Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank

Fiscaal beleidsstatement
van de Rabobank
Inleiding
De Rabobank geeft hierna een toelichting op het fiscale beleid en het
country-by-country-overzicht in de jaarrekening 2014 (Toelichting 5:
Bedrijfssegmenten). In deze toelichting is onder meer aandacht voor de
relatie met de belastingautoriteiten, de belastingen die de Rabobank betaalt
en onze visie op de internationale discussie over het belastingbeleid van
multinationals.
Relatie met de belastingautoriteiten
De Rabobank is transparant tegenover de belastingautoriteiten. Dat betekent dat de Rabobank
zowel alle feiten duidelijk en volledig op tafel legt, als de (beoogde) fiscale uitkomst en de
mogelijke discussiepunten. Dat doen we omdat we transparantie een onderdeel vinden van
maatschappelijk verantwoord ondernemen.
In het kader van het horizontale toezicht heeft de Rabobank in Nederland een samenwerkingsovereenkomst met de belastingdienst gesloten.
Horizontaal toezicht betekent een gelijkwaardige samenwerking tussen de belastingdienst en
belastingplichtige ondernemingen, gebaseerd op wederzijds vertrouwen en een zeer trans­
parante communicatie. Deze uitgangspunten worden vastgelegd in een overeenkomst.
De belastingdienst gaat een dergelijke overeenkomst alleen aan als de onderneming een goed
functionerend tax control framework heeft, dat wil zeggen dat de onderneming haar fiscale
positie en fiscale risico’s goed in de greep heeft.
In Groot-Brittannië en Australië zijn vergelijkbare overeenkomsten getekend.
Fiscale planning
In elk land geeft de belastingwet aan welke opbrengsten belast zijn en welke kosten aftrekbaar.
Daar bestaat geen keuze in. De Rabobank past deze belastingregels in redelijkheid toe en houdt
rekening met de bedoeling van de wetgever. Bij een redelijke wetstoepassing past niet dat er
gestuurd wordt op een kunstmatige verlaging van de effectieve belastingdruk. Dat doet de
Rabobank dan ook niet.
Termen als ‘fair share’ en ‘een redelijke wetstoepassing’ blijven altijd vatbaar voor discussie. Wat de
een voldoende ‘economic substance’ vindt, is volgens de ander niet genoeg. De Rabobank legt
daarom de gemaakte keuzes en mogelijke twijfelpunten transparant voor aan de belasting­
autoriteiten. De Rabobank stelt hen tijdig in de gelegenheid om hun visie kenbaar te maken en
zij betrekt deze visie in haar overwegingen voor de te maken fiscale keuze.
Banken zijn regelmatig betrokken bij complexe financiële transacties. Zulke transacties zijn
soms lastig te doorgronden en kunnen grote fiscale gevolgen hebben voor de betrokken
partijen. De Rabobank hanteert voor deze transacties al geruime tijd speciaal beleid om te
1
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank
zorgen dat zij in lijn blijft met het doel en de strekking van de fiscale wetgeving. Als een transactie een door de wet bedoeld fiscaal voordeel meebrengt, vinden we dat prima. De Rabobank
wil niet meewerken aan transacties waarvan belastingbesparing het hoofddoel is. Wij verwachten
van de belastingautoriteiten op hun beurt een opstelling die recht doet aan een redelijke wets­
toepassing en aan de rechten van de Rabobank als belastingplichtige.
De Rabobank verricht geen trustactiviteiten.
Onder trustactiviteiten verstaan wij het beheer en de administratie van vennootschappen voor
derden. Voor zover de Rabobank-onderdelen het woord ‘trust’ in de naam voeren, houdt dat
dus geen verband met dergelijke activiteiten. Dat wil niet zeggen dat we er bezwaar tegen
hebben als klanten bij dergelijke activiteiten betrokken zijn. Wel kijken we er kritisch naar.
Beleid ten aanzien van ontwikkelingslanden
Door bancaire investeringen in en betrokkenheid bij lokaal gevestigde financiële instellingen
probeert de Rabobank een positieve bijdrage aan de economie van ontwikkelingslanden te
leveren. Hetzelfde geldt voor de charitatieve activiteiten van Rabobank Foundation. De Rabobank
wil niet in of via ontwikkelingslanden betrokken zijn bij fiscale structuren die leiden tot een
lagere belastingafdracht.
Beleid ten aanzien van klanten
De Rabobank vindt dat haar klanten zelf verantwoordelijk zijn voor hun fiscale beslissingen.
Zij verwacht wel dat klanten integer zijn en vormt daar zo nodig ook een oordeel over.
