten te ontvangen? Dan wordt u
verzocht dit vroegtijdig te melden. Soms kunnen er dan andere maatregelen worden getroffen om het risico te
verkleinen.
Soms is dit niet mogelijk en kan het nodig zijn van de voorgenomen operatie af te zien, of kunt u bij een ernstige
bloeding niet behandeld worden.
Eigen bloed ontvangen?
In bepaalde gevallen kan men enkele weken voor een operatie, in een aantal sessies, voor zichzelf bloed afstaan.
In praktijk blijkt dit eigenlijk vrijwel nooit nodig gezien de veiligheid van de transfusiepraktijk in Nederland en de
voorwaarden waaraan iemand moet voldoen om voor zichzelf bloed af te staan. Indien u dit toch wenst, is het goed
dit ver van tevoren te bespreken met uw behandelend arts. Een ander manier om eigen bloed te gebruiken is bij
fors bloedverlies tijdens de operatie bloed uit het wondgebied op te vangen. De rode bloedcellen worden hieruit
geïsoleerd en aan de patiënt terug gegeven. Dit gebeurt bij een aantal operaties standaard.
Bij operaties waarbij veel bloedverlies wordt verwacht, kan voor de operatie ook gebruik worden gemaakt van
bepaalde lichaamseigen hormonen die de aanmaak van bloedcellen stimuleren, zodat er minder
transfusiebehoefte ontstaat tijdens de operatie.
Bloeddonor worden
Heeft u bloed nodig? Dan is het er. Vanzelfsprekend. Help mee om dat vanzelfsprekend te houden. Spreek erover
met de mensen in uw omgeving. Iedereen die gezond is en tussen de 18 en 65 jaar oud, kan in principe bloed
geven. Sanquin komt regelmatig bloed afnemen op meer dan 300 afnamelocaties in Nederland.
Tot slot
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Dan kunt u deze stellen aan uw specialist.
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Sanquin.
Telefoonnummer: 0800 51 15
Website: www.ikgeefbloed.nl
TRIP111 080616