Visie van het Planbureau voor de Leefomgeving op de Stad van

HU, PARTNER IN ONDERWIJS &
ONDERZOEK VOOR DE STAD VAN MORGEN
Visie van het Planbureau voor de Leefomgeving op
de Stad van Morgen
Keynotespreker prof. dr. ir. Hans Mommaas
Directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving,
hoogleraar Regional Sustainability Governance bij
Tilburg University en medeopsteller van de Staat van
Utrecht
Slimme stedelijkheid
Het onderwijs, de stad
en de toekomst
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
hoofdboodschap:
 steden bevinden zich in ‘het oog van de orkaan’: zowel als onderdeel
van het probleem, als van de oplossing
 in verband met ‘grote opgaven’ klimaat en energie, groene
economie, soc.ec. herstructurering, natuur en voedsel, veerkrachtige
stad (BLO 2016)
 noodzaak verbindende strategieën (maatschappelijk, bestuurlijk,
institutioneel): omwille van mobiliserend en vernieuwend vermogen
 onderwijs fungeert daarbij als vitaal onderdeel stedelijke cultuur van
verbeelding en vernieuwing, van leren en doen (van ‘slimme stad’
naar ‘slimme stedelijkheid’): “experimental city”
PBL (2016) Balans van de Leefomgeving
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
brede opgave sluit aan op
Urban Agenda - Agenda Stad
PBL (2016) Cities in Europe – Cities in the Netherlands
<http://themasites.pbl.nl/cities-in-europe>
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
maar:
 de ene stadsregio is de andere niet
 en de ene innovatie niet de andere
 diversiteit van stadsregionale opgaven
 stad goed in maatwerk, slagkracht, leren
 noodzaak ‘neue Kombinationen’
– (schalen, disciplines, domeinen, leren & doen)
 met perspectief op ‘Utrecht’
PBL: Welvaart en Leefomgeving 2015; Regionale Ontwikkeling en Verstedelijking <www.wlo2015.nl>
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
Combineren van
schalen:
bijvoorbeeld
water
veiligheid
tussen ‘dijken
bouwen’ en
risico’s
verminderen
<http://themasites.pbl.nl/flood-risks>
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
neem nou
Utrecht:
overstroming Lek
in kaart: combi
waterdieptes
hoogte gebouwen
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
Combineren van
disciplines:
ontwerp en onderzoek
‘mapping’ en ‘big data’
bv fietsmobiliteit
neem nou
Utrecht
Artgineering, CRa, PBL, IenM, Prov Utrecht (2016)
Meer Fiets - Meer Stad
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
Combineren van
domeinen:
elk met eigen set van
-beelden
-waarden
-doelen
-strategieën
-vormen
-expertise
David Hamers / PBL (2016) De innovatieve stad
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
bijvoorbeeld
soc.ec.
structuur
neem nou
Utrecht
PBL: Ruimtelijke Verkenning (2016)
De Verdeelde Triomf
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
in
kaart:
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
nodig is
combinatie van
sociale en
economische
-strategieën,
-doelen,
-schalen,
-actoren,
-vormen
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
Tenslotte: combinatie van leren en doen.
 Onderwijs zit in hart van de ontwikkeling
–
–
–
–
belang van kennis voor de toekomst,
bron kenniseconomie (spill-over, innovatie milieus)
permanente verjonging van de stad,
‘pad-vinders’.
 In context breder belang van sterke netwerken en ontmoeting
gedreven publieke/stadscultuur, voorbij ‘default’: ‘slimme stedelijkheid’
 Dus inzetten op interactie leren en doen, onderwijs en stad (CoP, living
labs, situated learning, belang tacit knowledge, etc.)
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
Conclusie: De stad, het onderwijs en de toekomst
 Inzetten op verbinding:
–
–
–
–
mono- en transdisciplinariteit (ontwerp, onderzoek)
korte en lange termijn, kleine en grote schaal
diversiteit stedelijke domeinen (soc. – econ. – ecol.)
leren en doen (CoP, living labs, situated learning, etc.)
– omwille van combi van verbeelding, verbinding en gevoel van
richting: “the experimental city”.
25 augustus 2016 | Hans Mommaas
DANK VOOR UW AANDACHT!
MET DANK AAN DAVID HAMERS
VOLG PBL:
@LEEFOMGEVING
@HANSMMS
16