Dit betekent dat de Rabobank van klanten verwacht dat zij transparant zijn over fiscale keuzes
en consequenties, zowel naar de bank als naar de belastingautoriteiten. De Rabobank stapt bijvoorbeeld niet in een transactie als er twijfels zijn over de fiscale bedoelingen van de tegenpartij. Het belang van dit (lang bestaande) beleid neemt naar onze mening toe: toezichthouders
als De Nederlandsche Bank en de Europese Centrale Bank hebben duidelijk uitgesproken dat zij
van banken een actieve houding verwachten als het gaat om de fiscale integriteit van klanten.
De Rabobank geeft geen fiscale adviezen aan klanten.
Hoe staat de Rabobank in de internationale discussie over het belastingbeleid van
multinationals?
Er is in toenemende mate publieke aandacht voor het belastingbeleid van multinationals.
Dit uit zich in parlementaire discussies, onderzoeken van instanties op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en kritische publicaties in de media. Daarnaast zijn er op
nationaal en internationaal niveau diverse wetgevingsinitiatieven gestart.
Een voorbeeld van internationale samenwerking is het initiatief van de OESO inzake Base
Erosion and Profit Shifting (BEPS) en de daaruit mogelijk voortvloeiende aanpassingen in lokale
belastingwetgeving. De Rabobank onderschrijft de waarde van dit initiatief, dat erop is gericht
om via internationale coördinatie tot een evenwichtige wijze van belastingheffing te komen.
Dat evenwicht heeft zowel betrekking op het vermijden van dubbele belasting als op het
tegengaan van dubbele niet-belasting.
2
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank
De Rabobank onderkent het belang van een open en constructieve maatschappelijke discussie,
in het bijzonder over belastingethiek. We vinden het daarbij belangrijk dat de huidige regelgeving
en algemeen geldende principes van internationaal belastingrecht als uitgangspunt dienen.
De Rabobank is van mening dat een zinvolle discussie over maatschappelijk verantwoord
belastingbeleid het beste gevoerd kan worden aan de hand van uitgangspunten als transparante
communicatie, oog voor de bedoeling van de wetgever en een consistente toepassing van het
eigen fiscale beleid.
Belastingdruk (winstbelastingen)
De belastingdruk die staat vermeld in de jaarrekening heeft alleen betrekking op winstbelastingen, waaronder de Nederlandse vennootschapsbelasting. In de jaarrekening 2014 staat een
overzicht van de winstbelasting per land (de zogenoemde country-by-country-rapportage, zie
Toelichting 5, Bedrijfssegmenten). Wereldwijd was de belastingdruk in 2014 26% van het
bedrijfsresultaat, vóór incidentele belastingbaten.
De incidentele belastingbaten bestaan in hoofdzaak uit twee posten. In het eerste halfjaar van
2014 werd al een bate genomen in verband met in het verleden geleden verliezen.
Net zoals fiscale winsten belast zijn, leiden fiscale verliezen tot een teruggaaf van belasting.
Daar zijn wel voorwaarden aan verbonden. Een fiscaal verlies kan bijvoorbeeld alleen worden
afgezet tegen fiscale winst uit een ander jaar. Blijft die winst uit, dan heeft het fiscale verlies
(vooralsnog) geen vordering op de belastingdienst tot gevolg. Verlies met betrekking tot deelnemingen of uit buitenlandse activiteiten (in de vorm van een zogeheten vaste inrichting) kan
ook tot een claim op de belastingdienst leiden, maar de voorwaarde is dan dat de desbetreffende
activiteiten definitief zijn beëindigd.
Fiscale verliezen hebben dus eigenlijk ‘waarde’, omdat ze leiden tot een vordering op de
belastingdienst. Die vordering komt in principe op de balans van de onderneming te staan.
Dan moet echter wel voldaan zijn aan de hierboven bedoelde voorwaarden. De Rabobank
heeft te maken met zulke fiscale verliezen uit eerdere jaren. Tot 2014 voldeden die verliezen
nog niet aan de voorwaarden voor een vordering op de belastingdienst en stonden ze dus niet
op de balans. In 2014 is komen vast te staan dat de voorwaarden wel zullen worden vervuld.
Daarom hebben de (toekomstige) vorderingen op de belastingdienst nu wel een waarde
gekregen op de balans.
In het tweede halfjaar zijn voorzieningen vrijgevallen, vooral doordat duidelijkheid is ontstaan
over posten waarvan de fiscale behandeling onderwerp was van gesprek met de belasting­
autoriteiten en waarbij de Rabobank rekening hield met een negatieve uitkomst (dat wil zeggen:
een mogelijke extra belastingbetaling in de toekomst).
Toelichting vennootschapsbelasting
Er zijn erg veel verschillen tussen boekhoud- en belastingregels. Daardoor wijkt het boekhoudkundige resultaat (het resultaat in de jaarrekening van de Rabobank) af van het fiscale resultaat.
