Oefentoets V5 SED 5 tijdvak 7 en 8 2008-2009

Oefentoets V5 SED 5 tijdvak 7 en 8
GCD
1. a.
b.
Zet de tijdvakken + naam + jaartallen onder elkaar van 1 t/m 10
Plaats de volgende gebeurtenissen, bronnen en namen bij het juiste tijdvak.
A. Slag bij Waterloo
B. De agrarische revolutie in Groot-Brittannië
C. Bron 1
D. Bron 2
E. de “sociale kwestie” in Nederland
F. Bron 3
G. Stoommachines praktisch bruikbaar
H. Opkomst vakbonden
I. Patriotten voeren de Bataafse revolutie
J. restauratieperiode in Europa, de koninkrijken kwamen weer terug
K. Nederland en België werden samen één Koninkrijk
L. Opkomst Textiel-Industrie in Engeland
M. De Krim-oorlog tussen Engeland amen met Frankrijk tegen Rusland
N. Machines aangedreven door waterkracht
O Thorbecke schrijft een eerste democratische grondwet, welke de basis is voor de
huidige grondwet in Nederland
P. Bron 4
2. a.
Leg het verband uit tussen de agrarische revolutie in Groot-Brittannië en de in de
Industriële revolutie in Groot-Brittannië.
Wat waren de twee belangrijkste redenen om van het platteland naar de stad te
verhuizen na de agrarische revolutie?
b.
3.
Leg de volgende begrippen in goede Nederlandse zinnen uit:
a. vakbonden
b. huisnijverheid
c. sociale kwestie
d. censuskiesrecht
4. a.
Waarom werden in het begin van de industriële revolutie de meeste fabrieken aan
snelstromend water gebouwd?
Waarom was het noodzakelijk om in Groot-Brittannië veel kanalen aan te leggen in
het begin van de industriële revolutie?
b.
5.
Noem vijf belangrijke gevolgen van de industriële revolutie?
6.
a.
b.
c.
7.
Geef voorbeelden bij de volgende kenmerkende aspecten:
De opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme,
socialisme, confessionalisme en gfeminisme .
Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën
en de daarmee verbonden transatlantische slavenhandel en de opkomst van het
abolitionisme
Rationeel optimisme en een ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van
de samenleving: godsdienst, politiek, economie, sociale verhoudingen.
Plaats de volgende Bronnen in het goede tijdvak en beredeneer waarom
a. Bron 5
b. Bron 6
c. Bron 7
d. Bron 8
8.
Gebruik bron 9.
Welke informatie geeft deze bron je over de verandering die arbeid in een fabriek voor
arbeiders betekende vergeleken met de huisarbeid(huisnijverheid) daarvoor.
9.
a. Aan welke voorwaarden moet een democratie voldoen, wil het als een volledige
democratie zijn functioneren?
b. Wat is voor de huidige democratie in Nederland het beste voorbeeld, motiveer je
antwoord. Maak een keuze uit de volgende 4
1. De Atheense democratie
2. De Regering na de Franse revolutie in Frankrijk
3. De grondwet van 1848 van Thorbecke
4. Het communistisch manifest van Karl Marx
10. Wast is volgens jou de beste uitspraak voor de gevolgen van de Industriële
revolutie? Motiveer je antwoord
a. De industriële revolutie is een zegen voor de beschaving der mensheid
b. De Industriële revolutie is een ramp voor de beschaving der mensheid
Bronnen Bij de oefentoets
Bron 1
De Republiek onder Frans bestuur
Bron 2
Gevolgen Industriële revolutie
Bron 3
De Boston Teaparty
Bron 4
Florence Nightingale
Bron 5
Founding fathers
Bron 6
Woningen van arbeiders
Bron 7
Patriotten op het binnenhof
Bron 8
Bron 9
REGELS DIE MOETEN WORDEN NAGELEEFD
Door alle Werkers in deze fabriek
1 Alle Opzichters moeten aanwezig zijn als eersten en laatsten.
2 Elke persoon die te laat komt krijgt een boete: voor 5 minuten 2p, 10 minuten 4p, en 15
minuten 6p, &c.
3 Voor elke spoel die op de grond ligt 1p en voor afval op de vloer 2p.
4 Voor olie verspild of op de vloer 2p per keer, afgezien van betalen voor de waarde van de
olie.
5 Voor elke gebroken spoel moet betaald worden naar waarde, en als de schuldige niet kan
worden vastgesteld, moet de hele groep die ermee werkt ervoor betalen.
6 Ieder die niet op tijd de machines oliet krijgt 2p boete.
7 Ieder die zijn werk verlaat en betrapt wordt op praten met anderen 2p elke keer.
8 Voor elke vloek of voor onbeschaamd taalgebruik, 3p de eerste keer, en ontslag bij herhaling.
9 Alle werknemers hebben een opzegtermijn van vier weken, maar de fabriek kan iedereen op
staande voet ontslaan.
10 Als twee personen tegelijk op de wc worden aangetroffen krijgen zij elk 3p; als een man of
jongen worden gevonden in de vrouwen-wc zal hij onmiddellijk worden ontslagen.
11 Wie rookt in of rondom de fabriek wordt meteen ontslagen.
12 Ieder die bewust deze Mededeling vernielt wordt ontslagen.
De Opzichters moeten deze Regels strikt toepassen, en zij zijn verantwoordelijk tegenover de
Meesters voor het Werkvolk dat zij onder zich hebben.
WATER-FOOT MILL, NEAR HASLINGDEN
SEPTEMBER, 1851
Toelichting: 1p enz. is 1 pence = 1 penny.
Bewerkt en vertaald naar D. Taylor, Mastering Economic and Social History, 1988 (het
originele reglement is veel langer)