Zorg met `n zachte `g`.

Zorg met ’n zachte ‘g’.
Vernieuwingsplan in het kader van het VWS rapport Waardigheid
en trots. liefdevolle zorg. Voor onze ouderen.
Stichting Valkenhof – Valkenswaard
Mevr. Drs. A.E.M. Blokker (Annemieke), bestuurder/algemeen directeur
De heer Drs. A.G.J. Vermaase (Albert), directeur Woonzorg en Bedrijfsvoering
Mevr. Dr. M Schlösser (Maryanne), directeur Specialistische Zorg
Dit vernieuwingsplan in tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen de
bestuurder, de directie en de cliëntenraad.
Valkenhof: Zorg met ’n zachte ‘g’
Inleiding
Valkenhof is een professionele zorgorganisatie met het hart op de juiste plek. Of het
nu bij mensen thuis is of bij ons: onze medewerkers staan 24 uur per dag, 7 dagen
per week voor cliënten klaar. Om goede zorg te leveren, op een gastvrije,
gemoedelijke en typisch Brabantse wijze. ‘Zorg met ’n zachte g’ noemen we dat.
De Organisatie
Valkenhof biedt verzorgingshuiszorg, verpleeghuiszorg, thuiszorg, dagcentra,
revalidatie, palliatief terminale zorg, een Korsakov-afdeling en tijdelijk verblijf, een
gezondheidscentrum en huishoudelijke hulp.
Valkenhof heeft 5 verblijflocaties in Valkenswaard en Leende-Heeze:
- Zorgcentrum Kempenhof, Antwerpsebaan 3, 5554 JV Valkenswaard
- Zorgcentrum Taxandria, v.d. Venstraat 15, 5555 KL Valkenswaard
- Zorgcentrum de Vlasgaard, Vlasgaard 1, 5555 KS Valkenswaard
- Zorgcentrum de Bogen, Oranje Nassaustraat 14, 5554 AG Valkenswaard
- Zorgcentrum Leenderhof, Hofpad 2, 5595 EP Leende
Valkenhof is een middelgrote zorgorganisatie in Valkenswaard met ongeveer 400
cliënten ( + 200 cliënten extramuraal), 750 medewerkers (430 FTE) en 500
vrijwilligers. De directie van Valkenhof wordt gevormd door de bestuurder, de
sectordirecteur Specialistische zorg en de sectordirecteur Woonzorg en
Bedrijfsvoering. Valkenhof heeft een Meerjarenstrategie beleidsplan waarin de
missie, visie en de beleidsprioriteiten 2013 -2016 zijn beschreven.
Missie:
“Valkenhof is een eigenwijze organisatie. Wij spannen ons in om op professionele wijze uw
leven aangenaam te maken; ook als uw omstandigheden tegen zitten. Daarbij hanteren wij
de uitgangspunten verwoord in de Kwaliteitsnorm Verantwoorde Zorg.”
Visie:
“Iedereen houdt graag zo lang mogelijk grip op zijn of haar eigen leven. Zeggenschap
houden over het eigen leven en het kunnen inrichten daarvan naar eigen inzichten is van
groot belang. Wij zoeken daarom samen met u naar de optimale zorgvorm. We bieden u
keuzemogelijkheden, zonder irreële verwachtingen te scheppen. Als u zelf geen keuzes
meer kunt maken, ondersteunen we u daarbij. Steeds opnieuw gaan we uit van uw
mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden.
Valkenhof wil de kwaliteit van leven ondersteunen vanuit een cliëntgerichte en vraag
gestuurde cultuur. Dit doen we vanuit de vier domeinen van verantwoorde
Zorg: Wonen, mentaal welbevinden, lichamelijk welbevinden en participatie.”