De omvang van deze verschillen staat niet van tevoren vast, maar kan bij een bedrijf als de
Rabobank zeer groot zijn.
Bijvoorbeeld: de winst die wordt gemaakt bij verkoop van de aandelen in een dochtervennootschap zit wel in de commerciële winst, maar dit bedrag hoort volgens de belastingwet niet tot
de fiscale winst. Dat is dus een voorschrift, de belastingplichtige kan er niet voor kiezen om van
deze vrijstelling af te zien.
3
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank
Er zijn ook diverse verschillen die andersom uitpakken: de hierboven beschreven vrijstelling bij
verkoop van aandelen geldt niet alleen als bij die verkoop winst wordt behaald, maar ook als de
transactie een verlies oplevert. Dan is de fiscale winst dus juist hoger dan de commerciële
winst. Dat geldt ook als een bedrag wel volgens de boekhoudregels van de winst mag worden
afgetrokken, maar volgens de fiscale regels niet. De Nederlandse bankenbelasting is bijvoorbeeld
boekhoudkundig wel een kostenpost, maar volgens de belastingwet niet.
Het is bovendien zo dat de winst in de jaarrekening betrekking heeft op alle activiteiten van de
hele Rabobank Groep. Dit resultaat is in veel verschillende landen behaald en in al die landen
moet de Rabobank daarom aangifte doen. Dat gebeurt volgens de lokale fiscale regels en die
zijn overal anders. De fiscale beleidsuitgangspunten van de Rabobank zijn overigens in alle
landen hetzelfde.
Kortom: het groepsresultaat van 1,8 miljard euro over 2014 houdt geen rechtstreeks verband
met de belasting die de Rabobank in Nederland moet betalen. In 2014 is het fiscaal resultaat
negatief waardoor de Rabobank over 2014 geen vennootschapsbelasting betaalt in Nederland.
Andere belastingen
De eerdergenoemde country-by-country-gegevens en de informatie over de effectieve
belastingdruk in de jaarrekening hebben alleen betrekking op winstbelasting. Winstbelasting is
echter maar een van de heffingen waarmee de Rabobank te maken heeft. In 2014 nam de
Rabobank in Nederland onder meer de volgende belastingbedragen voor haar rekening:
• loonheffing 1,14 miljard euro;
• niet-verrekenbare btw 308 miljoen euro;
• bankenbelasting 167 miljoen euro;
• resolutieheffing 321 miljoen euro.
Andere belastingen die de Rabobank afdraagt, maar die niet in dit overzicht zijn opgenomen,
zijn bijvoorbeeld gemeentelijke heffingen, overdrachtsbelasting en assurantiebelasting.
Toelichting niet-verrekenbare btw
Ondernemers mogen de btw die andere partijen aan hun in rekening brengen, terugvragen bij
de belastingdienst. Voor een ondernemer is de btw in de meeste gevallen dus geen kostenpost.
Een belangrijke voorwaarde om de btw terug te mogen vragen, is dat de ondernemer zelf ook
btw berekent op de door haar verrichte diensten. Het grootste deel van de dienstverlening van
banken is echter vrijgesteld van btw. Het verstrekken van kredieten, handelingen met effecten
en bemiddeling in financiële transacties is vrijgesteld van btw. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit
dat er geen btw wordt berekend op rente. De Rabobank levert voornamelijk diensten aan haar
klanten die vrijgesteld zijn van btw. Daarom mag de Rabobank bij de belastingdienst maar een
beperkt deel terugvragen van de btw die leveranciers in rekening brengen. De rest van de btw
die de Rabobank aan leveranciers betaalt, is een kostenpost.
Toelichting loonheffing
Dit betreft de loonbelasting en premieheffing ter zake van de betaalde salarissen. Het gaat om
een inhouding op het bruto-salaris van de werknemer. De loonheffing vormt een kostenpost
voor de Rabobank.
4
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank
Toelichting bankenbelasting
De bankenbelasting is een heffing die is ingevoerd naar aanleiding van de economische crisis,
met name omdat de Nederlandse overheid aan diverse financiële instellingen (niet aan de
Rabobank) financiële steun heeft verleend. Deze belasting is te zien als een soort verzekeringspremie die de financiële instellingen betalen omdat de overheid in feite garant staat voor hun
verplichtingen. De belasting wordt per financiële instelling berekend op basis van de uitstaande
schulden exclusief de schulden die onder het depositogarantiestelsel vallen.
Toelichting resolutieheffing
Deze heffing vloeit voort uit de overname van SNS Reaal door de Nederlandse Staat. Van de
hieraan verbonden kosten wordt circa 1 miljard euro in rekening gebracht aan de Nederlandse
banken, op basis van hun aandeel in de spaarmarkt.
Deze heffing is niet aftrekbaar van de fiscale winst.
5
Fiscaal beleidsstatement van de Rabobank