open brief - VNO

VNDU
VNDU
Südlohner Weg 40
D-48703 Stadtlohn
Tel.: +49 (0) 25 63 / 30 73 – 0
Fax: +49 (0) 25 63 / 20 73 – 14
Jhr. Mr G.W. Molleruslaan 41
NL-7301 GL Apeldoorn
Tel.: +31 (0) 55 / 52 22 60 6
Fax: +31 (0) 55 / 52 14 98 5
[email protected]
www.vndu.eu
OPEN BRIEF
Gronau/Enschede, maart 2009
Onderwerp: Economische recessie / financiële crisis
Geachte dames en heren,
Hierbij brengt de VNDU (Verbund Niederländisch-Deutsche Unternehmen), het Nederlands Duitse samenwerkingsverband van ondernemersverenigingen van Waddenzee tot Ruhrgebied,
graag het volgende onder uw aandacht indachtig de economische recessie en de financiële crisis.
U wordt concreet verzocht binnen uw invloedssferen en mogelijkheden alles te doen om de
ingrijpende gevolgen voor ondernemen en werkgelegenheid binnen de Euregio’s te beperken en
met ons het grensoverschrijdend ondernemen verder te stimuleren.
Het is u bekend dat het VNDU zich als belangrijke opgave heeft gesteld het bevorderen van de
grensoverschrijdende zakelijke- en arbeidsmobiliteit. Dit in de overtuiging dat dit waarde toevoegt
aan de grensregio in termen van werk, welvaart en welzijn. Hiervoor is er beleid en een concreet
actie- en projectenplan.
Het is inmiddels wel duidelijker dat de financiële crisis duidelijke sporen achter laat in de Duitse
en Nederlandse economie, de grensregio daarbij zeker niet uitgezonderd. We ervaren een
plotselinge en extreme economische krimp met als gevolg snel oplopende en uiteindelijk zeer
hoge werkloosheidscijfers. Nationale en ook regionale overheden reageren hierop gelukkig met
omvangrijke pakketten voor instandhouding van ons financiële stelsel en met relatief snel
werkende plannen en maatregelen voor sociaal-economische structuurversterking met een
duurzaam karakter. Op die wijze kunnen de nu genoemde negatieve gevolgen enigszins worden
opgevangen en worden voorwaarden gecreëerd voor het beperken van de duur en impact van
onze economische recessie.
Gelijktijdig doen ondernemers alles wat mogelijk is voor behoud van continuïteit in bedrijfsvoering
met de daaraan verbonden werkgelegenheid. Op dit moment is dit een bijzonder moeilijke
opgave. De orderportefeuilles van veel bedrijven zijn in enkele maanden gehalveerd. Deze
uitzonderlijke omstandigheid - zonder uitzicht op “morgen beter” - betekent dat bedrijven “de
tering naar de nering zetten”. Wel is het zo dat niet alle sectoren in gelijke mate zijn of worden
getroffen. Hoe dan ook staan we aan de vooravond van een ontslaggolf van werknemers. Het
toenemen van faillissementen en het uit elkaar vallen van bestaande toeleverende en
uitbestedende relaties zal dit proces in de tijd versterken. Zoals uit diverse recente cijfers bekend
is geworden zal de werkloosheid de komende 2 jaren dramatisch toenemen.
Dit
alles
zal
ook,
maar
misschien
wel
vooral
onze
grensregio’s
treffen.
Immers,
grensoverschrijdend ondernemen is gedurende de afgelopen decennia steeds weer met
aanmerkelijke problemen gepaard gegaan. Zowel het aantrekken van personeel vanuit het
buurland alsook het leveren van producten en diensten over de grens is niet altijd even
gemakkelijk (geweest). Allerlei vormen van bestuurlijk-politieke, juridische en culturele
belemmeringen zijn hier mede de oorzaak. Het is niet voor niets dat het VNDU op een zakelijke
wijze de nog altijd bestaande grensbarrières wil slechten. Het is de overtuiging dat wanneer er in
de grensstreek meer Duits-Nederlandse business wordt georganiseerd, kennis en kunde vaker en
eerder bij elkaar worden gebracht en dit de economie van de EUREGIO als geheel structureel zal
versterken. En dat is nodig!
Naar wij nu vrezen zal de huidige financiële crisis in de Nederlands-Duitse grensregio extra hard
aankomen en het grensoverschrijdend ondernemen weer vele jaren terugwerpen. En dat terwijl
hier juist veel mogelijkheden liggen om de negatieve effecten van een economische crisis
enigszins op te vangen. “Samen sterker” zal zich onderscheiden op een Europese en mondiale
markt.
Het VNDU verzoekt u daarom - in het belang van de Euregionale economie en sociale
samenhang - op korte termijn zichtbaar te maken wat er binnen uw bereik ligt om de
buitengewoon negatieve effecten van deze crisis voor bedrijf en burger te bestrijden en met ons in
gesprek te gaan voor het samen bevorderen van het grensoverschrijdend ondernemen. Naar ons
oordeel in deze tijd een bijzondere mogelijkheid voor het aanboren van nieuwe afzetmarkten en
het aangaan van nieuwe zakelijke relaties.
