PGO-Model artikel (ANW)

PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschapen
module
voorzitter:
Overige
Groepsleden
(max. 4) notulist:
Artikel (titel) Leven op een wankele bodem
De voorzitter leidt de groep door de verschillende stappen van de zevensprong en
is verantwoordelijk voor de verwerking van de leerstof door de groepsleden. In de
eerste les moet stap 1 t/m 5 verwerkt worden, in de tweede les stap 6 en
7. De notulist vult dit blad in en is verantwoordelijk voor de rapportage aan de
docent.
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen
Tektonische ramp – een ramp die wordt veroorzaakt door bewegingen en spanningen in de korst van
een planeet. Voorbeelden hiervan zijn aardbevingen, tsunami’s en vulkaanuitbarstingen.
Irrationeel – iets doen zonder je verstand daarbij te gebruiken.
Posttraumatische stressstoornis(PTSS) – een psychische ziekte die een vorm van een angststoornis is.
Deze stoornis ontstaat door ernstige en stressgevende situaties. Een voorbeeld hiervan is een situatie
waarin iemand zich in een levensbedreigende situatie bevindt. De symptomen zijn: ’s nachts de
traumatische ervaring herbeleven, ernstige prikkelbaarheid, extreem gespannen zijn en hevige
schrikreacties hebben.
Kip-zonder-kop-mythe – veel mensen geloven dat als er zich een grote ramp plaatsvindt, je eerste
reactie massale paniek zal zijn, maar dit blijkt niet te kloppen.
Een reële kans – de kans dat iets werkelijk kan gebeuren is aanwezig.
2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel
Hoe gaan mensen om met de gedachte dat er een reële kans is dat ze worden getroffen door een
levensbedreigende natuurramp?
3. Analyseer het artikel / de rode draad
Mensen in gebieden waar zich natuurrampen, en dan vooral aardbevingen, plaatsvinden, zijn geneigd de
kans op zo’n natuurramp te ontkennen. Dit komt doordat ieder mens, waar ook ter wereld, altijd zal
geloven dat rampen zeldzaam zijn en dat ze die zelf nooit zullen meemaken. De mensen die al eens een
natuurramp hebben meegemaakt zullen een tijdje na die ramp voorzorgsmaatregelen treffen, maar ook zij
zullen jaren na een ramp ontkennen dat er een kans is dat ze er nog een mee zullen maken. Dit is
gevaarlijk, omdat mensen dan niet goed voorbereid zijn op bijvoorbeeld aardbevingen, en dus niet goed
weten wat ze in zo’n situatie moeten doen. Lang werd gedacht dat als er zich een natuurramp plaatsvindt
iedereen in paniek zal raken, maar dit is niet waar: mensen zullen of verstijfd raken van angst, of zij zullen
anderen proberen te helpen. De meesten die een natuurramp hebben meegemaakt zullen proberen het te
vergeten en ontkennen dat er ooit nog eentje zal komen, zodat ze weer doorkunnen met hun leven. Uit
onderzoek is gebleken dat als je meteen na een ramp erover gaat praten, je de gebeurtenis minder goed
kunt verwerken en daardoor een hogere kans hebt op een posttraumatische stressstoornis.
4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem
• ‘mensen in risicogebieden doen vaak alsof er niets aan de hand is.’
• ‘Hij ontdekte dat als hij mensen vroeg om het gedrag van anderen te beschrijven, er meestal
twee dingen worden verteld. Eén: sommige mensen raken inderdaad in paniek, maar verstijven
van angst. Twee: wie niet in paniek raakt, wordt ineens heel daadkrachtig.’
• ‘Wat in ieder geval niet werkt, is zo snel mogelijk na een catastrofe met iemand praten over wat
er zojuist is gebeurd. Psychologen verwachtten aanvankelijk dat dit zou helpen omdat slachtoffers
de belevenissen dan van zich af konden praten en zo mentale problemen konden voorkomen.
Echter, uit onderzoek van onder meer de Nederlandse psycholoog Arnold van Emmerik blijkt dat
dit niet helpt; er zijn zelfs aanwijzingen dat slachtoffers bij direct napraten de verse herinnering
aan de ernstige gebeurtenissen verlevendigen, en daarna juist sterker in het geheugen
verankeren, waardoor PTSS juist waarschijnlijker wordt.’
• ‘Goltz concludeerde dat tijdens een aardbeving een overgroot deel dekking zal zoeken en op
dezelfde plek zal blijven, en enkele helden anderen zullen helpen.’
• ‘Er zijn dus verrassende misverstanden over het gedrag van mensen in verband met
aardbevingen. Misverstanden die door wetenschappelijk onderzoek aan het licht zijn gekomen.’
