Menselijke maat terug bij schuldhulp

05 januari 2017, pag. 18
OPINIE
Menselijke maat
terug bij schuldhulp
Niet iedereen met schulden kan de regie over zichzelf voeren. Help deze mensen.
RONALD PLANTING
M
eer Leeuwarders onder
financieel
toezicht,
schrijft de LC op 3 januari. Een negatieve kop
bij een positief verhaal waarin de gemeente Leeuwarden en de sociale
wijkteams aantonen dat er veel inspanning wordt verricht om mensen met financiële problemen te helpen. De gemeente steekt met deze
aanpak haar nek uit om grotere problemen te voorkomen, prima.
Lastig is en blijft het dat er aan de
reden waarom men in de schulden
komt nauwelijks aandacht wordt besteed, laat staan dat er iets aan wordt
gedaan. De reden ligt deels opgesloten in automatisering, marktdenken en het op een voetstuk plaatsen
van het idee (wensdenken) dat ieder
mens de regisseur is van zijn eigen
leven. En impliciet daarmee: aan
zijn eigen problemen. En dus... eigen
schuld, dikke bult. Daarmee is de sociale kaart verwaarloosd waardoor
er nu zoveel onvrede heerst. Het vertrouwen in de overheid, de gemeenschap of in een kleine kern waarin
nabuurschap hoog in het vaandel
staat, staat op het spel.
Omdat er geen loketten (meer)
zijn, denken vanuit rendement de
standaard is en er een grote hoeveelheid kwetsbare mensen rondlopen
die niet over de juiste vaardigheden
beschikken, is het een illusie te denken dat deze groep adequaat de gewenste eigen regie kan voeren. Op
dit moment zijn instanties, zoals
Zorginstituut Nederland, het CJIB,
maar ook Vitens en Nuon, samen
met wijkteams bereid om te komen
tot bijvoorbeeld schuldstabilisatie
of zelfs kwijtschelding. Door sneller
te reageren bij het niet betalen van
rekeningen en de handen ineen te
slaan met andere hulpverleners.
Aan de bron, de schuldveroorzakers, kan echter nog het nodige verbeteren, denk bijvoorbeeld aan organisaties als Wehkamp, telefoonaanbieders etcetera, die moeiteloos
krediet verstrekken tegen torenhoge rentes. Juist hierdoor ontstaan
vaak de eerste schulden die bij enige
tegenslag al snel fors oplopen. Waarom wordt niet opgetreden tegen deze aanbieders? En hen verboden om
risico’s die ze nemen (verkopen aan
klanten die het feitelijk niet kunnen
betalen) af te wentelen op de maatschappij?
Want het gevolg van krediet, juist
aan de doelgroep die kwetsbaar is, is
dat dit snel kan omslaan in overcreditering. En door de grote afstanden
van aanbieders (internet) naar de
consument is er geen persoonlijk gesprek meer mogelijk. Waardoor de
kosten van het krediet, maar ook de
bureaucratie, exploderen.
Er is een circus van betrokkenen
bij het schuldproces opgetuigd dat
zijn weerga niet kent. En veel van die
Verlenen van
krediet slaat snel
om in
overcreditering
Postorderbedrijven verstrekken moeiteloos krediet tegen torenhoge rentes.
betrokkenen, of het nu bewindvoerders, curators of medewerkers van
bedrijven (inclusief overheid) zijn,
ze moeten allemaal worden betaald.
Betaald door mensen die al bewezen
hebben dit niet te kunnen. Voorkomen is beter dan genezen. Voorkomen kan, in veel gevallen, door eerder de vinger aan de pols te houden.
Kwetsbare individuen een helpende
hand te bieden of beter te beschermen. Een luisterend oor, open te
staan voor een bezoek, aan huis of
aan kantoor. Daardoor ontstaan begrip, inzicht en vertrouwen.
De menselijke maat moet terug.
Vooral bij die instanties die, meestal
onder het mom van efficiency, vele
mensen naar huis hebben gestuurd.
Mensen die best nog wat kunnen en
willen betekenen in deze maatschappij. Maar nu een uitkering krijgen en sollicitatieplicht terwijl vrijwel geen werkgever meer naar hen
omkijkt.
Voer de menselijke maat weer in,
neem genoegen met minder rendement, breng meer mensen terug aan
het loket, stel meer handen aan het
bed beschikbaar en ga met elkaar in
discussie over hoe wij vele kwetsbaren in onze samenleving daadwerkelijk een beter leven kunnen geven.
Dat lukt als we stoppen met ongebreideld marktdenken en inzien dat
niet iedereen in staat is de regie over
zichzelf te voeren. Respecteer hen,
help hen. Dat zal niet alleen onvrede
doen afnemen, maar waarschijnlijk
ook veel minder extra kosten mee
zich meebrengen.
Ronald Planting is schuldhulpmaatje