Pathogenen De aard van de aandoening geven we aan met Full of Empty, dit geeft de verhouding weer tussen de Zheng Qi (Upward Qi) en de Xie Qi (de pathogeen). De XieQi bepaalt Full of Empty: Full: ernstig en intens, de ZhengQi is relatief intact. Extern of intern; hoge koorts (Shi) Empty: deficiëntie van ZhengQi: milde zeurende pijn, langdurige zich langzaam ontwikkelend. Li-Xu Xie Qi ZhengQi Geen Geen Sterk Sterk Normaal Deficiënt Sterk Deficiënt Zwak Sterk Zwak Deficiënt Condition Gezond Empty Full Full-Empty Gematigde koorts (extern) Full-Empty Milde gematigde koorts (extern) Full-Empty Zeer milde gematigde symptomen, langdurig, chronisch (extern=geen koorts) Externe Pathogene Factoren komen uit de omgeving. Externe Pathogene Factoren kunnen intern worden. Externe Pathogene Factoren worden door ZhengQi bestreden. Externe Pathogene Factoren: Wind, Damp, Zomer-Hitte en Koude. Pathogene Factoren veranderen van aard. Pathogene Factoren beschadigen ZhengQi. Interne Pathogene Factoren worden bewerkt en gepoogd te elimineren door ZhengQi. Koude kan direct een orgaan binnendringen: ST, Uterus en Intestines Interne Pathogenen Interne Pathogenen ontstaan door interne disharmonieën zoals daar zijn: - Qi Stagnatie Bloed stasis Interne Wind, Damp, Koude Flem Hitte Vuur BVO 10.0 Pathogenen pag: 1 Qi Stagnatie Hoofdsymptoom: opgeblazen gevoel (meestal Lever-Gan gerelateerd) S&S: de pijn van het opgeblazen gevoel verplaatst zich; mentale depressie; snel geirriteerd; neerslachtig; mood wings; veelvuldig zuchten. Oorzaken: emotionele spanning; onregelmatig eten; te veel of te weinig bewegen. Blood Stasis Geeft erge pijn (meestal Lever-Gan) gerelateerd, is de oorzaak van vele ziekten. S&S: stekende, plaatselijke, borende pijn; donkere gelaatskleur; paarse lippen, nagels en tong; bloeden met donker bloed en klonters (ook menstrueel bloed) Oorzaken: Qi stagnatie; Koude; Hitte; Qi deficiëntie; Bloed deficiëntie en Flegm Gevolg: kan Hitte; Droogte; Bloed deficiëntie, Qi deficiëntie en bloedingen veroorzaken. Patroon: Feng – Wind – lente – Lever Snelle start Snelle veranderingen van S&S Geeft doof gevoel en tintelingen Duizeligheid in bovenste deel vh lichaam Naar huid en geeft jeuk S&S verplaatsen zich Geeft trillingen en toevallen Stijfheid en verlamming Tast eerst de Long-Fei aan (externe Feng) Tast Lever-Gan aan (interne Feng) Interne Wind Geeft ongewilde bewegingen. Altijd gerelateerd aan Lever-Gan disharmonie. S&S: tremoren; tics; zware duizeligheid; evenwichtsstoornissen; doof gevoel; toevallen; bewusteloosheid; mondverlamming; totale lichaamsverkramping; eenzijdige verlamming Patronen: Extreme hitte (koorts) Lever-Yang rising Lever-Vuur Lever Bloed / Lever-Yin deficiëntie Externe Wind S&S: afkeer van koude of wind; niesen; hoest; loopneus; ‘koorts’; stijve nek en pijn; kriebel in de keel; zweten (of niet). Patronen: Invasie van Wind in Long en WeiQi: verkoudheid Invasie van Wind in gezichtskanalen: gezichtsverlamming Invasie van Wind in de mai en gewrichten: Bi-syndroom Aantasting van Lever meridiaan door externe Wind BVO 10.0 Pathogenen pag: 2 Wind in de huid Damp S&S: zwaar gevoel in lijf en hoofd; slechte eetlust; vol gevoel in maagstreek of borst; plakkerige smaak; moeite met plassen; witte plakkerige vaginale uitscheiding; plakkerig tongbeslag. Damp is zwaar-plakkerig-vuil Externe Damp Interne organen: (BL; ST; Intestines; Uterus; GB; Sp ) Channels (Jingluo) geeft Bi-syndroom Op WeiQi niveau: o External Damp-Heat > Koorts o Damp met Zomer-Hitte > Koorts Interne Damp Oorzaak: Spleen-Qi deficiëntie of externe Damp S&S: vol gevoel in de buik; gevoel van