Uw grensoverschrijdend samenwerkingsverband met regio’s, Kreise en gemeenten kan in deze
tijd de diverse crisisinitiatieven en maatregelen in hun onderlinge samenhang beoordelen,
coördineren en complementeren voor bredere versterkende effecten. Euregionaal leiderschap
geeft een goed maatschappelijk draagvlak voor een - hopelijk met de Duits-Nederlandse markt
(VNDU) - afgestemd maatregelenpakket.
Natuurlijk zijn wij ons ervan bewust dat de financiële ruimte voor zowel de Euregio’s als de
Kreisen / gemeenten beperkt is. Toch zijn wij van opvatting dat door een grensoverschrijdende
“versnellingsagenda” er zowel regionaal als Euregionaal extra en nieuwe impulsen kunnen
worden gegeven voor het zoveel mogelijk mitigeren van de negatieve effecten van deze financiële
crisis. Wellicht zijn er ook mogelijkheden voor een bijzondere en snellere aanwending van
Europese structuurfondsen met als uitgangspunt: “nood breekt wet”.
Voor de versnellingsagenda denken wij bijvoorbeeld aan investeringen die voor de EUREGIO de
komende jaren gepland staan en die procedureel eigenlijk per direct kunnen worden uitgevoerd.
Het accent ligt daarbij op projecten die rechtstreeks bijdragen aan een duurzame economische en
sociale
structuur
en
die
uiteindelijk
de
grensoverschrijdende
regionale
economie
complementeren. Daarbij kan onder meer worden gedacht aan het volgende:
a)
Infrastructuur. Dit betreft niet alleen (grensoverschrijdende) wegen, water en spoor,
maar ook digitale netwerken. Tevens is hieronder begrepen de herstructurering van
bedrijventerreinen in de grensregio, alsmede de aanleg van onderling verbindende
glasvezelnetwerken op bedrijventerreinen.
b)
Bedrijven. Met name de extra aandacht voor de continuïteit van de innovatieve
bedrijven c.q. bedrijven met een beperkt weerstandsvermogen is van belang. Mogelijk
kan grensoverschrijdende innovatiesamenwerking worden geaccentueerd en extra
gestimuleerd. Tevens moet hierbij ook worden genoemd het grensoverschrijdend
inzichtelijk maken en bevorderen van mogelijkheden voor kredietverlening aan bedrijven.
Uiteindelijk gaat het om die maatregelen die het Euregionale ondernemersklimaat als
geheel en in samenhang extra aantrekkelijk maakt.
c)
Bepaalde sectoren. De bouwsector zal onevenredig zwaar worden getroffen, met name
wat betreft de woningbouw. De eerste effecten zijn daarvan nu reeds zichtbaar bij
projectontwikkelaars, architecten en makelaars en zullen naar verwachting in de loop van
2009 de gehele toeleveringsketen gaan betreffen. Een versnelde uitvoering van bepaalde
projecten kan hierbij de nood enigszins lenigen. Een andere sector waarop met name
(grensoverschrijdend) dient te worden ingezet is de energiesector waar thema’s als
duurzaamheid
en
energiebesparing
alsmede
ontwikkeling
van
alternatieve
energiebronnen centraal staan.
d)
Arbeidsmarkt en scholing / opleiding. Ondanks de snel toenemende werkloosheid is
er nog steeds een discrepantie tussen vraag en aanbod op de huidige arbeidsmarkt; in
bepaalde sectoren wordt nog steeds gezocht naar goed opgeleide arbeidskrachten. De
grensoverschrijdende mobiliteit behoeft hier wellicht nog eens extra aandacht. Een
hiermee verbonden thema is de mogelijke inrichting van grensoverschrijdende
mobiliteitscentra. In de Nederlandse grensregio’s zijn ondertussen zo’n tiental nationale
mobiliteitscentra geopend en wellicht kan dit netwerk ook grensoverschrijdend worden
uitgewerkt.
e) Inzet financiële middelen. Ondanks dat de Euregio’s, met name in het kader van het
Europese INTERREG IV A- programma, gebonden zijn aan strakke spelregels, zijn er
wellicht toch mogelijkheden om beschikbare subsidies anders c.q. versneld in te zetten.
Ook de Europese Commissie heeft zich onlangs tijdens de conferentie “Regions for
economic change” in Brussel bij monde van mevrouw Hübner, Eurocommissaris voor
regionaal beleid, in die richting uitgelaten. Naast het naar voren halen van investeringen
waaraan Europa bijdraagt, is er ook gesproken over een eventueel procentueel hogere
bijdrage van de EU op het moment dat de cofinanciering lastig zal worden door de
huidige economische crisis.
Wij hopen u met deze brief een verdere aanzet te hebben gegeven om grensoverschrijdend
intensief - juist nu - door te werken aan de versterking van de economische ontwikkelingen en
integratie van de Nederlands-Duitse grensregio.
Met vriendelijke groet,
Willy Hetkamp
Paul te Riele
-Voorzitter VNDU-
-Vice-voorzitter VNDU-