Psychogene dysfagie

Psychogene dysfagie
U ervaart slikklachten (dysfagie ) die niet verklaard kunnen worden door een
medische aandoening. In deze folder leest u wat een psychogene dysfagie
inhoudt en op welke manier deze het beste kan worden behandeld.
Neem altijd uw
vens
verzekeringsgege
wijs mee!
en identiteitsbe
Bij psychogene dysfagie ervaart iemand problemen met het slikken van
speeksel en/of voedsel en is er geen aanwijsbare oorzaak voor de klachten.
Deze klachten kunnen zeer verschillend van aard zijn. Variërend van lichte
klachten waarbij men een brok in de keel voelt en moeizaam slikt, tot ernstige
slikklachten waarbij men er niet meer in slaagt voldoende voeding tot zich te
nemen.
In sommige gevallen is er sprake van angst voor slikken, bijvoorbeeld
omdat men bang is om zich te verslikken of te stikken. Deze angst kan een
aanwijsbaar begin hebben - bijvoorbeeld een verslikincident in het verleden
– maar veelal kan deze angst niet goed verklaard worden. Duidelijk is vaak
wel dat de angst in de loop der tijd steeds groter kan worden en dat daardoor
de slikproblemen kunnen toenemen. Ook spanningen kunnen slikproblemen
veroorzaken of verergeren.
De slikproblemen kunnen uiteindelijk medische en/of sociale problemen
tot gevolg hebben (bijvoorbeeld gewichtsverlies of niet meer kunnen eten/
drinken in gezelschap). Meestal levert het slikken van vaste voeding meer
problemen op dan vloeibare voeding.
Klachten
De klachten die ervaren worden, verschillen van persoon tot persoon.
Mogelijke klachten die u kunt ervaren:
•
•
•
•
•
•
•
•
angst om te verslikken;
angst om te stikken;
moeizaam slikken;
meerdere keren moeten slikken per hap/slok;
gevoel dat er voedsel in uw keel achterblijft na het slikken;
gevoel te moeten kokhalzen/spugen;
gevoel voedsel niet weg te krijgen;
gevoel geen adem meer te krijgen tijdens het slikken;
2
Psychogene dysfagie
•
•
•
•
•
•
gevoel een brok in de keel te hebben;
niet in gezelschap kunnen eten of drinken;
spanning ervaren tijdens eten of drinken;
slikken lukt alleen in een bepaalde houding of op een specifieke manier;
in paniek raken tijdens eten of drinken;
bepaalde voeding niet meer kunnen slikken.
Wat doet de logopedist?
De logopedist brengt uw slikproblemen in kaart. Dit gebeurt allereerst door
middel van een uitgebreid vraaggesprek. Vervolgens zal de logopedist
onderzoek doen naar uw spraak , mondmotoriek en slikfunctie. Hierbij wordt
het eten en drinken nauwkeurig geobserveerd en beoordeeld. Als het nodig is,
krijgt u nog aanvullende onderzoeken.
Bij een psychogene dysfagie laat logopedisch onderzoek geen afwijkingen zien
bij het spreken , de mondmotoriek en de anatomie/fysiologie van het slikken.
Het slikproces is niet afwijkend. Dit betekent echter niet dat uw slikklachten
irreëel zijn: slikklachten kunnen op grond van niet-lichamelijke factoren
bestaan.
Adviezen en therapie
Nadat de logopedist het probleem in kaart heeft gebracht en er geen
sprake blijkt van een slikstoornis op basis van lichamelijke factoren, geeft
de logopedist uitleg over het gewone (ongestoorde) slikproces. Het eten en
drinken van alle voeding is bij psychogene dysfagie veilig. U hoeft daarom
niet bang te zijn om zich te verslikken of te stikken. Veel mensen ervaren deze
uitleg reeds als een geruststelling. In sommige gevallen kan dit voldoende zijn
om het slikken weer als normaal te gaan ervaren en weer normaal te kunnen
gaan eten en drinken. In andere gevallen blijft het slikken, ondanks uitleg en
geruststelling, problematisch.
3
Wanneer het slikken bij u problematisch blijft, kan er een therapietraject
worden ingezet. De logopedist leert u dan stapsgewijs weer normaal te gaan
eten. In veel gevallen wordt hierbij ook een intakegesprek bij een psycholoog
(met aandachtsgebied psychogene dysfagie) van Rijnstate aangevraagd. De
psycholoog zal dan beoordelen in hoeverre er sprake is van een aanwijsbare
niet-fysieke oorzaak voor uw slikprobleem en zal mogelijk eventuele
hardnekkige denkbeelden/gedachten rondom het slikken samen met u
kunnen aanpakken. Wanneer er sprake is van gewichtsverlies, u onvoldoende
voedingsstoffen binnenkrijgt en uw medische conditie in gevaar is, zal de
logopedist u adviseren een diëtist te bezoeken.
Prognose
In veel gevallen is het mogelijk dat u weer een normaal eet- en drinkpatroon
krijgt. Het kan echter wel zo zijn dat het eten en drinken een zogenoemde
‘zwakke plek’ blijft en dat bij spanningen,stress of ziek zijn de klachten weer
(kortdurend) terugkeren.
Meer informatie
Bij Rijnstate kunt u telefonisch en voor de meeste
specialismen via www.rijnstate.nl uw afspraak maken.
Rijnstate,
uw ziekenhuis in de
regio Arnhem, Rheden
en De Liemers.
@rijnstate
facebook.com/rijnstate
Rijnstate
Postbus 9555
6800 TA Arnhem
T 088 - 005 8888
E [email protected]
www.rijnstate.nl
101138/2016-03 Uitgave: Afdeling Marketing & Communicatie Rijnstate, 2016
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op met de
afdeling Logopedie. Telefoonnummer: 088 - 005 6377