Samen met de cliënt en de cliëntenraad zijn de kernwaarden van Valkenhof tot stand
gekomen die de basis vormen van de zorg- en dienstverlening. Deze kernwaarden
zijn: respectvol, betrouwbaar, gepassioneerd, vakmanschap en ondernemend
Aanleiding
Binnen Valkenhof staat de cliënt centraal. Vanuit het cliëntperspectief bezien
betekent dit een optimale kwaliteit van leven, met zoveel mogelijk autonomie en
behoud van eigen regie. Er wordt bewust aandacht gegeven aan het welzijn en
welbevinden van de cliënt. Onze medewerkers zijn gespecialiseerd in goede zorg,
op een gepassioneerde, gemoedelijke en gastvrije wijze. ‘Zorg met ’n zachte g’
noemen we dat. Een belangrijke vraag hierbij is of de zorg binnen Valkenhof
daadwerkelijk afgestemd is met en aansluit op de individuele behoefte van de cliënt
en of er voldoende oog is voor individuele kenmerken van de cliënt en de wensen
die daaruit voortvloeien. Het gaat hierbij om onderwerpen als eigen regie en
keuzemogelijkheden, welzijn, welbevinden en bejegening en de manier van werken
met het zorgleefplan. De cliënt, familie, mantelzorgers, wettelijke
vertegenwoordigers, vrijwilligers en professionals hebben allemaal een actieve rol
en leveren informele of formele zorg ter ondersteuning van de cliënt in het behoud
van de eigen regie en kwaliteit van leven.
Valkenhof heeft daarnaast ingezet op het verbeteren van randvoorwaarden en
ontwikkelingen om ‘medewerkers ‘beter in hun kracht te zetten’. Valkenhof heeft er
bewust voor gekozen om dit niet te realiseren door het extra scholen van
medewerkers, maar juist door reductie van onzekerheid en vergroting van de
zelfsturing en autonomie bij medewerkers.
In de volgende tekening is dit schematisch weergegeven.
De cliënt staat centraal. Rondom de cliënt zijn acties
georganiseerd, gericht op het ondersteunen van de
cliënt in het behoud van autonomie en eigen regie
over zijn leven, zoals de inzet van domotica,
ontwikkelingen om de (keuze)vrijheid van de cliënt te
vergroten en welzijn, welbevinden en bejegening te
verbeteren en het gebruik van het zorgleefplan.
Daaromheen bieden de mantelzorgers en vrijwilligers
ook ondersteuning bij het behouden van een goede
kwaliteit van leven van de cliënt. De laatste schil
wordt gevormd door verschillende systemen die
ontwikkeld zijn als randvoorwaarden die de
autonomie en zelfsturing van de medewerkers
vergroten en de administratieve regeldruk en
onzekerheid van medewerkers verminderen,
waardoor zij meer tijd en aandacht aan de cliënt en
het verbeteren van de kwaliteit van leven van de
cliënt kunnen besteden.
Toelichting van de verschillende acties die uitgezet zijn ter verbetering van de zorg
aan en kwaliteit van leven van de cliënt:







Valkenhof heeft ingezet op basisteams met functiedifferentiatie, met minder
managers en met meer autonomie/ zelfregulatie van medewerkers. Vanuit de
basis is gekeken naar wat cliënten nodig hebben en hoe de personeelsmix
en formatiemix hierop het beste aan kan sluiten. De activiteitenbegeleiding en
huishoudelijke medewerkers zijn geïntegreerd in de basisteams. Wonen en
welzijn staan centraal en de zorg wordt hier omheen georganiseerd.
Zorgcoördinatoren met een welzijnsachtergrond (activiteitenbegeleiding)
worden ingezet, waardoor de aandacht voor welzijn en welbevinden binnen
Valkenhof geborgd is. Dit komt de kwaliteit van leven van de cliënt ten goede .
Valkenhof heeft haar ziekteverzuim terug kunnen dringen tot 3,5% en behoort
nu bij de top 5 van organisaties met laag verzuim. Dit heeft geleid tot minder
verschillende mensen aan het bed van de cliënt, wat vanuit het
cliëntperspectief een verbetering binnen de zorg is.
