Cleaning and Disinfection Agenda CLEANING AND DISINFECTION IN HIGH CARE AREAS Barbara Wessels Key Account Manager Ecolab Life Sciences Marcel Korevaar Account Manager Ecolab Life Sciences 25 MEI 2016 1. Definities 2. Wetgeving 3. High Care Areas: 1. 2. 3. 4. 5. Patiëntenkamer Operatiekamer Ziekenhuis Cleanroom Industriële Cleanroom Food Industrie 4. Reiniging- en desinfectieproducten 1.Definities • Cleaning – Schoonmaken of reinigen Het verwijderen van contaminatie door fysische actie of door een gepast middel van een oppervlak om het zo visueel schoon te maken. Dit wordt gedaan met detergenten Definities • Detergent Een schoonmaak middel met bevochtigde en emulgerende eigenschappen dat gebruikt wordt om vervuiling los te maken van een oppervlak en het visueel schoon achter te laten. • Biocide • Disinfections - Desinfectie Het proces van reductie in aantal micro-organismen dmv de actie van een middel op hun structuur of metabolisme naar een niveau dat passend is voor een welbepaalde doelstelling. Dit wordt gedaan met biocides . Definities • Contaminatie Farmaceutische definitie: Het binnentreden van ongewenste deeltjes en micro-organismen in een lucht gecontroleerde omgeving en daardoor de ruimte en producten contamineren Een biocide is een desinfectans. Een chemische molecule die in staat is micro-organismen te inactiveren. Het kan niet altijd 100% effectief zijn, maar is in staat het aantal micro-organismen terug te brengen tot een welbepaald niveau. Een desinfectans is niet efficiënt tegen elk type micro-organisme en heeft zo zijn eigen werkingsspectrum. Definities • Grote oppervlakten (GO) : – Vloeren, muren en plafonds • Kleine oppervlakten (KO) : – Werkoppervlakten, deurknoppen, bedieningspanelen … Types: Levende deeltjes : microbieel = schimmels, sporen , bacteriën… Niet-levende deeltjes : particles = stof, huidschilfers, poeders, vervuiling… 1 2. Wetgeving • BPR = Biocidal Product Regulation – harmoniseert en centraliseert de autorisatie van biocide producten in EU – positieve lijst van actieve ingrediënten waarmee biocide producten gemaakt kunnen worden – Doel is bescherming van mens en milieu • CtgB = College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden 3. High Care Areas 1 Patiëntenkamer 2 Operatiekamer 3 Ziekenhuis cleanroom 4. Industriële cleanroom 5. Food Industrie – PT 2 : Desinfecteermiddelen en algiciden die niet rechtstreeks op mens of dier worden gebruikt. Oppervlakten desinfectie. – PT 4 : Voeding en diervoeders 3.1 Patiëntenkamer • Te verwijderen : pathogene kiemen en andere micro-organismen, vervuiling bloed, lichaamsvochten ed.. • Situatie : reinigen en desinfecteren al dan niet met besmettingsrisico • Aanpak reinigen : droog of nat met huishoudelijk schoonmaakmiddel (allesreiniger, kalkreiniger, glasreiniger, water en microvezel,…). Twee emmersysteem voor vloeren. Aparte kleuren voor schoon en vuil sanitair. Besmette materialen + HANDSCHOENEN Afspoelen indien nodig 3.2 Operatiekamer • Te verwijderen : pathogene kiemen en andere micro-organismen, vervuiling, lichaamsvochten ed..; • Situatie : luchtcirculatie boven wond onder controle Het verminderen van het aantal deeltjes en micro-organismen in de lucht maakt de kans op contaminatie van de operatiewond kleiner en verkleint zo de kans op het ontstaan van postoperatieve wondinfectie. • Aanpak reiniging : reiniging dagelijks , verwijderen van