Centrale voor kredieten aan particulieren
advertisement
Centrale voor kredieten aan particulieren Brussel, 16 oktober 2013 Peter NEEFS Rol & belang van CKP ► Is CKP een wondermiddel? NEE ► Kan CKP ervoor zorgen dat er geen wanbetalingen meer zijn? NEE ► Kan CKP ervoor zorgen dat de overmatige schuldenlast verdwijnt? NEE ► Is CKP dan wel nuttig? ABSOLUUT !!! 2 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Rol & belang van CKP ► Krediet = belangrijke schakel in economische cyclus en motor van economische groei BEDRIJVEN Inkomen Consumptieuitgaven Kapitaalmarkt Arbeidsmarkt G & D-markt Arbeid Lening Consumptiegoeddienst GEZINNEN 3 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Rol & belang van CKP ► Elk krediet goed voor economie? Kwaliteitskrediet! ► Onbetaald krediet kost geld aan iedereen ► Dubbele rol voor de overheid: gunstig klimaat scheppen, mogelijk maken, stimuleren, ... (economisch beleid) kaderen, bewaken, beschermen, voorlichten, ... (consumentenbeleid) ► Bestaansreden en relevantie van CKP: 4 / 24 een overheidsinstrument om overmatige schuldenlast te voorkomen door de kwaliteit van de kredietverlening te verbeteren bijdrage tot gezond economisch klimaat dat goed is voor kredietgever, kredietnemer & maatschappij Centrale voor kredieten aan particulieren Finaliteit ► Instrument in de strijd tegen overmatige schuldenlast ► Negatieve Centrale tot 2003 personen reeds in moeilijkheden curatieve benadering ► Nood aan meer informatie over consumenten zonder betalingsachterstand aan de limiet van hun terugbetalingscapaciteit ► Omvorming tot positieve Centrale in 2003 5 / 24 preventieve benadering meer info betere beoordeling van het kredietrisico meer info responsabilisering van de kredietgever Centrale voor kredieten aan particulieren Historiek ► 1987: negatieve Centrale (lening/verkoop op afbetaling) ► 1993: kredietopening & hypothecair krediet ► 1999: collectieve schuldenregeling ► 2003: positieve Centrale ► 2011: kredietlijn verbonden aan zichtrekening Geleidelijke verrijking van de Centrale 6 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Wettelijke basis ► Wet van 10 augustus 2001 ► KB van 7 juli 2002 ► Algemeen wettelijk kader wet op het consumentenkrediet (1991) wet op het hypothecair krediet (1992) wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer (1992) wet op de collectieve schuldenregelingen (Gerechtelijk Wb.) 7 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Exhaustiviteit ► Verplichte melding ► Alle kredietovereenkomsten consumentenkrediet hypothecair krediet met of zonder betalingsachterstand ► Alle kredietgevers ► Alle collectieve schuldenregelingen ► Korte meldingstermijnen 8 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Geregistreerde gegevens ► Kredietnemer Rijksregisternummer naam & voornaam woonplaats, geboortedatum & geslacht ► Kredietovereenkomst 9 / 24 type krediet contractnummer ontleend bedrag/bedrag van de kredietlijn bedrag van de (eerste) vervaldag eerste, laatste & aantal vervaldagen "statische" benadering omwille van kostenefficiëntie Centrale voor kredieten aan particulieren Geregistreerde gegevens ► Betalingsachterstand datum bedrag (vanaf 25 euro) regularisatiedatum dynamische benadering met maandelijkse update ► Collectieve schuldenregeling 10 / 24 rechtbank & referentie van het vonnis belangrijkste data: toelaatbaarheid, begin en einde van de aanzuiveringsregeling, herroeping melding gebeurt door de griffie van de arbeidsrechtbank, via het Centraal bestand van berichten Centrale voor kredieten aan particulieren Termijnen ► Registratiecriteria voor wanbetaling principe: onvolledige betaling gedurende 3 maanden enkele uitzonderingen, bvb. opeisbaarstelling (korter) ► Meldingstermijnen nieuw krediet en vervroegde terugbetaling: 2 dagen wanbetaling en de evolutie ervan: 8 dagen collectieve schuldenregeling: 1 dag ► Bewaartermijnen 11 / 24 3 maanden na het einde van het contract wanbetaling: 10 jaar, maar verkort tot één jaar indien regularisatie collectieve schuldenregeling: 1 jaar na einde aanzuiveringsregeling Centrale voor kredieten aan particulieren Raadpleging ► Verplicht vóór de toekening van een krediet ► Toegelaten voor beheer van lopende kredieten ► Verboden voor prospectie- en marketingdoeleinden ► Antwoord bevat alle geregistreerde gegevens, behalve naam van de kredietgever en contractnummer ► Geen geaggregeerde gegevens/geen scoring circa 30.000 per dag 12 