Door de implementatie van een nieuw systeem van bestellen en facturering
(T-Blox), hebben medewerkers meer verantwoordelijkheid, bevoegdheid en
daarmee ook meer autonomie in het bestellen van benodigde middelen voor
een goede zorgverlening. Hiermee wordt de bureaucratie en de
administratieve regeldruk verminderd en heeft de medewerker meer tijd en
ruimte om de cliënt te ondersteunen in het behouden van de eigen regie en
een goede kwaliteit van leven.
In 2012 heeft Valkenhof al de ‘nieuwe werken award’ gewonnen met een
programma voor zelfroostering (Intus), waarbij medewerkers meer inspraak in
de diensten hebben gekregen en meer autonomie. Vanuit het
cliëntperspectief heeft dit geleid tot minder verschillende gezichten bij de
zorg- en dienstverlening en daardoor een betere kwaliteit van leven.
In 2014 – 2015 heeft Valkenhof, in samenwerking met Vilans, een project
uitgevoerd, gericht op het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen
en het vergroten van de (keuze)vrijheid van de cliënt. Dit heeft geleid tot een
grotere bewustwording van medewerkers met betrekking tot
vrijheidsbeperking en vergroting van de (keuze)vrijheid en daarmee de eigen
regie en autonomie van de cliënt.
Valkenhof wil zich in de komende jaren richten op innovaties zoals de inzet
van domotica. Vanuit het cliënt perspectief betekent dit een betere nachtrust
voor cliënten door minder zorg- en controle. De infrastructuur hiervoor is
inmiddels gerealiseerd. Verwacht wordt dat dit leidt tot ontlasting van de
nachtdienst en de mogelijkheid om minder fysieke nachtdiensten in te zetten,
waardoor er meer inzet van medewerkers overdag mogelijk is. De
ondersteuning door medewerkers aan cliënten kan daardoor meer afgestemd
worden op de momenten dat er behoefte is aan die ondersteuning. Daarbij
komt dat er op deze manier ook meer handen aan het bed op de dag
beschikbaar zijn.
Valkenhof werkt al jarenlang vanuit de zorgleefplansystematiek en heeft een
digitaal zorgdossier en zorgleefplan. De organisatie wil deze ervaring graag
inzetten bij de nieuwe ontwikkelingen die momenteel lopen met betrekking tot
een landelijk nieuw en vereenvoudigd zorgleefplan. Naast ons verbeterplan
wil Valkenhof zich beschikbaar stellen om mee te doen als het gaat om de



uitrol van een pilot. Het introduceren van een nieuw zorgleefplan wat
gebruiksvriendelijk is en wat daadwerkelijk het plan van de cliënt is leidt tot
minder bureaucratie en minder registratielast voor medewerkers. vanuit het
cliëntperspectief betekent dit meer tijd en ruimte voor ondersteuning van de
cliënt én een grotere eigen regie van de cliënt die eigenaar is van zijn eigen
zorgleefplan.
We bieden zorg met een zachte G, maar leveren kwaliteit met een harde K.
De client kan van Valkenhof verwachten dat de basiszorg op orde is en dat
doen we door de inzet van E-learning gericht op scholing van kennis en
vaardigheden, zoals risicovolle en voorbehouden handelingen en BHV.
Hiermee zijn de vaardigheden van medewerkers gecontroleerd op orde en
geborgd. Medewerkers hebben eigen verantwoordelijkheid en meer
autonomie in het zelf kiezen (binnen de vastgestelde kaders) hoe en wanneer
ze hun scholing op vaardigheden volgen. De scholing sluit beter aan bij de
behoefte en leerstijlen van de medewerkers. Voor de cliënt betekent dit dat de
kwaliteit van de geleverde zorg gewaarborgd is.
Valkenhof heeft specifiek beleid voor mantelzorgers en vrijwilligers ontwikkeld
en de implementatie vindt onder andere plaats middels een samenspelscan
voor mantelzorgers en vrijwilligers. Dit mantelzorg- en vrijwilligersbeleid staat
nog in de kinderschoenen. Betere borging hiervan betekent vanuit het
cliëntperspectief dat mantelzorgers en vrijwilligers een nadrukkelijkere
meerwaarde hebben voor het welzijn en welbevinden van de cliënt.