zichtbaar en onzichtbaar organisch materiaal en zo voorkomen dat microorganismen zich kunnen handhaven, vermeerderen en verspreiden. • Wetgeving : WIP richtlijnen • Wat : KO en GO Patiëntenkamer • Aanpak desinfectie : – opp. die besmet zijn met schadelijke micro-organismen – opp. die met zichtbare bloedsporen en lichaamsvochten bevuild zijn: • Hogere doseringen desinfectans • Meer persoonlijke beschermingsmaatregelen ( bril, ventilatie) • Wetgeving : WIP richtlijnen. Niet systematisch desinfecteren, bij wet geen bleekmiddel (huishoudchloor) • Wat : KO met alcohol ; GO met chloorverbindingen – 250 ppm voor besmette oppervlak – 1000 ppm voor hardnekkige pathogene , bloed en lichaamsvochten 3.3 Ziekenhuis cleanroom • Te verwijderen : micro-organismen, deeltjes en andere contaminaties • Situatie : mens en bereiding beschermen. Overdruk of onderdruk (risicovolle handelingen). LAF en isolator • Aanpak : desinfecteer met 70% alcohol tussen bereidingen of bij twijfelachtige handelingen. Transfer desinfectie noodzakelijk • Regelgeving : – GMPZ-Z3 – GMPZ-Z4 risicovolle stoffen ( chemo en nucleaire) • Wat : – LAF kasten voor aseptische handelingen met graad D of NC achtergrond 2 transfer desinfectie Bioburden van gebruiksgoederen Naalden, spuiten, swabs etc…. ! 60% gecontamineerd met bacteriën ! 40% gecontamineerd met bacteriële sporen Hospital Pharmacist 2001 Reinigen LAF kasten, isolators ed. Reiniging en desinfectie methode • Veeg van schoon naar vuil – Verticaal van top naar beneden – Horizontaal van achter naar voor – Weg van filters. Let op onderdruk en overdruk • Gebruik stroken met een overlap van 10 – 25 % – Voorkom circulair vegen • Doeken van : – 100% polyester of – Aangepaste versie van cellulose/ polyester die weinig deeltjes afgeven • Gebruik een gevouwen doek, naad in de richting van beweging – Verander regelmatig naar een schoon gevouwen oppervlak van doek 3.4 Industriële Pharma Cleanroom • Te verwijderen : micro-organismen en deeltjes komende van mensen en goederen ( grondstoffen, verpakkingen, biocides, apparatuur..) • Situatie : desinfecteren in schone omstandigheden en veel m² • Aanpak : reinigingen en desinfecteren in aparte setting. Risico op contaminatie en risico op vervuiling apart in kaart brengen. Vb. omkleedruimte vs. cleanroom graad B • Wetgeving : EudraLex, vol 4, Annex 1 The Rules Governing Medicinal Products in the European Union, EU guidelines GMP Medicinal Products for Human and Veterinary Use Manufacture of Sterile Medicinal Products 3 Cleanroom Classification deeltjes EC GMP ANNEX 1 MANUFACTURE OF STERILE MEDICAL PRODUCTS Cleanroom Classification mo. RECOMMENDED LIMITS FOR MICROBIOLOGICAL MONITORING OF CLEAN AREAS DURING OPERATIONS Airborn particulate classification At rest Grade In operations Maximum permitted number of particles in /m³ equal to or above Recommended limits for microbial containment Grade Air sample cfu/m³ Settle plates (diam. 90 mm) cfu/4 hours Contact plates (diam. 55 mm) cfu/plate Glove print 5 fingers cfu/glove 0,5 µ 5µ 0,5 µ 5µ A 3.520 20 3.520 20 A <1 <1 <1 <1 B 3.520 29 352.000 2.900 B 10 5 5 5 C 352.000 2.900 3.520.000 29.000 C 100 50 25 - D 3.520.000 29.000 Not defined Not defined D 200 100 50 - Non viable particles Powder, dust,paper, packeging, crystals GMP Verplichtingen • • • • • Beschreven programma (SOP) voor reiniging en desinfectie meer dan 1 desinfectans, rotatie