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Gegevensuitwisselingsmodel ► Kanaal manuele invoer door kredietgever (internet) geautomatiseerde gegevensuitwisseling (extranet) ► Elektronische handtekening ► Volledig geautomatiseerde verwerking bij NBB communicatie enkel via IT geen menselijke tussenkomst ► Alle inkomende en uitgaande berichten worden bewaard circa 20 miljoen berichten per jaar 13 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Begeleidingscomité ► Samenstelling: 7 leden 1 vertegenwoordiger van de Minister van Economie (voorzitter) 3 vertegenwoordigers van de kredietgevers 1 vertegenwoordiger van de consumentenorganisaties 1 vertegenwoordiger van de privacycommissie 1 vertegenwoordiger van de Nationale Bank van België ► Adviesbevoegdheid over budget, exploitatieprocedures en uitvoeringsbesluiten ► Goedkeuring van resultatenrekening, tarieven, technische instructies en internationale gegevensuitwisselingsakkoorden 14 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Bescherming van de consument ► Voorafgaandelijke informatie door de kredietgever, in de kredietovereenkomst ► Brief NBB bij eerste registratie van een wanbetaling 100.000 in 2012 ► Recht op betwisting en rechtzetting ► Inzagerecht schriftelijk - loket - internet moet persoonlijk uitgeoefend worden, maar veel “misbruik” van 48.000 in 2002 naar 206.000 in 2012 15 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Internationale gegevensuitwisseling ► Voorwaarden reciprociteit (dezelfde gegevens) dezelfde finaliteit gelijkwaardige bescherming van de persoonlijke levenssfeer ► Met Nederland (BKR - sinds 1999) ► Met Duitsland (SCHUFA - sinds 2005) ► Niet met Frankrijk noch Luxemburg ► Relevantie: sinds uitwisseling met BKR is de (hogere) default rate in de grensstreek genormaliseerd 16 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Kerncijfers 2002 2009 juni 2013 Kredieten 552.000 6.399.000 8.157.000 11.444.000 Kredietnemers 403.000 4.260.000 4.900.000 6.233.000 4% 52% 57% 70% 468.000 411.000 434.000 490.000 Collectieve schuldenregelingen 24.000 32.000 78.000 104.000 Raadplegingen per dag 17.000 20.300 30.600 30.800 Bevolkingspercentage Wanbetalingen 17 / 24 2003 Centrale voor kredieten aan particulieren Statistieken Uitstaande achterstallige contracten 8% 520.000 negatieve Centrale positieve Centrale 500.000 7% 480.000 6% 460.000 5% 440.000 4% 420.000 3% 400.000 2% 380.000 1% 360.000 0% 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013-06 Default rate (schaal rechts) 18 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Statistieken Wanbetalingsgraad volgens type krediet Wanbetalingsgraad volgens leeftijd kredietnemer 5% 8% 4% 6% 3% 4% 2% 2% 1% 0% 0% 19 / 24 Lening op afbetaling Verkoop op afbetaling Kredietopening Hypothecair krediet 2013-06 10% 2012 6% 2011 12% 2010 7% 2009 14% 2008 8% 2007 16% 2006 9% 2005 18% 2004 10% 2003 20% 18-24j 25-34j 35-44j 45-54j 55-64j 65+j Centrale voor kredieten aan particulieren Statistieken Gemiddeld achterstallig bedrag aan consumentenkredieten per persoon Gemiddeld achterstallig bedrag aan hypothecaire kredieten per persoon (eind 2012) 10.000 € (eind 2012) 60.000 € 9.000 € 50.000 € 8.000 € 7.000 € 40.000 € 6.000 € 5.000 € 30.000 € 4.000 € 20.000 € 3.000 € 2.000 € 10.000 € 1.000 € 0€ 18-24j 20 / 24 25-34j 35-44j 45-54j 55-64j 65+j 0€ 18-24j 25-34j 35-44j 45-54j 55-64j 65+j Centrale voor kredieten aan particulieren Statistieken Aandeel van de bevolking met een consumentenkrediet Aandeel van de bevolking met een hypothecair krediet (eind 2012) 21 / 24 (eind 2012) Centrale voor kredieten aan particulieren Statistieken Consumentenkrediet: percentage achterstallige kredietnemers Hypothecaire krediet: percentage achterstallige kredietnemers (eind 2012) 22 / 24 (eind 2012) Centrale voor kredieten aan particulieren Eindbeschouwing ► Krediet is belangrijk, nuttig en nodig maar tegelijk.... ► Krediet vraagt discipline en voorzichtigheid ► Externe factoren zoals bvb. jobverlies, echtscheiding of ziekte spelen belangrijke rol ► Financiële opvoeding en bewustmaking blijven cruciaal! Jeugd van vandaag = toekomst van morgen Onze plicht om jongeren zo goed mogelijk aan de start te brengen van het echte leven en de economische realiteit Belangrijke rol voor ouders, overheid & onderwijs 23 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren Info http://www.nbb.be/pub/Home.htm?l=nl (link Kredietcentrales) [email protected] 24 / 24 Centrale voor kredieten aan particulieren