5. formuleer leerdoelen
1. Waarom doen mensen die in risicogebieden wonen vaak net alsof er geen risico op natuurrampen is?
2. Waarom stoppen automobilisten niet met rijden tijdens een aardbeving?
3. Zijn er ondertussen (het artikel is ongeveer 4 maanden geleden geschreven) al betere methoden om een
posttraumatische stressstoornis te behandelen?
4. Wat is het beste om te doen als er zich een aardbeving plaatsvindt?
procescontrole docent
(punten, datum)
 
6. Beantwoord je leerdoelen
1. Waarom doen mensen die in risicogebieden wonen vaak net alsof er geen risico op natuurrampen is?
Alle mensen, waar dan ook ter wereld, zullen altijd doen alsof er bij hen geen risico op natuurrampen is.
Dit doet iedereen omdat men anders gek wordt van de stress. Je zal namelijk nooit meer goed kunnen
slapen als jij je ervan bewust bent dat je ieder moment getroffen kunt worden door een
levensbedreigende aardbeving. Daarom stoppen mensen hun gedachten weg en denken er niet meer aan.
Ook mensen die al eens een natuurramp hebben meegemaakt zullen proberen de gedachten hieraan weg
te stoppen, zodat ze weer verder kunnen gaan met hun leven en niet elke dag in onzekerheid hoeven te
leven.
2. Waarom stoppen automobilisten niet met rijden tijdens een aardbeving?
Mensen voelen zich vaak veilig in hun auto’s omdat ze getest zijn door professionals. Alleen voelen ze zich
vaak een beetje te veilig. Een auto kan namelijk niets doen tegen een verwoestende aardbeving. Maar
door dat gevoel van veiligheid zullen de meeste mensen gewoon doorrijden. Ook denken sommige
mensen dat ze door weg te rijden weg kunnen komen van de aardbeving. Dit is niet waar omdat een
aardbeving meestal een groot gebied doet trillen en je er dus niet weg van kunt rijden.
3. Zijn er ondertussen (het artikel is ongeveer 4 maanden geleden geschreven) al betere methoden om
een posttraumatische stressstoornis te behandelen?
Nee, sinds dat het artikel is verschenen zijn er nog geen nieuwe en betere methoden verschenen om
mensen te kunnen behandelen tegen een posttraumatische stressstoornis. Wel zijn er al twee methoden
om mensen te kunnen behandelen die bij een aantal gevallen goed helpen. Dit zijn ‘Exposuretherapie’ en
‘EMDR’ (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Bij de eerste methode wordt de patiënt
gevraagd om de traumatische situatie zo levendig mogelijk voor de geest te halen en daarover te vertellen.
Dit helpt bij sommige gevallen, maar bij een heleboel ook niet. Ook bij de EMDR-methode wordt de patiënt
gevraagd de gebeurtenis weer voor de geest te halen. Alleen nu leidt de therapeut de patiënt af door zijn of
haar hand voor het gezicht te zwaaien. Hierdoor komen veel beelden in het hoofd vrij, maar ook gevoelens.
Ook bij deze methode geldt dat het bij sommige mensen helpt en bij anderen niet.
4. Wat is het beste om te doen als er zich een aardbeving plaatsvindt?
Wetenschappers kunnen voorspellen wanneer er een aardbeving aankomt. Daarom komt een zware
aardbeving meestal niet plotseling. Een aantal dingen die je dan van tevoren kunt doen zijn:
• Luister naar het lokale radiostation voor recente berichtgevingen en adviezen als er waarschuwingen zijn
gegeven voor een mogelijke aardbeving.
• Sluit gas, elektriciteit en water af als dit wordt geadviseerd.
• Verwijder grote en zware voorwerpen die op hoge planken staan.
• Zorg ervoor dat het volgende klaar ligt: vers water en voedsel voor noodgevallen, een zaklamp, eerste
hulp materiaal en een blusapparaat.
Tijdens een aardbeving is het slim om binnen te blijven en weg te blijven van glas. Je kunt het beste in een
hoek van het gebouw gaan zitten. Zorg er ook voor dat er een aantal uitgangen zijn om te vluchten als dat
nodig mocht zijn.
7. Schrijf een korte samenvatting van de 'oplossing' van dit probleem
De meeste mensen die in een gebied wonen waar zware aardbevingen voor kunnen komen doen net alsof
er bij hen niets zal gebeuren en dat er geen kans is dat ze door een aardbeving getroffen zullen worden.
Dit is erg gevaarlijk, omdat mensen dan niet voorbereid zijn op zo’n ramp en dus niet weten hoe ze
moeten handelen. Hier is nog geen oplossing voor, omdat het gedrag van mensen erg moeilijk te
veranderen is. Op dit moment wordt er nog steeds onderzoek naar dit probleem gedaan.
procescontrole docent
(punten, datum)
 