WEG EN WAGEN | Maart 2017 | Jaargang 31 | Nummer 81 Vervoerrecht Vraag uit de praktijk Vraag Hoe vul je de vrachtbrief in, als er EX Works geleverd wordt. En mag de aflader van het warehouse de vrachtbrief ondertekenen? Antwoord: In de praktijk zijn er veel vragen over de gang van zaken bij een levering Ex Works. Op papier ziet de leveringsvoorwaarde er simpel uit, maar wat moet je doen om Ex Works correct uit te voeren? Mw. Mr. Shula Stibbe, secretaris van de Stichting vervoeradres 1. Supply-chain Vaak zijn er meerdere bedrijven betrokken bij de produktie, opslag, handel en vervoer van goederen. Allemaal tezamen vormen deze bedrijven de supply chain. Voor het correct uitvoeren van de koopovereenkomst en de vervoerovereenkomst moet goed in de gaten gehouden worden, welke (juridische) functie een bedrijf vervult. Welke bedrijven zijn partij bij de koopovereenkomst, en welke bedrijven zijn partij bij de vervoerovereenkomst? Eén bedrijf kan juridisch gezien meerdere functies hebben. Bijvoorbeeld: een groothandel is de verkopende partij in een koopovereenkomst en een opdrachtgevende partij (de afzender) in een vervoerovereenkomst. Afspraken in de koopovereenkomst gelden echter alleen tussen de verkopende partij en de kopende partij; de vervoerder is niet gebonden door deze afspraken, ook niet wanneer bijvoorbeeld een leveringsvoorwaarde zoals FOB of FOT1 op de vrachtbrief wordt vermeld. 2. Internationale handel Stel een handelaar heeft goederen verkocht, die zijn opgeslagen in een warehouse van een logistiek dienstverlener. De koper van de goederen bevindt zich in het buitenland. Handelaar en koper hebben een koopovereenkomst gesloten, waarin afspraken over de prijs en de hoeveelheid te leveren goederen zijn gemaakt, bovendien is afgesproken hoe de levering van de goederen daadwerkelijk zal plaatsvinden. Dit gebeurt meestal door een leveringsvoorwaarde in de koopovereenkomst op te nemen uit de Incoterms®20102. De Incoterms®2010 zijn opgesteld 1 2 door de Internationale Chamber of Commerce. Deze Incoterms zijn standaard leveringsvoorwaarden, zodat internationaal bedrijven duidelijkheid hebben over de verdeling van taken, kosten en risico’s bij het leveren van de goederen. 3. Ex Works Als gekozen wordt voor Ex Works als leveringsvoorwaarde in de koopovereenkomst, dan betekent dat dat de koper de taak heeft om het vervoer van de goederen te regelen. De taak van de verkoper om de goederen te leveren houdt op bij het beschikbaar stellen van de goederen aan de vervoerder, die door de koper ingeschakeld is. De koper regelt het vervoer door een vervoerovereenkomst te sluiten met een vervoerder. Hij geeft opdracht om de goederen op te halen op het adres, waar de verkoper de goederen beschikbaar stelt. Dat kan bij de produktievestiging zijn (’de fabriek’) of bij het warehouse waar de goederen zijn opgeslagen, bijvoorbeeld omdat de fabrikant de goederen heeft verkocht aan een groothandel, die zijn goederen in opslag houdt bij een logistiek dienstverlener. Bij het warehouse geeft de chauffeur de CMR-vrachtbrief af. De taak van het warehouse is te zorgen dat de goederen aan de juiste vervoerder, en letterlijk met de juiste vrachtwagen en de juiste chauffeur, worden meegegeven. Dus checkt men de vrachtbrief, die de chauffeur laat zien. De vraag is dan: hoe moeten de vakken op deze vrachtbrief ingevuld zijn en wie ondertekent namens afzender? 4. Vrachtbrief Idealiter moet in vak 1 de naam van de afzender staan. Immers, de afzender is partij bij de vervoerovereenkomst. Maar de aflader (het warehouse) kan er ook voor kiezen om op de vrachtbrief aan te geven, dat hij namens de afzender de vrachtbrief opmaakt. In vak 1 komt dan te staan: per order (p.o.) en de naam van het bedrijf, dat de vrachtbrief opmaakt. De aflader (de logistiek dienstverlener die de opslag en uitslag Let op: FOB is een leveringsvoorwaarde, die opgenomen is in de Incoterms®2010. FOT (free on truck) is wel gangbaar, maar “verzonnen” in de praktijk en dus niet gedefinieerd in de Incoterms®2010. Ik heb over FOT geschreven in Weg en Wagen mei 2011, nr. 63, pag. 6 https://www.sva.nl/sites/vervoeradres/files/PDF/wegenwagen_63__1.pdf http://www.iccwbo.org/products-and-services/trade-facilitation/incoterms-2010/ Weg en Wagen is het gratis e-magazine van de Stichting Vervoeradres. Actuele, juridische informatie met betrekking tot de logistiek. Abonneren: www.sva.nl/wegenwagen 7 WEG EN WAGEN | Maart 2017 | Jaargang 31 | Nummer 81 van de goederen voor de koper verzorgt) staat ook vermeld in vak 4 ’Plaats van inontvangstneming der goederen’. De aflader handelt namens de afzender (in casu de koper) om de goederen aan de vervoerder mee te geven. De afzender heeft het daadwerkelijk overdragen van de goederen – namelijk de goederen in de vrachtwagen laden – uitbesteed aan de logistiek dienstverlener van het warehouse. Deze dienstverlener tekent de vrachtbrief namens de afzender, waarbij het verstandig is erbij te zetten p.o. (per order) of iets dergelijks. Op deze manier blijkt zowel uit vak 1’Afzender’ als uit vak 22 ’Handtekening van de afzender’ dat het bedrijf dat opdracht tot vervoer heeft gegeven, de afzender is conform de vervoerovereenkomst. Weg en Wagen is het gratis e-magazine van de Stichting Vervoeradres. Actuele, juridische informatie met betrekking tot de logistiek. Abonneren: www.sva.nl/wegenwagen 8