Valkenhof heeft een goed functionerende en betrokken cliëntenraad en
cliëntencommissies. De cliëntenraad wordt vroegtijdig meegenomen in en
betrokken bij alle nieuwe ontwikkelingen en beleidsontwikkelingen uit het
verleden.
Ons voorstel voor een pilot is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van leven
van de cliënt door het borgen van de verschillende acties, randvoorwaarden en
systemen die ondersteunen bij de zorg- en dienstverlening aan de cliënt. Wordt door
het borgen van deze acties de zorg van Valkenhof daadwerkelijk afgestemd op de
individuele behoefte van de cliënt en wordt daarbij voldoende rekening gehouden
met de individuele kenmerken en wensen van de cliënt?
Dit heeft geleid tot de volgende vraagstelling:
‘Leiden de ingezette acties, randvoorwaarden en systemen daadwerkelijk tot
aantoonbare verbetering van de kwaliteit van leven van de individuele cliënten van
Valkenhof?’ En is Valkenhof met dit ingezette beleid een van de best practices in
Nederland?
Om de vraagstelling te beantwoorden zijn een aantal doelstellingen geformuleerd.
Doelstellingen :
1. De cliënten voelen zich thuis bij Valkenhof en ervaren een goede
ondersteuning in het behouden van de eigen regie en autonomie.
2. De mantelzorgers en vrijwilligers van Valkenhof voelen zich een gewaardeerd
onderdeel van Valkenhof en hebben een nadrukkelijke en aantoonbare
meerwaarde voor het welzijn en welbevinden van de cliënt, geredeneerd
vanuit het cliëntperspectief.
3. De medewerkers van Valkenhof werken vanuit de eigen regie en autonomie
van de cliënt. Daarbij zijn zij in staat om grotere terughoudendheid te
betrachten als het gaat om de inzet van de zorg zonder de kwaliteit uit het
oog te verliezen.
4. De medewerkers van Valkenhof ervaren autonomie en voelen zich veilig en
bekwaam in het bieden van professionele, gepassioneerde, gemoedelijke en
gastvrije zorg
5. Valkenhof is aantoonbaar een best practice als het gaat om het ervaren
welzijn en welbevinden van de cliënt.
Hoe gaat Valkenhof werken aan het behalen van bovenstaande doelstellingen?
Valkenhof zet een aantal acties uit om bovenstaande doelstellingen te behalen:
 Valkenhof wil haar ambitie vorm en inhoud geven door nadrukkelijk
mantelzorg- en vrijwilligersbeleid te borgen in de organisatie.
 Valkenhof wil alle instrumenten die zij heeft ingezet vanuit een groter
samenhangend geheel op elkaar afstemmen. Daardoor zal het welzijn van de
cliënt aantoonbaar verbeterd worden.
 Valkenhof gaat periodiek en gestructureerd metingen uitvoeren met
betrekking tot het ervaren welzijn en welbevinden van de cliënt en de ervaren
autonomie en eigen regie van de cliënt.
 Voor deze metingen wordt een eigen meetinstrument ontwikkeld in
samenwerking en overleg met de cliëntenraad.
 Gedurende het project zal ieder half jaar een meting uitgevoerd worden en op
basis van deze metingen moet een aantoonbare verbetering optreden in de
ervaringen van de cliënten
 Tijdens de halfjaarlijkse cliënt besprekingen wordt het ervaren welzijn en
welbevinden van de cliënt en de ervaren autonomie en eigen regie van de
cliënt een vast onderdeel van de bespreking. Er wordt een methodiek
ontwikkeld om deze ervaringen tijdens de cliëntbespreking inzichtelijk te
krijgen en adequaat te registreren
 Tijdens de periodieke overleggen met de cliëntenraad en de cliënten
commissies is het welzijn en welbevinden van de cliënten en de autonomie en


eigen regie van de cliënt een regelmatig terugkerend gespreksonderwerp. Er
wordt een methodiek ontwikkeld om de ervaringen van de cliëntenraad en de
cliëntencommissies met betrekking tot deze onderwerpen te bespreken en te
registeren.