zwaarte; lethargisch; troebele urine; overvloedige vaginale uitscheiding; spierpijn; sinus problemen; plakkerige tong en smaak. Chronisch (Empty) Organen (ST; Sp; BL; GB; LV; KI; Uterus; Intestines) Jingluo Huid Acuut (Full) Damp-Hitte op Qi niveau Perioden met chronische interne Damp [Tegenstelling met classificatie als acuut] Interne Koude Koude: Han Winter-Nieren 1. Tast Yang aan 2. Stolt (bloed stasis) 3. Treft de nieren 4. Trekt samen 5. Heldere afscheidingen Oorzaak is Yang deficiëntie (Empty-Cold) of als transformatie van externe Koude (Full-Cold) S&S: samentrekkende pijn verlicht door warme dranken of warmte; koud gevoel; geen dorst; dunne heldere uitscheidingen; koude ledematen; helder witte gelaatskleur; wit tong beslag. Full-Cold: acuut, erge pijn, dik wit beslag, volle pols Empty-Cold: minder intense pijn, bleke tong met dun beslag, langzame diepe zwakke pols, chronisch, zeurend BVO 10.0 Pathogenen pag: 3 Patronen: Externe Koude Invasie in de Long WeiQi Invasie mai en gewrichten: Bi-syndroom (vaak 1 gewricht) Invasie van spieren en pezen (nek en schouders) Invasie in ST-Wei: vomeren; Uterus-ZiGong: bloeding; Intestines: diaree Flem Oorzaak van vele ziekten. Wordt veroorzaakt door - Milt-deficiëntie> falend in het transformeren en transporteren van Body Fluids. Lung faalt in verspreiden en dalen van vloeistoffen Kidneys-Nier-Shèn faalt in uitscheiden en transformeren van vloeistoffen S&S: gezwollen tong met plakkerig beslag; benauwd gevoel in de borst; misselijk; gevoel van zwaarte; duizeligheid en wattig gevoel Eigenschappen Flem: - Yinne pathogene factor: schaadt Yang Is plakkerig en belemmert Qi stroom Veroorzaakt knobbeltjes Verandert altijd, verplaatst zich Kan stasis veroorzaken (donkere nagels, gelaat, lippen, gezwollen tong, donkere ringen onder de ogen) Beschadigt ST en SP (wei en pi) Hitte Oorzaken zijn emotionele spanning en dieet S&S: hitte gevoel; rood gezicht; dorst; mentale onrust; rode tong; overflowing-snelle pols. Vuur Interne oorzaken: heet voedsel; alcohol; stress en roken S&S: rode ogen; rood gelaat; gezwollen en pijnlijke ogen; tong zweertjes; mond zweren; weinig donkere ontlasting; droge ontlasting; bloedingen; slapeloosheid; mentale onrust; uitgesproken snel geïrriteerd; neiging tot woede uitbarstingen; opgewonden; rode tong met droog donker beslag. Hoofdkenmerken van Vuur: Brandt omhoog – erg drogend – beschadigt Bloed en Yin – kan bloedingen veroorzaken – kan Wind genereren – tast de Mind aan – veroorzaakt gezwollen zweren Hitte gevoel Full Altijd BVO 10.0 Pathogenen Empty Middag/avond pag: 4 Dorst Droge mond Bittere smaak Geest Tong Pols Erg, altijd Hele tijd Ja Intense opwinding Rood, droog, donker geel beslag Vol-diep-snel Avond/nacht (nippen) ’s-Nachts Nee Vaag onbehagen ‘s-avonds Rood, geen beslag Drijvend-leeg-snel Patronen: Zomer-Hitte S&S: koorts; afkeer van koude; zweten; hoofdpijn; gevoel van zwaarte; onaangenaam gevoel in de maagstreek; kort lontje; dorst; rode tong aan voorzijde of randen. Zomer-Hitte: Schaadt Yin Alleen in de zomer (externe PF) Treft bovenste deel van het lichaam Interne hitte is aanwezig (kort lontje, dorst) Verspreidend (zweten) Heeft Damp in zich (zwaarte en last in de maagstreek) Patronen: Droogte Externe Droogte Invasie van Wind-droogte; erg droog klimaat of kunstmatige omgeving S&S: afkeer van koude; koorts; droge hoest, mond, tong, neus, keel en drijvende pols Interne Droogte Oorzaak: gefrituurd voedsel; onregelmatig eten; overdadige seks (mannen); chronische bloedingen (vrouwen); roken. Patronen: Toxic Heat - Zwellingen - Hitte - Roodheid - Pus - Pijn - BVO 10.0 Pathogenen pag: 5