met sporicide “best practise” monitoren op resistentie tegen house flora monitoren op contaminatie van biocides en detergenten In graad A en graad B steriele producten voor reiniging en desinfectie Reproduceerbaarheid • Het desinfectie proces op een vuil oppervlak zal deels of geheel verzwakt worden afhankelijk van de vervuilingsgraad. • Het desinfectie proces zal daardoor variëren in efficiëntie en een goede reproduceerbare doding onmogelijk maken. Dit betekent uiteindelijk geen goede controle en een onrustige monstering. • Industriële “best practise” voor Farmaceutica is dan ook eerst reinigen dan desinfecteren Residu • Restanten van producten zoals detergenten en biocides. Indien nodig spoelen. Pas op voor verdunnen in plaats van spoelen, validatie nodig. • Accumulatie van restanten kan gladde of plakkerige oppervlakten geven. Pas op voor valincidenten en/of cross contaminatie. • Monitoren van omgeving kan onbetrouwbare resultaten tot gevolg hebben. 3.5 Food Industrie • Te verwijderen : Voedselrestanten, micro-organismen (enterobacteriën zoals bv Salmonella, Cronobacter) • Situatie : Zeer divers. Nog niet altijd voldaan aan EHEDG • Aanpak : Zeer divers – Schuimreiniging en desinfectie – Klamvochtig reinigen met mop – Externe schoonmaakdiensten • Wetgeving : – Codex Alimentaris, vrijwillig en preventief – US FDA – BRC NL wetgeving (Zuivel en kindervoeding voor NL COKZ) 4 Biofilms Biofilms • Samenwerkende micro-organismen creëren een microklimaat waarin zij meer resistent zijn tegen bijvoorbeeld antibiotica of biociden. De biofilm geeft de micro-organismen voeding en optimale condities om te overleven. • 90 % van alle bacteriën in de natuur leven in een biofilm. 4. Reiniging en desinfectie producten • Reinigingsmiddel: Activiteit van desinfectans DISINFECTANT ACTIVITY Bactericidal Eigenschappen van desinfectans DISINFECTANT PROPERTIES Irritation Alcohols 70% Corrosive Fast Action Residues Medium Low Yes No Amphoteric Surfactant Low Low Yes Yes Biguanide Low Low Yes Yes Quaternary Ammonium Compounds Low Low Yes Yes Glucoprotamine Low Low Yes Yes Phenolic Compounds High Medium No Yes Hydrogen peroxide 6 % Low Low Yes No Chlorine Dioxide/Quat blend Low Low Yes Yes H Peroxide / Paracetic blend High Medium Yes No Hypochlorite 0,5 % High High Yes Yes Very High High No Yes Aldehydes Fungicidal Virucidal Sporicidal Alcohols 70% Good Fair Good Amphoteric Surfactant Good Fair Fair None None Biguanide Good Fair Good None Quaternary Ammonium Compounds Good Good Good None Glucoprotamine Good Fair Fair None Phenolic Compounds Good Good Fair None Hydrogen peroxide 6 % Good Fair Good Fair Chlorine Dioxide/Quat blend Good Fair Good Good H Peroxide / Paracetic blend Good Good Good Good Hypochlorite 0,5 % Good Good Good Good Aldehydes Good Good Good Good Vraag naar additioneel vegen Validation of user methodes of liquid disinfection % Reduction of organisms Spray 70% Denatured Ethanol Wipe 70% IPA Spray and Wipe S. aureus 99,8 99,6 100,0 B. subtilis 27,6 80,6 93,9 5 Reiniging en desinfectie methode Vragen • Voer dit uit tijdens een pauze moment • door getrainde operators –bij voorkeur zij die in de ruimte werken • Desinfectie – Onder gelijkwaardige druk uitvoeren – Zichtbare film aanbrengen op gehele oppervlak – Contacttijd respecteren • Residu's spoelen met water of alcohol • Steeds langzaam bewegen om deeltjes generatie te minimaliseren. 6