Valkenhof gaat op methodische en gestructureerde wijze exitgesprekken met
cliënten en/of vertegenwoordigers van cliënten voeren. Er wordt een
methodiek ontwikkeld om de resultaten van deze exitgesprekken te
registreren.
Op basis van de resultaten en registraties van de verschillende
meetinstrumenten worden trends beschreven en verbeteracties uitgezet met
betrekking tot verdere vergroting van de autonomie en eigen regie van de
cliënt en verbetering van de kwaliteit van leven van de cliënt.
Communicatie van de resultaten
De communicatie over het project en de behaalde resultaten worden op
verschillende manieren inzichtelijk gemaakt en intern en extern gecommuniceerd.
Intern communiceert Valkenhof de resultaten middels de daarvoor beschikbare
communicatiemiddelen zoals via familiebijeenkomsten, Cliëntenraad en
cliëntencommissies, de nieuwsbrief, notulen van overleggen en andere, eventueel
nieuw te ontwikkelen, communicatiemiddelen en –kanalen.
Extern gaat Valkenhof de resultaten communiceren via de website en andere social
media zoals twitter en facebook, zorgkaartnederland.nl, publicaties en andere,
eventueel nieuw te ontwikkelen, communicatiemiddelen en –kanalen.
De communicatie over en binnen het vernieuwingsplan wordt nog verder uitgewerkt
in een communicatieplan.
Overige toelichting
In het voorliggende voorstel wordt vanuit kwaliteit van leven geen andere
risicoweging gemaakt dan gebruikelijk en is op dit moment nog niet ingezet op
vermindering van externe regeldruk. Wijzigt dit, gedurende het project, dan zal
Valkenhof hierover op gepaste wijze communiceren.
Binnen het voorliggende voorstel wordt vooralsnog niet samengewerkt met externe
partners. Indien er, gedurende het traject, wel samenwerkingsafspraken worden
gemaakt, dan wordt dit meegenomen in de externe communicatie van het project.
Tot slot
Met voorliggend vernieuwingsplan wil Valkenhof zich ontwikkelen tot een best
practice met betrekking tot de kwaliteit van leven van onze cliënten en de wijze
waarop de formele en informele zorg hier omheen ondersteunend is aan de eigen
regie, autonomie en individuele behoefte van de cliënt.
Het vernieuwingsplan heeft een positieve impact voor de cliënt, omdat het voorziet
in de (individuele) behoefte van de cliënt, betrekking heeft op alle cliënten van
Valkenhof en leidt tot een verbetering in het ervaren van kwaliteit van leven door de
cliënt. De cliëntenraad is betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van het plan.
Het vernieuwingsplan is ambitieus omdat het past bij de missie en kernwaarden van
Valkenhof en de lat hoog ligt voor verbetering. Er worden methodieken en
meetinstrumenten op maat ontwikkeld om vervolgens SMART resultaten te kunnen
behalen. Bij de uitwerking van het plan worden de doelstellingen verder
gespecificeerd en wordt een implementatieplan met SMART meetmomenten en
evaluaties opgesteld.
De proportionaliteit van het vernieuwingsvoorstel is voldoende, omdat de
investeringen die onder andere gemaakt worden om de randvoorwaarden te
verbeteren leiden tot een uiteindelijke besparing in tijd en geld. Door het T-Blox
systeem is de bestelprocedure vereenvoudigd en kost het bestellen en de
administratieve afhandeling ervan minder tijd, waardoor meer tijd beschikbaar is voor
en cliënten. Een verlaging van het verzuimpercentage heeft een grote besparing in
kosten opgeleverd en geleid tot minder verschillende medewerkers voor de
individuele cliënten.
juni 2015,
Mevrouw drs. M.J.E.P Dollekens (Marjolie), beleidsadviseur.